Προσφυγή της 12ης Οκτωβρίου 2016 – Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά Δημοκρατίας της Πολωνίας

(Υπόθεση C-526/16)

Γλώσσα διαδικασίας: η πολωνική

Διάδικοι

Προσφεύγουσα: Ευρωπαϊκή Επιτροπή (εκπρόσωποι: M. Owsiany-Hornung, C. Zadra)

Καθής: Δημοκρατία της Πολωνίας

Αιτήματα

Η προσφεύγουσα ζητεί από το Δικαστήριο:

να διαπιστώσει ότι η Δημοκρατία της Πολωνίας, καθόσον απέκλεισε από τη διαδικασία ελέγχου της ανάγκης να διεξαχθεί εκτίμηση των επιπτώσεων που έχουν στο περιβάλλον έργα συνιστάμενα στην αναζήτηση ή εξερεύνηση ορυκτών κοιτασμάτων με τη μέθοδο γεωτρήσεων πραγματοποιούμενων σε βάθος μέχρι 5000 μέτρα (εξαιρουμένων των γεωτρήσεων που βρίσκονται σε υδρολογικές λεκάνες, σε περιοχές προστατευόμενων ταμιευτήρων εσωτερικών υδάτων και σε περιοχές υπαγόμενες σε καθεστώς προστασίας της φύσης, όπως είναι τα εθνικά πάρκα, οι φυσικοί βιότοποι, τα φυσικά πάρκα και οι περιοχές «Natura 2000» και σε ζώνες προστασίας των περιοχών αυτών που υπάγονται σε καθεστώς προστασίας της φύσης, όπου οι γεωτρήσεις βάθους από 1000 μέτρα και άνω υπόκεινται στη διαδικασία ελέγχου της ανάγκης να διεξαχθεί εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων), τούτο δε μέσω θέσπισης κατώτατου ορίου για γεωτρήσεις ευρισκόμενες εκτός υδρολογικών λεκανών, περιοχών προστατευόμενων ταμιευτήρων εσωτερικών υδάτων και περιοχών υπαγόμενων στα προαναφερθέντα καθεστώτα προστασίας της φύσης καθώς και ζωνών προστασίας των περιοχών αυτών, ορίου το οποίο θέτει προϋποθέσεις για τη διαδικασία αυτή και το οποίο δεν λαμβάνει υπόψη όλα τα ουσιώδη κριτήρια επιλογής που απαριθμούνται στο παράρτημα ΙΙΙ της οδηγίας 2011/92 για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον ¹ , παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τα άρθρα 2, παράγραφος 1, 4 παράγραφοι 2 και 3, σε συνδυασμό με τα παραρτήματα II και III της ίδιας αυτής οδηγίας,

να καταδικάσει την Δημοκρατία της Πολωνίας στα δικαστικά έξοδα.

Ισχυρισμοί και κύρια επιχειρήματα

Η Επιτροπή προσάπτει στη Δημοκρατία της Πολωνίας ότι παρέβη τα άρθρα 2, παράγραφος 1, και 4 παράγραφοι 2 και 3, της οδηγίας 2011/92, σε συνδυασμό με τα παραρτήματα II και III της ίδιας αυτής οδηγίας.

Το άρθρο 2, παράγραφος 1, της οδηγίας 2011/92 επιβάλλει στα κράτη μέλη την υποχρέωση να διασφαλίσουν ότι «πριν χορηγηθεί η άδεια, τα έργα τα οποία ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον λόγω, μεταξύ άλλων, της φύσεως, του μεγέθους ή της θέσεώς τους, υπόκεινται σε παροχή άδειας και εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων».

Κατά την έννοια του άρθρου 4, παράγραφος 2, της οδηγίας 2011/92, τα κράτη μέλη ορίζουν, μέσω κατά περίπτωση εξέτασης ή κατωτάτων ορίων ή κριτηρίων καθοριζόμενων από τα ίδια (δηλαδή, στο πλαίσιο «αναλυτικής εξέτασης»), αν τα περιλαμβανόμενα στο παράρτημα II της ίδιας οδηγίας έργα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο αξιολόγησης των επιπτώσεών τους στο φυσικό περιβάλλον.

Κατά το άρθρο 4, παράγραφος 3, της οδηγίας 2011/92, κατά τον καθορισμό κριτηρίων ή κατωτάτων ορίων «αναλυτικής εξέτασης», «λαμβάνονται υπόψη τα σχετικά κριτήρια επιλογής που ορίζονται στο παράρτημα III».

Οι γεωτρήσεις με σκοπό την αναζήτηση ή εξερεύνηση ορυκτών κοιτασμάτων περιλαμβάνονται στο παράρτημα II της οδηγίας 2011/92, καθόσον χαρακτηρίζονται ως «γεωτρήσεις μεγάλου βάθους» κατά την έννοια του σημείου 2, στοιχείο δ΄, του εν λόγω παραρτήματος.

Πρόκειται για έργα τα οποία δεν μπορούν να χαρακτηριστούν, κατόπιν συνολικής εκτίμησης, ως μη συνεπαγόμενα σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Κατά τη γνώμη της Επιτροπής, τα κράτη μέλη υποχρεούνται να υποβάλουν τα έργα αυτά σε «αναλυτική εξέταση» κατ’ εφαρμογή των ουσιωδών κριτηρίων του παραρτήματος ΙΙΙ της οδηγίας 2011/92.

Εντούτοις, οι εθνικές νομικές πράξεις μεταφοράς της οδηγίας 2011/92 στην πολωνική έννομη τάξη αποκλείουν από τη διαδικασία «αναλυτικής εξέτασης» τα έργα που συνίστανται στην αναζήτηση ή εξερεύνηση ορυκτών κοιτασμάτων με τη μέθοδο γεωτρήσεων πραγματοποιούμενων σε βάθος μέχρι 5000 μέτρα (εξαιρουμένων των γεωτρήσεων που βρίσκονται στις αποκαλούμενες «ευαίσθητες περιοχές», δηλαδή σε υδρολογικές λεκάνες, σε περιοχές προστατευόμενων ταμιευτήρων εσωτερικών υδάτων και σε περιοχές υπαγόμενες σε καθεστώς προστασίας της φύσης, όπως είναι τα εθνικά πάρκα, οι φυσικοί βιότοποι, τα φυσικά πάρκα και οι περιοχές «Natura 2000» και σε ζώνες προστασίας των περιοχών αυτών που υπάγονται σε καθεστώς προστασίας της φύσης, όπου οι γεωτρήσεις βάθους από 1000 μέτρα και άνω υπόκεινται στη διαδικασία της «αναλυτικής εξέτασης»).

Τούτο έχει κατ’ ουσίαν ως αποτέλεσμα να αποκλείεται από τη διαδικασία «αναλυτικής εξέτασης» η συντριπτική πλειονότητα των γεωτρήσεων με σκοπό την αναζήτηση ή εξερεύνηση ορυκτών κοιτασμάτων οι οποίες πραγματοποιούνται εκτός των «ευαίσθητων περιοχών».

Κατά την Επιτροπή, ο αποκλεισμός αυτός, ο οποίος δεν λαμβάνει υπόψη όλα τα ουσιώδη κριτήρια του παραρτήματος III της οδηγίας 2011/92, είναι αντίθετος προς τα άρθρα 2, παράγραφος 1, και 4 παράγραφοι 2 και 3, της οδηγίας 2011/92, σε συνδυασμό με τα παραρτήματα II και III της ίδιας αυτής οδηγίας.

____________

¹ EE L 26, σ. 1.