Language of document : ECLI:EU:C:2018:669

Sprawa C‑527/16

Salzburger Gebietskrankenkasse
i
Bundesminister für Arbeit, Soziales und Konsumentenschutz

przeciwko

Alpenrind GmbH i in.

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Verwaltungsgerichtshof)

Odesłanie prejudycjalne – Zabezpieczenie społeczne – Rozporządzenie (WE) nr 987/2009 – Artykuł 5 i art. 19 ust. 2 – Pracownicy delegowani do państwa członkowskiego innego niż państwo członkowskie, w którym pracodawca normalnie prowadzi swą działalność – Wydanie przez państwo członkowskie pochodzenia zaświadczeń A 1 po uznaniu przez przyjmujące państwo członkowskie, że pracownicy podlegają jego systemowi zabezpieczenia społecznego – Opinia komisji administracyjnej – Nieprawidłowe wydanie zaświadczeń A 1 – Stwierdzenie – Charakter wiążący i skutek wsteczny tych zaświadczeń – Rozporządzenie (WE) nr 883/2004 – Właściwe ustawodawstwo – Artykuł 12 ust. 1 – Pojęcie osoby „wysłanej, by zastąpić inną osobę”

Streszczenie – wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 6 września 2018 r.

1.        Zabezpieczenie społeczne – Pracownicy migrujący – Właściwe ustawodawstwo – Pracownicy delegowani do państwa członkowskiego innego niż państwo prowadzenia działalności przez pracodawcę – Zaświadczenie A 1 wydane przez właściwy organ państwa członkowskiego siedziby – Wartość dowodowa w stosunku do instytucji zabezpieczenia społecznego innych państw członkowskich oraz ich sądów

(rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: nr 883/2004, art. 12 ust. 1; nr 987/2009, art. 5 ust. 1, art. 19 ust. 2)

2.        Zabezpieczenie społeczne – Pracownicy migrujący – Właściwe ustawodawstwo – Pracownicy delegowani do państwa członkowskiego innego niż państwo prowadzenia działalności przez pracodawcę – Zaświadczenie A 1 wydane przez właściwy organ państwa członkowskiego siedziby – Wartość dowodowa w stosunku do instytucji zabezpieczenia społecznego innych państw członkowskich oraz ich sądów – Warunek – Zaświadczenie, które nie zostało wycofane ani uznane za nieważne – Komisja administracyjna zabezpieczenia społecznego stwierdzająca, w ramach procedury koncyliacji, błędne wydanie zaświadczenia i konieczność jego wycofania – Wydanie zaświadczenia po uznaniu przez przyjmujące państwo członkowskie, że dany pracownik podlega jego systemowi zabezpieczenia społecznego – Brak wpływu na moc dowodową – Zaświadczenie ze skutkiem wstecznym – Dopuszczalność

(rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: nr 883/2004, art. 12 ust. 1; nr 987/2009, art. 5, art. 19 ust. 2, art. 89 ust. 3)

3.        Zabezpieczenie społeczne – Pracownicy migrujący – Właściwe ustawodawstwo – Pracownicy delegowani do państwa członkowskiego innego niż państwo prowadzenia działalności przez pracodawcę – Pojęcie osoby „wysłanej, by zastąpić inną osobę” – Zastąpienie pracownika delegowanego przez innego pracownika delegowanego – Włączenie – Pracodawcy tych dwóch pracowników mający siedziby w tym samym państwie członkowskim – Istnienie powiązań personalnych lub organizacyjnych między nimi – Brak wpływu

(rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 883/2004, art. 12 ust. 1)

1.      Artykuł 5 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004, zmienionego rozporządzeniem nr 1244/2010, w związku z art. 19 ust. 2 rozporządzenia nr 987/2009, zmienionego rozporządzeniem nr 1244/2010, należy interpretować w ten sposób, że zaświadczenie A 1, wydane przez instytucję właściwą państwa członkowskiego na podstawie art. 12 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, zmienionego rozporządzeniem nr 1244/2010, wiąże nie tylko instytucje państwa członkowskiego, w którym wykonywana jest praca, ale również sądy tego państwa członkowskiego.

