Language of document : ECLI:EU:C:2016:418

Υπόθεση C‑470/14

Entidad de Gestión de Derechos de los Productores Audiovisuales (EGEDA) κ.λπ.

κατά

Administración del Estado
και

Asociación Multisectorial de Empresas de la Electrónica, las Tecnologías de la Información y la Comunicación, de las Telecomunicaciones y de los contenidos Digitales (AMETIC)

(αίτηση του Tribunal Supremo
για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή – Πνευματική και βιομηχανική ιδιοκτησία – Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα – Οδηγία 2001/29/ΕΚ – Άρθρο 5, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ – Δικαίωμα αναπαραγωγής – Εξαιρέσεις και περιορισμοί – Ιδιωτική αντιγραφή – Δίκαιη αποζημίωση – Χρηματοδότηση βαρύνουσα τον γενικό κρατικό προϋπολογισμό – Επιτρεπτό – Προϋποθέσεις»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα)
της 9ης Ιουνίου 2016

1.        Προσέγγιση των νομοθεσιών – Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα – Οδηγία 2001/29 – Εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και των συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας – Δικαίωμα αναπαραγωγής – Εξαίρεση ιδιωτικής αντιγραφής – Δίκαιη αποζημίωση – Περιθώριο εκτιμήσεως των κρατών μελών – Σκοπός – Προστασία των φορέων δικαιώματος δημιουργού

(Οδηγία 2001/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, αιτιολογικές σκέψεις 35 και 38 και άρθρο 5 § 2, στοιχείο βʹ)

2.        Προσέγγιση των νομοθεσιών – Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα – Οδηγία 2001/29 – Εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και των συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας – Δικαίωμα αναπαραγωγής – Εξαίρεση ιδιωτικής αντιγραφής – Δίκαιη αποζημίωση – Εθνική κανονιστική ρύθμιση κατά την οποία η χρηματοδότηση της αποζημιώσεως βαρύνει τον γενικό κρατικό προϋπολογισμό, χωρίς να είναι δυνατή η απαλλαγή των νομικών προσώπων – Δεν επιτρέπεται

(Οδηγία 2001/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, αιτιολογικές σκέψεις 4 και 9 και άρθρο 5 § 2, στοιχείο βʹ)

3.        Προσέγγιση των νομοθεσιών – Δικαίωμα του δημιουργού και συγγενικά δικαιώματα – Οδηγία 2001/29 – Εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και των συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας – Δικαίωμα αναπαραγωγής – Εξαίρεση ιδιωτικής αντιγραφής – Δίκαιη αποζημίωση – Αυτοτελής έννοια του δικαίου της Ένωσης

(Οδηγία 2001/29 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 5 § 2, στοιχείο βʹ)

1.        Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 19-28)

2.        Το άρθρο 5, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, της οδηγίας 2001/29, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας, έχει την έννοια ότι αντιτίθεται σε σύστημα δίκαιης αποζημιώσεως για ιδιωτική αντιγραφή το οποίο χρηματοδοτείται από τον γενικό κρατικό προϋπολογισμό, οπότε δεν είναι δυνατό να διασφαλισθεί ότι το κόστος της δίκαιης αυτής αποζημιώσεως βαρύνει τους χρήστες αντιγράφων για ιδιωτική χρήση.

Πράγματι, αφενός, από το σαφές γράμμα της διατάξεως αυτής προκύπτει ότι η εξαίρεση της ιδιωτικής αντιγραφής έχει προβλεφθεί αποκλειστικώς υπέρ των φυσικών προσώπων που προβαίνουν ή έχουν τη δυνατότητα να προβαίνουν στην αναπαραγωγή προστατευομένων έργων ή άλλων αντικειμένων, για ιδιωτική χρήση και για σκοπούς που δεν είναι αμέσως ή εμμέσως εμπορικοί. Εντεύθεν συνάγεται ότι, αντιθέτως προς τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία εμπίπτουν στην εξαίρεση της ιδιωτικής αντιγραφής, υπό τις προϋποθέσεις της οδηγίας 2001/29, τα νομικά πρόσωπα αποκλείονται, εν πάση περιπτώσει, από το ευεργέτημα της εξαιρέσεως αυτής, οπότε δεν δικαιούνται να δημιουργούν αντίγραφα για ιδιωτική χρήση χωρίς την προηγούμενη άδεια των φορέων των δικαιωμάτων επί των οικείων έργων ή αντικειμένων.

Αφετέρου, μολονότι, στο παρόν στάδιο εξελίξεως του δικαίου της Ένωσης, τα κράτη μέλη έχουν βεβαίως τη δυνατότητα να θεσπίσουν σύστημα κατά το οποίο τα νομικά πρόσωπα, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, οφείλουν να καταβάλλουν το τέλος που προορίζεται για τη χρηματοδότηση της δίκαιης αποζημιώσεως του άρθρου 5, παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, της οδηγίας 2001/29, τα εν λόγω νομικά πρόσωπα δεν είναι δυνατόν, εν πάση περιπτώσει, να παραμείνουν εν τέλει οι πραγματικοί οφειλέτες του εν λόγω τέλους, τούτο δε ανεξαρτήτως του ζητήματος αν το κράτος μέλος που έχει θεσπίσει την εξαίρεση της ιδιωτικής αντιγραφής έχει καθιερώσει σύστημα δίκαιης αποζημιώσεως χρηματοδοτούμενης από τέλος ή, όπως στην υπόθεση της κύριας δίκης, από τον γενικό προϋπολογισμό του.

Υπό τις συνθήκες αυτές, δεν είναι ικανό να διασφαλίσει ότι το κόστος της αποζημιώσεως αυτής φέρουν, εν τέλει, μόνον οι χρήστες των αντιγράφων για ιδιωτική χρήση το σύστημα χρηματοδοτήσεως της δίκαιης αποζημιώσεως από τον γενικό προϋπολογισμό κράτους μέλους σύμφωνα με το οποίο, αφενός, δεν υπάρχει διάθεση συγκεκριμένων εσόδων για συγκεκριμένες δαπάνες, οπότε η θέση του προϋπολογισμού που προορίζεται για την καταβολή της δίκαιης αποζημιώσεως πρέπει να θεωρείται ως χρηματοδοτούμενη από όλους τους πόρους που έχουν εγγραφεί στον γενικό κρατικό υπολογισμό και από το σύνολο των φορολογουμένων, μεταξύ των οποίων και τα νομικά πρόσωπα, και, αφετέρου, δεν υφίσταται μηχανισμός που επιτρέπει στα νομικά πρόσωπα να ζητήσουν την απαλλαγή τους από την υποχρέωση συνεισφοράς στη χρηματοδότηση της εν λόγω αποζημιώσεως ή τουλάχιστον, να ζητήσουν την επιστροφή της συνεισφοράς αυτής.

(βλ. σκέψεις 29, 30, 36, 37, 39-42 και διατακτ.)

3.        Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψη 38)