KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKAT ĠENERALI
SAUGMANDSGAARD ØE
ppreżentati fit-18 ta’ Mejju 2017 (1)
MTKawża C-64/16
Associação Sindical dos Juízes Portugueses
vs
Tribunal de Contas
[talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mis-Supremo Tribunal Administrativo (qorti amministrattiva suprema, il-Portugall)]
“Rinviju għal deċiżjoni preliminari – It-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE – Protezzjoni ġudizzjarja effettiva – Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea – Artikolu 47 – Indipendenza ġudizzjarja – Leġiżlazzjoni nazzjonali li tipprevedi t-tnaqqis tar-remunerazzjonijiet fl-amministrazzjoni pubblika – Miżuri ta’ awsterità baġitarja”
I. Introduzzjoni
1. It-talba għal deċiżjoni preliminari mressqa mis-Supremo Tribunal Administrativo (qorti amministrattiva suprema, il-Portugall) ġiet ippreżentata fil-kuntest ta’ tilwima bejn l-Associação Sindical dos Juízes Portugueses (Assoċjazzjoni sindakali tal-imħallfin Portugiżi, iktar ’il quddiem l-“ASJP”) u t-Tribunal de Contas (qorti tal-awdituri, il-Portugall), dwar it-tnaqqis fis-salarji mħallsa lill-membri ta’ din il-qorti tal-aħħar, li rriżulta minn liġi li naqqset b’mod temporanju l-ammont tar-remunerazzjonijiet fis-settur pubbliku biex tiġġieled l-effetti tal-kriżi ekonomika fil-Portugall.
2. Il-qorti tar-rinviju tistaqsi dwar jekk tali leġiżlazzjoni nazzjonali hijiex kompatibbli mal-prinċipju tal-indipendenza ġudizzjarja, kif fil-fehma tagħha jirriżulta kemm mit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE (2) kif ukoll mill-Artikolu 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni (iktar ’il quddiem il-“Karta”) (3) u mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja.
3. Qabel nesponi l-motivi ta’ mertu li għalihom inqis li jeħtieġ li tingħata risposta negattiva għad-domanda magħmula hawnhekk, ser neżamina l-ilmenti dwar l-inammissibbiltà tat-talba għal deċiżjoni preliminari u dwar in-nuqqas ta’ ġurisdizzjoni manifesta ta’ din il-Qorti tal-Ġustizzja li ġew ifformulati f’din il-kawża.
II. Il-kuntest ġuridiku
A. Id-dritt tal-Unjoni
4. L-atti prinċipali tad-dritt tal-Unjoni li għandhom l-għan li jikkoreġu l-iżbilanċ eċċessiv tar-Repubblika Portugiża u li jagħtuha assistenza finanzjarja li huma msemmija f’din il-kawża huma dawn li ġejjin:
– id-Deċiżjoni tal-Kunsill 2010/288/UE, tat-2 ta’ Diċembru 2009, dwar l-eżistenza ta’ żbilanċ eċċessiv fil-Portugall (4);
– ir-Regolament tal-Kunsill (UE) Nru 407/2010, tal-11 ta’ Mejju 2010, li jistabbilixxi mekkaniżmu Ewropew ta’ stabbilizzazzjoni finanzjarja (5);
– il-Ftehim ta’ aġġustament ekonomiku u finanzjarju, normalment magħruf bl-isem ta’ “Memorandum ta’ Qbil”, iffirmat fis-17 ta’ Mejju 2011 bejn il-Gvern Portugiż, il-Kummissjoni Ewropea, il-Fond Monetarju Internazzjonali (iktar ’il quddiem il-“FMI”) u l-Bank Ċentrali Ewropew (iktar ’il quddiem il-“BĊE”) (6);
– id-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill 2011/344/UE, tat-30 ta’ Mejju 2011, dwar l-għoti ta’ assistenza finanzjarja tal-Unjoni lill-Portugall (7), emendata b’mod partikolari mid-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill 2012/409/UE, tal-10 ta’ Lulju 2012 (8), u mid-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill 2014/234/UE, tat-23 ta’ April 2014 (9); kif ukoll
– ir-Rakkomandazzjoni tal-Kunsill, tat-18 ta’ Ġunju 2013, bl-għan li tirrimedja s-sitwazzjoni tal-iżbilanċ eċċessiv tal-gvern fil-Portugall (10).
B. Id-dritt Portugiż
1. Il-Liġi Nru 75/2014
5. Il-lei n° 75/2014, estabelece os mecanismos das reduções remuneratórias temporárias e as condições da sua reversão (Liġi Nru 75/2014, li tistabbilixxi mekkaniżmi ta’ tnaqqis temporanju fir-remunerazzjonijiet u l-kundizzjonijiet dwar ir-riversibbiltà tagħhom), tat-12 ta’ Settembru 2014 (11) (iktar ’il quddiem il-“Liġi Nru 75/2014”), għandha l-għan, skont l-Artikolu 1(1) tagħha, li tiddetermina l-applikazzjoni, b’mod tranżitorju, tal-mekkaniżmu ta’ tnaqqis fir-remunerazzjonijiet fis-settur pubbliku u li tiddefinixxi l-prinċipji li għandha tosserva r-riversibbiltà tiegħu.
6. L-Artikolu 2 ta’ din il-liġi, intitolat “Tnaqqis tar-remunerazzjoni”, huwa fformulat kif ġej:
“1 – Ir-remunerazzjoni totali grossa ta’ kull xahar tal-persuni msemmija fil-paragrafu 9, irrispettivament minn jekk dawn il-persuni jeżerċitawx funzjonijiet f’din id-data jew jekk jibdewx jeżerċitawhom, fi kwalunkwe kapaċità, għandha titnaqqas bil-mod li ġej, meta l-ammont tagħha jkun ogħla minn EUR 1 500.
a) bi 3.5 % tal-valur totali tar-remunerazzjonijiet ogħla minn EUR 1 500 u inqas minn EUR 2 000;
b) bi 3.5 % fuq EUR 2 000, miżjuda b’16 % fuq il-valur tar-remunerazzjoni totali li jaqbeż l-EUR 2 000, biex tintlaħaq rata globali li tvarja bejn 3.5 % u 10 % għar-remunerazzjonijiet ugwali għal jew ogħla minn EUR 2 000 u inqas minn jew ugwali għal EUR 4 165;
ċ) b’10 % fuq il-valur totali tar-remunerazzjonijiet ogħla minn EUR 4 165.
[…]
9 – Din il-liġi tapplika għall-uffiċjali u persuni oħra elenkati hawn taħt:
a) il-President tar-Repubblika;
b) il-President tal-Assembleia da República [assemblea nazzjonali];
ċ) il-Prim Ministru;
d) id-deputati tal-Assembleia da República;
e) il-membri tal-Gvern;
f) l-imħallfin tat-Tribunal Constitucional [qorti kostituzzjonali], l-imħallfin tat-Tribunal de Contas [qorti tal-awdituri] u l-prokuratur ġenerali tar-Repubblika, kif ukoll il-membri tal-ġudikatura tal-qorti u tal-prosekutur pubbliku, il-membri tal-ġudikatura tal-qrati amministrattivi u fiskali u l-kummissarji tal-ġustizzja;
g) ir-rappreżentanti tar-Repubblika għar-reġjuni awtonomi;
h) id-deputati tal-assembleias legislativas das regiões autónomas [parlamenti tar-reġjuni awtonomi];
i) il-membri tal-gvernijiet reġjonali;
j) ir-rappreżentanti lokali eletti;
k) il-membri ta’ korpi oħra previsti mill-Kostituzzjoni, mhux imsemmija fis-subparagrafi preċedenti u l-membri ta’ korpi ta’ tmexxija ta’ entitajiet amministrattivi indipendenti, b’mod partikolari dawk li jaħdmu għall-Assembleia da República;
l) il-membri u l-ħaddiema tal-kabinetti, tal-korpi ta’ ġestjoni u tas-servizzi ta’ appoġġ, tal-uffiċjali u l-korpi msemmija fis-subparagrafi preċedenti, tal-president u tal-viċi president tal-kunsill superjuri tal-ġudikatura, tal-president u tal-viċi president tal-kunsill superjuri tal-qrati amministrattivi u fiskali, tal-president tas-Supremo Tribunal de Justiça [qorti suprema], tal-president u l-imħallfin tat-Tribunal Constitucional, tal-president tas-Supremo Tribunal Administrativo [qorti amministrattiva suprema], tal-president tat-Tribunal de Contas, tal-Provedor de Justiça [Ombudsman] u tal-prokuratur ġenerali tar-Repubblika;
m) il-persunal tal-forzi armati u tal-gwardja nazzjonali Repubblikana (GNR), inklużi l-imħallfin militari u l-esperti militari tal-prosekutur pubbliku, kif ukoll ta’ forzi armati oħrajn;
n) il-persunal maniġerjali tas-servizzi tal-presidenza tar-Repubblika u tal-Assembleia da República u ta’ servizzi ta’ appoġġ oħra lil korpi kostituzzjonali, ta’ servizzi u organi oħra tal-amministrazzjoni ċentrali, reġjonali u lokali tal-Istat, kif ukoll il-persunal li jeżerċita funzjonijiet simili għall-finijiet ta’ remunerazzjoni;
o) l-amministraturi pubbliċi jew simili, il-membri ta’ korpi eżekuttivi, deċiżjonali, konsultattivi, ta’ kontroll jew kwalunkwe korp statutorju ieħor tal-istituti pubbliċi taħt skema ġenerali u speċjali, tal-persuni ġuridiċi rregolati mid-dritt pubbliku li l-indipendenza tagħhom tirriżulta mill-involviment tagħhom fl-oqsma tar-regolazzjoni, tas-sorveljanza jew tal-kontroll, ta’ impriżi pubbliċi b’kapital esklużivament jew primarjament pubbliku, ta’ impriżi pubbliċi li huma operati minn impriża terza u ta’ entitajiet li jagħmlu parti mis-settur tal-impriżi reġjonali u muniċipali, ta’ fondazzjonijiet pubbliċi u ta’ kwalunkwe entità pubblika oħra;
p) il-ħaddiema li jaħdmu fis-servizz pubbliku mal-presidenza tar-Repubblika, tal-Assembleia da República jew f’korpi kostituzzjonali oħra, kif ukoll dawk li jaħdmu fis-servizz pubbliku, ikunu liema jkunu l-modalitajiet tar-relazzjoni ta’ xogħol irregolati mid-dritt pubbliku, inklużi l-ħaddiema li għaddejjin minn klassifikazzjoni mill-ġdid jew fuq leave speċjali;
q) il-ħaddiema ta’ istituzzjonijiet pubbliċi taħt skema speċjali u persuni ġuridiċi rregolati mid-dritt pubbliku indipendenti minħabba l-involviment tagħhom fl-oqsma tar-regolazzjoni, tas-sorveljanza jew tal-kontroll, inklużi [il-ħaddiema] ta’ entitajiet regolatorji indipendenti;
r) il-ħaddiema ta’ impriżi pubbliċi b’kapital esklużivament jew primarjament pubbliku, ta’ impriżi pubbliċi u entitajiet li huma parti mis-settur tal-impriżi reġjonali u muniċipali;
s) il-ħaddiema u l-maniġers ta’ fondazzjonijiet pubbliċi rregolati mid-dritt pubbliku u ta’ fondazzjonijiet pubbliċi rregolati mid-dritt privat u ta’ stabbilimenti pubbliċi li ma jaqgħux taħt is-subparagrafi preċedenti;
t) il-persunal ta’ riżerva, li rtira kmieni jew li ngħata s-sensja, li ma huwiex fis-servizz, li jibbenefika minn benefiċċji indiċjati fuq is-salarji tal-persunal attiv.
