Language of document :

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Općinski sud u Zadru (Chorwacja) w dniu 2 kwietnia 2019 r. – R.D., A.D. / Raiffeisenbank St. Stefan-Jagerberg-Wolfsberg eGen

(Sprawa C-277/19)

Język postępowania: chorwacki

Sąd odsyłający

Općinski sud u Zadru

Strony w postępowaniu głównym

Strona powodowa: R.D., A.D.

Strona pozwana: Raiffeisenbank St. Stefan-Jagerberg-Wolfsberg eGen.

Pytania prejudycjalne

Jaki jest zasięg i zakres ochrony konsumentów wynikający z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów, zmieniającej dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywę 1999/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady [oraz uchylającej dyrektywę Rady 85/577/EWG i dyrektywę 97/7/WE Parlamentu Europejskiego i Rady]1 oraz z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/17/UE z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie konsumenckich umów o kredyt związanych z nieruchomościami mieszkalnymi i zmieniającej dyrektywy 2008/48/WE i 2013/36/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 1093/20102 ?

Z uwagi na to, że strona pozwana kwestionuje posiadanie przez powodów statusu konsumentów: Czy powodowie są konsumentami w rozumieniu postanowień dyrektywy [2011/83/UE] oraz w rozumieniu dyrektywy [2014/17/UE]?

Czy krajowy przepis prawny zawarty w art. 3 ust. 1 pkt a) Zakon o potrošačkom kreditiranju (ustawy o kredycie konsumenckim) […] jest sprzeczny z art. 4 dyrektywy [2014/17/UE] i z art. 3 dyrektywy 2008/48/WE3 oraz pozostałymi celami i założeniami ochrony konsumentów określonymi w preambule dyrektywy 2014/17/UE, ponieważ ustanawia on górną granicę ochrony konsumentów w nawiązaniu do określonej kwoty, a konkretnie do 1 000 000,00 HRK?

Czy art. 5 ust. 1 dyrektywy [2014/17/UE] należy interpretować w taki sposób, że w sytuacji kiedy strona pozwana, będąca spółdzielnią kredytową zarejestrowaną w Republice Austrii, nie miała zezwolenia HNB na prowadzenie działalności udzielania kredytów konsumenckich w 2007 i 2008 roku, ani specjalnej zgody Ministarstvo financija (ministerstwa finansów) zgodnie z art. 22 ustawy o kredycie konsumenckim, ani nie była zarejestrowanym przedstawicielstwem lub oddziałem na terytorium Republiki Chorwacji to stanowiło to powód do stwierdzenia nieważności umowy o kredyt oraz naruszenie przywołanego przepisu dyrektywy, ponieważ (ewentualnie) bezpośrednio zagraża to prawom konsumenta przysługującym osobom fizycznym na terytorium Republiki Chorwacji, jako że strona pozwana nie podlegała wymaganemu nadzorowi przewidzianemu w przepisach prawnych w celu ochrony konsumentów i tworzenia jednakowych standardów i kryteriów udzielania kredytów konsumentom (w tym przypadku kredytów hipotecznych) zgodnie z preambułą dyrektywy [2014/17/UE]?

Czy można uznać, że w tej sytuacji doszło do naruszenia art. 18, 19 i 20 dyrektywy 2014/17/UE z uwagi na to, że dobra wiara i uczciwość stanowią standardy prawne, względnie że przy zawarciu umowy o kredyt doszło do naruszenia dyrektywy z uwagi na fakt, że kredytu udzielono przy zastosowaniu stopy procentowej w wysokości 9,4% R[R]SO, podczas gdy konsumentom krajowym – obywatelom austriackim – strona pozwana udzielała kredytów przy zastosowaniu stopy procentowej w wysokości 4% [art. 1000 austriackiego ABGB [Allgemeines Bürgerliches Gesetzbuch (części ogólnej kodeksu cywilnego)], która to stopa procentowa jest zmienna, ponieważ strona pozwana – jako instytucja kredytowa – jednostronnie ją zmienia i udziela kredytów jedynie pod warunkiem ustanowienia hipoteki?

