WYROK TRYBUNAŁU (czwarta izba)
z dnia 2 października 2014 r. (*)
Przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości – Rozporządzenie (WE) nr 2252/2004 – Część 1 dokumentu 9303 Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego (ICAO) – Minimalne normy dotyczące zabezpieczeń paszportów i dokumentów podróży wydawanych przez państwa członkowskie – Paszport nadający się do odczytu maszynowego – Umieszczenie na stronie zawierającej dane osobowe paszportu nazwiska rodowego – Niemogące wprowadzić w błąd przedstawienie nazwiska
W sprawie C‑101/13
mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Verwaltungsgericht Baden-Württemberg (Niemcy) postanowieniem z dnia 6 lutego 2013 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 28 lutego 2013 r., w postępowaniu:
U
przeciwko
Stadt Karlsruhe,
TRYBUNAŁ (czwarta izba),
w składzie: L. Bay Larsen, prezes izby, M. Safjan, J. Malenovský (sprawozdawca), A. Prechal i K. Jürimäe, sędziowie,
rzecznik generalny: N. Jääskinen,
sekretarz: M. Aleksejev, administrator,
uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 15 stycznia 2014 r.,
rozważywszy uwagi przedstawione:
– w imieniu U przez R. Fallera, Rechtsanwalt,
– w imieniu rządu niemieckiego przez T. Henzego oraz A. Wiedmann, działających w charakterze pełnomocników,
– w imieniu Komisji Europejskiej przez G. Wilsa oraz W. Bogensbergera, działających w charakterze pełnomocników,
po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 30 kwietnia 2014 r.,
wydaje następujący
Wyrok
1 Niniejszy wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni rozporządzenia Rady (WE) nr 2252/2004 z dnia 13 grudnia 2004 r. w sprawie norm dotyczących zabezpieczeń i danych biometrycznych w paszportach i dokumentach podróży wydawanych przez państwa członkowskie (Dz.U. L 385, s. 1), zmienionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 444/2009 z dnia 6 maja 2009 r. (Dz.U. L 142, s. 1; sprostowanie Dz.U. L 188, s. 127) (zwanego dalej „rozporządzeniem nr 2252/2004”).
2 Wniosek ten został złożony w ramach sporu, jaki zaistniał między U a Stadt Karlsruhe (miastem Karlsruhe) w przedmiocie odmowy zmiany przez to miasto przedstawienia nazwiska rodowego w niemieckim paszporcie U.
Ramy prawne
Prawo Unii
3 Motywy 2–4 rozporządzenia nr 2252/2004 stanowią:
„(2) Minimalne normy dotyczące zabezpieczeń w odniesieniu do paszportów zostały wprowadzone rezolucją przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie w dniu 17 października 2000 r. […]. Obecnie należy rozwinąć tę rezolucję poprzez wprowadzenie środka wspólnotowego w celu określenia wzmocnionych, zharmonizowanych norm dotyczących zabezpieczeń służących ochronie paszportów i dokumentów podróży przed fałszerstwami. Jednocześnie paszport lub dokument podróży powinien zawierać identyfikatory biometryczne w celu zapewnienia niebudzącego wątpliwości związku pomiędzy dokumentem a jego prawowitym posiadaczem.
(3) Harmonizacja zabezpieczeń oraz włączenie identyfikatorów biometrycznych, biorąc pod uwagę przyszłe ustalenia na szczeblu europejskim, jest ważnym krokiem w kierunku zastosowania nowych elementów, które w większym stopniu zabezpieczają dokumenty podróży oraz w wiarygodny sposób określają związek między posiadaczem a jego paszportem oraz dokumentem podróży, co stanowi istotny czynnik w dziedzinie ochrony przed ich bezprawnym użyciem. Należy wziąć pod uwagę wymogi Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego (ICAO), w szczególności zawarte w dokumencie 9303 dotyczącym dokumentów podróży nadających się do odczytu maszynowego.
(4) Niniejsze rozporządzenie ogranicza się do harmonizacji zabezpieczeń, z uwzględnieniem identyfikatorów biometrycznych wprowadzanych do paszportów i dokumentów podróży państw członkowskich […]”.
4 Zgodnie z art. 1 ust. 1 akapit pierwszy tego rozporządzenia:
„Paszporty i dokumenty podróży wydane przez państwa członkowskie spełniają minimalne normy dotyczące zabezpieczeń określone w Załączniku”.
5 Załącznik do tego rozporządzenia nosi tytuł „Minimalne normy dotyczące zabezpieczeń paszportów i dokumentów podróży wydawanych przez państwa członkowskie”; w pkt 2 tego załącznika, zatytułowanym „Strona z danymi osobowymi”, akapit pierwszy brzmi następująco:
„Paszport lub dokument podróży zawiera stronę z danymi osobowymi nadającą się do odczytu maszynowego, która jest zgodna z wytycznymi zawartymi w części 1 (paszporty nadające się do odczytu maszynowego) dokumentu ICAO 9303, a sposób wydawania jest zgodny z określonymi tam wymogami dotyczącymi paszportów nadających się do odczytu maszynowego”.
