tmilcjeΑπόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (ένατο τμήμα) της 8ης Σεπτεμβρίου 2016 – Xellia Pharmaceuticals και Alpharma κατά Επιτροπής

(Υπόθεση T-471/13)

«Ανταγωνισμός – Συμπράξεις – Αγορά των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων που περιέχουν τη δραστική φαρμακευτική ουσία κιταλοπράμη – Έννοια του περιορισμού του ανταγωνισμού “εξ αντικειμένου” – Δυνητικός ανταγωνισμός –Γενόσημα φάρμακα – Φραγμοί στην είσοδο στην αγορά εξαιτίας υφιστάμενων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας – Συμφωνία συναφθείσα μεταξύ του κατόχου διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και επιχειρήσεως γενόσημων φαρμάκων – Διάρκεια διεξαγωγής της έρευνας της Επιτροπής – Δικαιώματα άμυνας – Πρόστιμα –Ασφάλεια δικαίου – Παραβίαση της αρχής της νομιμότητας των ποινών»

1.                     Συμπράξεις – Νόθευση του ανταγωνισμού – Δυνητικός ανταγωνισμός – Πραγματική και συγκεκριμένη δυνατότητα για επιχείρηση γενόσημων φαρμάκων να εισέλθει με κίνδυνο στην αγορά όπου υφίστανται φάρμακα προστατευόμενα με διπλώματα ευρεσιτεχνίας – Συμφωνία μεταξύ του κατόχου διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και επιχειρήσεων γενόσημων φαρμάκων δυνάμενη να αποτελεί φραγμό για την είσοδο αυτή – Δυνητικός περιορισμός του ανταγωνισμού (Άρθρο 101 § 1 ΣΛΕΕ) (βλ. σκέψεις 59-65, 146-148, 307, 342)

2.                     Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Απόφαση της Επιτροπής διαπιστώνουσα παράβαση – Η Επιτροπή φέρει το βάρος αποδείξεως της παραβάσεως και της διάρκειάς της – Περιεχόμενο της έννοιας του βάρους αποδείξεως – Βαθμός ακρίβειας που απαιτείται για τα αποδεικτικά στοιχεία που έλαβε υπόψη η Επιτροπή – Δέσμη ενδείξεων – Τεκμήριο αθωότητας – Δυνατότητα εφαρμογής – Υποχρέωση αποδείξεως των επιχειρήσεων που αμφισβητούν το υποστατό της παραβάσεως – Δικαστικός έλεγχος – Περιεχόμενο (Άρθρα 101 § 1 ΣΛΕΕ και 263 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου , άρθρο 2) (βλ. σκέψεις 66-74, 111)

3.                     Συμπράξεις – Νόθευση του ανταγωνισμού – Συμφωνίες διακανονισμού σε σχέση με διπλώματα ευρεσιτεχνίας – Συμφωνία συναφθείσα μεταξύ εργαστηρίου παραγωγής αρχέτυπων φαρμάκων και επιχειρήσεως γενόσημων φαρμάκων – Η αποδοτικότερη ή η ενέχουσα λιγότερους κινδύνους λύση για τις οικείες επιχειρήσεις – Σκοπός μετριασμού των πολύ δυσμενών αποτελεσμάτων των νομικών κανόνων – Δεν ασκεί επιρροή επί του μη σύννομου χαρακτήρα των εν λόγω συμφωνιών (Άρθρο 101 § 1 ΣΛΕΕ) (βλ. σκέψεις 124, 135)

4.                     Συμπράξεις – Νόθευση του ανταγωνισμού – Κριτήρια εκτιμήσεως – Περιεχόμενο και σκοπός της συμπράξεως καθώς και οικονομικό και νομικό πλαίσιο αναπτύξεώς της – Διάκριση μεταξύ παραβάσεων εξ αντικειμένου και παραβάσεων εκ του αποτελέσματος – Πρόθεση των συμβαλλομένων να περιορίσουν τον ανταγωνισμό – Μη απαραίτητο κριτήριο – Παράβαση εξ αντικειμένου – Αρκούντως επιβλαβής για τον ανταγωνισμό – Κριτήρια εκτιμήσεως (Άρθρο 101 § 1 ΣΛΕΕ) (βλ. σκέψεις 251-257, 270-273, 308, 309, 319, 326)

