WYROK SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ
(pierwsza izba)
z dnia 26 września 2011 r.
Sprawa F‑31/06
Marco Pino
przeciwko
Komisji Europejskiej
Służba publiczna – Urzędnicy – Powołanie – Artykuł 5 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego – Konkurs wewnętrzny na wyższą kategorię ogłoszony przed dniem 1 maja 2004 r. – Kandydat umieszczony na liście rezerwy kadrowej przed dniem 1 maja 2006 r. – Grupa zaszeregowania – Zastosowanie mnożnika niższego od 1 – Utrata punktów awansu
Przedmiot: Skarga wniesiona na podstawie art. 236 WE i art. 152 EWEA, w której M. Pino żąda tytułem głównym stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie powołania go do wyższej kategorii, ze względu na to, że w omawianych decyzjach zaszeregowano go do niższej grupy niż należało na podstawie przepisów regulaminu pracowniczego.
Orzeczenie: Skarga zostaje oddalona. Każda ze stron pokrywa własne koszty. Rada, interwenient, pokrywa własne koszty.
Streszczenie
1. Urzędnicy – Zatrudnienie – Powołanie do grupy zaszeregowania – Powołanie do grupy zaszeregowania grupy funkcyjnej wymienionej w ogłoszeniu o konkursie – Wprowadzenie nowej struktury zatrudnienia rozporządzeniem nr 723/2004 – Przepisy przejściowe dotyczące zaszeregowania do grupy
(regulamin pracowniczy, art. 31, załącznik XIII, art. 5 ust. 2)
2. Urzędnicy – Kariera zawodowa – Wprowadzenie przepisów przejściowych towarzyszących przejściu z dawnej do nowej struktury zatrudnienia urzędników – Zasady zaszeregowania do grupy
(regulamin pracowniczy, załącznik XIII, art. 2 ust. 1, art. 5 ust. 2)
3. Prawo Unii – Zasady – Ochrona uzasadnionych oczekiwań – Przesłanki
4. Urzędnicy – Zatrudnienie – Powołanie do grupy zaszeregowania – Wprowadzenie nowej struktury zatrudnienia rozporządzeniem nr 723/2004 – Przepisy przejściowe dotyczące zaszeregowania do grupy
(regulamin pracowniczy; rozporządzenie Rady nr 723/2004)
5. Urzędnicy – Skarga – Interes prawny – Zarzut naruszenia istotnych wymogów proceduralnych – Ograniczona swoboda administracji
(regulamin pracowniczy, art. 91)
6. Urzędnicy – Wynagrodzenie – Normy przejściowe obowiązujące po wejściu w życie rozporządzenia nr 723/2004 – Ustalenie grupy zaszeregowania i mnożnika
(regulamin pracowniczy, art. 45a, załącznik XIII, art. 2, art. 5 ust. 2, art. 7, 8)
7. Urzędnicy – Awans – Zmiana kategorii w następstwie konkursu wewnętrznego – Prawo do zachowania punktów awansu – Brak
(regulamin pracowniczy, art. 45, załącznik XIII, art. 5)
1. Artykuł 31 ust. 1 regulaminu pracowniczego stanowi, że laureaci konkursu są powoływani do grupy zaszeregowania grupy funkcyjnej wymienionej w ogłoszeniu o konkursie, który przeszli.
O ile z przytoczonego przepisu z konieczności wynika, że laureaci konkursów wewnętrznych powinni być powoływani do grupy zaszeregowania wymienionej w ogłoszeniu o konkursie, w wyniku którego zostali zatrudnieni, o tyle określenie poziomu stanowisk do obsadzenia oraz warunków powołania laureatów na te stanowiska, którego zainteresowana instytucja dokonała w ramach przepisów dawnego regulaminu pracowniczego, redagując ogłoszenie o konkursie, nie mogło wywoływać nadal skutków po dniu 1 maja 2004 r., którą to datę prawodawca Unii przyjął jako datę wejścia w życie nowej struktury zatrudnienia urzędników.
Wynikające z art. 31 ust. 1 regulaminu pracowniczego uprawnienie laureatów konkursów do otrzymania powołania do grupy zaszeregowania wskazanej w ogłoszeniu o konkursie może znajdować zastosowanie tylko wtedy, gdy prawo nie ulegnie zmianie, ponieważ oceny zgodności decyzji z prawem dokonuje się z uwzględnieniem okoliczności prawnych obowiązujących w chwili jej wydawania, a więc przepis ten nie może zobowiązywać administracji do podjęcia decyzji niezgodnej z regulaminem pracowniczym w brzmieniu zmienionym przez prawodawcę, a zatem niezgodnej z prawem.
