OPINIA RZECZNIKA GENERALNEGO
GERARDA HOGANA
przedstawiona w dniu 14 marca 2019 r.(1)
Sprawa C‑226/18
Krohn & Schröder GmbH
przeciwko
Hauptzollamt Hamburg-Hafen
[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Finanzgericht Hamburg (sąd finansowy w Hamburgu, Niemcy)]
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym – Unia celna – Procedury przywozowe i wywozowe – Dług celny – Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2913/92 – Artykuł 212a – Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 1238/2013 nakładające ostateczne cło antydumpingowe – Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 1239/2013 nakładające ostateczne cło wyrównawcze – Zwolnienia
I. Wprowadzenie
1. Rozpatrywany wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 212a rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy kodeks celny(2) w brzmieniu obowiązującym w chwili zaistnienia okoliczności faktycznych w postępowaniu głównym (zwanego dalej „kodeksem celnym”), art. 3 ust. 1 lit. a)–c) rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 1238/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. nakładającego ostateczne cło antydumpingowe oraz stanowiącego o ostatecznym poborze cła tymczasowego nałożonego na przywóz modułów fotowoltaicznych z krzemu krystalicznego i głównych komponentów (tj. ogniw) pochodzących lub wysyłanych z Chińskiej Republiki Ludowej(3) oraz art. 2 ust. 1 lit. a)–c) rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 1239/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. nakładającego ostateczne cło wyrównawcze na przywóz modułów fotowoltaicznych z krzemu krystalicznego i głównych komponentów (tj. ogniw) pochodzących lub wysyłanych z Chińskiej Republiki Ludowej(4).
2. Wniosek ów został złożony w postępowaniu dotyczącym sporu między Krohn & Schröder GmbH a Hauptzollamt Hamburg-Hafen (głównym urzędem celnym portu w Hamburgu, Niemcy; zwanym dalej „Hauptzollamt”) w przedmiocie nałożenia ceł antydumpingowych i wyrównawczych ze względu na to, że towary nie otrzymały nowego przeznaczenia celnego po upływie okresu składowania.
3. Niniejsza sprawa daje Trybunałowi okazję do wyjaśnienia relacji między kodeksem celnym a rozporządzeniem wykonawczym nakładającym ostateczne cło antydumpingowe i ostateczne cło wyrównawcze, w szczególności w odniesieniu do warunków zwolnienia.
II. Ramy prawne
A. Kodeks celny
4. Artykuł 4 pkt 7 kodeksu celnego definiuje „towary wspólnotowe” jako towary „przywiezione z państw lub terytoriów niebędących częścią obszaru celnego [Unii] i dopuszczone do swobodnego obrotu”.
5. Artykuł 4 pkt 20 kodeksu celnego definiuje „zwolnienie towarów” jako „czynność podjętą przez organy celne umożliwiającą użycie towarów w celach określonych przez procedurę celną, jaką zostały objęte”.
6. Artykuł 49 ust. 1 kodeksu celnego stanowi:
„Jeżeli towary objęte są deklaracją skróconą, to formalności niezbędne do nadania im przeznaczenia celnego muszą zostać dokonane w następujących terminach:
a) 45 dni od daty złożenia deklaracji skróconej – w przypadku towarów przewożonych drogą morską,
b) 20 dni od daty złożenia deklaracji skróconej – w przypadku towarów przewożonych drogą inną niż morska”.
7. Artykuł 53 ust. 1 kodeksu celnego stanowi:
„Wobec towarów, dla których formalności niezbędne do nadania im przeznaczenia celnego nie zostały zapoczątkowane w terminie określonym zgodnie z art. 49, organy celne podejmują bezzwłocznie wszelkie niezbędne działania, łącznie ze sprzedażą towarów, w celu uregulowania ich sytuacji”.
8. Artykuł 74 ust. 2 kodeksu celnego stanowi:
„Jeżeli stosując przepisy właściwe dla procedury celnej, do której zostały zgłoszone towary, organy celne zażądają złożenia zabezpieczenia, zwolnienie wymienionych towarów do tej procedury celnej może zostać udzielone jedynie po złożeniu takiego zabezpieczenia”.
9. Artykuł 204 ust. 1 lit. a) kodeksu celnego stanowi:
„Dług celny w przywozie powstaje w wyniku:
a) niewykonania jednego z obowiązków wynikających z czasowego składowania towaru podlegającego należnościom przywozowym lub ze stosowania procedury celnej, którą towar ten został objęty”.
10. Artykuł 212a kodeksu celnego stanowi:
„Jeżeli przepisy prawa celnego przewidują preferencje taryfowe [uprzywilejowane traktowanie taryfowe] dla towaru ze względu na jego rodzaj lub szczególne przeznaczenie, całkowite lub częściowe zwolnienie z należności przywozowych lub należności wywozowych na mocy art. 21, 82, 145 lub 184–187, takie preferencje [uprzywilejowane traktowanie] lub zwolnienia stosuje się również w przypadkach powstania długu celnego na mocy art. 202–205, 210 lub 211, jeżeli zachowanie osoby zainteresowanej nie nosi znamion oszustwa ani rażącego niedbalstwa i udowodni ona, że pozostałe warunki wymagane dla zastosowania preferencji [uprzywilejowanego traktowania] lub zwolnienia pozostają łącznie spełnione”.
