WYROK SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ UNII EUROPEJSKIEJ (pierwsza izba)
z dnia 30 listopada 2009 r.(*)
Służba publiczna – Urzędnicy – Postępowanie dyscyplinarne – Zawieszenie urzędnika w pełnieniu obowiązków – Wstrzymanie wypłaty części wynagrodzenia – Zarzut poważnego przewinienia służbowego – Prawo do obrony – Właściwość – Brak publikacji delegowania uprawnień – Brak właściwości organu wydającego zaskarżony akt
W sprawie F‑80/08
mającej za przedmiot skargę wniesioną na podstawie art. 236 WE i art. 152 EWEA,
Fritz Harald Wenig, urzędnik Komisji Wspólnot Europejskich, zamieszkały w Woluwé‑Saint‑Pierre (Belgia), reprezentowany przez adwokatów G.A. Dala, D. Voillemota, D. Bosqueta oraz S. Wooga,
strona skarżąca,
przeciwko
Komisji Wspólnot Europejskich, reprezentowanej przez J. Curralla oraz D. Martina, działających w charakterze pełnomocników,
strona pozwana,
SĄD (pierwsza izba),
w składzie: S. Gervasoni, prezes, H. Kreppel (sprawozdawca) i H. Tagaras, sędziowie,
sekretarz: R. Schiano, administrator,
uwzględniając procedurę pisemną i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 16 czerwca 2009 r.,
wydaje następujący
Wyrok
1 Pismem, które wpłynęło do sekretariatu Sądu w dniu 13 października 2008 r. za pośrednictwem poczty elektronicznej (oryginał został złożony w tym samym dniu), F.H. Wenig wnosi o stwierdzenie nieważności decyzji z dnia 18 września 2008 r., na podstawie której został, zgodnie z art. 23 i 24 załącznika IX do Regulaminu pracowniczego urzędników Wspólnot Europejskich (zwanego dalej „regulaminem pracowniczym”), zawieszony w pełnieniu obowiązków na czas nieokreślony i która nakazywała wstrzymanie wypłaty części jego wynagrodzenia w wysokości 1000 EUR miesięcznie przez maksymalny okres sześciu miesięcy.
Ramy prawne
2 Na podstawie art. 86 regulaminu pracowniczego:
„1. W przypadku umyślnego lub spowodowanego zaniedbaniem naruszenia przez urzędnika lub byłego urzędnika obowiązków wynikających z niniejszego regulaminu pracowniczego, może zostać zastosowana wobec niego kara dyscyplinarna.
[…]
3. Reguły, procedury oraz środki dyscyplinarne obejmujące postępowanie administracyjne określono w załączniku IX”.
3 Artykuł 23 załącznika IX do regulaminu pracowniczego ma następujące brzmienie:
„1. Jeżeli organ powołujący zarzuca urzędnikowi poważne przewinienie służbowe, dotyczące niewykonania obowiązków służbowych lub naruszenia prawa, organ może niezwłocznie zawiesić osobę, której zarzuca się przewinienie służbowe, na czas określony lub nieokreślony w pełnieniu obowiązków.
2. Organ powołujący podejmuje niniejszą decyzję po wysłuchaniu zainteresowanego urzędnika, o ile nie wystąpiły wyjątkowe okoliczności”.
4 Artykuł 24 ust. 1 i 2 załącznika IX do regulaminu pracowniczego stanowi:
„1. Decyzja o zawieszeniu urzędnika określa, czy ma on nadal otrzymywać pełne wynagrodzenie w okresie zawieszenia lub jaka część tego wynagrodzenia zostaje wstrzymana. W żadnym przypadku kwota wypłacana na rzecz urzędnika nie może być niższa niż minimum socjalne ustanowione w art. 6 załącznika VIII do niniejszego regulaminu pracowniczego, po dodaniu wypłacanych wszelkiego rodzaju dodatków rodzinnych.
2. Sytuacja zawieszonego urzędnika musi zostać ostatecznie rozstrzygnięta w ciągu sześciu miesięcy od daty zawieszenia. Jeżeli w ciągu sześciu miesięcy nie podjęto takiej decyzji, zainteresowany urzędnik ponownie ma prawo do otrzymywania pełnego wynagrodzenia, z zastrzeżeniem ust. 3”.
5 W dniu 30 listopada 2007 r. Komisja przyjęła decyzję C(2007) 5730 w sprawie wykonywania uprawnień powierzonych na mocy regulaminu pracowniczego organowi powołującemu i na mocy Warunków zatrudnienia innych pracowników Wspólnot Europejskich (zwanymi dalej „WZIP”) organowi upoważnionemu do zawierania umów zatrudnienia. Artykuł 1 akapit pierwszy tej decyzji, która została opublikowana w Informacjach administracyjnych nr 57‑2007 z dnia 6 grudnia 2007 r., stanowi:
„Uprawnienia powierzone na mocy regulaminu pracowniczego […] organowi powołującemu i na mocy WZIP organowi upoważnionemu do zawierania umów zatrudnienia, dotyczące personelu Komisji opłacanego ze środków na funkcjonowanie instytucji i personelu opłacanego ze środków na badania i rozwój technologiczny, oprócz personelu zatrudnionego we Wspólnym Centrum Badawczym, są wykonywane w zależności od przypadku i z zastrzeżeniem poniższych przepisów, przez Komisję, członka Komisji odpowiedzialnego za sprawy personalne, członka Komisji odpowiedzialnego za służby zewnętrzne, dyrektora generalnego ds. personelu i innych dyrektorów generalnych, w tym kierowników służb i dyrektorów [Biura Administrowania i Rozliczania Należności Indywidualnych], [Biura ds. Infrastruktury i Logistyki w Brukseli] i [Biura Infrastruktury i Logistyki w Luksemburgu], na warunkach określonych w załączniku I”.
6 Zgodnie z pkt 14 części VI „Dyscypliny […]” „[p]osiedzeń organu powołującego w sprawie personelu Komisji opłacanego ze środków na funkcjonowanie instytucji i ze środków na badania (z wyjątkiem [Wspólnego Centrum Badawczego])”, do której odsyła załącznik I do decyzji C(2007) 5730, uprawnienia powierzone organowi powołującemu do zawieszania urzędnika w pełnieniu obowiązków na mocy art. 23 i 24 załącznika IX do regulaminu pracowniczego są wykonywane, w stosunku do urzędników grupy zaszeregowania AD 16 i AD 15 i urzędników zajmujących najwyższe stanowiska zarządzające z grupy zaszeregowania AD 14 (dyrektorów lub ich odpowiedników), przez Komisję, a w stosunku do pozostałych urzędników, przez dyrektora generalnego ds. personelu.
7 Komunikatem z dnia 9 września 2008 r. projekt decyzji C(2008) 5085 zmieniającej decyzję C(2007) 5730 został wpisany do porządku obrad 1842. posiedzenia kolegium komisarzy w dniu 10 września 2008 r. Projekt decyzji przewidywał przeniesienie na członka Komisji odpowiedzialnego za sprawy personalne uprawnień do zawieszania w pełnieniu obowiązków urzędników grupy zaszeregowania AD 16 i AD 15 oraz urzędników zajmujących najwyższe stanowiska zarządzające z grupy zaszeregowania AD 14 (dyrektorów lub ich odpowiedników). Na posiedzeniu w dniu 10 września 2008 r. kolegium komisarzy podjęto decyzję „o zmianie decyzji C(2007) 5730 […] zawartej w dokumencie C(2008) 5085” i uściślono, że ta decyzja „wchodzi w życie ze skutkiem natychmiastowym” (zwana dalej „decyzją z dnia 10 września 2008 r.”). Ta decyzja nie została opublikowana w Informacjach administracyjnych.