W tym kontekście, charakteryzującym się uchyleniem z dniem 1 maja 2004 r. w ramach nowej struktury zatrudnienia grup zaszeregowania wskazanych w ogłoszeniach o konkursie, które zostały opublikowane przed tą datą, prawodawca miał prawo wprowadzić art. 5 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego celem zaradzenia trudnościom, które ta sytuacja rodziła, i określić grupę zaszeregowania laureatów konkursów wewnętrznych na wyższą kategorię umieszczonych na listach rezerwy kadrowej przed dniem 1 maja 2006 r. i powołanych do nowej kategorii na podstawie tych konkursów po dniu 1 maja 2004 r.
Wprawdzie grupy zaszeregowania określone w art. 5 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego nie odpowiadają grupom wymienionym w ogłoszeniach o konkursach wewnętrznych opublikowanych przed dniem 1 maja 2004 r. i niewątpliwie przepis ten stanowi odstępstwo od zasady zawartej w art. 31 regulaminu pracowniczego, który powtarza brzmienie art. 31 dawnego regulaminu pracowniczego, jednakże, mając na względzie cel art. 5 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego, przepis ten stanowi przepis szczególny o charakterze przejściowym, który jako taki może ustanawiać wyjątek od zasady ogólnej przewidzianej w art. 31 regulaminu pracowniczego, mający zastosowanie do określonej kategorii urzędników. Należy bowiem przypomnieć, że ograniczenia nieuniknione przy przechodzeniu od jednego sposobu zarządzania do drugiego, w odniesieniu do kariery zawodowej urzędników, mogą zmuszać administrację do tymczasowego odejścia, w pewnych granicach, od ścisłego stosowania przepisów i zasad mających charakter stały i stosowanych zwykle do rozpatrywanych sytuacji.
(zob. pkt 66–70)
Odesłanie:
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑58/05 Centeno Mediavilla i in. przeciwko Komisji, 11 lipca 2007 r., pkt 100, 109
Sąd do spraw Służby Publicznej: sprawa F‑20/06 De Luca przeciwko Komisji, 30 września 2010 r., pkt 86 i przytoczone tam orzecznictwo, odwołanie w toku przed Sądem Unii Europejskiej, sprawa T‑563/10 P
2. Artykuł 2 ust. 1 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego ustanawia bardziej korzystną korelację między dawnymi i nowymi grupami zaszeregowania w stosunku do zaszeregowania określonego w art. 5 ust. 2 załącznika XIII dla urzędników, którzy przeszli konkurs na wyższą kategorię. Jednak przytoczony art. 2 ust. 1 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego miał jedynie na celu zmianę nazewnictwa, w dniu 1 maja 2004 r., grup zaszeregowania, które miały już osoby będące urzędnikami w dniu 30 kwietnia 2004 r., w celu zastosowania do nich nowej struktury zatrudnienia, która miała wejść w pełni w życie w dniu 1 maja 2006 r., i nie można mu nadawać zakresu wykraczającego poza ustanowienie tej pośredniej korelacji. Omawiany przepis nie mógł więc być stosowany do ustalenia grupy zaszeregowania urzędnika, którego powołanie do wyższej kategorii nastąpiło dopiero w dniu 27 kwietnia 2005 r., ze względu na to, że został laureatem konkursu wewnętrznego na wyższą kategorię, który został ogłoszony przed dniem 1 maja 2004 r. i z którego lista odpowiednich kandydatów została sporządzona przed dniem 1 maja 2006 r.
(zob. pkt 75)
Odesłanie:
Sąd Pierwszej Instancji: ww. sprawa Centeno Mediavilla i in. przeciwko Komisji, pkt 112–115
3. Prawo do żądania ochrony uzasadnionych oczekiwań przysługuje każdej jednostce znajdującej się w sytuacji, w której można stwierdzić, że administracja Unii wzbudziła u niej uzasadnione nadzieje, dostarczając jej precyzyjnych zapewnień w formie dokładnych, bezwarunkowych i spójnych informacji pochodzących z uprawnionych i wiarygodnych źródeł.
Nikt nie może powoływać się na naruszenie tej zasady w braku precyzyjnych zapewnień udzielonych mu przez administrację.
(zob. pkt 80, 81)
Odesłanie:
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑273/01 Innova Privat‑Akademie przeciwko Komisji, 19 marca 2003 r., pkt 26 i przytoczone tam orzecznictwo; ww. sprawa Centeno Mediavilla i in. przeciwko Komisji, pkt 96
4. Naruszenie zasady równego traktowania ma miejsce wówczas, gdy odmienne sytuacje traktowane są w sposób identyczny i odwrotnie, gdy dwie kategorie osób, których sytuacja faktyczna i prawna nie różnią się zasadniczo, traktuje się w sposób odmienny.