[…]
15 – L-iskema prevista minn dan l-artikolu hija imperattiva u tipprevali fuq kull dispożizzjoni kuntrarja oħra, speċjali jew eċċezzjonali, kif ukoll fuq l-istrumenti ta’ regolazzjoni kollettiva tax-xogħol u kuntratti tax-xogħol, li ma jkunux jistgħu jinjorawha jew jemendawha.”
2. Il-Liġi Nru 159-A/2015
7. Il-lei Nru° 159-A/2015, Extinção da redução remuneratória na Administração Pública (Liġi Nru 159-A/2015, li ttemm it-tnaqqis tar-remunerazzjoni fl-amministrazzjoni pubblika), tat-30 ta’ Diċembru 2015 (12) (iktar ’il quddiem il-“Liġi Nru 159-A/2015”), temmet, b’effett gradwali mill-1 ta’ Jannar 2016, il-miżuri ta’ tnaqqis li jirriżultaw mil-Liġi Nru 75/2014.
8. L-Artikolu 2 ta’ din il-liġi jiddikjara li “[t]-tnaqqis fir-remunerazzjoni prevista mil-Liġi Nru 75[/2014] se jkun eliminat b’mod progressiv matul is-sena 2016, kull tliet xhur, skont it-termini segwenti:
a) riversibbiltà ta’ 40 % għar-remunerazzjonijiet imħallsa mill-1 ta’ Jannar 2016;
b) riversibbiltà ta’ 60 % għar-remunerazzjonijiet imħallsa mill-1 ta’ April 2016;
ċ) riversibbiltà ta’ 80 % għar-remunerazzjonijiet imħallsa mill-1 ta’ Lulju 2016;
d) eliminazzjoni totali tat-tnaqqis fir-remunerazzjoni mill-1 ta’ Ottubru 2016”.
III. Il-kawża prinċipali, id-domanda preliminari u l-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja
9. L-azzjoni amministrattiva speċjali mressqa mill-ASJP, li taġixxi f’isem ċerti membri tagħha li huma mħallfin fit-Tribunal de Contas (qorti tal-awdituri), hija intiża biex jiġu annullati l-atti amministrattivi adottati bl-applikazzjoni tal-Artikolu 2 tal-Liġi Nru 75/2014, li stabbilixxiet tnaqqis tranżitorju tar-remunerazzjonijiet imħallsa lill-persuni li jaħdmu fl-amministrazzjoni pubblika Portugiża elenkati f’dan l-artikolu, li l-membri tal-ġudikatura jagħmlu parti minnhom (13). L-imħallfin irrappreżentati minn din l-assoċjazzjoni jitolbu, barra minn hekk, il-ħlas lura tas-somom li nżammu mill-pagi tagħhom mix-xahar ta’ Ottubru 2014, flimkien mal-pagament ta’ interessi moratorji bir-rata legali, kif ukoll id-dikjarazzjoni li huma għandhom id-dritt jirċievu l-paga tagħhom mingħajr dan it-tnaqqis.
10. Insostenn ta’ dan ir-rikors, l-ASJP tgħid li l-miżuri ta’ tnaqqis tar-remunerazzjonijiet kontenzjużi jiksru l-“prinċipju tal-indipendenza ġudizzjarja” li huwa sanċit fl-Artikolu 203 tal-Kostituzzjoni tar-Repubblika Portugiża (14) u li huwa stabbilit kemm fl-Artikolu 19(1) TUE kif ukoll fl-Artikolu 47 tal-Karta.
11. Fid-deċiżjoni tar-rinviju tagħha, is-Supremo Tribunal Administrativo (qorti amministrattiva suprema) tafferma li, ladarba l-miżuri ta’ limitazzjoni tal-ispejjeż, applikati permezz tat-tnaqqis tal-pagi inkwistjoni fil-kawża prinċipali, jaqgħu fil-kuntest tal-korrezzjoni tal-iżbilanċ eċċessiv fil-Portugall – li hija rregolata u kkontrollata mill-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea – segwit minn assistenza finanzjarja – mogħtija u rregolata minn atti ġuridiċi tal-Unjoni Ewropea –, ser ikun diffiċli li jiġi kkontestat li l-imsemmija miżuri ġew adottati fil-kuntest tad-dritt tal-Unjoni jew, għall-inqas, li huma ta’ oriġini Ewropea.
12. Imbagħad, hija tindika li s-setgħa diskrezzjonali li għandu l-Istat Portugiż biex japplika linji gwida ta’ politika baġitarja, bi qbil mal-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, minkejja dan ma teħilsux mill-obbligu tiegħu li josserva, b’konformità mal-Artikolu 51(1) tal-Karta, il-prinċipji ġenerali tad-dritt tal-Unjoni, fosthom dak tal-indipendenza ġudizzjarja.
13. F’dan ir-rigward, hija tinnota li l-protezzjoni ġudizzjarja effettiva tad-drittijiet li jirriżultaw mill-ordinament ġuridiku tal-Unjoni hija żgurata, fl-ewwel lok, mill-qrati nazzjonali, skont it-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, u li dawn għandhom jimplementawha bl-indipendenza u l-imparzjalità li għandhom dritt għaliha ċ-ċittadini tal-Unjoni skont l-Artikolu 47 tal-Karta. Fil-fehma tagħha, kollox jindika li l-indipendenza tal-korpi ġudizzjarji hija żgurata wkoll mill-garanziji previsti fir-rigward tal-istatus tal-membri tagħhom, b’mod partikolari mil-lat tat-trattament ekonomiku, raġuni li għaliha qed jiġi kkontestat it-tnaqqis unilaterali u kontinwu tar-remunerazzjoni tal-mandanti tar-rikorrenti fil-kawża prinċipali.
14. Għaldaqstant, permezz ta’ deċiżjoni tas-7 ta’ Jannar 2016, li waslet għand il-Qorti tal-Ġustizzja fil-5 ta’ Frar 2016, is-Supremo Tribunal Administrativo (qorti amministrattiva suprema) iddeċidiet li tissospendi l-proċeduri quddiemha u li tagħmel id-domanda preliminari li ġejja:
“Fid-dawl tal-ħtiġijiet ta’ eliminazzjoni tad-defiċit [żbilanċ] baġitarju eċċessiv, u tal-assistenza finanzjarja rregolata bid-dispożizzjonijiet [tad-dritt tal-Unjoni], il-prinċipju ta’ indipendenza ġudizzjarja, hekk kif jirriżulta mit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, mill-Artikolu 47 tal-[Karta], u mill-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Europea, għandu jiġi interpretat fis-sens li jipprekludi l-miżuri ta’ tnaqqis fir-remunerazzjoni li għalih huma suġġetti l-membri tal-ġudikatura fil-Portugall, fil-każ ta’ impożizzjoni unilaterali minn awtoritajiet jew korpi kostituzzjonali oħra u b’mod kontinwu, hekk kif jirriżulta mill-Artikolu 2 tal-Liġi Nru 75/[/2014]?”
15. Ġew ippreżentati osservazzjonijiet bil-miktub mill-ASJP, mill-Gvern Portugiż kif ukoll mill-Kummissjoni Ewropea. Fis-seduta tat-13 ta’ Frar 2017, kienu rrappreżentati l-Gvern Portugiż u l-Kummissjoni.