8 W dniu 29 kwietnia 2009 r. Komisja wydała decyzję C(2009) 3074 „zmieniającą decyzję C(2007) 5730”, która przewidywała, że uprawnienia organu powołującego do zawieszania urzędnika w pełnieniu obowiązków będą wykonywane, w stosunku do urzędników grup zaszeregowania AD 16 i AD 15 oraz urzędników zajmujących najwyższe stanowiska zarządzające z grupy zaszeregowania AD 14 (dyrektorów lub ich odpowiedników), przez członka Komisji odpowiedzialnego za sprawy personalne. Ta decyzja została opublikowana w Informacjach administracyjnych nr 33‑2009 z dnia 8 maja 2009 r.
Okoliczności faktyczne leżące u podstaw sporu
9 W czasie gdy miały miejsce sporne okoliczności faktyczne, skarżący był urzędnikiem Komisji w grupie zaszeregowania AD 15 i pełnił funkcję dyrektora w dyrekcji G ds. dostępu do rynków i przemysłu, wchodzącej w skład Dyrekcji Generalnej (DG) ds. Handlu Komisji i zajmującej się w szczególności wdrażaniem polityki antydumpingowej.
10 W dniu 7 września 2008 r. tygodnik brytyjski Sunday Times opublikował w wydaniu papierowym i na swojej stronie internetowej artykuł zatytułowany „Sensacyjne ustalenia: w jaki sposób eurokrata ujawnia tajemnice handlowe w czasie wystawnych kolacji” („Revealed: how Eurocrat leaked trade secrets over lavish dinners”). W tym artykule mowa jest o trzech kolacjach, w których skarżący uczestniczył w okresie od marca do września 2008 r. w restauracjach w Brukseli (Belgia) z dziennikarzami Sunday Times, którzy podawali się za przedstawicieli chińskiego eksportera, zainteresowanego pewnymi postępowaniami antydumpingowymi prowadzonymi przez Komisję. Jak napisano w artykule, w trakcie tych kolacji oraz rozmów telefonicznych skarżący przekazał swoim rozmówcom informacje dotyczące postępowań toczących się przed Komisją, do których rozpowszechniania nie był uprawniony. W zamian za te informacje zaproponowano mu również współpracę z tym rzekomym chińskim eksporterem za roczne wynagrodzenie w wysokości 600 000 EUR, ale zdaniem autorów artykułu skarżący brał pod uwagę taką współpracę dopiero po przejściu na emeryturę. Wreszcie podczas drugiej kolacji, na propozycję przekazania mu kwoty 100 000 EUR, zainteresowany odpowiedział, że taka kwota mogłaby mu zostać przelana na zablokowane konto, do którego miałby dostęp po przejściu na emeryturę, przy czym dodał, że dokonanie przelewu mogłoby być uzależnione od wyników, jakie osiągnie ów chiński eksporter dzięki przekazanym informacjom.
11 W ramach dochodzenia administracyjnego wszczętego przez Komisję skarżący został przesłuchany w dniu 10 września 2008 r. przez dwóch urzędników z biura dochodzeń i dyscypliny Komisji (IDOC). W trakcie tego przesłuchania skarżący, przesłuchiwany w obecności swojego adwokata, przyznał, że został zaproszony i, nie informując o tym swoich przełożonych, wziął udział w trzech kolacjach opisanych w artykule Sunday Times. Przyznał również, że przekazał swoim rozmówcom wiele informacji, a w szczególności podał nazwy dwóch przedsiębiorstw chińskich produkujących świece, którym po zakończeniu toczącego się postępowania antydumpingowego mogło zostać przyznane traktowanie na zasadach rynkowych. Jednakże skarżący podkreślił, że te informacje były półpubliczne i, w każdym razie, pozbawione jakiejkolwiek wartości handlowej. Ponadto, chociaż skarżący przyznał się urzędnikom z IDOC, że w trakcie drugiej kolacji, w zamian za udostępnienie tych informacji, jego rozmówcy zaproponowali przelanie pewnej kwoty na konto bankowe w jednym z państw o korzystnym systemie podatkowym, to zaprzeczył, jakoby przyjął tę propozycję, i podkreślił, że w czasie tych spotkań dopuszczał możliwość współpracy w zakresie działalności prowadzonej przez tego chińskiego eksportera dopiero po przejściu na emeryturę.
12 Pismem z dnia 11 września 2008 r. członek Komisji odpowiedzialny za sprawy personalne, powołując się na swoje uprawnienia organu powołującego, powiadomił skarżącego, że na mocy art. 23 i 24 załącznika IX do regulaminu pracowniczego zamierza podjąć decyzję o zawieszeniu go w pełnieniu obowiązków oraz o wstrzymaniu części jego wynagrodzenia i wezwał go na przesłuchanie, które miało się odbyć w dniu 12 września 2008 r.
13 Pismem z dnia 12 września 2008 r. adwokat skarżącego wniósł do Komisji o przesunięcie terminu przesłuchania i dodał, że zainteresowany wnioskuje o „posługiwanie się językiem francuskim w trakcie całego toczącego się przeciwko niemu postępowania”.
14 W dniu 12 września 2008 r. członek Komisji odpowiedzialny za sprawy personalne poinformował skarżącego, że przesłuchanie odbędzie się w dniu 16 września 2008 r. i że w trakcie tego przesłuchania skarżący będzie mógł posługiwać się językiem francuskim.
15 W dniu 16 września 2008 r. skarżący został przesłuchany przez członka Komisji odpowiedzialnego za sprawy personalne. W trakcie tego przesłuchania, z którego jeden protokół sporządzony został w języku angielskim, przesłuchiwany powtórzył zasadniczo treść wyjaśnień, jakie złożył przed urzędnikami IDOC.
16 Również w dniu 16 września 2008 r. skarżący wniósł powództwo w postępowaniu cywilnym przeciwko autorom artykułu opublikowanego w Sunday Times.
17 Decyzją z dnia 18 września 2008 r., w której powołano się na decyzję Komisji C(2007) 5730 z dnia 30 listopada 2007 r. w sprawie wykonywania uprawnień powierzonych na mocy regulaminu pracowniczego organowi powołującemu i na mocy WZIP organowi upoważnionemu do zawierania umów zatrudnienia, „zmienioną decyzją […] z dnia 10 września 2008 r.”, członek Komisji odpowiedzialny za sprawy personalne zawiesił, na mocy art. 23 i 24 załącznika IX do regulaminu pracowniczego, skarżącego w pełnieniu obowiązków i nakazał wstrzymać część jego wynagrodzenia w kwocie 1000 EUR miesięcznie przez okres nieprzekraczający sześciu miesięcy (zwaną dalej „sporną decyzją”).
18 W celu uzasadnienia spornej decyzji członek Komisji odpowiedzialny za sprawy personalne oparł się na okolicznościach ujawnionych w „różnych artykułach prasowych, a w szczególności w Sunday Times” oraz w trakcie przesłuchań przez urzędników z IDOC i przesłuchania przed członkiem Komisji odpowiedzialnym za sprawy personalne, i zarzucił skarżącemu naruszenie przepisów art. 11, 12 i art. 17 ust. 1 regulaminu pracowniczego. Zgodnie ze sporną decyzją skarżący przekazał bowiem informacje poufne osobom, którym nie mogły być one ujawnione, był skłonny w późniejszym okresie zatrudnić się u tych osób za znaczące wynagrodzenie w zamian za współpracę, która się rozpoczęła przed jego przejściem na emeryturę, i ani nie powiadomił swoich przełożonych o tym, że kontaktowali się z nim tacy rozmówcy, ani nie wnioskował do przełożonych o pozwolenie na utrzymanie tych kontaktów. Wreszcie w spornej decyzji podkreślono, że takie zachowania, jeżeli zostaną udowodnione, wyczerpują znamiona „poważnego uchybienia obowiązkom służbowym ze strony skarżącego” ze względu w szczególności na „poważne naruszenie dobrego imienia Komisji”, jakie zostało tym uchybieniem spowodowane, oraz ze względu na wysokie stanowisko, jakie skarżący zajmował w Komisji.
19 W dniu 24 września 2008 r. skarżący złożył na podstawie art. 24 regulaminu pracowniczego wniosek, z datą 23 września 2008 r., o wsparcie, w którym domaga się, by Komisja podjęła wszelkie stosowne środki umożliwiające mu odzyskanie dobrego imienia oraz wniosła sprawę o stwierdzenie niezgodności z prawem działań autorów artykułu opublikowanego w Sunday Times.
