Sprawa C‑357/09 PPU

Said Shamilovich Kadzoev (Huchbarov)

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Administrativen sad Sofia-grad)

Wizy, azyl, imigracja i inne polityki związane ze swobodnym przepływem osób – Dyrektywa 2008/115/WE – Powrót nielegalnie przebywającego obywatela państwa trzeciego – Artykuł 15 ust. 4–6 – Okres zastosowania środka detencyjnego – Wzięcie pod uwagę okresu, podczas którego wykonanie decyzji o wydaleniu było zawieszone – Pojęcie „rozsądnych perspektyw wydalenia”

Streszczenie wyroku

1.        Wizy, azyl, imigracja – Polityka imigracyjna – Powrót nielegalnie przebywających obywateli państwa trzeciego – Środki detencyjne w celu wydalenia – Maksymalny okres obowiązywania – Obliczanie – Włączenie okresu stosowania środka detencyjnego w ramach postępowania w przedmiocie wydalenia, które zostało wszczęte, zanim zaczął obowiązywać reżim przewidziany przez dyrektywę 2008/115

(dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115, art. 15 ust. 5, 6)

2.        Wizy, azyl, imigracja – Polityka imigracyjna – Powrót nielegalnie przebywających obywateli państwa trzeciego – Środki detencyjne w celu wydalenia – Maksymalny okres obowiązywania – Obliczanie – Wyłączenie okresu w ośrodku pobytu tymczasowego w oparciu o krajowe i wspólnotowe przepisy dotyczące osób ubiegających się o azyl

(dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115, art. 15)

3.        Wizy, azyl, imigracja – Polityka imigracyjna – Powrót nielegalnie przebywających obywateli państwa trzeciego – Środki detencyjne w celu wydalenia – Maksymalny okres obowiązywania – Obliczanie – Decyzja o przymusowym doprowadzeniu do granicy będąca przedmiotem postępowania sądowego – Włączenie okresu stosowania środka detencyjnego w okresie trwania postępowania sądowego

(dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115, art. 15 ust. 5, 6)

4.        Wizy, azyl, imigracja – Polityka imigracyjna – Powrót nielegalnie przebywających obywateli państwa trzeciego – Środki detencyjne w celu wydalenia – Kontrola sądowa – Upływ maksymalnego okresu środka detencyjnego – Uwzględnienie przez sąd rozsądnych perspektyw wydalenia – Wyłączenie

(dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115, art. 15 ust. 4, 6)

5.        Wizy, azyl, imigracja – Polityka imigracyjna – Powrót nielegalnie przebywających obywateli państwa trzeciego – Środki detencyjne w celu wydalenia – Rozsądne perspektywy wydalenia – Pojęcie

(dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115, art. 15 ust. 4, 5, 6)

6.        Wizy, azyl, imigracja – Polityka imigracyjna – Powrót nielegalnie przebywających obywateli państwa trzeciego – Środki detencyjne w celu wydalenia – Upływ maksymalnego okresu środka detencyjnego – Możliwość nienatychmiastowego uwolnienia osoby, wobec której zastosowano środek detencyjny – Brak

(dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2008/115, art. 15 ust. 4, 6)

1.        Artykuł 15 ust. 5 i 6 dyrektywy 2008/115 w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich należy interpretować w ten sposób, że ustanowiony w nim maksymalny okres zastosowania środka detencyjnego obejmuje czas stosowania takiego środka w ramach postępowania w przedmiocie wydalenia, które zostało wszczęte, zanim zaczął obowiązywać reżim przewidziany przez dyrektywę.

(por. pkt 39; pkt 1 sentencji)

2.        Okresu, na który dana osoba została umieszczona w ośrodku pobytu tymczasowego na podstawie decyzji podjętej w oparciu o krajowe i wspólnotowe przepisy dotyczące osób ubiegających się o azyl, nie należy uważać za stosowanie środka detencyjnego w celu wydalenia w rozumieniu art. 15 dyrektywy 2008/115 w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich.