Część 1 dokumentu ICAO 9303
6 We wstępie do części 1 dokumentu ICAO 9303 wskazano, co następuje:
„[…] ICAO opracowuje normy międzynarodowe, które są wprowadzane w życie przez umawiające się państwa […]. W myśl podstawowej zasady, na której oparto te normy, władze publiczne, aby móc ułatwić formalności związane z kontrolą przeważającej większości pasażerów w ruchu powietrznym, muszą mieć wystarczające zaufanie do wiarygodności dokumentów podróży i skuteczności procedur kontrolnych. Zaufanie to musi mieć za podstawę wypracowanie znormalizowanych specyfikacji dla dokumentów podróży i zawieranych przez nie danych”.
7 Sekcja IV części 1 dokumentu ICAO 9303, zatytułowana „Specyfikacje techniczne paszportu nadającego się do odczytu maszynowego”, zawiera pkt 5.2, zgodnie z którym:
„Mając na względzie różnorodność przyjętych w Umawiających się Państwach wymogów prawnych i praktyk oraz celem osiągnięcia jak najszerszej uwzględniającej te wymogi normalizacji, zawierająca dane strona [paszportu nadającego się do odczytu maszynowego, machine-readable passport (MRP)] dzieli się na siedem następujących stref:
Zawierająca dane strona MRP – recto
Strefa I Obowiązkowy nagłówek
Strefa II Obowiązkowe i fakultatywne elementy danych osobowych
Strefa III Obowiązkowe i fakultatywne elementy danych dotyczących dokumentu
Strefa IV Obowiązkowy podpis lub skrót podpisu posiadacza paszportu (oryginał lub kopia)
Strefa V Obowiązkowy element służący identyfikacji
Strefa VII Obowiązkowa strefa odczytu maszynowego [machine readable zone (MRZ)].
Zawierająca dane strona MRP – verso lub sąsiednia strona MRP
Strefa VI Fakultatywne elementy danych”.
8 Punkt 8 sekcji IV przewiduje:
„Pola. Z zastrzeżeniem odmiennych przepisów zawartych w znajdującym się poniżej wykazie wszystkie pola zarezerwowane dla obligatoryjnych elementów w [strefie kontroli wizualnej (VIZ) (strefy I–VI)] winny być oznaczone w języku oficjalnym państwa wystawiającego paszport lub w języku roboczym wystawiającej go organizacji. Jeśli pola te są oznaczone w języku oficjalnym państwa wystawiającego paszport lub w języku roboczym wystawiającej go organizacji innym niż język francuski, angielski lub hiszpański, muszą być one opatrzone wydrukowanym kursywą tłumaczeniem na jeden z tych języków”.
9 W zakresie dotyczącym zawartości pól 06 i 07 strefy II zawierającej dane strony MRP pkt 8.6 tej samej sekcji stanowi, co następuje:
„Zidentyfikowane przez państwo wystawiające paszport lub wystawiającą go organizację pełne nazwisko posiadacza paszportu. W miarę możliwości nazwisko to dzieli się na dwie części, przy czym pierwsza część powinna odpowiadać elementowi nazwiska, które państwo czy organizacja określają jako »pierwszorzędny element identyfikacyjny« (na przykład nazwisko, nazwisko panieńskie wraz z nazwiskiem noszonym po zawarciu małżeństwa, patronimik), a druga – innym elementom, które państwo wystawiające uznaje za »drugorzędny element identyfikacyjny« (na przykład imiona, inicjały). Te dwie części (pierwszo- i drugorzędne elementy identyfikacyjne) składają się łącznie na [»pełne] nazwisko[«] posiadacza paszportu.
W sytuacji gdy państwo wystawiające lub organizacja wystawiająca ustali, że nazwiska posiadacza paszportu nie można podzielić na dwie części we wskazany powyżej sposób, jego pełne nazwisko zostanie wskazane jako pierwszorzędny element identyfikacyjny”.
10 W zakresie dotyczącym w szczególności pola 06, zarezerwowanego dla pierwszorzędnego elementu identyfikacyjnego, pkt 8.6 sekcji IV części 1 dokumentu ICAO 9303 stanowi:
„Pierwszorzędny(-e) element(-y) [(pełnego)] nazwiska posiadacza określony(-e) poniżej. Jeżeli pierwszorzędny(-e) element(-y) [(pełnego)] nazwiska posiadacza (na przykład gdy składa się z nazwisk złożonych) nie może (mogą) być wpisany(‑e) w całości lub w tym samym porządku ze względu na brak miejsca w polu(-ach) 06 lub 07 albo ze względu na praktykę krajową, w pole to wpisuje się najważniejszy(-e) składnik(-i) pierwszorzędnego elementu identyfikacyjnego [określony(-e) przez państwo lub organizację]”.