Czy można uznać, że doszło do naruszenia postanowień dyrektywy 2014/17/UE lub dyrektyw 2008/48/WE i 2013/36/UE oraz rozporządzenia (UE) nr 1093/2010 z uwagi na krajowe uregulowanie art. 2 Zakon o kreditnim institucijama (ustawy o instytucjach kredytowych) i krajowe uregulowanie art. 5 ust. 1 pkt 2 Zakon o kreditnim institucijama (ustawy o instytucjach kredytowych), gdy stronie pozwanej – jako instytucji kredytowej prawa austriackiego – umożliwiono, aby bez zezwolenia i nadzoru krajowego organu wykonywała działalność udzielania kredytów konsumenckich na rzecz obywateli chorwackich na terytorium Republiki Chorwacji i czy można uznać, że w takiej sytuacji cytowane krajowe przepisy nie stanowiły wystarczającej ochrony konsumentów będących osobami fizycznymi, przewidzianej w art. 5 dyrektywy 2014/17/UE (zatytułowanym „Właściwe organy”) oraz że strona pozwana nie postępowała zgodnie z zasadami dobrej wiary i uczciwości przewidzianymi w art. 4 Zakon o obveznim odnosima (ustawa o zobowiązaniach), co w konsekwencji oznacza, że postanowienia umowy o kredyt są nieważne?

Czy przy okazji zawarcia umowy o kredyt wystąpiły braki formalne lub czy […] w postępowaniu głównym doszło do naruszenia postanowień art. 13, 14 i 16 dyrektywy 2014/17/UE poprzez uzgodnienie art. A umowy o kredyt jednorazowy – s. 2, gdzie stwierdza się: „Efektywna roczna stopa procentowa (RRSO) wynosi 9,4%. W przypadku opóźnień w płatnościach fikcyjna roczna stopa procentowa zostaje podana do wiadomości w dokumencie wywieszonym przy okienku”?

Czy można uznać, że w sytuacji takiej jak zaistniała w postępowaniu głównym doszło do naruszenia postanowień art. 13, 14 i 16 dyrektywy 2014/17/UE z uwagi na to, że kwestionowane umowy o kredyt są umowami adhezyjnymi, to znaczy sporządzonymi w sposób typowy na uprzednio istniejących wzorcach umownych strony pozwanej, drukowany[ch] w języku niemieckim, nieprzetłumaczonymi w całości na język ojczysty strony powodowej, a zawarcie umowy nie było poprzedzone ogłaszaniem się poprzez sieć pośredników strony pozwanej (spółdzielni) w Republice Chorwacji, którzy to pośrednicy, jak i sama strona pozwana, zgodnie z chorwackimi przepisami nie mieli zezwolenia HNB na prowadzenie działalności udzielania kredytów lub zgody Ministarstvo financija (ministerstwa finansów) na prowadzenie działalności udzielania kredytów konsumenckich na terytorium Republiki Chorwacji?

Czy można uznać, że w sytuacji takiej jak zaistniała w postępowaniu głównym doszło do naruszenia postanowień dyrektywy 2014/17/UE, względnie dyrektyw 2008/48/WE i 2013/36/UE4 oraz rozporządzenia (UE) nr 1093/20105 , gdy krajowe przepisy, a mianowicie art. 2 ust. 1, 2 i 3, art. 5 ust. 1 pkt 1 i 2 Zakon o kreditnim institucijama (ustawy o instytucjach kredytowych) umożliwiły stronie pozwanej – jako instytucji kredytowej prawa austriackiego -, aby bez zezwolenia chorwackiego krajowego organu nadzoru, udzielała kredytów konsumenckich obywatelom chorwackim na terytorium Republiki Chorwacji i czy można uznać, że w takiej sytuacji te krajowe przepisy nie stanowiły wystarczającej ochrony konsumentów będących osobami fizycznymi zgodnie z art. 5 (zatytułowanym „Właściwe organy”) dyrektywy 2014/17/UE –– oraz że strona pozwana nie postępowała zgodnie z zasadami dobrej wiary i uczciwości przewidzianymi w art. 4 Zakon o obveznim odnosima (ustawa o zobowiązaniach), co w konsekwencji oznacza, że postanowienia umowy o kredyt są nieważne?

Czy brak istnienia w momencie zawarcia umów o kredyt w 2007 i 2008 r. odpowiednich przepisów transponujących do chorwackiego prawa krajowego, które to przepisy regulowałyby szczegółowo możliwość oraz warunki zadłużania się chorwackich obywateli za granicą spowodował znaczącą nierównowagę w sytuacji, z jednej strony, kredytobiorców, a, z drugiej strony, banku oraz czy ta luka prawna sprawiła, że pozostali oni bez ochrony, co byłoby sprzeczne z postanowieniami dyrektywy 2014/17/UE, a w szczególności z jej art. 13?

____________

1 Dz.U. 2011, L 304, s. 64.

2 Dz.U. 2014, L 60, s. 34.

3 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylająca dyrektywę Rady 87/102/EWG, Dz.U. 2008, L 133, s. 66.

4 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE, Dz.U. 2013, L 176, s. 338.

5 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), zmiany decyzji nr 716/2009/WE oraz uchylenia decyzji Komisji 2009/78/WE, Dz.U. 2010, L 331, s. 12.