SENTENZA TAL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It‑Tieni Awla)
14 ta’ Settembru 2017 (*)
“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – Moviment liberu tal-kapital – Artikolu 63 TFUE – Kamp ta’ applikazzjoni – Leġiżlazzjoni fiskali ta’ Stat Membru – Taxxa fuq il-kumpanniji – Kreditu ta’ taxxa – Fond għall-pensjoni – Rifjut li jingħata l-benefiċċju tal-kreditu ta’ taxxa lill-azzjonisti mhux suġġetti għat-taxxa fuq dħul minn investiment għal dividendi li joriġinaw minn dħul barrani – Interpretazzjoni tas-sentenza tat-12 ta’ Diċembru 2006, Test Claimants in the FII Group Litigation (C‑446/04, EU:C:2006:774) – Kreditu ta’ taxxa miżmum illegalment – Rimedji ġudizzjarji”
Fil-Kawża C‑628/15,
li għandha bħala suġġett talba għal deċiżjoni preliminari skont l-Artikolu 267 TFUE, imressqa mill-Court of Appeal (England & Wales) (Civil Division) [qorti tal-appell (Ingilterra u Wales) (diviżjoni ċivili), ir-Renju Unit], permezz ta’ deċiżjoni tal-11 ta’ Novembru 2015, li waslet fil-Qorti tal-Ġustizzja fl-24 ta’ Novembru 2015, fil-proċedura
The Trustees of the BT Pension Scheme
vs
Commissioners for her Majesty’s Revenue and Customs,
IL-QORTI TAL-ĠUSTIZZJA (It‑Tieni Awla),
komposta minn M. Ilešič, President tal-Awla, A. Prechal, A. Rosas (Relatur), C. Toader u E. Jarašiūnas, Imħallfin,
Avukat Ġenerali: M. Wathelet,
Reġistratur: L. Hewlett, Amministratur Prinċipali,
wara li rat il-proċedura bil-miktub u wara s-seduta tad-9 ta’ Novembru 2016,
wara li kkunsidrat l-osservazzjonijiet ippreżentati:
– għal The Trustees of the BT Pension Scheme, minn M. Gammie, QC, C. McDonnell, barrister, kif ukoll minn N. Hine u R. Collins, solicitors,
– għall-Gvern tar-Renju Unit, minn S. Simmons u J. Kraehling kif ukoll minn D. Robertson, bħala aġenti, assistiti minn R. Baldry, QC,
– għall-Kummissjoni Ewropea, minn R. Lyal u W. Roels, bħala aġenti,
wara li semgħet il-konklużjonijiet tal-Avukat Ġenerali, ippreżentati fis-seduta tal-21 ta’ Diċembru 2016,
tagħti l-preżenti
Sentenza
1 It-talba għal deċiżjoni preliminari tirrigwarda l-interpretazzjoni tal-Artikoli 49 u 63 TFUE.
2 Din it-talba tressqet fil-kuntest ta’ tilwima bejn The Trustees of the BT Pension Scheme (iktar ’il quddiem it-“Trustees”) u l-Commissioners for Her Majesty’s Revenue and Customs (amministrazzjoni fiskali u doganali, ir-Renju Unit) (iktar ’il quddiem il-“Commissioners”), rigward ir-rifjut li jiġi rrikonoxxut dritt għal kreditu ta’ taxxa għal fond għall-pensjoni, mhux suġġett għat-taxxa fuq id-dħul minn investiment tiegħu, rigward il-ġbir minnu ta’ dividendi li jirrappreżentaw dħul ta’ oriġini barranija ta’ kumpannija li għandha r-residenza fiskali tagħha fir-Renju Unit.
Il-kuntest ġuridiku
Fuq il-ħlas antiċipat tat-taxxa fuq il-kumpanniji (advance corporation tax) u fuq id-dritt għal kreditu ta’ taxxa
3 Mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li, matul il-perijodu msemmi fil-kawża prinċipali, ir-Renju Unit tal-Gran Brittanja u l-Irlanda ta’ Fuq applika sistema ta’ tassazzjoni msejħa “imputazzjoni parzjali” li skont din, sabiex tiġi evitata t-taxxa doppja ekonomika, meta kumpannija residenti kienet tqassam profitti, parti mit-taxxa fuq il-kumpanniji mħallsa minn din il-kumpannija kienet imputata lill-azzjonisti tagħha.
4 Skont din is-sistema ta’ imputazzjoni parzjali, meta kumpannija residenti fir-Renju Unit kienet tħallas dividendi lill-azzjonisti tagħha, hija kellha tipproċedi, skont l-Artikolu 14 tal-Income and Corporation Taxes Act 1988 (liġi dwar it-taxxa fuq id-dħul u l-kumpanniji tal-1988, iktar ’il quddiem l-“ICTA”,) bil-ħlas bil-quddiem tat-taxxa fuq il-kumpanniji (advance corporation tax, iktar ’il quddiem l-“ACT”) kkalkolata fuq somma ugwali għall-ammont jew għall-valur tat-tqassim imwettaq.
5 Tali kumpannija li tqassam kellha d-dritt, skont tqassim imwettaq matul sena finanzjarja speċifika, li tpaċi l-ACT imħallsa mill-ammont li hija kienet taxxabbli għalih għal din is-sena finanzjarja skont it-taxxa fuq il-kumpanniji (mainstream corporation tax) jew hija setgħet tittrasferixxi, skont il-każ, l-ACT imħallsa kemm fuq sena finanzjarja preċedenti jew sussegwenti, kemm lis-sussidjarji ta’ din il-kumpannija, residenti fir-Renju Unit, fejn dawn setgħu ipaċu din it-taxxa fuq l-ammont li huma stess kienu taxxabbli għalih skont it-taxxa fuq il-kumpanniji.
6 Il-ħlas tal-ACT mill-kumpannija li tqassam dividendi kien jinkludi kreditu ta’ taxxa fir-rigward tal-azzjonist benefiċjarju.
7 Għalhekk, konformement mal-Artikolu 20 tal-ICTA, azzjonist residenti fir-Renju Unit kien suġġett għat-taxxa fuq id-dħul għal dividendi mħallsa minn kumpannija residenti f’dan l-istess Stat, sa fejn dawn ma kinux speċifikament esklużi mill-ħlas ta’ din it-taxxa.
8 Meta d-dividendi mħallsa minn kumpannija residenti fir-Renju Unit kienu ġew suġġetti għall-ACT, l-azzjonist benefiċjarju residenti f’dan l-istess Stat kellu d-dritt, skont l-Artikolu 231(1) tal-ICTA, għal kreditu ta’ taxxa ugwali għall-ammont tal-ICT imħallsa mill-kumpannija li tqassam.
9 Skont l-Artikolu 231(3) tal-ICTA, dan il-kreditu ta’ taxxa seta’ jiġi dedott mill-ammont dovut mill-azzjonist skont it-taxxa fuq id-dħul relatata mad-dividend jew, meta l-ammont ta’ tali kreditu ta’ taxxa kien jaqbeż l-ammont tat-taxxa fuq id-dħul dovut mill-azzjonist, dan l-azzjonist seta’ jitlob mingħand l-amministrazzjoni fiskali l-ħlas fi flus kontanti ta’ ammont li jikkorrispondi ma’ dan il-kreditu ta’ taxxa.
Fuq is-sistema ta’ dividendi ta’ dħul barrani (foreign income dividend)
10 Qabel l-1 ta’ Lulju 1994, meta kumpannija residenti fir-Renju Unit kienet tirċievi dividendi minn kumpannija residenti barra minn dan l-Istat, id-dividendi hekk irċevuti ma kinux ikklassifikati bħala dħul minn investiment eżentat u l-kumpannija benefiċjarja ta’ dawn id-dividendi ma kellhiex dritt għal kreditu ta’ taxxa skont dawn id-dividendi. Skont l-Artikoli 788 u 790 tal-ICTA, hija kienet tibbenefika, jekk kien hemm lok, minn tnaqqis fir-rigward tat-taxxa mħallsa mill-kumpannija li tqassam fl-Istat ta’ residenza tagħha, tnaqqis mogħti kemm skont il-leġiżlazzjoni fis-seħħ fir-Renju Unit, kemm skont ftehim preventiv tat-taxxa doppja konkluż minnu ma’ dan l-Istat l-ieħor.