11 Jeśli chodzi o pole 07, zarezerwowane dla drugorzędnego elementu identyfikacyjnego, pkt 8.6 sekcji IV części 1 dokumentu ICAO 9303 stanowi:
„Drugorzędny(-e) element(-y) [(pełnego)] nazwiska posiadacza określony(-e) poniżej. Najistotniejszy(-e) składnik(-i) drugorzędnego elementu identyfikacyjnego posiadacza wpisuje się w całości, do maksymalnych wymiarów ramki pola. W razie potrzeby pozostałe elementy można zastąpić inicjałami. Jeśli [pełne] nazwisko posiadacza składa się wyłącznie z elementów pierwszorzędnych, pole to pozostaje puste. Państwo może, wedle swojego uznania, połączyć pola 06 i 07 w jedno pole. W takim przypadku pierwszorzędny element identyfikacyjny znajduje się na początku tego pola, a następujący po nim drugorzędny element identyfikacyjny jest poprzedzony przecinkiem i spacją”.
12 Jeśli chodzi o pole 13 strefy II zawierającej dane strony, przeznaczonej na „Fakultatywne elementy danych osobowych”, pkt 8.6 sekcji IV części 1 dokumentu ICAO 9303 zawiera następujące wyjaśnienie:
„Fakultatywne elementy danych osobowych, przykładowo osobisty numer identyfikacyjny lub odciski palca, wedle uznania państwa wystawiającego lub organizacji wystawiającej […]”.
Prawo niemieckie
13 We wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym sąd odsyłający wskazuje, że zgodnie z przepisami prawa krajowego dotyczącymi akt stanu cywilnego daną osobę określają jedynie imiona i nazwisko. Sąd ten wyjaśnia, że w prawie niemieckim nazwisko danej osoby stanowi co do zasady nazwisko rodowe, zgodnie z art. 1616 lub 1617 Bürgerliches Gesetzbuch (niemieckiego kodeksu cywilnego), chociaż – zwłaszcza w przypadku zawarcia małżeństwa – możliwe jest zaprzestanie używania jako nazwiska nazwiska rodowego.
14 W zakresie dotyczącym wystawiania paszportów § 4 ust. 1 zdanie pierwsze i drugie Passgesetz (niemieckiej ustawy o paszportach z dnia 19 kwietnia 1986 r., BGBl. 1986 I, s. 537), w wersji po zmianach wprowadzonych ostatnio ustawą z dnia 30 lipca 2009 r. (BGBl. 2009 I, s. 2437), stanowi:
„Wydawane według jednolitego wzoru paszporty zawierają numer seryjny. W paszporcie zamieszcza się, oprócz fotografii przedstawiającej wizerunek twarzy posiadacza, jego podpisu, nazwy organu wydającego, daty wydania i daty upływu ważności paszportu wyłącznie następujące dane osobowe:
1.
Nazwisko i nazwisko rodowe,
2.
Imiona,
[…]”.
15 Zgodnie z przypisem 6 w załączniku 11 do Passverordnung (rozporządzenia wykonawczego do ustawy o paszportach):
„Jeżeli poza nazwiskiem występuje nazwisko rodowe, wpisuje się je w odrębnym wierszu. Wiersz ten rozpoczyna się ciągiem znaków »GEB.« lub »geb.«”.
Postępowanie główne i pytania prejudycjalne
16 Nazwisko skarżącego w postępowaniu głównym to „U”, a imiona – „S.P.”. Jego nazwisko rodowe, które nie stanowi części składowej nazwiska jako takiego, to „E”. Z akt sprawy wynika ponadto, że skarżący ma tytuł doktora, który zgodnie z prawem niemieckim jest uważany za element składowy jego nazwiska.
17 Wpis dokonany w jego paszporcie w polu zatytułowanym „Name/Surname/Nom [nazwisko]” brzmi:
„DR [U]
GEB. [E]”.
18 Skarżący w postępowaniu głównym podnosi, że ten zapis jego nazwiska w jego paszporcie jest błędny i prowadzi do powstawania nieporozumień w trakcie jego zagranicznych podróży służbowych. Jego zdaniem zawarcie w paszporcie w przeznaczonym na (pełne) nazwisko polu jego nazwiska rodowego, które nie stanowi części składowej jego nazwiska w rozumieniu przyjętym w przepisach prawa krajowego dotyczących akt stanu cywilnego, poprzedzonego skrótem „GEB.”, mającego zastąpić imiesłów „geboren” (urodzony, „z domu”), skutkuje tym, że w stosunkach zawodowych z prywatnymi osobami oraz przy okazji wystawiania wiz jest on rejestrowany przykładowo jako „GEB [E]”, „[E U]”, „Dr [U] GEB [E]” czy też„[S E] Dr [U]”.
