WYROK SĄDU (trzecia izba)
z dnia 5 lutego 2019 r.(*)(i)
Odmiany roślin – Wniosek o przyznanie wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin dla odmiany Braeburn 78 (11078) – Wyznaczenie innego urzędu badającego – Zakres badania przeprowadzanego przez izbę odwoławczą – Obowiązek uzasadnienia
W sprawie T‑177/16
Mema GmbH LG, z siedzibą w Terlan (Włochy), reprezentowana przez adwokatów B. Breitinger i S. Kirschsteina-Freunda,
strona skarżąca,
przeciwko
Wspólnotowemu Urzędowi Ochrony Odmian Roślin (CPVO), reprezentowanemu przez M. Ekvada, F. Mattinę, O. Lamberti i U. Braun-Mlodecką, działających w charakterze pełnomocników, wspieranych przez adwokatów A. von Mühlendahla i H. Hartwiga,
strona pozwana,
mającej za przedmiot skargę na decyzję Izby Odwoławczej CPVO z dnia 15 grudnia 2015 r. (sprawa A 001/2015) dotyczącą wniosku o przyznanie wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin odmianie Braeburn 78,
SĄD (trzecia izba),
w składzie: S. Frimodt Nielsen (sprawozdawca), prezes, V. Kreuschitz i N. Półtorak, sędziowie,
sekretarz: R. Ükelyté, administrator,
po zapoznaniu się ze skargą złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 22 kwietnia 2016 r.,
po zapoznaniu się z odpowiedzią na skargę złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 11 lipca 2016 r.,
uwzględniwszy zmiany w składzie izb Sądu,
uwzględniwszy postanowienie o zawieszeniu postępowania z dnia 24 października 2016 r.,
uwzględniwszy postanowienie o zawieszeniu postępowania z dnia 22 marca 2018 r.,
po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 25 września 2018 r.,
wydaje następujący
Wyrok
Ramy prawne
Rozporządzenie podstawowe
1 Zgodnie z art. 6 rozporządzenia Rady (WE) nr 2100/94 z dnia 27 lipca 1994 r. w sprawie wspólnotowego systemu ochrony odmian roślin (Dz.U. 1994, L 227, s. 1, zwanego dalej „rozporządzeniem podstawowym” – wyd. spec. w jęz. polskim, rozdz. 3, t. 16, s. 390) wspólnotowe prawa do ochrony odmian roślin przyznaje się w odniesieniu do odmian, które są odrębne, wyrównane, trwałe i nowe.
2 Zgodnie z art. 7 ust. 1 rozporządzenia podstawowego odmianę uważa się za odrębną, jeżeli odróżnia się wyraźnie przejawianymi cechami wynikającymi ze szczególnego genotypu lub kombinacji genotypów każdej innej odmiany, powszechnie znanej w dniu złożenia wniosku o przyznanie wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin.
3 Kwestia, czy kryteria odrębności, wyrównania i trwałości zostały spełnione w danym wypadku, jest rozpatrywana w ramach przeprowadzania badania technicznego, zgodnie z art. 55 i 56 rozporządzenia podstawowego.
4 Zgodnie z art. 55 ust. 1 rozporządzenia podstawowego:
„1. W przypadku gdy [Wspólnotowy Urząd Ochrony Odmian Roślin] w wyniku badania [przesłanek formalnych i materialnych] na podstawie art. 53 i 54 nie stwierdził żadnych przeszkód w przyznaniu wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin, uczyni on przygotowania do przeprowadzenia sprawdzenia technicznego związanego ze zgodnością z [kryteriami odrębności, wyrównania i trwałości] przez właściwy urząd lub urzędy, co najmniej w jednym z państw członkowskich, którym rada administracyjna [Wspólnotowego Urzędu Ochrony Odmian Roślin] powierzyła odpowiedzialność za techniczne sprawdzanie odmian należących do danej grupy taksonomicznej, zwan[e] dalej »urzędem lub urzędami badającymi«”.
5 Zgodnie z art. 56 rozporządzenia podstawowego przeprowadzanie badania technicznego jest zgodne z wytycznymi dotyczącymi badania wydanymi przez radę administracyjną lub z instrukcjami określonymi przez Wspólnotowy Urząd Ochrony Odmian Roślin (CPVO). Wytyczne te opisują w szczególności materiał roślinny wymagany do przeprowadzenia badania technicznego, szczegółowe warunki badań, metody, jakie należy zastosować, spostrzeżenia, jakich należy dokonać, grupy odmian uwzględnione w badaniu, oraz tabelę cech, jakie należy zbadać. W ramach badania technicznego rośliny odmiany objętej badaniem są uprawiane obok roślin odmian uznanych przez CPVO i wyznaczony ośrodek badający za odmiany, którym zgłoszona odmiana jest najbliższa, na podstawie opisu tej zgłoszonej odmiany zawartego w opisie technicznym stanowiącym część wniosku o przyznanie wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin.
