SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (L-Ewwel Awla)
2 ta’ Mejju 2019 (*)
“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Għajnuna eżistenti u għajnuna ġdida – Kunċett ta’ għajnuna ġdida – Rimbors ta’ taxxa fuq id-dividendi – Skema estiża għall-kumpanniji stabbiliti barra mit-territorju tal-Istat Membru kkonċernat – Moviment liberu tal-kapital – Obbligi tal-qrati nazzjonali”
Fil-Kawża C‑598/17,
li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mill-Gerechtshof’s-Hertogenbosch (il-Qorti tal-Appell ta’ ’s-Hertogenbosch, il-Pajjiżi l-Baxxi), permezz ta’ deċiżjoni tat‑12 ta’ Ottubru 2017, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fis‑16 ta’ Ottubru 2017, fil-proċedura
A‑Fonds
vs
Inspecteur van de Belastingdienst,
IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (L-Ewwel Awla),
komposta minn J.‑C. Bonichot (Relatur), President tal-Awla, C. Toader, A. Rosas, L. Bay Larsen u M. Safjan, Imħallfin,
Avukat Ġenerali: H. Saugmandsgaard Øe,
Reġistratur: A. Calot Escobar,
wara li rat il-proċedura bil-miktub,
wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:
– għal A‑Fonds, minn R. van der Jagt,
– għall-Gvern Olandiż, minn M. K. Bulterman u J. Langer, bħala aġenti,
– għall-Kummissjoni Ewropea, minn P.‑J. Loewenthal, A. Bouchagiar, S. Noë u N. Gossement, bħala aġenti,
wara li semgħet il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, ippreżentati fis-seduta tad‑19 ta’ Diċembru 2018,
tagħti l-preżenti
Sentenza
1 It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikoli 107 u 108 TFUE.
2 Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ tilwima bejn A‑Fonds u l-Inspecteur van de Belastingdienst (l-Ispettur tat-Taxxa, il-Pajjiżi l-Baxxi) (iktar ’il quddiem l-“amministrazzjoni tat-taxxa”) dwar ir-rimbors tat-taxxa fuq id-dividendi imposta mill-amministrazzjoni tat-taxxa Olandiża.
Il-kuntest ġuridiku
Id-dritt tal-Unjoni
3 Skont l-Artikolu 1(ċ) tar-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 659/1999 tat‑22 ta’ Marzu 1999 li jistabbilixxi regoli dettaljati għall-applikazzjoni ta’ l-Artikolu 93 tat-Trattat tal-KE (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 8, Vol. 1, p. 339), “għajnuna ġdida” hija “kull għajnuna, jiġifieri, skemi ta’ għajnuna u għajnuna individwali, li m’hijiex għajnuna eżistenti, li jinkludu tibdil lill-għajnuna eżistenti”.
4 L-Artikolu 1(c) tar-Regolament tal-Kunsill (UE) 2015/1589 tat‑13 ta’ Lulju 2015 li jistabblixxi regoli dettaljati għall-applikazzjoni tal-Artikolu 108 [TFUE] (ĠU 2015, L 248, p. 9) jipprevedi dispożizzjonijiet identiċi għal dawk imsemmija fil-punt preċedenti.
5 L-Artikolu 4(1) tar-Regolament tal-Kummissjoni (KE) Nru 794/2004 tal‑21 ta’ April 2004 li jimplimenta r-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 659/1999 (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 8, Vol. 4, p. 3, rettifika fil-ĠU 2015, L 72, p. 89) jipprevedi:
“Għall-għanijiet ta’ l-Artikolu 1(ċ) tar-Regolament [Nru 659/1999], alterazzjoni għal għajnuna eżistenti tfisser xi bidla, minbarra modifikazzjonijiet ta’ natura purament formali jew amministrattiva li ma jistux jeffettwaw l-evalwazzjoni tal-kompatibilità tal-miżura ta’ l-għajnuna mas-suq komuni. Iżda żieda fl-estimi oriġinali ta’ skema eżistenti ta’ għajnuna sa 20 % m’għandhiex titqies bħala alterazzjoni għall-għajnuna eżistenti.”