19 Z tego względu skarżący w postępowaniu głównym zwrócił się do Stadt Karlsruhe o modyfikację zawartych w jego paszporcie danych, tak aby wynikało zeń jednoznacznie, zwłaszcza dla osób nieniemieckojęzycznych, że jego nazwisko brzmi „Dr U”; wniosek ten został odrzucony.
20 Skarżący w postępowaniu głównym zaskarżył to rozstrzygnięcie przed Regierungspräsidium Karlsruhe, które nie uwzględniło tego zażalenia; następnie zwrócił się on do Verwaltungsgericht Karlsruhe, która to skarga również nie została uwzględniona. To ostatnie rozstrzygnięcie zostało zakwestionowane przez skarżącego przed sądem odsyłającym.
21 W powyższych okolicznościach Verwaltungsgericht Baden-Württemberg postanowił zawiesić postępowanie i przedłożyć Trybunałowi następujące pytania prejudycjalne:
„1) Czy zgodnie z załącznikiem do [rozporządzenia nr 2252/2004] sposób wystawiania zawierających dane osobowe i nadających się do odczytu maszynowego stron paszportów wystawianych przez państwa członkowskie musi odpowiadać wszystkim obowiązkowym specyfikacjom określonym w [części 1 dokumentu ICAO 9303]?
2) Jeżeli zgodnie z prawem państwa członkowskiego regulującym nazwiska [(pełne)] nazwisko osoby składa się z jej imion i nazwiska, to czy – zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia nr 2252/2004 w związku z uregulowaniami zawartymi w pkt 8.6 sekcji IV [części 1 dokumentu ICAO 9303] – to państwo członkowskie jest uprawnione do wpisania w polu 06 zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego strony paszportu również nazwiska rodowego, jako pierwszorzędnego elementu identyfikacyjnego?
3) Jeżeli zgodnie z prawem państwa członkowskiego regulującym nazwiska [(pełne)] nazwisko osoby składa się z jej imion i nazwiska, to czy – zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia nr 2252/2004 w związku z uregulowaniami zawartymi w pkt 8.6 sekcji IV [części 1 dokumentu ICAO 9303] – to państwo członkowskie jest uprawnione do wpisania w polu 07 zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego strony paszportu również nazwiska rodowego, jako drugorzędnego elementu identyfikacyjnego?
4) W przypadku udzielenia odpowiedzi twierdzącej na pytanie drugie lub na pytanie trzecie: czy państwo członkowskie, którego prawo regulujące nazwiska stanowi, że [(pełne)] nazwisko osoby składa się z jej imion i nazwiska, jest – na podstawie ochrony nazwiska osoby zgodnie z art. 7 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „kartą”) i art. 8 europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności podpisanej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 r. – zobowiązane do wskazania w tytule pola […] znajdującego się na zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego stronie paszportu, w którym to polu jest wpisywane nazwisko rodowe, że w polu tym jest również wpisywane nazwisko rodowe?
5) W przypadku udzielenia odpowiedzi przeczącej na pytanie czwarte: czy państwo członkowskie, którego prawo regulujące nazwiska stanowi, że [(pełne)] nazwisko osoby składa się z jej imion i nazwiska, i którego krajowe prawo paszportowe stanowi, że tytuły pól zawierających dane osobowe znajdujących się na zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego stronie paszportu są formułowane również w języku angielskim i francuskim oraz że w polu 06 strony paszportu zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego w osobnym wierszu należy wpisać również nazwisko rodowe, a przed nim skrót »geb.« oznaczający »geboren« [»z domu«] jest – w związku z ochroną nazwiska osoby na podstawie art. 7 [karty] art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności – zobowiązane do podania tego skrótu również w języku angielskim i francuskim?
6) Jeżeli zgodnie z prawem państwa członkowskiego regulującym nazwiska [(pełne)] nazwisko osoby składa się z jej imion i nazwiska, to czy to państwo członkowskie jest – zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia nr 2252/2004 w związku z uregulowaniami pkt 8.6 sekcji IV [części 1 dokumentu ICAO 9303] – uprawnione do wpisania nazwiska rodowego jako opcjonalnej [fakultatywnych] danych osobowych w polu 13 zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego strony paszportu?”.