11 Skont il-prinċipju espost fil-punt 4 ta’ din is-sentenza, meta kumpannija residenti tar-Renju Unit, li rċeviet dividendi minn kumpannija mhux residenti, tkun qassmet dividendi lill-azzjonisti tagħha stess, hija kellha tħallas l-ACT fuq l-ammont tat-tqassim.
12 Madankollu, kien frekwenti li t-taxxa fuq il-kumpanniji dovuta mill-kumpanniji li jirċievu dividendi sinjifikattivi ta’ oriġini barranija tkun insuffiċjenti sabiex tkopri l-ammont tal-ACT imħallsa minn din il-kumpannija. Meta l-ACT dovuta minn kumpannija li tqassam dividendi lill-azzjonisti tagħha kienet ogħla mit-taxxa fuq il-kumpanniji li l-kumpannija li tqassam kienet suġġetta għaliha, u meta din l-ACT ma setgħetx tiġi ttrasferita la fuq is-snin finanzjarji preċedenti jew sussegwenti tal-kumpannija li tqassam, u lanqas lis-sussidjarji tagħha, “eċċess” ta’ ACT, li jista’ jirrappreżenta piż finanzjarju li ma jistax jiġi rkuprat, kien jirriżulta fir-rigward ta’ din il-kumpannija.
13 Sabiex jippermettu tali kumpanniji jnaqqsu l-effett tal-eċċess ta’ ACT, l-Artikoli 246A sa 246Y stabbilixxew, mill-1 ta’ Lulju 1994, sistema msejħa “dividend minn dħul barrani” (foreign income dividend, iktar ’il quddiem l-“FID”). Skont din is-sistema, kumpannija residenti fir-Renju Unit setgħet tagħżel li tqassam lill-azzjonisti tagħha dividend ikklassifikat bħala FID, li fuqu l-ACT kienet dovuta, iżda li kienet tippermetti lil din il-kumpannija, sa fejn id-dividend ikklassifikat bħala FID kien jikkorrispondi mad-dħul ta’ oriġini barranija rċevut, li titlob rimbors gall-ACT mħallsa bħala eċċess (iktar ’il quddiem is-“sistema FID”).
Fuq il-ġbir tad-dividendi kklassifikati bħala FID minn fond għall-pensjoni mhux suġġett għat-taxxa fuq id-dħul minn investiment tiegħu
14 Skont l-Artikolu 246C tal-ICTA, meta azzjonist kien jirċievi dividend ikklassifikat bħala FID, huwa ma kellux dritt għal kreditu ta’ taxxa relatat ma’ tali dividend. Fil-fatt, skont dan l-artikolu:
“L-Artikolu 231(1) ma japplikax meta t-tqassim inkwistjoni jikkostitwixxi dividend minn dħul barrani.”
15 L‑Artikolu 246D tal-ICTA madankollu kien jipprevedi li l-azzjonisti suġġetti għat-taxxa li kienu jirċievu dividend ikklassifikat bħala FID kienu meqjusa bħala li rċevew dħul li kien diġà ġie intaxxat b’rata iktar baxxa (20 %) għas-sena fiskali kkonċernata. Għal tali azzjonisti, l-effett tal-applikazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni kien, skont li-qorti tar-rinviju, effettivament l-istess li kieku dawn kienu bbenefikaw minn kreditu ta’ taxxa skont l-Artikolu 231 tal-ICTA.
16 Min-naħa l-oħra, l-Artikolu 246D tal-ICTA ma kienx japplika għall-azzjonisti mhux suġġetti għat-taxxa fuq id-dħul fir-rigward ta’ dividendi.
17 Matul il-perijodu inkwistjoni fil-kawża prinċipali, “skema tal-pensjoni eżentata awtorizzata” (exempt approved scheme) kienet tibbenefika, skont l-Artikolu 592(2) tal-ICTA, minn eżenzjoni ta’ taxxa fuq id-dħul fir-rigward ta’ dividendi, kemm jekk ikunu ta’ oriġini nazzjonali jew barranija.
18 Fid-dawl tal-Artikolu 246 C tal-ICTA, meta azzjonist mhux suġġett għat-taxxa fuq id-dħul fir-rigward ta’ dividendi jkun irċieva dividendi kklassifikati bħala FID, dan ma setax, skont l-Artikolu 231(1) tal-ICTA, jibbenefika minn kreditu ta’ taxxa u lanqas, iktar u iktar, ma seta’ jitlob mingħand l-amministrazzjoni fiskali l-ħlas fi flus kontanti ta’ ammont li jikkorrispondi ma’ eventwali kreditu ta’ taxxa li jaqbeż id-dejn tiegħu fir-rigward tat-taxxa fuq id-dħul.
19 Is-sistema tal-ACT u s-sistema FID tneħħew għat-tqassim ta’ dividendi mwettaq mis-6 ta’ April 1999.
Il-kawża prinċipali u d-domandi preliminari
20 Il-BT Pension Scheme hija fond għall-pensjoni b’benefiċċju ddefinit li miegħu huma affiljati impjegati u ex impjegati ta’ British Telecommunications plc. Dan jitmexxa mit-Trustees, li jikkostitwixxu l-entità taxxabbli rilevanti, fejn il-BT Pension Scheme kien il-benefiċjarju effettiv tal-attivi.
21 Il-BT Pension Scheme huwa eżentat fir-Renju Unit mit-taxxa fuq id-dħul fir-rigward tal-investimenti tiegħu. Matul il-perijodu inkwistjoni fil-kawża prinċipali, l-ishma ta’ kumpanniji kienu jirrappreżentaw, bħala valur fis-suq, madwar 70 % sa 75 % tal-investimenti tal-BT Pension Scheme. Xi wħud mill-ishma tiegħu kienu investimenti f’kumpanniji residenti fir-Renju Unit, oħrajn kienu investimenti f’kumpanniji residenti fi Stati Membri oħra tal-Unjoni Ewropea jew fi Stati terzi. Il-parti l-kbira, jiġifieri madwar 97 % tal-portafoll ta’ ishma tal-BT Pension Scheme, kienet investita f’kumpanniji kbar ikkwotati fir-Renju Unit u barra mill-pajjiż. Billi kellu relazzjoni bħala sempliċi azzjonist mal-kumpanniji li fihom kien investa, il-BT Pension Scheme kien iżomm ġeneralment inqas minn 2 % tal-kapital ta’ tali kumpanniji u, fi kwalunkwe każ, dejjem inqas minn 5 %.
22 Il-portafoll ta’ investiment tal-BT Pension Scheme kien jinkludi ishma ta’ kumpanniji residenti fir-Renju Unit li kienu għażlu li japplikaw is-sistema FID sabiex iqassmu dividendi lill-azzjonisti tagħhom li kienu jirrappreżentaw dħul ta’ oriġini barranija. Għalhekk, fil-kwalità tiegħu bħala azzjonist ta’ tali kumpanniji, il-BT Pension Scheme irċieva dividendi kklassifikati bħala FID. Għalkemm, skont l-Artikolu 246C tal-ICTA, it-Trustees ma kellhomx dritt għal krediti ta’ taxxa għal dawn id-dividendi, min-naħa l-oħra huma kellhom dritt għal tali krediti għad-dividendi rċevuti, barra mis-sistema FID, ta’ kumpanniji residenti fir-Renju Unit.