Id-dritt Olandiż
Il-Wet Vpb 1969
6 Il-Wet op de vennootschapsbelasting (il-Liġi fuq it-Taxxa tal-Kumpanniji) tat‑8 ta’ Ottubru 1969, fil-verżjoni tagħha applikabbli għall-kawża prinċipali (iktar ’il quddiem il-“Wet Vpb 1969”), tipprevedi, fl-Artikolu 2(1)(f) u (g) tagħha:
“Huma suġġetti għat-taxxa bħala persuni taxxabbli nazzjonali, l-entitajiet stabbiliti fil-Pajjiżi l-Baxxi li ġejjin:
[…]
f. l-aġenziji komuni ta’ investiment;
g. l-impriżi, li jissemmew fil-paragrafu 3, ta’ persuni ġuridiċi rregolati mid-dritt pubbliku.”
7 L-Artikolu 2(3) tal-Wet Vpb 1969 jistabbilixxi lista ta’ impriżi li joperaw f’ċerti setturi ekonomiċi.
8 Skont l-Artikolu 2(7) tal-Wet Vpb 1969, il-korpi li tagħhom huma azzjonisti, assoċjati jew membri direttament jew indirettament il-persuni ġuridiċi tad-dritt pubbliku Olandiż biss, kif ukoll il-korpi li l-amministraturi tagħhom huma esklużivament nominati u mneħħija direttament jew indirettament mill-persuni ġuridiċi tad-dritt pubbliku Olandiż u li l-patrimonju tagħhom jibqa’ esklużivament għad-dispożizzjoni ta’ persuni ġuridiċi tad-dritt pubbliku Olandiż f’każ ta’ likwidazzjoni, “huma suġġetti għat-taxxa biss sa fejn huma joperaw impriża skont il-paragrafu 3”.
Il-Wet DB 1965
9 Il-Wet op de dividendbelasting (il-Liġi dwar it-Taxxa Fuq id-Dividendi, iktar ’il quddiem il-“Wet DB 1965”) ġiet emendata diversi drabi matul il-perijodu li matulu seħħew il-fatti tal-kawża prinċipali.
10 Fil-verżjoni tagħha fis-seħħ mill‑11 ta’ Lulju 2008, imfakkra mill-qorti tar-rinviju, il-Wet DB 1965 tipprevedi, fl-Artikolu 1(1) tagħha:
“Għandha titħallas bħala ‘taxxa fuq id-dividendi’ taxxa diretta fuq min, direttament jew permezz ta’ ċertifikati, għandu d-dritt għad-dħul minn ishma […]”
11 F’din l-istess verżjoni, l-Artikolu 10 tal-Wet DB 1965 jippreċiża l-modalitajiet ta’ rimbors ta’ din it-taxxa kif ġej:
“1. Permezz ta’ deċiżjoni li għandha tittieħed mill-ispettur u li kontra tagħha jista’ jsir ilment, għandu jingħata lill-persuna ġuridika stabbilita fil-Pajjiżi l-Baxxi u ma tkunx suġġetta għat-taxxa fuq il-kumpanniji, fuq talba tagħha, il-ħlas lura tat-taxxa fuq id-dividendi li hija tkun ħallset matul sena kalendarja, meta dik it-taxxa tkun ta’ iktar minn EUR 23.
[…]
3. Il-paragrafu 1 għandu japplika mutatis mutandis fir-rigward ta’ korp stabbilit fi Stat Membru ieħor tal-Unjoni Ewropea li ma huwiex suġġett, f’dan l-Istat, għal taxxa fuq il-profitti u li, kieku kien ġie stabbilit fil-Pajjiżi l-Baxxi, lanqas ma kien ikun suġġett għall-ġbir tat-taxxa fuq il-kumpanniji. L-ewwel sentenza ma għandhiex tapplika fir-rigward ta’ korpi li jwettqu funzjoni komparabbli ma’ dik ta’ korpi ta’ investiment imsemmija fl-Artikolu 6a jew fl-Artikolu 28 tal-[Wet Vpb 1969].”
