Αναίρεση που άσκησαν στις 23 Ιουλίου 2019 ο Armando Carvalho κ.λπ. κατά της διατάξεως που εξέδωσε το Γενικό Δικαστήριο (δεύτερο τμήμα) στις 8 Μαΐου 2019 στην υπόθεση T-330/18, Carvalho κ.λπ. κατά Κοινοβουλίου και Συμβουλίου
(Υπόθεση C-565/19 P)
Γλώσσα διαδικασίας: η αγγλική
Διάδικοι
Αναιρεσείοντες: Armando Carvalho κ.λπ. (εκπρόσωποι: G. Winter, Professor, R. Verheyen, Rechtsanwältin, H. Leith, Barrister)
Αντίδικοι κατ’ αναίρεση: Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Αιτήματα
Οι αναιρεσείοντες ζητούν από το Δικαστήριο:
να αναιρέσει την αναιρεσιβαλλόμενη διάταξη·
να κρίνει την προσφυγή-αγωγή παραδεκτή·
να αναπέμψει την υπόθεση ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου προκειμένου αυτό να αποφανθεί επί της βασιμότητας του ακυρωτικού αιτήματος·
να αναπέμψει την υπόθεση ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου προκειμένου αυτό να αποφανθεί επί της βασιμότητας του αιτήματος περί αναγνωρίσεως εξωσυμβατικής ευθύνης της Ένωσης· και
να καταδικάσει τους αντιδίκους κατ’ αναίρεση στα δικαστικά έξοδα της αναιρετικής διαδικασίας και της διαδικασίας ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου.
Λόγοι αναιρέσεως και κύρια επιχειρήματα
Οι αναιρεσείοντες ασκούν αναίρεση κατά της απόφασης του Γενικού Δικαστηρίου να απορρίψει την προσφυγή-αγωγή τους, προβάλλοντας τους ακόλουθους λόγους αναιρέσεως.
Πρώτος λόγος: Το Γενικό Δικαστήριο υπέπεσε σε πλάνη καθόσον έκρινε ότι οι αναιρεσείοντες δεν πληρούν τα κριτήρια της νομολογίας Plaumann σχετικά με το ότι η επίμαχη πράξη πρέπει να αφορά ατομικά τον προσφεύγοντα. Οι τρεις πράξεις σχετικά με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου1 2 3 επιτρέπουν εκπομπές που επηρεάζουν καθέναν εκ των αναιρεσειόντων με συγκεκριμένο πραγματικό τρόπο. Επιπλέον, τα κριτήρια της νομολογίας Plaumann πληρούνται καθόσον οι τρεις πράξεις σχετικά με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου προσβάλλουν ατομικά θεμελιώδη δικαιώματα των αναιρεσειόντων.
Δεύτερος λόγος: Επικουρικώς, το Γενικό Δικαστήριο υπέπεσε σε πλάνη καθόσον δεν προσάρμοσε τα κριτήρια της νομολογίας Plaumann προκειμένου να λάβει υπόψη την επιτακτική πρόκληση της κλιματικής αλλαγής και την επίκληση ατομικών θεμελιωδών δικαιωμάτων των αναιρεσειόντων, συμπεριλαμβανομένης της εγγύησης περί αποτελεσματικής έννομης προστασίας των δικαιωμάτων αυτών. Το Δικαστήριο έχει κρίνει ότι η αποτελεσματικότητα ορισμένου δικαιώματος επιβάλλει να υφίσταται αντίστοιχο μέσο ένδικης προστασίας και το Γενικό Δικαστήριο υπέπεσε σε πλάνη καθόσον έκρινε ότι τα εθνικά δικαστήρια (και ο μηχανισμός προδικαστικής παραπομπής σύμφωνα με το άρθρο 267 ΣΛΕΕ) ή μια προσφυγή που προσβάλλει εκτελεστικές πράξεις της Επιτροπής θα παρείχαν ένα αποτελεσματικό σύστημα μέσων ένδικης προστασίας στην περίπτωση αυτή.
Το Δικαστήριο πρέπει επομένως να κρίνει ότι, όταν (όπως στην υπό κρίση περίπτωση) δεν υφίσταται κανένα άλλο αποτελεσματικό μέσο ένδικης προστασίας για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων του προσφεύγοντος, το κριτήριο του «ατομικού επηρεασμού» πληρούται όταν υποστηρίζεται και αποδεικνύεται ότι μια νομοθετική πράξη προσβάλλει σε μεγάλο βαθμό ατομικό θεμελιώδες δικαίωμα του προσφεύγοντος ή, επικουρικώς, συνιστά επέμβαση στο ουσιώδες περιεχόμενο του δικαιώματος. Το κριτήριο αυτό πληρούται στην προκειμένη περίπτωση.
Τρίτος λόγος: Πέραν του πρώτου και του δεύτερου λόγου, το Γενικό Δικαστήριο υπέπεσε σε πλάνη καθόσον δεν δέχτηκε ότι η ένωση Saminuorra (ένωση νέων Sami) νομιμοποιούνταν ενεργητικά, παραλείποντας να λάβει υπόψη (χωρίς αιτιολογία) τα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι επίμαχες πράξεις αφορούν ατομικά τα περισσότερα από τα μέλη της ένωσης, τα οποία επομένως νομιμοποιούνταν έκαστο χωριστά. Επικουρικώς, το Γενικό Δικαστήριο θα έπρεπε να είναι πιο επιεικές σχετικά με τα κριτήρια για τη θεμελίωση της ενεργητικής νομιμοποίησης όσον αφορά τις ενώσεις που εκπροσωπούν μια κοινότητα ιθαγενών.
Τέταρτος λόγος: Το Γενικό Δικαστήριο εφάρμοσε εσφαλμένο νομικό κριτήριο καθόσον απέρριψε την αγωγή λόγω εξωσυμβατικής ευθύνης ως απαράδεκτη, εισάγοντας ένα νέο κριτήριο για τη θεμελίωση της ενεργητικής νομιμοποίησης του προσφεύγοντος στο πλαίσιο του άρθρου 263 ΣΛΕΕ. Το κριτήριο αυτό δεν βρίσκει έρεισμα στο κείμενο της Συνθήκης ή στη νομολογία.
____________
1 Οδηγία (ΕΕ) 2018/410 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Μαρτίου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας 2003/87/ΕΚ με σκοπό την ενίσχυση οικονομικά αποδοτικών μειώσεων των εκπομπών και την προώθηση επενδύσεων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και της απόφασης (ΕΕ) 2015/1814 (ΕΕ 2018, L 76, σ. 3).
2 Κανονισμός (ΕΕ) 2018/841 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2018, σχετικά με τη συμπερίληψη των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και των απορροφήσεων από δραστηριότητες χρήσης γης, αλλαγής χρήσης γης και δασοπονίας στο πλαίσιο για το κλίμα και την ενέργεια έως το 2030, καθώς και για την τροποποίηση του κανονισμού (EE) αριθ. 525/2013 και της απόφασης (EE) αριθ. 529/2013/ΕΕ (ΕΕ 2018, L 156, σ. 1).
3 Κανονισμός (ΕΕ) 2018/842 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Μαΐου 2018, σχετικά με τις δεσμευτικές ετήσιες μειώσεις των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τα κράτη μέλη από το 2021 έως το 2030, στο πλαίσιο της συμβολής στη δράση για το κλίμα για την τήρηση των δεσμεύσεων που απορρέουν από τη συμφωνία του Παρισιού και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 525/2013 (ΕΕ 2018, L 156, σ. 26).