23 It-Trustees, li jqisu li din l-assenza ta’ dritt għal kreditu ta’ taxxa għal dividendi kklassifikati bħala FID kienet inkompatibbli mad-dritt tal-Unjoni, ippreżentaw rikors kontra l-Commissioners quddiem il-First-tier Tribunal (Tax Chamber) [qorti tal-ewwel istanza (awla tat-tassazzjoni), ir-Renju Unit]. sabiex jiksbu, b’mod partikolari, kreditu ta’ taxxa għad-dividendi kklassifikati bħala FID li huma rċevew matul il-perijodu inkwistjoni. Peress li r-rikors tagħhom intlaqa’ mill-First-tier Tribunal (Tax Chamber) [qorti tal-ewwel istanza (awla tat-tassazzjoni)], u s-sentenza mogħtija minnha kienet ġiet ikkonfermata fl-appell mill-Upper Tribunal (Tax and Chancery Chamber) [qorti superjuri (awla tat-tassazzjoni u taċ-Chancery), ir-Renju Unit], il-Commissioners appellaw is-sentenza mogħtija minn din l-aħħar qorti quddiem il-Court of Appeal (England & Wales) (Civil Division) [qorti tal-appell (Ingilterra u Wales) (diviżjoni ċivili), ir‑Renju Unit].
24 Fid-deċiżjoni tar-rinviju, il-Court of Appeal (England & Wales) (Civil Division) [qorti tal-appell (Ingilterra u Wales) (diviżjoni ċivili)] tispjega li billi l-kawża prinċipali tirrigwarda unikament is-snin fiskali fir-rigward tas-snin 1997 u 1998, ir-rikors tat-Trustees kien preskritt skont id-dritt nazzjonali għall-kumplament. Il-qorti tar-rinviju tqis li t-tweġiba li għandha tingħata lill-kwistjoni jekk it-Trustees għandhomx dritt għall-krediti ta’ taxxa tagħmel neċessarju l-interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni li jikkonċerna, b’mod partikolari, il-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 63 TFUE.
25 Hija tfakkar, f’dan ir-rigward, li l-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet, fis-sentenza tat-12 ta’ Diċembru 2006, Test Claimants in the FII Group Litigation (C‑446/04, EU:C:2006:774), b’mod partikolari, li l-Artikolu 63 TFUE kien jipprekludi ċerti aspetti tal-leġiżlazzjoni tar-Renju Unit li tirrigwarda s-sistema FID. Madankollu, hija tistaqsi jekk din id-dispożizzjoni tagħtix drittijiet lil azzjonisti, bħat-Trustees, fiċ-ċirkustanzi inkwistjoni fil-kawża prinċipali.
26 Skont il-qorti tar-rinviju, sakemm it-Trustees ma jieħdux direttament drittijiet mill-Artikolu 63 TFUE, il-leġiżlazzjoni nazzjonali ma timponix li l-applikazzjoni tal-Artikolu 246C tal-ICTA tiġi miċħuda f’dak li jikkonċerna s-sitwazzjoni tagħhom. Sa fejn dawn tal-aħħar jistgħu jibbażaw ruħhom direttament fuq id-dritt tal-Unjoni sabiex jiġu rrikonoxxuti l-benefiċċju tal-kreditu ta’ taxxa, din il-qorti tistaqsi liema rimedji ġudizzjarji għandhom ikunu disponibbli skont id-dritt nazzjonali sabiex, skont il-każ, ikun previst ir-rimbors.
27 F’dawn iċ-ċirkustanzi, il-Court of Appeal (England & Wales) (Civil Division) [qorti tal-appell (Ingilterra u Wales) (diviżjoni ċivili)] ddeċidiet li tissospendi l-proċeduri u tagħmel lill-Qorti tal-Ġustizzja d-domandi preliminari li ġejjin:
“1) Fid-dawl tal-fatt li r-risposta tal-Qorti tal-Ġustizzja għar-raba’ domanda fis-sentenza tat-12 ta’ Diċembru 2006 fil-kawża Test Claimants in the FII Group Litigation vs Commissioners of Inland Revenue [C‑446/04, EU:C:2006:774] kienet li l-Artikoli 43 u 56 KE – li issa saru l-Artikoli 49 u 63 TFUE – jipprekludu leġiżlazzjoni ta’ Stat Membru li tagħti lil kumpanniji residenti li jqassmu lill-azzjonisti tagħhom dividendi li joriġinaw minn dividendi ta’ oriġini barranija li huma jkunu rċevew il-possibbiltà li jagħżlu sistema li tippermettilhom jirkupraw it-taxxa fuq il-kumpanniji mħallsa bil-quddiem, iżda, minn naħa, tobbliga lil dawn il-kumpanniji jħallsu l-imsemmija taxxa bil-quddiem u jitolbu r-rimbors sussegwentement u, min-naħa l-oħra, ma tipprovdix kreditu ta’ taxxa għall-azzjonisti tagħhom, filwaqt li kienu jirċievu tali kreditu li kieku twettaq tqassim minn kumpannija residenti abbażi ta’ dividendi ta’ oriġini nazzjonali, id-dritt tal-Unjoni jagħti drittijiet lil dawn l-azzjonisti, kemm jekk taħt l-Artikolu 63 TFUE kif ukoll b’titolu ieħor, meta dawn ikunu l-benefiċċjarji tad-dividendi li l-kumpannija għażlet li tqassam billi tagħżel din is-sistema, b’mod partikolari meta l-azzjonist jirrisjedi fl-istess Stat Membru bħall-kumpannija li tqassam id-dividendi?
2) Jekk l-azzjonist imsemmi fid-domanda 1 ma jkunx jista’ jinvoka huwa stess drittijiet li jirriżultaw mill-Artikolu 63 TFUE, huwa jkun jista’ jinvoka ksur tad-drittijiet li l-Artikoli 49 u 63 TFUE jagħtu lill-kumpannija li tqassam id-dividendi?
3) Jekk ir-risposta għall-ewwel jew għat-tieni domanda tkun li d-dritt tal-Unjoni jagħti drittijiet lill-azzjonist jew li dan jista’ jiġi invokat minn dan tal-aħħar, id-dritt tal-Unjoni jimponi kundizzjonijiet fir-rigward tar-rimedji ġudizzjarji li l-azzjonist għandu jkollu taħt id-dritt nazzjonali?
4) Iċ-ċirkustanzi sussegwenti jaffettwaw ir-risposti tal-Qorti tal-Ġustizzja għad-domandi precedenti:
a) l-azzjonist ma jkunx suġġett għat-taxxa fuq id-dħul fl-Istat Membru fir-rigward tad-dividendi li huwa jirċievi, b’mod li fil-każ ta’ tqassim minn kumpannija residenti barra mis-sistema msemmija iktar ‘il fuq, il-kreditu ta’ taxxa li l-azzjonist għandu dritt għalih bis-saħħa tal-leġiżlazzjoni nazzjonali jkun jista’ jagħti lok għall-ħlas ta’ dan il-kreditu lill-azzjonist mill-Istat Membru;
b) il-qorti nazzjonali tqis li l-ksur tad-dritt tal-Unjoni mil-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni ma jkunx serju biżżejjed sabiex l-Istat Membru jiġi obbligat jikkumpensa d-danni fir-rigward tal-kumpannija li tqassam id-dividendi, skont il-prinċipji stabbiliti fis-sentenza Brasserie du pêcheur SA vs Il‑Ġermanja u The Queen vs Secretary of State for Transport, ex parte Factortame Limited et, [C‑46/93 u C‑48/93, EU:C:1996:79], jew
c) f’ċerti każijiet biss, il-kumpannija li tqassam id-dividendi taħt is-sistema msemmija iktar ’il fuq setgħet żiedet l-ammont tad-distribuzzjonijiet tagħha lill-azzjonisti kollha b’mod li tħallas somma fi flus kontanti ekwivalenti għal dik li jkun kiseb azzjonist eżentat waqt il-ħlas ta’ dividendi barra minn din is-sistema?”
Fuq id-domandi preliminari
Fuq l-ewwel domanda
28 Permezz tal-ewwel domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk l-Artikoli 49 u 63 TFUE għandhomx jiġu interpretati fis-sens li jagħtu drittijiet lil azzjonist benefiċjarju ta’ dividendi kklassifikati bħala FID, li jirrisjedi fl-istess Stat Membru bħall-kumpannija li tqassam dawn id-dividendi, b’kunsiderazzjoni b’mod partikolari tas-sentenza tat-12 ta’ Diċembru 2006, Test Claimants in the FII Group Litigation (C‑446/04, EU:C:2006:774).
