Language of document :

Wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 8 maja 2013 r. (wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Cour constitutionnelle - Belgia) – Eric Libert, Christian Van Eycken, Max Bleeckx, Syndicat national des propriétaires et copropriétaires (ASBL), Olivier de Clippele przeciwko Gouvernement flamand (C-197/11), All Projects & Developments NV i in. przeciwko Vlaamse Regering (C-203/11)

(Sprawy połączone C-197/11 i C-203/11)1

(Swobody podstawowe – Ograniczenia – Względy uzasadniające – Pomoc państwa – Pojęcie „zamówienie publiczne na roboty budowlane” – Grunty i budynki znajdujące się na terenie określonych gmin – Uregulowania regionalne uzależniające przeniesie prawa do tych gruntów i budynków od „wystarczającego związku” potencjalnego nabywcy lub najemcy z właściwą gminą – Zobowiązanie socjalne nałożone na inwestorów i deweloperów – Zachęty podatkowe i mechanizmy subwencjonowania)

Język postępowania: francuski i niderlandzki

Sąd odsyłający

Cour constitutionnelle

Strony w postępowaniu głównym

(sprawa C-197/11)

Strona skarżąca: Eric Libert, Christian Van Eycken, Max Bleeckx, Syndicat national des propriétaires et copropriétaires (ASBL), Olivier de Clippele

Strona pozwana: Gouvernement flamand

przy udziale: Collège de la Commission communautaire française, Gouvernement de la Communauté française, Conseil des ministres

(sprawa C-203/11)

Strona skarżąca: All Projects & Developments NV i in.

Strona pozwana: Vlaamse Regering

przy udziale: College van de Franse Gemeenschapscommissie, Franse Gemeenschapsregering, Ministerraad, Immo Vilvo NV, PSR Brownfield Developers NV

Przedmiot

(sprawa C-197/11)

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym – Cour constitutionnelle – Wykładnia art. 21, 45, 49, 56 i 63 TFUE, jak również art. 22 i 24 dyrektywy 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich, zmieniającej rozporządzenie (EWG) nr 1612/68 i uchylającej dyrektywy 64/221/EWG, 68/360/EWG, 72/194/EWG, 73/148/EWG, 75/34/EWG, 75/35/EWG, 90/364/EWG, 90/365/EWG i 93/96/EWG (Dz.U. L 158, s. 77) – Zgodność z tymi przepisami uregulowania regionalnego uzależniającego przeniesienie prawa do gruntów i wzniesionych na nich budynków w określonych gminach od istnienia wystarczającego związku kupującego lub najemcy z właściwą gminą – Naruszenie prawa do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich – Cel interesu ogólnego – Zasada proporcjonalności

(sprawa C-203/11)

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym – Grondwettelijk Hof – Wykładnia art. 21, 45, 49, 56, 63, 107 i 108 TFUE oraz art. 86 ust. 2 WE – Wykładnia art. 1 ust. 2 lit. b) dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz.U. L 134, s. 114), art. 22 i 24 dyrektywy 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich, zmieniającej rozporządzenie (EWG) nr 1612/68 i uchylającej dyrektywy 64/221/EWG, 68/360/EWG, 72/194/EWG, 73/148/EWG, 75/34/EWG, 75/35/EWG, 90/364/EWG, 90/365/EWG i 93/96/EWG (Dz.U. L 158, s. 77) oraz art. 2 ust. 2 lit. a) i j), art. 4 pkt 6, art. 9, art. 14 i art. 15 dyrektywy 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczącej usług na rynku wewnętrznym (Dz.U. L 376, s. 36) – Pomoc przyznana przez państwa członkowskie – Uregulowanie regionalne w dziedzinie polityki dotyczącej gruntów i nieruchomości – Mieszkalnictwo socjalne – Zamówienia publiczne na roboty budowlane – Swoboda przedsiębiorczości – Swobodne świadczenie usług – Ograniczenia

Sentencja

Artykuły 21 TFUE, 45 TFUE, 49 TFUE, 56 TFUE i 63 TFUE oraz art. 22 i 24 dyrektywy 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich, zmieniającej rozporządzenie (EWG) nr 1612/68 i uchylającej dyrektywy 64/221/EWG, 68/360/EWG, 72/194/EWG, 73/148/EWG, 75/34/EWG, 75/35/EWG, 90/364/EWG, 90/365/EWG i 93/96/EWG, stoją na przeszkodzie obowiązywaniu tego rodzaju uregulowania jak wynikające z księgi 5 décret de la Région flamande du 27 mars 2009, relatif à la politique foncière et immobilière, uzależniającego przeniesienie prawa do nieruchomości znajdującej się na terytorium niektórych gmin wskazanych przez Vlaamse Regering od sprawdzenia przez lokalną komisję „wystarczającego związku” potencjalnego nabywcy owego prawa z tą gminą.

Artykuł 63 TFUE należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie obowiązywaniu tego rodzaju uregulowań jak ustanowione w księdze 4 wskazanego rozporządzenia władz flamandzkich, zgodnie z którymi na niektóre podmioty gospodarcze nakłada się „zobowiązanie socjalne” przy udzielaniu pozwolenia na budowę lub na parcelację, pod warunkiem stwierdzenia przez sąd odsyłający, iż uregulowanie to jest niezbędne i właściwe do osiągnięcia celu w postaci zapewnienia osobom o niskich dochodach i innym niezamożnym kategoriom miejscowej ludności wystarczającej oferty mieszkaniowej.

Zachęty podatkowe i mechanizmy subwencjonowania przewidziane we wskazanym rozporządzeniu władz flamandzkich mogą zostać uznane za pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. Zadaniem sądu odsyłającego jest ocena, czy spełnione zostały przesłanki istnienia pomocy państwa, a jeżeli tak, ustalenie w odniesieniu do udogodnień przewidzianych w księdze 4 wymienionego rozporządzenia władz flamandzkich, mających na celu rekompensatę z tytułu zobowiązania socjalnego ciążącego na inwestorach i deweloperach, czy do środków tych znajduje zastosowanie decyzja Komisji 2005/842/WE z dnia 28 listopada 2005 r. w sprawie stosowania art. 86 ust. 2 [WE] do pomocy państwa w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych, przyznawanej przedsiębiorstwom zobowiązanym do zarządzania usługami świadczonymi w ogólnym interesie gospodarczym.

Budowa mieszkań socjalnych sprzedawanych następnie po ograniczonych z góry cenach instytucjom mieszkalnictwa socjalnego lub za ich pośrednictwem mieści się w zakresie znaczeniowym pojęcia „zamówienie publiczne na roboty budowalne” zdefiniowanego w art. 1 ust. 2 lit. b) dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi, w brzmieniu wynikającym z rozporządzenia (WE) Parlamentu Europejskiego i Rady nr 596/2009 z dnia 18 czerwca 2009 r., jeżeli spełnione są kryteria określone w tym przepisie, co ustalić powinien sąd odsyłający.

____________

1 Dz.U. C 211 z 16.7.2011.

Dz.U. C 219 z 23.7.2011.