Αίτηση προδικαστικής αποφάσεως την οποία υπέβαλε το Rechtbank Midden-Nederland (Κάτω Χώρες) στις 29 Σεπτεμβρίου 2020 – ZK, ως διάδοχος του JM, συνδίκου της πτωχεύσεως της BMA Nederland BV κατά BMA Braunschweigische Maschinenbauanstalt AG, κυρίως παρεμβαίνον: Stichting Belangbehartiging Crediteuren BMA Nederland

(Υπόθεση C-498/20)

Γλώσσα διαδικασίας: η ολλανδική

Αιτούν δικαστήριο

Rechtbank Midden-Nederland

Διάδικοι στην υπόθεση της κύριας δίκης

Ενάγων: ZK, ως διάδοχος του JM, συνδίκου της πτωχεύσεως της BMA Nederland BV

Εναγομένη: BMA Braunschweigische Maschinenbauanstalt AG

Κυρίως παρεμβαίνον: Stichting Belangbehartiging Crediteuren BMA Nederland

Προδικαστικά ερωτήματα

α) Έχει η έκφραση «του τόπου όπου συνέβη [...] το ζημιογόνο γεγονός» στο άρθρο 7, σημείο 2, του κανονισμού (ΕΕ) 1215/2012¹ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 2012, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις (αναδιατύπωση) (στο εξής: κανονισμός Βρυξέλλες Ια) την έννοια ότι «τόπος όπου συνέβη το γενεσιουργό της ζημίας γεγονός» (Handlungsort) είναι ο τόπος της έδρας της εταιρίας η οποία δεν είναι σε θέση να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις των πιστωτών της, όταν η αδυναμία αυτή οφείλεται στην εκ μέρους της μητρικής εταιρίας της μητρικής της εν λόγω εταιρίας παραβίαση του καθήκοντός της επιμελείας έναντι των εν λόγω πιστωτών;

β) Έχει η έκφραση «του τόπου όπου συνέβη [...] το ζημιογόνο γεγονός» στο άρθρο 7, σημείο 2, του κανονισμού Βρυξέλλες Ια την έννοια ότι «τόπος επελεύσεως της ζημίας» (Erfolgsort) είναι ο τόπος της έδρας της εταιρίας η οποία δεν είναι σε θέση να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις των πιστωτών της, όταν η αδυναμία αυτή οφείλεται στην εκ μέρους της μητρικής εταιρίας της μητρικής της εν λόγω εταιρίας παραβίαση του καθήκοντός της επιμελείας έναντι των εν λόγω πιστωτών;

    γ) Απαιτείται η συνδρομή πρόσθετων περιστάσεων προκειμένου να θεμελιωθεί η διεθνής δικαιοδοσία του δικαστηρίου του τόπου της έδρας της εταιρίας η οποία δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις της, και, σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, ποιες είναι οι περιστάσεις αυτές;

    δ) Έχει σημασία για τον προσδιορισμό της διεθνούς δικαιοδοσίας του δικαστηρίου βάσει του άρθρου 7, σημείο 2, του κανονισμού Βρυξέλλες Ια, το γεγονός ότι ο Ολλανδός σύνδικος της πτωχεύσεως της εταιρίας, η οποία δεν είναι σε θέση να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις των πιστωτών της, άσκησε αγωγή αποζημίωσης εξ αδικοπραξίας στο πλαίσιο του εκ του νόμου καθήκοντός του για τη ρευστοποίηση της πτωχευτικής περιουσίας, επ’ ωφελεία (μολονότι όχι επ’ ονόματι) του συνόλου των πιστωτών; Μια τέτοια αγωγή έχει ως αποτέλεσμα να μην εξετάζεται η ατομική θέση των επιμέρους πιστωτών, ενώ ο εναγόμενος τρίτος δεν έχει στη διάθεσή του έναντι του συνδίκου της πτωχεύσεως όλα τα μέσα άμυνας που θα είχε ενδεχομένως στη διάθεσή του έναντι των επιμέρους πιστωτών.