Il-kawża prinċipali u d-domandi preliminari
12 A‑Fonds hija Spezial-Sondervermögen (aġenzija komuni speċjali tal-investiment), mingħajr personalità ġuridika, stabbilita fil-Ġermanja.
13 Tali aġenziji huma eżenti mit-taxxa fuq il-kumpanniji u mit-taxxa fuq il-kummerċ. L-investituri involuti f’dawn l-aġenziji jitqiesu li jirċievu dħul pro rata skont l-ishma tagħhom fihom. Dan id-dħul huwa suġġett għat-taxxa, fil-konfront tal-investituri, konformement mal-istatus fiskali personali tagħhom skont il-leġiżlazzjoni fiskali Ġermaniża.
14 Sa minn meta twaqqfet, l-azzjonijiet kollha ta’ A‑Fonds huma detenuti minn BBB.
15 BBB huwa organu rregolat mid-dritt pubbliku Ġermaniż (Anstalt des öffentlichen Rechts), b’personalità ġuridika, li kien ikkostitwit minn grupp ta’ komuni Ġermaniżi, li huma persuni ġuridiċi rregolati mid-dritt pubbliku. Dan iwettaq attivitajiet bankarji iżda ma għandux biss l-għan li jagħmel profitt. Huwa wkoll inkarigat b’missjoni ta’ interess pubbliku. BBB għalhekk jiddedika parti mid-dħul tiegħu insostenn ta’ attivitajiet soċjali, kulturali, sportivi, xjentifiċi u edukattivi fil-Land fejn huwa attiv.
16 BBB huwa suġġett, fil-Ġermanja, għat-taxxa fuq il-kumpanniji u għat-taxxa fuq in-negozju. Mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta wkoll li d-dividendi li dan jirċievi huma eżentati sa 95 % mit-taxxa Ġermaniża fuq il-profitti u li t-taxxa fuq id-dividendi mħallsa fil-Pajjiżi l-Baxxi ma hijiex imputabbli peress li s-sehem tiegħu f’A‑Fonds jifforma parti mill-assi immobbli (Anlagebuch).
17 Fiż-żmien tal-fatti fil-kawża prinċipali, BBB kellu, permezz ta’ A‑Fonds, azzjonijiet f’kumpanniji Olandiżi suġġetti għall-Wet DB 1965. It-taxxa fuq id-dividendi Olandiża tħallset fuq id-dividendi li dawn l-azzjonijiet kienu ġġeneraw għalih għas-snin finanzjarji 2002/2003 sa 2007/2008.
18 Permezz ta’ diversi talbiet, BBB talab il-ħlas lura ta’ din it-taxxa mill-amministrazzjoni tat-taxxa Olandiża, skont l-Artikolu 10(1) tal-Wet DB 1965. Din l-amministrazzjoni ċaħdet dawn it-talbiet.
19 Mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li, minn tal-inqas għas-snin finanzjarji fir-rigward tal-perijodu bejn l‑1 ta’ Novembru 2002 u l‑31 ta’ Ottubru 2008, l-amministrazzjoni tat-taxxa qieset li BBB ma setax jippretendi li dan ir-rimbors isir minħabba li dan ma kienx stabbilit fil-Pajjiżi l-Baxxi.
20 A‑Fonds ressqet quddiem ir-rechtbank Zeeland-West-Brabant te Breda (il-Qorti ta’ Zeeland-West-Brabant te Breda, il-Pajjiżi l-Baxxi) talbiet għall-annullament tad-deċiżjonijiet ta’ rifjut ta’ rimbors, li ċaħdithom bħala infondati permezz ta’ sentenza tas‑6 ta’ Mejju 2014. Din il-qorti qieset, b’mod partikolari, li s-sitwazzjoni ta’ A‑Fonds ma kinitx komparabbli għal dik ta’ korp imsemmi fl-Artikolu 10(1) tal-Wet DB 1965.
21 A‑Fonds appellat minn din is-sentenza quddiem il-Gerechtshof’s-Hertogenbosch (il-Qorti tal-Appell ta’ ’s-Hertogenbosch, il-Pajjiżi l-Baxxi).
