Υπόθεση C‑283/11

Sky Österreich GmbH

κατά

Österreichischer Rundfunk

(αίτηση του Bundeskommunikationssenat
για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Οδηγία 2010/13/ΕΕ — Παροχή υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων — Άρθρο 15, παράγραφος 6 — Κύρος — Γεγονότα μεγάλου ενδιαφέροντος για το κοινό αποτελούντα το αντικείμενο αποκλειστικού δικαιώματος τηλεοπτικής μεταδόσεως — Δικαίωμα προσβάσεως των τηλεοπτικών οργανισμών στα γεγονότα αυτά για τη μετάδοση σύντομων ανταποκρίσεων επικαιρότητας — Περιορισμός της τυχόν αποζημιώσεως του κατόχου αποκλειστικού δικαιώματος στα πρόσθετα έξοδα που προκύπτουν από την παροχή της προσβάσεως αυτής — Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Άρθρα 16 και 17 — Αναλογικότητα»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (τμήμα μείζονος συνθέσεως)
της 22ας Ιανουαρίου 2013

1.        Προδικαστικά ερωτήματα — Παραπομπή ζητήματος στο Δικαστήριο — Εθνικό δικαστήριο κατά την έννοια του άρθρου 267 ΣΛΕΕ — Έννοια — Bundeskommunikationssenat — Εμπίπτει

(Άρθρο 267 ΣΛΕΕ)

2.        Θεμελιώδη δικαιώματα — Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Δικαίωμα ιδιοκτησίας — Πεδίο εφαρμογής — Δικαιώματα παρέχοντα δεδομένη νομική θέση — Έννοια — Αποκλειστικά δικαιώματα τηλεοπτικής μεταδόσεως κτηθέντα συμβατικώς μετά την έναρξη ισχύος της οδηγίας 2007/65 — Δικαίωμα απαιτήσεως αποζημιώσεως υπερβαίνουσας το επιβληθέν με την οδηγία όριο — Αποκλείεται

(Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρο 17 § 1· οδηγία 2007/65 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου)

3.        Ελεύθερη παροχή υπηρεσιών — Τηλεοπτικές δραστηριότητες — Οδηγία 2010/13 — Αποκλειστικά δικαιώματα σύντομων ανταποκρίσεων επικαιρότητας — Δικαίωμα προσβάσεως των τηλεοπτικών οργανισμών στα γεγονότα μεγάλου ενδιαφέροντος για το κοινό — Περιορισμός της επιχειρηματικής ελευθερίας των κατόχων αποκλειστικών δικαιωμάτων τηλεοπτικής μεταδόσεως — Παράβαση του άρθρου 16 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Δεν υφίσταται

(Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρα 11, 16 και 52 § 1· οδηγία 2010/13 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 15 § 6)

1.        Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 26-29)

2.        Η παρεχόμενη από το άρθρο 17, παράγραφος 1, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης προστασία δεν αφορά την προστασία απλών συμφερόντων ή ευκαιριών εμπορικής φύσεως, των οποίων ο αβέβαιος χαρακτήρας είναι σύμφυτος με την ουσία, αυτή καθ’ εαυτή, της οικονομικής δραστηριότητας, αλλά την προστασία δικαιωμάτων με περιουσιακή αξία, εκ των οποίων απορρέει, λαμβανομένης υπόψη της έννομης τάξεως, μια δεδομένη νομική θέση βάσει της οποίας ασκούνται αυτοτελώς τα εν λόγω δικαιώματα από και υπέρ του κατόχου τους.

Συναφώς, δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι τα αποκλειστικά δικαιώματα τηλεοπτικής μεταδόσεως συνιστούν απλά συμφέροντα ή ευκαιρίες εμπορικής φύσεως, αλλά ότι έχουν περιουσιακή αξία, εφόσον χορηγούνται συμβατικώς, έναντι αντιπαροχής, σε τηλεοπτικούς οργανισμούς, δίνοντάς τους τη δυνατότητα αποκλειστικής αναμεταδόσεως καθορισμένων γεγονότων, όπερ συνεπάγεται ότι αποκλείεται η δυνατότητα άλλων τηλεοπτικών οργανισμών να πραγματοποιήσουν οποιαδήποτε τηλεοπτική αναμετάδοση των γεγονότων αυτών.

