WYROK SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ (pierwsza izba)
z dnia 9 września 2008 r.
Sprawa F-18/08
Luis Ritto
przeciwko
Komisji Wspólnot Europejskich
Służba publiczna – Urzędnicy – Zwrot nadpłaconych kwot – Dodatek na gospodarstwo domowe – Oczywista nieprawidłowość wypłaty
Przedmiot: Skarga wniesiona na podstawie art. 236 WE i 152 EWEA, w której L. Ritto żąda stwierdzenia nieważności decyzji Komisji z dnia 14 maja 2007 r. informującej o pozbawieniu go ze skutkiem od dnia 1 września 2001 r. dodatku na gospodarstwo domowe oraz o tym, że kwota, jaką z tego tytułu pobierał od wspomnianej daty podlega zwrotowi na podstawie art. 85 regulaminu pracowniczego, która to decyzja została wydana wraz z decyzjami Komisji z dnia 1 i 21 czerwca 2007 r. określającymi warunki tego zwrotu, jak również stwierdzenia nieważności decyzji Komisji z dnia 7 listopada 2007 r. oddalającej jego zażalenie na wspomniane decyzje.
Orzeczenie: Skarga zostaje oddalona. Skarżący zostaje obciążony kosztami postępowania.
Streszczenie
Urzędnicy – Zwrot nadpłaconych kwot – Przesłanki
(regulamin pracowniczy, art. 85; załącznik VII, art. 1 ust. 3)
Z art. 85 akapit pierwszy regulaminu pracowniczego wynika, że aby kwota wypłacona bez podstawy prawnej mogła podlegać zwrotowi, konieczne jest przedstawienie dowodu na to, że osoba, która ją otrzymała, była faktycznie świadoma braku podstawy prawnej wypłaty lub że brak tej podstawy był na tyle oczywisty, że osoba ta musiała być go świadoma. W braku dowodu, że osoba, która otrzymała daną kwotę, była faktycznie świadoma bezpodstawnego charakteru wypłaty, należy zbadać okoliczności, w których dokonano wypłaty, celem ustalenia, czy wspomniany brak podstawy powinien był być oczywisty.
Wyrażenie „na tyle oczywisty”, charakteryzujące brak podstawy prawnej wypłaty w rozumieniu art. 85 akapit pierwszy regulaminu pracowniczego, oznacza nie to, że osoba, która otrzymała nienależnie wypłaconą kwotę jest zwolniona z jakiegokolwiek obowiązku zastanowienia lub kontroli, lecz że zwrot należy się, gdy mamy do czynienia z błędem, który nie umknie uwadze urzędnika wykazującego zwykłą staranność.
Samo brzmienie art. 1 ust. 3 załącznika VII do regulaminu pracowniczego pozwala ustalić każdemu urzędnikowi, nawet nieposiadającemu wykształcenia prawniczego, że prawo do dodatku na gospodarstwo domowe przysługuje tylko pod warunkiem, że dochody z tytułu pracy zarobkowej małżonka urzędnika nie przekraczają określonego progu. Ponadto urzędnik zajmujący wysokie stanowisko w hierarchii zawodowej, posiadający długi staż pracy i duże doświadczenie, nie może nie być świadom konsekwencji przekroczenia progu, o którym mowa w art. 1 ust. 3 załącznika VII do regulaminu pracowniczego.
Okoliczność, że każdego roku urzędnik przedstawiał administracji zaświadczenia o dochodach z tytułu pracy zarobkowej małżonka, nie zwalnia go z konieczności ustalenia dla własnych potrzeb, że dochody te przekraczają próg określony w art. 1 ust. 3 załącznika VII do regulaminu pracowniczego. W każdym razie okoliczność, że administracja dopuściła się błędu czy zaniedbania pozostaje bez znaczenia dla zastosowania art. 85 regulaminu pracowniczego, który zakłada właśnie, że administracja popełniła błąd w związku z wypłatą danej kwoty bez podstawy prawnej. Nie chodzi bowiem o to, czy błąd był oczywisty dla administracji, lecz czy był oczywisty dla zainteresowanego. Tymczasem ponieważ skarżący jak każdy urzędnik ma osobisty interes w sprawdzeniu wypłacanych mu co miesiąc kwot, jego sytuacji nie można porównać z sytuacją administracji odpowiedzialnej za zapewnienie wypłat tysięcy wynagrodzeń i dodatków różnego rodzaju.
(zob. pkt 29–31, 34, 36, 39, 40)
Odesłanie:
Trybunał: sprawa 71/72 Kuhl przeciwko Radzie, 27 czerwca 1973 r., Rec. s. 705, pkt 11; sprawa 252/78 Broe przeciwko Komisji, 11 lipca 1979 r., Rec. s. 2393, pkt 11, 13; sprawa 142/78 Berghmans przeciwko Komisji, 11 października 1979 r., Rec. s. 3125, pkt 9
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑111/89 Scheiber przeciwko Radzie, 12 lipca 1990 r., Rec. s. II‑429, pkt 43; sprawa T‑107/92 White przeciwko Komisji, 10 lutego 1994 r., RecFP s. I‑A‑41, II‑143, pkt 38; sprawa T‑38/93 Stahlschmidt przeciwko Parlamentowi, 24 lutego 1994 r., RecFP s. I‑A‑65, II‑227, pkt 23; sprawa T‑205/01 Ronsse przeciwko Komisji, 5 listopada 2002 r., RecFP s. I‑A‑211, II‑1065, pkt 47– 49; sprawy połączone T‑180/02 i T‑113/03 Gouvras przeciwko Komisji, 15 lipca 2004 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑225, II‑987, pkt 76