Sprawa C‑281/06

Hans-Dieter Jundt i Hedwig Jundt

przeciwko

Finanzamt Offenburg

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Bundesfinanzhof)

Swoboda świadczenia usług – Działalność w zakresie nauczania jako działalność dodatkowa – Pojęcie „wynagrodzenie” – Zwrot wydatków związanych z działalnością zawodową – Uregulowania w dziedzinie zwolnienia podatkowego – Przesłanki – Wynagrodzenie wypłacone przez uniwersytet krajowy

Streszczenie wyroku

1.        Swoboda świadczenia usług – Postanowienia traktatu – Zakres stosowania

(art. 45 akapit pierwszy WE, art. 49 WE i art. 50 WE)

2.        Swoboda świadczenia usług – Ograniczenia – Przepisy podatkowe

(art. 49 WE)

1.        Działalność w zakresie nauczania wykonywana przez podatnika z państwa członkowskiego na rzecz osoby prawnej prawa publicznego – w tym wypadku uniwersytetu, znajdującego się w innym państwie członkowskim – jest objęta zakresem stosowania art. 49 WE, nawet jeśli jest ona wykonywana jako działalność dodatkowa i quasi-honorowa.

W istocie, decydującym czynnikiem, który sprawia, że dana działalność wchodzi w zakres przepisów traktatu dotyczących swobody świadczenia usług, jest jej gospodarczy charakter, co oznacza, że działalność ta nie może być wykonywana bez świadczenia wzajemnego. Nie jest natomiast konieczne w tym zakresie, aby podmiot świadczący usługi dążył do osiągnięcia zysku. Ponadto okoliczność, że działalność w zakresie nauczania za wynagrodzeniem jest wykonywana na zlecenie uniwersytetu, który jest osobą prawną prawa publicznego, nie wyłącza wykonanej usługi z zakresu stosowania art. 49 WE, jako że prywatna działalność w zakresie nauczania na uniwersytecie nie jest objęta zakresem stosowania odstępstwa przewidzianego w art. 45 akapit pierwszy WE, w związku z art. 50 WE, które jest ograniczone do działalności, która, rozpatrywana samodzielnie, jest w bezpośredni i szczególny sposób związana z wykonywaniem władzy publicznej.

(por. pkt 32, 33, 35, 37–39; pkt 1 sentencji)

2.        Ograniczenie w swobodnym świadczeniu usług polegające na tym, że zgodnie z uregulowaniem krajowym zwolnienie od podatku dochodowego dotyczy jedynie wynagrodzeń za działalność w zakresie nauczania wykonywaną jako działalność dodatkową, które to wynagrodzenia są wypłacane przez uniwersytety, będące osobami prawnymi prawa publicznego i mające siedzibę na terytorium kraju, a nie dotyczy wynagrodzeń, które są wypłacane przez uniwersytet mający siedzibę w innym państwie członkowskim, nie jest uzasadnione nadrzędnymi względami interesu ogólnego.

Takie uregulowanie, które jest tak samo stosowane do własnych obywateli, jak i do obywateli innych państw, którzy wykonują działalność u krajowych osób prawnych prawa publicznego, prowadzi bowiem do mniej korzystnego traktowania usług świadczonych na rzecz odbiorców usług znajdujących się w innych państwach członkowskich w porównaniu z traktowaniem usług wykonanych na terytorium krajowym. To ograniczenie w swobodnym świadczeniu usług nie może być uzasadniane wspieraniem nauczania, badań naukowych i rozwoju, ponieważ narusza swobodę wyboru przez wykładowców wykonujących swoją działalność jako działalność dodatkową miejsca świadczenia ich usług wewnątrz Wspólnoty. Nie zostało przy tym wykazane, że do osiągnięcia celu polegającego na wspieraniu nauczania konieczne jest zapewnienie korzystania ze zwolnienia podatkowego, będącego przedmiotem sporu przed sądem krajowym, jedynie podatnikom, którzy wykonują dodatkową działalność uniwersytetach zakresie nauczania na uniwersytetach znajdujących się na terytorium krajowym. Co więcej, ograniczenia tego nie można uzasadniać koniecznością zapewnienia spójności systemu podatkowego, gdyż z punktu widzenia tego systemu nie ma bezpośredniego związku między zwolnieniem podatkowym dotyczącym zwrotu wydatków związanych z działalnością zawodową dokonanym przez uniwersytety krajowe a wyrównaniem tej ulgi przez określone obciążenie podatkowe.

Poza tym istnienie kompetencji państw członkowskich do decydowania o organizacji swoich systemów edukacyjnych nie skutkuje tym, że omawiane uregulowanie, które zastrzega zwolnienie podatkowe podatnikom wykonującym działalność na rzecz lub na zlecenie krajowych uniwersytetów publicznych, jest zgodne z prawem wspólnotowym. Uregulowanie to nie jest przepisem odnoszącym się do treści nauczania lub organizacji systemu edukacyjnego, lecz środkiem fiskalnym o charakterze generalnym, który przyznaje ulgę podatkową, w przypadku gdy dana jednostka zaangażowana jest w działalność przynoszącą korzyści społeczeństwu. Nawet jeśli takie uregulowanie jest przepisem związanym z organizacją systemu edukacyjnego, pozostaje ono niezgodne z traktatem, ponieważ wpływa na wybór miejsca świadczenia usług przez wykładowców wykonujących działalność jako działalność dodatkową.

(por. pkt 54, 56, 57, 61, 69, 71, 73, 83–85, 88, 89; pkt 2, 3 sentencji)