WYROK SĄDU DO SPRAW SŁUŻBY PUBLICZNEJ
(druga izba)
z dnia 20 stycznia 2011 r.
Sprawa F‑121/07
Guido Strack
przeciwko
Komisji Europejskiej
Służba publiczna – Urzędnicy – Dostęp do dokumentów – Rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 – Właściwość Sądu – Dopuszczalność – Akt niekorzystny
Przedmiot: Skarga wniesiona na podstawie art. 236 WE i art. 152 EWEA, w której G. Strack żąda stwierdzenia nieważności odmownych decyzji Komisji z dni 12 stycznia, 26 lutego i 20 lipca 2007 r. w sprawie dostępu do określonych dokumentów, będących w jej posiadaniu oraz zasądzenia od Komisji odszkodowania oszacowanego na co najmniej 10 000 EUR, powiększonego o odsetki, tytułem naprawienia szkody powstałej w związku z tymi decyzjami odmownymi.
Orzeczenie: Skarga zostaje oddalona. Każda ze stron pokrywa własne koszty.
Streszczenie
1. Postępowanie – Złożenie odpowiedzi na skargę – Termin – Przedłużenie
(regulamin postępowania przed Sądem do spraw Służby Publicznej, art. 39 § 2)
2. Postępowanie – Procedura ustna – Sprawozdanie na rozprawę sędziego sprawozdawcy – Przedmiot
3. Unia Europejska – Instytucje – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Akt prawny zawierający przepisy ogólne – Wniosek urzędnika o dostęp do jego akt osobowych i medycznych – Podleganie systemowi regulaminu pracowniczego urzędników
(regulamin pracowniczy, art. 26 akapity siódmy, ósmy, art. 26a; rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady)
4. Urzędnicy – Skarga – Właściwość Sądu do spraw Służby Publicznej – Skarga na decyzję odmowną w sprawie wniosku o dostęp do dokumentów złożonego przez urzędnika na podstawie rozporządzenia nr 1049/2001 – Włączenie
(art. 230 WE, 236 WE; statut Trybunału Sprawiedliwości, załącznik I, art. 1; rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 8 ust. 1; decyzja Rady nr 2004/752, art. 1)
5. Unia Europejska – Instytucje – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Decyzja odmowna w sprawie wniosku o publiczny dostęp do dokumentów – Pojęcie
(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 6 ust. 2)
6. Unia Europejska – Instytucje – Prawo publicznego dostępu do dokumentów – Rozporządzenie nr 1049/2001 – Obowiązek sformułowania wniosku o dostęp w sposób wystarczająco ścisły
(rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 6 ust. 1, 2)
1. Artykuł 39 § 2 regulaminu postępowania przed Sądem do spraw Służby Publicznej zezwala prezesowi na przedłużenie terminu wyznaczonego stronie pozwanej do przedstawienia odpowiedzi na skargę. W tym względzie okoliczność, że termin przedłużano kilkakrotnie, pomimo braku kontradyktoryjnego postępowania, nie narusza prawa strony skarżącej do rzetelnego procesu sądowego, jeśli sytuacja stron nie uległa zasadniczej zmianie. Tymczasem oceny tego, czy proces jest rzetelny, dokonuje się w świetle jego całości.
(zob. pkt 39)
2. Sprawozdanie na rozprawę sędziego sprawozdawcy Unii, jak wskazuje sama jego nazwa, ma na celu przygotowanie rozprawy i umożliwienie stronom zgłoszenia ewentualnych uwag odnośnie do okoliczności sporu oraz kwestii podniesionych w omawianym sprawozdaniu w świetle sporządzania wyroku. W związku z tym zmiana tego dokumentu, jako taka, nie ma żadnego znaczenia dla przebiegu postępowania sądowego oraz treści wyroku, ponieważ krytyczne uwagi stron w odniesieniu do niego mogą tylko zostać uwzględnione w ramach sporządzania wyroku, o ile są istotne dla sprawy.
(zob. pkt 42)
3. Dostęp urzędników do ich akt osobowych oraz dostęp urzędników do ich akt medycznych reguluje odpowiednio art. 26 akapity siódmy i ósmy regulaminu pracowniczego oraz art. 26a regulaminu pracowniczego, natomiast możliwość zapoznania się przez urzędników z jakimikolwiek innymi danymi ich dotyczącymi reguluje rozporządzenie nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji.
O ile bowiem rozporządzenie nr 1049/2001 stanowi akt prawny, zawierający przepisy ogólne, który określa zasady ogólne regulujące korzystanie przez każdego obywatela Unii z prawa do dostępu do dokumentów danych instytucji we wszystkich obszarach działalności Unii, w tym w obszarze służby publicznej, o tyle tak ustanowione prawo dostępu może, jak każdy przepis ogólny, być uściślone, rozszerzone lub przeciwnie, ograniczone a nawet wyłączone – zgodnie z zasadą przepis szczególny uchyla przepis ogólny (lex specialis derogat legi generali) – gdy występują szczególne przepisy, które regulują szczególne dziedziny.
W tym względzie art. 26 akapity siódmy i ósmy oraz art. 26a regulaminu pracowniczego stanowią właśnie takie przepisy szczególne, które uchylają stosowanie rozporządzenia nr 1049/2001, ponieważ regulują one dostęp do szczególnych rodzajów dokumentów, z których pierwsze dotyczą sytuacji administracyjnej, kwalifikacji, wydajności i zachowania urzędników, drugie – kwestii medycznych.