29 L-ewwel nett, hemm lok li jiġi rrilevat li, skont id-deċiżjoni tar-rinviju, il-BT Pension Scheme kien iżomm, matul il-perijodu inkwistjoni fil-kawża prinċipali, inqas minn 5 % tal-kapital azzjonarju tal-impriżi li fihom huwa kien investa u li kellu relazzjoni ta’ sempliċi azzjonist magħhom.
30 Minn ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja jirriżulta li l-akkwist ta’ titoli fis-suq kapitali, imwettaq bl-intenzjoni biss li jsir investiment finanzjarju mingħajr intenzjoni li jiġu influwenzati l-ġestjoni u l-kontroll tal-impriża, bħala prinċipju jaqa’ taħt il-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 63 TFUE, u mhux taħt dak tal-Artikolu 49 TFUE, peress li dan tal-aħħar japplika unikament għall-ishma li jippermettu li tiġi eżerċitata influwenza ċerta fuq id-deċiżjonijiet ta’ kumpannija u li jiġu ddeterminati l-attivitajiet tagħha (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat-13 ta’ Novembru 2012, Test Claimants in the FII Group Litigation, C‑35/11, EU:C:2012:707, punti 91 u 92 kif ukoll il-ġurisprudenza ċċitata).
31 F’dan il-każ, peress li l-ishma tal-BT Pension Scheme fil-kumpanniji li fihom huwa kien investa ma kinux jippermettu li tiġi eżerċitata tali influwenza, id-domanda tal-qorti tar-rinviju għandha tiġi eżaminata unikament mill-perspettiva tal-Artikolu 63 TFUE.
32 Fir-rigward tal-kwistjoni, hekk ippreċiżata, dwar jekk l-Artikolu 63 TFUE jagħtix, f’ċirkustanzi bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali, drittijiet lil azzjonist benefiċjarju ta’ dividendi kklassifikati bħala FID, għandu jitfakkar li, skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, l-Artikolu 63(1) TFUE jipprojbixxi b’mod ġenerali r-restrizzjonijiet għall-moviment tal-kapital bejn l-Istati Membri u bejn l-Istati Membri u l-pajjiżi terzi (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tat-28 ta’ Settembru 2006, Il‑Kummissjoni vs Il‑Pajjiżi Baxxi, C‑282/04 u C‑283/04, EU:C:2006:608, punt 18 u l-ġurisprudenza ċċitata).
33 Fir-rigward, b’mod partikolari, tal-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali, il-Qorti tal-Ġustizzja diġà ddeċidiet, fil-punt 173 tas-sentenza tat-12 ta’ Diċembru 2006, Test Claimants in the FII Group Litigation (C‑446/04, EU:C:2006:774), li l-Artikolu 63 TFUE jipprekludi leġiżlazzjoni ta’ Stat Membru li, filwaqt li teżenta mill-ħlas tal-ACT l-kumpanniji residenti li jqassmu lill-azzjonisti tagħhom dividendi li joriġinaw minn dividendi ta’ oriġini nazzjonali, tagħti lill-kumpanniji residenti li jqassmu lill-azzjonisti tagħhom dividendi li joriġinaw minn dividendi ta’ oriġini barranija l-possibbiltà li jagħżlu sistema li tippermettilhom jirkupraw l-ACT mħallsa, iżda, b’mod partikolari, ma tipprevedix kreditu ta’ taxxa għall-azzjonisti tagħhom, filwaqt li dawn ikunu rċevewh fil-każ ta’ tqassim imwettaq minn kumpannija residenti abbażi ta’ dividendi ta’ oriġini nazzjonali.
34 Għalhekk, il-Qorti tal-Ġustizzja kkunsidrat, b’mod partikolari, li, sa fejn is-sistema fiskali tar-Renju Unit, sa fejn tinkludi s-sistema FID, iċċaħħad azzjonisti li jirċievu dividendi mid-dritt tagħhom għal kreditu ta’ taxxa meta dawn id-dividendi kienu rriżultaw minn profitti ta’ oriġini barranija ta’ kumpannija residenti, kuntrarjament għal dak li kien previst fil-każ ta’ dividendi li rriżultaw minn profitti ta’ oriġini nazzjonali ta’ kumpannija residenti, din is-sistema stabbilixxiet restrizzjoni għall-moviment liberu tal-kapital fis-sens tal-Artikolu 63 TFUE.
35 F’dan il-każ, it-Trustees irċevew dividendi kklassifikati bħala FID, mingħajr madankollu ma kellhom dritt għal kreditu ta’ taxxa relatat ma’ dawn id-dividendi.
36 Tali assenza ta’ kreditu ta’ taxxa fir-rigward tal-azzjonisti mhux suġġetti għat-taxxa fuq id-dħul fir-rigward ta’ dividendi, bħat-Trustees, tista’ tiddisswadi lil dawn l-azzjonisti milli jinvestu fil-kapital ta’ kumpanniji residenti tar-Renju Unit, li jirċievu dividendi minn kumpanniji residenti barra mir-Renju Unit, favur investimenti f’kumpanniji residenti tar-Renju Unit li jirċievu dividendi ta’ kumpanniji residenti oħra f’dan l-istess Stat (ara, b’analoġija, is-sentenza tat-12 ta’ Diċembru 2006, Test Claimants in the FII Group Litigation, C‑446/04, EU:C:2006:774, punt 166).
37 Isegwi li s-sitwazzjoni tat-Trustees taqa’ taħt it-trattament intiż fil-punt 173 tas-sentenza tat-12 ta’ Diċembru 2006, Test Claimants in the FII Group Litigation (C‑446/04, EU:C:2006:774), li huwa prekluż mill-Artikolu 63 TFUE. Għalhekk dawn jistgħu jibbażaw ruħhom fuq dan l-artikolu sabiex jiċħdu dispożizzjoni nazzjonali, bħall-Artikolu 246C tal-ICTA, li ċċaħħadhom minn kreditu ta’ taxxa.
38 Il‑Commissioners, quddiem il-qorti tar-rinviju, kif ukoll il-Gvern tar-Renju Unit, quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, madankollu jsostnu li t-Trustees ma jistgħux jinvokaw l-Artikolu 63 TFUE sabiex jiskartaw l-applikazzjoni tal-Artikolu 246C tal-ICTA, minħabba li l-investiment tal-kapital minnhom f’kumpanniji residenti fir-Renju Unit, suġġetti għas-sistema FID, ma jimplika ebda moviment ta’ kapital bejn l-Istati Membri, fis-sens tan-nomenklatura li tinsab fl-Anness I tad-Direttiva tal-Kunsill 88/361/KEE, tal-24 ta’ Ġunju 1988, għall-implimentazzjoni tal-Artikolu [63 TFUE] (ĠU Edizzjoni Speċjali bil-Malti, Kapitolu 10, Vol. 1, p. 10), stabbilita sabiex tiġi ggwidata l-interpretazzjoni ta’ dan l-artikolu.
39 F’dan ir-rigward, għandu jitfakkar li, skont il-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja, leġiżlazzjoni nazzjonali indistintivament applikabbli għaċ-ċittadini tal-Istati Membri kollha, bħala regola ġenerali, ma tistax taqa’ taħt dispożizzjonijiet tat-Trattat FUE fil-qasam ta’ moviment liberu tal-kapital ħlief sa fejn hija tapplika għal sitwazzjonijiet li għandhom rabta mal-kummerċ bejn l-Istati Membri (ara, f’dan is-sens, is-sentenza tal-5 ta’ Marzu 2002, Reisch et, C‑515/99, C‑519/99 sa C‑524/99 u C‑526/99 sa C‑540/99, EU:C:2002:135, punt 24).
40 Fil-fatt, id-dispożizzjonijiet tat-Trattat FUE fil-qasam tal-moviment liberu tal-kapital ma japplikawx għal sitwazzjoni fejn l-elementi kollha huma limitati ġewwa Stat Membru wieħed (sentenza tal-20 ta’ Marzu 2014, Caixa d’Estalvis i Pensions de Barcelona, C‑139/12, EU:C:2014:174, punt 42).
41 Issa, ma kienx jidher li l-leġiżlazzjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali kienet tikkonċerna biss sitwazzjonijiet li ma għandhom ebda rabta mal-kummerċ bejn l-Istati Membru, jew li l-elementi rilevanti li jikkaratterizzaw il-kawża prinċipali huma limitati unikament għal ġewwa r-Renju Unit.