6 Artykuł 57 ust. 1–3 rozporządzenia podstawowego stanowi:
„1. Urząd badający na żądanie [CPVO] lub jeżeli uważa, że wyniki badania technicznego wystarczają do oceny odmiany, przesyła [CPVO] sprawozdanie z badania, a także opis odmiany, jeżeli ustali, że spełniono warunki określone w art. 7–9.
2. [CPVO] powiadamia składającego wniosek o wynikach badania technicznego i opisie odmiany i umożliwia mu wniesienie uwag w tym przedmiocie.
3. [CPVO] może, z urzędu po porozumieniu się ze składającym wniosek lub na jego żądanie, przeprowadzić uzupełniające badanie, jeżeli uważa, że sprawozdanie z badania nie stanowi wystarczającej podstawy do rozstrzygnięcia. Do celu oceny wyników każde uzupełniające badanie przeprowadzone przed uprawomocnieniem się rozstrzygnięcia na podstawie art. 61 i 62 uważa się za część badania określonego w art. [56] ust. 1”.
7 Co się tyczy zasad regulujących postępowanie przed CPVO, art. 72 rozporządzenia podstawowego stanowi:
„Izba Odwoławcza wydaje decyzję w sprawie odwołania na podstawie badania dokonanego na podstawie art. 71. Izba Odwoławcza może podejmować wszelkie czynności, które należą do kompetencji [CPVO] albo przekazać sprawę właściwej jednostce [CPVO] do dalszego działania w tej sprawie. W takim przypadku [CPVO], o ile stan faktyczny nie uległ zmianie, związany jest motywami rozstrzygnięcia podanymi przez Izbę Odwoławczą”.
8 Artykuł 75 rozporządzenia podstawowego stanowi:
„Decyzje [CPVO] zawierają uzasadnienie. Muszą one opierać się na motywach oraz dowodach, co do których strony postępowania miały możliwość ustosunkowania się ustnie lub na piśmie”.
9 Artykuł 76 rozporządzenia podstawowego stanowi:
„W postępowaniu przed [CPVO] może on badać stan faktyczny z urzędu w zakresie, w jakim podlega on badaniu na podstawie art. 54 i 55. [CPVO] nie uwzględnia stanu faktycznego, na który nie powołano się, ani dowodów, które nie zostały przedstawione w terminie wyznaczonym przez [CPVO]”.
Protokół CPVO-TP/14/2 final
10 Zgodnie z pkt I protokołu TP/14/2 final CPVO z dnia 14 marca 2006 r. w sprawie badań odrębności, wyrównania i trwałości (Jabłko) (zwanego dalej „protokołem CPVO TP/14/2”):
„W protokole opisano procedury techniczne, jakie należy przeprowadzić w celu spełnienia wymagań określonych w rozporządzeniu podstawowym. Procedury techniczne zostały zatwierdzone przez radę administracyjną i opierają się na dokumencie ogólnym TG/1/3 [Międzynarodowego Związku Ochrony Nowych Odmian Roślin] oraz na wytycznych [Międzynarodowego Związku Ochrony Nowych Odmian Roślin] TG/14/9 z dnia 6 kwietnia 2005 r. dotyczących prowadzenia testów DUS. Protokół ma zastosowanie do odmian owoców Malus domestica Borkh”.
11 Zgodnie z pkt III.5 akapit ostatni protokołu CPVO-TP/14/2:
„Uwagi dotyczące owocu należy przedstawić […] w momencie dojrzałości dla celów spożywczych”.
12 Punkt Ad 56 protokołu CPVO-TP/14/2 przewiduje, co następuje:
„Okres zbiorów
Okres zbiorów to okres zrywania optymalny, aby uzyskać owoc w najlepszym możliwym stanie dla celów spożycia (zob. [pkt] Ad. 57)”.
13 Zgodnie z pkt Ad 57 protokołu CPVO-TP/14/2:
„Okres dojrzałości dla celów spożywczych
Okres dojrzałości dla celów spożywczych to okres, w którym owoc osiągnął optymalne dla celów konsumpcji kolor, jędrność, teksturę, aromat i smak. W zależności od rodzaju owocu okres ten może przypaść bezpośrednio po zerwaniu z drzewa (na przykład w wypadku wczesnych odmian) lub po okresie przechowywania lub opakowania (na przykład w wypadku późnych odmian)”.