(zob. pkt 65–67)
Odesłanie:
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑376/03 Hendrickx przeciwko Radzie, 5 kwietnia 2005 r., pkt 55; sprawa T‑371/03 Le Voci przeciwko Radzie, 14 lipca 2005 r., pkt 122; sprawa T‑93/04 Kallianos przeciwko Komisji, 17 maja 2006 r., pkt 87
Sąd do spraw Służby Publicznej: sprawy połączone F‑124/05 i F‑96/06 A i G przeciwko Komisji, 13 stycznia 2010 r., pkt 294
4. Z art. 1 załącznika I do statutu Trybunału Sprawiedliwości wynika, że Sąd do spraw Służby Publicznej jest właściwy do rozpoznawania sporów między urzędnikiem a zatrudniającą go instytucją, których podstawą jest wiążący ich stosunek pracy, bez względu na powoływane przez urzędnika przepisy na poparcie swojej skargi. Wniosek ten potwierdza art. 1 decyzji 2004/752 ustanawiającej Sąd do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej.
W rezultacie Sąd jest właściwy do rozstrzygania sporów wszczętych na podstawie art. 236 WE i dotyczących stwierdzenia nieważności odmownego rozstrzygnięcia Komisji w przedmiocie uwzględnienia złożonego przez urzędnika lub pracownika wniosku o dostęp do dokumentów na podstawie rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, podstawą których to sporów jest stosunek pracy wiążący tego urzędnika czy pracownika z Komisją. Wniosku tego nie może podważać okoliczność, że art. 8 ust. 1 omawianego rozporządzenia przewiduje jedynie skargi o stwierdzenie nieważności wnoszone w oparciu o art. 230 WE. Okoliczność, że prawodawca zamierzał mocą tego rozporządzenia przyznać najszerszy możliwy skutek prawu obywateli w ogólności do dostępu do dokumentów będących w posiadaniu instytucji, wyjaśnia dlaczego zgodnie z wolą prawodawcy środki zaskarżenia są środkami najbardziej powszechnymi. Natomiast odesłanie do art. 230 WE nie może skutkować ograniczeniem środków prawnych udostępnionych podsądnym wyłącznie do skargi o stwierdzenie nieważności, o której mowa w tym przepisie, oraz ograniczeniem w ten sposób zakresu właściwości przyznanej Sądowi na mocy art. 1 załącznika I do statutu Trybunału Sprawiedliwości.
(zob. pkt 71–74)
Odesłanie:
Trybunał: sprawy połączone T‑355/04 i T‑446/04 Co‑Frutta przeciwko Komisji, 19 stycznia 2010 r., pkt 71
5. Wezwanie o uściślenie wniosku o dostęp do dokumentów ze względu na dużą liczbę żądanych dokumentów, wystosowane przez organ powołujący na podstawie art. 6 ust. 2 rozporządzenie nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, wyraźnie pozostawia otwartą kwestię rozpatrzenia wniosku o dostęp, a w związku z tym skarga o stwierdzenie nieważności takiego wezwania jest niedopuszczalna.
(zob. pkt 84)
Odesłanie:
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑123/99 JT’s Corporation przeciwko Komisji, 12 października 2000 r., pkt 25
6. W sytuacji, gdy jasne przepisy, takie jak art. 6 ust. 1 i 2 rozporządzenia nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, dotyczące wniosków o dostęp do dokumentów będących w posiadaniu instytucji, ustanawiają jednoznacznie obowiązek sporządzania wniosku w sposób na tyle ścisły, by administracja mogła się do niego ustosunkować, niedopełnienie tego obowiązku nie może obligować administracji do tego, by sama przystąpiła do wyszukiwania dokumentów celem usunięcia tej nieścisłości przy zaangażowaniu, w razie potrzeby, znaczących środków. Z zasady, zgodnie z którą podsądni nie mogą powoływać się na europejskie akty prawne w sposób stanowiący nadużycie, wynika, że na obywatelach zwracających się do organów publicznych ciąży obowiązek informowania i lojalności względem instytucji.
W tym kontekście o ile instytucja, do której się zwrócono, zachowuje możliwość w szczególnych przypadkach, gdy konkretna i indywidualna analiza dokumentów pociągałaby za sobą nieproporcjonalny nakład pracy administracyjnej, wyważenia z jednej strony interesu publicznego dostępu do dokumentów, a z drugiej strony wynikającego z tej konkretnej i indywidualnej analizy nakładu pracy celem zachowania w tych szczególnych przypadkach interesu dobrej administracji, instytucja powinna a fortiori skorzystać z tej możliwości, jeśli wniosek o dostęp dotyczy znaczącej liczby dokumentów, które nie zostały jasno opisane, a tym samym rozstrzygnięcie wniosku wymaga dużego nakładu pracy w postaci wstępnego wyszukania.
(zob. pkt 86, 87, 89)
Odesłanie:
Sąd Pierwszej Instancji: sprawa T‑386/00 Gonçalves przeciwko Parlamentowi, 23 stycznia 2002 r., pkt 74; sprawa T‑180/00 Astipesca przeciwko Komisji, 17 października 2002 r., pkt 93; sprawa T‑186/00 Conserve Italia przeciwko Komisji, 11 marca 2003 r., pkt 50; sprawa T‑2/03 Verein für Konsumenteninformation przeciwko Komisji, 13 kwietnia 2005 r., pkt 102