Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Tribunalul Bucureşti (Rumunia) w dniu 22 maja 2019 r. – AX / Statul Român – Ministerul Finanţelor Publice
(Sprawa C-397/19)
Język postępowania: rumuński
Sąd odsyłający
Tribunalul Bucureşti
Strony w postępowaniu głównym
Strona skarżąca: AX
Strona pozwana: Statul Român – Ministerul Finanțelor Publice
Pytania prejudycjalne
Czy należy przyjąć, że mechanizm współpracy i weryfikacji (MWiW) ustanowiony decyzją Komisji 2006/928/WE z dnia 13 grudnia 2006 r.1 stanowi akt przyjęty przez instytucję Unii Europejskiej w rozumieniu art. 267 TFUE, który może podlegać wykładni Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej?
Czy ustanowiony decyzją Komisji 2006/928/WE z dnia 13 grudnia 2006 r. mechanizm współpracy i weryfikacji (MWiW) stanowi integralną część Traktatu dotyczącego przystąpienia Republiki Bułgarii i Rumunii do Unii Europejskiej, podpisanego przez Rumunię w Luksemburgu w dniu 25 kwietnia 2005 r., i powinien być interpretowany i stosowany w świetle jego postanowień? Czy wymogi sformułowane w sprawozdaniach sporządzonych w ramach tego mechanizmu są dla Rumunii wiążące, a jeśli tak, to czy sąd krajowy, odpowiedzialny za stosowanie w zakresie swojej właściwości przepisów prawa Unii, jest zobowiązany do zapewnienia stosowania tych przepisów, w razie konieczności odmawiając z urzędu stosowania przepisów prawa krajowego sprzecznych z wymogami sformułowanymi w sprawozdaniach sporządzonych w ramach stosowania tego mechanizmu?
Czy art. 2 w związku z art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej należy interpretować w ten sposób, że spoczywający na Rumunii obowiązek przestrzegania wymogów określonych w sprawozdaniach sporządzonych w ramach mechanizmu współpracy i weryfikacji (MWiW), ustanowionego decyzją Komisji 2006/928/WE z dnia 13 grudnia 2006 r., wchodzi w zakres zobowiązania państwa członkowskiego do przestrzegania zasad państwa prawa?
Czy art. 2 w związku z art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, w szczególności obowiązek przestrzegania zasad państwa prawa, stoi na przeszkodzie przepisom prawa krajowego, takim jak art. 96 ust. 3 lit. a) ustawy nr 303/2004 o sędziach i prokuratorach, który jedynie zwięźle i abstrakcyjnie definiuje pomyłkę sądową jako wykonanie czynności procesowych z wyraźnym naruszeniem przepisów prawa materialnego i proceduralnego, bez określenia charakteru naruszonych przepisów prawa, zakresu stosowania ratione materiae i ratione temporis tych przepisów w procesie, trybów, terminu i procedur ustalania naruszenia przepisów prawnych, organu właściwego do stwierdzenia naruszenia tych przepisów prawnych, stwarzając tym samym zagrożenie wywierania pośredniego nacisku na urzędników państwowych?
Czy art. 2 w związku z art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, w szczególności obowiązek przestrzegania zasad państwa prawa, stoi na przeszkodzie przepisom prawa krajowego, takim jak art. 96 ust. 3 lit. b) ustawy nr 303/2004 o sędziach i prokuratorach, który definiuje pomyłkę sądową jako wydanie prawomocnego wyroku oczywiście sprzecznego z prawem lub sprzecznego z sytuacją faktyczną ustaloną na podstawie dowodów zebranych w toku postępowania, bez wskazania procedury ustalania wyżej wymienionej sprzeczności i bez konkretnego określenia znaczenia takiej sprzeczności orzeczenia sądowego względem obowiązujących przepisów prawa i sytuacji faktycznej, a tym samym stwarza zagrożenie utrudnienia dokonywania wykładni prawa i oceny dowodów przez urzędnika państwowego (sędziego i prokuratora)?
Czy art. 2 w związku z art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, w szczególności obowiązek przestrzegania zasad państwa prawa, stoi na przeszkodzie przepisom prawa krajowego, takim jak art. 96 ust. 3 ustawy nr 303/2004 o sędziach i prokuratorach, na mocy którego cywilna odpowiedzialność majątkowa urzędnika państwowego (sędziego lub prokuratora) wobec państwa jest ustalana wyłącznie na podstawie własnej oceny tego państwa oraz, ewentualnie, na podstawie sprawozdania doradczego inspekcji, dotyczącego kwestii zamiaru lub rażącego niedbalstwa sędziego lub prokuratora przy popełnieniu błędu materialnego, z wyłączeniem możliwości pełnego korzystania przez sędziego lub prokuratora z prawa do obrony, a tym samym stwarza zagrożenie wszczęcia i zakończenia procedury ustalania odpowiedzialności sędziego i prokuratora wobec państwa w sposób arbitralny?
Czy art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej, a w szczególności obowiązek przestrzegania zasad państwa prawa, stoi na przeszkodzie przepisom prawa krajowego, takim jak art. 539 ust. 2 zdanie ostatnie kodeksu postępowania karnego w związku z jego art. 541 ust. 2 i 3, które przyznają oskarżonemu w przypadku jego uniewinnienia, sine die i w sposób dorozumiany, nadzwyczajny środek zaskarżenia sui generis od prawomocnego orzeczenia sądowego w sprawie zgodności z prawem tymczasowego aresztowania, który rozpatrywany jest wyłącznie przed sądem cywilnym, w przypadku gdy bezprawność tymczasowego aresztowania nie została ustalona w wyroku sądu karnego z naruszeniem zasady przewidywalności i dostępności przepisu prawnego, wyspecjalizowania sędziego i pewności prawa?
____________
1 Decyzja Komisji z dnia 13 grudnia 2006 r. w sprawie ustanowienia mechanizmu współpracy i weryfikacji postępów Rumunii w realizacji określonych założeń w zakresie reformy systemu sądownictwa oraz walki z korupcją (Dz.U. 2006, L 354, s. 56).