Okoliczności powstania sporu
14 W dniu 20 maja 2009 r. Johann Huber, właściciel skarżącej, Mema GmbH LG, wystąpił do CPVO z wnioskiem o przyznanie wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin na podstawie rozporządzenia podstawowego. Odmianą roślin, dla której wystąpiono o przyznanie prawa do ochrony, jest odmiana Braeburn 78, należąca do gatunku Malus domestica Borkh.
15 CPVO wystąpiło do Groupe d’étude et de contrôle des variétés et des semences (grupy badającej i kontrolującej odmiany i nasiona, zwanej dalej „GEVES‑em”), ośrodka badawczego Institut national de la recherche agronomique (narodowego instytutu badań rolnych, zwanego dalej „INRA”) z siedzibą w Angers-Beaucouzé (Francja), o przeprowadzenie badania technicznego zgłoszonej odmiany, zgodnie z art. 55 ust. 1 rozporządzenia podstawowego.
16 Badanie techniczne przeprowadzono na podstawie protokołu CPVO-TP/14/2.
17 GEVES, którego sprawozdanie z badania przekazano do CPVO w dniu 21 maja 2014 r., stwierdził, że odmiana Braeburn 78 nie jest wystarczająco odrębna od porównanej odmiany Royal Braeburn w oparciu o następujące ustalenia:
„Zgodnie z uwagami DUS 2012‑2013 zgłoszona odmiana nie jest wyraźnie odrębna od odmiany Royal Braeburn ani odmiany X9466. Powyższe stwierdzenie oparto na następujących ustaleniach:
W 2012 r.: pierwszy istotny zbiór owoców
Odmiana/ Cecha | Data zbioru | Regresja skrobi
| Jędrność (kg/cm²) | Wskaźnik refraktometryczny (%) | Kwasowość (g/l kwas jabłkowy) | Odcień (spektrokolorymetr)* |
Zgłoszona odmiana | 11/10 | 5,5 | 9,2 | 12,8 | 7,39 | 18,64 |
Royal Braeburn | 11/10 | - | - | - | - | 20,19 |
X9466 (1) | 11/10 | 6,3 | 9,3 | 12,8 | 7,31 | 18,71 |
* Różnica 2 stopni jest wyraźnie widoczna gołym okiem
(1) drzewa starsze o rok od zgłoszonej odmiany
Zgłoszona odmiana ma owoce o powierzchni jednolitej i w paski, tak jak odmiany Royal Braeburn i X9466. Odcień i kolor zgłoszonej odmiany jest podobny do odcienia i koloru Royal Braeburn i X9466. Dojrzałość zgłoszonej odmiany jest podobna do dojrzałości innych mutacji odmiany Royal Braeburn ze standardowym okresem dojrzałości.
W 2013 r.: drugi istotny zbiór owoców
Odmiana/ Cecha | Data zbioru | Regresja skrobi
| Jędrność (kg/cm²) | Wskaźnik Refraktometryczny (%) | Kwasowość (g/l kwas jabłkowy) | Odcień (spektrokolorymetr)* |
Zgłoszona odmiana | 11/10 | 5,5 | 10,5 | 11,7 | 7,8 | 22,49 |
Royal Braeburn | 11/10 | 6,0 | 10,0 | 11,6 | 8,08 | 23,55 |
X9466 (1) | 11/10 | 5,7 | 10,2 | 11,2 | 7,53 | 22,07 |
Różnica 2 stopni jest wyraźnie widoczna gołym okiem
(1) drzewa starsze o rok od zgłoszonej odmiany
Zgłoszona odmiana ma owoce o powierzchni jednolitej i w paski, tak jak odmiany Royal Braeburn i X9466. Odcień i kolor zgłoszonej odmiany jest zbyt podobny do odcienia i koloru Royal Braeburn i X9466. Dojrzałość zgłoszonej odmiany jest podobna do dojrzałości innych mutacji odmiany Royal Braeburn ze standardowym okresem dojrzałości. Nieznaczna różnica formy owocu, wspomniana przez podmiot wnioskujący o dokonanie porównania z odmianą Royal Braeburn, nie została ustalona.
Wniosek dotyczący odmiany oddalono ze względu na brak odrębności od odmian Royal Braeburn i X9466”.
18 Na podstawie wspomnianego sprawozdania, i po otrzymaniu uwag skarżącej, decyzją z dnia 18 grudnia 2014 r. CPVO oddaliło wniosek o przyznanie wspólnotowego prawa do ochrony.
19 Skarżąca złożyła odwołanie od decyzji CPVO oddalającej wniosek. Decyzją z dnia 15 grudnia 2015 r. doręczoną skarżącej w dniu 22 lutego 2016 r. (zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”) odwołanie to zostało oddalone jako bezzasadne przez Izbę Odwoławczą CPVO.
20 Po pierwsze, Izba Odwoławcza stwierdziła w istocie, że miejsce badania – a mianowicie kwestionowane przez skarżącą Angers-Beaucouzé – stanowi obszar, na którym należało przeprowadzić badanie techniczne, zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami.
