Language of document : ECLI:EU:T:2021:4

WYROK SĄDU (czwarta izba)

z dnia 13 stycznia 2021 r.(*)

Służba publiczna – Nabór – Ogłoszenie o konkursie – Konkurs otwarty EUIPO/AD/01/17 – Decyzja o nieumieszczeniu nazwiska skarżącego na liście rezerwy kadrowej konkursu – Skład komisji konkursowej – Stabilność – Odpowiedzialność

W sprawie T‑548/18

Lars Helbert, zamieszkały w Alicante (Hiszpania), którego reprezentował adwokat H. Tettenborn,

strona skarżąca,

przeciwko

Urzędowi Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO), który reprezentowali A. Lukošiūtė i K. Tóth, w charakterze pełnomocników, tych zaś wspierał adwokat B. Wägenbaur,

strona pozwana,

mającej za przedmiot złożoną na podstawie art. 270 TFUE skargę, po pierwsze, o stwierdzenie nieważności decyzji komisji konkursowej konkursu EUIPO/AD/01/17 – administratorzy (AD 6) w dziedzinie własności intelektualnej z dnia 1 grudnia 2017 r. o nieumieszczeniu nazwiska skarżącego na liście rezerwy kadrowej konkursu, sporządzonej do celów naboru administratorów przez EUIPO oraz decyzji tej samej komisji z dnia 7 marca 2018 r. oddalającej wniosek skarżącego o weryfikację, w wersji ostatecznej nadanej decyzją EUIPO z dnia 8 czerwca 2018 r. o oddaleniu jego zażalenia, a po drugie – o naprawienie szkody, jaką skarżący miał ponieść z tego tytułu,

SĄD (czwarta izba),

w składzie: S. Gervasoni, prezes, P. Nihoul (sprawozdawca) i J. Martín y Pérez de Nanclares, sędziowie,

sekretarz: P. Cullen, administrator,

uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 2 lipca 2020 r.,

wydaje następujący

Wyrok

I.      Okoliczności powstania sporu

1        W dniu 12 stycznia 2017 r. Europejski Urząd Doboru Kadr (EPSO) opublikował w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej ogłoszenie o konkursie otwartym EUIPO/AD/01/17 – administratorzy (AD 6) w dziedzinie własności intelektualnej (Dz.U. 2017, C 9 A, s. 1, zwane dalej „ogłoszeniem o konkursie”). Konkurs ten został zorganizowany przez EPSO w celu stworzenia listy rezerwy kadrowej dla naboru urzędników przez Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO). Sprostowanie do wspomnianego ogłoszenia zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym C 315 A z dnia 22 września 2017 r.

2        Ogłoszenie o konkursie wskazywało, w części zatytułowanej „Jak wygląda procedura naboru?”, że kandydaci spełniający warunki udziału w konkursie, którzy w ramach naboru wstępnego na podstawie kwalifikacji uzyskali jedną z najwyższych całkowitych liczb punktów, zostaną zaproszeni do etapu „oceny zintegrowanej EPSO”, w ramach którego sprawdzane będą, za pomocą serii testów „wielokrotnego wyboru”, ich kompetencje w zakresie rozumienia tekstu pisanego, operowania danymi liczbowymi i myślenia abstrakcyjnego; następnie, w ramach rozmowy, symulacji typu e-tray, ćwiczenia w grupie i sprawdzianu pisemnego – osiem kompetencji ogólnych i wreszcie, w ramach rozmowy – kompetencje szczególne kandydatów w dziedzinie konkursu.

3        Ogłoszenie o konkursie uściślało, że kompetencje ogólne zostały wycenione na 80 punktów, przy czym minimalna wymagana liczba punktów uzyskanych z tytułu tych kompetencji wynosiła 40, a kompetencje szczególne były wycenione na 100 punktów, przy czym minimalna wymagana liczba punktów uzyskanych z tytułu tych kompetencji wynosiła 50.

4        Załącznik III do ogłoszenia o konkursie, zawierający „przepisy ogólne mające zastosowanie do konkursów otwartych”, wskazywał w pkt 6.4, że kandydaci mogą złożyć wniosek o weryfikację każdej decyzji komisji konkursowej, a w pkt 6.5, że są oni uprawnieni do wniesienia skargi administracyjnej do organu powołującego („AIPN”), a mianowicie do dyrektora EUIPO.

5        Skarżący, Lars Helbert, złożył swoją kandydaturę w omawianym konkursie. W dniu 12 lipca 2017 r. został poinformowany przez EPSO, że został zakwalifikowany do etapu oceny zintegrowanej, a w dniach 11 i 12 października 2017 r. przystąpił do sprawdzianów.

6        Pismem z dnia 1 grudnia 2017 r. EPSO poinformowało skarżącego, że komisja konkursowa podjęła decyzję o nieumieszczeniu jego nazwiska na liście rezerwy kadrowej konkursu (zwaną dalej „pierwotną decyzją komisji konkursowej”). Powodem tej decyzji był fakt, że skarżący, uzyskawszy 99,5 punktów z tytułu sprawdzianów przeprowadzanych w ramach oceny zintegrowanej, nie zakwalifikował się do kręgu kandydatów, którzy uzyskali najwyższe liczby punktów. Całościowa liczba punktów uzyskana w ramach owej oceny przez ostatniego kandydata wpisanego na listę rezerwy kadrowej tego konkursu wynosiła 102 punkty na możliwych 180 punktów.

7        Do pisma EPSO z dnia 1 grudnia 2017 r. został załączony dokument zatytułowany „paszport kompetencji”. Z dokumentu tego wynikało, że skarżący uzyskał ogółem 44,5 punktu na 80 punktów z tytułu sprawdzianów mających na celu dokonanie oceny jego kompetencji ogólnych i 55 punktów na 100 punktów z tytułu rozmowy sprawdzającej jego kompetencje szczególne, czyli ogółem 99,5 punktu na 180 punktów ze wszystkich sprawdzianów razem wziętych.

8        W dniu 10 grudnia 2017 r. skarżący wystąpił do komisji konkursowej z wnioskiem o weryfikację jej decyzji.

9        Lista rezerwy kadrowej została opublikowana w Dzienniku Urzędowym C 14 A z dnia 16 stycznia 2018 r.

10      W dniu 26 lutego 2018 r. skarżący wniósł do EUIPO zażalenie na podstawie art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego urzędników Unii Europejskiej (zwanego dalej „regulaminem pracowniczym”) na pierwotną decyzję komisji konkursowej.

11      Pismem z dnia 7 marca 2018 r. przewodniczący komisji konkursowej poinformował skarżącego, że w następstwie złożenia wniosku o weryfikację komisja konkursowa przeprowadziła weryfikację jego akt i potwierdziła swoją pierwotną decyzję (dalej „decyzja podjęta w następstwie weryfikacji”).

12      W dniu 29 kwietnia 2018 r. skarżący, w oparciu o sugestię EUIPO, uzupełnił wniesione do EUIPO zażalenie na pierwotną decyzję komisji konkursowej, potwierdzonej decyzją podjętą w następstwie weryfikacji.

13      Decyzją dnia 8 czerwca 2018 r., doręczoną skarżącemu w tym samym dniu, EUIPO oddaliło to zażalenie (zwaną dalej „decyzją oddalającą zażalenie”).

II.    Przebieg postępowania i żądania stron

14      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 18 września 2018 r. skarżący wniósł skargę w niniejszej sprawie.

15      Decyzją prezesa Sądu z dnia 9 lipca 2019 r., podjętą na podstawie art. 27 § 1 regulaminu postępowania przed Sądem, niniejsza sprawa została przydzielona nowemu sędziemu sprawozdawcy, wchodzącemu w skład pierwszej izby.

16      Decyzją Sądu z dnia 17 października 2019 r., podjętą na podstawie art. 27 § 5 regulaminu postępowania, niniejsza sprawa została przydzielona na nowo czwartej izbie.

