Sprawa C‑135/08

Janko Rottman

przeciwko

Freistaat Bayern

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym
złożony przez Bundesverwaltungsgericht)

Obywatelstwo Unii – Artykuł 17 WE − Obywatelstwo państwa członkowskiego nabyte przez urodzenie – Obywatelstwo innego państwa członkowskiego nabyte przez nadanie – Utrata obywatelstwa państwa pochodzenia z uwagi na nadanie nowego obywatelstwa – Utrata ze skutkiem wstecznym obywatelstwa nabytego przez nadanie z uwagi na dopuszczenie się podstępnych zabiegów przy jego nabywaniu – Bezpaństwowość skutkująca utratą statusu obywatela Unii

Streszczenie wyroku

1.        Obywatelstwo Unii Europejskiej – Postanowienia traktatu – Podmiotowy zakres stosowania

(art. 17 WE)

2.        Obywatelstwo Unii Europejskiej – Postanowienia traktatu – Obywatelstwo państwa członkowskiego

(art. 17 WE)

1.        Sytuacja obywatela Unii Europejskiej, którego dotyczy decyzja o cofnięciu nadania obywatelstwa wydana przez władze państwa członkowskiego, prowadząca do tego, że po utracie obywatelstwa państwa członkowskiego pochodzenia obywatel ten może utracić także status nadany w art. 17 WE i związane z nim prawa, należy ze względu na swój charakter i skutki do zakresu prawa Unii.

(por. pkt 42)

2.        Prawo Unii, a konkretnie art. 17 WE, nie stoi na przeszkodzie temu, aby państwo członkowskie cofnęło obywatelowi Unii Europejskiej nabyte przez nadanie obywatelstwo tego państwa, jeżeli zostało ono uzyskane na skutek podstępu, pod warunkiem że taka decyzja o cofnięciu obywatelstwa przestrzega zasady proporcjonalności.

W istocie decyzja w sprawie cofnięcia nadania obywatelstwa z uwagi na dopuszczenie się podstępnych zabiegów odpowiada względom interesu ogólnego. W związku z tym państwo członkowskie ma prawo chronić szczególny stosunek solidarności i lojalności pomiędzy tym państwem a jego obywatelami oraz wzajemność praw i obowiązków leżących u podstaw więzi obywatelstwa. Tego typu rozważanie dotyczące legalności leżącej u podstaw decyzji o cofnięciu nadania obywatelstwa na skutek podstępnych zabiegów ma co do zasady również zastosowanie, w przypadku gdy z uwagi na cofnięcie obywatelstwa dana osoba traci nie tylko obywatelstwo państwa członkowskiego nadania, ale również obywatelstwo Unii.

Jednakże do sądu krajowego należy zbadanie, czy decyzja o cofnięciu obywatelstwa przestrzega zasady proporcjonalności co do konsekwencji, jakie pociąga ona za sobą w odniesieniu do sytuacji osoby zainteresowanej w świetle prawa Unii, poza – w razie potrzeby – zbadaniem proporcjonalności tej decyzji w świetle prawa krajowego. A zatem, zważywszy na znaczenie, jakie prawo pierwotne przypisuje statusowi obywatela Unii, w ramach badania decyzji o cofnięciu nadania obywatelstwa należy uwzględnić ewentualne konsekwencje, jakie omawiana decyzja niesie dla osoby zainteresowanej i w razie potrzeby członków jej rodziny w odniesieniu do utraty praw przysługujących każdemu obywatelowi Unii i w szczególności zbadać, czy utrata obywatelstwa jest uzasadniona w stosunku do powagi popełnionego przez tę osobę naruszenia, czasu, który upłynął pomiędzy wydaniem decyzji w sprawie nadania obywatelstwa a wydaniem decyzji o jego cofnięciu, oraz możliwości przywrócenia osobie zainteresowanej jej obywatelstwa państwa pochodzenia.

(por. pkt 51, 54–56; sentencja)