22 Din il-qorti tqis li kemm it-talbiet għal rimbors indirizzati minn A‑Fonds lill-amministrazzjoni tat-taxxa kif ukoll l-azzjonijiet ġudizzjarji tagħha għandhom jitqiesu bħala li tressqu f’isem BBB.
23 Hija tqis li d-deċiżjonijiet tal-amministrazzjoni tat-taxxa li jirrifjutaw ir-rimbors tat-taxxa fuq id-dividendi, mitlub minn BBB, minħabba li dan ġie stabbilit fi Stat Membru ieħor li ma huwiex ir-Renju tal-Pajjiżi l-Baxxi, jiksru l-moviment liberu tal-kapital.
24 Hija tindika li d-dividendi ġġenerati minn investimenti ta’ persuni ġuridiċi rregolati mid-dritt pubbliku li huma stabbiliti fil-Pajjiżi l-Baxxi u li, skont il-Wet Vpb 1969, ma humiex suġġetti għat-taxxa fuq il-kumpanniji minħabba li dawn huma involuti f’attivitajiet oħra għajr dawk imsemmija fl-Artikolu 2(3) tal-Wet Vpb 1969, huma, bħala prinċipju, suġġetti, fil-Pajjiżi l-Baxxi, għall-ġbir tat-taxxa fuq id-dividendi. Madankollu, din it-taxxa mbagħad titħallas lura lilhom skont l-Artikolu 10(1) tal-Wet DB 1965.
25 Hija tiddeduċi li l-fatt li BBB ma setax jippretendi l-ħlas lura tat-taxxa fuq id-dividendi bis-saħħa ta’ din l-istess dispożizzjoni, minkejja li dan eżerċita attivitajiet komparabbli għal dawk ta’ persuni ġuridiċi rregolati mid-dritt pubbliku Olandiżi li ma humiex suġġetti għat-taxxa fuq il-kumpanniji fil-Pajjiżi l-Baxxi, jikkostitwixxi restrizzjoni għall-moviment liberu tal-kapital.
26 Għaldaqstant, hija tqis li BBB għandu jingħata r-rimbors ta’ ammont ugwali għal dak li tirċievi persuna ġuridika rregolata mid-dritt pubbliku stabbilita fil-Pajjiżi l-Baxxi, li ma hijiex suġġetta għat-taxxa fuq il-kumpanniji f’dan l-Istat Membru, skont l-Artikolu 10(1) tal-Wet DB 1965.
27 Madankollu, din il-qorti tistaqsi dwar il-punt dwar jekk tali rimbors huwiex konformi mad-dritt tal-Unjoni dwar l-għajnuna mill-Istat.
28 Billi tqis li r-rimbors tat-taxxa fuq id-dividendi previst fl-Artikolu 10(1) tal-Wet DB 1965 huwa, fil-kawża prinċipali, indissoċjabbli mal-eżenzjoni mit-taxxa fuq il-kumpanniji tal-impriżi pubbliċi li tirriżulta mill-Artikolu 2(3) tal-Wet Vpb 1969, li l-Kummissjoni Ewropea tqis, fid-deċiżjoni tagħha C (2013) 2372 final tat‑2 ta’ Mejju 2013, li tikkostitwixxi skema ta’ għajnuna eżistenti li hija inkompatibbli mas-suq intern, il-qorti tar-rinviju tiddeduċi li dan ir-rimbors għalhekk jikkostitwixxi, ukoll, skema ta’ għajnuna eżistenti.
29 F’dan il-kuntest, hija tistaqsi jekk il-fatt li tiġi milqugħa t-talba għal rimbors tar-rikorrenti fil-kawża prinċipali, abbażi tal-Artikolu 56(1) KE, li sar l-Artikolu 63(1) TFUE, jikkostitwixxix modifika ta’ għajnuna eżistenti, li tikkostitwixxi għajnuna ġdida, fis-sens tal-Artikolu 1(ċ) tar-Regolament Nru 659/1999.
30 Jekk dan huwa l-każ, hija tistaqsi dwar il-possibbiltà li tiġi adottata deċiżjoni li tilqa’ tali talba u dwar in-neċessità, b’mod partikolari, li tinnotifika lill-Kummissjoni b’din id-deċiżjoni konformement mal-Artikolu 108(3) TFUE.