W przedmiocie pytań prejudycjalnych
W przedmiocie pytania pierwszego
22 Zadając swe pierwsze pytanie, sąd odsyłający zastanawia się w istocie, czy załącznik do rozporządzenia 2252/2004 należy interpretować w ten sposób, że akt ten wymaga, aby zawierająca dane osobowe i nadająca się do odczytu maszynowego strona paszportów wystawianych przez państwa członkowskie odpowiadała wszystkim mającym zastosowanie w odniesieniu do paszportów nadających się do odczytu maszynowego obowiązkowym specyfikacjom określonym w części 1 dokumentu ICAO 9303.
23 W tym względzie należy na wstępie podnieść, że zgodnie z art. 1 rozporządzenia nr 2252/2004 paszporty wydawane przez państwa członkowskie muszą spełniać minimalne normy dotyczące zabezpieczeń określone w załączniku do tego rozporządzenia. Z pkt 2 akapit pierwszy tego załącznika, zatytułowanego „Strona z danymi osobowymi”, wynika zaś, że nadająca się do odczytu maszynowego strona z danymi osobowymi paszportów wystawianych przez państwa członkowskie musi odpowiadać wszystkim obowiązkowym specyfikacjom dotyczącym paszportów nadających się do odczytu maszynowego, które to specyfikacje zostały określone w części 1 dokumentu ICAO 9303.
24 Z załącznika do rozporządzenia nr 2252/2004 wynika zatem, że zawierająca dane osobowe i nadająca się do odczytu maszynowego strona paszportów wystawianych przez państwa członkowskie musi odpowiadać wszystkim obowiązkowym specyfikacjom określonym w części 1 dokumentu ICAO 9303.
25 Należy ponadto stwierdzić, że wymóg ten jest zgodny z realizowanym przez rozporządzenie nr 2252/2004 celem polegającym na zwiększeniu bezpieczeństwa dokumentów podróży w Unii Europejskiej.
26 W tych okolicznościach na pytanie pierwsze należy udzielić odpowiedzi, że załącznik do rozporządzenia nr 2252/2004 należy interpretować w taki sposób, iż ustanawia on wymóg, aby zawierająca dane osobowe i nadająca się do odczytu maszynowego strona paszportów wystawianych przez państwa członkowskie odpowiadała wszystkim obowiązkowym specyfikacjom określonym w części 1 dokumentu ICAO 9303.
W przedmiocie pytań drugiego i trzeciego
27 Zadając pytania drugie i trzecie, które należy przeanalizować łącznie, sąd odsyłający zastanawia się w istocie, czy załącznik do rozporządzenia nr 2252/2004 w związku z częścią 1 dokumentu ICAO 9303 należy interpretować w taki sposób, iż sprzeciwia się on temu, że w sytuacji gdy prawo państwa członkowskiego stanowi, iż (pełne) nazwisko osoby składa się z jej imion i nazwiska, państwo to może jednak wpisać nazwisko rodowe tej osoby bądź jako pierwszorzędny element identyfikacyjny w polu 06 zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego strony paszportu, bądź jako drugorzędny element identyfikacyjny w polu 07 tej strony, bądź w jednym polu powstałym z połączenia pól 06 i 07.
28 Na wstępie należy podnieść, że zgodnie z pkt 8.6 sekcji IV części 1 dokumentu ICAO 9303 pola 06 i 07 zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego strony paszportu zarezerwowane są dla elementów określonych przez państwo wystawiającego paszport jako składające się na „pełne nazwisko” jego posiadacza.
29 W pierwszej kolejności należy zatem ustalić, czy ramach prawnych takich jak te określone w pytaniach zadanych przez sąd odsyłający nazwisko rodowe może zostać umieszczone w polach 06 lub 07.
30 W tym względzie z pkt 5.2 sekcji IV części 1 dokumentu ICAO 9303 wynika, że specyfikacje dotyczące treści zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego strony paszportu zostały określone w sposób uwzględniający różnorodność przyjętych w umawiających się państwach wymogów prawnych i praktyk. Wynika z tego, że, w granicach wymogów dotyczących znormalizowanego przedstawienia tej strony, państwa wystawiające paszporty mają swobodę w wyborze elementów, jakie należy zawrzeć w poszczególnych polach znajdujących się na tej stronie.
31 Uwzględniając tę przysługującą państwom swobodę – oraz skoro w części pierwszej dokumentu pkt 8.6 sekcji IV części 1 ICAO 9303 jest mowa o „zidentyfikowanym przez państwo wystawiające paszport pełnym nazwisku”, a przepis ten nie wyjaśnia bynajmniej tego pojęcia – należy interpretować to ostatnie jako pozostawiające państwu członkowskiemu swobodę w wyborze elementów mających składać się na to „pełne nazwisko”. Należy więc stwierdzić, że dokument ten nie sprzeciwia się temu, aby w ramach prawnych takich jak te określone w pytaniach zadanych przez sąd odsyłający państwo mogło umieszczać w polach 06 lub 07 zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego strony paszportu elementy inne niż nazwisko i imiona posiadacza tego paszportu, w szczególności zaś – jego nazwisko rodowe.