17      Na postawie propozycji sędziego sprawozdawcy Sąd postanowił otworzyć ustny etap postępowania i, w ramach środków organizacji postępowania przewidzianych w art. 89 regulaminu postępowania, wezwał strony do przedstawienia pewnych dokumentów oraz zadał im pytania na piśmie, wzywając je do udzielenia odpowiedzi na piśmie lub podczas rozprawy. Strony zastosowały się do tych wezwań w wyznaczonym im w tym celu terminie.

18      Na rozprawie w dniu 2 lipca 2020 r. wysłuchano wystąpień stron i ich odpowiedzi na pytania Sądu.

19      Skarżący wnosi do Sądu o:

–        stwierdzenie nieważności pierwotnej decyzji komisji konkursowej i decyzji podjętej w następstwie weryfikacji w jej ostatecznym brzmieniu nadanym decyzją oddalającą zażalenie;

–        zasądzenie od EUIPO zadośćuczynienia za krzywdę i szkodę „niematerialną” poniesione w związku z pierwotną decyzją komisji konkursowej i decyzją podjętą w następstwie weryfikacji;

–        obciążenie EUIPO kosztami postępowania.

20      EUIPO wnosi do Sądu o:

–        oddalenie skargi w całości;

–        obciążenie skarżącego kosztami postępowania.

III. Co do prawa

A.      W przedmiocie żądania stwierdzenia nieważności

1.      Co do przedmiotu żądania stwierdzenia nieważności

21      W ramach żądania pierwszego skarżący wnosi o stwierdzenie nieważności pierwotnej decyzji komisji konkursowej i decyzji podjętej w następstwie weryfikacji w jej ostatecznym brzmieniu nadanym decyzją oddalającą zażalenie. Skarga uściśla, że pierwotna decyzja komisji konkursowej i decyzja podjęta w następstwie weryfikacji składają się na „zaskarżoną decyzję”.

22      W tym względzie należy zauważyć, że w dniu 10 grudnia 2017 r. skarżący wystąpił z wnioskiem o weryfikację pierwotnej decyzji komisji konkursowej, zgodnie z pkt 6.4 załącznika III do ogłoszenia o konkursie. Na mocy decyzji podjętej w następstwie weryfikacji, komisja konkursowa potwierdziła swoją pierwotną decyzję.

23      Tymczasem zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, jeżeli osoba, której wniosek o dopuszczenie do konkursu został odrzucony, wnosi o weryfikację tej decyzji na podstawie konkretnego przepisu wiążącego administrację, aktem, z którym wiążą się niekorzystne dla tej osoby skutki w rozumieniu art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego lub, w stosownym przypadku, art. 91 ust. 1 tego regulaminu, jest decyzja podjęta przez komisję konkursową w następstwie weryfikacji jej pierwotnej decyzji (wyrok z dnia 16 maja 2019 r., Nerantzaki/Komisja, T‑813/17, niepublikowany, EU:T:2019:335, pkt 25; zob. również podobnie postanowienie z dnia 3 marca 2017 r., GX/Komisja, T‑556/16, niepublikowane, EU:T:2017:139, pkt 21; wyrok z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja, F‑127/11, EU:F:2014:14, pkt 29).

24      W ten sposób decyzja podjęta w następstwie weryfikacji zastępuje pierwotną decyzję komisji konkursowej (wyrok z dnia 16 maja 2019 r., Nerantzaki/Komisja, T‑813/17, niepublikowany, EU:T:2019:335, pkt 25; zob. również podobnie postanowienie z dnia 3 marca 2017 r., GX/Komisja, T‑556/16, niepublikowane, EU:T:2017:139, pkt 22; wyrok z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja, F‑127/11, EU:F:2014:14, pkt 29).

25      Z powyższego wynika, że żądanie nieważności należy interpretować jako odnoszące się do decyzji podjętej w następstwie weryfikacji (zwanej dalej „zaskarżoną decyzją”).

2.      Co do istoty

26      Na poparcie żądań stwierdzenia nieważności skarżący podnosi co do istoty cztery zarzuty, wywodzone odpowiednio z:

–        braku stabilności składu komisji konkursowej w trakcie sprawdzianów ustnych konkursu i braku podjęcia działań koordynacyjnych wystarczających by zapewnić spójną i obiektywną ocenę, równość szans i równe traktowanie kandydatów;

–        naruszenia obowiązku przeprowadzenia porównawczej i obiektywnej oceny kandydatów, zasad równego traktowania i równości szans;

–        oczywistych błędów w ocenie przy dokonywaniu ewaluacji kandydata;

–        naruszenia między innymi ogłoszenia o konkursie.

27      W ramach zarzutu pierwszego skarżący podnosi w szczególności brak stabilności składu komisji konkursowej w trakcie sprawdzianów ustnych konkursu rozumiany w ten sposób, że nie wszyscy członkowie komisji konkursowej byli obecni przy każdym z takich sprawdzianów, lecz że zamiast tego to „komisje egzaminacyjne” złożone zaledwie z kilku członków komisji konkursowej egzaminowały przydzieloną każdej z nich liczbę kandydatów. Zdaniem skarżącego jego rozmowa w zakresie kompetencji szczególnych została przeprowadzona przez komisję egzaminacyjną, która przeegzaminowała zaledwie 20% kandydatów. Podnosi on, że obiektywna i jednolita ocena kandydatów wymagałaby co najmniej stałej obecności wśród egzaminatorów, w toku wszystkich sprawdzianów, pewnego niezmiennego grona. Skarżący wskazuje również na brak podjęcia działań koordynacyjnych wystarczających, by zapewnić spójną i obiektywną ocenę, równość szans i równe traktowanie kandydatów.

28      Wobec powyższego, w przekonaniu skarżącego naruszone zostały zasady jednolitości składu komisji konkursowej, równości szans i równego traktowania kandydatów, obiektywizmu ocen oraz pkt 2.4 i 3.1 załącznika III do ogłoszenia o konkursie.

29      EUIPO nie zgadza się z tą argumentacją.

30      Należy przypomnieć w tym względzie, że organy i instytucje Unii dysponują szerokim zakresem swobodnego uznania w zakresie określania zasad organizacji konkursu i że w związku z tym sąd Unii może kontrolować te zasady tylko w zakresie niezbędnym do zapewnienia równego traktowania kandydatów i bezstronności dokonanego między nimi wyboru (zob. podobnie wyrok z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja, F‑127/11, EU:F:2014:14, pkt 63).

31      Ponadto obowiązek naboru urzędników spełniających najwyższe wymogi w zakresie kwalifikacji, wydajności i uczciwości oznacza, że AIPN i komisje konkursowe, każdy w ramach wykonywania swoich uprawnień, powinny zapewnić, aby konkursy odbywały się w poszanowaniu zasad równego traktowania kandydatów oraz spójności i obiektywizmu ich oceny (zob. podobnie wyrok z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja, F‑127/11, EU:F:2014:14, pkt 64).

32      W celu zapewnienia równego traktowania kandydatów oraz spójności i obiektywizmu ich oceny komisja konkursowa jest zobowiązana do zagwarantowania spójnego stosowania kryteriów oceny do wszystkich kandydatów, w szczególności poprzez zapewnienie stabilności swojego składu (zob. podobnie wyroki: z dnia 24 września 2002 r., Girardot/Komisja, T‑92/01, EU:T:2002:220, pkt 24–26; z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja, F‑127/11, EU:F:2014:14, pkt 65).

33      Zgodnie z orzecznictwem wymóg ten ma szczególne znaczenie w ramach sprawdzianów ustnych, takich jak będące przedmiotem niniejszej sprawy, jako że sprawdziany te są z natury ujednolicone w mniejszym stopniu niż sprawdziany pisemne (zob. podobnie wyroki: z dnia 10 listopada 2004 r., Vonier/Komisja, T‑165/03, EU:T:2004:331, pkt 39; z dnia 29 września 2010 r., Brune/Komisja, F‑5/08, EU:F:2010:111, pkt 38–41; z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja, F‑127/11, EU:F:2014:14, pkt 66).

a)      W przedmiocie zasad organizacji konkursu

34      W niniejszej sprawie z pkt 2.4 załącznika III do ogłoszenia o konkursie wynika, że organ odpowiedzialny za organizację konkursu „konsekwentnie stosuje politykę równych szans w celu zapewnienia równego traktowania wszystkich kandydatów”.