31 Hija tindika li dan huwa każ ta’ “kawża pilota” u li l-amministrazzjoni tat-taxxa diġà rċeviet kważi 1 000 talba għal rimbors simili.
32 F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Gerechtshof’s-Hertogenbosch (il-Qorti tal-Appell ta’ ’s-Hertogenbosch) iddeċidiet li tissospendi l-proċedura quddiemha u li tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:
“1) L-estensjoni tal-portata ta’ skema ta’ għajnuna eżistenti li tirriżulta mill-fatt li persuna taxxabbli tinvoka b’suċċess id-dritt għal moviment liberu tal-kapital tal-Artikolu 56 [KE] (li sar l-Artikolu 63 TFUE) tikkostitwixxi għajnuna ġdida li għandha tinftiehem bħala modifika ta’ għajnuna eżistenti?
2) Fl-affermattiv, il-kompitu fdat lill-qorti nazzjonali mill-Artikolu 108(3) TFUE jipprekludi li l-persuna taxxabbli tingħata vantaġġ fiskali li hija intitolata għalih skont l-Artikolu 56 [KE] (li sar l-Artikolu 63 TFUE), jew il-qorti nazzjonali għandha tinnotifika lill-Kummissjoni deċiżjoni intiża li tagħti dan il-vantaġġ, jew il-qorti nazzjonali għandha twettaq kwalunkwe att ieħor jew tadotta kwalunkwe miżura oħra, fid-dawl tal-kompitu ta’ stħarriġ li hija għandha skont l-Artikolu 108(3) TFUE?”
Fuq l-ammissibbiltà tat-talba għal deċiżjoni preliminari
33 Il-Kummissjoni ssostni li t-talba għal deċiżjoni preliminari hija inammissibbli minħabba li ma tinkludix il-punti ta’ fatt u ta’ liġi neċessarji sabiex jippermettu lill-Qorti tal-Ġustizzja sabiex tirrispondi b’mod utli għad-domandi magħmula.
34 F’dan ir-rigward, għandu jiġi rrilevat li ż-żewġ domandi magħmula mill-qorti tar-rinviju huma bbażati fuq il-premessa li l-iskema ta’ rimbors tat-taxxa fuq id-dividendi inkwistjoni fil-kawża prinċipali tikkostitwixxi skema ta’ għajnuna eżistenti.
35 B’mod partikolari, il-qorti tar-rinviju tibbaża l-analiżi tagħha fuq il-fatt li, fil-kawża prinċipali, ir-rimbors previst fl-Artikolu 10(1) tal-Wet DB 1965 huwa indissoċjabbli mill-eżenzjoni mit-taxxa fuq il-kumpanniji prevista fl-Artikolu 2 tal-Wet Vpb 1969 għall-persuni ġuridiċi rregolati mid-dritt pubbliku, li l-Kummissjoni tqis, fid-deċiżjoni tagħha C (2013) 2372 final, li tikkostitwixxi skema ta’ għajnuna eżistenti li hija inkompatibbli mas-suq intern.
36 Madankollu, u kif tindika l-Kummissjoni stess fl-osservazzjonijiet bil-miktub tagħha, għandu jiġi kkonstatat li din id-deċiżjoni tikkonċerna biss l-iskema ta’ eżenzjoni mit-taxxa fuq il-kumpanniji għall-persuni ġuridiċi rregolati mid-dritt pubbliku, prevista mill-Wet Vpb 1969, u mhux l-iskema ta’ rimbors tat-taxxa fuq id-dividendi prevista fl-Artikolu 10(1) tal-Wet DB 1965.
37 Barra minn hekk, il-kamp ta’ applikazzjoni ta’ kull waħda minn dawn l-iskemi ma jikkoinċidix, peress li t-tieni waħda tkopri, b’mod iktar wiesa’, l-impriżi Olandiżi kollha li huma eżenti mit-taxxa fuq il-kumpanniji.