32 Za przyjęciem takiego wniosku przemawia również realizowany przez rozporządzenie nr 2252/2004 i wskazany w jego motywach 2 i 3 cel, który polega na określeniu niebudzącego wątpliwości związku między paszportem a jego posiadaczem. Z uwagi zatem na to, że nazwisko rodowe stanowi element umożliwiający rozróżnienie osób noszących to samo nazwisko, zawarcie tej informacji w paszporcie stanowi element mogący ustanawiać bardziej wiarygodny związek między paszportem i jego posiadaczem.
33 Uwzględniając zatem zarówno brzmienie pkt 8.6 sekcji IV części 1 dokumentu ICAO 9303, jak i realizowany przez rozporządzenie nr 2252/2004 cel, należy uznać, że załącznik do rozporządzenia nr 2252/2004 w związku z częścią 1 dokumentu ICAO 9303 należy interpretować w taki sposób, iż nie sprzeciwia on się temu, aby w ramach prawnych takich jak te określone w pytaniach zadanych przez sąd odsyłający państwo mogło wpisywać w polach 06 lub 07 zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego strony paszportu nazwisko rodowe jego posiadacza.
34 W drugiej kolejności, w odniesieniu do kwestii tego, w którym dokładnie polu – 06 czy 07 – można zawrzeć to nazwisko rodowe, z pkt 8.6 sekcji IV części 1 dokumentu ICAO 9303 wynika, że to do wydających paszporty państw członkowskich należy określenie, które z elementów składających się na pełne nazwisko posiadacza paszportu stanowią jego pierwszorzędne elementy i z tego względu winny znajdować się w polu 06, a także które z nich stanowią jego elementy drugorzędne i winny znajdować się w polu 07 zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego strony paszportu. Zgodnie z tym samym pkt 8.6 państwa wydające paszporty mogą również uznać, że nie można rozdzielać różnego rodzaju części składowych „pełnego nazwiska”, lecz należy ich używać jako pierwszorzędnego elementu identyfikacyjnego, czy też że pola 06 i 07 należy potraktować jako jedno pole.
35 W tych okolicznościach w przypadku gdy państwo członkowskie postanowi o umieszczeniu na zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego strony paszportu nazwiska rodowego jego posiadacza, jest ono uprawnione do wpisania go bądź jako pierwszorzędnego elementu identyfikacyjnego w polu 06 zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego strony paszportu, bądź jako drugorzędnego elementu identyfikacyjnego w polu 07 tej strony, bądź też w jednym polu powstałym z połączenia pól 06 i 07.
36 W świetle powyższego na pytania drugie i trzecie należy udzielić odpowiedzi, że załącznik do rozporządzenia nr 2252/2004 w związku z częścią 1 dokumentu ICAO 9303 należy interpretować w taki sposób, iż nie sprzeciwia się on temu, by w sytuacji gdy prawo państwa członkowskiego stanowi, iż (pełne) nazwisko osoby składa się z jej imion i nazwiska, państwo to mogło jednak wpisać nazwisko rodowe tej osoby bądź jako pierwszorzędny element identyfikacyjny w polu 06 zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego strony paszportu, bądź jako drugorzędny element identyfikacyjny w polu 07 tej strony, bądź też w jednym polu powstałym z połączenia pól 06 i 07.
W przedmiocie pytania szóstego
37 Zadając pytanie szóste, które należy przeanalizować w następnej kolejności, sąd odsyłający zastanawia się w istocie, czy załącznik do rozporządzenia nr 2252/2004 w związku z przepisami zawartymi w pkt 8.6 sekcji IV części 1 dokumentu ICAO 9303 należy interpretować w taki sposób, że w sytuacji gdy prawo państwa członkowskiego stanowi, iż (pełne) nazwisko osoby składa się z jej imion i nazwiska, przepisy te sprzeciwiają się temu, aby to państwo mogło wpisać nazwisko rodowe jako fakultatywne dane osobowe w polu 13 zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego strony paszportu.
38 W tym względzie należy podnieść, że zgodnie ze wskazanym pkt 8.6 pole 13 tej strony jest przeznaczone na „Fakultatywne elementy danych osobowych”. Wynika z tego, że jedynie te elementy danych, w odniesieniu do których nie postanowiono, iż winny one ze względu na swą istotę znajdować się w innym zawierającym dane polu, a zatem które mają obowiązkowy charakter, mogą znajdować się w polu 13.