20 W dniu 3 października 2008 r. skarżący złożył zażalenie w rozumieniu art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego mające na celu stwierdzenie nieważności spornej decyzji.
21 Pismem z dnia 22 stycznia 2009 r. Komisja odpowiedziała na wniosek o wsparcie, złożony przez skarżącego w dniu 24 września 2008 r., wskazując, że dochodzenie wszczęte przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) zastępuje dochodzenie, które organ powołujący mógłby prowadzić na podstawie art. 24 regulaminu pracowniczego. Komisja dodała, że to pismo nie stanowi odrzucenia wniosku o wsparcie.
22 W dniu 29 stycznia 2009 r. OLAF zamknął dochodzenie i w dniu 12 lutego 2009 r. przekazał swoje wnioski belgijskim organom sądowym.
23 Decyzją z dnia 3 lutego 2009 r. organ powołujący oddalił zażalenie złożone na sporną decyzję.
24 Decyzją z dnia 18 lutego 2009 r. skarżący na własny wniosek skorzystał ze swych uprawnień emerytalnych z dniem 1 maja 2009 r.
Żądania stron i przebieg postępowania
25 Pismem, które wpłynęło do sekretariatu Sądu w dniu 13 października 2008 r. za pośrednictwem poczty elektronicznej, skarżący wniósł niniejszą skargę. W tym samym dniu wpłynął również do Sądu wniosek o zawieszenie wykonania spornej decyzji.
26 Pismami sekretariatu z dnia 14 października 2008 r. strony zostały poinformowane o zawieszeniu postępowania w postępowaniu głównym do chwili wydania wyraźnej lub dorozumianej decyzji o oddaleniu zażalenia złożonego przez skarżącego w dniu 3 października 2008 r.
27 Postanowieniem z dnia 17 grudnia 2008 r. prezes Sądu oddalił wniosek o zawieszenie wykonania spornej decyzji.
28 W następstwie decyzji o oddaleniu zażalenia strony zostały poinformowane pismami sekretariatu z dnia 25 lutego 2009 r. o wznowieniu postępowania przed Sądem.
29 Skarżący wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności spornej decyzji;
– obciążenie Komisji kosztami.
30 Komisja wnosi do Sądu o:
– oddalenie skargi;
– obciążenie skarżącego jego własnymi kosztami i kosztami poniesionymi przez Komisję.
31 W ramach środków organizacji postępowania Sąd wezwał Komisję do potwierdzenia, czy decyzja z dnia 10 września 2008 r., wymieniona w podstawach prawnych spornej decyzji, została przyjęta, a w przypadku jej przyjęcia, do przekazania jej kopii i wyjaśnienia, czy została opublikowana. W odpowiedzi na ten środek pismem z dnia 3 czerwca 2009 r. Komisja z jednej strony przekazała kopię komunikatu zastępcy przewodniczącego Komisji z dnia 9 września 2008 r. zawierającego projekt będący podstawą decyzji z dnia 10 września 2008 r. oraz, z drugiej strony, protokół z posiedzenia kolegium komisarzy z dnia 10 września 2008 r., w trakcie którego projekt został przyjęty. Ponadto, potwierdzając fakt, że decyzja z dnia 10 września 2008 r. nie została opublikowana w Informacjach administracyjnych, Komisja podkreśliła, że komunikat z dnia 9 września 2008 r. był rozpowszechniony w intranecie Komisji, i podała link, pozwalający na dostęp do niego.
32 W sprawozdaniu na rozprawę Sąd wezwał strony do skupienia się w swoich wystąpieniach na kwestii, czy członek Komisji odpowiedzialny za sprawy personalne był uprawniony do wydania spornej decyzji.
Co do prawa
W przedmiocie dopuszczalności
33 Po przypomnieniu, że sporną decyzją skarżący został, z jednej strony, zawieszony w pełnieniu obowiązków na czas nieokreślony, a z drugiej strony wstrzymana została wypłata części jego wynagrodzenia w wysokości 1000 EUR miesięcznie przez okres nieprzekraczający sześciu miesięcy, Komisja podnosi, że skarżący, który przeszedł na emeryturę z dniem 1 maja 2009 r., nie ma już interesu prawnego w żądaniu stwierdzenia nieważności spornej decyzji co najmniej w zakresie, w jakim ta decyzja zawieszała go w pełnieniu obowiązków.
34 W tym względzie prawdą jest, iż sporna decyzja w zakresie, w jakim zawieszała skarżącego w pełnieniu obowiązków na czas nieokreślony, została w sposób domniemany siłą rzeczy uchylona z dniem 1 maja 2009 r., w dniu przejścia urzędnika na emeryturę, ponieważ środek, jakim jest zawieszenie w pełnieniu obowiązków, może dotyczyć wyłącznie urzędników w służbie czynnej. Ponadto jeszcze przed wniesieniem niniejszej skargi sporna decyzja w zakresie, w jakim nakazywała wstrzymanie wypłaty części wynagrodzenia skarżącego, stała się bezprzedmiotowa, ponieważ to wstrzymanie wypłaty części wynagrodzenia zostało ograniczone, zgodnie z art. 24 ust. 2 załącznika IX do regulaminu pracowniczego, do okresu sześciu miesięcy.
35 Jednakże przypomniane powyżej okoliczności ani nie spowodowały, że niniejsza skarga stała się bezprzedmiotowa, ani nie spowodowały utraty interesu prawnego skarżącego do dochodzenia stwierdzenia nieważności spornej decyzji w całości w zakresie, w jakim ma ona wpływ nie tylko na jego sytuację materialną, ale również na jego dobre imię (zob. analogicznie, w zakresie interesu prawnego urzędnika, który przeszedł na emeryturę ze względu na uznanie go za trwale niezdolnego do pełnienia służby, dochodzącego stwierdzenia nieważności sprawozdania z przebiegu kariery zawodowej, wyrok Trybunału z dnia 22 grudnia 2008 r. w sprawie C‑198/07 P Gordon przeciwko Komisji, dotychczas nieopublikowany w Zbiorze, pkt 44, 45).
36 Z powyższego wynika, że zarzut niedopuszczalności należy oddalić.
Co do istoty
37 W swojej skardze skarżący podnosi siedem zarzutów dotyczących:
– naruszenia art. 25 akapit drugi regulaminu pracowniczego z powodu braku uzasadnienia;
– naruszenia jego prawa do obrony;
– naruszenia art. 6 europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, podpisanej w Rzymie w dniu 4 listopada 1950 r. (zwanej dalej „EKPC”);
– istnienia oczywistych błędów w ocenie podnoszonych okoliczności faktycznych;
– naruszenia art. 23 załącznika IX do regulaminu pracowniczego w zakresie, w jakim dotyczy domniemanego poważnego przewinienia służbowego;
– naruszenia zasady proporcjonalności;
– niedopełnienia obowiązku należytej staranności.
38 Ponadto na rozprawie skarżący podniósł ósmy zarzut, jakoby sporna decyzja została przyjęta przez niewłaściwy organ.
W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszenia art. 25 akapit drugi regulaminu pracowniczego z powodu braku uzasadnienia
– Argumenty stron
39 Skarżący podnosi, że sporna decyzja nie jest ani wystarczająco, ani właściwie uzasadniona, ponieważ nie podaje konkretnych przyczyn, dla których podnoszone okoliczności miałyby wyczerpywać znamiona przewinienia, a tym bardziej poważnego przewinienia służbowego.