(zob. pkt 47; sentencja)

2.      Artykuł 5 ust. 1 rozporządzenia nr 987/2009, zmienionego rozporządzeniem nr 1244/2010, w związku z art. 19 ust. 2 rozporządzenia nr 987/2009, zmienionego rozporządzeniem nr 1244/2010, należy interpretować w ten sposób, że zaświadczenie A 1, wydane przez instytucję właściwą państwa członkowskiego na podstawie art. 12 ust. 1 rozporządzenia nr 883/2004, zmienionego rozporządzeniem nr 1244/2010, wiąże zarówno instytucje zabezpieczenia społecznego państwa członkowskiego, w którym wykonywana jest praca, jak i sądy tego państwa członkowskiego dopóty, dopóki zaświadczenie to nie zostanie wycofane lub uznane za nieważne przez państwo członkowskie, w którym zostało ono wydane, nawet jeśli właściwe władze tego ostatniego państwa członkowskiego i państwa członkowskiego, w którym wykonywana jest praca, przedstawiły sprawę Komisji Administracyjnej ds. Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego, która uznała, że zaświadczenie to zostało wydane nieprawidłowo i że powinno zostać wycofane.

Artykuł 5 ust. 1 rozporządzenia nr 987/2009, zmienionego rozporządzeniem nr 1244/2010, w związku z art. 19 ust. 2 rozporządzenia nr 987/2009, zmienionego rozporządzeniem nr 1244/2010, należy interpretować w ten sposób, że zaświadczenie A 1, wydane przez instytucję właściwą państwa członkowskiego na podstawie art. 12 ust. 1 rozporządzenia nr 883/2004, zmienionego rozporządzeniem nr 1244/2010, wiąże zarówno instytucje zabezpieczenia społecznego państwa członkowskiego, w którym wykonywana jest praca, jak i sądy tego państwa członkowskiego, w stosownych przypadkach ze skutkiem wstecznym, nawet jeśli zaświadczenie to zostało wydane dopiero po stwierdzeniu przez wspomniane państwo członkowskie obowiązkowego ubezpieczenia danego pracownika na podstawie jego ustawodawstwa.

Należy zatem stwierdzić, że rola komisji administracyjnej w ramach procedury przewidzianej w art. 5 ust. 2–4 rozporządzenia nr 987/2009 ogranicza się do pogodzenia rozbieżnych opinii właściwych władz państw członkowskich, które przedstawiły jej sprawę.

Stwierdzenia tego nie podważa art. 89 ust. 3 rozporządzenia nr 987/2009, który przewiduje, że właściwe władze zapewniają, aby ich instytucje były poinformowane o wszystkich przepisach Unii, legislacyjnych lub innych, w tym o decyzjach komisji administracyjnej, oraz aby je stosowały w dziedzinach objętych rozporządzeniem nr 883/2004 i rozporządzeniem nr 987/2009 oraz zgodnie z warunkami określonymi w tych rozporządzeniach, jako że przepis ten nie ma w żaden sposób na celu zmiany roli komisji administracyjnej w ramach procedury, o której mowa w poprzednim punkcie, a tym samym tego, że wnioskom, do których dojdzie ta komisja w ramach tej procedury, przysługuje wartość opinii.

(zob. pkt 62–64, 77, pkt 2 sentencji)

3.      Artykuł 12 ust. 1 rozporządzenia nr 883/2004 1244/2010, zmieniony rozporządzeniem nr 1244/2010, należy interpretować w ten sposób, że w przypadku gdy pracownik, który jest delegowany przez pracodawcę do wykonywania pracy w innym państwie członkowskim, zostaje zastąpiony innym pracownikiem delegowanym przez innego pracodawcę, należy uznać, że ten ostatni pracownik został „wysłany, by zastąpić inną osobę” w rozumieniu tego przepisu, tak że nie może on skorzystać z zasady szczególnej przewidzianej we wspomnianym przepisie, by nadal podlegać ustawodawstwu państwa członkowskiego, w którym pracodawca normalnie prowadzi swą działalność.

Okoliczność, że pracodawcy tych dwóch pracowników mają siedziby w tym samym państwie członkowskim, lub fakt, że utrzymują oni ewentualne powiązania personalne lub organizacyjne, nie mają w tym względzie znaczenia.

(zob. pkt 100; pkt 3 sentencji)