B. Rozporządzenie Komisji (EWG) nr 2454/93
11. Artykuł 866 rozporządzenia Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiającego przepisy w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy kodeks celny(5) stanowi:
„Bez uszczerbku dla ustanowionych przepisów dotyczących zakazów i ograniczeń, które mogą być stosowane w odniesieniu do danych towarów, jeżeli zgodnie z art. 202, 203, 204 lub 205 kodeksu powstał dług celny w przywozie i gdy należności celne przywozowe zostały uiszczone, towary te uważa się za towary wspólnotowe bez konieczności zgłoszenia dopuszczenia ich do swobodnego obrotu”.
C. Rozporządzenie wykonawcze Rady nr 1238/2013
12. Artykuł 1 ust. 3 rozporządzenia wykonawczego Rady nr 1238/2013 stanowi:
„O ile nie określono inaczej, zastosowanie mają obowiązujące przepisy dotyczące należności celnych”.
13. Artykuł 3 rozporządzenia wykonawczego Rady nr 1238/2013 stanowi:
„1. Przywóz produktów zgłoszonych do dopuszczenia do swobodnego obrotu i objętych obecnie kodem CN ex 8541 40 90 (kody TARIC 8541409021, 8541409029, 8541409031 i 8541409039), które są fakturowane przez przedsiębiorstwa, od których Komisja przyjęła zobowiązania i których nazwy są wymienione w załączniku do [decyzji wykonawczej Komisji 2013/707/UE z dnia 4 grudnia 2013 r. potwierdzającej przyjęcie zobowiązania złożonego w związku z postępowaniem antydumpingowym i postępowaniem antysubsydyjnym dotyczącym przywozu modułów fotowoltaicznych z krzemu krystalicznego i głównych komponentów (tj. ogniw) pochodzących lub wysyłanych z Chińskiej Republiki Ludowej na okres obowiązywania środków ostatecznych (Dz.U. 2013, L 325, s. 214)], jest zwolniony z cła antydumpingowego nałożonego art. 1, pod warunkiem że:
a) przedsiębiorstwo wymienione w załączniku do decyzji wykonawczej 2013/707/UE bezpośrednio wytworzyło, wysłało i zafakturowało określone powyżej produkty lub dokonało tego za pośrednictwem swojego przedsiębiorstwa powiązanego również wymienionego w złączniku do decyzji wykonawczej 2013/707/UE dla ich powiązanych przedsiębiorstw w Unii działających jako importerzy oraz odpowiedzialnych za dopuszczenie do swobodnego obrotu w Unii lub dla pierwszego niezależnego klienta działającego jako importer oraz odpowiedzialnego za dopuszczenie do swobodnego obrotu w Unii;
b) takiemu przywozowi towarzyszy faktura w ramach zobowiązania, która jest fakturą handlową, zawierającą co najmniej informacje i oświadczenie przewidziane w załączniku III do niniejszego rozporządzenia;
c) takiemu przywozowi towarzyszy świadectwo dotyczące zobowiązania eksportowego zgodnie z załącznikiem IV do niniejszego rozporządzenia; oraz
d) towary zgłoszone i przedstawione organom celnym odpowiadają dokładnie opisowi na fakturze w ramach zobowiązania.
2. Dług celny powstaje w chwili przyjęcia zgłoszenia o dopuszczenie do swobodnego obrotu:
a) zawsze, gdy w odniesieniu do przywozu określonego w ust. 1 zostanie ustalone, że nie jest spełniony co najmniej jeden warunek wymieniony w tym ustępie;
[…]”.
D. Rozporządzenie wykonawcze Rady nr 1239/2013
14. Artykuł 1 ust. 3 rozporządzenia wykonawczego Rady nr 1239/2013 stanowi:
„O ile nie określono inaczej, zastosowanie mają obowiązujące przepisy dotyczące należności celnych”.
15. Artykuł 2 rozporządzenia wykonawczego Rady nr 1239/2013 stanowi:
„1. Przywóz produktów zgłoszonych do dopuszczenia do swobodnego obrotu i objętych obecnie kodem CN ex 8541 40 90 (kody TARIC 8541409021, 8541409029, 8541409031 i 8541409039), które są fakturowane przez przedsiębiorstwa, od których Komisja przyjęła zobowiązania i których nazwy są wymienione w załączniku do decyzji wykonawczej 2013/707/UE, jest zwolniony z cła antysubsydyjnego nałożonego art. 1, pod warunkiem że:
a) przedsiębiorstwo wymienione w załączniku do decyzji wykonawczej 2013/707/UE bezpośrednio wytworzyło, wysłało i zafakturowało określone powyżej produkty lub dokonało tego za pośrednictwem swojego przedsiębiorstwa powiązanego również wymienionego w załączniku do decyzji wykonawczej 2013/707/UE dla ich powiązanych przedsiębiorstw w Unii działających jako importerzy oraz odpowiedzialnych za dopuszczenie do swobodnego obrotu w Unii lub dla pierwszego niezależnego klienta działającego jako importer oraz odpowiedzialnego za dopuszczenie do swobodnego obrotu w Unii;
b) takiemu przywozowi towarzyszy faktura w ramach zobowiązania, która jest fakturą handlową, zawierającą co najmniej informacje i oświadczenie przewidziane w załączniku 2 do niniejszego rozporządzenia;
c) takiemu przywozowi towarzyszy świadectwo dotyczące zobowiązania eksportowego zgodnie z załącznikiem 3 do niniejszego rozporządzenia; oraz
d) towary zgłoszone i przedstawione organom celnym odpowiadają dokładnie opisowi na fakturze w ramach zobowiązania.
2. Dług celny powstaje w chwili przyjęcia zgłoszenia o dopuszczenie do swobodnego obrotu:
a) zawsze, gdy w odniesieniu do przywozu określonego w ust. 1 zostanie ustalone, że nie jest spełniony co najmniej jeden warunek wymieniony w tym ustępie;
[…]”.
