WYROK SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ
(pierwsza izba)
z dnia 23 listopada 2010 r.
Sprawa F‑65/09
Luigi Marcuccio
przeciwko
Komisji Europejskiej
Służba publiczna – Urzędnicy – Zabezpieczenie społeczne – Ubezpieczenie zdrowotne – Poważna choroba – Zarzut niezgodności z prawem kryteriów ustalonych przez komisję lekarską – Oddalenie wniosków o zwrot kosztów leczenia
Przedmiot: Skarga wniesiona na podstawie art. 236 WE i art. 152 EWEA, w której L. Marcuccio żąda między innymi, po pierwsze, stwierdzenia nieważności decyzji Komisji z dnia 5 sierpnia 2008 r., wydanej celem wykonania wyroku Sądu Pierwszej Instancji Wspólnot Europejskich z dnia 10 czerwca 2008 r. w sprawie T‑18/04 Marcuccio przeciwko Komisji, niepublikowanego w Zbiorze, w sprawie oddalenia jego wniosku z dnia 25 listopada 2002 r. o zwrot w wysokości 100% kosztów medycznych, poniesionych w celu leczenia dolegliwości, ze względu na które od dnia 4 stycznia 2002 r. przebywa na zwolnieniu chorobowym, po drugie, stwierdzenia nieważności decyzji oddalającej zażalenie na omawianą decyzję, a po trzecie, zasądzenia od Komisji na jego rzecz kwoty 25 000 EUR tytułem naprawienia szkody, jaką poniósł z uwagi na te decyzje.
Orzeczenie: Skarga zostaje oddalona. Skarżący zostaje obciążony całością kosztów.
Streszczenie
1. Urzędnicy – Skarga – Akt niekorzystny – Pojęcie – Czynność przygotowawcza – Wyłączenie
(regulamin pracowniczy, art. 90 ust. 2)
2. Urzędnicy – Zabezpieczenie społeczne – Ubezpieczenie zdrowotne – Poważna choroba – Ustalenie
(regulamin pracowniczy, art. 72; przepisy dotyczące ubezpieczenia chorobowego urzędników, załącznik I, pkt IV ust. 1)
3. Urzędnicy – Zabezpieczenie społeczne – Ubezpieczenie zdrowotne – Poważna choroba – Ustalenie
(regulamin pracowniczy, art. 72; przepisy dotyczące ubezpieczenia chorobowego urzędników)
4. Urzędnicy – Decyzja niekorzystna – Obowiązek uzasadnienia – Wniosek o uznanie określonego schorzenia za poważną chorobę – Odmowa w oparciu o opinię lekarską
(regulamin pracowniczy, art. 72)
5. Urzędnicy – Zabezpieczenie społeczne – Ubezpieczenie zdrowotne – Poważna choroba – Ustalenie
(regulamin pracowniczy, art. 72 ust. 1)
1. Aktami niekorzystnymi są jedynie takie akty lub środki, które wywołują wiążące skutki prawne mogące wpłynąć na interesy skarżącego, zmieniając w istotny sposób jego sytuację prawną.
Czynności przygotowawcze przed wydaniem decyzji nie wiążą się z niekorzystnymi skutkami i tylko przy okazji skargi na decyzję kończącą postępowanie urzędnik może podnieść niezgodność z prawem wcześniejszych aktów, które są z nią ściśle związane. Tym samym, o ile pewne czynności o czysto przygotowawczym charakterze mogą wiązać się z niekorzystnymi skutkami dla urzędnika, ponieważ mogą wpływać na treść późniejszego aktu podlegającego zaskarżeniu, o tyle jednak omawiane czynności nie mogą stanowić przedmiotu niezależnej skargi i należy je zakwestionować przy okazji skargi na akt zaskarżalny.