W tym względzie laureatów konkursu otwartego umieszczonych na liście odpowiednich kandydatów przed dniem 1 maja 2004 r., czyli datą wejścia w życie rozporządzenia nr 723/2004 zmieniającego regulamin pracowniczy i warunki zatrudnienia innych pracowników, lecz powołanych na urzędników po tej dacie, nie można uznać za należących do tej samej kategorii osób co laureatów tych samych konkursów zatrudnionych przed dniem 1 maja 2004 r.
Co za tym idzie, laureaci konkursów wewnętrznych na wyższą kategorię ogłoszonych przed dniem 1 maja 2004 r., którzy zostali umieszczeni na liście rezerwy kadrowej po dniu 1 maja 2004 r. i mogli zatem zostać powołani do wyższej kategorii dopiero po tej dacie, nie należą do tej samej kategorii osób co laureaci innych konkursów na wyższą kategorię powołani do wyższej kategorii przed dniem 1 maja 2004 r.
(zob. pkt 96, 98, 99)
Odesłanie:
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑368/03 De Bustamante Tello przeciwko Radzie, 25 października 2005 r., pkt 69 i przytoczone tam orzecznictwo; ww. sprawa Centeno Mediavilla i in. przeciwko Komisji, pkt 80
5. Urzędnik nie ma żadnego uzasadnionego interesu w żądaniu stwierdzenia nieważności decyzji ze względu na wadę formalną, a konkretnie na naruszenie obowiązku uzasadnienia, w razie gdy administracji nie przysługuje jakikolwiek zakres swobodnego uznania i jest zobowiązana do takiego działania, jakie podjęła, gdyż stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji może doprowadzić jedynie do wydania decyzji co do istoty identycznej jak decyzja, której nieważność stwierdzono.
(zob. pkt 112)
Odesłanie:
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑372/00 Campolargo przeciwko Komisji, 23 kwietnia 2002 r., pkt 62
6. Artykuł 7 ust. 1 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego stanowi, że miesięczne wynagrodzenie podstawowe urzędników z naboru przeprowadzonego przed dniem 1 maja 2004 r. nie ulega zmianie z racji zmiany nazw grup zaszeregowania na mocy art. 2 ust. 1 tego załącznika. Artykuł 7 ust. 2 stanowi, że dla każdego urzędnika mnożnik wylicza się z dnia 1 maja 2004 r. Ten mnożnik jest równy stosunkowi między miesięcznym wynagrodzeniem podstawowym wypłacanym na rzecz urzędnika przed dniem 1 maja 2004 r., a mającą zastosowanie kwotą określoną w art. 2 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego. Artykuł 2 ust. 3 załącznika XIII stanowi, że wynagrodzenia dla nowych szczebli przejściowych wykorzystuje się jako kwoty mające zastosowanie w rozumieniu art. 7 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego. Tym samym przytoczony art. 7 ma na celu uniknięcie tego, by zmiana nazewnictwa stopni zaszeregowania prowadziła do jakichkolwiek zmian w miesięcznym wynagrodzeniu podstawowym urzędników zatrudnionych pod rządami dawnego regulaminu pracowniczego, a w szczególności do ich bezpodstawnego wzbogacenia.
Ponadto art. 2 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego określa wysokość podstawowego wynagrodzenia miesięcznego dla każdej grupy zaszeregowania oraz każdego stopnia należących do nowych pośrednich grup zaszeregowania. Zgodnie z tym przepisem w związku z art. 8 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego określającego przemianowanie nazw pośrednich grup zaszeregowania na nowe grupy zaszeregowania w dwóch grupach funkcyjnych utworzonych zgodnie z nowym regulaminem pracowniczym, wynagrodzenia poszczególnych grup zaszeregowania i stopni grupy funkcyjnej AST są takie same jak wynagrodzenia odpowiadających im grup zaszeregowania i stopni grupy funkcyjnej AD.
Ponadto art. 45a regulaminu pracowniczego wprowadza system, zgodnie z którym od dnia 1 maja 2006 r. przejście z grupy funkcyjnej AST (która zastąpiła dawne kategorie B, C i D) do grupy funkcyjnej AD (która zastąpiła dawną kategorię A) nie następuje już w drodze konkursu wewnętrznego, lecz tzw. procedury certyfikacji, polegającej na ukończeniu z pomyślnym wynikiem odpowiedniego programu szkolenia. W art. 45a ust. 3 regulaminu pracowniczego wyraźnie przewidziano, że powołanie na stanowisko w grupie funkcyjnej AD nie ma wpływu na grupę zaszeregowania oraz stopień przyznane urzędnikowi w chwili powołania.
W świetle powyższych przepisów widoczny jest zamiar prawodawcy Unii, by przejście do wyższej grupy funkcyjnej wiązało się z wykonywaniem obowiązków administratora i z korzystniejszą perspektywą rozwoju kariery zawodowej, lecz nie z natychmiastowym awansem płacowym.