21 Po drugie, co się tyczy daty zbiorów i daty dojrzałości, w odniesieniu do których skarżąca kwestionuje w istocie przesłanki i wyniki badania technicznego, Izba Odwoławcza stwierdziła, co następuje:
„Cechy związane z »datą zbiorów« i »datą dojrzałości dla celów spożywczych« zostały zdefiniowane raczej niejasno w wytycznych UPOV (TG/14/9) i w opartym na nich protokole badania jabłek [CPVO TP/14/2] w zakresie, w jakim instrukcje obejmują szeroką gamę rodzajów dojrzałości, od wczesnej do późnej, oraz od dostosowanej do natychmiastowej konsumpcji do związanej z długotrwałym przechowywaniem. Faktyczne zastosowanie wytycznych zawartych w protokole wymaga doświadczenia w zakresie badań DUS i szczegółowej wiedzy dotyczącej nasion.
W sekcji »Wyjaśnienia i metody«, zawartej w tabeli cech protokołu badania jabłek, przedstawiono instrukcje. Instrukcje dotyczące momentu zbiorów i dojrzałości dla celów spożywczych zawarto w [pkt] Ad. 56 i Ad. 57, na stronie 32.
Według Izby Odwoławczej instrukcje te zostały prawidłowo wdrożone przez urząd prowadzący badanie. Aby należycie przeprowadzić badanie, owoce odmian zgłoszonych i referencyjnych zostały zebrane w tym samym dniu i (w tym wypadku), gdy współczynnik regresji skrobi wynosił około 5 dla wszystkich rozpatrywanych odmian.
»Moment dojrzałości« może być kwestionowany, jednak ze względu na to, że eksperci GEVES posiadają doświadczenie w zakresie tych nasion, Izba Odwoławcza uwzględniła ich ocenę momentu dojrzałości dla celów spożywczych, który odpowiada etapowi, na którym przeprowadzono ocenę wszystkich cech owoców. Cechy dojrzałych owoców mutacji Braeburn zostały ocenione i/lub zmierzone w tym samym dniu (jeśli było to możliwe), czyli około środka miesiąca listopada, zgodnie z wymaganiami”.
22 Wreszcie, po trzecie, co się tyczy związanych z odrębnością okoliczności dotyczących prążkowatości owoców, ich formy i rozmiaru, co do których to okoliczności skarżąca kwestionuje uwagi urzędu prowadzącego badania, Izba Odwoławcza stwierdziła, że cechy odnoszące się do „rozmiaru owocu”, „formy owocu’, „podstawowego koloru owocu”, „rozszerzenia odcieni koloru”, „intensywności odcieni koloru”, „wzoru odcieni koloru” i „szerokości prążków” można co do zasady ocenić wizualnie, podczas gdy pozostałe cechy, takie jak „wysokość owocu”, „średnica owocu” i „proporcja wysokość/średnica” należy zmierzyć, a cechy zaobserwowane wizualnie w tym względzie czasami zostają potwierdzone w następstwie pomiarów. W związku z powyższym Izba Odwoławcza stwierdziła, że urząd prowadzący badania przeprowadził je wszystkie zgodnie z mającymi zastosowanie wytycznymi i z protokołem.
Żądania stron
23 Skarżąca wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Izbę Odwoławczą, ze wskazówkami dotyczącymi uchylenia zaskarżonej decyzji i nakazania CPVO przeprowadzenia badania uzupełniającego na podstawie art. 57 ust. 3 rozporządzenia podstawowego;
– posiłkowo, stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji;
– posiłkowo, na wypadek nieuwzględnienia przez Sąd żądań pierwszego i drugiego, zawieszenie postępowania w sprawie skargi na podstawie art. 69 lit. d) regulaminu postępowania przed Sądem do chwili wydania prawomocnego orzeczenia w prowadzonym postępowaniu o unieważnienie wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin przyznanego odmianie referencyjnej „Royal Braeburn” (zgłoszenie nr 1998/1082; odmiana nr 11960);
– obciążenie CPVO kosztami postępowania.
24 Skarżąca cofnęła jednak przedstawione posiłkowo żądanie drugie, co odnotowano w protokole rozprawy.
25 CPVO wnosi do Sądu o:
– częściowe odrzucenie skargi jako niedopuszczalnej;
– oddalenie skargi w pozostałej części jako bezzasadnej;
– obciążenie skarżącej kosztami postępowania.
Co do prawa
26 Skarżąca podnosi trzy zarzuty na poparcie skargi, dotyczące w istocie, odpowiednio: zarzut pierwszy – nadużycia władzy i naruszenia art. 57 ust. 3 rozporządzenia podstawowego, zarzut drugi – okoliczności, że badanie techniczne jest dotknięte różnymi błędami, i, wreszcie, zarzut trzeci – naruszenia prawa do bycia wysłuchanym oraz braku uzasadnienia.
