Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Rechtbank Midden-Nederland (Niderlandy) w dniu 29 września 2020 r. – ZK, jako następca prawny JM, zarządcy masy upadłości BMA Nederland BV / BMA Braunschweigische Maschinenbauanstalt AG; przy udziale: Stichting Belangbehartiging Crediteuren BMA Nederland
(Sprawa C-498/20)
Język postępowania: niderlandzki
Sąd odsyłający
Rechtbank Midden-Nederland
Strony w postępowaniu głównym
Strona powodowa: ZK, jako następca prawny JM, zarządcy masy upadłości BMA Nederland BV
Strona pozwana: BMA Braunschweigische Maschinenbauanstalt AG
przy udziale: Stichting Belangbehartiging Crediteuren BMA Nederland
Pytania prejudycjalne
(a) Czy zawarte w art. 7 zdanie wprowadzające i pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (wersja przekształcona) (zwanego dalej: „rozporządzeniem Bruksela I-bis”)1 pojęcie „miejsca, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę” należy interpretować w ten sposób, że „miejscem wystąpienia zdarzenia powodującego postanie szkody” (Handlungsort) jest miejsce, w którym ma siedzibę spółka, która nie zaspokaja roszczeń swoich wierzycieli, jeżeli ten brak zaspokojenia roszczeń jest skutkiem naruszenia obowiązku staranności przez spółkę nadrzędną wobec tej spółki względem tych wierzycieli?
(b) Czy zawarte w art. 7 zdanie wprowadzające i pkt 2 rozporządzenia Bruksela I-bis pojęcie „miejsca, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę” należy interpretować w ten sposób, że „miejscem urzeczywistnienia się szkody” (Erfolgsort) jest miejsce, w którym ma siedzibę spółka, która nie zaspokaja roszczeń swoich wierzycieli, jeżeli ten brak zaspokojenia roszczeń jest skutkiem naruszenia obowiązku staranności przez spółkę nadrzędną wobec tej spółki względem tych wierzycieli?
(c) Czy wymagane jest wystąpienie dodatkowych okoliczności, które uzasadniają właściwość sądu miejsca siedziby spółki, która nie zaspokaja roszczeń, a jeżeli tak, to o jakie okoliczności chodzi?
(d) Czy okoliczność, że niderlandzki zarządca spółki, która nie zaspokaja roszczeń swoich wierzycieli, wniósł w ramach wykonywania przez niego jego ustawowego zadania polegającego na podziale masy upadłości na rzecz (lecz nie w imieniu) ogółu wierzycieli powództwo o odszkodowanie z tytułu czynu niedozwolonego, ma znaczenie dla ustalenia sądu właściwego na mocy art. 7 zdanie wprowadzające i pkt 2 rozporządzenia Bruksela I-bis? Takie powództwo skutkuje po pierwsze tym, że nie bada się indywidualnej sytuacji poszczególnych wierzycieli oraz że pozwana osoba trzecia nie może podnosić względem zarządcy zarzutów, które być może przysługiwałyby jej względem określonych wierzycieli indywidualnych.
(e) Czy okoliczność, że część wierzycieli, na rzecz których zarządca wytoczył powództwo, ma miejsce zamieszkania poza terytorium Unii Europejskiej, ma znaczenie dla ustalenia sądu właściwego na mocy art. 7 zdanie wprowadzające i pkt 2 rozporządzenia Bruksela I-bis?
Czy odpowiedź na pytanie pierwsze byłaby odmienna, gdyby chodziło o powództwo wytoczone przez fundację, której celem jest reprezentowanie zbiorowych interesów wierzycieli, którzy ponieśli szkodę w rozumieniu pytania pierwszego? Takie powództwo zbiorowe polega na tym, że w toku postępowania nie ustala się a) gdzie mają miejsce zamieszkania wyżej wymienieni wierzyciele, b) jakie są szczególne okoliczności powstania roszczeń poszczególnych wierzycieli w stosunku do spółki i c) czy wobec poszczególnych wierzycieli istniał obowiązek staranności i czy został on naruszony.
Czy art. 8 zdanie wprowadzające i pkt 2 rozporządzenia Bruksela I bis należy interpretować w ten sposób, że jeżeli sąd, przed którym zawisł spór w przedmiocie pierwotnego powództwem, uzna ostatecznie, że jednak nie jest właściwy do rozpatrzenia tego powództwa, oznacza to automatycznie również, że odpada jego właściwość w zakresie powództwa wytoczonego przez interwenienta?
(a) Czy art. 4 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 864/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. dotyczącego prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych (zwanego dalej: „rozporządzeniem Rzym II”)2 należy interpretować w ten sposób, że „miejscem, w którym powstaje szkoda” jest miejsce, w którym ma siedzibę spółka, która nie zaspokaja roszczeń odszkodowawczych wierzycieli tej spółki, powstałych w wyniku naruszenia obowiązku staranności, o którym mowa powyżej?
(b) Czy dla ustalenia tego miejsca znaczenie ma okoliczność, że powództwa zostały wytoczone przez zarządcę w ramach wykonywania przez niego jego ustawowego zadania polegającego na podziale masy upadłości i przez podmiot reprezentujący interesy zbiorowe na rzecz (lecz nie w imieniu) ogółu wierzycieli?
(c) Czy dla ustalenia tego miejsca znaczenie ma okoliczność, że część wierzycieli ma miejsce zamieszkania poza terytorium Unii Europejskiej?
(d) Czy okoliczność, że upadłą spółkę niderlandzką i jej spółkę nadrzędną łączyły umowy o finansowanie, w których dokonano wyboru jurysdykcji sądów niemieckich i ustalono, że ma do nich zastosowanie prawo niemieckie, jest okolicznością, z której wynika, że zarzucany BMA AG czyn niedozwolony pozostaje w znacznie ściślejszym związku z państwem innym niż Niderlandy w rozumieniu art. 4 ust. 3 rozporządzenia Rzym II?
____________
1 Dz.U. 2012, L 351, s.1.
2 Dz.U. UE 2007, L 199, s.40.