35      Zgodnie z pkt 3.1 załącznika III do ogłoszenia o konkursie „[p]orównaniem i wyborem najlepszych kandydatów na podstawie ich kompetencji, umiejętności i kwalifikacji w świetle wymogów określonych w ogłoszeniu o konkursie zajmuje się powołana w tym celu komisja konkursowa”, „[c]złonkami komisji konkursowych są urzędnicy, w połowie wyznaczeni przez administrację (dział kadr), a w połowie przez komitety pracownicze”, a „[i]miona i nazwiska członków komisji publikowane są na stronie internetowej EPSO (www.eu-careers.eu)”.

36      Na mocy decyzji ADM-16‑60 z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie wyznaczenia członków komisji konkursowej dla omawianego konkursu, zmienionej po raz ostatni decyzją ADM-16‑60-Rev4 z dnia 19 września 2017 r. w sprawie wyznaczenia członków komisji konkursowej dla owego konkursu, EUIPO powołało komisję składającą się z przewodniczącego, wiceprzewodniczącej, ośmiu członków stałych i trzech członków zastępujących. Przewodniczący, wiceprzewodnicząca, ośmiu członków stałych i dwóch z trzech członków zastępujących byli pracownikami EUIPO, a trzeci członek zastępujący był pracownikiem Komisji Europejskiej.

37      Sprawdziany w ramach oceny zintegrowanej obejmowały między innymi dwie rozmowy, jedną sprawdzającą kompetencje szczególne, a drugą – kompetencje ogólne kandydatów (zwana dalej „rozmową sprawdzającą kompetencje ogólne”).

38      Bezsporne między stronami jest, że nie wszyscy członkowie komisji konkursowej byli obecni przy każdej rozmowie. Z informacji udzielonych przez EUIPO w jego odpowiedziach z dnia 28 lutego i 9 kwietnia 2020 r. na zastosowane przez Sąd środki organizacji postępowania (zwanych dalej odpowiednio „odpowiedzią EUIPO z dnia 28 lutego 2020 r.” i „odpowiedzią EUIPO z dnia 9 kwietnia 2020 r.”) wynika, że w ramach tych rozmów kompetencje każdego z kandydatów były sprawdzane przez komisje egzaminacyjne złożone z dwóch członków komisji konkursowej. Tak było między innymi w przypadku skarżącego w trakcie rozmowy sprawdzającej kompetencje szczególne.

39      Ogółem 196 kandydatów przystąpiło, w ramach oceny zintegrowanej, do sprawdzianów ustnych obejmujących, dla każdego kandydata, po pierwsze, rozmowę sprawdzającą kompetencje szczególne, a po drugie, rozmowę sprawdzającą kompetencje ogólne, co ogółem dało 392 rozmowy. Sprawdziany te zostały przeprowadzone w ciągu 20 dni, rozłożonych na siedem tygodni. Zostały one równomiernie rozdzielone pomiędzy dwa ośrodki egzaminacyjne.

40      W trakcie owych 20 dni poświęconych sprawdzianom ustnym rozmowy były rozdzielone między cztery komisje egzaminacyjne, po dwie w każdym ośrodku egzaminacyjnym. W ten sposób 80 komisji egzaminacyjnych przeegzaminowało kandydatów w trakcie wspomnianych 20 dni sprawdzianów. O ile część tych komisji egzaminacyjnych pracowała w tym okresie wielokrotnie w tym samym składzie, z odpowiedzi EUIPO z dnia 28 lutego 2020 r. i z odpowiedzi EUIPO z dnia 9 kwietnia 2020 r. wynika, że w owym okresie co najmniej 26 różnych komisji egzaminacyjnych sprawdzało kompetencje 196 kandydatów zaproszonych do tych sprawdzianów.

41      Z odpowiedzi EUIPO z dnia 28 lutego 2020 r. i z odpowiedzi EUIPO z dnia 9 kwietnia 2020 r. wynika również, że żaden stały ani zastępujący członek komisji konkursowej nie uczestniczył we wszystkich sprawdzianach, przy czym najwyższy współczynnik obecności wynosił 22%, a najniższy – 17%. Ponadto żadna komisja egzaminacyjna nie sprawdziła kompetencji więcej niż 33 kandydatów w trakcie całego okresu trwania sprawdzianów ustnych (czyli ogółem 392 rozmowy), co stanowi mniej niż jedną dziesiątą ogółu kandydatów. Żadna komisja egzaminacyjna nie uczestniczyła w więcej niż 7 dniach sprawdzianów ustnych ani w więcej niż w trzech kolejnych dniach sprawdzianów. Spośród trzech członków, którzy uczestniczyli w największej liczbie sprawdzianów, ze współczynnikiem obecności w wysokości 22% dla pierwszego z nich i 21,6% dla dwóch pozostałych, jedynie dwóch z nich zadawało pytania wszystkim kandydatom, i to zaledwie w trakcie ośmiu rozmów, co odpowiada zaledwie 2% sprawdzianów ustnych. Tytułem przykładu, komisja egzaminacyjna, która sprawdzała kompetencje szczególne skarżącego w trakcie poświęconej temu rozmowy, spotkała się w takim gronie jedynie w tym dniu i ogółem przeegzaminowała sześciu kandydatów w trakcie sześciu rozmów, co odpowiada zaledwie 1,5% sprawdzianów ustnych.

42      Wobec powyższego należy stwierdzić, że – jak podkreślił skarżący i jak przyznało EUIPO – skład komisji podlegał bardzo istotnym zmianom w trakcie sprawdzianów ustnych.

b)      W przedmiocie braku możliwości zapewnienia obecności wszystkich członków komisji w ramach wszystkich sprawdzianów

43      EUIPO utrzymuje, że w niniejszym przypadku zmiany w składzie komisji były wymuszone brakiem możliwości zapewnienia obecności wszystkich członków komisji w ramach każdego sprawdzianu.

44      W tym względzie należy zauważyć, ze zgodnie z orzecznictwem stabilność składu komisji powinna zostać zapewniona „w możliwie najszerszym zakresie” (zob. podobnie wyrok z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja, F‑127/11, EU:F:2014:14, pkt 66).

45      Jedynie wyjątkowo, przykładowo ze względu na problemy natury logistycznej, usprawiedliwienie może znaleźć nieobecność danego członka komisji na którymś ze sprawdzianów (zob. podobnie wyroki: z dnia 29 września 2010 r., Brune/Komisja, F‑5/08, EU:F:2010:111, pkt 41; z dnia 29 września 2010 r., Honnefelder/Komisja, F‑41/08, EU:F:2010:112, pkt 36).

46      Z sytuacją taką można się spotkać między innymi wtedy, gdy w ramach konkursu, do którego zgłosiło się wielu kandydatów, organizacja sprawdzianów ustnych wiąże się z istotnymi trudnościami związanymi, po pierwsze, z organizacją poszczególnych sprawdzianów dla kandydatów należących do różnych grup językowych, a po drugie, z koniecznością wypełniania przez członków komisji, a przynajmniej niektórych z nich, ich obowiązków służbowych, jeżeli czas trwania konkursu jest stosunkowo długi (zob. podobnie wyrok z dnia 12 marca 2008 r., Giannini/Komisja, T‑100/04, EU:T:2008:68, pkt 196).

47      W takich okolicznościach konieczność zapewnienia ciągłości pełnienia obowiązków służbowych może uzasadnić złagodzenie wymogu stabilności składu komisji (zob. podobnie wyrok z dnia 13 lutego 1979 r., Martin/Komisja, 24/78, EU:C:1979:37, pkt 10).

48      W niniejszej sprawie, w celu wykazania, że specyfika organizowanego naboru i przeszkody napotkane w organizacji konkursu wymusiły złagodzenie wymogu stabilności składu komisji konkursowej, EUIPO wskazuje trzy względy.