27 Po rozpatrzeniu dopuszczalności żądania pierwszego skarżącej w pierwszej kolejności należy rozpatrzyć część trzecią zarzutu drugiego i część drugą zarzutu trzeciego, dotyczące braku uzasadnienia zaskarżonej decyzji.
W przedmiocie dopuszczalności żądania pierwszego skarżącej
28 W ramach żądania pierwszego skarżąca wnosi do Sądu, odpowiednio, o „stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Izbę Odwoławczą, ze wskazówkami dotyczącymi uchylenia zaskarżonej decyzji i nakazania CPVO przeprowadzenia badania uzupełniającego na podstawie art. 57 ust. 3 rozporządzenia podstawowego”.
29 Należy przypomnieć, że w ramach skargi wniesionej do sądu Unii Europejskiej na decyzję izby odwoławczej CPVO urząd ten jest zobowiązany, zgodnie z art. 73 ust. 6 rozporządzenia podstawowego, do podjęcia niezbędnych środków w celu wykonania orzeczenia sądu Unii. A zatem zadaniem Sądu nie jest kierowanie do CPVO nakazów, bowiem to do CPVO należy wyciągnięcie konsekwencji z rozstrzygnięcia i uzasadnienia wyroków sądu Unii [zob. podobnie wyrok z dnia 11 lipca 2007 r., El Corte Inglés/OHIM – Bolaños Sabri (PiraÑAM diseño original Juan Bolaños), T‑443/05, EU:T:2007:219, pkt 20 i przytoczone tam orzecznictwo].
30 W konsekwencji żądanie pierwsze jest niedopuszczalne w zakresie, w jakim ma ono na celu przekazanie przez Sąd sprawy do Izby Odwoławczej w celu wydania orzeczenia, ze wskazaniem uchylenia zaskarżonej decyzji i nakazaniem CPVO przeprowadzenia badania uzupełniającego, zgodnie z art. 57 ust. 3 rozporządzenia podstawowego.
W przedmiocie części trzeciej zarzutu drugiego i części drugiej zarzutu trzeciego, dotyczących braku uzasadnienia zaskarżonej decyzji
31 Na poparcie części trzeciej zarzutu drugiego i części drugiej zarzutu trzeciego skarżąca podnosi w szczególności brak uzasadnienia.
32 W tym względzie skarżąca podnosi w istocie, że Izba Odwoławcza nie wyjaśniła powodów, dla których, po pierwsze, nie uwzględniła niektórych przedstawionych przez skarżącą dowodów, jakie miały w szczególności wykazać, że widoczne cętkowanie zgłoszonej odmiany odróżnia się wystarczająco wyraźnie od cętkowania odmiany referencyjnej, co umożliwia ich rozróżnienie (część trzecia zarzutu drugiego), oraz po drugie, należało uwzględnić oceny ekspertów urzędu prowadzącego badania i, w konsekwencji, nie brać pod uwagę elementów technicznych i opinii biegłych, jakie skarżąca przedstawiła na poparcie skargi (część druga zarzutu trzeciego).
33 Na wstępie należy przypomnieć zasady określające zakres badania, jakie powinna przeprowadzić Izba Odwoławcza CPVO.
34 W pierwszej kolejności należy przypomnieć, że zadanie CPVO cechuje się złożonością naukową i techniczną warunków rozpoznawania wniosków o przyznanie ochrony wspólnotowej, w związku z czym należy przyznać mu zakres swobodnego uznania przy wykonywaniu jego zadań (zob. wyrok z dnia 19 grudnia 2012 r., Brookfield New Zealand i Elaris/CPVO i Schniga, C‑534/10 P, EU:C:2012:813, pkt 50 i przytoczone tam orzecznictwo). Ten szeroki zakres uprawnień obejmuje w szczególności sprawdzenie odrębnego charakteru odmiany w rozumieniu art. 7 ust. 1 rozporządzenia podstawowego (zob. wyrok z dnia 8 czerwca 2017 r., Schniga/CPVO, C‑625/15 P, EU:C:2017:435, pkt 46 i przytoczone tam orzecznictwo).
35 Niemniej CPVO jako organ Unii Europejskiej podlega zasadzie dobrej administracji, zgodnie z którą do niego należy badanie w sposób staranny i bezstronny wszystkich istotnych elementów wniosku o przyznanie ochrony wspólnotowej i zebranie wszystkich okoliczności faktycznych i prawnych koniecznych dla wykonywania przezeń uprawnień dyskrecjonalnych. Ponadto powinien on zapewnić prawidłowy przebieg i skuteczność prowadzonego przezeń postępowania (zob. wyrok z dnia 8 czerwca 2017 r., Schniga/CPVO, C‑625/15 P, EU:C:2017:435, pkt 47 i przytoczone tam orzecznictwo).