III. Okoliczności faktyczne leżące u podstaw sporu w postępowaniu głównym
16. Strona skarżąca prowadzi przedsiębiorstwo składowo-przeładunkowe w porcie w Hamburgu. W dniu 21 sierpnia 2014 r. przyjęła dwie dostawy modułów fotowoltaicznych (zwanych dalej „towarami”) do swojego składu oraz złożyła deklarację do czasowego składowania tych towarów.
17. Towary zostały wyprodukowane i wysłane przez Wuxi Suntech Power Co. Ltd. (zwaną dalej „Wuxi”), a więc przedsiębiorstwo wymienione w załączniku do decyzji wykonawczej 2013/707. Towary te były przeznaczone dla SF Suntech Deutschland GmbH, – przedsiębiorstwa powiązanego z Wuxi.
18. Ponieważ towary były przewożone drogą inną niż morską, strona skarżąca powinna była dokonać formalności niezbędnych do nadania im przeznaczenia celnego w terminie 20 dni od daty złożenia deklaracji skróconej, tj. przed dniem 10 września 2014 r.
19. Pismem z dnia 11 września 2014 r. strona pozwana zawiadomiła stronę skarżącą o tym, że do chwili zakończenia okresu składowania w dniu 10 września 2014 r. towary nie otrzymały nowego przeznaczenia celnego oraz wezwała ją do przedstawienia dokumentów wymaganych dla przywozu. Wskazała na to, że do czasu odmiennego rozstrzygnięcia nie można rozporządzać towarami.
20. Pismem z dnia 26 września 2014 r. strona skarżąca przedstawiła dokumenty, z których wynikało, że towary zostały wyprodukowane przez Wuxi i wysłane do SF Suntech Deutschland GmbH – jednego z jej przedsiębiorstw powiązanych w Niemczech. Wśród tych dokumentów były faktura w ramach zobowiązania wystawiona przez Wuxi dla SF Suntech Deutschland GmbH, która to faktura zawierała odesłanie do decyzji Komisji 2013/423/UE z dnia 2 sierpnia 2013 r. przyjmującej zobowiązanie złożone w związku z postępowaniem antydumpingowym dotyczącym przywozu modułów fotowoltaicznych z krzemu krystalicznego i głównych komponentów (tj. ogniw i płytek) pochodzących lub wysyłanych z Chińskiej Republiki Ludowej(6), oraz świadectwo dotyczące zobowiązania eksportowego wystawione przez China Chamber of Commerce for Import & Export of Machinery & Electronic Products (CCCME). To świadectwo dotyczące zobowiązania eksportowego zawierało oświadczenie podobne do tego zawartego w fakturze w ramach zobowiązania, lecz powołujące się na decyzję wykonawczą 2013/707.
21. Decyzją z dnia 24 listopada 2014 r. strona pozwana ustaliła m.in. cło antydumpingowe i cło wyrównawcze, uznając, że powstał dług celny w przywozie na podstawie art. 204 ust. 1 lit. a) kodeksu celnego, ponieważ towary w chwili upływu okresu składowania określonego w art. 49 kodeksu celnego nie otrzymały nowego przeznaczenia celnego.
22. W dniu 28 listopada 2014 r. strona skarżąca wniosła odwołanie od tej decyzji. Twierdziła, między innymi, że nawet jeśli w wyniku naruszenia zobowiązania w zakresie czasowego składowania powstał dług celny w przywozie, zgodnie z art. 212a kodeksu celnego należało zastosować zwolnienie z ceł antydumpingowych i wyrównawczych, o których mowa odpowiednio w art. 3 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego Rady nr 1238/2013 i art. 2 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego Rady nr 1239/2013.
23. W dniu 4 maja 2015 r. Hauptzollamt obniżył stawki ceł antydumpingowych i wyrównawczych do stawek mających zastosowanie do modułów fotowoltaicznych produkowanych przez Wuxi zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym Rady nr 1238/2013 i rozporządzeniem wykonawczym Rady nr 1239/2013. Odmówił natomiast zwolnienia z tych ceł ze względu na to, że nie spełniono warunków zwolnienia, ponieważ wystawiona przez stronę skarżącą faktura w ramach zobowiązania zawierała odniesienie do decyzji 2013/423/, a nie do decyzji wykonawczej 2013/707 wspomnianej na świadectwie dotyczącym zobowiązania eksportowego.
24. W dniu 19 maja 2015 r. strona skarżąca przedłożyła skorygowaną fakturę w ramach zobowiązania, zawierającą odniesienie do decyzji wykonawczej 2013/707. Kiedy strona skarżąca złożyła zażądane zabezpieczenie, Hauptzollamt zwolnił towary i zostały one dostarczone SF Suntech Deutschland GmbH.
25. W dniu 7 lipca 2015 r. Hauptzollamt oddalił odwołanie. Stwierdził, że nie można przyznać zwolnień przewidzianych w rozporządzeniu wykonawczym nr 1238/2013 oraz rozporządzeniu wykonawczym nr 1239/2013, jeżeli towary nie zostały dopuszczone do swobodnego obrotu. Ponadto wystawiona faktura nie spełniała formalnych wymogów określonych w tych rozporządzeniach.