49      W pierwszej kolejności EUIPO podnosi, że powołanie różnych komisji egzaminacyjnych było podyktowane koniecznością uwzględnienia, po pierwsze, języków, w których rozmowy miały się odbyć, a po drugie, organizacji rozmów równolegle w dwóch ośrodkach egzaminacyjnych w celu uniknięcia zbyt dużego rozciągnięcia konkursu w czasie.

50      W tym względzie, z informacji udzielonych przez EUIPO wynika, że na 392 przeprowadzone rozmowy 342 rozmowy, czyli prawie dziewięć rozmów na dziesięć, odbyły się w języku angielskim. Jedynie 50 rozmów, czyli nieco ponad jedna na dziesięć, zostało przeprowadzonych w innym języku, a mianowicie: 20 po hiszpańsku, 18 po niemiecku, osiem po francusku i cztery po włosku.

51      Ogółem, w ciągu 20 dni poświęconych sprawdzianom ustnym, komisje egzaminacyjne przeegzaminowały kandydatów ponad osiem razy na dziesięć po angielsku i mniej niż dwa razy na dziesięć w jednym z czterech pozostałych języków. Tym samym w odniesieniu do tych ostatnich rozmowy mogły zostać ograniczone do trzech dni w pierwszym ośrodku egzaminacyjnym (5, 12 i 19 października 2017 r.) i do czterech dni w drugim z nich (5, 12, 19 i 24 października 2017 r.), podczas gdy rozmowy po angielsku zajęły w pierwszym ośrodku egzaminacyjnym 17 dni, a drugim – 16 dni.

52      Z tabeli przedstawionej przez EUIPO na rozprawie wynika również, że dziesięciu członków komisji, spośród członków stałych i zastępujących, było zdolnych do przeprowadzenia rozmów po angielsku. Ich umiejętności językowe były ponadto wystarczająco rozległe, by pozwolić im na udział w rozmowach w większości z czterech pozostałych języków. Zgodnie bowiem z tą tabelą owych dziesięciu członków komisji konkursowej mogło również uczestniczyć w rozmowach po hiszpańsku, siedmiu z nich w rozmowach po francusku, sześciu – w rozmowach po niemiecku i czterech w rozmowach po włosku.

53      Z powyższego wynika, że różnorodność językowa sama w sobie nie pozwala uzasadnić zmian w składzie komisji konkursowej stwierdzonych w pkt 40 i 41 powyżej. W szczególności, w obliczu rozległej znajomości języków u członków komisji konkursowej i bardzo wysokiego odsetka rozmów przeprowadzonych po angielsku nie można uznać za słuszne tego, że rozmowę z każdym kandydatem przeprowadzało zaledwie dwóch członków komisji ani tego, że każdy członek komisji egzaminował tak niewielką liczbę kandydatów.

54      Jeśli chodzi o okoliczność, że sprawdziany zostały rozdzielone między dwa ośrodki egzaminacyjne celem skrócenia czasu trwania konkursu, również nie pozwala ona sama w sobie uzasadnić powołania tak istotnej liczby różnych komisji egzaminacyjnych, a konkretnie 26.

55      W drugiej kolejności EUIPO utrzymuje, że tak istotna liczba komisji egzaminacyjnych musiała zostać powołana w celu uniknięcia licznych konfliktów interesów.

56      EUIPO, wezwane do rozwinięcia tego argumentu, wskazało na rozprawie, nie będąc jednak w stanie podać dalszych informacji, że w niniejszym przypadku zaistniałe konflikty interesów miały należeć do dwóch kategorii, a mianowicie, być związane z istnieniem między niektórymi kandydatami a członkami komisji po pierwsze, relacji przyjacielskich, a po drugie, zależności służbowej.

57      Wezwane ponownie do pogłębienia tego argumentu EUIPO przyznało na rozprawie, że nie jest w stanie wskazać, jakie konflikty interesów rzeczywiście zaszły, ani podać konkretnych przykładów takich konfliktów.

58      W takich okolicznościach nie jest możliwe ustalenie, w jakim stopniu ryzyko zaistnienia konfliktów interesów mogło wymagać przyjęcia takiego funkcjonowania komisji konkursowej jak to opisane w pkt 40 i 41 powyżej.

59      W trzeciej kolejności EUIPO powołuje się na brak możliwości, po stronie niektórych członków komisji konkursowej, bycia dyspozycyjnym w stopniu wystarczającym, by przeprowadzić rozmowę z każdym kandydatem lub w każdym razie ze znaczną ich liczbą.

60      W tym względzie należy zauważyć, że organizacja konkursu stanowi jedno z rozwiązań stosowanych przez organy i instytucje Unii w celu zarządzania zasobami ludzkimi, którymi mogą dysponować.

61      W tym kontekście organy i instytucje Unii muszą być w stanie zwolnić przydzielonych do procesu rekrutacji pracowników z obowiązków w okresie wystarczającym dla umożliwienia im wypełnienia tego zadania, w przeciwnym razie zachodzi ryzyko, że – wbrew wymogom w tym zakresie – nie będą one w stanie zatrudnić urzędników i innych pracowników spełniających najwyższe wymogi w zakresie kwalifikacji, wydajności i uczciwości (zob. pkt 31 powyżej).

62      Ponadto w razie przeszkody w wykonywaniu obowiązków stali członkowie komisji konkursowej mogą zostać zastąpieni w trakcie sprawdzianów zdawanych przez niektórych kandydatów przez członków zastępujących, aby umożliwić komisji konkursowej przeprowadzenie prac w rozsądnym terminie (zob. podobnie wyroki: z dnia 13 września 2005 r., Pantoulis/Komisja, T‑290/03, EU:T:2005:316, pkt 78; z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja, F‑127/11, EU:F:2014:14, pkt 67 i przytoczone tam orzecznictwo).

63      Z powyższego wynika, że przedstawione przez EUIPO okoliczności nie uzasadniają rozdrobnienia komisji konkursowej na 26 różnych komisji egzaminacyjnych w celu przeprowadzenia w trakcie sprawdzianów ustnych rozmów ze 196 kandydatami.

c)      W przedmiocie koordynacji ustanowionej w celu zapewnienia równego traktowania kandydatów oraz spójności i obiektywizmu ich oceny

64      W odpowiedzi na sformułowany w tym względzie przez skarżącego zarzut EUIPO utrzymuje, że zmiany w składzie komisji konkursowej są akceptowalne w świetle środków podjętych w celu zapewnienia równego traktowania kandydatów oraz spójności i obiektywizmu ich oceny.

65      W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z orzecznictwem utrzymanie stabilności składu komisji konkursowej nie jest wymogiem samym w sobie, lecz środkiem służącym do tego, aby zapewnić poszanowanie zasad równego traktowania kandydatów oraz spójności i obiektywizmu ich oceny (zob. podobnie wyrok z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja, F‑127/11, EU:F:2014:14, pkt 70).

66      Nie można wykluczyć, że równe traktowanie kandydatów oraz spójność i obiektywizm ich oceny można zagwarantować za pomocą środków takich jak wprowadzenie koordynacji niezbędnej do zapewnienia poszanowania tych trzech zasad (zob. podobnie wyrok z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja, F‑127/11, EU:F:2014:14, pkt 67).

67      Skarżący jest zdania – w przeciwieństwie do EUIPO, który powołuje się na wyrok z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja (F‑127/11, EU:F:2014:14) – że środków takich nie zastosowano skutecznie w niniejszej sprawie.

68      Należy przypomnieć, że w sprawie, w której został wydany wyrok z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja (F‑127/11, EU:F:2014:14) przewidziano szereg środków mających na celu zneutralizowanie, w odniesieniu do sprawdzianów ustnych odbywających się w ramach oceny zintegrowanej, różnych błędów poznawczych stwierdzanych powszechnie u egzaminatorów i zapewnienie dzięki temu równego traktowania kandydatów oraz spójności i obiektywizmu ich oceny (pkt 25 tego wyroku).

