Αίτηση προδικαστικής αποφάσεως την οποία υπέβαλε το Tribunale Amministrativo Regionale per il Lazio (Ιταλία) στις 15 Νοεμβρίου 2018 – Vivendi SA κατά Autorità per le Garanzie nelle Comunicazioni
(Υπόθεση C-719/18)
Γλώσσα διαδικασίας: η ιταλική
Αιτούν δικαστήριο
Tribunale Amministrativo Regionale per il Lazio
Διάδικοι στην υπόθεση της κύριας δίκης
Προσφεύγουσα: Vivendi SA
Καθής: Autorità per le Garanzie nelle Comunicazioni
Προδικαστικά ερωτήματα
1) Μολονότι απόκειται στα κράτη μέλη να διαπιστώσουν κατά πόσον οι επιχειρήσεις κατέχουν δεσπόζουσα θέση (με την επακόλουθη επιβολή συγκεκριμένων υποχρεώσεων σε βάρος τους), έχει το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και, ειδικότερα, η αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας των κεφαλαίων, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 63 ΣΛΕΕ, την έννοια ότι αντιτίθεται στο άρθρο 43, παράγραφος 11 του υπ’ αριθ. 177 ιταλικού νομοθετικού διατάγματος της 31ης Ιουλίου 2005, όπως ίσχυε κατά τον χρόνο της εκδόσεως της προσβαλλόμενης αποφάσεως, το οποίο όριζε ότι «οι επιχειρήσεις που πραγματοποιούν έσοδα, ακόμα και μέσω ελεγχόμενων ή συνδεδεμένων εταιριών, στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, όπως ορίζεται στο άρθρο 18 του υπ’ αριθ. 259 νομοθετικού διατάγματος της 1ης Αυγούστου 2003, τα οποία υπερβαίνουν το 40 % των συνολικών εσόδων του εν λόγω τομέα, δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν στο ολοκληρωμένο σύστημα επικοινωνιών έσοδα που υπερβαίνουν το 10 % [των συνολικών εσόδων] του ίδιου συστήματος», κατά το μέτρο που, μέσω της παραπομπής στο άρθρο 18 του ιταλικού κώδικα ηλεκτρονικών επικοινωνιών (Codice delle comunicazioni elettroniche), ο επίμαχος τομέας περιορίζεται στις αγορές που επιδέχονται εκ των προτέρων κανονιστική ρύθμιση, παρά το ότι, κατά την κοινή πείρα, οι πληροφορίες (η πολυφωνία των οποίων αποτελεί αντικείμενο προστασίας της εν λόγω ρυθμίσεως) διοχετεύονται με αυξανόμενο ρυθμό μέσω του διαδικτύου, των προσωπικών υπολογιστών και της κινητής τηλεφωνίας, σε σημείο που να κρίνεται παράλογος ο αποκλεισμός του τομέα των λιανικών υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας, απλώς και μόνο για τον λόγο ότι οι σχετικοί οικονομικοί φορείς δραστηριοποιούνται υπό όρους πλήρους ανταγωνισμού, τούτο δε, λαμβανομένου επίσης υπόψη του γεγονότος ότι η αρμόδια ρυθμιστική αρχή [στον τομέα των επικοινωνιών] οριοθέτησε το πεδίο του τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, για την εφαρμογή του ως άνω άρθρου 43, παράγραφος 11, περιλαμβάνοντας αποκλειστικά τις αγορές επί των οποίων έχει πραγματοποιηθεί τουλάχιστον μία ανάλυση από τη θέση σε ισχύ του κώδικα ηλεκτρονικών επικοινωνιών, ήτοι από το 2003 έως και σήμερα, και με βάση τα έσοδα που προκύπτουν από την τελευταία χρήσιμη διαπίστωση η οποία πραγματοποιήθηκε το 2015;