39 Skoro zgodnie z tymże pkt 8.6 państwa wydające paszporty winny umieszczać w polach 06 i 07 tej strony elementy składające się na „pełne nazwisko” posiadaczy wydawanych przez nie paszportów, i, co za tym idzie, całokształt elementów dotyczących tego nazwiska, należy stwierdzić, że to pole 13 nie może już zawierać tych elementów danych.
40 Za przyjęciem takiego wniosku przemawia z jednej strony okoliczność, że zawarte w tymże pkt 8.6 przykłady dotyczące treści pola 13 tej samej strony, czyli osobisty numer identyfikacyjny lub odciski palca, dotyczą jedynie tych danych, które ze swej istoty różnią się całkowicie od tych dotyczących nazwiska posiadacza paszportu.
41 Z drugiej strony w szczególności z akapitu piątego wstępu do części 1 dokumentu ICAO 9303 wynika, że celem ustalenia wskazanych w tym dokumencie specyfikacji jest zapewnienie, by dzięki w wystarczającym stopniu znormalizowanemu przedstawieniu odpowiednich danych władze publiczne miały wystarczające zaufanie do wiarygodności dokumentów podróży, a także – ułatwienie przebiegu procedur kontrolnych. Gdyby zaś państwa wydające mogły wpisać elementy dotyczące nazwiska w polach innych niż te wyraźnie przeznaczone do tego celu, skutkowałoby to prawdopodobieństwem popełnienia przez władze publiczne błędu przy identyfikacji posiadacza paszportu, co byłoby sprzeczne z tym celem.
42 W świetle powyższego na pytanie szóste należy odpowiedzieć, że załącznik do rozporządzenia nr 2252/2004 w związku z przepisami pkt 8.6 sekcji IV zawartymi w części 1 dokumentu ICAO 9303 należy interpretować w taki sposób, iż w sytuacji gdy prawo państwa członkowskiego stanowi, że (pełne) nazwisko osoby składa się z jej imion i nazwiska, przepisy te sprzeciwiają się temu, aby to państwo mogło wpisać nazwisko rodowe jako fakultatywne dane osobowe w polu 13 zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego strony paszportu.
W przedmiocie pytania czwartego
43 Zadając swe czwarte pytanie, sąd odsyłający zastanawia się w istocie, czy załącznik do rozporządzenia nr 2252/2004 w związku z przepisami zawartymi w części 1 dokumentu ICAO 9303 należy w świetle art. 7 karty interpretować w taki sposób, że w sytuacji gdy prawo państwa członkowskiego stanowi, iż (pełne) nazwisko osoby składa się z jej imion i nazwiska, a państwo to umieszcza jednak w polach 06 lub 07 zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego strony paszportu nazwisko rodowe posiadacza tego paszportu, państwo to winno wskazać w tytule tych pól, że zostało w nich wpisane nazwisko rodowe.
44 Należy podnieść, że ze względu na to, iż realizacja przypomnianego w pkt 41 niniejszego wyroku celu wiąże się z tym, że władze innych państw muszą mieć możliwość łatwego i skutecznego sprawdzenia informacji, które zostały zawarte w różnego rodzaju polach zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego strony paszportu, przedstawienie różnego rodzaju części składowych (pełnego) nazwiska jego posiadacza powinno być całkowicie jednoznaczne, i co za tym idzie, nie może ono wprowadzać w błąd.
45 Tak więc w sytuacji gdy państwo członkowskie w ramach prawnych takich jak te określone przez sąd odsyłający w zadanych przezeń pytaniach postanawia zawrzeć nazwisko rodowe posiadacza paszportu w polach 06 lub 07 zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego strony paszportu, musi ono jednoznacznie wskazać w tytule tych pól, że zostało w nich wpisane nazwisko rodowe.
46 Ponadto z uwagi na treść pkt 8.6 sekcji IV części 1 dokumentu ICAO 9303 pola te winny być oznaczone w języku oficjalnym państwa wystawiającego paszport i w odpowiednim przypadku opatrzone wydrukowanym kursywą tłumaczeniem na jeden z wskazanych w tym przepisie języków.
47 Wymogi te nie są zaś spełnione, jeśli wpisanie w paszporcie nazwiska rodowego danej osoby jest zasygnalizowane skrótem, który ponadto nie jest tłumaczony na jeden z wymaganych języków.
48 Za przyjęciem takiej wykładni przemawiają również wymogi związane z prawem do ochrony tożsamości i życia prywatnego, a nazwisko jest jednym z ich podstawowych elementów, któremu poświęcony został art. 7 karty (zob. podobnie wyrok Runevič-Vardyn i Wardyn, C‑391/09, EU:C:2011:291, pkt 66).