W kwestii postępowania prowadzonego na podstawie art. 72 ust. 1 regulaminu pracowniczego w przedmiocie uznania danej choroby za poważną w rozumieniu tego przepisu, bezsporne jest, że na mocy przepisów ubezpieczeniowych decyzję końcową wydaje organ powołujący lub właściwe biuro rozliczeń, jeśli zostało wyznaczone w tym celu przez omawiany organ, po przedstawieniu opinii przez lekarza zakładowego tego biura. Wpływ na sytuację prawną urzędnika zostaje więc wywarty w chwili wydania tej właśnie decyzji, a nie w chwili wydania opinii przez lekarza zakładowego.
(zob. pkt 41–43)
Odesłanie:
Trybunał: sprawa 35/67 Van Eick przeciwko Komisji, 11 lipca 1968 r., Rec. s. 481, 500; sprawa 32/68 Grasselli przeciwko Komisji, 10 grudnia 1969 r., Rec. s. 505, pkt 4–7; sprawy połączone 78/87 i 220/87 Santarelli przeciwko Komisji, 24 maja 1988 r., Rec. s. 2699, pkt 13
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑586/93 Kotzonis przeciwko EKES, 22 marca 1995 r., Rec. s. II‑665, pkt 28; sprawa T‑26/96 Lopes przeciwko Trybunałowi Sprawiedliwości, 25 października 1996 r., RecFP s. I‑A‑487, II‑1357, pkt 19
2. Badanie zgodności z prawem ogólnych kryteriów ustalonych przez lekarza zakładowego w celu określenia, czy względem danego schorzenia można uznać, że ma ono charakter poważnej choroby, jak przewiduje pkt IV ust. 1 załącznika I do przepisów dotyczących ubezpieczenia chorobowego urzędników Unii Europejskiej, wykonujący postanowienia art. 72 regulaminu pracowniczego, nie mieści się w ocenie o charakterze czysto medycznym, wymykającej się kontroli Sądu. Nie chodzi tu bowiem o badanie, czy ocena medyczna dokonana w danym wypadku, na przykład postawiona przez lekarza diagnoza lub przepisana terapia, jest właściwa, lecz o zbadanie, czy przepisy o charakterze generalnym wydane na podstawie art. 72 regulaminu pracowniczego są odpowiednie do spełnienia zamiaru prawodawcy, to znaczy czy chorobom „równie poważnym” jak wymienionym w omawianym przepisie można przypisać charakter poważnej choroby. Taka kontrola zgodności z prawem wymaga jednak wzięcia pod uwagę względów medycznych, których sędzia nie jest w stanie ocenić, co uzasadnia, by kontrola sądowa była ograniczona do kontroli ewentualnych oczywistych błędów w ocenie, którymi mogą być obarczone przepisy o charakterze generalnym wykonujące art. 72 regulaminu pracowniczego.
(zob. pkt 50)
Odesłanie:
Trybunał: sprawa 339/85 Brunotti przeciwko Komisji, 8 marca 1988 r., Rec. s. 1379
Sąd Pierwszej Instancji: sprawy połączone T‑6/92 i T‑52/92 Reinarz przeciwko Komisji, 26 października 1993 r., Rec. s. II‑1047, pkt 54–57
Sąd do spraw Służby Publicznej: sprawa F‑105/05 Wils przeciwko Parlamentowi, 11 lipca 2007 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑1‑207, II‑A‑1‑1187, pkt 68–71 i przytoczone tam orzecznictwo; sprawa F‑10/07 Botos przeciwko Komisji, 18 września 2007 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑1‑243, II‑A‑1‑1345, pkt 39–41, 62–76
3. Choroby wymienione w art. 72 regulaminu pracowniczego mogą w wielu przypadkach wywoływać szczególnie ciężkie skutki fizyczne lub psychiczne o charakterze stałym lub chronicznym i wymagają zastosowania środków terapeutycznych wymagających znacznych nakładów, przy których konieczne jest jasne postawienie wcześniejszej diagnozy, co wymaga przeprowadzenia konkretnych analiz lub badań. Omawiane choroby mogą również narażać daną osobę na ryzyko ciężkiej niepełnosprawności.