40 W odpowiedzi Komisja wnioskuje o oddalenie zarzutu, podnosząc, że sporna decyzja jest wystarczająco uzasadniona.
– Ocena Sądu
41 Zgodnie w utrwalonym orzecznictwem obowiązek uzasadnienia niekorzystnej decyzji ma na celu umożliwienie sądowi wspólnotowemu wykonywania kontroli zgodności z prawem decyzji oraz dostarczenie osobie zainteresowanej niezbędnych wskazówek, aby mogła ona wiedzieć, czy decyzja jest zasadna lub czy jest dotknięta wadą, pozwalającą na podważanie jej zgodności z prawem. Obowiązek ten jest spełniony, kiedy akt będący przedmiotem skargi został przyjęty w okolicznościach znanych zainteresowanemu urzędnikowi i pozwala mu zrozumieć zakres środka, jaki został w stosunku do niego zastosowany (wyroki Sądu Pierwszej Instancji: z dnia 16 grudnia 1993 r. w sprawie T‑80/92 Turner przeciwko Komisji, Rec. s. II‑1465, pkt 62; z dnia 27 listopada 1997 r. w sprawie T‑20/96 Pascall przeciwko Komisji, RecFP s. I‑A‑361, II‑977, pkt 44).
42 W niniejszym przypadku z akt sprawy wynika, że Komisja w spornej decyzji, której treść została przytoczona w pkt 18 niniejszego wyroku, opisała szczegółowo charakter zarzutów poważnego przewinienia służbowego wobec skarżącego. Wskazała również, że zarzuty te są oparte na informacjach ujawnionych przez „różne artykuły prasowe, a w szczególności [artykuł] opublikowany w Sunday Times” i podkreśliła, że takie zachowania, jeżeli zostaną udowodnione, wyczerpują znamiona „poważnego uchybienia obowiązkom służbowym ze strony skarżącego” ze względu w szczególności na „poważne naruszenie dobrego imienia Komisji”, jakie zostało tym uchybieniem spowodowane, oraz na wysokie stanowisko, jakie skarżący zajmował w Komisji.
43 Z powyższego wynika, że skarżący nie ma podstaw twierdzić, iż sporna decyzja jest niewystarczająco uzasadniona.
44 W takiej sytuacji pierwszy zarzut należy oddalić.
W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego naruszenia prawa do obrony
– Argumenty stron
45 Skarżący podnosi, że przy podejmowaniu spornej decyzji Komisja oparła się na informacjach opublikowanych „w różnych artykułach prasowych, a w szczególności w Sunday Times z dnia 7 września 2008 r.”. Jednak, zdaniem skarżącego, został mu udostępniony wyłącznie artykuł z Sunday Times, a nie pozostałe artykuły prasowe. W ten sposób naruszona została zasada poszanowania prawa do obrony.
46 W odpowiedzi Komisja podnosi, że przestrzegała zasady prawa do obrony, ponieważ przesłuchała skarżącego przed wydaniem spornej decyzji.
47 Komisja dodaje, że w każdym razie, w przypadku ewentualnego późniejszego wszczęcia postępowania karnego i dyscyplinarnego, skarżący będzie ponownie miał okazję złożyć wyjaśnienia.
– Ocena Sądu
48 Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem poszanowanie prawa do obrony w każdym postępowaniu wszczętym przeciwko osobie, które może zakończyć się aktem niekorzystnym, stanowi podstawową zasadę prawa wspólnotowego i musi być zapewnione nawet w sytuacji braku jakiegokolwiek uregulowania procesowego (zob. w szczególności wyroki Sądu Pierwszej Instancji: z dnia 6 maja 1997 r. w sprawie T‑169/95 Quijano przeciwko Komisji, RecFP s. I‑A‑91, II‑273, pkt 44; z dnia 10 lipca 1997 r. w sprawie T‑36/96 Gaspari przeciwko Parlamentowi, RecFP s. I‑A‑201, II‑595, pkt 32).
49 Zgodnie z tą zasadą, która odpowiada wymogom właściwego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, każdej osobie, wobec której może być wydana niekorzystna decyzja, należy zapewnić możliwość skutecznego przedstawienia swojego punktu widzenia na temat zarzucanych jej okoliczności, aby wyżej wymieniona decyzja była zasadna (wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 6 grudnia 1994 r. w sprawie T‑450/93 Lisrestal i in. przeciwko Komisji, Rec. s. II‑1177, pkt 42, potwierdzony wyrokiem Trybunału z dnia 24 października 1996 r. w sprawie C‑32/95 P Komisja przeciwko Lisrestal i in., Rec. s. I‑5373, pkt 21).
50 Należy również przypomnieć, że przepisy art. 23 ust. 2 załącznika IX do regulaminu pracowniczego, których celem jest zagwarantowanie poszanowania prawa do obrony w postępowaniu dotyczącym zawieszenia urzędników w pełnieniu obowiązków, przewidują, że organ powołujący podejmuje decyzję o zawieszeniu po wysłuchaniu zainteresowanego urzędnika, o ile nie wystąpiły wyjątkowe okoliczności.
51 W niniejszym przypadku z akt sprawy wynika, że na mocy powołanych powyżej przepisów art. 23 ust. 2 załącznika IX do regulaminu pracowniczego, w dniu 16 września 2008 r., tj. przed wydaniem spornej decyzji, skarżący został przesłuchany przez zastępcę przewodniczącego Komisji odpowiedzialnego za sprawy personalne, który poinformował go o ciążącym na nim zarzucie poważnego przewinienia służbowego i umożliwił mu przedstawienie wyjaśnień dotyczących tego zarzutu.
52 Ponadto, chociaż skarżący podnosi, że Komisja udostępniła mu przed przesłuchaniem go w dniu 16 września 2008 r. wyłącznie artykuł opublikowany w Sunday Times, podczas gdy sama wskazała w spornej decyzji, że oparła się na „różnych artykułach prasowych, a w szczególności na [artykule opublikowanym] w Sunday Times”, z akt sprawy wynika, że artykuły opublikowane w prasie po ukazaniu się artykułu w Sunday Times ograniczały się w gruncie rzeczy – co zresztą skarżący sam przyznał na rozprawie – do powtórzenia treści informacji ujawnionych przez dziennikarzy Sunday Times.
53 Skarżący nie ma więc podstaw twierdzić, że Komisja naruszyła zasadę poszanowania prawa do obrony.
54 Z powyższego wynika, że drugi zarzut należy oddalić.
W przedmiocie zarzutu trzeciego, dotyczącego naruszenia art. 6 EKPC
– Argumenty stron
55 Skarżący podnosi, że sporna decyzja została przyjęta z naruszeniem zasady rzetelnego postępowania, gwarantowanej przepisami art. 6 EKPC, ponieważ informacje, na których oparł się organ powołujący w decyzji o zawieszeniu w pełnieniu obowiązków, zostały uzyskane bez wiedzy skarżącego, przy okazji pułapki zastawionej na oskarżonego przez dziennikarzy z Sunday Times.
56 W odpowiedzi Komisja podkreśla, że orzecznictwo sądu wspólnotowego, zgodnie z którym art. 6 EKPC nie ma zastosowania do postępowania dyscyplinarnego, obowiązuje tym bardziej w odniesieniu do postępowania w sprawie zawieszenia urzędnika w pełnieniu obowiązków.
– Ocena Sądu
57 Jak wynika z utrwalonego orzecznictwa, prawa podstawowe stanowią integralną część ogólnych zasad prawa, nad których przestrzeganiem czuwa Trybunał. W tym zakresie Trybunał opiera się na tradycjach konstytucyjnych wspólnych państwom członkowskim oraz na wskazówkach zaczerpniętych z umów międzynarodowych dotyczących ochrony praw człowieka, przy których tworzeniu państwa członkowskie współpracowały lub do których przystąpiły. EKPC posiada w tym względzie szczególne znaczenie (wyroki Trybunału: z dnia 12 czerwca 2003 r. w sprawie C‑112/00 Schmidberger, Rec. s. I‑5659, pkt 71; z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie C‑540/03 Parlament Europejski przeciwko Radzie, Zb.Orz. s. I‑5769, pkt 35; z dnia 18 stycznia 2007 r. w sprawie C‑229/05 P PKK i KNK przeciwko Radzie, Zb.Orz. s. I‑439, pkt 76).
58 Zgodnie z przepisami art. 6 ust. 1 EKPC każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym albo o zasadności każdego oskarżenia w wytoczonej przeciwko niemu sprawie karnej.