42 Bil-kontra, it-trattament fiskali mhux favorevoli ta’ ċerti azzjonisti li jirċievu dividendi kklassifikati bħala FID, jiġifieri l-assenza ta’ kreditu ta’ taxxa previst fl-Artikolu 246C tal-ICTA, huwa preċiżament dovut għall-fatt li dawn id-dividendi rriżultaw minn profitti li l-kumpannija li tqassam irċeviet minn kumpannija mhux residenti tar-Renju Unit, filwaqt li fil-każ ta’ dividendi li rriżultaw minn profitti rċevuti minn kumpannija residenti fir-Renju Unit, fejn barra minn hekk kollox kien ugwali, dawn l-azzjonisti benefiċjarji kellhom dritt għal tali kreditu ta’ taxxa.
43 Il-Gvern tar-Renju Unit isostni li tali restrizzjoni hija, fi kwalunkwe każ, awtorizzata peress li hija ġġustifikata min-neċessità li tiġi żgurata l-koerenza tas-sistema fiskali nazzjonali. Madankollu, huwa biżżejjed li jiġi rrilevat, f’dan ir-rigward, li b’mod partikolari mill-punt 163 tas-sentenza tat-12 ta’ Diċembru 2006, Test Claimants in the FII Group Litigation (C‑446/04, EU:C:2006:774), jirriżulta li r-restrizzjoni għall-Artikolu 63 TFUE kkonstatata f’din is-sentenza ma setgħetx, skont il-Qorti tal-Ġustizzja, tiġi ġġustifikata min-neċessità li tinżamm il-koerenza tas-sistema fiskali inkwistjoni. Hekk kif irrileva l-Avukat Ġenerali fil-punt 66 tal-konklużjonijiet tiegħu, l-argumenti mressqa minn dan il-gvern matul din il-proċedura huma essenzjalment identiċi għal dawk li ġew miċħuda mill-Qorti tal-Ġustizzja fil-kuntest ta’ din l-aħħar kawża. Konsegwentement, dawn ma jistgħux jiġġustifikaw, f’dan il-każ, ir-restrizzjoni għall-Artikolu 63 TFUE kkonstatata fil-punt 36 ta’ din is-sentenza.
44 F’dawn iċ-ċirkustanzi, l-ewwel domanda għandha tiġi risposta li l-Artikolu 63 TFUE għandu jiġi interpretat fis-sens li jagħti, f’ċirkustanzi bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali, drittijiet lil azzjonist benefiċjarju ta’ dividendi kklassifikati bħala FID.
Fuq it-tieni domanda
45 Fid-dawl tar-risposta mogħtija lill-ewwel domanda, ma hemmx lok li tingħata risposta lit-tieni domanda.
Fuq it-tielet domanda
46 Permezz tat-tielet domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi jekk u, skont il-każ, sa fejn id-dritt tal-Unjoni jeħtieġ li d-dritt nazzjonali ta’ Stat Membri jipprevedi rimedji ġudizzjarji miftuħa lil azzjonisti li, f’sitwazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, irċevew dividendi kklassifikati bħala FID mingħajr madankollu ma kisbu kreditu ta’ taxxa relatat ma’ dawn id-dividendi, sabiex dawn l-azzjonisti jkunu jistgħu jsostnu d-drittijiet li l-Artikolu 63 TFUE jagħtihom.
47 L-ewwel nett, hemm lok li jiġi rrilevat li huma l-Istati Membri, b’mod partikolari skont il-prinċipju ta’ kooperazzjoni leali, stabbilit fl-ewwel subparagrafu tal-Artikolu 4(3) TUE, li għandhom jiżguraw, fit-territorju rispettiv tagħhom, l-applikazzjoni u r-rispett tad-dritt tal-Unjoni u li, skont it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 4(3) TUE, l-Istati Membri jieħdu kull miżura ġenerali jew partikolari xierqa sabiex tiġi żgurata l-eżekuzzjoni tal-obbligi li jirriżultaw mit-Trattati jew li jirriżultaw mill-atti tal-istituzzjonijiet tal-Unjoni. Barra minn hekk, it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE jimponi fuq l-Istati Membri li jistabbilixxu r-rimedji ġudizzjarji meħtieġa sabiex tiġi żgurata protezzjoni legali effettiva fl-oqsma koperti mid-dritt tal-Unjoni.
48 Konformement mar-risposta mogħtija għall-ewwel domanda, l-Artikolu 63 TFUE jagħti, f’ċirkustanzi bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali, lill-azzjonisti benefiċjarji ta’ dividendi kklassifikati bħala FID, id-dritt għall-istess trattament fiskali ta’ dawn id-dividendi bħal dak irriżervat, fir-rigward tagħhom, lil dividendi li joriġinaw minn dħul li l-kumpannija li tqassam residenti fir-Renju Unit tkun irċeviet minn kumpannija residenti wkoll f’dan l-Istat.
49 Skont il-ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, l-Artikolu 63 TFUE jista’ jiġi invokat quddiem il-qorti nazzjonali u jwassal sabiex regoli nazzjonali kuntrarji għalih ma jiġux applikati (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tal-14 ta’ Diċembru 1995, Sanz de Lera et, C‑163/94, C‑165/94 u C‑250/94, EU:C:1995:451, punt 48, kif ukoll tat-18 ta’ Diċembru 2007, A, C‑101/05, EU:C:2007:804, punt 27).
50 Hija wkoll ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja li d-dritt sabiex jinkiseb rimbors ta’ taxxi miġbura minn Stat Membru bi ksur tar-regoli tad-dritt tal-Unjoni huwa l-konsegwenza u żieda mad-drittijiet mogħtija lill-partijiet f’kawża mid-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni, hekk kif ġew interpretati mill-Qorti tal-Ġustizzja. L-Istat Membru huwa għalhekk obbligat, fil-prinċipju, li jirrimborsa t-taxxi miġbura bi ksur tad-dritt tal-Unjoni (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tad-9 ta’ Novembru 1983, San Giorgio, 199/82, EU:C:1983:318, punt 12; tal-14 ta’ Jannar 1997, Comateb et, C‑192/95 sa C‑218/95, EU:C:1997:12, punt 20, kif ukoll tas-6 ta’ Settembru 2011, Lady & Kid et, C‑398/09, EU:C:2011:540, punt 17).
51 Issa, skont il-Gvern tar-Renju Unit, tali dritt li jinkiseb ir-rimbors ta’ taxxi indebitament miġbura ma jeżistix f’dan il-każ, fid-dawl tal-fatt li t-Trustees, billi ma kinux suġġetti għat-taxxa fuq id-dħul fir-rigward ta’ dividendi, ma ħallsu ebda taxxa fir-rigward ta’ dividendi li l-krediti ta’ taxxa mitluba huma relatati magħhom.
52 Madankollu, hemm lok li jitfakkar li d-dritt għar-rimbors, fis-sens tal-ġurisprudenza msemmija fil-punt 50 ta’ din is-sentenza, ma jirreferix biss għall-ammonti mħallsa lill-Istat Membru bħala taxxi illegali, iżda wkoll kull ammont miżmum li r-rimbors tiegħu huwa indispensabbli għall-istabbiliment mill-ġdid tal-ugwaljanza fit-trattament meħtieġa mid-dispożizzjonijiet tat-Trattat FUE dwar il-libertajiet ta’ moviment (ara, b’analoġija, is-sentenzi tat-8 ta’ Marzu 2001, Metallgesellschaft et, C‑397/98 u C‑410/98, EU:C:2001:134, punt 87; tat-12 ta’ Diċembru 2006, Test Claimants in the FII Group Litigation, C‑446/04, EU:C:2006:774, punt 205, kif ukoll tad-19 ta’ Lulju 2012, Littlewoods Retail et, C‑591/10, EU:C:2012:478, punt 25), inkluż, konsegwentement, l-ammonti dovuti lill-parti f’kawża fir-rigward ta’ kreditu ta’ taxxa li din kienet ġiet imċaħħda minnu skont il-leġiżlazzjoni nazzjonali li d-dritt tal-Unjoni jipprekludi.