69      Po pierwsze, w sprawie, w której został wydany wyrok z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja (F‑127/11, EU:F:2014:14) ustalono, że komisja konkursowa miała się zbierać:

–        w celu podjęcia decyzji o sposobie przeprowadzenia sprawdzianów;

–        co dwa lub trzy dni za każdym razem, gdy oceny przyznane kandydatom były zbierane w celu ocenienia kompetencji kandydatów, którzy byli egzaminowani w tym okresie;

–        w celu weryfikacji spójności ocen, które wystawiono kandydatom po zakończeniu całości egzaminów, przy czym ostateczne decyzje podejmowane miały być wspólnie przez wszystkich członków komisji konkursowej na podstawie wyników wszystkich sprawdzianów (pkt 26 i 71 omawianego wyroku).

70      Po drugie, w sprawie, w której został wydany wyrok z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja (F‑127/11, EU:F:2014:14) zostało przewidziane, iż należy uwzględnić środki wprowadzone w celu zaradzenia różnym błędom poznawczym stwierdzanym powszechnie u egzaminatorów i zapewnienia dzięki temu równego traktowania kandydatów oraz spójności i obiektywizmu ich oceny, do których należą:

–        stosowanie egzaminów o rozplanowanym z góry przebiegu, które są oparte na określonej wcześniej metodyce, wykorzystującej uprzednio zdefiniowane wskaźniki zachowań;

–        udział przewodniczącego komisji konkursowej we wszystkich egzaminach w ich pierwszych minutach w celu zapewnienia prawidłowego stosowania rzeczonej metodologii;

–        prowadzenie badań i analiz w celu zweryfikowania spójności ocen (pkt 26 i 72 omawianego wyroku).

71      Należy zbadać, czy – jak utrzymuje EUIPO – tego rodzaju działania koordynacyjne zostały zastosowane w niniejszej sprawie.

1)      Komunikacja w obrębie komisji konkursowej

72      EUIPO twierdzi, że, po pierwsze, regularna wymiana punktów widzenia między członkami komisji konkursowej, a po drugie, cotygodniowe spotkania wszystkich jej członków pozwoliły na przedyskutowanie wystąpień wszystkich kandydatów, których kompetencje zostały już ocenione, i na przeprowadzenie oceny porównawczej owych kandydatów.

73      Skarżący jest jednak zdania, że w braku pewnego niezmiennego grona egzaminatorów, którzy przeegzaminowaliby dostatecznie wysoki odsetek kandydatów, owe wymiany i spotkania nie mogły pozwolić na wymianę opinii porównawczej na temat przymiotów kandydatów.

74      W tym względzie z wyroku z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja (F‑127/11, EU:F:2014:14, pkt 26, 71) wynika, że wymiany między członkami komisji konkursowej mające miejsce przed rozpoczęciem sprawdzianów, w ich trakcie oraz po ich zakończeniu mają szczególne znaczenie dla zagwarantowania równego traktowania kandydatów oraz spójności i obiektywizmu ich oceny.

75      W pierwszej kolejności EUIPO przedstawiło listy obecności z 19 spotkań, które odbyły się przed rozpoczęciem sprawdzianów w ramach oceny zintegrowanej, a dokładnie między dniem 9 grudnia 2016 r. a dniem 21 czerwca 2017 r.

76      Należy stwierdzić, że nie na każdym z tych 19 spotkań byli obecni wszyscy członkowie komisji konkursowej. Ponadto nie przedstawiono żadnego sprawozdania z tych spotkań, a tym samym niemożliwe jest ustalenie, co było ich przedmiotem. W szczególności Sąd nie ma możliwości sprawdzenia, czy to w trakcie tych spotkań zostały podjęte decyzje o sposobie przeprowadzenia sprawdzianów, tak jak w sprawie, w której został wydany wyrok z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja (F‑127/11, EU:F:2014:14) (zob. pkt 69 powyżej). Poza tym można zauważyć, że skoro te spotkania miały miejsce przed rozpoczęciem sprawdzianów w ramach oceny zintegrowanej, nie mogły one pozwolić komisji egzaminacyjnej na zbadanie wystąpień i przymiotów kandydatów ani na przeprowadzenie ich oceny porównawczej.

77      W drugiej kolejności EUIPO wskazuje na przeprowadzenie siedmiu cotygodniowych spotkań na etapie konkursu obejmującym ocenę zintegrowaną. W siedmiotygodniowym okresie sprawdzianów ustnych komisja konkursowa miała spotykać się pod koniec każdego tygodnia, a mianowicie 15, 22 i 29 września 2017 r., a następnie 6, 13, 20 i 26 października 2017 r.

78      Niemniej informacje przedstawione przez EUIPO nie pozwalają sprawdzić między innymi, którzy członkowie komisji konkursowej byli obecni w trakcie owych siedmiu cotygodniowych spotkań i co konkretnie było ich przedmiotem, a w szczególności, w jakiej mierze te spotkania obejmowały wymiany opinii na temat wystąpień i przymiotów kandydatów oraz ich ocenę porównawczą.

79      Przede wszystkim, podczas gdy w odpowiedzi z dnia 28 lutego 2020 r. EUIPO twierdziło, że w ramach wspomnianych siedmiu cotygodniowych spotkań komisja konkursowa spotykała się „co do zasady w pełnym składzie, z przewodniczącym i wiceprzewodniczącą” i że „jedynie wyjątkowo, kiedy stały członek nie mógł uczestniczyć [w pracach], zastępował go jego zastępca, który brał udział w pracach komisji egzaminacyjnych w danym tygodniu”, w odpowiedzi z dnia 9 kwietnia 2020 r. EUIPO wskazało, że w cotygodniowych spotkaniach uczestniczyli tylko członkowie komisji konkursowej, którzy w danym tygodniu przeprowadzali sprawdziany, w tym przewodniczący i wiceprzewodnicząca tej komisji.

80      Następnie, odmiennie niż w odniesieniu do spotkań komisji konkursowej, które odbyły się przed rozpoczęciem sprawdzianów ustnych i po ich zakończeniu, w przypadku wspomnianych siedmiu cotygodniowych spotkań EUIPO nie przedstawiło żadnej listy obecności ani innego dokumentu pozwalającego zweryfikować prawdziwość jego twierdzeń. EUIPO, zapytane konkretnie o tę kwestię dwukrotnie w ramach środków organizacji postępowania odpowiedziało, że w odniesieniu do tych ostatnich spotkań takie listy obecności nie zostały sporządzone. Niemniej przekazane przez EUIPO sprawozdanie ze spotkania komisji konkursowej z dnia 9 listopada 2017 r. nawiązuje do sprawozdania ze spotkania komisji konkursowej z dnia 20 października 2017 r., czyli spotkania, które odbyło się po szóstym tygodniu tych sprawdzianów w ośrodku egzaminacyjnym. Na rozprawie EUIPO przyznało, że istnieje w tej kwestii sprzeczność, jednak nie było w stanie potwierdzić istnienia lub braku sprawozdania, które miało zostać sporządzone z tego ostatniego spotkania.

81      W trzeciej kolejności EUIPO przedstawiło sprawozdanie z siedmiu spotkań, które odbyły się po przeprowadzeniu sprawdzianów w ramach oceny zintegrowanej w dniach 7, 8, 9, 17, 21 i 22 listopada 2017 r. oraz w dniu 1 lutego 2018 r.:

–        w trakcie spotkania w dniu 7 listopada 2017 r. EPSO przedstawiło statystyki dotyczące oceny sprawdzianów pisemnych, a następnie, zgodnie z jego propozycją, komisja konkursowa przystąpiła do harmonizacji ocen poprzez usuwanie rozbieżności między punktacjami przyznanymi przez poszczególnych jej członków;

–        w trakcie spotkania w dniu 8 listopada 2017 r. komisja konkursowa zbadała skierowane do niej skargi i zwróciła się o wyjaśnienia w przedmiocie szczególnie niskich ocen, wysłuchując wyjaśnień co do przeprowadzanych przez EPSO kontroli jakości;

–        w trakcie spotkania w dniu 9 listopada 2017 r. komisja konkursowa zbadała oceny niektórych kandydatów, przyjęła projekt listy rezerwy kadrowej i sprawdziła przedłożone przez wybranych kandydatów dokumenty wykazujące ich doświadczenie w dziedzinie własności intelektualnej;

–        w trakcie spotkań w dniach 17 i 21 listopada 2017 r. członkowie komisji zbadali przedłożone przez kandydatów dokumenty wykazujące ich doświadczenie w dziedzinie własności intelektualnej;

–        w trakcie spotkania w dniu 22 listopada 2017 r. komisja konkursowa kontynuowała to badanie i przygotowała kolejny etap, zatwierdzając przygotowanie uzasadnionego sprawozdania komisji konkursowej, przygotowanie noty przeznaczonej dla dyrektora EPSO i przekazanie tych dokumentów dyrektorowi EUIPO;

–        w trakcie spotkania w dniu 1 lutego 2018 r. komisja konkursowa zbadała 35 skierowanych do niej wniosków o weryfikację i we wszystkich przypadkach utrzymała w mocy pierwotne decyzje.