36 Co więcej, należy przypomnieć, że art. 76 rozporządzenia podstawowego stanowi, że „[w] postępowaniu przed [CPVO] może on badać stan faktyczny z urzędu w zakresie, w jakim podlega on badaniu na podstawie art. 54 i 55”.
37 Ponadto Trybunał orzekł, że na mocy art. 51 rozporządzenia Komisji (WE) nr 874/2009 z dnia 17 września 2009 r. ustanawiającego przepisy wykonawcze do rozporządzenia podstawowego w odniesieniu do postępowania przed CPVO (Dz.U. 2009, L 251, s. 3) do postępowania odwoławczego stosuje się mutatis mutandis przepisy odnoszące się do postępowania wszczętego przed CPVO (wyrok z dnia 21 maja 2015 r., Schräder/CPVO, C‑546/12 P, EU:C:2015:332, pkt 46).
38 I tak, po pierwsze, zasada badania stanu faktycznego z urzędu obowiązuje także w takim postępowaniu przed Izbą Odwoławczą (wyrok z dnia 21 maja 2015 r., Schräder/CPVO, C‑546/12 P, EU:C:2015:332, pkt 46). Po drugie, Izba Odwoławcza jest również związana zasadą dobrej administracji, zgodnie z którą jej obowiązkiem jest uważne i bezstronne zbadanie wszystkich faktów i przepisów prawnych mających znaczenie dla rozpatrywanej przez nią sprawy [wyrok z dnia 23 listopada 2017 r., Aurora/CPVO – SESVanderhave (M 02205), T‑140/15, EU:T:2017:830, pkt 74].
39 W drugiej kolejności art. 72 rozporządzenia podstawowego stanowi, że izba odwoławcza może albo skorzystać z uprawnień przysługujących instancji, która przyjęła zaskarżoną decyzję, albo przekazać sprawę do wspomnianej instancji do dalszego działania w tej sprawie.
40 W tym względzie należy przypomnieć – co się tyczy art. 71 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.U. 2017, L 154, s. 1), którego brzmienie jest podobne do brzmienia art. 72 rozporządzenia podstawowego – że stale orzekano, iż z tego przepisu oraz z systematyki rozporządzenia 2017/1001 wynika, że przy orzekaniu w przedmiocie odwołania Izbie Odwoławczej przysługują takie same uprawnienia jak instancji, która przyjęła zaskarżoną decyzję, i że przeprowadzane przez nią badanie dotyczy całego sporu istniejącego w dniu, w którym orzeka. Z przepisu tego wynika także, że istnieje ciągłość funkcjonalna między różnymi jednostkami Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) a izbami odwoławczymi, w związku z czym w ramach ponownego badania przez izby odwoławcze decyzji przyjętych przez jednostki EUIPO orzekające w pierwszej instancji owe izby odwoławcze powinny oprzeć przyjmowaną decyzję na wszystkich okolicznościach faktycznych i prawnych, jakie strony podniosły albo w postępowaniu przed jednostką orzekającą w pierwszej instancji, albo w postępowaniu odwoławczym [zob. wyrok z dnia 10 lipca 2006 r., La Baronia de Turis/OHIM – Baron Philippe de Rothschild (LA BARONNIE), T‑323/03, EU:T:2006:197, pkt 56–58, i przytoczone tam orzecznictwo].
41 Co więcej, co się tyczy zakresu badania, jakie zobowiązana jest przeprowadzić izba odwoławcza EUIPO w odniesieniu do decyzji, od której się odwołano, orzeczono, iż zakres tego badania nie zależy od tego, czy strona odwołująca się podniosła wobec tej decyzji określony zarzut, w którym poddała krytyce dokonany przez jednostkę EUIPO orzekającą w pierwszej instancji sposób wykładni danego przepisu, jego zastosowanie lub ocenę dowodu. W konsekwencji – nawet jeśli strona wnosząca odwołanie nie podniosła określonego zarzutu – izba odwoławcza jest jednak zobowiązana do zbadania, czy w kontekście wszystkich istotnych okoliczności faktycznych i prawnych w chwili rozpatrywania odwołania można zgodnie z prawem przyjąć nową decyzję zawierającą takie samo rozstrzygnięcie jak decyzja będąca przedmiotem odwołania [zob. wyrok z dnia 8 lipca 2004 r., Sunrider/OHIM – Espadafor Caba (VITAFRUIT), T‑203/02, EU:T:2004:225, pkt 21 i przytoczone tam orzecznictwo].