59 Jednakże należy przypomnieć, że postępowanie w sprawie zawieszenia urzędnika w pełnieniu obowiązków i wstrzymania wypłaty części wynagrodzenia nie jest postępowaniem sądowym, ale administracyjnym i wobec powyższego Komisja nie może być uznana za „sąd” w rozumieniu art. 6 EKPC (zob. analogicznie postanowienie Trybunału z dnia 16 lipca 1998 r. w sprawie C‑252/97 P N przeciwko Komisji, Rec. s. I‑4871, pkt 52; wyroki Sądu Pierwszej Instancji: z dnia 17 października 1991 r. w sprawie T‑26/89 de Compte przeciwko Parlamentowi, Rec. s. II‑781, pkt 94; z dnia 21 listopada 2000 r. w sprawie T‑23/00 A przeciwko Komisji, RecFP s. I‑A‑263, II‑1211, pkt 24). Tym samym wymóg poszanowania obowiązków, jakie ten artykuł nakłada na „sąd”, nie może być nałożony na Komisję, w przypadku gdy ta zawiesza urzędnika w wykonywaniu obowiązków i wstrzymuje wypłatę części jego wynagrodzenia.
60 Z powyższego wynika, że skarżący nie może skutecznie podnosić naruszenia przez Komisję przepisów art. 6 ust. 1 EKPC.
61 Z powyższego wynika, że trzeci zarzut nie może być przyjęty.
W przedmiocie zarzutów czwartego i piątego, dotyczących, odpowiednio, istnienia oczywistych błędów w ocenie podnoszonych okoliczności faktycznych i naruszenia art. 23 załącznika IX do regulaminu pracowniczego w zakresie, w jakim dotyczy domniemanego poważnego przewinienia służbowego
– Argumenty stron
62 Skarżący podnosi, że zarzut poważnego przewinienia służbowego podniesiony w stosunku do niego przez Komisję, dotyczący w szczególności naruszenia przez niego przepisów art. 11 ust. 2 i art. 17 ust. 1 regulaminu pracowniczego, jest wyraźnie pozbawiony jakichkolwiek podstaw, ponieważ znajduje swoje źródło w nieprawdziwych informacjach opublikowanych w artykule Sunday Times.
63 W tym względzie skarżący utrzymuje, że przekazane przez niego informacje były „półpubliczne” i pozbawione jakiejkolwiek wartości handlowej, dotyczyły postępowań antydumpingowych, a w szczególności przewidywanego czasu ich trwania, wymogów, jakie spółka musi spełnić, by zostało jej przyznane traktowanie na zasadach rynkowych, lub konieczności skorzystania w tym zakresie z usług adwokata lub konsultanta.
64 Ponadto, o ile skarżący przyznaje, że przyjął trzykrotnie zaproszenie na kolację od dziennikarzy Sunday Times, podających się za przedstawicieli chińskiego eksportera, podkreśla, że udział w tych kolacjach, który stanowi ogólną praktykę w Komisji, nie może być traktowany jako sprzeczny z obowiązkami zawodowymi urzędników i nie wymagał uzyskania uprzedniego pozwolenia, przewidzianego w art. 11 ust. 2 regulaminu pracowniczego.
65 Ponadto skarżący podnosi, że nigdy nie przyjął żadnej kwoty pieniędzy i nigdy nie uzależniał przekazania dodatkowych informacji od uzyskania, po przejściu na emeryturę, zatrudnienia u rzekomego chińskiego eksportera.
66 W odpowiedzi Komisja przypomina w pierwszej kolejności, że kwestia ustalenia, czy skarżący rzeczywiście popełnił poważne przewinienia, jakie są mu zarzucane, jest rozpatrywana wyłącznie w trakcie ewentualnego postępowania dyscyplinarnego. W każdym razie zarzuty wobec skarżącego nie są w sposób oczywisty pozbawione wszelkich podstaw, ponieważ artykuł opublikowany w Sunday Times, który posłużył za podstawę zarzutów, był bardzo szczegółowy i skarżący częściowo potwierdził jego prawdziwość.
– Ocena Sądu
67 Na wstępie należy podkreślić, że kontrola sądu dotycząca zasadności zawieszenia urzędnika w pełnieniu obowiązków jest bardzo ograniczona, biorąc pod uwagę tymczasowy charakter środka,. Sąd musi się ograniczyć do skontrolowania, czy zarzut poważnego przewinienia służbowego jest wystarczająco prawdopodobny i czy nie jest w sposób oczywisty pozbawiony wszelkich podstaw (zob. analogicznie postanowienie oddalające wniosek o zastosowanie środków tymczasowych w przedmiocie zawieszenia w pełnieniu obowiązków, postanowienie prezesa Sądu Pierwszej Instancji z dnia 10 lutego 1999 r. w sprawie T‑211/98 R Willeme przeciwko Komisji, RecFP s. I‑A‑15, II‑57, pkt 30).
68 W niniejszej sprawie w pierwszej kolejności należy podnieść, że artykuł opublikowany w Sunday Times, który razem z wyjaśnieniami skarżącego złożonymi w trakcie jego przesłuchań stał się podstawą do przyjęcia spornej decyzji, zawiera bardzo wiele szczegółowych informacji i wielokrotnie przytacza w cudzysłowie odpowiedzi skarżącego na pytania, które zostały mu zadane przez dziennikarzy.
69 Po drugie, z akt sprawy wynika, że skarżący, w czasie przesłuchań przez urzędników IDOC i przez członka Komisji odpowiedzialnego za sprawy personalne, odbywających się w obecności jego adwokata, potwierdził prawdziwość części faktów opisanych w artykule Sunday Times. Przyznał również, że w trakcie kolacji, na które był zaproszony lub w trakcie rozmów telefonicznych przekazał swoim rozmówcom pewne informacje, a w szczególności nazwy dwóch spółek chińskich produkujących świece, którym po zakończeniu toczących się postępowań antydumpingowych mogło zostać przyznane traktowanie na zasadach rynkowych. W tym względzie skarżący nie może w sposób poważny podważać poufnego charakteru tych informacji ani twierdzić, że były one „półpubliczne”, ponieważ zapewniały pewną korzyść podmiotowi gospodarczemu, zamierzającemu podpisać umowy z tymi spółkami przed zakończeniem postępowania antydumpingowego. Ponadto należy podnieść, że tym dwóm spółkom rzeczywiście przyznane zostało traktowanie na zasadach rynkowych i nie podlegały żadnemu cłu antydumpingowemu na mocy rozporządzenia Komisji (WE) nr 1130/2008 z dnia 14 listopada 2008 r. nakładającego tymczasowe cło antydumpingowe na przywóz niektórych świec, cienkich świec i podobnych pochodzących z Chińskiej Republiki Ludowej (Dz.U. L 306, s. 22).
70 Po trzecie, o ile skarżący przyznał się urzędnikom z IDOC, że w trakcie drugiej kolacji, w zamian za udostępnienie tych informacji, jego rozmówcy zaproponowali przelanie pewnej kwoty na konto bankowe w jednym z państw o korzystnym systemie podatkowym, o tyle bezsporne jest, że skarżący nie tylko nie poinformował o tym fakcie ani swoich zwierzchników, ani nie przerwał utrzymywania kontaktów ze swoimi rozmówcami, ale przyjął od nich ponowne zaproszenie na kolację.
71 Po czwarte, o ile prawdą jest, że informacje zawarte w artykule opublikowanym w Sunday Times zostały uzyskane przy okazji zastawienia „pułapki” mającej na celu skłonienie skarżącego do popełnienia przewinienia, należy pokreślić, że pułapka ta nie była aktem Komisji, ale osoby trzeciej, w tym przypadku dziennikarzy z Sunday Times i nie jest w żadnym stopniu ustalone, a co więcej, nie ma takiego zarzutu, iżby działania te zostały zlecone przez administrację. Wobec powyższego skarżący nie może zarzucać Komisji, że oparła się na informacjach podanych w artykule Sunday Times.