82      Z powyższego wynika, że przeprowadzone przez komisję konkursową badanie porównawcze nie obejmowało ocen wszystkich kandydatów, lecz dotyczyło rozbieżności między poszczególnymi ocenami, ocen będących przedmiotem skargi oraz ocen, które zgodnie z arkuszami przedstawionymi członkom tej komisji były wyjątkowo niskie.

83      Bez wątpienia badanie takie zapewnia zbliżenie pod względem liczbowym ocen przyznanych przez egzaminatorów, jednak nie pozwala na wykazanie, jak wymaga tego wyrok z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja (F‑127/11, EU:F:2014:14, pkt 71), na który powołuje się EUIPO, że członkowie komisji konkursowej dokonali skutecznego porównania kandydatów w sposób pozwalający zapewnić równość między nimi oraz spójność i obiektywizm oceny.

84      Co więcej, EUIPO nie dostarczył dowodu, że komisja konkursowa zebrała się w pełnym składzie w celu przyjęcia ostatecznych decyzji na podstawie wyników uzyskanych przez kandydatów ze wszystkich sprawdzianów, jak to miało miejsce w sprawie, w której został wydany wyrok z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja (F‑127/11, EU:F:2014:14, pkt 26).

85      Z informacji dostarczonych przez EUIPO wynika bowiem, że pewna liczba decyzji została sfinalizowana, po pierwsze, w trakcie spotkania w dniu 9 listopada 2017 r., kiedy to wyniki niektórych kandydatów uzyskane ze sprawdzianów w ramach oceny zintegrowanej zostały ponownie zbadane, a po drugie, w trakcie ostatniego spotkania komisji konkursowej w dniu 1 lutego 2018 r., kiedy to wnioski o weryfikację pierwotnych decyzji komisji konkursowej w odniesieniu do 35 kandydatów zostały przeanalizowane, a komisja podjęła decyzję o ich oddaleniu. Choć na tych dwóch spotkaniach byli obecni wszyscy członkowie komisji konkursowej, stali i zastępujący, należy zauważyć, że wiceprzewodnicząca nie uczestniczyła w drugim z tych spotkań.

86      W konsekwencji należy stwierdzić, że EUIPO nie dostarczyło dowodów wystarczających, by wykazać, że regularne wymiany informacji między członkami komisji konkursowej pozwoliły zapewnić spójność i obiektywizm w zakresie oceny kandydatów, a co za tym idzie – ich równe traktowanie.

2)      Metodologia i kryteria oceny

87      EUIPO utrzymuje, że oparło się na metodologii i kryteriach oceny z góry ustalonych.

88      EUIPO, zapytane o tę kwestię przez Sąd, przedstawiło, w załączniku F.8 do swojej odpowiedzi z dnia 28 lutego 2020 r., trzynastostronicowy dokument bez tytułu, przy czym nie było w stanie odpowiedzieć na rozprawie, w jakim stopniu dokument ten wskazywał wymagane kryteria oceny.

89      Pierwsza strona wspomnianego dokumentu, na której umieszczone zostały dwie tabele i pięć ramek zredagowanych w każdym z pięciu języków konkursu, zawiera:

–        wykaz kompetencji ocenianych w toku rozmowy sprawdzającej kompetencje szczególne, określonych między innymi w załącznikach I i II do ogłoszenia o konkursie, dotyczących odpowiednio rodzaju obowiązków związanych ze stanowiskiem administratora i kryteriów naboru, oraz w paszporcie kompetencji skarżącego;

–        siatkę ocen odnoszących się do tych kompetencji i ważenie każdej z nich w ramach ogólnej oceny kandydatów uzyskanej na rozmowie sprawdzającej kompetencje szczególne;

–        skalę ocen za wystąpienia kandydatów w ramach tego sprawdzianu [„niedostateczny(-a)”, „dostateczny(-a)”, „dobry(-a)”, „kompetentny(-a)”, „bardzo kompetentny(-a)”, „doskonały(-a)” i „wybitny(-a)”], opracowaną według owej siatki.

90      Strony od drugiej do trzynastej owego dokumentu są wypełnione tabelami podobnymi do jednej z dwóch tabeli zawartych na pierwszej stronie wspomnianego dokumentu. Wydaje się, że tabele te były używane do oceny kandydatów w trakcie rozmów sprawdzających kompetencje szczególne. EUIPO nie wskazało, na jakiej podstawie nastąpił wybór tych tabeli, a zwłaszcza, czy dotyczyły one kandydatów, których nazwiska wpisane zostały na listę rezerwy kadrowej. Żadna z tych tabeli nie wydaje się dotyczyć skarżącego, gdyż żadna z widocznych w nich ocen całościowych nie odpowiada ocenie, którą skarżący uzyskał w ramach rozmowy sprawdzającej kompetencje szczególne.

91      Z powyższego wynika, że informacji zawartych w załączniku F.8 do odpowiedzi EUIPO z dnia 28 lutego 2020 r. nie można przyjąć za wystarczające do tego, by uznać je za z góry określone kryteria oceny, jak tego wymaga wyrok z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja (F‑127/11, EU:F:2014:14, pkt 26, 73). W sprawie tej, poza kompetencjami do oceny, siatką punktów i skalą ocen wypracowaną przez odniesienie do tej siatki, zadaniem komisji konkursowej było bowiem również określenie, przed rozpoczęciem sprawdzianów, obiektywnych kryteriów o charakterze jakościowym pozwalających zastosować ową siatkę. Kryteria te miały w szczególności obejmować oczekiwane ze strony kandydatów wypowiedzi i zachowania, które członkowie komisji konkursowej mieli wziąć pod uwagę przy ocenianiu kandydatów, a ich ocena miała następnie zostać doprecyzowana poprzez przeprowadzenie oceny porównawczej, uwzględniającej wypowiedzi i zachowania innych kandydatów. Tymczasem w niniejszej sprawie brak jest w omawianym załączniku lub w jakiejkolwiek innej części akt elementu pozwalającego zidentyfikować takie kryteria lub tym bardziej sprawdzić, czy owe kryteria zostały ustalone przed rozpoczęciem sprawdzianów.

3)      Przewodzenie komisji konkursowej

92      EUIPO podkreśla, że istotną rolę w procesie koordynacji odgrywali przewodniczący i wiceprzewodnicząca komisji konkursowej.

93      W pierwszej kolejności ta koordynacja miała zostać zapewniona, po pierwsze, dzięki kilkuminutowej obecności przewodniczącego lub wiceprzewodniczącej komisji konkursowej na początku każdego sprawdzianu, a po drugie, dzięki codziennej wymianie opinii między nimi przez cały okres trwania sprawdzianów.