38 Għalhekk, il-konstatazzjoni tal-Kummissjoni li l-iskema ta’ eżenzjoni mit-taxxa fuq il-kumpanniji prevista fl-Artikolu 2 tal-Wet Vpb 1969 għall-impriżi pubbliċi Olandiżi tikkostitwixxi skema ta’ għajnuna eżistenti li hija inkompatibbli mas-suq intern ma tistax validament titqies li tapplika, mutatis mutandis, għall-iskema ta’ rimbors tat-taxxa fuq id-dividendi prevista fl-Artikolu 10(1) tal-Wet DB 1965.
39 Għaldaqstant, ma jistax jiġi nnegat, kif tindika wkoll il-qorti tar-rinviju, li, fil-każ partikolari fejn dan ir-rimbors tat-taxxa fuq id-dividendi jingħata lil impriża Olandiża rregolata mid-dritt pubbliku peress li hija eżentata mit-taxxa fuq il-kumpanniji bis-saħħa tal-Artikolu 2 tal-Wet Vpb 1969, dan ir-rimbors huwa l-konsegwenza diretta u indissoċjabbli tal-għoti ta’ għajnuna mill-Istat u li għalhekk jista’ wkoll jitqies bħala li jikkostitwixxi għajnuna mill-Istat.
40 Għalhekk, peress li l-klassifikazzjoni tal-miżura leġiżlattiva inkwistjoni bħala għajnuna mill-Istat ma tistax tiġi eskluża u hija l-qorti nazzjonali li għandha tivverifika dan il-fatt sabiex tiżgura l-konformità mal-Artikolu 108(3) TFUE, għandu jitqies li r-risposti għad-domandi magħmula jkunu utli għall-qorti tar-rinviju għall-finijiet tas-soluzzjoni tal-kawża prinċipali u li, għaldaqstant, għandhom jitqiesu bħala li huma bbażati fuq il-premessa li l-iskema ta’ rimbors tat-taxxa fuq id-dividendi inkwistjoni fil-kawża prinċipali tikkostitwixxi skema ta’ għajnuna.
Fuq id-domandi preliminari
41 Preliminarjament, għandu jiġi rrilevat li l-qorti tar-rinviju ma tistaqsix lill-Qorti tal-Ġustizzja dwar l-interpretazzjoni tal-Artikolu 56(1) KE, li sar l-Artikolu 63(1) TFUE, li jipprojbixxi kull restrizzjoni fuq il-moviment tal-kapital bejn l-Istati Membri u bejn l-Istati Membri u pajjiżi terzi, li l-ksur tiegħu jidhrilha li ġie stabbilit. Fil-fatt, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li dan il-ksur jirriżulta mill-fatt li l-leġiżlazzjoni Olandiża li tipprevedi għar-rimbors tat-taxxa fuq id-dividendi tissuġġetta dan il-benefiċċju għal kundizzjoni ta’ residenza fit-territorju nazzjonali.
42 Huwa importanti wkoll li jiġi rrilevat li d-dispożizzjonijiet rilevanti tar-Regolament Nru 659/1999, li tirreferi għalihom il-qorti tar-rinviju, huma previsti b’termini identiċi fir-Regolament 2015/1589 sussegwenti, b’tali mod li ma hemmx għalfejn tiġi stabbilita l-applikazzjoni ratione temporis ta’ dawn iż-żewġ regolamenti għall-fatti tal-kawża prinċipali.
43 Fid-dawl ta’ dak li ntqal hawn fuq, għandu jitqies li, permezz taż-żewġ domandi tagħha, li għandhom jiġu eżaminati flimkien, il-qorti tar-rinviju tistaqsi, essenzjalment, jekk id-dritt tal-Unjoni jipprekludix li qorti ta’ Stat Membru tagħti, sabiex tkun żgurata l-osservanza tal-Artikolu 56(1) KE, li sar l-Artikolu 63(1) TFUE, il-benefiċċju ta’ skema ta’ għajnuna mill-Istat, bħal dik ikkostitwita mill-iskema ta’ rimbors tat-taxxa fuq id-dividendi inkwistjoni fil-kawża prinċipali, lil impriża stabbilita fi Stat Membru ieħor. B’mod partikolari, il-qorti tar-rinviju tistaqsi jekk, fil-każ li jitqies li tali skema ta’ għajnuna teżisti, id-deċiżjoni li tagħti l-benefiċċju ta’ din l-iskema tikkostitwixxix għajnuna ġdida, fis-sens tal-Artikolu 1(ċ) tar-Regolament Nru 659/1999, li trid tiġi nnotifikata minnha lill-Kummissjoni skont l-aħħar sentenza tal-Artikolu 108(3) TFUE.