49 W tym względzie, mimo tego, że realizując cel rozporządzenia nr 2252/2004 państwo jest uprawnione do dodania do (pełnego) nazwiska posiadacza paszportu w rozumieniu przyjętym w przepisach prawa krajowego dotyczących akt stanu cywilnego innych elementów, jak na przykład nazwiska rodowego, to jednak w ramach szczegółowych warunków wykonywania tego uprawnienia należy przestrzegać prawa do ochrony życia prywatnego danej osoby. Do tego, aby to prawo było respektowane, nazwisko posiadacza winno wyraźnie odróżniać się od elementów dodatkowych, gdyż takie wyraźne odróżnienie w żaden sposób nie stoi na przeszkodzie realizacji celów rozporządzenia nr 2252/2004.
50 Nie ma bowiem wątpliwości co do tego, że niejednoznaczne czy też nieprawidłowe przedstawienie nazwiska danej osoby w dokumentach wydanych przez państwo celem poświadczenia jego tożsamości może pociągać za sobą poważne niedogodności w życiu zawodowym i prywatnym tej osoby ze względu na to, iż istnieje wtedy prawdopodobieństwo powstania wątpliwości do prawdziwej tożsamości tej osoby, autentyczności jej paszportu i prawdziwości zawartych w nim informacji (zob. podobnie wyroki Grunkin i Paul C‑353/06, EU:C:2008:559, pkt 23; a także Sayn-Wittgenstein, C‑208/09, EU:C:2010:806, pkt 69).
51 W świetle powyższego na pytanie czwarte należy odpowiedzieć, że załącznik do rozporządzenia nr 2252/2004 w związku z przepisami zawartymi w części 1 dokumentu ICAO 9303 należy w świetle art. 7 karty interpretować w taki sposób, że w sytuacji gdy prawo państwa członkowskiego stanowi, iż (pełne) nazwisko osoby składa się z jej imion i nazwiska, a państwo to umieszcza jednak w polach 06 lub 07 zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego strony paszportu nazwisko rodowe posiadacza tego paszportu, państwo to winno w tytule tych pól jednoznacznie wskazać, iż zostało w nich wpisane nazwisko rodowe.
W przedmiocie pytania piątego
52 Z uwagi na odpowiedź udzieloną na pytanie czwarte nie ma potrzeby odpowiadania na pytanie piąte.
W przedmiocie kosztów
53 Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.
Z powyższych względów Trybunał (czwarta izba) orzeka, co następuje:
1) Załącznik do rozporządzenia Rady (WE) nr 2252/2004 z dnia 13 grudnia 2004 r. w sprawie norm dotyczących zabezpieczeń i danych biometrycznych w paszportach i dokumentach podróży wydawanych przez państwa członkowskie, zmienionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 444/2009 z dnia 6 maja 2009 r., należy interpretować w ten sposób, że ustanawia on wymóg, aby zawierająca dane osobowe i nadająca się do odczytu maszynowego strona paszportów wystawianych przez państwa członkowskie odpowiadała wszystkim obowiązkowym specyfikacjom określonym w części 1 dokumentu Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego (ICAO) 9303.
2) Załącznik do rozporządzenia nr 2252/2004, zmienionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 444/2009, w związku z częścią 1 dokumentu Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego 9303 należy interpretować w taki sposób, iż nie sprzeciwia się on temu, by w sytuacji gdy prawo państwa członkowskiego stanowi, iż (pełne) nazwisko osoby składa się z jej imion i nazwiska, państwo to mogło jednak wpisać nazwisko rodowe tej osoby bądź jako pierwszorzędny element identyfikacyjny w polu 06 zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego strony paszportu, bądź jako drugorzędny element identyfikacyjny w polu 07 tej strony, bądź też w jednym polu powstałym z połączenia pól 06 i 07.
3) Załącznik do rozporządzenia nr 2252/2004, zmienionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 444/2009, w związku z pkt 8.6 sekcji IV części 1 dokumentu Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego 9303 należy interpretować w taki sposób, że w sytuacji gdy prawo państwa członkowskiego stanowi, iż (pełne) nazwisko osoby składa się z jej imion i nazwiska, przepisy te sprzeciwiają się temu, aby państwo to mogło wpisać nazwisko rodowe jako fakultatywne dane osobowe w polu 13 zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego strony paszportu.
4) Załącznik do rozporządzenia nr 2252/2004, zmienionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 444/2009, w związku z częścią 1 dokumentu Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego 9303 należy w świetle art. 7 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej interpretować w taki sposób, że w sytuacji gdy prawo państwa członkowskiego stanowi, iż (pełne) nazwisko osoby składa się z jej imion i nazwiska, a państwo to umieszcza jednak w polach 06 lub 07 zawierającej dane osobowe i nadającej się do odczytu maszynowego strony paszportu nazwisko rodowe posiadacza tego paszportu, państwo to winno w tytule tych pól jednoznacznie wskazać, że zostało w nich wpisane nazwisko rodowe.
Podpisy