42 Należy stwierdzić, że – mając na względzie podobieństwo przepisów rozporządzenia 2017/1001 i rozporządzenia podstawowego – podobne zasady mają zastosowanie do procedur związanych z CPVO.
43 W trzeciej kolejności należy przypomnieć, że zgodnie z art. 75 zdanie pierwsze rozporządzenia podstawowego decyzje CPVO powinny zawierać uzasadnienie. Tak określony obowiązek uzasadnienia ma taki sam zakres jak w przypadku obowiązku uzasadnienia ustanowionego na mocy art. 296 TFUE i jego celem jest, po pierwsze, umożliwienie zainteresowanym stronom zapoznania się z motywami wydania danego aktu, tak by miały one możliwość obrony swoich praw, oraz po drugie, umożliwienie Sądowi Unii przeprowadzenia kontroli zgodności decyzji z prawem [zob. wyrok z dnia 23 lutego 2018 r., Schniga/CPVO (Gala Schnico), T‑445/16, EU:T:2018:95, pkt 27 i przytoczone tam orzecznictwo].
44 Obowiązek uzasadnienia może zostać wykonany bez konieczności udzielenia wyraźnej i wyczerpującej odpowiedzi na wszystkie podnoszone przez stronę skarżącą argumenty, pod warunkiem że CPVO przedstawi okoliczności faktyczne i rozważania prawne mające istotne znaczenie dla systematyki przyjętej decyzji (zob. wyrok z dnia 23 lutego 2018 r., Gala Schnico, T‑445/16, EU:T:2018:95, pkt 28 i przytoczone tam orzecznictwo).
45 W niniejszym wypadku należy na wstępie przypomnieć, że kwestia, czy w szczególności kryterium odrębności zostało spełnione, jest oceniana w ramach badania technicznego, które, zgodnie z art. 56 rozporządzenia podstawowego, powinno być prowadzone zgodnie z wytycznymi określonymi przez radę administracyjną CPVO i z instrukcjami udzielonymi przez CPVO. Wytyczne te opisują w szczególności materiał roślinny wymagany do przeprowadzenia badania technicznego, metody, jakie należy zastosować, spostrzeżenia, jakich należy dokonać, oraz tabelę cech, jakie należy zbadać.
46 W protokole CPVO-TP/14/2 opisano zaś procedury techniczne, jakie należy uwzględnić, aby zapewnić zgodność z rozporządzeniem podstawowym.
47 Zgodnie z pkt III.5 akapit ostatni protokołu CPVO-TP/14/2 cechy owocu należy uwzględnić w momencie dojrzałości dla celów spożywczych, który, zgodnie z pkt Ad 57 wspomnianego protokołu, przypada w „okres[ie], w którym owoc osiągnął optymalne dla celów konsumpcji kolor, jędrność, teksturę, aromat i smak”. W zależności od rodzaju owocu okres ten może przypaść bezpośrednio po zerwaniu z drzewa (w wypadku wczesnych odmian) lub po okresie przechowywania lub opakowania (w wypadku późnych odmian). Moment zbiorów zdefiniowano natomiast jako „okres zrywania optymalny, aby uzyskać owoc w najlepszym możliwym stanie dla celów spożycia”, zgodnie z pkt Ad 56 tego protokołu.
48 I tak, w wypadku odmiany późnej takiej jak w niniejszym wypadku, aby prawidłowo ocenić odrębność zgłoszonej odmiany od odmiany referencyjnej, należy, po pierwsze, zebrać owoce odpowiednich odmian w momencie optymalnym, tak aby uzyskać owoce w najlepszym możliwym stanie dla celów spożycia, oraz po drugie, przedstawić spostrzeżenia dokonane w odniesieniu do cech owoców w momencie osiągnięcia przez nie dojrzałości dla celów spożywczych, czyli gdy osiągnęły one kolor, jędrność, teksturę, aromat i smak optymalne dla celów konsumpcji.
49 Z powyższego wynika, że w sytuacji gdyby zrywanie odbyło się w momencie, który nie umożliwia uzyskania optymalnych koloru, jędrności, tekstury, aromatu i smaku owoców, i gdyby obserwację cech przeprowadzono w momencie, w którym owoc nie osiągnął jeszcze dojrzałości dla celów spożywczych, należałoby stwierdzić, że kryteria odnoszące się do okresu zbiorów i okresu dojrzałości dla celów spożywczych nie zostały spełnione – co w konsekwencji uniemożliwiłoby przeprowadzenie prawidłowej oceny porównawczej odmiany zgłoszonej i odmiany referencyjnej.