44 Għandu jiġi rrilevat li d-domandi magħmula mill-qorti tar-rinviju jirrikjedu, kif barra minn hekk tirrileva hija stess, li jiġi stabbilit minn qabel jekk id-dritt tal-Unjoni jipprekludihiex milli tuża l-kompetenza tagħha sabiex teżamina l-konformità tal-kundizzjoni ta’ residenza inkwistjoni fil-kawża prinċipali mal-moviment liberu tal-kapital, jew jekk dan l-istħarriġ jaqax taħt il-kompetenza esklużiva tal-Kummissjoni sabiex tevalwa l-kompatibbiltà ta’ skema ta’ għajnuna mas-suq intern.
45 Kif jirriżulta minn ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, fis-sistema ta’ stħarriġ tal-għajnuna mill-Istat stabbilita mit-trattat, il-qrati nazzjonali u l-Kummissjoni għandhom rwoli komplementari iżda distinti (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tal‑11 ta’ Lulju 1996, SFEI et, C‑39/94, EU:C:1996:285, punt 41, kif ukoll tal‑15 ta’ Settembru 2016, PGE, C‑574/14, EU:C:2016:686, punt 30 u l-ġurisprudenza ċċitata).
46 Filwaqt li l-evalwazzjoni tal-kompatibbiltà ta’ miżuri ta’ għajnuna mas-suq intern taqa’ taħt il-kompetenza esklużiva tal-Kummissjoni, li hija suġġetta għal stħarriġ mill-qrati tal-Unjoni, il-qrati nazzjonali għandhom jiżguraw il-protezzjoni tad-drittijiet tal-individwi fil-każ ta’ ksur tal-obbligu ta’ komunikazzjoni minn qabel tal-għajnuna mill-Istat lill-Kummissjoni prevista fl-aħħar sentenza tal-Artikolu 108(3) TFUE (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat‑8 ta’ Diċembru 2011, Residex Capital IV, C‑275/10, EU:C:2011:814, punt 27). Tali ksur, meta jiġi invokat mill-individwi u kkonstatat mill-qrati nazzjonali, irid iwassalhom sabiex jisiltu minnu l-konsegwenzi kollha skont id-dritt nazzjonali tagħhom, mingħajr madankollu ma d-deċiżjonijiet tagħhom jinvolvu evalwazzjoni tal-kompatibbiltà tal-għajnuna mas-suq intern, li hija ħaġa li taqa’ taħt il-kompetenza esklużiva tal-Kummissjoni u li hija suġġetta għall-istħarriġ tal-Qorti tal-Ġustizzja (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat‑23 ta’ April 2002, Nygård, C‑234/99, EU:C:2002:244, punt 59 u l-ġurisprudenza ċċitata).
47 Mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta wkoll li l-qorti nazzjonali hija kompetenti sabiex tevalwa l-konformità tal-modalitajiet ta’ skema ta’ għajnuna mad-dispożizzjonijiet tat-Trattat b’effett dirett, minbarra dawk dwar l-għajnuna mill-Istat, biss jekk dawn il-modalitajiet jistgħu jiġu evalwati b’mod iżolat u li, minkejja li jagħmlu parti mill-iskema ta’ għajnuna inkwistjoni, ma humiex neċessarji għat-twettiq tal-għan tagħha jew għall-funzjonament tagħha (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tat‑22 ta’ Marzu 1977, Iannelli & Volpi, 74/76, EU:C:1977:51, punt 14, u tat‑23 ta’ April 2002, Nygård, C‑234/99, EU:C:2002:244, punt 57).