IV. Analiżi
16. Qabel nieħu pożizzjoni dwar il-mertu tat-talba għal deċiżjoni preliminari, ninnota li tqajmu żewġ eċċezzjonijiet proċedurali f’din il-kawża, waħda bbażata fuq l-inammissibbiltà ta’ din it-talba, u l-oħra bbażata fuq in-nuqqas ta’ ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja. Fir-rigward tal-ordni li fih ġew invokati dawn l-eċċezzjonijiet, ninnota li fil-prinċipju, il-ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja għandha tiġi vverifikata fl-ewwel lok. Minkejja dan, f’dawn il-konklużjonijiet, jidhirli li huwa xieraq li l-ewwel tiġi indirizzata l-ammissibbiltà tat-talba, peress li hawnhekk din tqajjem mistoqsijiet inqas kumplessi mill-eżami tal-ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja u billi dan l-eżami huwa iktar relatat mad-dispożizzjonijiet li qed tintalab l-interpretazzjoni tagħhom, imbagħad analiżi fil-mertu li, b’hekk, ser issegwi dan direttament.
A. Fuq l-ammissibbiltà tat-talba għal deċiżjoni preliminari
17. Il-Gvern Portugiż u l-Kummissjoni fformulaw żewġ tipi ta’ lmenti li jistgħu jaffettwaw l-ammissibbiltà ta’ din it-talba għal deċiżjoni preliminari. L-ewwel wieħed huwa dwar il-motivazzjoni impreċiża tad-deċiżjoni tar-rinviju, filwaqt li t-tieni wieħed jikkonċerna l-fatt li l-miżuri nazzjonali kkontestati fil-kawża prinċipali diġà kienu tħassru fil-mument meta ġiet adita l-Qorti tal-Ġustizzja.
1. Fuq il-lakuni fid-deċiżjoni tar-rinviju
18. Fl-osservazzjonijiet bil-miktub u orali tagħha, il-Kummissjoni tgħid, b’mod preliminari, li d-deċiżjoni tar-rinviju hija difettuża, b’mod partikolari minħabba li hija la tippreċiża liema ser tkun il-ġurisprudenza rilevanti tal-Qorti tal-Ġustizzja biex abbażi tagħha jiġu interpretati d-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni msemmija fid-domanda preliminari u lanqas ir-raġunijiet għall-għażla tal-imsemmija dispożizzjonijiet (15), u li minn dan ikun jirriżulta li l-Qorti tal-Ġustizzja għandha tiddikjara li ma għandhiex ġurisdizzjoni biex tagħti risposta għal din id-domanda.
19. Madankollu, inqis li l-ilmenti mressqa hawnhekk fir-rigward tal-kontenut tad-deċiżjoni tar-rinviju jistgħu pjuttost jaffettwaw l-ammissibbiltà tat-talba għal deċiżjoni preliminari iktar milli l-ġurisdizzjoni nnifisha tal-Qorti tal-Ġustizzja (16).
20. Huwa minnu, kif tenfasizza l-Kummissjoni, li huwa essenzjali li l-qorti tar-rinviju tifformula d-domanda tagħha b’mod ċar u preċiż, ladarba din tikkostitwixxi l-uniku att li jservi bħala bażi għall-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, kemm għaliha kif ukoll għall-parteċipanti f’din il-proċedura (17). Ir-rekwiżiti li jikkonċernaw il-kontenut ta’ talba għal deċiżjoni preliminari huma stabbiliti espressament fl-Artikolu 94 tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti tal-Ġustizzja, li tagħhom il-qorti tar-rinviju hija meqjusa, fil-kuntest tal-kooperazzjoni stabbilita fl-Artikolu 267 TFUE, li għandha konjizzjoni u li għandha tosserva bir-reqqa. B’mod partikolari, huwa indispensabbli li l-qrati nazzjonali, fid-deċiżjoni tar-rinviju stess, jesponu l-kuntest ġuridiku tat-tilwima fil-kawża prinċipali u li mhux biss jispjegaw għal liema raġunijiet huma għażlu d-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni li hija mitluba l-interpretazzjoni tagħhom, iżda wkoll liema hija r-rabta li huma jistabbilixxu bejn dawn id-dispożizzjonijiet u l-leġiżlazzjoni nazzjonali applikabbli għall-imsemmija tilwima (18).
21. Madankollu, f’din il-kawża, il-motivazzjoni tad-deċiżjoni tar-rinviju hija partikolarment qasira, b’mod partikolari minn żewġ aspetti prinċipali, b’tali mod li huwa permess li wieħed jistaqsi dwar l-ammissibbiltà tat-talba għal deċiżjoni preliminari li tinsab fiha.
22. L-ewwel nett, fir-rigward tar-rabta tal-miżuri nazzjonali kontenzjużi mad-dispożizzjonijiet li hija mitluba l-interpretazzjoni tagħhom skont id-domanda preliminari – jiġifieri t-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE u l-Artikolu 47 tal-Karta –, il-qorti tar-rinviju ftit hija espliċita, peress li hija tindika biss li fil-fehma tagħha, minn dawn id-dispożizzjonijiet jirriżulta prinċipju ġenerali ta’ indipendenza ġudizzjarja li l-imsemmija miżuri setgħu kisru (19), mingħajr ma tipprovdi indikazzjonijiet preċiżi f’dan ir-rigward.
23. It-tieni nett, id-domanda preliminari ssemmi l-“ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja”, li minnha wkoll jirriżulta dan il-prinċipju ta’ indipendenza ġudizzjarja, iżda l-motivi tad-deċiżjoni tar-rinviju ma jsemmu ebda deċiżjoni ta’ din il-Qorti tal-Ġustizzja f’dan is-sens. Il-qorti tar-rinviju ssemmi biss l-eżistenza ta’ “għadd ta’ sentenzi” mogħtija mill-Qorti tal-Ġustizzja li jikkonċernaw il-kunċett ta’ “qorti” fis-sens tal-Artikolu 267 TFUE, li jieħdu inkunsiderazzjoni l-indipendenza tal-organu li jkun ressaq talba għal deċiżjoni preliminari, iżda mingħajr ma tikkwota ebda waħda mis-sentenzi li fil-fehma tagħha jkunu rilevanti. Fin-nuqqas ta’ indikazzjonijiet adegwati, fil-fehma tiegħi ma jkunx hemm lok li tittieħed deċiżjoni dwar dan l-aspett tad-domanda magħmula lill-Qorti tal-Ġustizzja.
24. Minkejja l-lakuni nnotati tad-deċiżjoni tar-rinviju msemmija iktar ’il quddiem, jidhirli li fid-dawl tal-provi kollha pprovduti minn din id-deċiżjoni u ppreżentati fis-seduta, il-Qorti tal-Ġustizzja, minkejja dan, għandha informazzjoni biżżejjed biex tkun tista’ tiddeċiedi dwar l-interpretazzjoni eventwali tal-Artikolu 19 TUE u tal-Artikolu 47 tal-Karta u, għalhekk, biex tirrispondi b’mod utli għad-domanda magħmula (20).
2. Fuq it-tħassir tal-leġiżlazzjoni kontenzjuża qabel ġiet adita l-Qorti tal-Ġustizzja
25. Fl-osservazzjonijiet bil-miktub tiegħu, il-Gvern Portugiż argumenta li t-talba għal deċiżjoni preliminari hija inammissibbli, peress li ma kienx għad għandha skop meta ġiet adita l-Qorti tal-Ġustizzja, minħabba l-emendi leġiżlattivi li saru fl-ordinament ġuridiku intern Portugiż u li wasslu għar-rikostituzzjoni gradwali u totali, matul is-sena 2016, tad-drittijiet fil-qasam tar-remunerazzjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali. Minn dan huwa kkonkluda li ma huwiex ser ikun hemm iktar lok, għall-Qorti tal-Ġustizzja, li tagħti risposta għad-domanda magħmula, minħabba li din tkun saret ipotetika (21).
26. Waqt is-seduta, dan il-gvern ikkonferma li, skont il-Liġi Nru 159-A/2015, it-tnaqqis tar-remunerazzjonijiet fl-amministrazzjoni pubblika li jirriżulta mil-Liġi Nru 75/2014 tħassar għalkollox, b’mod progressiv, bejn l-1 ta’ Jannar u l-1 ta’ Ottubru 2016 (22), iżda mingħajr effett retroattiv. Minn dan jirriżulta li t-telf invokat mill-mandanti tar-rikorrenti fil-kawża prinċipali, li rriżulta mit-tnaqqis tar-remunerazzjoni tagħhom mix-xahar ta’ Ottubru 2014, ippersista fil-passat u sal-1 ta’ Ottubru 2016, data li fiha reġa’ ntlaħaq għalkollox il-livell normali tar-remunerazzjonijiet għall-persuni kollha li jaħdmu fis-settur pubbliku li kienu kkonċernati mill-imsemmi tnaqqis.
27. Madankollu, il-Gvern Portugiż sostna li d-domanda preliminari kienet tikkonċerna l-effett ħażin fuq l-indipendenza ġudizzjarja li preżumibbilment kienet ġiet ikkawżata mil-Liġi Nru 75/2014, problema eventwali li diġà kienet ġiet irrimedjata fil-jum meta ġiet adita l-Qorti tal-Ġustizzja, fil-5 ta’ Frar 2016, minħabba t-tħassir tal-effetti ta’ dan it-test mil-Liġi Nru 159-A/2015, adottata fit-30 ta’ Diċembru 2015 u li daħlet fis-seħħ fl-1 ta’ Jannar 2016. Huwa żied jgħid li l-konsegwenzi tal-Liġi Nru 75/2014 li ppreċedew it-tħassir tagħha u li huma invokati mill-ASJP kienu biss ta’ natura finanzjarja, problema li fil-fehma tiegħu ma hijiex is-suġġett tat-talba għal deċiżjoni preliminari.