26. Strona skarżąca wniosła następnie skargę do sądu odsyłającego. Twierdzi, że zwolnienie z ceł antydumpingowych i wyrównawczych stanowi uprzywilejowane traktowanie taryfowe lub przynajmniej zwolnienie z należności przywozowych lub należności wywozowych w świetle art. 212a kodeksu celnego. Podnosi także, że pierwsza wystawiona faktura spełniała warunki przewidziane w rozporządzeniach wykonawczych. Ponadto warunki formalne spełniała skorygowana faktura w ramach zobowiązania, przedstawiona w dniu 19 maja 2015 r. Zwraca ona uwagę, że w art. 212a kodeksu celnego nie ma mowy o dopuszczeniu do swobodnego obrotu, a tym samym nie można w tym momencie wymagać wystawienia faktury w ramach zobowiązania. Hauptzollamt odrzuca taką wykładnię właściwych przepisów.
IV. Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym i postępowanie przed sądem
27. W tym kontekście Finanzgericht Hamburg (sąd finansowy w Hamburgu, Niemcy) miał wątpliwości co do relacji między kodeksem celnym a rozporządzeniem wykonawczym nr 1238/2013 i rozporządzeniem wykonawczym nr 1239/2013. Postanowił zawiesić postępowanie i skierować do Trybunału następujące pytania prejudycjalne:
„1) Czy art. 212a kodeksu celnego obejmuje także zwolnienie z cła antydumpingowego i wyrównawczego wynikające z art. 3 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013, względnie art. 2 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013?
2) W przypadku udzielenia odpowiedzi twierdzącej na pytanie pierwsze: Czy – przy stosowaniu art. 212a kodeksu celnego w przypadku powstania długu celnego na podstawie art. 204 ust. 1 kodeksu celnego z powodu przekroczenia terminu określonego w art. 49 ust. 1 kodeksu celnego – warunki przewidziane w art. 3 ust. 1 lit. a) rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 oraz art. 2 ust. 1 lit. a) rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013 są spełnione, gdy przedsiębiorstwo powiązane z przedsiębiorstwem, które wymienione jest w załączniku do decyzji wykonawczej 2013/707 i które wyprodukowało, wysłało i zafakturowało dany towar, wprawdzie nie działało jako importer danego towaru i nie zapewniło dopuszczenia go do swobodnego obrotu, lecz posiadało taki zamiar i faktycznie otrzymało dany towar?
3) W przypadku udzielenia odpowiedzi twierdzącej na pytanie drugie: Czy – przy stosowaniu art. 212a kodeksu celnego w przypadku powstania długu celnego na podstawie art. 204 ust. 1 kodeksu celnego z powodu przekroczenia terminu określonego w art. 49 ust. 1 kodeksu celnego – faktura w ramach zobowiązania i świadectwo dotyczące zobowiązania eksportowego w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. b) i c) rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 oraz art. 2 ust. 1 lit. b) i c) rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013 mogą zostać przedstawione w terminie wyznaczonym przez organy celne na podstawie art. 53 ust. 1 kodeksu celnego?
4) W przypadku udzielenia odpowiedzi twierdzącej na pytanie trzecie: Czy faktura w ramach zobowiązania zgodnie z art. 3 ust. 1 lit. b) rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 oraz art. 2 ust. 1 lit. b) rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013, która zamiast na decyzję wykonawczą 2013/707 wskazuje na decyzję 2013/423, spełnia – w okolicznościach sprawy postępowania głównego oraz uwzględniając ogólne zasady prawa – warunki wynikające z załącznika III, pkt 9 do rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 i załącznika 2, pkt 9 do rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013?
5) W przypadku udzielenia odpowiedzi przeczącej na pytanie czwarte: Czy – przy stosowaniu art. 212a kodeksu celnego w przypadku powstania długu celnego na podstawie art. 204 ust. 1 kodeksu celnego z powodu przekroczenia terminu określonego w art. 49 ust. 1 kodeksu celnego – faktura w ramach zobowiązania w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. b) rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 oraz art. 2 ust. 1 lit. b) rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013 może zostać wciąż przedstawiona w postępowaniu odwoławczym przeciwko ustaleniu długu celnego?”.
28. Uwagi na piśmie zostały złożone przez stronę skarżącą w postępowaniu głównym oraz przez Komisję Europejską. Ponadto zarówno strona skarżąca, jak i Komisja Europejska przedstawiły argumenty ustnie na rozprawie w dniu 31 stycznia 2019 r.
V. Analiza
29. Zgodnie z żądaniem Trybunału ograniczę się w niniejszej opinii do trzech pierwszych pytań prejudycjalnych, będących przedmiotem wniosku złożonego przez Finanzgericht Hamburg (sąd finansowy w Hamburgu).
A. W przedmiocie pytania pierwszego
30. Poprzez pytanie pierwsze sąd odsyłający pyta Trybunał, czy art. 212a kodeksu celnego obejmuje zwolnienie z ceł antydumpingowych i wyrównawczych wynikające z art. 3 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 i art. 2 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013.
31. Pierwszy element odpowiedzi znajduje się zarówno w rozporządzeniu wykonawczym nr 1238/2013, jak i rozporządzeniu wykonawczym nr 1239/2013. Otóż zgodnie z art. 1 ust. 3 tych rozporządzeń, „o ile nie określono inaczej, zastosowanie mają obowiązujące przepisy dotyczące należności celnych”. Ponieważ rozporządzenie wykonawcze nr 1238/2013 i rozporządzenie wykonawcze nr 1239/2013 nie wyłączają z zakresu ich stosowania art. 212a, może on znaleźć zastosowanie.
32. Aby znaleźć zastosowanie, zwolnienia z ceł antydumpingowych i wyrównawczych dozwolone na mocy rozporządzeń wykonawczych muszą zostać uznane za „uprzywilejowane traktowanie taryfowe dla towaru ze względu na jego rodzaj lub szczególne przeznaczenie, całkowite lub częściowe zwolnienie z należności przywozowych lub należności wywozowych na mocy art. 21, 82, 145 lub 184–187”(7) kodeksu celnego.
