WYROK SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ UNII EUROPEJSKIEJ
(pierwsza izba)

z dnia 19 marca 2013 r.

Sprawa F‑10/12

SF

przeciwko

Komisji Europejskiej

Służba publiczna – Wynagrodzenie – Dieta dzienna – Przeniesienie – Przyznanie diety dziennej – Urzędnik będący właścicielem mieszkania w nowym miejscu zatrudnienia – Dowód na poniesienie kosztów powstałych w związku z tymczasowym osiedleniem się w nowym miejscu zatrudnienia

Przedmiot:      Skarga wniesiona na podstawie art. 270 TFUE, znajdującego zastosowanie do traktatu EWEA na mocy jego art. 106a, w której SF żąda zasadniczo stwierdzenia nieważności odmownej decyzji Komisji Europejskiej z dnia 24 maja 2011 r. w sprawie przyznania mu diety dziennej.

Orzeczenie:      Skarga zostaje oddalona. Komisja pokrywa własne koszty postępowania i zostaje obciążona połową kosztów poniesionych przez SF. SF pokrywa połowę własnych kosztów.

Streszczenie

1.      Urzędnicy – Zwrot kosztów – Dieta dzienna – Warunki przyznania

(regulamin pracowniczy, art. 20, 71; załącznik VII, art. 10 ust. 1)

2.      Urzędnicy – Zwrot kosztów – Dieta dzienna – Warunki przyznania – Koszty lub niedogodności powstałe w związku z koniecznością przemieszczenia się lub tymczasowego osiedlenia się w miejscu zatrudnienia – Ciężar dowodu spoczywający na urzędniku – Poszanowanie wyboru mieszkania urzędnika przez administrację

(regulamin pracowniczy, art. 20, załącznik VII, art. 10 ust. 1)

3.      Urzędnicy – Zwrot kosztów – Dieta dzienna – Warunki przyznania – Koszty powstałe w związku z obowiązkiem zamieszkiwania w miejscu zatrudnienia – Pojęcie – Koszty powstałe w związku z obowiązkami wynikającymi dla urzędnika jako właściciela mieszkania położonego w nowym miejscu zatrudnienia – Wyłączenie

(regulamin pracowniczy, art. 20, załącznik VII, art. 10 ust. 1)

1.      Celem art. 71 regulaminu pracowniczego, który przewiduje, że urzędnik jest uprawniony do zwrotu poniesionych przez niego kosztów w związku z przeniesieniem, jest uniknięcie sytuacji, w której urzędnik sam ponosi koszty powstałe w związku z wykonywaniem swoich obowiązków.

To właśnie w świetle tego celu należy stosować art. 10 ust. 1 załącznika VII do regulaminu pracowniczego, który przewiduje przyznanie diety dziennej urzędnikowi, który wykazał, że był zmuszony do zmiany miejsca zamieszkania w celu spełnienia wymogów określonych w art. 20 regulaminu pracowniczego, czyli zamieszkiwania w miejscowości, w której jest zatrudniony, lub w takiej odległości od niej, by nie utrudniało to wykonywania jego obowiązków.

Przyznanie diety dziennej uzależnione jest od spełnienia dwóch przesłanek: po pierwsze, zmiany miejsca zamieszkania w celu spełnienia wymogów określonych w art. 20 regulaminu pracowniczego, a po drugie, poniesienia kosztów lub niedogodności powstałych w związku z koniecznością przemieszczenia się lub tymczasowego osiedlenia się w miejscu zatrudnienia. Ponieważ obie te przesłanki są kumulatywne, dieta dzienna nie może w szczególności zostać przyznana urzędnikowi, który nie wykazał poniesienia takich kosztów czy niedogodności.