28. F’dan ir-rigward, infakkar li d-domandi dwar l-interpretazzjoni tad-dritt tal-Unjoni magħmula mill-qorti nazzjonali fil-kuntest leġiżlattiv u fattwali li hija tiddefinixxi taħt ir-responsabbiltà tagħha, u li l-eżattezza tagħhom ma għandhiex tiġi vverifikata mill-Qorti tal-Ġustizzja, jibbenefikaw minn preżunzjoni ta’ rilevanza. Ir-rifjut tal-Qorti tal-Ġustizzja li tiddeċiedi dwar domanda magħmula minn qorti nazzjonali huwa possibbli biss jekk jidher b’mod manifest li l-interpretazzjoni mitluba tad-dritt tal-Unjoni ma għandha ebda rabta mal-fatti jew mas-suġġett tat-tilwima fil-kawża prinċipali, meta l-problema hija ta’ natura ipotetika jew inkella meta l-Qorti tal-Ġustizzja ma jkollhiex punti ta’ fatti u ta’ liġi neċessarji sabiex tagħti risposta b’mod effettiv għad-domandi li jkunu sarulha (23).
29. Skont ġurisprudenza stabbilita, kemm mill-kliem kif ukoll mill-istruttura tal-Artikolu 267 TFUE jirriżulta li l-proċedura għal deċiżjoni preliminari tassumi li kawża hija effettivament pendenti quddiem il-qrati nazzjonali, li fil-kuntest tagħha huma mistennija li jagħtu deċiżjoni li tista’ tieħu inkunsiderazzjoni d-deċiżjoni preliminari (24). Għaldaqstant, meta t-tilwima fil-kawża prinċipali diġà ma kienx għad għandha skop fid-data li fiha l-qorti tar-rinviju tkun ressqet il-kawża quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja, din iddikjarat it-talba għal deċiżjoni preliminari bħala inammissibbli (25), billi d-dikjarazzjoni li ma hemmx lok li tingħata deċiżjoni, fil-prinċipju, hija rriżervata għall-każijiet fejn l-inċident jew l-avveniment rilevanti jkun seħħ matul il-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja (26).
30. B’mod partikolari, il-Qorti tal-Ġustizzja tirrifjuta li tiddeċiedi dwar talba għal deċiżjoni preliminari meta d-dispożizzjonijiet nazzjonali inizjalment applikabbli għat-tilwima fil-kawża prinċipali jkunu tħassru jew twarrbu minħabba l-antikostituzzjonalità tagħhom (27). Madankollu, iċ-ċirkustanza li kellha sseħħ bidla imminenti fil-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni ġiet meqjusa bħala irrilevanti għall-ammissibbiltà tat-talba għal deċiżjoni preliminari meta kien jirriżulta mill-informazzjoni inkluża fiha li risposta tal-Qorti tal-Ġustizzja għad-domandi magħmula kienet deċiżiva għall-eżitu tat-tilwima fil-kawża prinċipali (28).
31. F’din il-kawża, inqis li mill-provi prodotti lill-Qorti tal-Ġustizzja ma jidhirx b’mod manifest li l-interpretazzjoni mitluba tad-dritt tal-Unjoni ma għandha ebda rabta mas-suġġett tat-tilwima fil-kawża prinċipali jew li l-problema mqajma hija ta’ natura ipotetika.
32. Fil-fatt, kuntrarjament għal dak li jsostni l-Gvern Portugiż, it-tilwima li hija adita biha l-qorti tar-rinviju ma hijiex relatata mal-indipendenza ġudizzjarja bħala tali, billi l-prinċipju ta’ din l-indipendenza ġie invokat biss bħala motiv ta’ dritt, għall-finijiet li jinkiseb l-annullament tal-atti amministrattivi allegatament illegali li skonthom ir-remunerazzjonijiet tal-persuni rrappreżentati mill-ASJP ġew imnaqqsa kif ukoll il-ħlas lura tas-somom li nżammu indebitament mill-paga tagħhom skont il-Liġi Nru 75/2014.
33. Barra minn hekk, peress li l-Liġi Nru 159-A/2015 li emendatha, ma temmitx għalkollox it-tnaqqis ikkontestat, la għall-passat u lanqas għall-futur immedjat, fil-jum meta tressqet it-talba għal deċiżjoni preliminari (29), jidher li f’din id-data kien għadu jeżisti obbligu għall-qorti tar-rinviju li tiddeċiedi dwar is-suġġett ta’ dan ir-rikors, hekk kif din tal-aħħar tqis possibbli li l-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni kisret id-dritt tal-Unjoni, u konsegwentement, li jeħtieġ li tingħata risposta għad-domanda preliminari mill-Qorti tal-Ġustizzja.
34. Fid-dawl ta’ dawn il-kunsiderazzjonijiet kollha, jien tal-fehma li din it-talba għal deċiżjoni preliminari hija ammissibbli.
B. Fuq il-ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja
35. Insostenn tar-rikors tagħha, fil-kawża prinċipali, ir-rikorrenti fil-kawża prinċipali tinvoka l-illegalità tal-atti amministrattivi kkontestati minħabba li l-leġiżlazzjoni nazzjonali li dawn jimplementaw, jiġifieri l-Liġi Nru 75/2014, ma hijiex konformi mad-dritt tal-Unjoni, u bħala li hija kuntrarja għall-“prinċipju ta’ indipendenza ġudizzjarja” kif skont din il-parti jirriżulta kemm mit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE kif ukoll mill-Artikolu 47 tal-Karta. Il-qorti tar-rinviju tadotta dan l-approċċ konġunt tal-imsemmija dispożizzjonijiet mhux biss fil-formulazzjoni tad-domanda preliminari, iżda wkoll fil-motivazzjoni li fuqha hija bbażata.
36. Sabiex tingħata deċiżjoni dwar l-eċċezzjonijiet ta’ nuqqas ta’ ġurisdizzjoni invokati mill-Gvern Portugiż u mill-Kummissjoni, fil-fehma tiegħi jeħtieġ li fir-rigward tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, issir analiżi indipendenti minn dik li tikkonċerna l-Artikolu 47 tal-Karta, minħabba li l-kriterji li jikkundizzjonaw l-applikabbiltà ta’ dawn id-dispożizzjonijiet, u b’hekk il-possibbiltà li l-Qorti tal-Ġustizzja tagħti interpretazzjoni tagħhom, fil-fehma tiegħi huma distinti.
1. Fir-rigward tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE
37. Fl-osservazzjonijiet bil-miktub kif ukoll f’dawk orali tagħhom, il-Gvern Portugiż u l-Kummissjoni ma indikawx espressament ir-raġunijiet għalfejn il-Qorti tal-Ġustizzja jista’ ma jkollhiex ġurisdizzjoni, fil-fehma tagħhom, biex tiddeċiedi dwar l-interpretazzjoni tal-Artikolu 19 TUE meqjus waħdu. Fil-fatt, huma żviluppaw argument twil favur l-idea li l-leġiżlazzjoni nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali ma tkunx tikkostitwixxi miżura ta’ implementazzjoni tad-dritt tal-Unjoni fis-sens tal-Artikolu 51 tal-Karta, li jkun ifisser li ma huwiex ser ikun hemm lok li jiġi interpretat l-Artikolu 47 tal-Karta, u jidhirli li huma pproponew li jiġi segwit raġunament simili għal dak li jirrigwarda l-Artikolu 19 TUE (30).
38. Madankollu, jien tal-fehma li ma huwiex possibbli li wieħed jipproċedi b’estensjoni, lanqas b’analoġija, f’dan ir-rigward, fid-dawl tal-formulazzjoni speċifika tal-Artikolu 19 TUE, li hija differenti mill-kliem tal-Artikolu 51(1) tal-Karta, li ser nittratta iktar tard (31), iżda li nfakkar minn issa li dan jillimita l-kamp ta’ applikazzjoni tal-Karta għall-miżuri meħuda mill-Istati Membri għall-finijiet li jiġu implementati d-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni.
39. Mingħajr ma nippreġudika bl-ebda mod l-analiżi dwar il-mertu, li ser twassal sabiex jiġu ddefiniti l-kontenut u l-portata tal-Artikolu 19 TUE (32), f’dan l-istadju jeħtieġ li jiġi ddeterminat jekk il-Qorti tal-Ġustizzja għandhiex tassew il-ġurisdizzjoni, f’dan il-każ, biex tinterpreta l-imsemmi artikolu, minħabba l-applikabbiltà eventwali, f’kuntest bħal dawk tal-kawża prinċipali, tad-dispożizzjonijiet tiegħu, u iktar speċifikament tat-tieni subparagrafu tal-ewwel paragrafu tiegħu, li jissemma fid-domanda preliminari.
40. Skont il-kliem tal-imsemmi tieni subparagrafu, “[l]-Istati Membri għandhom jipprovdu r-rimedji meħtieġa sabiex jassiguraw protezzjoni legali effettiva [protezzjoni ġudizzjarja effettiva] fl-oqsma koperti mid-dritt ta’ l-Unjoni” (33). Huwa dan l-element tal-aħħar, proprju għal din id-dispożizzjoni, li jidhirli li huwa deċiżiv sabiex jiġi evalwat jekk il-Qorti tal-Ġustizzja għandhiex il-possibbiltà li tiddeċiedi dwar l-interpretazzjoni tiegħu f’din il-kawża.