50 W niniejszym wypadku nie można wykluczyć, że krytyczne uwagi przedstawione przez skarżącą w tej sprawie w odniesieniu do podnoszonego braku przestrzegania określonych w protokole kryteriów dotyczących momentu zbiorów i momentu dojrzałości dla celów spożywczych mogą, jeśli okażą się zasadne, wywrzeć wpływ na kwestię, czy ocenę odrębności przeprowadzono zgodnie ze wspomnianym protokołem. W konsekwencji Izba Odwoławcza powinna była orzec w przedmiocie tych uwag skarżącej, ponieważ takie rozważania mają bowiem istotne znaczenie dla systematyki decyzji, jaką Izba Odwoławcza powinna była przyjąć w następstwie badania, jakie należało przeprowadzić zgodnie z zasadami wspomnianymi w pkt 34–42 powyżej.
51 Należy zaś stwierdzić, że w odpowiedzi na argumenty podnoszone przez skarżącą przeciwko ocenom GEVES‑u dotyczącym w szczególności, po pierwsze, daty zbiorów i rozważań odnoszących się do współczynnika regresji skrobi, oraz po drugie, daty dojrzałości dla celów spożywczych, Izba Odwoławcza (zob. pkt 21 powyżej) ograniczyła się, po pierwsze, do stwierdzenia, że kryteria, jakie należy zastosować, zostały wprawdzie zdefiniowane w sposób niejasny, lecz jej zdaniem zostały one „wdrożone”, oraz po drugie, do wskazania, że ma ona zaufanie do wniosków przedstawionych przez biegłych, nie wyjaśniając jednak w żaden sposób, z jakiego powodu argumenty techniczne i dowody, w szczególności powołane przez skarżącą sprawozdania biegłych, nie są istotne i, w konsekwencji, należy je odrzucić.
52 W zaskarżonej decyzji nie wskazano zatem w sposób jasny i jednoznaczny rozumowania Izby Odwoławczej, które skłoniło ją do oparcia się na niekompletnych stwierdzeniach GEVES‑u i do odrzucenia podniesionej przez skarżącą argumentacji.
53 W tym względzie należy ponadto wskazać – co się tyczy odmiany referencyjnej – że w tabeli sporządzonej przez GEVES na poparcie sprawozdania z badania (zob. pkt 17 powyżej) nie zawarto w odniesieniu do 2012 r. żadnej wskazówki dotyczącej, odpowiednio, współczynnika regresji skrobi – podczas gdy samo CPVO przyznało, że chodzi o rozstrzygające kryterium – jędrności, kwasowości ani wskaźnika refraktometrycznego.
54 Zapytane o to na rozprawie CPVO nie przedstawiło ponadto żadnego wyjaśnienia mogącego umożliwić zrozumienie braku tych dowodów.
55 Podobnie nie określono dokładnej daty, w której CPVO przeprowadziło badania dotyczące cech dojrzałych owoców w odniesieniu do mutacji Braeburn, której to daty nie wskazano w sprawozdaniu GEVES‑u i co do której CPVO nie przedstawiło Sądowi wyjaśnień na rozprawie.
56 A zatem należy stwierdzić, że nie przedstawiono w tym względzie rozumowania, jakie skłoniło Izbę Odwoławczą do oddalenia podnoszonych przez skarżącą argumentów, i że brak jest uzasadnienia spornej decyzji lub, przynajmniej, jest ono niewystarczające.
57 W związku z powyższym należy uwzględnić część trzecią zarzutu drugiego i część drugą zarzutu trzeciego, dotyczące naruszenia określonego w art. 75 rozporządzenia podstawowego obowiązku uzasadnienia i, w konsekwencji, stwierdzić nieważność zaskarżonej decyzji, bez konieczności orzekania w przedmiocie pozostałych części zarzutów podniesionych na poparcie zarzutu drugiego i trzeciego, ani w przedmiocie zarzutu pierwszego.
W przedmiocie kosztów
58 Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ CPVO przegrało sprawę w zasadniczej części, należy – zgodnie z żądaniem skarżącej – obciążyć ten urząd kosztami postępowania.
Z powyższych względów
SĄD (trzecia izba)
orzeka, co następuje:
1) Stwierdza się nieważność decyzji Izby Odwoławczej Wspólnotowego Urzędu Ochrony Odmian Roślin (CPVO) z dnia 15 grudnia 2015 r. (sprawa A 001/2015), dotyczącej wniosku o przyznanie wspólnotowego prawa do ochrony odmiany roślin Braeburn 78.
2) W pozostałym zakresie skarga zostaje oddalona.
3) CPVO zostaje obciążone kosztami postępowania.
Frimodt Nielsen | Kreuschitz | Półtorak |
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 5 lutego 2019 r.
Podpisy
i Punkty 39 i 42 w niniejszym tekście były przedmiotem zmian o charakterze językowym po pierwotnym umieszczeniu na stronie internetowej.