33. W tym względzie uważam, że zwolnienia z ceł antydumpingowych i wyrównawczych są co do zasady objęte zakresem pojęcia „uprzywilejowanego traktowania taryfowego”, nawet jeśli nie są one uzasadnione rodzajem ani szczególnym przeznaczeniem towarów. Taka wykładnia jest zgodna z celem art. 212a kodeksu celnego oraz celem ceł antydumpingowych i wyrównawczych. Dochodzę do tego wniosku z następujących powodów.
34. Po pierwsze, jak podkreślono w motywie 12 rozporządzenia (WE) nr 82/97 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 grudnia 1996 r. zmieniającego rozporządzenie nr 2913/92(8), które wprowadziło pierwotne brzmienie art. 212a kodeksu celnego, w przypadku gdy prawodawstwo Unii Europejskiej przewiduje częściowe lub całkowite zwolnienie z należności celnych przywozowych lub wywozowych, warunki, w których powstał dług celny, nie mają znaczenia. Istotnie, „w przypadku gdy prawodawstwo wspólnotowe przewiduje częściowe lub całkowite zwolnienie z należności celnych przywozowych lub wywozowych, takie częściowe lub całkowite zwolnienie należy stosować we wszystkich wypadkach, niezależnie od warunków, w których powstał dług celny; […] w tych okolicznościach stosowanie zwykłych stawek celnych nie wydaje się być odpowiednią sankcją w przypadku uchybienia regułom procedur celnych”(9). Po drugie, jak przypomniała Komisja, celem ceł antydumpingowych i wyrównawczych jest uniknięcie szkody dla przemysłu Unii Europejskiej, nie zaś karanie za naruszenie przepisów celnych.
35. Z drugiej strony jest to również zgodne z brzmieniem art. 3 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 czy też art. 2 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013, w których posłużono się wyrażeniem „jest zwolniony”, podczas gdy art. 212a kodeksu celnego dotyczy „całkowitego lub częściowego zwolnienia”.
36. Wreszcie można również zauważyć, że w sprawie Isaac International(10), jak przypomniał Trybunał w wydanym w tej sprawie wyroku, sąd krajowy przyjął założenie, że zwolnienie z cła antydumpingowego należy uznać za „uprzywilejowane traktowanie” w rozumieniu art. 212a tego kodeksu(11). Trybunał tego nie zakwestionował. Przeciwnie, odpowiedział na zadane pytanie, które dotyczyło spełnienia „pozostałych warunków wymaganych dla zastosowania” w rozumieniu art. 212a kodeksu celnego.
37. W świetle powyższych rozważań oczywiste jest, że art. 212a kodeksu celnego obejmuje zwolnienie z ceł antydumpingowych i wyrównawczych wynikające z art. 3 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 i art. 2 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013 pod warunkiem spełnienia warunków przewidzianych w tych rozporządzeniach.
B. W przedmiocie pytania drugiego
38. Poprzez pytanie drugie sąd odsyłający pyta Trybunał, czy – przy stosowaniu art. 212a kodeksu celnego w przypadku powstania długu celnego na podstawie art. 204 ust. 1 kodeksu celnego z powodu przekroczenia terminu określonego w art. 49 ust. 1 kodeksu celnego – warunki przewidziane w art. 3 ust. 1 lit. a) rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 oraz art. 2 ust. 1 lit. a) rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013 są spełnione, gdy przedsiębiorstwo powiązane z przedsiębiorstwem wymienionym w załączniku do decyzji wykonawczej 2013/707 (które wyprodukowało, wysłało i zafakturowało dany towar) wprawdzie nie działało jako importer danego towaru i nie zapewniło dopuszczenia go do swobodnego obrotu, ale posiadało taki zamiar i faktycznie otrzymało ów towar.
39. Na wstępie należy przypomnieć, że strona skarżąca jest „osobą zainteresowaną” w rozumieniu art. 212a kodeksu celnego. Otóż Trybunał orzekł, że pojęcie to „powinno być rozumiane, z uwzględnieniem brzmienia tego przepisu, jako odwołujące się do każdej osoby, fizycznej lub prawnej, która uznana jest za dłużnika długu celnego na podstawie jednego z art. 202–205 tego kodeksu”(12), co ma miejsce w wypadku Krohn & Schröder GmbH w niniejszej sprawie.
40. Nie sądzę jednak, że Trybunał może udzielić na pytanie drugie odpowiedzi twierdzącej.
41. Istotnie, kiedy poprzednio zwrócono się do Trybunału z prośbą o dokonanie wykładni przepisu podobnego do art. 3 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 i art. 2 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013, Trybunał orzekł, że „zwolnienie z ceł antydumpingowych może być przyznane wyłącznie po spełnieniu określonych przesłanek, w szczególnych przewidzianych przypadkach i stanowi w związku z tym wyjątek w stosunku do ogólnego reżimu ceł antydumpingowych. Przepisy przewidujące takie zwolnienie podlegają zatem ścisłej wykładni”(13).
42. W myśl pierwszego zdania art. 3 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 i pierwszego zdania art. 2 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013 warunkiem wstępnym zastosowania zwolnienia z cła antydumpingowego lub wyrównawczego jest zgłoszenie danych towarów do dopuszczenia do swobodnego obrotu. W niniejszej sprawie jasne jest, że ten warunek wstępny nie został spełniony, ponieważ sporny dług celny wynika z faktu, że formalności niezbędne do przypisania towarom przeznaczenia celnego – takie jak dopuszczenie do swobodnego obrotu – nie zostały spełnione w terminie określonym w art. 49 ust. 1 kodeksu celnego.