53 Għalhekk, f’ċirkustanzi bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali, l-azzjonisti mhux suġġetti għat-taxxa fuq id-dħul fir-rigward ta’ dividendi, li rċevew dividendi kklassifikati bħala FID mingħajr ma madankollu kisbu kreditu ta’ taxxa relatat ma’ dawn id-dividendi, bħat-Trustees, għandhom dritt għall-ħlas tal-kreditu ta’ taxxa li huma kienu ġew indebitament miċħuda minnu skont il-leġiżlazzjoni nazzjonali inkompatibbli mal-Artikolu 63 TFUE.
54 Sussegwentement, hemm lok li jitfakkar li, skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, kemm l-awtoritajiet amministrattivi kif ukoll il-qrati nazzjonali inkarigati milli japplikaw, fil-kuntest tal-kompetenzi rispettivi tagħhom, id-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni għandhom l-obbligu li jiżguraw l-effett sħiħ ta’ dawn id-dispożizzjonijiet billi fejn ikun hemm bżonn ma japplikawx, minn rajhom, kwalunkwe dispożizzjoni nazzjonali kuntrarja mingħajr ma jitolbu jew jistennew it-tħassir minn qabel ta’ din id-dispożizzjoni nazzjonali permezz ta’ leġiżlazzjoni jew permezz ta’ kwalunkwe proċedura kostituzzjonali oħra (ara, f’dan is-sens, fir-rigward tal-awtoritajiet amministrattivi, is-sentenzi tat-22 ta’ Ġunju 1989, Costanzo, 103/88, EU:C:1989:256, punt 31, u tad-29 ta’ April 1999, Ciola, C‑224/97, EU:C:1999:212, punti 26 u 30, kif ukoll, fir-rigward ta’ qrati, is-sentenzi tad-9 ta’ Marzu 1978, Simmenthal, 106/77, EU:C:1978:49, punt 24, u tal-5 ta’ Lulju 2016, Ognyanov, C‑614/14, EU:C:2016:514, punt 34).
55 Barra minn hekk, dan l-obbligu ma jipprekludix lill-qrati nazzjonali kompetenti milli japplikaw, fost id-diversi proċeduri tal-ordinament ġuridiku intern, dawk li huma xierqa sabiex jitħarsu d-drittijiet individwali mogħtija mid-dritt tal-Unjoni (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tat-22 ta’ Ottubru 1998, IN CO. GE.’90 et, C‑10/97 sa C‑22/97, EU:C:1998:498, punt 21, kif ukoll tad-19 ta’ Lulju 2012, Littlewoods Retail et, C‑591/10, EU:C:2012:478, punt 33).
56 Isegwi li, fil-kuntest ta’ rikors ippreżentat mill-azzjonisti mhux suġġetti għat-taxxa benefiċjarji ta’ dividendi kklassifikati bħala FID sabiex jinkiseb il-ħlas tal-ammont tal-kreditu ta’ taxxa li huma kienu ġew indebitament miċħuda minnu mil-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali, il-qorti nazzjonali, bħala prinċipju, hija obbligata li tiskarta l-applikazzjoni ta’ dispożizzjonijiet ta’ din il-leġiżlazzjoni fl-oriġini tat-trattament li jmur kontra l-Artikolu 63 TFUE, sabiex jiġi żgurat l-effett sħiħ tad-dritt tal-Unjoni.
57 Fir-rigward, fl-aħħar nett, tal-modalitajiet proċedurali ta’ tali rikors, ma hijiex il-Qorti tal-Ġustizzja li għandha tikkwalifika legalment ir-rikorsi ppreżentati mit-Trustees quddiem il-qorti tar-rinviju, peress li huwa l-kompitu tagħhom li jippreċiżaw in-natura u l-bażi tal-azzjoni tagħhom, taħt l-istħarriġ tal-qorti tar-rinviju. Madankollu jirriżulta mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja li l-partijiet f’kawża għandhom ikollhom rimedju ġudizzjarju effettiv li jippermettilhom li jiksbu l-ħlas tal-kreditu ta’ taxxa li huma kienu ġew indebitament miċħuda minnu (ara, b’analoġija, is-sentenza tat-12 ta’ Diċembru 2006, Test Claimants in the FII Group Litigation, C‑446/04, EU:C:2006:774, punti 201 u 220).
58 Għalhekk, fl-assenza ta’ leġiżlazzjoni tal-Unjoni dwar il-qasam ta’ ħlas ta’ krediti ta’ taxxa li l-aventi kawża kienu ġew indebitament miċħuda minnhom, għalkemm huwa l-ordinament ġuridiku intern ta’ kull Stat Membru li għandu jirregola l-modalitajiet proċedurali tar-rikorsi intiżi sabiex jiżguraw il-protezzjoni tad-drittijiet li l-partijiet f’kawża jieħdu mid-dritt tal-Unjoni, dawn il-modalitajiet ma għandhomx ikunu, konformement mal-prinċipju ta’ ekwivalenza, inqas favorevoli minn dawk li jikkonċernaw rikorsi simili ta’ natura interna (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tas-16 ta’ Diċembru 1976, Rewe-Zentralfinanz u Rewe-Zentral, 33/76, EU:C:1976:188, punt 5; tat-8 ta’ Marzu 2001, Metallgesellschaft et, C‑397/98 u C‑410/98, EU:C:2001:134, punt 85; tat-12 ta’ Diċembru 2006, Test Claimants in the FII Group Litigation, C‑446/04, EU:C:2006:774, punt 203, kif ukoll tas-6 ta’ Ottubru 2015, Târșia, C‑69/14, EU:C:2015:662, punti 26 u 27).
59 Minbarra dan, skont il-prinċipju ta’ effettività, l-Istati Membri għandhom ir-responsabbiltà li jiżguraw, f’kull każ, protezzjoni effettiva tad-drittijiet mogħtija mid-dritt tal-Unjoni u, b’mod partikolari, li jiggarantixxu r-rispett tad-dritt għal rimedju effettiv u għal proċess imparzjali, stabbilit fl-ewwel paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (ara, f’dan is-sens, is-sentenzi tal-15 ta’ Settembru 2016, Star Storage et, C‑439/14 u C‑488/14, EU:C:2016:688, punt 46; tat-8 ta’ Novembru 2016, Lesoochranárske zoskupenie VLK, C‑243/15, EU:C:2016:838, punt 65, kif ukoll tas-16 ta’ Mejju 2017, Berlioz Investment Fund, C‑682/15, EU:C:2017:373, punt 44).
60 F’dan il-każ, hija b’mod partikolari l-qorti tar-rinviju li għandha, minn naħa, tiżgura li l-azzjonisti mhux suġġetti għat-taxxa fuq id-dħul fir-rigward ta’ dividendi, li jkunu rċevew dividendi li joriġinaw minn dividendi ta’ oriġini barranija u kklassifikati bħala FID, bħat-Trustees, ikollhom rimedju ġudizzjarju ta’ natura li jiżgura l-ħlas tal-kreditu ta’ taxxa relatat ma’ dawn id-dividendi, li l-aventi kawża kienu ġew indebitament miċħuda minnu, skont modalitajiet li ma jkunux inqas favorevoli minn dawk li jikkonċernaw rikors intiż għall-ħlas ta’ tali kreditu ta’ taxxa, jew vantaġġ fiskali paragunabbli, f’sitwazzjoni fejn l-amministrazzjoni fiskali kienet indebitament ċaħdet lill-aventi kawża minn dan il-kreditu ta’ taxxa jew minn dan il-vantaġġ fiskali matul tqassim ta’ dividendi li joriġinaw minn dividendi rċevuti minn kumpannija residenti fir-Renju Unit. Min-naħa l-oħra, din il-qorti għandha tiżgura ruħha li dan ir-rimedju ġudizzjarju jippermetti li tiġi ggarantita l-protezzjoni tad-drittijiet mogħtija fl-Artikolu 63 TFUE lil tali azzjonisti b’mod effettiv.
