Sprawa C‑681/13

Diageo Brands BV

przeciwko

Simiramida-04 EOOD

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym
złożony przez Hoge Raad der Nederlanden)

Odesłanie prejudycjalne – Współpraca sądowa w sprawach cywilnych – Rozporządzenie (WE) nr 44/2001 – Uznawanie i wykonywanie orzeczeń – Podstawy odmowy – Naruszenie porządku publicznego państwa, w którym wystąpiono o uznanie – Wydane przez sąd innego państwa członkowskiego orzeczenie niezgodne z prawem Unii w dziedzinie znaków towarowych – Dyrektywa 2004/48/WE – Egzekwowanie praw własności intelektualnej – Koszty sądowe

Streszczenie – wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 16 lipca 2015 r.

1.        Postępowanie sądowe – Ustny etap postępowania – Otwarcie na nowo – Przesłanki

(art. 252 akapit drugi TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 23; regulamin postępowania przed Trybunałem, art. 83)

2.        Współpraca sądowa w sprawach cywilnych – Jurysdykcja i wykonywanie orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych – Rozporządzenie nr 44/2001 – Uznawanie i wykonywanie orzeczeń – Podstawy odmowy – Naruszenie porządku publicznego państwa, w którym wystąpiono o uznanie – Przesłanki – Ocena przez sąd wezwany – Granice – Kontrola przez Trybunał

(rozporządzenie Rady nr 44/2001, art. 34 pkt 1, art. 36)

3.        Współpraca sądowa w sprawach cywilnych – Jurysdykcja i wykonywanie orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych – Rozporządzenie nr 44/2001 – Uznawanie i wykonywanie orzeczeń – Podstawy odmowy – Naruszenie porządku publicznego państwa wezwanego – Przesłanki – Brak

(rozporządzenie Rady nr 44/2001, art 34 pkt 1; dyrektywa Rady 89/104, art. 5 ust. 3)

4.        Zbliżanie ustawodawstw – Egzekwowanie praw własności intelektualnej – Dyrektywa 2004/48 – Zakres stosowania – Postępowanie mające za przedmiot naprawienie szkody spowodowanej przez zajęcie w pierwszej kolejności zarządzone, następnie uchylone – Włączenie

(dyrektywa 2004/48 Parlamentu Europejskiego i Rady)

5.        Zbliżanie ustawodawstw – Egzekwowanie praw własności intelektualnej – Dyrektywa 2004/48 – Koszty sądowe – Pojęcie – Koszty poniesione w postępowaniu prowadzącym do uznania wyroku wydanego w innym państwie członkowskim – Włączenie

(dyrektywa 2004/48 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 14)

1.        Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 34–37)

2.        Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 40–44)

3.        Artykuł art. 34 ust. 1 rozporządzenia nr 44/2001 w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych należy interpretować w ten sposób, że okoliczność, iż orzeczenie wydane w państwie członkowskim jest sprzeczne z prawem Unii, nie usprawiedliwia nieuznania tego orzeczenia w innym państwie członkowskim z tego powodu, że narusza ono porządek publiczny tego drugiego państwa, gdy powoływane naruszenie prawa nie stanowi oczywistego naruszenia zasadniczej normy porządku prawnego Unii, a zatem porządku prawnego państwa członkowskiego, w którym wystąpiono o uznanie, lub prawa uznanego za podstawowe w tych porządkach prawnych. Błędne zastosowanie przepisu takiego jak art. 5 ust. 3 pierwszej dyrektywy 89/104 w sprawie znaków towarowych, zmienionej Porozumieniem o Europejskim Obszarze Gospodarczym nie stanowi takiego naruszenia.

W tym względzie wspomniany art. 5 ust. 3 dyrektywy 89/104, należy do dyrektywy wprowadzającej minimalną harmonizację oraz mającej na celu zbliżenie ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych. Nie można z tego wyprowadzać wniosku, iż błąd we wdrażaniu tej dyrektywy naruszałby w sposób niedopuszczalny porządek prawny Unii, ponieważ naruszałby jedną z jego zasad podstawowych.