41. Il-protezzjoni ġudizzjarja effettiva, li timplika l-aċċess għal rimedji ġudizzjarji xierqa, li l-partijiet f’kawża għandhom ikunu jistgħu jibbenefikaw minnha skont l-imsemmi subparagrafu, fil-fehma tiegħi, hija rikjesta mill-Istati Membri meta l-qrati nazzjonali jkunu jistgħu jeżerċitaw l-attività ġudizzjarja tagħhom fil-kuntest ta’ oqsma koperti mid-dritt tal-Unjoni, u b’hekk bħala qrati Ewropej. Madankollu, inqis li dan jista’ jkun il-każ tal-imħallfin ikkonċernati mil-leġiżlazzjoni inkwistjoni fil-kawża prinċipali, sa fejn huma jista’ jkollhom jiddeċiedu dwar tilwim li jaqa’ fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-dritt tal-Unjoni, tilwim li għalih il-possibbiltà li jintużaw tali rimedji ġudizzjarji għandha tkun iggarantita.
42. Fil-fehma tiegħi, din il-konstatazzjoni hija biżżejjed biex wieħed iqis li l-Qorti tal-Ġustizzja għandha ġurisdizzjoni, f’din il-kawża, sabiex tinterpreta t-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE. Fil-preżent, din il-ġurisdizzjoni għandha tintwera għal dak li jikkonċerna l-interpretazzjoni mitluba tal-Artikolu 47 tal-Karta, ladarba l-kriterji għall-applikazzjoni ta’ dan l-istrument tal-aħħar ma humiex stabbiliti b’mod identiku għal dawk li japplikaw għall-imsemmi Artikolu 19, anki jekk ir-riżultat speċifiku li jwasslu għalih il-kriterji differenti jista’ jkun identiku.
2. Fir-rigward tal-Artikolu 47 tal-Karta
43. Hija ġurisprudenza stabbilita li d-drittijiet fundamentali ggarantiti fl-ordinament ġuridiku tal-Unjoni, fosthom id-“dritt għal rimedju effettiv u għal proċess imparzjali” stabbilit mill-Artikolu 47 tal-Karta, għandhom l-għan li jiġu applikati fis-sitwazzjonijiet kollha rregolati mid-dritt tal-Unjoni, iżda mhux lil hinn minn tali sitwazzjonijiet (34). B’hekk, l-Artikolu 51(1) tal-Karta jipprevedi li d-dispożizzjonijiet tiegħu huma intiżi għall-Istati Membri “biss meta jkunu qed jimplimentaw il-liġi ta’ l-Unjoni”, b’konformità mal-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja b’rabta ma’ dan il-kunċett (35). L-Artikolu 6(1) TUE, li jagħti valur vinkolanti lill-Karta, kif ukoll l-Artikolu 51(2) ta’ din tal-aħħar jippreċiżaw li d-dispożizzjonijiet tal-Karta ma għandhom bl-ebda mod jestendu l-kompetenzi tal-Unjoni kif iddefiniti mit-Trattati. Konsegwentement, meta sitwazzjoni legali ma tkunx taqa’ taħt il-kamp ta’ applikazzjoni tad-dritt tal-Unjoni, il-Qorti tal-Ġustizzja ma għandhiex ġurisdizzjoni sabiex tieħu konjizzjoni tagħha u d-dispożizzjonijiet eventwalment invokati tal-Karta ma jistgħux, fihom infushom, jistabbilixxu dik il-ġurisdizzjoni (36).
44. F’din il-kawża, kemm il-Gvern Portugiż kif ukoll il-Kummissjoni jsostnu li l-kundizzjonijiet li jippermettu li jiġi konkluż li l-adozzjoni u l-applikazzjoni mir-Repubblika Portugiża tal-miżuri previsti fl-Artikolu 2 tal-Liġi Nru 75/2014 jikkostitwixxu sitwazzjoni ta’ implementazzjoni tad-dritt tal-Unjoni, fis-sens tal-Artikolu 51 tal-Karta, ma humiex issodisfatti, u li l-Qorti tal-Ġustizzja b’hekk manifestament ma għandhiex ġurisdizzjoni biex tinterpreta l-Artikolu 47 tal-Karta.
45. Infakkar li l-Qorti tal-Ġustizzja ddikjarat li manifestament ma kellhiex ġurisdizzjoni biex tirrispondi dwar il-mertu tat-talbiet għal deċiżjoni preliminari preċedenti li wkoll saru mill-qrati Portugiżi, minħabba li d-deċiżjoni tar-rinviju ma kien fiha ebda prova konkreta li kienet tippermetti li jitqies li l-miżuri nazzjonali inkwistjoni f’dawn il-kawżi, li huma simili għal dawk applikabbli f’din it-tilwima fil-kawża prinċipali (37), kellhom l-għan li jimplementaw id-dritt tal-Unjoni fis-sens tal-imsemmi Artikolu 51 (38). Madankollu, b’differenza minn kawżi oħra, in-nuqqas ta’ ġurisdizzjoni tal-Qorti tal-Ġustizzja li hija allegata hawnhekk ma tidhirx b’mod manifest, peress li l-qorti tar-rinviju pprovdiet indikazzjonijiet iktar espliċiti, għalkemm huma relattivament fil-qosor, dwar l-eżistenza ta’ tali implementazzjoni f’dan il-każ.
46. Fil-fatt, il-qorti tar-rinviju tgħid li l-miżuri ta’ tnaqqis tar-remunerazzjonijiet, kif previsti fl-Artikolu 2 tal-Liġi Nru 75/2014, kienu ġġustifikati mill-ħtiġijiet tal-konsolidazzjoni baġitarja, imbagħad telenka l-lista ta’ atti tad-dritt tal-Unjoni relatati mas-sitwazzjoni tal-iżbilanċ eċċessiv tal-Istat Portugiż u mal-assistenza finanzjarja li minnha bbenefika dan tal-aħħar (39). Madankollu, ma huwiex faċli li jiġu identifikati l-motivi għalfejn din il-qorti tqis li teżisti rabta diretta bejn il-miżuri inkwistjoni fil-kawża prinċipali u dik id-dispożizzjoni jew l-oħra tad-dritt tal-Unjoni, minħabba li hija ma tantx tipprovdi informazzjoni dwar dan is-suġġett (40).
47. Għaldaqstant, id-deċiżjoni tar-rinviju ma tippreċiżax liema kien il-qafas regolatorju, fir-rigward tad-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni applikabbli dak iż-żmien, li fih ittieħdu l-miżuri nazzjonali kontenzjużi. B’mod partikolari, hija ma tindikax b’mod ċar id-distinzjoni, enfasizzata waqt is-seduta mill-Gvern Portugiż, minn naħa bejn il-fażi meta l-Istat Portugiż kien suġġett għar-regoli tad-dritt tal-Unjoni relatati mal-korrezzjoni ta’ żbilanċ eċċessiv, u, min-naħa l-oħra, il-fażi meta l-iskema applikabbli kienet dik tal-obbligi li jirriżultaw mill-għoti ta’ assistenza finanzjarja mill-Unjoni.
48. Madankollu, kif innota l-Avukat Ġenerali Bot fil-kawża li tikkonċerna wkoll miżuri ta’ awsterità baġitarja adottati minn Stat Membru fil-kuntest ta’ impenji meħuda fil-konfront tal-Komunità Ewropea, sabiex jiġi ddeterminat jekk id-dispożizzjonijiet tal-Karta humiex applikabbli fir-rigward tal-Artikolu 51 tagħha (41), jeħtieġ li jittieħdu inkunsiderazzjoni mhux biss il-formulazzjoni tad-dispożizzjonijiet nazzjonali msemmija, iżda wkoll il-kontenut tal-atti tad-dritt tal-Unjoni li fihom jinsabu l-imsemmija impenji. F’dan ir-rigward, huwa żied jgħid, fil-fehma tiegħi ġustament, li ma huwiex rilevanti li dawn l-atti jħallu marġni ta’ manuvra lill-Istat ikkonċernat sabiex jiddeċiedi l-aħjar miżuri sabiex iwasslu għall-osservanza tal-imsemmija impenji, ladarba d-dispożizzjonijiet rilevanti jkollhom għanijiet suffiċjentement iddettaljati u preċiżi biex jikkostitwixxu leġiżlazzjoni tad-dritt tal-Unjoni speċifika dwar il-qasam (42), kuntrarjament għal sempliċi rakkomandazzjonijiet meħuda mill-Kunsill, fuq il-bażi tal-Artikolu 126 TFUE, indirizzati lill-Istati Membri li l-iżbilanċ pubbliku tagħhom ikun ikkunsidrat bħala eċċessiv.
49. F’din il-kawża, biex tiddistingwi r-rabta invokata bejn il-Liġi Nru 75/2014 u d-dritt tal-Unjoni, il-qorti tar-rinviju ma tislitx elementi mill-formulazzjoni tal-imsemmija liġi. Din tal-aħħar fil-fatt ma tagħmel riferiment għal ebda att tad-dritt tal-Unjoni, kuntrarjament għall-espożizzjoni tal-motivi tal-abbozz ta’ liġi li toriġina minnu, fejn hemm stabbilita rabta mal-obbligi li jirriżultaw mid-dritt tal-Unjoni fi kwistjonijiet baġitarji (43).
50. Għall-kuntrarju, bħall-ASJP, din il-qorti tibbaża b’mod partikolari fuq il-ftehim ta’ aġġustament ekonomiku u finanzjarju konkluż mill-Istat Portugiż f’Mejju 2011 (44) u, fl-aħħar lok, fuq id-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill 2012/409, tal-10 ta’ Lulju 2012, dwar l-għoti ta’ assistenza finanzjarja tal-Unjoni lill-Portugall, kif ukoll fuq ir-rakkomandazzjoni tal-Kunsill, tat-18 ta’ Ġunju 2013, bl-għan li tirrimedja s-sitwazzjoni tal-iżbilanċ eċċessiv tal-gvern fil-Portugall.