5.                     Συμπράξεις – Απαγορεύονται – Παραβάσεις – Συμφωνίες διακανονισμού σε σχέση με διπλώματα ευρεσιτεχνίας – Συμφωνία συναφθείσα μεταξύ εργαστηρίου παραγωγής αρχέτυπων φαρμάκων και επιχειρήσεως γενόσημων φαρμάκων – Δυσανάλογες αντίστροφες πληρωμές σε συνδυασμό με αποκλεισμό των ανταγωνιστών από την αγορά – Δεν επιτρέπονται (Άρθρο 101 § 1 ΣΛΕΕ) (βλ. σκέψεις 263, 267, 315-317, 277, 280-281, 308)

6.                     Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Υποχρεώσεις της Επιτροπής – Τήρηση εύλογης προθεσμίας – Ακύρωση της αποφάσεως με την οποία διαπιστώνεται παράβαση λόγω υπερβολικής διάρκειας της διαδικασίας – Προϋπόθεση – Προσβολή των δικαιωμάτων άμυνας των οικείων επιχειρήσεων – Εκτίμηση σε σχέση με το σύνολο της διαδικασίας (Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 2) (βλ. σκέψεις 353-357, 364)

7.                     Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Σεβασμός των δικαιωμάτων άμυνας – Υπερβολική διάρκεια της διοικητικής διαδικασίας – Εξαφάνιση των αποδεικτικών στοιχείων που είναι κρίσιμα για την άσκηση των δικαιωμάτων άμυνας – Βάρος αποδείξεως – Υποχρεώσεις επιβαρύνουσες επιμελή επιχείρηση (Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 2) (βλ. σκέψη 358)

8.                     Ανταγωνισμός – Διοικητική διαδικασία – Παραγραφή στον τομέα των προστίμων – Έναρξη – Διαρκής και ενιαία παράβαση (Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 25) (βλ. σκέψη 363)

9.                     Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Εξουσία εκτιμήσεως της Επιτροπής – Δικαστικός έλεγχος – Πλήρης δικαιοδοσία του δικαστή της Ένωσης – Περιεχόμενο – Μείωση του προστίμου λόγω της υπερβολικής διάρκειας της διαδικασίας – Συνεκτίμηση όλων των περιστάσεων της υποθέσεως (Άρθρα 101 ΣΛΕΕ και 261 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρα 23 § 1 και 31) (βλ. σκέψεις 373-376)

10.                     Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Εξουσία εκτιμήσεως της Επιτροπής – Όρια – Τήρηση της αρχής της ίσης μεταχειρίσεως – Ευθύνη των μητρικών εταιριών και των ενδιάμεσων μητρικών εταιριών για την παραβατική συμπεριφορά των θυγατρικών τους – Εφαρμογή της αρχής – Δεν συντρέχουν παρεμφερείς καταστάσεις (Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2) (βλ. σκέψεις 380-386)

11.                     Ανταγωνισμός – Κανόνες της Ένωσης – Παραβάσεις – Τέλεση εκ προθέσεως ή εξ αμελείας – Έννοια – Επιχείρηση η οποία δεν μπορούσε να αγνοεί τον αντίθετο προς τον ανταγωνισμό χαρακτήρα της συμπεριφοράς της – Συμφωνία συναφθείσα μεταξύ εργαστηρίου παραγωγής αρχέτυπων φαρμάκων και επιχειρήσεως γενόσημων φαρμάκων – Δυσανάλογες αντίστροφες πληρωμές σε συνδυασμό με αποκλεισμό των ανταγωνιστών από την αγορά – Εμπίπτουν (Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 47· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρα 5 και 23 § 2) (βλ. σκέψεις 403-405)

12.                     Ανταγωνισμός – Πρόστιμα – Ύψος – Καθορισμός – Μέγιστο ύψος – Υπολογισμός σε σχέση με τον κύκλο εργασιών της εταιρικής χρήσεως που προηγείται του χρόνου επιβολής του προστίμου (Άρθρο 101 ΣΛΕΕ· κανονισμός 1/2003 του Συμβουλίου, άρθρο 23 § 2, εδ. 2) (βλ. σκέψεις 447-449, 458)

Αντικείμενο

Αίτημα μερικής ακυρώσεως της αποφάσεως C(2013) 3803 τελικό της Επιτροπής, της 19ης Ιουνίου 2013, σχετικά με διαδικασία εφαρμογής του άρθρου 101 [ΣΛΕΕ] και του άρθρου 53 της Συμφωνίας ΕΟΧ (υπόθεση AT/39226 – Lundbeck), και αίτημα μειώσεως του προστίμου που επιβλήθηκε στις προσφεύγουσες με την απόφαση αυτή.

Διατακτικό

Το Γενικό Δικαστήριο αποφασίζει:

1) Απορρίπτει την προσφυγή.

2) Καταδικάζει τις Xellia Pharmaceuticals ApS και Alpharma LLC στα δικαστικά έξοδα.