Ponadto dokonując oceny ewentualnego istnienia oczywistego naruszenia porządku publicznego prawnego państwa, w którym wystąpiono o uznanie sąd tego państwa członkowskiego musi mieć na uwadze okoliczność – chyba że zaistnieją wyjątkowe okoliczności utrudniające lub uniemożliwiające skorzystanie ze środków odwoławczych w państwie członkowskim pochodzenia orzeczenia – że podmioty prawa są zobowiązane do wyczerpania wszystkich środków odwoławczych przysługujących im w tym państwie członkowskim, aby uniknąć takiego naruszenia na wcześniejszym stadium. W tym względzie przewidziany przez rozporządzenie nr 44/2001 system uznawania i wykonywania orzeczeń opiera się na wzajemnym zaufaniu do wymiaru sprawiedliwości w Unii. Państwa członkowskie obdarzają tym zaufaniem wzajemnie swoje systemy prawne i swoje organy sądowe, co pozwala uznać, że w przypadku błędnego zastosowania prawa krajowego lub prawa Unii system środków odwoławczych istniejący w każdym państwie członkowskim, uzupełniony mechanizmem odesłania prejudycjalnego przewidzianego w art. 267 TFUE, stanowi dla jednostek wystarczające zabezpieczenie.

(por. pkt 48–52, 63, 64, 68; pkt 1 sentencji)

4.        Przepisy dyrektywy 2004/48 w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej nie regulują wszystkich aspektów związanych z prawami własności intelektualnej, lecz odnoszą się jedynie do tych aspektów, które są nierozłącznie związane, po pierwsze, z ochroną [egzekwowaniem] praw własności intelektualnej, a po drugie, z naruszeniem tych praw, ponieważ ustanawiają skuteczne środki prawne służące zapobieganiu naruszeniom, ich zaniechaniu lub zadośćuczynieniu za każde naruszenie istniejącego prawa własności intelektualnej. Ze środków, procedur i środków naprawczych przewidzianych przez dyrektywę 2004/48 wynika, że środki prawne służące zapewnieniu ochrony praw własności intelektualnej są uzupełniane bezpośrednio z nimi związanymi powództwami o odszkodowanie. Zatem postępowanie mające za przedmiot naprawienie szkody spowodowanej przez zajęcie w pierwszej kolejności zarządzone przez organy sądowe jednego państwa członkowskiego w celu zapobieżenia dalszym naruszeniom prawa własności intelektualnej, następnie uchylone przez te same organy w oparciu o uzasadnienie, iż istnienie takiego naruszenia nie zostało ustalone, stanowi następstwo powództwa podmiotu prawa własności intelektualnej mającego na celu uzyskanie zasądzenia ze skutkiem natychmiastowym środka, który umożliwił mu, bez konieczności oczekiwania na wydanie decyzji co do istoty sprawy, zapobieżenie wszelkim ewentualnym naruszeniom przysługującego mu prawa. Takie powództwo odszkodowawcze odpowiada gwarancjom przewidzianym przez ową dyrektywę na rzecz pozwanego, równoważąc przyjęcie środków tymczasowych, które naruszyły jego interesy. Z tego wynika, że postępowanie takie należy uznać za objęte zakresem zastosowania dyrektywy 2004/48.

(por. pkt 73–76)

5.        Artykuł 14 dyrektywy 2004/48 w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej należy interpretować w ten sposób, że zakres zastosowania tego przepisu obejmuje koszty sądowe poniesione przez strony postępowania w związku z toczącym się w jednym państwie członkowskim postępowaniem w przedmiocie żądania odszkodowawczego z tytułu szkody spowodowanej zajęciem w innym państwie członkowskim, które to postępowanie ma na celu zapobieżenie naruszeniu prawa własności intelektualnej, jeżeli w ramach tego postępowania w przedmiocie odszkodowania powstaje kwestia uznania wydanego w tym innym państwie członkowskim wyroku stwierdzającego niezgodność z prawem tego zajęcia.

W istocie mając na uwadze po pierwsze, cel tej dyrektywy, jakim jest wzmocnienie poziomu ochrony własności intelektualnej poprzez zapobieżenie temu, by strona poszkodowana nie była odwodzona od wszczęcia postępowania sądowego mającego na celu ochronę jej praw, oraz po drugie, szerokie i ogólne sformułowanie owego art. 14, który odnosi się do strony wygrywającej oraz strony przegrywającej, i nie wprowadza ograniczenia co do rodzaju postępowania, do którego zastosowanie znajduje ustanowiona przez ten przepis zasada, przepis ten stosuje się do kosztów sądowych poniesionych w ramach wszelkich postępowań objętych zakresem zastosowania owej dyrektywy.

(por. pkt 77, 78, 80; pkt 2 sentencji)