94      Skarżący jest jednak zdania, że obecność przewodniczącego komisji konkursowej lub jej wiceprzewodniczącej w trakcie sprawdzianów nie była wystarczająca do wywiązania się z ciążącej na nich roli koordynacyjnej. Według skarżącego przewodniczący mógł ocenić przymioty kandydatów w sposób jedynie pośredni, bez możliwości zapewnienia spójności oceny i porównania kandydatów, ponieważ był całkowicie zależny od opinii osób trzecich, a jego obecność podczas rozmowy sprawdzającej kompetencje szczególne skarżącego była zbyt krótka, wynosiła bowiem pięć do siedmiu minut. Ponadto skarżący wskazuje, że przewodniczący i wiceprzewodnicząca komisji konkursowej nie oceniali kompetencji kandydatów, lecz jedynie słuchali członków komisji, którzy zadawali pytania kandydatom. Co więcej, nie uczestniczyli oni równocześnie w rozmowach, lecz na zmianę, a zatem nie ma pewności, że stosowali te same kryteria przy ocenie praktyk członków komisji konkursowej.

95      W tym względzie należy przypomnieć, że w sprawie, w której został wydany powoływany przez EUIPO wyrok z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja (F‑127/11, EU:F:2014:14), przewodniczący komisji konkursowej uczestniczył w pierwszych minutach każdego sprawdzianu w celu zapewnienia prawidłowego stosowania przyjętej metodologii (pkt 26, 72 tego wyroku).

96      W niniejszej sprawie EUIPO twierdziło, że przewodniczący i wiceprzewodnicząca komisji konkursowej uczestniczyli średnio w pierwszych dziesięciu lub piętnastu minutach każdej rozmowy. EUIPO wyjaśniło przy tym, że ponieważ sprawdziany zostały rozdzielone między dwa ośrodki egzaminacyjne, te dwie osoby podzieliły się obecnością na sprawdzianach w tych dwóch ośrodkach.

97      Z powyższych informacji wynika, że przewodniczący i wiceprzewodnicząca komisji konkursowej nigdy nie uczestniczyli razem w pierwszych minutach tej samej rozmowy. W tym zakresie przyjęta organizacja konkursu różni się od metody analizowanej w wyroku z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja (F‑127/11, EU:F:2014:14), zgodnie z którą ciągłość w prowadzeniu rozmów została zapewniona poprzez obecność tej samej osoby, konkretnie przewodniczącego komisji konkursowej, w pierwszych minutach każdej rozmowy.

98      Zdaniem EUIPO ciągłość w prowadzeniu rozmów mogła zostać zapewniona przez codzienną wymianę opinii, przez cały czas trwania sprawdzianów, między przewodniczącym a wiceprzewodniczącą komisji konkursowej, jako że wymiana ta pozwalała im zharmonizować podejścia przyjęte przez poszczególne komisje egzaminacyjne.

99      W celu wykazania prawdziwości tych wymian EUIPO powołało się na rozprawie na drugą stronę załącznika F.9 do jego odpowiedzi z dnia 28 lutego 2020 r. Dokument ten, zatytułowany „IP COMP AD/01/2017 MARKING ANALYSIS FOR DATE”, opatrzony odręcznie wpisaną datą „26/9/17”, jest arkuszem oceny wystąpień pięciu kandydatów i dotyczy czterech sprawdzianów, to jest trzech sprawdzianów oceniających kompetencje ogólne i rozmowy sprawdzającej kompetencje szczególne. Na arkuszu tym widnieją pewne liczby stanowiące, jak się wydaje, przyznane tym kandydatom w ramach wspomnianych sprawdzianów oceny, które zostały wypisane odręcznie. Ponadto na środku strony widoczne są odręczne wzmianki „checked” i „ok”. Niektóre z tych liczb są również podkreślone na żółto. Wreszcie, w odniesieniu do trzech z tych pięciu kandydatów druga kolumna tabeli, zatytułowana „Comments”, zawiera literę „F” wpisaną odręcznie żółtym flamastrem.

100    Niemniej druga strona załącznika F.9 do odpowiedzi EUIPO z dnia 28 lutego 2020 r. dotyczy, jak EUIPO przyznało na rozprawie, oceny kompetencji kandydatów, a nie oceny działań członków komisji konkursowej. Dokument ten nie pozwala zatem wykazać istnienia między przewodniczącym a wiceprzewodniczącą komisji konkursowej wymian opinii w przedmiocie koordynacji metod pracy członków tej komisji, a tym bardziej ich codziennego charakteru.

101    Ponadto brak jest dowodów pozwalających ustalić wpływ, jaki mogły mieć wspomniane wymiany. W szczególności EUIPO nie przedstawił żadnych wyjaśnień dotyczących przekazania wyników tych wymian poszczególnym komisjom egzaminacyjnym i ich wdrożenia przez owe komisje.

102    W drugiej kolejności EUIPO podnosi, że decyzja ADM-16‑60 z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie wyznaczenia komisji konkursowej oraz cztery późniejsze decyzje ją zmieniające wyraźnie powierzyły wiceprzewodniczącej tej komisji zadanie zapewnienia harmonizacji kryteriów i metod pracy w ramach tego konkursu.

103    Należy jednakże stwierdzić, że wiceprzewodnicząca komisji konkursowej była nieobecna na szeregu spotkań poprzedzających przeprowadzenie sprawdzianów w ramach oceny zintegrowanej lub zorganizowanych po przeprowadzeniu tych sprawdzianów, przy czym spotkania te stanowiły, w ocenie EUIPO, kluczowy etap na drodze do zapewnienia równości między kandydatami oraz spójności i obiektywizmu ich oceny.

104    Z list obecności przedstawionych w załączniku F.4 do odpowiedzi EUIPO z dnia 28 lutego 2020 r. wynika, że wiceprzewodnicząca komisji konkursowej uczestniczyła w zaledwie 12 z 19 spotkań poprzedzających przeprowadzenie sprawdzianów w ramach oceny zintegrowanej i była zatem nieobecna na siedmiu z nich, czyli ponad jednej trzeciej tych spotkań. Tymczasem, choć EUIPO nie podało żadnych informacji co do przedmiotu tych spotkań, jest prawdopodobne, że miały one rozstrzygające znaczenie dla zapewnienia harmonizacji metod pracy w trakcie mających nastąpić sprawdzianów i przygotowania członków komisji w tym zakresie, co należało do podstawowych zadań wiceprzewodniczącej.

105    Co się tyczy siedmiu spotkań zorganizowanych po przeprowadzeniu sprawdzianów w ramach oceny zintegrowanej, zgodnie ze sprawozdaniami z tych spotkań wiceprzewodnicząca komisji konkursowej uczestniczyła w pięciu z nich. Była natomiast nieobecna na spotkaniu w dniu 21 listopada 2017 r., w trakcie którego były dyskutowane między innymi dokumenty przedstawione przez kandydatów w celu wykazania ich doświadczenia zawodowego w dziedzinie własności intelektualnej. Co więcej, wiceprzewodnicząca opuściła ostatnie spotkanie komisji konkursowej, które miało miejsce w dniu 1 lutego 2018 r. i na którym komisja konkursowa zdecydowała o oddaleniu 35 wniosków o weryfikację skierowanych do niej po opublikowaniu wyników konkursu. Tymczasem kwestie te wymagały szczególnej ostrożności, tak aby zapewnić, że decyzje podjęte przez komisję konkursową były wynikiem zastosowania zharmonizowanych metodologii i kryteriów.

106    Wreszcie, ponieważ EUIPO nie przekazało żadnych informacji na temat uczestników powołanych przez niego cotygodniowych spotkań (zob. pkt 78, 80 powyżej), Sąd nie jest w stanie sprawdzić, czy przewodniczący i wiceprzewodnicząca komisji konkursowej uczestniczyli we wszystkich tych spotkaniach czy w części z nich.

4)      Prowadzenie badań i analiz

107    W załączniku F.9 do odpowiedzi EUIPO z dnia 28 lutego 2020 r. urząd ten przedstawił dwustronicowy dokument dotyczący badań i analiz, jakie miały zostać przeprowadzone celem sprawdzenia spójności ocen.

108    EUIPO wyjaśniło na rozprawie, że pierwsza strona wspomnianego dokumentu, zatytułowana „Assessor check list (for JSI, CBI, OP)”, zawierała listę czynników dotyczących zachowania członków komisji konkursowej prowadzących rozmowy, które jej przewodniczący i wiceprzewodnicząca kontrolowali w trakcie pierwszych minut ich obecności na tych rozmowach, a kontrola ta miała na celu ograniczenie błędów poznawczych wspomnianych powyżej (zob. pkt 68, 70 powyżej).