ε) Έχει σημασία για τον προσδιορισμό της διεθνούς δικαιοδοσίας του δικαστηρίου βάσει του άρθρου 7, σημείο 2, του κανονισμού Βρυξέλλες Ια, το γεγονός ότι η κατοικία μέρους των πιστωτών, επ’ ωφελεία των οποίων ασκεί ο σύνδικος της πτωχεύσεως την αγωγή, δεν βρίσκεται στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Διαφέρει η απάντηση στο πρώτο ερώτημα εάν πρόκειται για αγωγή ασκηθείσα από ίδρυμα με σκοπό την προάσπιση των συλλογικών συμφερόντων των πιστωτών που υπέστησαν ζημία κατά την έννοια του πρώτου ερωτήματος; Μια τέτοια συλλογική αγωγή έχει ως αποτέλεσμα να μην εξετάζεται στη σχετική δίκη α) ποιος είναι ο τόπος της κατοικίας των πιστωτών αυτών, β) υπό ποιες ειδικές περιστάσεις γεννήθηκαν οι απαιτήσεις των εν λόγω πιστωτών κατά της εταιρίας, και γ) κατά πόσον υφίσταται έναντι των επιμέρους πιστωτών καθήκον επιμελείας και εάν αυτό παραβιάστηκε.

Έχει το άρθρο 8, σημείο 2, του κανονισμού Βρυξέλλες Ια την έννοια ότι, ακυρώνοντας την απόφασή του με την οποία έκρινε ότι έχει διεθνή δικαιοδοσία για την εκδίκαση της διαφοράς αυτής, το δικαστήριο της κύριας δίκης χάνει αυτομάτως τη διεθνή δικαιοδοσία του για την εκδίκαση της ασκηθείσας παρεμβάσεως;

α) Έχει το άρθρο 4, παράγραφος 1, του κανονισμού (ΕΚ) 864/2007² του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Ιουλίου 2007, για το εφαρμοστέο δίκαιο στις εξωσυμβατικές ενοχές (στο εξής: κανονισμός Ρώμη ΙΙ) την έννοια ότι «χώρα στην οποία επέρχεται η ζημία» είναι εκείνη στην οποία είναι εγκατεστημένη η εταιρία η οποία δεν είναι σε θέση να αποκαταστήσει τη ζημία που υπέστησαν οι πιστωτές της εταιρίας αυτής λόγω της προαναφερθείσας παραβίασης του καθήκοντος επιμελείας;

    β) Έχει σημασία για τον προσδιορισμό της χώρας αυτής το γεγονός ότι οι αγωγές ασκήθηκαν από τον σύνδικο της πτωχεύσεως στο πλαίσιο του εκ του νόμου καθήκοντός του για τη ρευστοποίηση της πτωχευτικής περιουσίας και από εκπρόσωπο συλλογικών συμφερόντων επ’ ωφελεία (μολονότι όχι επ’ ονόματι) του συνόλου των πιστωτών;

    γ) Έχει σημασία για τον προσδιορισμό της χώρας αυτής το γεγονός ότι η κατοικία μέρους των πιστωτών δεν βρίσκεται στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

    δ) Συνεπάγεται η ύπαρξη συμφωνιών χρηματοδότησης μεταξύ της ολλανδικής πτωχευσάσης εταιρίας και της μητρικής εταιρίας της μητρικής της, στις οποίες συμφωνήθηκε με ρήτρα παρέκτασης η διεθνής δικαιοδοσία των γερμανικών δικαστηρίων και η εφαρμογή του γερμανικού δικαίου, ότι η προβαλλόμενη αδικοπραξία της BMA AG εμφανίζει προδήλως στενότερο δεσμό με χώρα διαφορετική από τις Κάτω Χώρες, σύμφωνα με το άρθρο 4, παράγραφος 3, του κανονισμού Ρώμη ΙΙ;

____________

¹ ΕΕ 2012, L 351, σ. 1.

² ΕΕ 2007, L 199, σ. 40.