Πάντως, οικονομικός φορέας που έχει αποκτήσει αποκλειστικά δικαιώματα τηλεοπτικής μεταδόσεως συμβατικώς μετά την έναρξη ισχύος, στις 19 Δεκεμβρίου 2007, της οδηγίας 2007/65, για την τροποποίηση της οδηγίας 89/552, για τον συντονισμό ορισμένων νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την άσκηση τηλεοπτικών δραστηριοτήτων δεν μπορεί βασίμως, όσον αφορά το δίκαιο της Ένωσης, να επικαλείται μια δεδομένη νομική θέση, παρά το επιτακτικό περιεχόμενο της οδηγίας 2007/65, να απαιτήσει αποζημίωση υπερβαίνουσα τα πρόσθετα έξοδα που προκύπτουν άμεσα από την παροχή της προσβάσεως στο σήμα. Συγκεκριμένα, τα κράτη μέλη υποχρεούνταν να μεταφέρουν την οδηγία αυτή στην εσωτερική έννομη τάξη τους, η δε μεταφορά αυτή μπορούσε να πραγματοποιηθεί ανά πάσα στιγμή και έπρεπε, εν πάση περιπτώσει, να έχει υλοποιηθεί το αργότερο στις 19 Δεκεμβρίου 2009.

Υπό τις συνθήκες αυτές, ο κάτοχος αποκλειστικών δικαιωμάτων τηλεοπτικής μεταδόσεως, που αφορούν γεγονότα μεγάλου ενδιαφέροντος για το κοινό, δεν μπορεί να επικαλεστεί την παρεχόμενη από το άρθρο 17, παράγραφος 1, του Χάρτη προστασία.

(βλ. σκέψεις 34, 35, 38-40)

3.        Το κύρος του άρθρου 15, παράγραφος 6, της οδηγίας 2010/13, για τον συντονισμό ορισμένων νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών σχετικά με την παροχή υπηρεσιών οπτικοακουστικών μέσων, δυνάμει του οποίου ο κάτοχος αποκλειστικών δικαιωμάτων τηλεοπτικής μεταδόσεως υποχρεούται να επιτρέπει τη μετάδοση σύντομων ανταποκρίσεων επικαιρότητας σε κάθε άλλο τηλεοπτικό οργανισμό, εγκατεστημένο στην Ένωση, χωρίς να μπορεί να απαιτεί αποζημίωση υπερβαίνουσα τα πρόσθετα έξοδα που προκύπτουν άμεσα από την παροχή της προσβάσεως στο σήμα, δεν θίγεται από το άρθρο 16 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ασφαλώς, το άρθρο 15, παράγραφος 6, συνιστά παρέμβαση στην επιχειρηματική ελευθερία των κατόχων αποκλειστικών δικαιωμάτων τηλεοπτικής μεταδόσεως.

Πάντως, η αρχή της επιχειρηματικής ελευθερίας δεν έχει τη μορφή απολύτου προνομίου, αλλά πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε σχέση με τη λειτουργία της εντός της κοινωνίας. Μπορεί να υπόκειται σε ευρύ φάσμα παρεμβάσεων της δημόσιας αρχής δυνάμενων να θέτουν, προς το γενικό συμφέρον, περιορισμούς στην άσκηση της οικονομικής δραστηριότητας. Το γεγονός αυτό αντανακλάται, μεταξύ άλλων, στον τρόπο με τον οποίο πρέπει να τίθεται σε εφαρμογή η αρχή της αναλογικότητας δυνάμει του άρθρου 52, παράγραφος 1, του Χάρτη.

Συναφώς, λαμβανομένης υπόψη, αφενός, της σημασίας που έχουν η προστασία της θεμελιώδους ελευθερίας λήψεως πληροφοριών, η ελευθερία καθώς και ο πλουραλισμός των μέσων μαζικής ενημερώσεως που διασφαλίζονται με το άρθρο 11 του Χάρτη και, αφετέρου, της προστασίας της επιχειρηματικής ελευθερίας όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 16 του Χάρτη αυτού, ο νομοθέτης της Ένωσης έχει τη διακριτική ευχέρεια να θεσπίσει κανόνες όπως αυτούς του άρθρου 15 της οδηγίας 2010/13, οι οποίοι ενέχουν περιορισμούς της επιχειρηματικής ελευθερίας ευνοώντας, από απόψεως της απαραίτητης σταθμίσεως των εμπλεκομένων δικαιωμάτων και συμφερόντων, την πρόσβαση του κοινού στην πληροφορία σε σχέση με τη συμβατική ελευθερία.

Υπό τις περιστάσεις αυτές, ο νομοθέτης της Ένωσης μπορεί θεμιτώς να επιβάλλει τους περιορισμούς της επιχειρηματικής ελευθερίας οι οποίοι προκύπτουν από το άρθρο 15, παράγραφος 6, της οδηγίας 2010/13 στους κατόχους αποκλειστικών δικαιωμάτων τηλεοπτικής μεταδόσεως και να κρίνει ότι τα μειονεκτήματα τα οποία απορρέουν από τη διάταξη αυτή δεν είναι δυσανάλογα σε σχέση με τους επιδιωκόμενους σκοπούς και δύνανται να καθιερώσουν μια ορθή ισορροπία μεταξύ των διαφόρων επίμαχων θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών.

(βλ. σκέψεις 44-47, 66-68 και διατακτ.)