WYROK SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ
(pierwsza izba)
z dnia 30 listopada 2009 r.
Sprawa F‑80/08
Fritz Harald Wenig
przeciwko
Komisji Wspólnot Europejskich
Służba publiczna – Urzędnicy – Postępowanie dyscyplinarne – Zawieszenie urzędnika w pełnieniu obowiązków – Wstrzymanie wypłaty części wynagrodzenia – Zarzut poważnego przewinienia służbowego – Prawo do obrony – Właściwość – Brak publikacji delegowania uprawnień – Brak właściwości organu wydającego zaskarżony akt
Przedmiot: Skarga wniesiona na podstawie art. 236 WE i 152 EWEA, w której F.H. Wenig żąda stwierdzenia nieważności decyzji Komisji z dnia 18 września 2008 r., na podstawie której został on, zgodnie z art. 23 i 24 załącznika IX do Regulaminu pracowniczego urzędników Wspólnot Europejskich, zawieszony w pełnieniu obowiązków na czas nieokreślony i która nakazywała wstrzymanie wypłaty części jego wynagrodzenia w wysokości 1000 EUR miesięcznie przez maksymalny okres sześciu miesięcy. Skarżący ponadto w drodze odrębnego pisma zażądał zawieszenia wykonania spornej decyzji.
Orzeczenie: Stwierdza się nieważność decyzji z dnia 18 września 2008 r., na której podstawie Komisja, zgodnie z art. 23 i 24 załącznika IX do regulaminu pracowniczego zawiesiła skarżącego w pełnieniu obowiązków na czas nieokreślony i nakazała wstrzymanie wypłaty części jego wynagrodzenia w wysokości 1000 EUR miesięcznie przez okres nieprzekraczający sześciu miesięcy. Komisja zostaje obciążona kosztami postępowania głównego. Każda ze stron pokrywa własne koszty w postępowaniu o zastosowanie środków tymczasowych.
Streszczenie
1. Urzędnicy – Skarga – Interes prawny – Emerytowany urzędnik
(regulamin pracowniczy, załącznik IX, art. 24 ust. 2)
2. Urzędnicy – Środki dyscyplinarne – Postępowanie dyscyplinarne
(regulamin pracowniczy, załącznik IX)
3. Urzędnicy – Środki dyscyplinarne – Sankcja – Zawieszenie
4. Skarga o stwierdzenie nieważności – Zarzuty – Zarzut dotyczący braku właściwości organu, który wydał akt niekorzystny – Bezwzględna przeszkoda procesowa
5. Urzędnicy – Organ powołujący – Decyzja dotycząca wykonywania uprawnień powierzonych temu organowi
(regulamin pracowniczy, art. 2)
1. Skoro decyzja, która zawieszała skarżącego w pełnieniu obowiązków na czas nieokreślony i nakazywała wstrzymanie wypłaty części jego wynagrodzenia przez okres nieprzekraczający sześciu miesięcy wywoływała skutki nie tylko w zakresie sytuacji materialnej skarżącego, ale również jego dobrego imienia, okoliczność, że decyzja ta została w sposób domniemany siłą rzeczy uchylona poprzez przejście skarżącego na emeryturę, i że jeszcze przed wniesieniem skargi stała się bezprzedmiotowa w zakresie, w jakim nakazywała wstrzymanie wypłaty części wynagrodzenia skarżącego, ponieważ to wstrzymanie wypłaty części wynagrodzenia zostało ograniczone, zgodnie z art. 24 ust. 2 załącznika IX do regulaminu pracowniczego, do okresu sześciu miesięcy, nie spowodowała, że skarga stała się bezprzedmiotowa, ani nie spowodowała utraty interesu prawnego skarżącego do dochodzenia stwierdzenia nieważności decyzji w całości.
(zob. pkt 33–35)
Odesłanie:
Trybunał: sprawa C‑198/07 P Gordon przeciwko Komisji, 22 grudnia 2008 r., Zb.Orz. s. I‑10701, pkt 44, 45
2. Zgodnie z przepisami art. 6 ust. 1 europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym albo o zasadności każdego oskarżenia w wytoczonej przeciwko niemu sprawie karnej. Jednakże postępowanie w sprawie zawieszenia urzędnika w pełnieniu obowiązków i wstrzymania wypłaty części wynagrodzenia nie jest postępowaniem sądowym, ale administracyjnym i wobec powyższego Komisja nie może być uznana za „sąd” w rozumieniu art. 6 tej konwencji. Tym samym wymóg poszanowania obowiązków, jakie ten artykuł nakłada na „sąd”, nie może być nałożony na Komisję, w przypadku gdy ta zawiesza urzędnika w wykonywaniu obowiązków i wstrzymuje wypłatę części jego wynagrodzenia.
(zob. pkt 57–59)
Odesłanie:
Trybunał: sprawa C‑252/97 P N przeciwko Komisji, 16 lipca 1998 r., Rec. s. I‑4871, pkt 52
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑26/89 de Compte przeciwko Parlamentowi, 17 października 1991 r., Rec. s. II‑781, pkt 94; sprawa T‑23/00 A przeciwko Komisji, 21 listopada 2000 r., RecFP s. I‑A‑263, II‑1211, pkt 24
3. Kontrola sądu dotycząca zasadności zawieszenia urzędnika w pełnieniu obowiązków jest bardzo ograniczona, biorąc pod uwagę tymczasowy charakter środka. Sąd musi się ograniczyć do skontrolowania, czy zarzut poważnego przewinienia służbowego jest wystarczająco prawdopodobny i czy nie jest w sposób oczywisty pozbawiony wszelkich podstaw.