72 Przede wszystkim należy dodać, że sporna decyzja nie ograniczyła się do powtórzenia informacji opublikowanych w artykule Sunday Times, ale wyraźnie opierała się również na wyjaśnieniach dostarczonych przez skarżącego w trakcie przesłuchań przez urzędników z IDOC i przez zastępcę przewodniczącego Komisji odpowiedzialnego za sprawy personalne.
73 Przyjmując wyłącznie okoliczności przedstawione powyżej, skarżący nie ma podstaw twierdzić, że zarzut poważnego przewinienia służbowego podniesiony przez Komisję jest w sposób oczywisty pozbawiony wszelkich podstaw.
74 Wobec powyższego czwarty i piąty zarzut należy oddalić.
W przedmiocie zarzutów szóstego i siódmego, dotyczących naruszenia zasady proporcjonalności i obowiązku należytej staranności
– Argumenty stron
75 Skarżący podnosi, że podczas urlopu, gdy był przesłuchiwany przez zastępcę przewodniczącego Komisji odpowiedzialnego za sprawy personalne, zaproponował, by jego urlop został przedłużony do ośmiu tygodni. Tymczasem, zamiast przyjąć proponowane rozwiązanie, które pozwoliłoby na uniknięcie upublicznienia postawienia mu zarzutu i dałoby jednocześnie administracji odpowiedni czas na przeprowadzenie dochodzenia, Komisja postanowiła wydać sporną decyzją. W ten sposób Komisja naruszyła zasadę proporcjonalności i obowiązek należytej staranności.
76 Skarżący dodaje, że Komisja naruszyła również obowiązek należytej staranności, gdyż porozumiewano się z nim po angielsku i formułowano w tym języku sporną decyzję pomimo ponawianych wniosków o przyjęcie języka francuskiego jako języka postępowania w celu umożliwienia, w szczególności, „pełnego zrozumienia” postępowania przez adwokatów skarżącego.
77 W odpowiedzi Komisja zaprzecza, jakoby naruszyła zasadę proporcjonalności lub obowiązek należytej staranności, podnosząc, że prawo do urlopu jest całkowicie niezależne od uprawnień organu powołującego do zawieszenia urzędnika w pełnieniu obowiązków na mocy art. 23 załącznika IX do regulaminu pracowniczego. Ponadto uwzględniła interesy skarżącego, ponieważ kwota wstrzymanej części wynagrodzenia została ograniczona do 1000 EUR miesięcznie.
– Ocena Sądu
78 Uwzględniając, po pierwsze, powagę zarzutów podniesionych przeciwko skarżącemu, wysokiemu urzędnikowi Dyrekcji Generalnej ds. Handlu i kierującemu Dyrekcją G ds. dostępu do rynków i przemysłu, po drugie, naruszenie wizerunku Komisji faktem upublicznienia tej sprawy, po trzecie, konieczność ze strony Komisji zlecenia OLAF‑owi przeprowadzenia poufnego dochodzenia administracyjnego, należy stwierdzić, że przyjmując decyzję na podstawie ogólnej i tymczasowej oceny właściwej dla tego przypadku, organ powołujący nie naruszył ani zasady proporcjonalności, ani obowiązku należytej staranności. W tym względzie fakt, że skarżący wniósł skargę w postępowaniu z powództwa cywilnego przeciwko autorom artykułu Sunday Times, nie może podważyć tych wniosków, bowiem ta okoliczność pozostaje bez związku z rzeczywistym zaistnieniem faktów lub powagą zarzutów podniesionych przeciwko skarżącemu.
79 Argument, jakoby Komisja sprzeniewierzyła się obowiązkowi należytej staranności, gdy porozumiewała się ze skarżącym po angielsku, i sporządziła sporną decyzję w tym języku, nie może zostać przyjęty. Skarżący wnioskował, pismem wniesionym przez jego adwokata z dnia 12 września 2008 r., by mógł „posługiwać się językiem francuskim w trakcie całego toczącego się przeciwko niemu postępowania” i jest bezsporne, że mógł składać wyjaśnienia po francusku w trakcie przesłuchania w dniu 16 września 2008 r. Ponadto, o ile prawdą jest, że protokół z tego przesłuchania oraz sporna decyzja sporządzone zostały w języku angielskim, skarżący nie udowodnił ani nawet nie podnosił zarzutu, iż on lub jego adwokaci nie mogli tych dokumentów zrozumieć. Wprost przeciwnie, z akt sprawy wynika, że skarżący posiada bardzo dobrą znajomość języka angielskiego (zob. podobnie wyroki Sądu Pierwszej Instancji: z dnia 23 marca 2000 r. w sprawie T‑197/98 Rudolph przeciwko Komisji, RecFP s. I‑A‑55, II‑241, pkt 46; z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie T‑95/04 Lavagnoli przeciwko Komisji, Zb.Orz.SP s. I‑A‑2‑121, II‑A‑2‑569, pkt 48).
80 Z powyższego wynika, że zarzuty szósty i siódmy należy oddalić.
W przedmiocie zarzutu ósmego, dotyczącego braku właściwości organu przyjmującego zaskarżony akt
– Argumenty stron
81 Skarżący podnosi, że sporna decyzja została wydana przez niewłaściwy organ. Twierdzi, że na mocy decyzji Komisji C(2007) 5730 z dnia 30 listopada 2007 r., decyzja ta powinna była zostać wydana przez kolegium komisarzy a nie, jak ma to miejsce w niniejszym przypadku, przez członka Komisji odpowiedzialnego za sprawy personalne. Skarżący dodaje, że o ile prawdą jest, że w dniu 10 września 2008 r. Komisja wydała decyzję o przeniesieniu na członka Komisji do spraw personalnych uprawnienia do zawieszania w pełnieniu obowiązków urzędników grupy zaszeregowania AD 15, ta decyzja jest wobec niego nieskuteczna, ponieważ nie została opublikowana ani rozpowszechniona przed wydaniem spornej decyzji.
82 W odpowiedzi Komisja wnosi o oddalenie zarzutu. Podnosi, że opublikowanie decyzji z dnia 10 września 2008 r. nie jest obowiązkowe i brak opublikowania tej decyzji nie stanowi przeszkody dla jej wejścia w życie oraz jej skuteczności. W każdym razie decyzja ta była dostępna w bazie danych, która w sieci intranet Komisji zawiera komunikaty przesłane do kolegium komisarzy oraz protokoły z posiedzeń tego kolegium.
– Ocena Sądu
83 Na wstępie należy przypomnieć, że zarzut dotyczący braku właściwości organu wydającego zaskarżony akt stanowi bezwzględną przesłankę procesową, którą w każdym razie Sąd powinien zbadać z urzędu (wyrok Trybunału z dnia 13 lipca 2000 r. w sprawie C‑210/98 P Salzgitter przeciwko Komisji, Rec. s. I‑5843, pkt 56; wyrok Sądu Pierwszej Instancji z dnia 13 lipca 2006 r. w sprawie T‑165/04 Vounakis przeciwko Komisji, Zb.Orz.SP s. I‑A‑2‑155, II‑A‑2‑735, pkt 30; wyroki Sądu z dnia 13 grudnia 2006 r. w sprawie F‑17/05 de Brito Sequeira Carvalho przeciwko Komisji, Zb.Orz.SP s. I‑A‑1‑149, II‑A‑1‑577, pkt 51; z dnia 18 września 2007 r. w sprawie F‑10/07 Botos przeciwko Komisji, dotychczas nieopublikowany w Zbiorze, pkt 78).
84 W niniejszej sprawie, ponieważ sporna decyzja odwoływała się do decyzji z dnia 10 września 2008 r. zmieniającej „decyzję z dnia 30 listopada 2007 r. w sprawie wykonywania uprawnień powierzonych na mocy regulaminu pracowniczego […] organowi powołującemu i na mocy [WZIP] [organowi upoważnionemu do zawierania umów zatrudnienia]”, a decyzja z dnia 10 września 2008 r. nie została dołączona do akt, na podstawie powołanego powyżej orzecznictwa i w ramach środków organizacji postępowania, na Sądzie spoczywał obowiązek wezwania do dostarczenia kopii tej decyzji oraz dostarczenia informacji dotyczącej opublikowania tej decyzji.