W istocie uregulowane w dyrektywie 2008/115 stosowanie środka detencyjnego w celu wydalenia i stosowanie środka detencyjnego wobec osoby wnoszącej o udzielenie azylu, w szczególności na podstawie dyrektywy 2003/9 ustanawiającej minimalne normy dotyczące przyjmowania osób ubiegających się o azyl i dyrektywy 2005/85 w sprawie ustanowienia minimalnych norm dotyczących procedur nadawania i cofania statusu uchodźcy w państwach członkowskich oraz znajdujących zastosowanie przepisów krajowych, są objęte zakresami odmiennych reżimów prawnych.

Jednakże jeżeli wobec osoby ubiegającej się o azyl zastosowano środek detencyjny w celu wydalenia, w trakcie gdy toczą się postępowania w przedmiocie udzielenia azylu wszczęte w następstwie wniosku o udzielenie azylu, okres zastosowania środka detencyjnego, odpowiadający okresowi, w trakcie którego toczyły się rzeczone postępowania w przedmiocie udzielenia azylu, należy uwzględnić do celów obliczania przewidzianego w art. 15 ust. 5 i 6 dyrektywy 2008/115 okresu stosowania środka detencyjnego w celu wydalenia.

(por. pkt 45, 47, 48; pkt 2 sentencji)

3.        Artykuł 15 ust. 5 i 6 dyrektywy 2008/115 w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich należy interpretować w ten sposób, że okres, podczas którego wykonanie decyzji o przymusowym doprowadzeniu do granicy było zawieszone ze względu na postępowanie sądowe w przedmiocie skargi wniesionej przez zainteresowanego przeciwko tej decyzji, podlega uwzględnieniu przy obliczaniu okresu zastosowania środka detencyjnego w celu wydalenia, w sytuacji gdy w trakcie tego postępowania osoba ta nadal przebywała w ośrodku pobytu tymczasowego.

W istocie gdyby było inaczej, to okres zastosowania środka detencyjnego w celu wydalenia mógłby być w poszczególnych przypadkach w ramach jednego państwa członkowskiego różny lub różnić się w zależności od państwa członkowskiego, ewentualnie nawet w znacznym stopniu, ze względu na odmienności lub szczególne okoliczności związane z krajowymi postępowaniami sądowymi, co byłoby niezgodne z celem realizowanym przez art. 15 ust. 5 i 6 dyrektywy 2008/115, polegającym na zagwarantowaniu maksymalnego okresu zastosowania środków detencyjnych, wspólnego dla państw członkowskich.

(por. pkt 54, 57; pkt 3 sentencji)

4.        Artykuł 15 ust. 4 dyrektywy 2008/115 w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich należy interpretować w ten sposób, że nie znajduje on zastosowania, jeśli w chwili dokonywania kontroli sądowej stosowania wobec osoby, o którą chodzi, środka detencyjnego możliwości przedłużenia okresów zastosowania tego środka, przewidzianych w art. 15 ust. 6 omawianej dyrektywy, były wyczerpane.

(por. pkt 62; pkt 4 sentencji)

5.        Artykuł 15 ust. 4 dyrektywy 2008/115 w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich należy interpretować w ten sposób, że tylko realna perspektywa skutecznego wydalenia, przy uwzględnieniu okresów określonych w ust. 5 i 6 tego artykułu, odpowiada rozsądnym perspektywom wydalenia, których to perspektyw brak, jeśli uwzględniając rzeczone okresy, wydaje się mało prawdopodobne, że osoba, o którą chodzi, zostanie przyjęta przez państwo trzecie.

(por. pkt 67; pkt 5 sentencji)

6.        Artykuł 15 ust. 4 i 6 dyrektywy 2008/115 w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich należy interpretować w ten sposób, że nie zezwala on na to, aby w sytuacji gdy przewidziany w dyrektywie maksymalny okres zastosowania środka detencyjnego upłynął, osoba, o którą chodzi, nie została natychmiast uwolniona z powodu braku posiadania przez nią ważnych dokumentów, jej agresywnego zachowania i nieposiadania ani własnych środków utrzymania, ani zakwaterowania, czy też środków udostępnionych w tym celu przez państwo członkowskie.

(por. pkt 71; pkt 6 sentencji)