61 Konsegwentement, hemm lok li t-tielet domanda tiġi risposta li d-dritt tal-Unjoni jeħtieġ li d-dritt nazzjonali ta’ Stat Membru jipprevedi rimedji ġudizzjarji miftuħa lil azzjonisti li, f’sitwazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, ikunu rċevew dividendi kklassifikati bħala FID mingħajr madankollu ma jkunu kisbu kreditu ta’ taxxa relatat ma’ dawn id-dividendi, sabiex dawn l-azzjonisti jkunu jistgħu jsostnu d-drittijiet li l-Artikolu 63 TFUE jagħtihom. F’dan ir-rigward, il-qorti nazzjonali kompetenti għandha tiżgura li l-azzjonisti mhux suġġetti għat-taxxa fuq id-dħul fir-rigward ta’ dividendi, li rċevew dividendi li joriġinaw minn dividendi ta’ oriġini barranija u kklassifikati bħala FID, bħat-Trustees, ikollhom rimedju ġudizzjarju li, minn naħa, ikun ta’ natura li jiżgura l-ħlas ta’ tali kreditu ta’ taxxa, li l-aventi kawża kienu ġew indebitament miċħuda minnu, skont modalitajiet li ma jkunux inqas favorevoli minn dawk li jikkonċernaw rikors intiż għall-ħlas ta’ kreditu ta’ taxxa, jew vantaġġ fiskali paragunabbli, f’sitwazzjoni fejn l-amministrazzjoni fiskali kienet indebitament ċaħdet lill-aventi kawża minn dan il-kreditu ta’ taxxa jew minn dan il-vantaġġ fiskali matul tqassim ta’ dividendi li joriġinaw minn dividendi rċevuti minn kumpannija residenti fir-Renju Unit u, min-naħa l-oħra, jippermetti li tiġi ggarantita l-protezzjoni tad-drittijiet mogħtija fl-Artikolu 63 TFUE lil tali azzjonisti b’mod effettiv.
Fuq il-punt (a) tar-raba’ domanda
62 Permezz tal-punt (a) tar-raba’ domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju essenzjalment tistaqsi, liema huwa l-effett eventwali, fir-rigward tar-risposti li għandhom jingħataw lill-ewwel tliet domandi preliminari, taċ-ċirkustanza li t-Trustess ma humiex suġġetti għat-taxxa fuq id-dħul fir-Renju Unit fir-rigward ta’ dividendi li huma jirċievu.
63 F’dan ir-rigward, hemm lok li jitfakkar li l-ksur tal-Artikolu 63 TFUE, kif ikkonstatat mill-Qorti tal-Ġustizzja fil-punt 173 tas-sentenza tat-12 ta’ Diċembru 2006, Test Claimants in the FII Group Litigation (C‑446/04, EU:C:2006:774), jinsab, b’mod partikolari, fid-differenza fit-trattament ta’ dividendi rċevuti minn azzjonist, bħat-Trustees, skont jekk dawn id-dividendi rriżultawx minn dividendi ta’ oriġini barranija u kklassifikati bħala FID, jew irriżultawx minn dividendi ta’ oriġini nazzjonali u mhux ikklassifikati bħala FID.
64 Hekk kif irrileva essenzjalment l-Avukat Ġenerali fil-punt 88 tal-konklużjonijiet tiegħu, sa fejn l-osservanza tal-Artikolu 63 TFUE timplika unikament it-tneħħija tat-trattament fiskali differenzjat bejn dawn iż-żewġ kategoriji ta’ dividendi rċevuti minn azzjonisti, bħat-Trustees, il-kwistjoni jekk l-azzjonist benefiċjarju ta’ dividendi kklassifikati bħala FID huwa, jew ma huwiex, suġġett għat-taxxa fuq id-dħul fir-rigward ta’ tali dividendi ma tidhirx rilevanti.
65 Għalhekk hemm lok li l-punt (a) tar-raba’ domanda jiġi rispost li ċ-ċirkustanza li t-Trustees ma humiex suġġetti għat-taxxa fuq id-dħul fir-rigward ta’ dividendi li huma jirċievu ma tistax tbiddel ir-risposti mogħtija lill-ewwel tliet domandi magħmula mill-qorti tar-rinviju.
Fuq il-punt (b) tar-raba’ domanda
66 Permezz tal-punt (b) tar-raba’ domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi dwar l-effett eventwali, fir-rigward tar-risposti li għandhom jingħataw lill-ewwel tliet domandi preliminari, mill-fatt li l-ksur tad-dritt tal-Unjoni inkwistjoni ma huwiex, fil-fehma tagħha, suffiċjentement serju sabiex iwassal għar-responsabbiltà mhux kuntrattwali tal-Istat Membru kkonċernat fir-rigward tal-kumpannija li tqassam dividendi kklassifikati bħala FID, konformement mal-prinċipji stabbiliti fis-sentenza tal-5 ta’ Marzu 1996, Brasserie du pêcheur u Factortame (C‑46/93 u C‑48/93, EU:C:1996:79).
67 F’dan il-każ, mid-deċiżjoni tar-rinviju jirriżulta li l-azzjoni għad-danni mhux kuntrattwali mill-fatt tal-ksur tal-Artikolu 63 TFUE ġiet ippreżentata kontra r-Renju Unit minn kumpanniji li jqassmu dividendi, u mhux mit-Trustees.
68 F’dan ir-rigward, għandu jiġi kkonstatat, hekk kif irrileva l-Avukat Ġenerali fil-punt 91 tal-konklużjonijiet tiegħu, li d-drittijiet mogħtija lill-azzjonisti inkwistjoni fl-Artikolu 63 TFUE huma, fi kwalunkwe każ, indipendenti minn dawk mogħtija lill-kumpanniji li jqassmu d-dividendi.
69 F’dawn iċ-ċirkustanzi, hemm lok li l-punt (b) tar-raba’ domanda jiġi ripost li, anki jekk il-ksur tad-dritt tal-Unjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali ma huwiex, skont il-qorti tar-rinviju, suffiċjentement serju sabiex iwassal għar-responsabbiltà mhux kuntrattwali tal-Istat Membru kkonċernat fir-rigward tal-kumpannija li tqassam dividendi kklassifikati bħala FID, konformement mal-prinċipji stabbiliti fis-sentenza tal-5 ta’ Marzu 1996, Brasserie du pêcheur u Factortame (C‑46/93 u C‑48/93, EU:C:1996:79), din iċ-ċirkustanza ma tistax tbiddel ir-risposti mogħtija lill-ewwel tliet domandi preliminari.
Fuq il-punt (c) tar-raba’ domanda
70 Permezz tal-punt (c) tar-raba’ domanda tagħha, il-qorti tar-rinviju tistaqsi dwar l-effett eventwali, fir-rigward tar-risposti li għandhom jingħataw lill-ewwel tliet domandi preliminari, mill-fatt li huwa possibbli li, f’ċerti każijiet, l-azzjonist li jkun irċieva dividendi kklassifikati bħala FID ikun kiseb ammont ta’ dividendi miżjud min-naħa tal-kumpannija sabiex tiġi kkumpensata l-assenza ta’ kreditu ta’ taxxa fir-rigward ta’ tali azzjonist.
71 Fil-punt 207 tas-sentenza tat-12 ta’ Diċembru 2006, Test Claimants in the FII Group Litigation (C‑446/04, EU:C:2006:774), il-Qorti tal-Ġustizzja ċertament ikkunsidrat, b’mod partikolari, li l-kumpanniji residenti li kienu għażlu s-sistema FID ma setgħux, abbażi tad-dritt tal-Unjoni, jibbażaw ruħhom fuq id-dannu li huma kienu allegatament issubixxew mill-fatt li huma kienu ġew obbligati jżidu l-ammont ta’ dividendi tagħhom sabiex jiġi kkumpensat it-telf tal-kreditu ta’ taxxa fir-rigward tal-azzjonisti tagħhom, peress li tali żidiet tal-ammont tad-dividendi kienu bbażati fuq deċiżjonijiet meħuda minn dawn il-kumpanniji li jqassmu u li ma kinux jikkostitwixxu, fir-rigward tagħhom, konsegwenza inevitabbli tar-rifjut tar-Renju Unit li jagħti lil dawn l-azzjonisti trattament ekwivalenti għal dak li kienu bbenefikaw minnu l-azzjonisti benefiċjarji ta’ tqassim ibbażat fuq dividendi ta’ oriġini nazzjonali.