48 Min-naħa l-oħra, il-modalitajiet ta’ għajnuna jistgħu jkunu tant marbutin mal-għan stess tal-għajnuna li ma jkunx possibbli li dawn jiġu evalwati b’mod iżolat, b’tali mod li l-effett tagħhom fuq il-kompatibbiltà jew l-inkompatibbiltà tal-għajnuna kollha kemm hi għandu mbagħad jiġi neċessarjament evalwat skont il-proċedura tal-Artikolu 108 TFUE (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat‑22 ta’ Marzu 1977, Iannelli & Volpi, 74/76, EU:C:1977:51, punt 14).
49 Hawnhekk, dan huwa l-każ ta’ kundizzjoni ta’ residenza bħal dik prevista mill-iskema ta’ rimbors tat-taxxa fuq id-dividendi inkwistjoni fil-kawża prinċipali, jekk, madankollu, wieħed iqis li din l-iskema tikkostitwixxi skema ta’ għajnuna mill-Istat, peress li din il-kundizzjoni tidher li hija indissoċjabbli mal-għan stess tal-miżuri ta’ eżenzjoni inkwistjoni li huwa favur l-impriżi nazzjonali biss.
50 Barra minn hekk, għandu jiġi rrilevat li, fil-kawża prinċipali, tali stħarriġ neċessarjament ikollu l-konsegwenza, anki jekk b’mod indirett biss, li jqajjem dubji dwar il-kundizzjoni ta’ residenza prevista fl-Artikolu 2 tal-Wet Vpb 1969 għall-eżenzjoni mit-taxxa fuq il-kumpanniji prevista għall-impriżi pubbliċi, li hija stipulata bħala kundizzjoni meħtieġa għat-twettiq tal-għan u tal-funzjonament ta’ din l-iskema ta’ għajnuna.
51 Ma jidhirx, għalhekk, li huwa possibbli li tali kundizzjoni, li hija stipulata bħala kundizzjoni meħtieġa għat-twettiq tal-għan u tal-funzjonament ta’ skema ta’ għajnuna, tiġi iżolata mingħajr ma tippreġudika t-tqassim tal-kompetenzi bejn il-Kummissjoni u l-qrati nazzjonali fil-qasam tal-għajnuna mill-Istat.
52 Konsegwentement hemm lok li jitqies li d-dritt tal-Unjoni jipprekludi li qorti nazzjonali tkun tista’ tevalwa l-konformità ta’ kundizzjoni ta’ residenza bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali mal-moviment liberu tal-kapital, fil-każ fejn l-iskema ta’ rimbors tat-taxxa fuq id-dividendi kkonċernata tikkostitwixxi skema ta’ għajnuna.
53 Minn dan isegwi li tali qorti ma tistax, a fortiori, tislet il-konsegwenzi ta’ ksur eventwali tal-moviment liberu tal-kapital minn din il-kundizzjoni ta’ residenza billi tagħti r-rimbors ta’ din it-taxxa u li, għaldaqstant, ma huwiex neċessarju li tingħata risposta għad-domanda msemmija fil-punt 43 ta’ din is-sentenza.
54 Fid-dawl ta’ dak li ntqal, hemm lok li r-risposta għad-domandi magħmula tkun li l-Artikoli 107 u 108 TFUE għandhom jiġu interpretati fis-sens li qorti nazzjonali ma tistax tevalwa l-konformità ta’ kundizzjoni ta’ residenza bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali mal-Artikolu 56(1) KE, li sar l-Artikolu 63(1) TFUE, fil-każ fejn l-iskema ta’ rimbors tat-taxxa fuq id-dividendi kkonċernata tikkostitwixxi skema ta’ għajnuna.
Fuq l-ispejjeż
55 Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, minbarra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.
Għal dawn il-motivi, Il-Qorti tal-Ġustizzja (L-Ewwel Awla) taqta’ u tiddeċiedi:
L-Artikoli 107 u 108 TFUE għandhom jiġu interpretati fis-sens li qorti nazzjonali ma tistax tevalwa l-konformità ta’ kundizzjoni ta’ residenza bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali mal-Artikolu 56(1) KE, li sar l-Artikolu 63(1) TFUE, fil-każ fejn l-iskema ta’ rimbors tat-taxxa fuq id-dividendi kkonċernata tikkostitwixxi skema ta’ għajnuna.
Firem