Sprawa C‑557/10

Komisja Europejska

przeciwko

Republice Portugalskiej

Uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego – Transport – Rozwój kolei wspólnotowych – Dyrektywa 91/440/EWG – Artykuł 5 ust. 3 – Przedsiębiorstwa transportu kolejowego – Niezależne zarządzanie – Decyzje w sprawie pracowników, majątku i własnych zamówień – Artykuł 7 ust. 3 – Przyznanie finansowania zarządcy infrastruktury – Dyrektywa 2001/14/WE – Artykuł 6 ust. 1 – Zbilansowanie zestawienia rachunkowego – Właściwe warunki – Niepełna transpozycja

Streszczenie – wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 25 października 2012 r.

1.        Skarga o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego – Badanie zasadności przez Trybunał – Sytuacja, jaką należy wziąć pod uwagę – Sytuacja w chwili upływu terminu wyznaczonego w uzasadnionej opinii – Odrzucenie wniosku o zawieszenie postępowania do dnia przyjęcia środków, które mogą zapewnić zgodność prawa krajowego z prawem Unii

(art. 258 TFUE)

2.        Transport – Wspólna polityka – Rozwój kolei wspólnotowych – Przedsiębiorstwa transportu kolejowego – Niezależne zarządzanie – Obowiązek prywatyzacji kolei – Brak – Przepisy krajowe uzależniające indywidualne decyzje tych przedsiębiorstw od zgody rządu – Niedopuszczalność

(dyrektywa Rady 91/440, art. 3, art. 4 ust. 1, art. 5 ust. 3; dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady: 2001/12, 2001/1 i 2007/58)

1.        Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 24, 25, 41, 49)

2.        Dyrektywa 91/440 w sprawie rozwoju kolei wspólnotowych, zmieniona dyrektywą 2001/12 oraz dyrektywa 2001/14 w sprawie alokacji zdolności przepustowej infrastruktury kolejowej, pobierania opłat za użytkowanie infrastruktury kolejowej oraz certyfikacji w zakresie bezpieczeństwa, zmieniona dyrektywą 2007/58, nie nakładają obowiązku prywatyzacji dróg kolejowych. W konsekwencji zasiedziałe przedsiębiorstwo sektora kolejowego może zachować swój publiczny.

Jednakże dyrektywy 91/440 i 2001/12 ustanawiają konieczność zagwarantowania przedsiębiorstwom transportu kolejowego, zarówno prywatnym jak i publicznym, niezależnego od państwa statusu i swobody zarządzania swoimi sprawami wewnętrznymi. W istocie choć prawdą jest, że art. 5 ust. 3 dyrektywy 91/440 pozwala państwom członkowskim określić ogólne wytyczne, niemniej jednak aby umożliwić niezależność przedsiębiorstw transportu kolejowego względem państwa w zakresie zarządzania, państwo nie może wywierać wpływu na ich indywidualne decyzje o zbyciu lub nabyciu majątku.

Zatem państwo członkowskie, którego przepisy krajowe uzależniają wszystkie indywidualne decyzje w sprawie nabycia lub zbycia udziałów w spółkach od zgody rządu oraz w ten sposób poddają takie przedsiębiorstwo kontroli zewnętrznej o charakterze politycznym, co w żaden sposób nie odpowiada sposobom działania i kontroli, jakimi dysponują akcjonariusze spółki akcyjnej prawa prywatnego, uchybia zobowiązaniom ciążącym na nim na mocy wspomnianego art. 5 ust. 3.

(por. pkt 33, 37–39)