51. F’dan ir-rigward, infakkar li rakkomandazzjoni adottata mill-istituzzjonijiet tal-Unjoni hija att, li min-natura tiegħu, ma huwiex vinkolanti, għall-kuntrarju ta’ deċiżjoni (45). Barra minn hekk, bħall-Gvern Portugiż (46) u l-Kummissjoni, inqis li r-rakkomandazzjoni msemmija iktar ’il fuq, li hija bbażata b’mod partikolari fuq l-Artikolu 126(7) TFUE, ma ffissatx għanijiet speċifiċi u preċiżi biżżejjed biex wieħed iqis li l-Istat Portugiż abbażi tagħha kien implementa rekwiżiti tad-dritt tal-Unjoni, fis-sens tal-Artikolu 51 tal-Karta.
52. Għal dak li jikkonċerna d-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni 2012/409, invokata mill-qorti tar-rinviju, ninnota li din ġiet issostitwita bid-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni tal-Kunsill 2014/234, tat-23 ta’ April 2014, li b’hekk kienet applikabbli ratione temporis meta ttieħdu l-miżuri kontenzjużi, li rriżultaw mil-Liġi Nru 75/2014, adottata fit-12 ta’ Settembru 2014. L-Artikolu 1 ta’ din id-deċiżjoni tal-aħħar emenda d-Deċiżjoni ta’ Implimentazzjoni 2011/344, li inizjalment kienet tipprevedi l-kundizzjonijiet għall-għoti tal-assistenza finanzjarja tal-Unjoni lir-Repubblika Portugiża (47), b’konformità mar-Regolament Nru 407/2010. Madankollu, mill-paragrafu 2 tal-imsemmi artikolu jirriżulta li l-Istat Portugiż fl-2014 kellu jadotta, “f’konformità mal-ispeċifikazzjonijiet fil-Memorandum ta’ Qbil”, miżuri speċifiċi, u mhux biss ta’ natura ġenerali (48), li b’mod partikolari jinvolvu, fil-kuntest tal-“istrateġija ta’ konsolidament tal-2015”, il-fatt li “[l]-Gvern [jiżviluppa] skala unika tal-pagi matul l-2014 bil-ħsieb li jimplimentaha fl-2015 u tkun immirata lejn ir-razzjonalizzazzjoni u l-konsistenza tal-politika ta’ rimunerazzjoni madwar il-karrieri kollha tas-settur pubbliku” (49). Il-marġni ta’ diskrezzjoni li naturalment kellu dan l-Istat Membru fl-eżerċizzju tas-setgħat tiegħu fi kwistjonijiet baġitarji biex jiddetermina l-miżuri ta’ korrezzjoni ekonomiċi eżatti li huwa kien iqis l-iktar adegwati biex jilħaq l-għanijiet preċiżi assenjati b’dan il-mod, ma jistax iqajjem dubji dwar din l-analiżi (50).
53. Anki jekk jista’ jkun hemm dubji serji minħabba l-kjarifika limitata pprovduta dwar dan is-suġġett mid-deċiżjoni tar-rinviju, jien inklinat inqis li l-adozzjoni ta’ miżuri ta’ tnaqqis tar-remunerazzjonijiet fis-settur pubbliku previsti fl-Artikolu 2 tal-Liġi Nru 75/2014, li tinsab inkwistjoni fil-kawża prinċipali, tikkostitwixxi implementazzjoni tad-dispożizzjonijiet tad-dritt tal-Unjoni, fis-sens tal-Artikolu 51 tal-Karta, u li l-Qorti tal-Ġustizzja, għaldaqstant, għandha ġurisdizzjoni biex tagħti risposta għad-domanda preliminari anki sa fejn din tirrigwarda l-Artikolu 47 tal-Karta.
C. Fuq il-mertu
1. Fuq is-suġġett tad-domanda preliminari
54. Insostenn tat-talbiet tagħha, l-ASJP ssostni li l-istatus legali tal-membri tal-ġudikatura ma jistax jiġi konfuż mar-regolament statutorju relatat mal-uffiċjali fis-servizz pubbliku inġenerali, li s-sitwazzjoni tagħhom tista’ tkun prekarja. Billi għamlet riferiment, fost l-oħrajn (51), għall-Karta Ewropea dwar l-Istatut tal-Imħallfin (52), adottata taħt l-awspiċji tal-Kunsill tal-Ewropa, hija tafferma li l-istabbiltà tar-remunerazzjoni tal-membri tal-ġudikatura, kif ukoll l-istabbiliment tagħha fuq livell adegwat biex jiġu protetti minn indħil intiż li jinfluwenza d-deċiżjonijiet tagħhom, tippermetti li tiġi żgurata l-osservanza b’mod partikolari tal-prinċipji ta’ indipendenza u ta’ imparzjalità, li jikkostitwixxu garanziji tal-attività ġudizzjarja. Hija ssostni li l-prinċipju tal-indipendenza ġudizzjarja, b’mod partikolari fuq il-livell finanzjarju, li jirriżulta mill-Artikolu 19 TUE u mill-Artikolu 47 tal-Karta, jipprekludi atti li jnaqqsu r-remunerazzjonijiet adottati unilateralment mill-awtoritajiet eżekuttivi u leġiżlattivi ta’ Stat Membru, bħal dawk inkwistjoni fil-kawża prinċipali.
55. Fuq il-bażi tal-istess raġunament, id-deċiżjoni tar-rinviju essenzjalment tistieden lill-Qorti tal-Ġustizzja tiddetermina jekk jeżistix prinċipju ġenerali tad-dritt tal-Unjoni li skontu l-awtoritajiet tal-Istati Membri jkunu obbligati josservaw l-indipendenza ġudizzjarja tal-imħallfin nazzjonali, u iktar speċifikament – fir-rigward taċ-ċirkustanzi tal-kawża prinċipali –, li jżommu r-remunerazzjoni ta’ dawn tal-aħħar fuq livell stabbli u suffiċjenti biex ikunu jistgħu jerżerċitaw il-funzjonijiet tagħhom liberament.
56. Il-qorti tar-rinviju tqis li tali prinċipju u tali konsegwenzi jirriżultaw kemm mit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE kif ukoll mill-Artikolu 47 tal-Karta (53), dispożizzjonijiet li l-Qorti tal-Ġustizzja ser ikollha tinterpreta, fil-fehma tiegħi b’mod separat (54), fil-każ li tqis li għandha ġurisdizzjoni biex tiddeċiedi fuq din il-bażi doppja (55). Min-naħa tiegħi, bħall-Gvern Portugiż u l-Kummissjoni, għar-raġunijiet mogħtija hawn taħt, ma nikkondividix l-opinjoni espressa fuq il-mertu mill-qorti tar-rinviju.
2. Fuq l-interpretazzjoni tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE
57. Insostenn tal-argument li skontu t-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE jiddikjara prinċipju ġenerali tad-dritt tal-Unjoni li jistabbilixxi l-indipendenza ġudizzjarja u jkun jipprekludi l-miżuri nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali, il-qorti tar-rinviju u l-ASJP jsostnu li l-imħallfin li jippresjedu fl-Istati Membri huma wkoll imħallfin Ewropej minn perspettiva funzjonali, ladarba dawn fl-ewwel lok jiżguraw il-protezzjoni ġudizzjarja effettiva tad-drittijiet li jirriżultaw mill-ordinament ġuridiku tal-Unjoni, b’mod partikolari skont din id-dispożizzjoni.
58. Huwa minnu li t-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE jipprevedi li “[l]-Istati Membri għandhom jipprovdu r-rimedji meħtieġa sabiex jassiguraw protezzjoni legali effettiva [protezzjoni ġudizzjarja effettiva] fl-oqsma koperti mid-dritt ta’ l-Unjoni”(56) u li l-membri tal-ġudikatura tal-qrati nazzjonali inkarigati b’tali rikorsi jikkontribwixxu għall-imsemmija protezzjoni. Madankollu, l-interpretazzjoni tal-formulazzjoni ta’ din id-dispożizzjoni tirrikjedi li tiġi analizzata fid-dawl tal-kuntest li tinsab fih.
59. Dwar dan is-suġġett, ninnota li l-Artikolu 19 TUE jinsab fit-Titolu III ta’ dan it-trattat, intitolat “Dispożizzjonijiet dwar l-istituzzjonijiet”, li jinkludi serje ta’ regoli ġenerali li jistabbilixxu l-kundizzjonijiet li fihom kull istituzzjoni tal-Unjoni – u b’mod partikolari l-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, imsemmija fl-imsemmi Artikolu 19 – għandha taġixxi fil-kuntest tal-kompetenzi mogħtija lilha.
60. Barra minn hekk, fid-dawl tad-dispożizzjonijiet li jinsabu fil-paragrafi 1 sa 3 tal-Artikolu 19 TUE, meqjusa flimkien, jidhirli li l-kunċett ta’ “protezzjoni ġudizzjarja effettiva” imsemmi hawn fuq huwa mfassal b’rabta stretta mal-eżerċizzju tal-funzjonijiet tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, li l-kompożizzjoni u l-kompetenzi tagħha huma s-suġġett ta’ dawn it-tliet paragrafi. B’mod partikolari, l-ewwel subparagrafu tal-paragrafu 1 jagħti lil din l-istituzzjoni, li tinkludi kemm lill-Qorti tal-Ġustizzja kif ukoll lill-Qorti Ġenerali, il-missjoni li tiżgura r-rispett tad-dritt fl-interpretazzjoni u fl-applikazzjoni tat-trattati (57), filwaqt li huwa ppreċiżat li r-“regola ta’ ġurisdizzjoni ġenerali” stabbilita f’dan is-subparagrafu tagħti lok għal derogi (58).