Zarówno z art. 72 regulaminu pracowniczego, jak i z zasad uznawania choroby za poważną, przewidzianych w przepisach dotyczących ubezpieczenia chorobowego urzędników Unii Europejskiej, wynika jasno, że takie uznanie jest uzależnione od zbadania stanu zdrowia danej osoby oraz warunków leczenia rozpatrywanego schorzenia.
Artykuł 72 regulaminu pracowniczego nie ogranicza się bowiem do określenia listy poważnych chorób, uznanych za takie a priori oraz in abstracto, niezależnie od sytuacji danej osoby. Przepis ten przewiduje, że inne schorzenia mogą zostać uznane przez organ powołujący za równie poważne. Uznanie takich innych chorób za poważne zależy od szczegółowego zbadania stanu zdrowia danej osoby, przeprowadzonego na podstawie o sprawozdania lekarza prowadzącego, w świetle kryteriów ustalonych przez lekarza zakładowego, a wszystkie te kryteria wymagają dokładnej analizy sytuacji zainteresowanego.
(zob. pkt 52, 55, 56)
4. Decyzja, na mocy której instytucja negatywnie rozstrzyga w przedmiocie wniosku o uznanie określonego schorzenia za poważną chorobę, odwołując się do opinii lekarza zakładowego, według którego dwa z kumulatywnych kryteriów uznania dolegliwości za poważną chorobę nie zostały spełnione, podaje przyczyny faktyczne i prawne, dla których schorzenie zainteresowanego nie zostało w ten sposób zakwalifikowane. Takie uzasadnienie poprzez odesłanie, choć zwięzłe, może zostać dopuszczone tym bardziej w sytuacji, gdy podważana przez zainteresowanego decyzja zostaje wydana w znanym mu już, między innymi z uwagi na podejmowanie wcześniej analogicznych kroków, kontekście prawnym. Zwięzłość takiego uzasadnienia nie może stać na przeszkodzie kontroli, jaką Sąd powinien wykonywać w odniesieniu do takich decyzji.
(zob. pkt 61, 62)
Odesłanie:
Trybunał: sprawa C‑316/97 P Parlament przeciwko Gaspari, 19 listopada 1998 r., Rec. s. I‑7597, pkt 26–29
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑143/08 Marcuccio przeciwko Komisji, 9 września 2008 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑2‑47, II‑A‑2‑321; sprawa T‑34/99 Pipeaux przeciwko Parlamentowi, 11 maja 2000 r., RecFP s. I‑A‑79, II‑337, pkt 8
5. Z samego brzmienia art. 72 ust. 1 regulaminu pracowniczego wynika, że wyłącznie szczególnie poważne choroby mogą uprawniać do uzyskania 100% zwrotu kosztów medycznych z nimi związanych. Ogólne i niedookreślone pojęcie choroby umysłowej zawarte w tym przepisie może więc dotyczyć jedynie chorób obiektywnie w określonym stopniu poważnych, a nie każdego zaburzenia o charakterze psychologicznym czy psychiatrycznym, bez względu na to, w jakim stopniu jest ono poważne. Nie istnieje bowiem żaden powód, by uważać, że dolegliwościom tego rodzaju prawodawca zamierzał nadać definicję mniej restrykcyjną niż dolegliwościom o charakterze fizjologicznym.
Ponieważ w art. 72 regulaminu pracowniczego nie określono, jakie choroby można uznać za choroby umysłowe w rozumieniu tego przepisu, do administracji należy zbadanie w każdym konkretnym wypadku, w świetle kryteriów definicji poważnej choroby ustalonych przez lekarza zakładowego, czy dolegliwość umysłowa lub zaburzenie o charakterze psychologicznym, na które cierpi urzędnik, może mieć szczególnie poważny charakter, co uprawnia do pokrycia kosztów medycznych w wysokości 100%.
Sama okoliczność odczuwania takiej dolegliwości nie pozwala urzędnikowi uzyskać z góry uznania, że przysługuje mu zwrot w wysokości 100% kosztów związanych z tą dolegliwością.
(zob. pkt 70, 71, 73)