85 Jak zostało to podniesione w pkt 31 niniejszego wyroku, w odpowiedzi na ten środek organizacji postępowania, Komisja z jednej strony przekazała kopię komunikatu zastępcy przewodniczącego Komisji z dnia 9 września 2008 r. zawierającego projekt, będący podstawą decyzji z dnia 10 września 2008 r. oraz, z drugiej strony, protokół z posiedzenia kolegium komisarzy z dnia 10 września 2008 r., w trakcie którego projekt został przyjęty.
86 Skarżący podnosi jednakże, że wobec braku publikacji decyzji z dnia 10 września 2008 r. przed datą wydania spornej decyzji decyzja z dnia 10 września 2008 r. jest wobec niego nieskuteczna. Wywodzi z tego, że na podstawie decyzji Komisji C(2007) 5730 z dnia 30 listopada 2007 r. sporna decyzja powinna być wydana przez kolegium komisarzy, a nie przez członka Komisji odpowiedzialnego za sprawy personalne, jak miało to miejsce w niniejszej sprawie.
87 Sąd stoi na stanowisku, że ten argument skarżącego, pomimo że został podniesiony dopiero na rozprawie, jest dopuszczalny i nie został podważony przez Komisję. Po pierwsze bowiem, ustalenie, czy członek Komisji odpowiedzialny za sprawy personalne był należycie uprawniony do wydania spornej decyzji, wymaga uprzednio rozstrzygnięcia kwestii skuteczności decyzji z dnia 10 września 2008 r. Ta kwestia jest bowiem ściśle związana z poprzednią i stanowi, podobnie jak pierwsza, bezwzględną przesłankę procesową, którą Sąd powinien zbadać z urzędu niezależnie od etapu postępowania (zob. podobnie wyrok Trybunału z dnia 18 lutego 1964 r. w sprawach połączonych 73/63 i 74/63 Rotterdam i Putterskoek, Rec. s. 1, 28). Po drugie, nawet przy założeniu, że kwestia skuteczności decyzji z dnia 10 września 2008 r. jest odrębna od kwestii właściwości, jedynej, jaką Sąd może zbadać z urzędu, argumentacja skarżącego powinna być zbadana jako zarzut oparty na okolicznościach prawnych i faktycznych ujawnionych dopiero w toku postępowania w rozumieniu art. 43 ust. 1 regulaminu postępowania, przy okazji badania z urzędu przez Sąd kwestii właściwości autora spornej decyzji. Ponadto Sąd podkreśla, że Komisja była poinformowana przed rozprawą, w ramach środków organizacji postępowania podjętych przez Sąd, że rozpoznawana będzie publikacja decyzji z dnia 10 września 2008 r. Komisja miała tym samym możliwość przygotowania swojej obrony w tym zakresie, co wynikało zresztą zarówno z jej pisemnej odpowiedzi na ten środek oraz z uwag jej przedstawiciela na rozprawie.
88 Argument skarżącego, że decyzja z dnia 10 września 2008 r. jest wobec niego nieskuteczna, ponieważ nie została opublikowana, jest tym samym zasadny.
89 W tym względzie należy przypomnieć, że decyzje dotyczące podziału uprawnień przyznanych organowi powołującemu stanowią zasady wewnętrznej organizacji instytucji (wyrok Trybunału z dnia 30 maja 1973 r. w sprawie 46/72 De Greef przeciwko Komisji, Rec. s. 543, pkt 18) i że, jak przypomniał Sąd Pierwszej Instancji w wyroku z dnia 25 marca 1999 r. w sprawie T‑76/98 Hamptaux przeciwko Komisji, RecFP s. I‑A‑59, II‑303, pkt 23, przepisy ani traktatu WE, ani regulaminu pracowniczego, a w szczególności jego art. 2, nie przewidują, że publikacja takich decyzji jest warunkiem ich wejścia w życie i tym samym ich skuteczności.
90 Jednakże, po pierwsze, poszanowanie zasady pewności prawa, która wymaga, by akt przyjęty przez władze publiczne nie był skuteczny wobec jednostek, zanim nie uzyskają one możliwości zapoznania się z nim (wyroki Trybunału: z dnia 25 stycznia 1979 r. w sprawie 98/78 Racke, Rec. s. 69, pkt 15; w sprawie 99/78 Weingut Decker, Rec. s. 101, pkt 3; z dnia 11 grudnia 2007 r. w sprawie C‑161/06 Skoma‑Lux, Zb.Orz. s. I‑10841, pkt 37), nakazuje nawet w sytuacji, w której żaden przepis nie przewiduje tego wyraźnie, by decyzje dotyczące wykonywania uprawnień powierzonych na mocy regulaminu pracowniczego organowi powołującemu i na mocy WZIP organowi upoważnionemu do zawierania umów zatrudnienia były w stosowny sposób opublikowane w formie przyjętej przez administrację.
91 Po drugie, należy stwierdzić, że w zasadzie sama Komisja stara się zapewnić publikację decyzji dotyczących wykonywania uprawnień powierzonych na mocy regulaminu pracowniczego organowi powołującemu i na mocy WZIP organowi upoważnionemu do zawierania umów zatrudnienia, ponieważ są one zwykle ogłaszane w Informacjach administracyjnych. W szczególności decyzja C(2007) 5730, zmieniona decyzją z dnia 10 września 2008 r., została opublikowana w Informacjach administracyjnych nr 57‑2007 z dnia 6 grudnia 2007 r. Ponadto należy podnieść, że art. 5 tejże decyzji C(2007) 5730, który zezwala dyrektorom generalnym na oddelegowanie uprawnień organom im podległym, takim jak zastępcy dyrektorów generalnych, dyrektorzy, kierownicy wydziałów lub naczelnicy jednostek, stanowi, że decyzje o oddelegowaniu uprawnień „[będą] opublikowane w stosowny sposób i personel zostanie o nich powiadomiony”.
92 Po trzecie, Trybunał wcześniej przypomniał o konieczności zapewnienia publikacji decyzji dotyczących określania organów uprawnionych do zarządzania personelem. W sprawie, w której pewien skarżący podważał decyzję Parlamentu Europejskiego o mianowaniu w wyniku wewnętrznego konkursu pewnego urzędnika na stanowisko kierownika wydziału i podnosił, że sekretarz generalny Parlamentu powołał członków komisji konkursowej z naruszeniem prawa, że o delegacji uprawnień udzielonej w tym celu sekretarzowi generalnemu przez biuro instytucji personel nie został powiadomiony, Trybunał orzekł, że to oddelegowanie uprawnień było „prawnie skuteczne”, ponieważ oprócz tego, że zawierało podział uprawnień wewnętrznych ogólnie przyjętych w instytucji, zostali o nim powiadomieni dyrektorzy generalni instytucji, przewodniczący komisji, sekretariat, biuro kontroli oraz komitet pracowniczy, utworzony na mocy art. 9 regulaminu pracowniczego, który zgodnie z tym przepisem reprezentuje interesy pracowników wobec ich instytucji i zapewnia stały kontakt pomiędzy instytucją i pracownikami (wyrok Trybunału z dnia 25 listopada 1976 r. w sprawie 123/75 Küster przeciwko Parlamentowi, Rec. s. 1701, pkt 6–8).