61. Mill-ġurisprudenza jirriżulta li t-tieni subparagrafu ta’ dan l-istess paragrafu 1 huwa intiż biex jerġa’ jafferma l-obbligu għall-Istati Membri li “jipprovdu sistema ta’ rimedji u ta’ proċeduri li jippermettu li jiġi żgurat ir-rispett tad-dritt fundamentali għal protezzjoni ġudizzjarja effettiva” (59). Għaldaqstant, l-imsemmi tieni subparagrafu ma jsemmix direttament il-qrati nazzjonali, iżda jfittex li jiggarantixxi li jeżistu possibbiltajiet ta’ rikors fl-Istati Membri biex kull parti fil-kawża tkun tista’ tibbenefika minn tali protezzjoni fl-oqsma kollha fejn japplika d-dritt tal-Unjoni. Dan ir-rekwiżit huwa marbut mal-fatt li l-istħarriġ ġudizzjarju tal-osservanza tal-ordinament ġuridiku tal-Unjoni Ewropea ma huwiex żgurat biss mill-qrati tagħha, iżda wkoll b’kooperazzjoni mal-qrati nazzjonali b’konformità maż-żewġ subparagrafi tal-imsemmi paragrafu (60).
62. Il-Qorti tal-Ġustizzja ppreċiżat li tali obbligu jirriżulta wkoll mill-Artikolu 47 tal-Karta għal dak li jirrigwarda l-miżuri meħuda mill-Istati Membri meta jimplementaw id-dritt tal-Unjoni fis-sens tal-Artikolu 51(1) tal-Karta (61). Fil-fatt, l-ewwel paragrafu ta’ dan l-Artikolu 47 jipprevedi espressament id-dritt għal rimedju effettiv quddiem qorti, fil-kundizzjonijiet stabbiliti hemmhekk, għal kull persuna li d-drittijiet u l-libertajiet tagħha ggarantiti mid-dritt tal-Unjoni jkunu ġew miksura. Mingħajr ma nixtieq niddeċiedi minn issa dwar l-interpretazzjoni ta’ dan l-artikolu tal-aħħar u dwar l-implikazzjonijiet eventwali fir-rigward tal-fatti tal-kawża prinċipali (62), nenfasizza li l-għan u l-kontenut tal-imsemmi Artikolu 47 huma differenti minn dawk tal-Artikolu 19 TUE.
63. Fir-rigward ta’ dan tal-aħħar artikolu, il-Qorti tal-Ġustizzja qieset li huwa f’idejn l-ordinament ġuridiku intern ta’ kull Stat Membru li jindika, filwaqt li josserva r-rekwiżiti li jirriżultaw b’mod partikolari mit-tieni subparagrafu tal-imsemmi Artikolu 19(1), il-qrati kompetenti u li jirregola l-modalitajiet proċedurali tar-rikorsi intiżi biex jiżguraw is-salvagwardja tad-drittijiet li l-partijiet fil-kawża huma intitolati għalihom skont id-dritt tal-Unjoni (63). Jidhirli li l-għan ta’ dan is-subparagrafu, li jipprevedi l-obbligu li l-Istati Membri jistabbilixxu rimedji ġudizzjarji li jippermettu li l-imsemmija drittijiet jitħarsu b’mod effettiv, fuq kollox għandu natura proċedurali.
64. Fid-dawl ta’ dawn l-elementi, jien inqis, bħall-Gvern Portugiż (64), li l-kunċett ta’ “protezzjoni ġudizzjarja effettiva” fis-sens tat-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE ma jistax jiġi konfuż mal-“prinċipju tal-indipendenza ġudizzjarja” li jissemma fid-domanda preliminari bħala wieħed li jirriżulta, allegatament, minn din id-dispożizzjoni” (65).
65. Barra minn hekk, id-differenza li teżisti bejn id-dritt għal protezzjoni ġudizzjarja effettiva, li għandhom ikunu intitolati għalih il-partijiet fil-kawża tal-Istati Membri permezz ta’ rimedji ġudizzjarji adegwati, u d-dritt li l-kawża tagħhom tiġi deċiża minn membri tal-ġudikatura li jiddeċiedu b’mod għalkollox indipendenti, li huwa rikonoxxut ukoll fl-interess tal-imsemmija partijiet fil-kawża, jidhirli li hija evidenti fid-dawl tat-titolu kif ukoll tal-formulazzjoni tal-Artikolu 47 tal-Karta, li jiddistingwu dawn iż-żewġ drittijiet (66). Id-distinzjoni, bl-istess mod, dehret ukoll biċ-ċar fil-Konvenzjoni Ewropea dwar il-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u l-Libertajiet Fundamentali (67), peress li “[d]-dritt għal rimedju effettiv” quddiem qorti nazzjonali huwa previst fl-Artikolu 13 tagħha, filwaqt li “[d]-dritt għal proċediment ġust”, li jinkludi b’mod partikolari li “kulħadd huwa ntitolat għal smigħ […] minn tribunal indipendenti” jinsab fl-Artikolu 6 tagħha (68), anki jekk jeżistu ferm evidentement xi rabtiet materjali bejn dawn iż-żewġ artikoli (69). Jien ser nerġa’ nindirizza dawn l-elementi fir-rigward tal-interpretazzjoni tal-Artikolu 47 tal-Karta (70).
66. Madankollu, l-obbligu li l-Istati Membri jipprevedu sistema ta’ “rimedji ġudizzjarji” li huwa stabbilit fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, fil-fehma tiegħi huwa relatat biss mad-dritt għal “protezzjoni ġudizzjarja effettiva”, kif jirriżulta mill-kliem ta’ din id-dispożizzjoni, u mhux mad-dritt għal proċediment ġust quddiem qorti indipendenti, li l-kontenut tiegħu huwa sostanzjalment differenti.
67. Konsegwentement, jien tal-fehma li l-imsemmi t-tieni subparagrafu għandu jiġi interpretat fis-sens li dan ma jistabbilixxix prinċipju ġenerali tad-dritt tal-Unjoni li skontu l-indipendenza ġudizzjarja tal-imħallfin li jippresjedu fil-qrati kollha tal-Istati Membri għandha tkun iggarantita.
68. Sussidjarjament, fil-każ li l-Qorti tal-Ġustizzja tqis li l-prinċipju tal-indipendenza ġudizzjarja jirriżulta direttament mir-rekwiżit ta’ protezzjoni ġudizzjarja effettiva li jinsab fit-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE, kif tafferma l-qorti tar-rinviju, fi kwalunkwe każ jien inqis li la din id-dispożizzjoni u lanqas dan il-prinċipju (71) ma jistgħu jinftiehmu bħala li jipprekludu miżuri nazzjonali ta’ tnaqqis tar-remunerazzjonijiet bħal dawk ikkontestati mir-rikorrenti fil-kawża prinċipali, ladarba dawn bl-ebda mod ma jimmiraw speċifikament lejn l-imħallfin, iżda għall-kuntrarju għandhom portata ġenerali (72), peress li japplikaw għal grupp kbir ta’ persuni li jaħdmu fis-servizz pubbliku (73).
3. Fuq l-interpretazzjoni tal-Artikolu 47 tal-Karta
69. Il-qorti tar-rinviju, bħall-ASJP, tgħid li skont l-Artikolu 47 tal-Karta, il-qrati tal-Istati Membri għandhom jimplementaw b’indipendenza u imparzjalità l-protezzjoni ġudizzjarja effettiva tad-drittijiet mogħtija liċ-ċittadini mill-ordinament ġuridiku tal-Unjoni u li t-tnaqqis unilaterali tar-remunerazzjonijiet inkwistjoni fil-kawża prinċipali seta’ ppreġudika l-indipendenza tal-imħallfin ikkonċernati.
70. F’dan ir-rigward, infakkar, kif spjega reċentement l-Avukat Ġenerali Wathelet (74), li t-titolu (75) u l-formulazzjoni tal-Artikolu 47 tal-Karta jindikaw li din tal-aħħar tirrikonoxxi, minn naħa, id-dritt għal rimedju effettiv, li ġie stabbilit ukoll fl-Artikolu 13 tal-KEDB, u min-naħa l-oħra, id-dritt għal smigħ ġust li jinkludi d-dritt għal smigħ minn qorti indipendenti u imparzjali, li ġie stabbilit fl-Artikolu 6(1) tal-KEDB.
71. Peress li l-kontenut ta’ dan l-Artikolu 47 kien ispirat direttament minn dawn id-dispożizzjonijiet tal-KEDB (76), jeħtieġ, b’konformità mal-Artikolu 52(3) tal-Karta, li jiġi interpertat mhux biss filwaqt li jittieħdu inkunsiderazzjoni l-ispjegazzjonijiet b’rabta ma’ din tal-aħħar, iżda wkoll fid-dawl tal-ġurisprudenza tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem (iktar ’il quddiem il-“Qorti EDB”) (77), b’tali mod li d-drittijiet iggarantiti mill-imsemmi Artikolu 47 bħala prinċipju jkollhom l-istess sens u l-istess portata bħal dawk mogħtija lilhom mill-KEDB, iżda mingħajr ma din ir-regola tostakola l-fatt li d-dritt tal-Unjoni jikkonferixxi protezzjoni iktar estiża. Ġie nnotat, mill-bidu nett (78), li l-Artikolu 47 tal-Karta joffri, preċiżament, protezzjoni li l-kamp ta’ applikazzjoni ratione materiae tagħha huwa iktar wiesa’ minn dak tal-artikoli korrispondenti tal-KEDB (79).