43. W tych okolicznościach, nawet gdyby można było założyć, że art. 3 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 i art. 2 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013 mogłyby mieć zastosowanie na podstawie art. 212a kodeksu celnego bez spełnienia warunku wstępnego jedynie ze względu na fakt, że dług celny powstał na podstawie art. 204 kodeksu celnego, pozostałe warunki przewidziane w art. 3 ust. 1 lit. a)–d) rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 i art. 2 ust. 1 lit. a)–d) rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013 również muszą zostać spełnione.
44. Pierwszy z tych warunków wymaga, aby przedsiębiorstwo wymienione w załączniku do decyzji wykonawczej 2013/707 bezpośrednio wytworzyło, wysłało i zafakturowało określone powyżej produkty albo dla jego powiązanych przedsiębiorstw w Unii działających jako importerzy oraz odpowiedzialnych za dopuszczenie do swobodnego obrotu w Unii, albo dla pierwszego niezależnego klienta działającego jako importer oraz odpowiedzialnego za dopuszczenie do swobodnego obrotu w Unii. Mówiąc prościej, odbiorca musi działać jako importer oraz być odpowiedzialny za dopuszczenie towarów do swobodnego obrotu.
45. W niniejszym przypadku przedsiębiorstwo, które przyjęło towary, nie jest importerem i nie było odpowiedzialne za ich dopuszczenie do swobodnego obrotu. Nawet gdyby można było założyć, że strona skarżąca przyjęła towary w imieniu importera – jak stwierdziła na rozprawie w dniu 31 stycznia 2019 r. – nadal mamy do czynienia z obowiązkiem bycia odpowiedzialnym za dopuszczenie towarów do swobodnego obrotu.
46. Tymczasem towary nie tylko nie zostały zgłoszone do dopuszczenia do swobodnego obrotu, ale wydaje się, że nie zostały również dopuszczone do swobodnego obrotu(14). Jeżeli omawiane towary zostają uznane za „towary wspólnotowe” i dostarczone, wynika to wyłącznie z zastosowania art. 866 rozporządzenia nr 2454/93.
47. Ponadto, co do zasady, aby skorzystać z tego przepisu, dany dług celny w przywozie musi powstać zgodnie z art. 204 kodeksu celnego, a należności przywozowe muszą zostać zapłacone. W niniejszej sprawie te należności przywozowe w rzeczywistości nie zostały jednak zapłacone. Jeżeli towary zostały dostarczone do zamierzonego odbiorcy, stało się tak tylko dlatego, że złożono wymagane zabezpieczenie. Gdy członkowie Trybunału zapytali o tę kwestię na rozprawie w dniu 31 stycznia 2019 r., strony zgodziły się, że złożenia zabezpieczenia nie można uznać za ekwiwalent zapłacenia należności przywozowych.
48. Podsumowując, w niniejszej sprawie nie są spełnione ani warunek wstępny, ani pierwszy warunek przewidziany w art. 3 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 i art. 2 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013 – przywóz nie został zgłoszony do dopuszczenia do swobodnego obrotu, przedsiębiorstwo, które przyjęło towary, nie jest importerem, a towary nie zostały formalnie dopuszczone do swobodnego obrotu.
49. Innymi słowy, zwolnienia przewidziane w art. 3 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 i art. 2 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013 miałyby zastosowanie tylko wtedy, gdyby zastosowanie miał szereg innych przepisów przy jednoczesnym przyjęciu kilku fikcji prawnych – takich jak na przykład uznanie strony skarżącej za importera i potraktowanie wpłacenia zabezpieczenia tak, jakby stanowiło ono należność przywozową płatną zgodnie z art. 866 rozporządzenia nr 2454/93.
50. Zastosowanie tych przepisów w taki sposób doprowadziłoby w efekcie do wypaczenia art. 3 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 i art. 2 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013 oraz stanowiło obrazę przypomnianej wcześniej zasady wykładni, zgodnie z którą przepis, który przewiduje zwolnienie z cła antydumpingowego, musi być interpretowany w sposób ścisły(15).
51. Ponadto należy zauważyć, że warunki takie jak te przewidziane w art. 3 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 i art. 2 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013 określono, „tak aby umożliwić Komisji i organom celnym nadzorowanie, że spółki wywiązują się ze swych zobowiązań, w chwili gdy właściwym organom celnym składany jest wniosek o dopuszczenie do swobodnego obrotu. W przypadku gdy te przesłanki nie są spełnione, odpowiednie cło antydumpingowe jest należne w chwili przyjęcia zgłoszenia o dopuszczenie do swobodnego obrotu”(16).
52. Jak już Trybunał zauważył w wyroku w sprawie Isaac International(17), warunek, który pozwala władzom celnym na weryfikację w chwili wystąpienia okoliczności faktycznych, czy spełnione zostały wszystkie wymogi w zakresie zwolnienia z ceł antydumpingowych, jest szczególnie ważny(18). Stosowanie art. 212a kodeksu celnego nie może zatem prowadzić do sytuacji, w której takie zwolnienie z cła antydumpingowego mogłoby zostać przyznane nawet w przypadku, gdy warunek tego rodzaju nie został spełniony(19).
53. W kontekście takim jak niniejsza sprawa uważam, że warunki ustanowione w art. 3 ust. 1 lit. a) rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 i art. 2 ust. 1 lit. a) rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013 mają szczególne znaczenie. Brak zapewnienia spełnienia tych warunków również potwierdza wniosek, że zwolnienie z cła antydumpingowego nie ma po prostu zastosowania.