2) Έχουν οι αρχές της προστασίας της ελευθερίας εγκαταστάσεως και της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών, οι οποίες κατοχυρώνονται στα άρθρα 49 και 56 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), τα άρθρα 15 και 16 της οδηγίας 2002/21/ΕΚ1 «υπηρεσίες οπτικοακουστικών και ραδιοφωνικών μέσων», τα οποία έχουν θεσπιστεί με σκοπό την προστασία της πολυφωνίας και της ελευθερίας της εκφράσεως, καθώς και η ενωσιακή αρχή της αναλογικότητας, την έννοια ότι αντιτίθενται στην εφαρμογή εθνικής κανονιστικής ρυθμίσεως στον τομέα των υπηρεσιών οπτικοακουστικών και ραδιοφωνικών μέσων, όπως η επίμαχη ιταλική ρύθμιση του άρθρου 43, παράγραφοι 11 και 14, σύμφωνα με την οποία στα έσοδα επιχειρήσεως που συνεκτιμώνται για τον υπολογισμό του δεύτερου κατώτατου ορίου του 10 % εμπίπτουν και τα έσοδα που πραγματοποίησαν επιχειρήσεις οι οποίες, καίτοι δεν ελέγχονται από αυτήν ούτε ασκείται σε αυτές καθοριστική επιρροή, αλλά είναι μόνο «συνδεδεμένες», υπό την έννοια του άρθρου 2359 του ιταλικού αστικού κώδικα (στο οποίο παραπέμπει το άρθρο 43, παράγραφος 14), έστω και εάν δεν δύναται να ασκηθεί επιρροή σε αυτές αναφορικά με τις προς διάδοση πληροφορίες;
3) Έχουν οι αρχές της ελευθερίας εγκαταστάσεως και ελεύθερης παροχής υπηρεσιών που κατοχυρώνονται στα άρθρα 49 και 56 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), τα άρθρα 15 και 16 της οδηγίας 2002/21/ΕΚ, καθώς και οι αρχές της προστασίας της πολυφωνίας των πηγών ενημέρωσης και του ανταγωνισμού στον ραδιοτηλεοπτικό τομέα που κατοχυρώνονται στην οδηγία 2010/13/ΕΕ2 , σχετικά με τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων, και στην οδηγία 2002/21/ΕΚ [σχετικά με κοινό κανονιστικό πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών], την έννοια ότι αντιτίθενται σε εθνική κανονιστική ρύθμιση, όπως το υπ’ αριθ. 177/2005 ιταλικό νομοθετικό διάταγμα, το οποίο, με το άρθρο 43, παράγραφοι 9 και 11, θεσπίζει πολύ διαφορετικά κατώτατα όρια (αντίστοιχα, 20 % και 10 %) ως προς τους «υπόχρεους εγγραφής στο μητρώο των παρόχων υπηρεσιών επικοινωνιών που συνεστήθη σύμφωνα με το άρθρο 1, παράγραφος 6, στοιχείο a, σημείο 5, του υπ’ αριθ. 249 ιταλικού νόμου της 31ης Ιουλίου 1997» (ήτοι τους υποκείμενους στη χορήγηση άδειας ή εξουσιοδότησης με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, εκ μέρους της [ρυθμιστικής] αρχής ή άλλων αρμόδιων αρχών, καθώς και τις εταιρίες διανομής των διαφημίσεων που πράγματι αποκτήθηκαν, εκδοτικές επιχειρήσεις, κ.λπ., της παραγράφου 9) και τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, όπως έχει οριστεί προηγουμένως (υπό τους όρους της παραγράφου 11);
____________
1 Οδηγία 2002/21/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Μαρτίου 2002, σχετικά με κοινό κανονιστικό πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών (οδηγία πλαίσιο) (ΕΕ 2002, L 108, σ. 33).
2 Οδηγία 2010/13/EE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 10ης Μαρτίου 2010, για τον συντονισμό ορισμένων νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την παροχή υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων (οδηγία για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων) (ΕΕ 2010, L 95, σ. 1).