109    Jeśli chodzi o drugą stronę omawianego dokumentu, dotyczy ona oceny kompetencji kandydatów, jak zostało wskazane w pkt 100 powyżej, a nie oceny działań członków komisji konkursowej. Nie może ona być więc uznana za badanie lub analizę pozwalające sprawdzić spójność dokonywanej przez poszczególnych członków oceny.

110    Co za tym idzie, jedynie pierwsza strona omawianego dokumentu jest wymierna dla kontroli istnienia badań i analiz przeprowadzonych przez przewodniczącego i wiceprzewodniczącą komisji konkursowej. Niemniej chodzi tu o niewypełniony dokument, który sam w sobie nie pozwala zweryfikować ani liczby takich badań i analiz, ani tego, czy takie badania i analizy były prowadzone w odniesieniu do każdego członka komisji przy okazji każdej rozmowy.

111    Z powyższego wynika, że EUIPO nie wykazał istnienia, w rozumieniu wyroku z dnia 12 lutego 2014 r., De Mendoza Asensi/Komisja (F‑127/11, EU:F:2014:14, pkt 67 i 71–73), wystarczających instrumentów koordynacyjnych pozwalających zagwarantować, że procedura selekcji odbywała się w oparciu o równe traktowanie kandydatów oraz spójność i obiektywizm ich oceny.

112    Tym samym argument oparty co do istoty na naruszeniu zasady stabilności składu komisji konkursowej musi zostać przyjęty.

113    W tym względzie należy przypomnieć, że zważywszy na wagę zasad równego traktowania kandydatów oraz spójności i obiektywizmu ich oceny, brak poszanowania przez komisję konkursową wymogu stabilności jej składu stanowi naruszenie istotnych wymogów proceduralnych, które wiąże się z koniecznością stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji (zob. podobnie wyrok z dnia 10 listopada 2004 r., Vonier/Komisja, T‑165/03, EU:T:2004:331, pkt 39 i przytoczone tam orzecznictwo), przy czym nie ma potrzeby badania innych argumentów przytoczonych na poparcie zarzutu pierwszego i innych zarzutów podniesionych przez skarżącego.

B.      W przedmiocie żądania naprawienia szkody

114    Skarżący twierdzi, że z powodu niezgodnego z prawem działania komisji konkursowej i EUIPO poniósł „krzywdę i szkodę niematerialną”. Owe krzywda i szkoda mają polegać na tym, że zaskarżona decyzja miała uplasować skarżącego w sytuacji ciągłej niepewności co najmniej od dnia 1 grudnia 2017 r., co od tego momentu stanowiło dla niego źródło ciągłego niepokoju i zaciążyło na jego przyszłej karierze w EUIPO. Decyzja ta miała również podać w wątpliwość jego zdolności i kompetencje, naruszać jego rozsądne oczekiwania i wywołać stan istotnego napięcia.

115    EUIPO zakwestionowało to żądanie.

116    Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem stwierdzenie odpowiedzialności Unii wymaga spełnienia trzech przesłanek, a mianowicie: niezgodności z prawem zachowania zarzucanego instytucjom, organom lub agencjom, rzeczywistego i pewnego charakteru szkody oraz istnienia związku przyczynowego pomiędzy zarzucanym zachowaniem a tą szkodą (wyroki: z dnia 21 lutego 2008 r., Komisja/Girardot, C‑348/06 P, EU:C:2008:107, pkt 52, 54; z dnia 12 marca 2008 r., Giannini/Komisja T‑100/04, EU:T:2008:68, pkt 327; z dnia 29 listopada 2018 r., Di Bernardo/Komisja, T‑811/16, niepublikowany, EU:T:2018:859, pkt 60).

117    Te trzy przesłanki mają charakter kumulatywny, co oznacza, że niespełnienie jednej z nich wystarczy, by oddalić żądanie odszkodowawcze (zob. podobnie wyroki: z dnia 9 września 1999 r., Lucaccioni/Komisja, C‑257/98 P, EU:C:1999:402, pkt 14; z dnia 10 listopada 2004 r., Vonier/Komisja, T‑165/03, EU:T:2004:331, pkt 78; z dnia 29 listopada 2018 r., Di Bernardo/Komisja, T‑811/16, niepublikowany, EU:T:2018:859, pkt 60).

118    W niniejszym przypadku skarżący wykazał, że zaskarżoną decyzję cechowała niezgodność z prawem; pierwsza przesłanka jest zatem spełniona.

119    Niemniej, zakładając nawet, że istnienie krzywdy i związku przyczynowego można uznać za wykazane, skarżący nie twierdził, ani tym bardziej nie wykazał, że poniósł krzywdę, którą można oddzielić od będącej podstawą nieważności niezgodności z prawem i której nie można w całości naprawić przez to stwierdzenie nieważności, w związku z czym należy uznać, że stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji cechującej się ową niezgodnością z prawem stanowi samo w sobie adekwatne i co do zasady wystarczające zadośćuczynienie krzywdzie, jaką ta decyzja mogła spowodować (zob. podobnie wyrok z dnia 6 czerwca 2006 r., Girardot/Komisja, T‑10/02, EU:T:2006:148, pkt 131).

120    Co się tyczy szkody niematerialnej, należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem w celu spełnienia wymogów art. 76 lit. d) regulaminu postępowania skarga zawierająca żądanie naprawienia szkody, jaka miała zostać wyrządzona przez instytucję, organ lub agencję Unii musi zawierać elementy pozwalające na identyfikację zachowania, które skarżący zarzuca owym instytucji, organowi lub agencji oraz powodów, dla których uznał on, że istnieje związek przyczynowy między tym zachowaniem a szkodą, którą, jak twierdzi, poniósł, jak również charakteru i zakresu szkody (zob. podobnie wyrok z dnia 20 lipca 2017 r., ADR Center/Komisja, T‑644/14, EU:T:2017:533, pkt 65, 66 i przytoczone tam orzecznictwo).

121    Tymczasem przedstawione przez skarżącego informacje nie pozwalają ustalić, w jakim zakresie zamierza on powołać się na szkodę „niematerialną” odrębną od powołanej krzywdy. Zakładając nawet, że skarżący powołuje się na odrębną od krzywdy szkodę „niematerialną”, nie dostarczył on dowodów pozwalających wykazać istnienie takiej szkody lub jej zakresu.

122    Tym samym nie można przyjąć, że w niniejszej sprawie została spełniona druga przesłanka warunkująca przyznanie zadośćuczynienia.

123    Wynika z tego, że żądanie zadośćuczynienia należy oddalić.

124    Z całości powyższych rozważań wynika, że skargę należy uwzględnić w zakresie, w jakim dotyczy ona stwierdzenia nieważności zaskarżonej decyzji, a w pozostałym zakresie – oddalić.

IV.    W przedmiocie kosztów

125    Zgodnie z art. 134 § 1 regulaminu postępowania kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę.

126    Ponieważ EUIPO przegrało sprawę co do istoty, należy obciążyć ten urząd jego własnymi kosztami oraz kosztami poniesionymi przez skarżącego, zgodnie z jego żądaniami.

Z powyższych względów

SĄD (czwarta izba)

orzeka, co następuje:

1)      Stwierdza się nieważność decyzji z dnia 7 marca 2018 r., na mocy której komisja konkursowa konkursu otwartego EUIPO/AD/01/17 odmówiła, po przeprowadzeniu weryfikacji, wpisania Larsa Helberta na listę rezerwy kadrowej do celu naboru administratorów stopnia AD 6 w dziedzinie własności intelektualnej.

2)      W pozostałym zakresie skarga zostaje oddalona.

3)      Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) zostaje obciążony kosztami postępowania.

Gervasoni

Nihoul

Martín y Pérez de Nanclares

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 13 stycznia 2021 r.

Podpisy


*      Język postępowania: angielski.