54. Istotnie, jak sugeruje Komisja w swoich uwagach na piśmie(20), nie można wykluczyć, że interwencja osoby trzeciej w postępowaniu – takiej jak strona skarżąca w niniejszej sprawie – oraz uzyskanie statusu „towarów wspólnotowych” po operacji innej niż dopuszczenie towarów „do swobodnego obrotu” – na przykład zgodnie z art. 866 rozporządzenia nr 2454/93 – ograniczają możliwość weryfikacji spełnienia innych warunków określonych w art. 3 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 i art. 2 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013, a tym samym potencjalnie zagrażają interesom finansowym Unii.
55. W świetle powyższych rozważań muszę dojść do wniosku, iż – przy stosowaniu art. 212a kodeksu celnego w przypadku powstania długu celnego na podstawie art. 204 ust. 1 kodeksu celnego z powodu przekroczenia terminu określonego w art. 49 ust. 1 kodeksu celnego – warunki przewidziane w art. 3 ust. 1 lit. a) rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 oraz art. 2 ust. 1 lit. a) rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013 nie są spełnione, gdy przedsiębiorstwo powiązane z przedsiębiorstwem wymienionym w załączniku do decyzji wykonawczej 2013/707 (które wyprodukowało, wysłało i zafakturowało dany towar) nie działało jako importer danego towaru ani nie zapewniło dopuszczenia tego towaru do swobodnego obrotu, nawet jeśli posiadało taki zamiar i faktycznie otrzymało ten towar.
C. W przedmiocie pytania trzeciego
56. Pytanie trzecie przedstawione przez sąd odsyłający zadano wyłącznie na wypadek udzielenia odpowiedzi twierdzącej na pytanie drugie. Ponieważ tak się nie stało, uważam, że nie ma potrzeby, aby odpowiadać na to pytanie. Proponuję mimo wszystko przeanalizować je dla kompletności wywodu.
57. Poprzez pytanie trzecie sąd odsyłający pyta Trybunał, czy – przy stosowaniu art. 212a kodeksu celnego w przypadku powstania długu celnego na podstawie art. 204 ust. 1 kodeksu celnego z powodu przekroczenia terminu określonego w art. 49 ust. 1 kodeksu celnego – faktura w ramach zobowiązania i świadectwo dotyczące zobowiązania eksportowego w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. b) i c) rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 oraz art. 2 ust. 1 lit. b) i c) rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013 mogą być przedstawione w terminie wyznaczonym przez organy celne na podstawie art. 53 ust. 1 kodeksu celnego.
58. Jak już przypomniano w pkt 41 niniejszej opinii, przepisy przewidujące zwolnienie z ceł antydumpingowych należy interpretować w sposób ścisły.
59. Jednakże, jak wspomniał sąd odsyłający, w wyroku w sprawie Tigers Trybunał orzekł, że z art. 78 kodeksu celnego wynika, iż możliwe jest przedstawianie nowych dokumentów, które mogą zostać uwzględnione przez organy celne, i to po dokonaniu zgłoszenia celnego(21).
60. Moim zdaniem to rozwiązanie ma zastosowanie w drodze analogii również w sprawach objętych art. 53 kodeksu celnego. Uważam tak z następujących powodów.
61. Po pierwsze, z brzmienia art. 3 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 i art. 2 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013 wynika, że aby przywóz zgłoszony do dopuszczenia do swobodnego obrotu był zwolniony z ceł antydumpingowych i wyrównawczych przewidzianych w tych rozporządzeniach, muszą mu towarzyszyć faktura w ramach zobowiązania oraz świadectwo dotyczące zobowiązania eksportowego. Brzmienie tych przepisów nie wskazuje jednak w żaden sposób, kiedy ta faktura musi zostać przedstawiona.
62. Istotnie, gdyby brzmienie to miało sugerować, że „właściwym” momentem jest moment dokonania zgłoszenia celnego, należy zauważyć, że – tak samo, jak Trybunał i rzecznik generalny podkreślili w sprawie Tigers(22) w odniesieniu do rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 412/2013 z dnia 13 maja 2013 r. nakładającego ostateczne cło antydumpingowe i stanowiącego o ostatecznym pobraniu tymczasowego cła nałożonego na przywóz ceramicznych zastaw stołowych i naczyń kuchennych pochodzących z Chińskiej Republiki Ludowej(23) – żaden inny przepis rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 ani rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013, w przeciwieństwie do innych rozporządzeń antydumpingowych, nie określa momentu, w którym należy przedstawić organom celnym fakturę w ramach zobowiązania oraz świadectwo dotyczące zobowiązania eksportowego(24).
63. Ponadto, chociaż art. 62 kodeksu celnego przewiduje podobną zasadę, zgodnie z którą „do zgłoszenia dołącza się wszystkie dokumenty, których przedłożenie jest wymagane dla zastosowania przepisów regulujących procedurę celną, do której zgłaszane są towary”, Trybunał stwierdził, że „przepis ten nie wyjaśnia, jakie konsekwencje wiążą się z brakiem zgodności z tym zgłoszeniem dołączonych dokumentów”(25).
64. Po drugie, moment dokonania zgłoszenia celnego jest istotny tylko dla hipotezy, o której mowa w art. 3 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 oraz w art. 2 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013, czyli gdy dług celny powstaje po dokonaniu zgłoszenia o dopuszczeniu do swobodnego obrotu.
