Language of document : ECLI:EU:C:2015:718

Sprawa C‑264/14

Skatteverket

przeciwko

Davidowi Hedqvistowi

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym
złożony przez Högsta förvaltningsdomstolen)

Odesłanie prejudycjalne – Wspólny system podatku od wartości dodanej (VAT) – Dyrektywa 2006/112/WE – Artykuł 2 ust. 1 lit. c) oraz art. 135 ust. 1 lit. d)–f) – Odpłatne świadczenie usług – Transakcje wymiany wirtualnej waluty „bitcoin” na waluty tradycyjne – Zwolnienie

Streszczenie – wyrok Trybunału (piąta izba) z dnia 22 października 2015 r.

1.        Harmonizacja ustawodawstw podatkowych – Wspólny system podatku od wartości dodanej – Odpłatne świadczenie usług – Pojęcie – Transakcje wymiany wirtualnej waluty „bitcoin” na waluty tradycyjne – Włączenie

[dyrektywa Rady 2006/112, art. 2 ust. 1 lit. i), art. 14, 24]

2.        Harmonizacja ustawodawstw podatkowych – Wspólny system podatku od wartości dodanej – Zwolnienia – Transakcje bankowe lub transakcje dotyczące papierów wartościowych – Transakcje wymiany wirtualnej waluty „bitcoin” na waluty tradycyjne – Wyłączenie

[dyrektywa Rady 2006/112, art. 135 ust. 1 lit. d), f)]

3.        Harmonizacja ustawodawstw podatkowych – Wspólny system podatku od wartości dodanej – Zwolnienia – Transakcje dotyczące walut – Transakcje wymiany wirtualnej waluty „bitcoin” na waluty tradycyjne – Włączenie

[dyrektywa Rady 2006/112, art. 135 ust. 1 lit. e)]

4.        Prawo Unii Europejskiej – Wykładnia – Teksty wielojęzyczne – Rozbieżności pomiędzy różnymi wersjami językowymi – Uwzględnienie ogólnej systematyki i celu danego uregulowania

[dyrektywa Rady 2006/112, art. 135 ust. 1 lit. e)]

1.        Artykuł 2 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2006/112 w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że stanowią odpłatne świadczenie usług w rozumieniu tego przepisu transakcje polegające na wymianie waluty tradycyjnej na jednostki wirtualnej waluty „bitcoin” i odwrotnie, dokonywane za zapłatą kwoty odpowiadającej marży wynikającej z różnicy pomiędzy ceną, po jakiej dany przedsiębiorca nabywa waluty, a ceną, po jakiej je sprzedaje klientom.

W istocie po pierwsze, wirtualna waluta z dwukierunkowym przepływem „bitcoin”, nie może być uznana za rzecz w rozumieniu art. 14 dyrektywy 2006/112, ponieważ jej jedynym przeznaczeniem jest funkcja środka płatniczego. W konsekwencji transakcje, które polegają na wymianie różnych środków płatniczych, nie wchodzą w zakres pojęcia dostawy towarów przewidzianego w rzeczonym art. 14 dyrektywy. W tych okolicznościach transakcje te stanowią świadczenie usług w rozumieniu art. 24 dyrektywy 2006/112. Po drugie, jeśli chodzi o odpłatny charakter świadczenia usług w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. c) owej dyrektywy, należy stwierdzić, że stanowią świadczenie usług dokonywane za wynagrodzeniem, które wykazuje bezpośredni związek ze świadczoną usługą, czyli odpłatne świadczenie usług, transakcje, w ramach których istnieje wzajemny stosunek prawny, w ramach którego strony transakcji wzajemnie zobowiązują się do przekazania kwot w określonej walucie i otrzymania wynagrodzenia w walucie wirtualnej z dwukierunkowym przepływem i odwrotnie. W tym względzie, do celów ustalenia odpłatnego charakteru świadczenia usług nie ma znaczenia fakt, że wynagrodzenie za takie świadczenia nie przybiera formy zapłaty prowizji lub zapłaty szczególnych opłat.