93 Ogólniej rzecz ujmując, nawet przy założeniu, że te wyroki nie zostały wydane w sprawach podważających decyzje dotyczące wykonywania uprawnień powierzonych na mocy regulaminu pracowniczego organowi powołującemu i na mocy WZIP organowi upoważnionemu do zawierania umów zatrudnienia, Trybunał orzekł również, że zasada pewności prawa wymaga w szczególności, aby dane uregulowanie wspólnotowe umożliwiało zainteresowanym dokładne zapoznanie się z zakresem obowiązków, które na nich nakłada, jednostki powinny bowiem mieć możliwość jednoznacznego poznania swoich praw i obowiązków (wyrok z dnia 21 czerwca 2007 r. w sprawie C‑158/06 ROM‑projecten, Zb.Orz. s. I‑5103, pkt 25; ww. wyrok w sprawie Skoma‑Lux, pkt 38). W ww. wyroku w sprawie Skoma‑Lux (pkt 33, 34, 36 i 38), Trybunał uznał, że wymóg prawidłowej publikacji rozporządzenia wspólnotowego w urzędowym języku jego adresata opiera się nie tylko na przepisach stanowionych, takich jak art. 254 ust. 2 WE lub art. 4, 5 i 8 rozporządzenia Rady nr 1 z dnia 15 kwietnia 1958 r. w sprawie określenia systemu językowego Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (Dz.U. 1958, 17, s. 385), ale wynika również z wymogu pewności prawa (zob. także wyrok Trybunału z dnia 10 marca 2009 r. w sprawie C‑345/06 Heinrich, dotychczas nieopublikowany w Zbiorze, pkt 44).
94 Po czwarte, konieczność zapewnienia odpowiedniego publikowania decyzji określających podział uprawnień powierzonych na mocy regulaminu pracowniczego organowi powołującemu i na mocy WZIP organowi upoważnionemu do zawierania umów zatrudnienia wynika również z zasad dobrej administracji w zakresie należytego zarządzania personelem, co zostało wyraźnie przypomniane przez Sąd w jego wyroku z dnia 9 lipca 2008 r. w sprawie F‑89/07 Kuchta przeciwko EBC, dotychczas nieopublikowanym w Zbiorze, pkt 62.
95 W niniejszej sprawie bezsporne jest z jednej strony, że decyzja z dnia 10 września 2008 r. nie została opublikowana w Informacjach administracyjnych oraz z drugiej strony, że w dacie wydania spornej decyzji nie była przedmiotem żadnego środka publikacji. Komisja podnosi, w swojej odpowiedzi na środek organizacji postępowania podjęty przez Sąd, że komunikat z dnia 9 września 2008 r., w którym zamieszczony był projekt decyzji zmieniającej decyzję C(2007) 5730, został rozpowszechniony w sieci intranet instytucji, ale nie podaje żadnych dokładnych danych dotyczących daty tego rozpowszechnienia. W każdym razie Komisja nie udowodniła, że protokół z posiedzenia z dnia 10 września 2008 r., w trakcie którego projekt został przyjęty, został rozpowszechniony w sieci intranet przed wydaniem spornej decyzji. Z powyższego wynika, że w dniu, w którym sporna decyzja została wydana i doręczona skarżącemu, nie był on w stanie zapoznać się z treścią decyzji z dnia 10 września 2008 r.
96 Należy dodać, że spoczywający na Komisji obowiązek zapewnienia odpowiedniego opublikowania decyzji z dnia 10 września 2008 r. znajdował zastosowanie w szczególności w niniejszym przypadku. Pod rządami decyzji C(2007) 5730 uprawnienia do zawieszenia urzędnika w pełnieniu obowiązków należały do najwyższego organu Komisji, tzn. kolegium komisarzy, natomiast bezsporne jest, że decyzja z dnia 10 września 2008 r. przeniosła te uprawnienia na jedną osobę, tzn. na członka Komisji odpowiedzialnego za sprawy personalne. Taki środek podejmowany przez jedną osobę zapewnia urzędnikowi, którego dotyczy, mniejszy stopień ochrony, aniżeli ochrona zagwarantowana przez środek podejmowany przez organ kolegialny, ponieważ organ kolegialny jest w stanie, w wyniku dyskusji pomiędzy jego członkami, uwzględnić większą ilość odpowiednich informacji. Wobec powyższego, ponieważ decyzja z dnia 10 września 2008 r. skutkowała obniżeniem poziomu ochrony zagwarantowanej urzędnikowi i naruszała w ten sposób jego prawa, tym bardziej powinna była zostać opublikowana w odpowiedniej formie.
97 Ponadto brak publikacji decyzji z dnia 10 września 2008 r. wydaje się również stanowić przeszkodę w odpowiednim zapoznaniu się z tą decyzją przez sam organ, który ją przyjął. Jak wynika z dyskusji w trakcie rozprawy, Komisja przyjęła w dniu 29 kwietnia 2009 r. nową decyzję w sprawie wykonywania uprawnień powierzonych na mocy regulaminu pracowniczego organowi powołującemu i na mocy WZIP organowi upoważnionemu do zawierania umów zatrudnienia, tj. decyzję C(2009) 3074 „zmieniającą decyzję C(2007) 5730”. Na podstawie tej decyzji, która została opublikowana w Informacjach administracyjnych z dnia 8 maja 2009 r., Komisja, działając tak, jakby decyzja z dnia 10 września 2008 r. nigdy nie została wydana, przyjęła, że uprawnienia organu powołującego do zawieszenia urzędnika w pełnieniu obowiązków, w przypadku urzędników z grupy zaszeregowania AD 16 i AD 15 i urzędników zajmujących najwyższe stanowiska zarządzające z grupy zaszeregowania AD 14 (dyrektorów lub ich odpowiedników), wykonywane są przez członka Komisji odpowiedzialnego za sprawy personalne, a nie przez kolegium komisarzy.
98 Decyzja z dnia 10 września 2008 r. nie jest skuteczna wobec skarżącego i może on w sposób zasadny podnosić, że komisarz odpowiedzialny za sprawy personalne nie był uprawniony do wydania spornej decyzji i że powinna ona była być wydana przez organ określony w decyzji C(2007) 5730, tzn. przez kolegium komisarzy.
99 Podniesiony zarzut braku właściwości członka Komisji odpowiedzialnego za sprawy personalne do wydania spornej decyzji jest zasadny i tym samym należy stwierdzić nieważność spornej decyzji.
W przedmiocie kosztów
100 Zgodnie z art. 87 ust. 1 regulaminu postępowania, z zastrzeżeniem odmiennych przepisów rozdziału ósmego tytułu drugiego tego regulaminu, kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Na podstawie art. 87 ust. 2, jeżeli wymagają tego względy słuszności, Sąd może zdecydować, że strona przegrywająca sprawę zostanie obciążona tylko częścią kosztów, a nawet że nie zostanie nimi obciążona w ogóle.
101 Z powyższego uzasadnienia wynika, że Komisja sprawę przegrała. Ponadto w swoich wnioskach skarżący wyraźnie żądał obciążenia Komisji kosztami. Ponieważ okoliczności sprawy nie uzasadniają zastosowania przepisów art. 87 ust. 2 regulaminu postępowania, Komisja zostaje obciążona kosztami postępowania w postępowaniu głównym.
102 W zakresie kosztów postępowania o zastosowanie środków tymczasowych bezsporne jest, że skarżący przegrał sprawę w tym postępowaniu. Jednakże w braku jakichkolwiek wniosków Komisji o obciążenie kosztami skarżącego w tej sprawie każda ze stron ponosi własne koszty związane z postępowaniem o zastosowanie środków tymczasowych.
Z powyższych względów
SĄD (pierwsza izba)
orzeka, co następuje:
1) Stwierdza się nieważność decyzji z dnia 18 września 2008 r., na której podstawie Komisja Wspólnot Europejskich, zgodnie z art. 23 i 24 załącznika IX do Regulaminu pracowniczego urzędników Wspólnot Europejskich zawiesiła F.H. Weniga w pełnieniu obowiązków na czas nieokreślony i nakazała wstrzymanie wypłaty części jego wynagrodzenia w wysokości 1000 EUR miesięcznie przez okres nieprzekraczający sześciu miesięcy.
2) Komisja Wspólnot Europejskich zostaje obciążona kosztami postępowania głównego.
3) Każda ze stron pokrywa własne koszty w postępowaniu o zastosowanie środków tymczasowych.
Gervasoni | Kreppel | Tagaras |
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 30 listopada 2009 r.
W. Hakenberg | | S. Gervasoni |
Treść niniejszego orzeczenia, jak również cytowanych w nim orzeczeń sądów Unii Europejskiej, jest dostępna na stronie internetowej www.curia.europa.eu