72. Fid-dawl tal-ġurisprudenza relatata mal-KEDB u l-protokolli tagħha (80), jidhirli li l-“prinċipju tal-indipendenza ġudizzjarja”, li jissemma f’din it-talba għal deċiżjoni preliminari, iktar jaqa’ taħt id-“dritt [ta’ kull persuna] għal smigħ ġust […] minn qorti indipendenti u imparzjali”, kif jirriżulta mit-tieni paragrafu tal-Artikolu 47 tal-Karta (81), milli taħt id-“dritt għal rimedju effettiv quddiem qorti” kif previst fl-ewwel paragrafu ta’ dan l-artikolu (82).
73. Fil-fatt, kemm din il-qorti kif ukoll l-ASJP jgħidu li l-prinċipju tal-indipendenza ġudizzjarja jista’ “jipprekludi l-miżuri ta’ tnaqqis fir-remunerazzjoni li għalih huma suġġetti l-membri tal-ġudikatura fil-Portugall, fil-każ [li ġew imposti b’mod] unilaterali minn awtoritajiet jew korpi kostituzzjonali oħra u b’mod kontinwu” (83).
74. Madankollu, il-Qorti EDB qieset b’mod repetut li l-garanzija ta’ “tribunal indipendenti” fis-sens tal-Artikolu 6(1) tal-KEDB (84), tirrikjedi li l-imħallfin igawdu minn indipendenza mhux biss fuq il-livell statutorju (85), iżda wkoll fl-eżerċizzju tal-funzjonijiet tagħhom. Dan il-kunċett għandu dimensjoni interna għall-ġudikatura (86), mhux rilevanti f’din il-kawża, kif ukoll dimensjoni esterna għalih, li skontha l-qrati għandhom ikunu jistgħu joperaw mingħajr ma jġarrbu influwenzi min-naħa tal-partijiet fit-tilwima (87) jew min-naħa ta’ awtoritajiet oħra tal-Istat (88), li fil-fehma tiegħi huwa l-uniku aspett invokat mill-ASJP. Nenfasizza li l-Qorti tal-Ġustizzja adottat approċċ simili meta ddefinixxiet il-kriterji li jippermettu li tiġi kkaratterizzata l-indipendenza ta’ qorti nazzjonali (89).
75. Fir-rigward tal-indipendenza tal-membri ta’ qorti fir-rigward tar-remunerazzjoni tagħhom, b’mod iktar speċifiku, il-Qorti EDB diġà aċċettat l-interazzjoni bejn dawn iż-żewġ elementi, billi qieset li “[n]-nuqqas ta’ ħlas mill-Istat fi żmien xieraq tar-remunerazzjoni tal-imħallfin huwa inkompatibbli mal-ħtieġa li jiġi ggarantit li huma jkunu jistgħu jeżerċitaw il-funzjonijiet ġudizzjarji tagħhom b’indipendenza u imparzjalità, protetti minn kwalunkwe pressjoni esterna intiża li tinfluwenza d-deċiżjonijiet u l-aġir tagħhom” [traduzzjoni mhux uffiċjali], filwaqt li enfasizzat, f’dan il-kuntest, in-“natura partikolarment sensittiva tal-kwistjoni tal-indipendenza tal-membri tal-ġudikatura” [traduzzjoni mhux uffiċjali] (90).
76. Din l-analiżi tibbaża fuq diversi strumenti legali tal-Kunsill tal-Ewropa, li jsemmu tali tħassib. Fil-fatt, l-Artikolu 6 tal-Karta Ewropea dwar l-Istatut tal-Imħallfin jiddikjara, b’mod mhux vinkolanti, li l-livell tar-remunerazzjoni tal-imħallfin għandu jiġi ffissat b’tali mod li ma jiġux esposti għal riskju ta’ pressjonijiet li jistgħu jdgħajfu l-indipendenza tagħhom, anki jekk dan il-livell jista’ jvarja minn imħallef għal ieħor skont fatturi oġġettivi, bħall-ispejjeż professjonali sostnuti (91). Bl-istess mod, rakkomandazzjonijiet tal-Kunsill tal-Ministri (92) ssuġġerew, minn naħa, li “[r]-remunerazzjoni tal-imħallfin [tkun] proporzjonali għar-rwol u r-responsabbiltajiet tagħhom, u ta’ livell suffiċjenti biex jiġu mħarsa minn kwalunkwe pressjoni esterna intiża li tinfluwenza d-deċiżjonijiet tagħhom” [traduzzjoni mhux uffiċjali], u, min-naħa l-oħra, li “[j]iġu introdotti dispożizzjonijiet legali speċifiċi għal protezzjoni minn tnaqqis fir-remunerazzjoni intiż b’mod speċifiku għall-imħallfin” [traduzzjoni mhux uffiċjali] (93).
77. Fid-dawl ta’ dawn l-elementi, jien tal-fehma li d-dritt li kull persuna li l-kawża tagħha tinstema’ minn qorti indipendenti, fis-sens tal-Artikolu 47 tal-Karta, jinkludi l-ħtieġa li l-indipendenza tal-membri ta’ din il-qorti tkun iggarantita billi jitħallsu, filwaqt li jittieħdu inkunsiderazzjoni r-responsabbiltajiet li huma jassumu, remunerazzjoni suffiċjentement għolja u stabbli, sabiex dawn jiġu mħarsa mir-riskju li ndħil jew pressjonijiet esterni possibbli jaffettwaw in-newtralità tad-deċiżjonijiet ġudizzjarji li għandhom jieħdu.
78. Madankollu, għalkemm l-ammont tar-remunerazzjoni tal-imħallfin għandu jkun kompatibbli mal-importanza tal-funzjonijiet pubbliċi tagħhom, dan l-ammont, minkejja dan, ma għandux ikun maqtugħ mir-realtajiet ekonomiċi u soċjali, u b’mod partikolari mil-livell tal-għajxien medju, li jkun jeżisti fl-Istat fejn il-persuni kkonċernati jeżerċitaw l-attività professjonali tagħhom (94). Barra minn hekk, fil-fehma tiegħi, stabbiltà raġonevoli tad-dħul tagħhom tassumi li dan ma jvarjax maż-żmien b’mod li jkun jippreġudika l-indipendenza tal-ġudizzju, iżda mhux li jibqa’ ma jinbidilx.
79. B’mod iktar partikolari, f’sitwazzjoni ta’ kriżi ekonomika fuq skala kbira, bħal dik esperjenzata fil-perijodu li ppreċeda l-adozzjoni tal-miżuri nazzjonali inkwistjoni fil-kawża prinċipali (95), il-prinċipju tal-indipendenza ġudizzjarja ma jistax jinftiehem bħala li jrendi impossibbli l-moderazzjoni tar-remunerazzjoni ta’ dawn tal-aħħar, anki jekk tali operazzjoni evidentement ikollha tibqa’ fi proporzjonijiet raġonevoli biex jiġi evitat li jsiru vulnerabbli għal pressjonijiet li jistgħu jiġu eżerċitati fuqhom. Fil-fatt, kif jgħid il-Gvern Portugiż, jeħtieġ li jinstab bilanċ ġust bejn l-interess ġenerali tal-kollettività u l-interess partikolari tal-imħallfin, li huma fdati biex jiżguraw ir-rispett tad-drittijiet tal-partijiet fil-kawża.
80. Barra minn hekk, kif diġà enfasizzajt (96), bħall-Gvern Portugiż (97) u l-Kummissjoni, il-miżuri ta’ tnaqqis kontenzjużi ma kinux jikkonċernaw biss lill-membri tal-ġudikatura, iżda wkoll għadd kbir ta’ persuni li jaħdmu fis-servizz pubbliku. Peress li l-imħallfin bl-ebda mod ma kienu previsti b’mod esklużiv u lanqas speċifiku, ma jistax jitqies li l-“awtoritajiet jew korpi kostituzzjonali oħra” imsemmija fid-domanda preliminari riedu jiddestabbilizzaw lill-membri tal-ġudikatura, u dan speċjalment peress li aġenti tal-awtoritajiet eżekuttivi kif ukoll dawk tal-awtoritajiet leġiżlattivi kienu suġġetti eżattament għall-istess miżuri ta’ awsterità skont l-Artikolu 2 tal-Liġi Nru 75/2014.
81. Konsegwentement, inqis li l-Artikolu 47 tal-Karta għandu jiġi interpretat fis-sens li ma jipprekludix l-adozzjoni ta’ miżuri nazzjonali bħal dawk ikkontestati fil-kawża prinċipali, ladarba dawn ma jippreġudikawx il-prinċipju tal-indipendenza ġudizzjarja li jinsab f’dan l-artikolu.
82. L-interpretazzjoni kuntrarja jkollha bħala konsegwenza prattika, li fil-fehma tiegħi tkun ta’ dispjaċir, li l-Istati Membri ma jingħatawx il-possibbiltà, meta jkunu għaddejjin minn kriżi ekonomika serja, li jwettqu adattament neċessarju tal-ammont tar-remunerazzjoni tal-persuni li jagħmlu parti mis-servizz pubbliku fis-sens wiesa’, sakemm dan l-adattament ma jkunx jikkonċerna biss lill-imħallfin u ma jkunx sproporzjonat.
V. Konklużjoni
83. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, jiena nipproponi lill-Qorti tal-Ġustizzja li tirrispondi għad-domandi preliminari magħmula mis-Supremo Tribunal Administrativo (qorti amministrattiva suprema, il-Portugall) bil-mod segwenti:
It-tieni subparagrafu tal-Artikolu 19(1) TUE u l-Artikolu 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea għandhom jiġu interpertati fis-sens li ma jipprekludux miżuri ta’ tnaqqis iġġeneralizzat tar-remunerazzjonijiet fl-amministrazzjoni pubblika li jkunu suġġetti għalihom l-imħallfin skont leġiżlazzjoni nazzjonali bħal dik inkwistjoni fil-kawża prinċipali.