Natomiast prawodawca Unii nigdy nie uzależniał przyznania diety dziennej od spełnienia przesłanki wykazania przez danego urzędnika, że był on zobowiązany do tymczasowego utrzymania miejsca zamieszkania w miejscu pochodzenia lub w miejscu poprzedniego zatrudnienia, które również tymczasowo generowało koszty. Wymaganie przez instytucję spełnienia dodatkowego warunku „drugich” kosztów po to, aby zainteresowani mogli korzystać z diety dziennej, stanowiłoby zatem naruszenie podstawowej zasady pewności prawa, jak również brzmienia art. 10 ust. 1 załącznika VII do regulaminu pracowniczego.

Ponadto nie można uznać, by tylko osoby związane z instytucjami niepewnym stosunkiem pracy (urzędnicy na okresie próbnym, personel tymczasowy lub kontraktowy, oddelegowani eksperci krajowi) mogły być uznane za osiedlające się tymczasowo w miejscu zatrudnienia do momentu przeprowadzki, chyba że automatycznie wykluczy się z kręgu uprawnionych do diety dziennej, z naruszeniem regulaminu pracowniczego, urzędników na czas nieokreślony. Rozstrzygający w tym względzie nie jest bowiem niepewny charakter stosunku pracy, lecz niepewna sytuacja lokalowa, w jakiej znajduje się osoba zobowiązana na gruncie regulaminu pracowniczego do zamieszkiwania w miejscu zatrudnienia, w którym ma wykonywać swe obowiązki w instytucji, podmiocie lub jednostce organizacyjnej Unii. Niepewność lokalowa jest bowiem pojęciem odrębnym od niepewności zatrudnienia. Urzędnik zatrudniony na czas nieokreślony, który zmienia miejsce pracy, powinien zatem móc być uznany za tymczasowo osiedlającego się w nowym miejscu zatrudnienia.

(zob. pkt 27–29, 39, 44)

Odesłanie:

Trybunał: sprawa 280/85 Mouzourakis przeciwko Parlamentowi, 5 lutego 1987 r., pkt 9, 12

Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑48/89 Beltrante i in. przeciwko Radzie, 26 września 1990 r., pkt 28; sprawa T‑63/91 Benzler przeciwko Komisji, 10 lipca 1992 r., pkt 20, 21

2.      O ile w ramach wniosku o dietę dzienną, w następstwie zmiany miejsca zatrudnienia przez urzędnika, do tego urzędnika należy dostarczenie dowodów na to, że poniósł koszty lub doświadczył niedogodności powstałych w związku z koniecznością przemieszczenia się lub tymczasowego osiedlenia się w miejscu zatrudnienia, o tyle obowiązkiem administracji jest poszanowanie wyboru zainteresowanego, czyli swobodnego ustalenia miejsca zamieszkania w tym okresie, tak jak tego pragnie urzędnik. Tym samym, z wyjątkiem poważnych podejrzeń i oczywistych poszlak co do braku faktycznej zgodności podnoszonych kosztów z rzeczywistą sytuacją zainteresowanego, zadaniem administracji nie jest podważanie wyboru urzędnika, który może polegać na tymczasowym zamieszkiwaniu, z narażeniem się na duże koszty, na przykład w hotelu lub wynajętym umeblowanym mieszkaniu, lub na nienarażaniu się na takie koszty, zamieszkując na przykład u członka rodziny lub przyjaciela, lub w mieszkaniu, którego jest właścicielem.

(zob. pkt 30)

3.      W ramach wniosku o dietę dzienną, w następstwie zmiany miejsca zatrudnienia przez urzędnika, koszty, jakie urzędnik musi w każdym razie ponieść jako właściciel nieruchomości położonej w miejscu zatrudnienia, takie jak koszty zwrotu pożyczki hipotecznej na zakup tego mieszkania, koszty komunalne, koszty utrzymania czy elektryczności, nie mogą być uznane za powstałe w związku z obowiązkiem zamieszkania określonym w art. 20 regulaminu pracowniczego.

W celu korzystania z diety dziennej urzędnik powinien wykazać, że poniósł koszty powstałe w związku z obowiązkiem zamieszkania w miejscu zatrudnienia, a nie powstałe w związku z obowiązkami wynikającymi dla niego jako właściciela nieruchomości położonej w tym miejscu.

(zob. pkt 33, 34)