Sprawa T‑331/14
Mykola Yanovych Azarov
przeciwko
Radzie Unii Europejskiej
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające przyjęte w związku z sytuacją na Ukrainie – Zamrożenie środków finansowych – Wykaz osób, podmiotów i organów, w odniesieniu do których ma zastosowanie zamrożenie środków finansowych i zasobów gospodarczych – Umieszczenie nazwiska skarżącego – Dowód zasadności umieszczenia w wykazie
Streszczenie – wyrok Sądu (dziewiąta izba) z dnia 28 stycznia 2016 r.
1. Skarga o stwierdzenie nieważności – Interes prawny – Interes podlegający ocenie w chwili wniesienia skargi – Skarga na akt ustanawiający środki ograniczające wobec skarżącego – Uchylenie zaskarżonego aktu w trakcie postępowania – Stwierdzenie umorzenia postępowania – Niedopuszczalność – Zachowanie interesu skarżącego w uzyskaniu uznania niezgodności z prawem zaskarżonego aktu
(art. 263 TFUE; decyzja Rady 2014/119/WPZiB, zmieniona decyzjami 2015/143/WPZiB i 2015/364/WPZiB; rozporządzenie Rady nr 208/2014, zmienione rozporządzeniami 2015/138 i 2015/357)
2. Unia Europejska – Kontrola sądowa zgodności z prawem aktów instytucji – Środki ograniczające przyjęte w związku z sytuacją na Ukrainie – Zakres kontroli – Dowód zasadności środka – Ciążący na właściwym organie Unii obowiązek ustalenia – w razie zakwestionowania – zasadności powodów wysuniętych przeciwko zainteresowanym osobom lub podmiotom
(Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 47; decyzja Rady 2014/119/WPZiB; rozporządzenie Rady nr 208/2014)
3. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w związku z sytuacją na Ukrainie – Decyzja o zamrożeniu środków finansowych – Kontrola sądowa zgodności z prawem – Zakres – Przepis o charakterze generalnym odnoszący się do indywidualnego środka ograniczającego – Włączenie
(art. 29 TUE; art. 275 akapit drugi TFUE; decyzja Rady 2014/119/WPZiB, art. 1 ust. 1 zmieniona decyzją 2015/143/WPZiB)
4. Postępowanie sądowe – Akty uchylające i zastępujące w trakcie postępowania zaskarżone akty – Wniosek o zezwolenie na dostosowanie żądań stwierdzenia nieważności sformułowany w trakcie postępowania – Brak bezpośredniego i indywidualnego oddziaływania – Niedopuszczalność
(decyzja Rady 2014/119/WPZiB, zmieniona decyzją 2015/143/WPZiB; rozporządzenie Rady nr 208/2014, zmienione rozporządzeniem 2015/138)
1. W ramach skargi o stwierdzenie nieważności interes prawny skarżącego musi istnieć, pod rygorem umorzenia postępowania, do momentu wydania orzeczenia sądowego, co oznacza, że skarga powinna w efekcie móc doprowadzić do poprawy sytuacji strony, która ją wniosła.
Jeżeli chodzi o żądanie stwierdzenia nieważności aktów Rady umieszczających nazwisko skarżącego w wykazie osób objętych środkami ograniczającymi przyjętymi w związku z sytuacją na Ukrainie, okoliczność, iż akty te nie obowiązywały w momencie wydania orzeczenia sądowego, ponieważ zostały one zmienione w odniesieniu do skarżącego, nie może być uznana za równoważną z ewentualnym stwierdzeniem przez Sąd nieważności aktów pierwotnie przyjętych, ponieważ rzeczona zmiana nie jest uznaniem ich niezgodności z prawem. Skarżący zachowuje w konsekwencji interes prawny, wynikający z faktu, że uznanie niezgodności z prawem zaskarżonych aktów może stanowić podstawę następczego powództwa o naprawienie szkody doznanej z powodu tych aktów w okresie ich obowiązywania.
(por. pkt 27, 30, 31)
2. O ile Rada dysponuje szerokim zakresem uprawnień dyskrecjonalnych w odniesieniu do kryteriów ogólnych podlegających uwzględnieniu przy stosowaniu środków ograniczających, o tyle skuteczność kontroli sądowej gwarantowanej przez art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej wymaga, by w ramach kontroli zgodności z prawem powodów uzasadniających decyzję o umieszczeniu lub pozostawieniu nazwiska określonej osoby w wykazie osób objętych środkami ograniczającymi sąd Unii upewnił się, że decyzja ta, która ma dla tej osoby skutek indywidualny, opiera się na wystarczająco solidnej podstawie faktycznej. Oznacza to sprawdzenie okoliczności faktycznych podnoszonych w uzasadnieniu, które leży u podstaw rzeczonej decyzji, tak aby kontrola sądowa nie była ograniczona do oceny abstrakcyjnego prawdopodobieństwa przywołanych powodów, ale dotyczyła tego, czy powody te – lub co najmniej jeden z nich, uważany za sam w sobie wystarczający do wsparcia tej decyzji – są wykazane w sposób wystarczająco precyzyjny i konkretny.
W tym względzie, aby umieścić nazwisko osoby w wykazie osób, które są objęte środkami ograniczającymi z tego powodu, że została ona wskazana jako odpowiedzialna za defraudację funduszy państwowych, Rada winna dysponować wystarczająco solidną podstawą faktyczną, a mianowicie informacjami dotyczącymi czynów lub zachowań konkretnie zarzucanych tej osobie.
Ponadto to do właściwego organu Unii należy – w razie zakwestionowania – wykazanie zasadności powodów wysuniętych przeciwko konkretnej osobie, a nie do tej osoby przedstawienie zaprzeczającego dowodu braku zasadności wspomnianych powodów.
(por. pkt 43, 54, 56)
3. Artykuł 275 akapit drugi TFUE obejmuje ogół decyzji Rady dotyczących środków ograniczających wobec osób fizycznych lub prawnych, wchodzących w zakres tytułu V rozdział 2 traktatu UE, niezależnie od tego czy są to decyzje o charakterze generalnym, czy decyzje indywidualne. W szczególności nie wyklucza on możliwości, w ramach pisma dostosowującego żądania, zakwestionowania zgodności z prawem przepisu o charakterze generalnym na poparcie skargi o stwierdzenie nieważności indywidualnego środka ograniczającego.
(por. pkt 62)
4. Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 64, 65)