72 Madankollu, is-sitwazzjoni tal-azzjonisti li rċevew dividendi kklassifikati bħala FID u l-assenza ta’ kreditu ta’ taxxa fir-rigward tagħhom fir-rigward ta’ dawn id-dividendi ma jirriżultawx minn kwalunkwe deċiżjoni min-naħa tagħhom, iżda mil-leġiżlazzjoni fis-seħħ fir-Renju Unit fil-mument tas-sena fiskali rilevanti.
73 Isegwi li, kuntrarjament għall-pożizzjoni difiża mill-Gvern tar-Renju Unit, iċ-ċirkustanza li kumpannija li tqassam dividendi kklassifikati bħala FID kienet, jew ma kinitx, żiedet l-ammont tad-dividend imħallas lil tali azzjonisti ma hijiex ta’ natura li twassal għal “irkupru doppju” mit-Trustees.
74 Barra minn hekk, eventwali żieda tal-ammont tad-dividendi, ikklassifikati bħala FID, imqassma minn kumpannija residenti tar-Renju Unit, sabiex tiġi kkumpensata l-assenza ta’ kreditu ta’ taxxa fir-rigward tal-azzjonist benefiċjarju ta’ dawn id-dividendi, ma tistax twassal għal irkupru doppju tal-krediti ta’ taxxi dovuti lil dan l-azzjonist, peress li dan it-tqassim ta’ dividendi minn din il-kumpannija ma jistax jiġi assimilat mal-għoti ta’ kreditu ta’ taxxa mill-amministrazzjoni fiskali. Fil-fatt, tali tqassim ta’ profitti minn kumpannija lill-azzjonist tagħha jirrappreżenta biss att bejn il-kumpannija u l-azzjonist tagħha, li ma jistax jaffettwa d-drittijiet u l-obbligi tal-amministrazzjoni fiskali lejn dan l-azzjonist.
75 F’dawn iċ-ċirkustanzi, hemm lok li l-punt (c) tar-raba’ domanda jiġi rispost li ċ-ċirkustanza li kumpannija residenti tar-Renju Unit tkun qassmet ammont miżjud ta’ dividendi, ikklassifikati bħala FID, sabiex tiġi kkumpensata l-assenza ta’ kreditu ta’ taxxa fir-rigward tal-azzjonist benefiċjarju, ma tistax tbiddel ir-risposti mogħtija lill-ewwel tliet domandi magħmula mill-qorti tar-rinviju.
76 Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti kollha, hemm lok li r-raba’ domanda tiġi risposta li la ċ-ċirkustanza li t-Trustees ma humiex suġġetti għat-taxxa fuq id-dħul fir-rigward ta’ dividendi li huma jirċievu, la ċ-ċirkustanza li l-ksur tad-dritt tal-Unjoni inkwistjoni ma huwiex, skont il-qorti tar-rinviju, suffiċjentement serju sabiex iwassal għar-responsabbiltà mhux kuntrattwali tal-Istat Membru kkonċernat fir-rigward tal-kumpannija li tqassam dividendi kklassifikati bħala FID, konformement mal-prinċipji stabbiliti fis-sentenza tal-5 ta’ Marzu 1996, Brasserie du pêcheur u Factortame (C‑46/93 u C‑48/93, EU:C:1996:79), la ċ-ċirkustanza li kumpannija residenti tar-Renju Unit tkun qassmet ammont miżjud ta’ dividendi, ikklassifikati bħala FID, sabiex tiġi kkumpensata l-assenza ta’ kreditu ta’ taxxa fir-rigward tal-azzjonist benefiċjarju, ma jistgħu jbiddlu r-risposti mogħtija lid-domandi l-oħra magħmula mill-qorti tar-rinviju.
Fuq l-ispejjeż
77 Peress li l-proċedura għandha, fir-rigward tal-partijiet fil-kawża prinċipali, in-natura ta’ kwistjoni mqajma quddiem il-qorti tar-rinviju, hija din il-qorti li tiddeċiedi fuq l-ispejjeż. L-ispejjeż sostnuti għas-sottomissjoni tal-osservazzjonijiet lill-Qorti tal-Ġustizzja, barra dawk tal-imsemmija partijiet, ma jistgħux jitħallsu lura.
Għal dawn il-motivi, Il‑Qorti tal-Ġustizzja (It‑Tieni Awla) taqta’ u tiddeċiedi:
1) L‑Artikolu 63 TFUE għandu jiġi interpretat fis-sens li jagħti, f’ċirkustanzi bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali, drittijiet lil azzjonist benefiċjarju ta’ dividendi kklassifikati bħala “dividendi minn dħul barrani” (foreign income dividend).
2) Id-dritt tal-Unjoni jeħtieġ li d-dritt nazzjonali ta’ Stat Membru jipprevedi rimedji ġudizzjarji miftuħa lil azzjonisti li, f’sitwazzjoni bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali, ikunu rċevew dividendi kklassifikati bħala “dividendi minn dħul barrani” mingħajr madankollu ma jkunu kisbu kreditu ta’ taxxa relatat ma’ dawn id-dividendi, sabiex dawn l-azzjonisti jkunu jistgħu jsostnu d-drittijiet li l-Artikolu 63 TFUE jagħtihom. F’dan ir-rigward, il-qorti nazzjonali kompetenti għandha tiżgura li l-azzjonisti mhux suġġetti għat-taxxa fuq id-dħul fir-rigward ta’ dividendi, li rċevew dividendi li joriġinaw minn dividendi ta’ oriġini barranija u kklassifikati bħala “dividendi minn dħul barrani”, bħal The Trustees of the BT Pension Scheme, ikollhom rimedju ġudizzjarju li, minn naħa, ikun ta’ natura li jiżgura l-ħlas ta’ tali kreditu ta’ taxxa, li l-aventi kawża kienu ġew indebitament miċħuda minnu, skont modalitajiet li ma jkunux inqas favorevoli minn dawk li jikkonċernaw rikors intiż għall-ħlas ta’ kreditu ta’ taxxa, jew vantaġġ fiskali paragunabbli, f’sitwazzjoni fejn l-amministrazzjoni fiskali kienet indebitament ċaħdet lill-aventi kawża minn dan il-kreditu ta’ taxxa jew minn dan il-vantaġġ fiskali matul tqassim ta’ dividendi li joriġinaw minn dividendi rċevuti minn kumpannija residenti fir-Renju Unit u, min-naħa l-oħra, jippermetti li tiġi ggarantita l-protezzjoni tad-drittijiet mogħtija fl-Artikolu 63 TFUE lil tali azzjonisti b’mod effettiv.
3) La ċ-ċirkustanza li The Trustees of the BT Pension Scheme ma humiex suġġetti għat-taxxa fuq id-dħul fir-rigward ta’ dividendi li huma jirċievu, la ċ-ċirkustanza li l-ksur tad-dritt tal-Unjoni inkwistjoni ma huwiex, skont il-qorti tar-rinviju, suffiċjentement serju sabiex iwassal għar-responsabbiltà mhux kuntrattwali tal-Istat Membru kkonċernat fir-rigward tal-kumpannija li tqassam dividendi kklassifikati bħala “dividendi minn dħul barrani”, konformement mal-prinċipji stabbiliti fis-sentenza tal-5 ta’ Marzu 1996, Brasserie du pêcheur u Factortame (C‑46/93 u C‑48/93, EU:C:1996:79), la ċ-ċirkustanza li kumpannija residenti tar-Renju Unit tkun qassmet ammont miżjud ta’ dividendi, ikklassifikati bħala “dividendi minn dħul barrani”, sabiex tiġi kkumpensata l-assenza ta’ kreditu ta’ taxxa fir-rigward tal-azzjonist benefiċjarju, ma jistgħu jbiddlu r-risposti mogħtija lid-domandi l-oħra magħmula mill-qorti tar-rinviju.
Firem