65. W niniejszej sprawie tak nie jest. Jeżeli Trybunał zgodzi się, że art. 212a kodeksu celnego ma zastosowanie w przypadku powstania długu celnego na podstawie art. 204 ust. 1 kodeksu celnego z powodu przekroczenia terminu określonego w art. 49 ust. 1 kodeksu celnego, należy uznać, że momentem, w którym należy przedstawić fakturę w ramach zobowiązania i świadectwo dotyczące zobowiązania eksportowego, nie może być moment dokonania zgłoszenia. Jak już wspomniałem, w niniejszej sprawie tak się nie stało.
66. W związku z tym, ponieważ art. 53 ust. 1 kodeksu celnego pozwala organom celnym – a nawet zobowiązuje je – podejmować „wszelkie niezbędne działania […] w celu uregulowania […] sytuacji” „towarów, dla których formalności niezbędne do nadania im przeznaczenia celnego nie zostały zapoczątkowane w terminie określonym zgodnie z art. 49”(26), powinno się pozwolić na przedstawienie faktury w ramach zobowiązania i świadectwa dotyczącego zobowiązania eksportowego w ramach tej procedury w terminie określonym przez organy celne lub najpóźniej przed zwolnieniem towarów, aby uniknąć ryzyka obchodzenia przepisów.
67. Rozumowanie to jest zgodne z celem ceł antydumpingowych i wyrównawczych, który, jak już wskazano w pkt 34 niniejszej opinii, polega na uniknięciu szkody dla przemysłu Unii Europejskiej, a nie na karaniu za naruszenia przepisów celnych. Patrząc szerzej, jest ono również zgodne z celem kodeksu celnego, którym, zgodnie z jego motywem 5, jest w szczególności zapewnienie prawidłowego stosowania przewidzianych w nim należności(27).
68. W świetle powyższych rozważań wydaje mi się, że – przy stosowaniu art. 212a kodeksu celnego w przypadku powstania długu celnego na podstawie art. 204 ust. 1 kodeksu celnego z powodu przekroczenia terminu określonego w art. 49 ust. 1 kodeksu celnego – faktura w ramach zobowiązania i świadectwo dotyczące zobowiązania eksportowego w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. b) i c) rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 oraz art. 2 ust. 1 lit. b) i c) rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013 mogą zostać przedstawione w terminie wyznaczonym przez organy celne lub najpóźniej przed zwolnieniem towarów.
VI. Wnioski
69. W związku z tym proponuję, aby Trybunał odpowiedział na dwa pierwsze pytania przedstawione przez Finanzgericht Hamburg (sąd finansowy w Hamburgu, Niemcy) w następujący sposób:
1) Artykuł 212a rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy kodeks celny obejmuje zwolnienie z cła antydumpingowego i wyrównawczego wynikające z art. 3 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 1238/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. nakładającego ostateczne cło antydumpingowe oraz stanowiącego o ostatecznym poborze cła tymczasowego nałożonego na przywóz modułów fotowoltaicznych z krzemu krystalicznego i głównych komponentów (tj. ogniw) pochodzących lub wysyłanych z Chińskiej Republiki Ludowej oraz art. 2 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 1239/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. nakładającego ostateczne cło wyrównawcze na przywóz modułów fotowoltaicznych z krzemu krystalicznego i głównych komponentów (tj. ogniw) pochodzących lub wysyłanych z Chińskiej Republiki Ludowej pod warunkiem spełnienia warunków przewidzianych w tych rozporządzeniach.
2) Przy stosowaniu art. 212a kodeksu celnego w przypadku powstania długu celnego na podstawie art. 204 ust. 1 kodeksu celnego z powodu przekroczenia terminu określonego w art. 49 ust. 1 kodeksu celnego warunki przewidziane w art. 3 ust. 1 lit. a) rozporządzenia wykonawczego Rady nr 1238/2013 oraz art. 2 ust. 1 lit. a) rozporządzenia wykonawczego Rady nr 1239/2013 nie są spełnione, gdy przedsiębiorstwo powiązane z przedsiębiorstwem wymienionym w załączniku do decyzji wykonawczej Komisji 2013/707/UE z dnia 4 grudnia 2013 r. potwierdzającej przyjęcie zobowiązania złożonego w związku z postępowaniem antydumpingowym i postępowaniem antysubsydyjnym dotyczącym przywozu modułów fotowoltaicznych z krzemu krystalicznego i głównych komponentów (tj. ogniw) pochodzących lub wysyłanych z Chińskiej Republiki Ludowej na okres obowiązywania środków ostatecznych (które wyprodukowało, wysłało i zafakturowało dany towar) nie działało jako importer danego towaru ani nie zapewniło dopuszczenia tego towaru do swobodnego obrotu, nawet jeśli posiadało taki zamiar i faktycznie otrzymało ten towar.
70. Gdyby Trybunał nie podzielił mojego stanowiska w przedmiocie pytania drugiego, proponuję, aby odpowiedział na pytanie trzecie przedstawione przez Finanzgericht Hamburg (sąd finansowy w Hamburgu) w następujący sposób:
3) Przy stosowaniu art. 212a kodeksu celnego w przypadku powstania długu celnego na podstawie art. 204 ust. 1 kodeksu celnego z powodu przekroczenia terminu określonego w art. 49 ust. 1 kodeksu celnego faktura w ramach zobowiązania i świadectwo dotyczące zobowiązania eksportowego w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. b) i c) rozporządzenia wykonawczego nr 1238/2013 oraz art. 2 ust. 1 lit. b) i c) rozporządzenia wykonawczego nr 1239/2013 mogą zostać przedstawione w terminie wyznaczonym przez organy celne lub najpóźniej przed zwolnieniem towarów.