(zob. pkt 67)
Odesłanie:
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑211/98 R Willeme przeciwko Komisji, 10 lutego 1999 r., RecFP s. I‑A‑15, II‑57, pkt 30
4. Zarzut dotyczący braku właściwości organu wydającego akt niekorzystny stanowi bezwzględną przesłankę procesową, którą w każdym razie sąd wspólnotowy powinien zbadać z urzędu.
(zob. pkt 83)
Odesłanie:
Trybunał: sprawa C‑210/98 P Salzgitter przeciwko Komisji, 13 lipca 2000 r., Rec. s. I‑5843, pkt 56
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑165/04 Vounakis przeciwko Komisji, 13 lipca 2006 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑2‑155, II‑A‑2‑735, pkt 30
Sąd do spraw Służby Publicznej: sprawa F‑17/05 de Brito Sequeira Carvalho przeciwko Komisji, 13 grudnia 2006 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑1‑149, II‑A‑1‑577, pkt 51; sprawa F‑10/07 Botos przeciwko Komisji, 18 września 2007 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑1‑0000, II‑A‑1‑0000, pkt 78
5. Decyzje dotyczące podziału uprawnień przyznanych organowi powołującemu stanowią zasady wewnętrznej organizacji instytucji. Ani przepisy traktatu, ani przepisy regulaminu pracowniczego, a w szczególności jego art. 2, nie przewidują, że publikacja takich decyzji jest warunkiem ich wejścia w życie i tym samym ich skuteczności.
Jednakże poszanowanie zasady pewności prawa, która wymaga, by akt przyjęty przez władze publiczne nie był skuteczny wobec jednostek, zanim nie uzyskają one możliwości zapoznania się z nim, nakazuje nawet w sytuacji, w której żaden przepis nie przewiduje tego wyraźnie, by decyzje dotyczące wykonywania uprawnień powierzonych na mocy regulaminu pracowniczego organowi powołującemu i na mocy warunków zatrudnienia innych pracowników organowi uprawnionemu do zawierania umów o pracę były w stosowny sposób opublikowane w formie przyjętej przez administrację.
W zasadzie sama Komisja stara się zapewnić publikację decyzji dotyczących wykonywania uprawnień powierzonych na mocy regulaminu pracowniczego organowi powołującemu i na mocy warunków zatrudnienia innych pracowników organowi uprawnionemu do zawierania umów o pracę, ponieważ są one zwykle ogłaszane w Informacjach Administracyjnych. Ponadto zasada pewności prawa wymaga, aby dane uregulowanie wspólnotowe umożliwiało zainteresowanym dokładne zapoznanie się z zakresem obowiązków, które na nich nakłada, jednostki powinny bowiem mieć możliwość jednoznacznego poznania swoich praw i obowiązków. Wreszcie konieczność zapewnienia odpowiedniego publikowania decyzji określających podział uprawnień powierzonych na mocy regulaminu pracowniczego organowi powołującemu i na mocy warunków zatrudnienia innych pracowników organowi upoważnionemu do zawierania umów zatrudnienia wynika również z zasad dobrej administracji w zakresie należytego zarządzania personelem.
Spoczywający na Komisji obowiązek zapewnienia odpowiedniego opublikowania decyzji zawieszającej urzędnika w pełnieniu obowiązków znajduje zastosowanie w szczególności w przypadku, gdy takie uprawnienie do zawieszenia urzędnika w pełnieniu obowiązków zostało przeniesione na jedną osobę, tzn. na członka Komisji odpowiedzialnego za sprawy personalne, podczas gdy należały one wcześniej do najwyższego organu Komisji, tzn. kolegium komisarzy. Tymczasem taki środek podejmowany przez jedną osobę zapewnia urzędnikowi, którego dotyczy, mniejszy stopień ochrony, aniżeli ochrona zagwarantowana przez środek podejmowany przez organ kolegialny, ponieważ organ kolegialny jest w stanie, w wyniku dyskusji pomiędzy jego członkami, uwzględnić większą ilość odpowiednich informacji.
(zob. pkt 87, 89–91, 93, 94, 96)
Odesłanie:
Trybunał: sprawa 46/72 De Greef przeciwko Komisji, 30 maja 1973 r., Rec. s. 543, pkt 18; sprawa 98/78 Racke, 25 stycznia 1979 r., Rec. s. 69, pkt 15; sprawa 99/78 Weingut Decker, 25 stycznia 1979 r., Rec. s. 101, pkt 3; sprawa C‑158/06 ROM‑projecten, 21 czerwca 2007 r., Zb.Orz s. I‑5103, pkt 25; sprawa C‑161/06 Skoma‑Lux, 11 grudnia 2007 r., Zb.Orz. s. I‑10841, pkt 37, 38
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑76/98 Hamptaux przeciwko Komisji, 25 marca 1999 r., RecFP s. I‑A‑59, II‑303, pkt 23
Sąd do spraw Służby Publicznej: sprawa F‑89/07 Kuchta przeciwko EBC, 9 lipca 2008 r., Zb.Orz.SP s. I‑A‑1‑0000, II‑A‑1‑0000, pkt 62