W związku z tym nowy regulamin pracowniczy nie przewiduje żadnych zmian w wynagrodzeniu podstawowym urzędnika ani z racji swego wejścia w życie, ani z racji przejścia wspomnianego urzędnika do wyższej grupy funkcyjnej.
O ile przyjmując art. 5 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego prawodawca zamierzał przyznać pewne korzyści urzędnikom, którzy w wyniku konkursu wewnętrznego na wyższą kategorię dowiedli, że są zdolni zajmować stanowiska należące do wyższej kategorii, o tyle nie było jednak jego zamiarem, by takie korzyści przewyższały korzyści urzędników, którzy po dniu 1 maja 2006 r. przejdą pomyślnie procedurę certyfikacji.
Zatem zgodnie z art. 7 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego i w braku wyraźnych przepisów tego załącznika, które stanowiłyby inaczej, wynagrodzenie urzędników powołanych na podstawie art. 5 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego należy obliczać, podobnie jak w przypadku urzędników powołanych przed dniem 1 maja 2004 r., z zastosowaniem mnożnika.
(zob. pkt 131–139)
Odesłanie:
Sąd do spraw Służby Publicznej: sprawa F‑71/09 Caminiti przeciwko Komisji, 11 maja 2011 r., pkt 46
7. W art. 5 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego nie ma mowy o punktach awansu zgromadzonych w dawnej kategorii w kontekście przejścia do wyższej kategorii. Wspomniany przepis ma bowiem na celu ustalenie między innymi zaszeregowania do grupy i na stopień przy powoływaniu laureatów konkursów wewnętrznych na wyższą kategorię, umieszczonych na liście odpowiednich kandydatów przed dniem 1 maja 2006 r., do wyższej kategorii pod rządami nowego regulaminu pracowniczego.
Ponadto powołanie do wyższej grupy zaszeregowania w wyniku konkursu wewnętrznego jest równoważne z awansem, a zatem stosuje się do niego zasady regulaminu pracowniczego dotyczące samego awansowania.
W związku z tym, ponieważ powołanie do wyższej grupy zaszeregowania w wyniku konkursu wewnętrznego jest równoważne z awansem, tym bardziej tak musi być w przypadku powołania do wyższej kategorii w wyniku konkursu wewnętrznego na wyższą kategorię: przejście do wyższej kategorii, oznaczające wykonywanie innych obowiązków, stanowi awans i stosują się do niego zasady dotyczące awansowania.
Brak usunięcia punktów zgromadzonych przez urzędnika powołanego do wyższej kategorii na podstawie art. 5 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego powodowałby ułatwienie mu awansu, głównie w oparciu o punkty zdobyte w jego dawnej kategorii, co byłoby sprzeczne z art. 45 regulaminu pracowniczego, zgodnie z którym porównanie osiągnięć urzędnika w perspektywie przyznania mu awansu powinno się przeprowadzać względem jego współpracowników z tej samej grupy zaszeregowania. Z przytoczonego artykułu regulaminu pracowniczego wynika de facto, że przy porównaniu osiągnięć urzędników w tej samej grupie zaszeregowania mających prawo do ubiegania się o awans administracja powinna uwzględnić punkty awansu zgromadzone przez nich w danej grupie zaszeregowania. Tymczasem punkty zgromadzone przez urzędnika przed zmianą kategorii na wyższą odpowiadają jego osiągnięciom na stanowisku należącym do niższej kategorii, przy wykonywaniu innego rodzaju obowiązków. Punkty te służyły więc do awansowania do kolejnej grupy w niższej kategorii i nie mogą posłużyć do awansowania do kolejnej grupy zaszeregowania w wyższej kategorii, w której zainteresowany niekoniecznie wykazał się już jakimiś osiągnięciami.
W takim przypadku zachowanie zgromadzonych punktów pozwalałoby w konsekwencji na to, by urzędnik zaszeregowany na podstawie art. 5 ust. 2 załącznika XIII do regulaminu pracowniczego w wyniku przejścia do wyższej kategorii miał większe szanse na szybki awans niż jego współpracownicy z tej samej grupy zaszeregowania, którzy weszli do wyższej kategorii na podstawie art. 45 regulaminu pracowniczego, co byłoby niezgodne z zasadą równego traktowania, wymagającą, by wszyscy urzędnicy w tej samej grupie zaszeregowania przy takich samych osiągnięciach mieli takie same szanse na awans do wyższej grupy zaszeregowania.
(zob. pkt 155–157, 159, 160)
Odesłanie:
Trybunał: sprawy połączone 20/83 i 21/83 Vlachos przeciwko Trybunałowi Sprawiedliwości, 13 grudnia 1984 r., pkt 22–24
Sąd do spraw Służby Publicznej: sprawa F‑21/06 Da Silva przeciwko Komisji, 28 czerwca 2007 r., pkt 75