(por. pkt 24, 26–31; pkt 1 sentencji)

2.        Artykuł 135 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2006/112 w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że świadczenie usług polegające na wymianie waluty tradycyjnej na jednostki wirtualnej waluty „bitcoin” i odwrotnie, dokonywane za zapłatą kwoty odpowiadającej marży wynikającej z różnicy pomiędzy ceną, po jakiej dany przedsiębiorca nabywa waluty, a ceną, po jakiej je sprzedaje klientom, nie są objęte zakresem stosowania tych przepisów.

Co się tyczy po pierwsze, zwolnień przewidzianych w art. 135 ust. 1 lit. d) owej dyrektywy, ponieważ wirtualna waluta „bitcoin” jest umownym środkiem płatniczym, z jednej strony nie może ona być uważana za rachunek bieżący, płatność ani przelew. Z drugiej strony, w odróżnieniu od długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, o których mowa w art. 135 ust. 1 lit. d) dyrektywy 2006/112, stanowi ona bezpośredni środek płatniczy pomiędzy przedsiębiorcami, którzy go akceptują. Co się tyczy następnie zwolnień przewidzianych w art. 135 ust. 1 lit. e) dyrektywy 2006/112 wirtualna waluta „bitcoin” nie stanowi ani tytułu przyznającego prawo własności osobom prawnym, ani tytułu o podobnym charakterze.

(por. pkt 38, 42, 54, 55, 57; pkt 2 sentencji)

3.        Artykuł 135 ust. 1 lit. e) dyrektywy 2006/112 w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że świadczenie usług, które polegają na wymianie walut tradycyjnych na jednostki wirtualnej waluty „bitcoin” i odwrotnie, dokonywane za zapłatą kwoty odpowiadającej marży wynikającej z różnicy pomiędzy ceną, po jakiej dany przedsiębiorca nabywa waluty, a ceną, po jakiej je sprzedaje klientom, stanowi transakcje zwolnione z podatku od wartości dodanej w rozumieniu tego przepisu.

W istocie pojęcia zastosowane w art. 135 ust. 1 lit. e) dyrektywy 2006/112, który przewiduje, że państwa członkowskie zwalniają transakcje dotyczące między innymi walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy powinny być interpretowane i stosowane w sposób jednolity w świetle wersji przyjętych we wszystkich językach Unii. Zwolnienia przewidziane w tym przepisie służą w szczególności zaradzeniu trudnościom związanym z ustaleniem podstawy opodatkowania i kwoty podlegającego odliczeniu podatku od wartości dodanej, które powstają w ramach opodatkowania transakcji finansowych. Transakcje dotyczące walut nietradycyjnych, czyli innych niż pieniądze, które są prawnymi środkami płatniczymi w jednym lub kilku krajach, o ile waluty te zostały zaakceptowane przez strony transakcji jako alternatywny środek płatniczy wobec prawnych środków płatniczych i ich jedynym przeznaczeniem jest funkcja środka płatniczego, stanowią transakcje finansowe.

Ponadto w szczególnym przypadku transakcji takich jak transakcje wymiany trudności związane z ustaleniem podstawy opodatkowania i kwoty podlegającego odliczeniu podatku od wartości dodanej mogą być identyczne jak w przypadku wymiany walut tradycyjnych, zwykle zwolnionej na mocy art. 135 ust. 1 lit. e) dyrektywy 2006/112, lub wymiany takich walut na waluty wirtualne z dwukierunkowym przepływem, które nie będąc prawnymi środkami płatniczymi stanowią środek płatniczy akceptowany przez strony transakcji i odwrotnie. W tym względzie wykładnia tego przepisu, według której obejmuje on transakcje dotyczące tylko walut tradycyjnych, częściowo pozbawiłaby go skutków.

(por. pkt 44, 45, 48–51, 53, 57; pkt 2 sentencji)

4.        Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 47)