ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΣ
ELEANOR SHARPSTON
της 30ής Απριλίου 2009 (1)
Υπόθεση C‑301/07
PAGO International GmbH
κατά
Tirolmich registrierte genossenschaft mbH
[αίτηση του Oberster Gerichtshof (Αυστρία) για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως]
«Κοινοτικά σήματα – “Φήμη στην Κοινότητα”»
1. Το άρθρο 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού (ΕΚ) 40/94 του Συμβουλίου (στο εξής: κανονισμός) (2) παρέχει τη δυνατότητα στον δικαιούχο κοινοτικού σήματος το οποίο χαίρει «φήμης στην Κοινότητα» να απαγορεύει τη χρήση ορισμένων σημείων, που είναι πανομοιότυπα ή παρόμοια με το εν λόγω σήμα, για προϊόντα ή υπηρεσίες που δεν είναι παρόμοια με εκείνα για τα οποία έχει καταχωριστεί το κοινοτικό σήμα. Στην παρούσα υπόθεση, το Oberster Gerichtshof (Ανώτατο Ακυρωτικό της Αυστρίας) ερωτά, πρώτον, αν ένα κοινοτικό σήμα χαίρει «φήμης στην Κοινότητα» όταν η φήμη του εκτείνεται σε ένα μόνο κράτος μέλος. Δεύτερον, αν δοθεί αρνητική απάντηση στο ερώτημα αυτό, το αιτούν δικαστήριο διερωτάται αν ένα σήμα το οποίο χαίρει «φήμης» σε ένα μόνο κράτος μέλος, προστατεύεται στο εν λόγω κράτος μέλος δυνάμει του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού, ώστε να μπορεί να απαγγελθεί απαγόρευση της προσβολής των επ’ αυτού δικαιωμάτων περιοριζόμενη σε αυτό το κράτος μέλος.
Οι σχετικές κοινοτικές διατάξεις
2. Ο κανονισμός και η πρώτη οδηγία 89/104/ΕΟΚ του Συμβουλίου (στο εξής: οδηγία) (3) σχεδιάστηκαν ως μέτρα για την εξάλειψη των εμποδίων στην ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων και την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών εντός της εσωτερικής αγοράς (4). Με τα δύο αυτά νομοθετήματα θεσπίστηκαν συστήματα που αλληλοσυμπληρώνονται και δεν ανταγωνίζονται το ένα το άλλο (5). Κατά συνέπεια, το Δικαστήριο έχει την τάση να ερμηνεύει με τον ίδιο τρόπο τις παράλληλες διατάξεις του κανονισμού και της οδηγίας (6).
Ο κανονισμός
3. Το άρθρο 1 του κανονισμού εισάγει την έννοια του κοινοτικού σήματος. Ορίζει, στο άρθρο του 1, παράγραφος 2, ότι «[τ]ο κοινοτικό σήμα έχει ενιαίο χαρακτήρα. Παράγει τα αυτά αποτελέσματα σε ολόκληρη την Κοινότητα: δεν δύναται [...] να απαγορευθεί η χρήση του, παρά μόνο για ολόκληρη την Κοινότητα».
4. Το άρθρο 9, παράγραφος 1, ορίζει:
«Το κοινοτικό σήμα παρέχει στο δικαιούχο αποκλειστικό δικαίωμα. Ο δικαιούχος δικαιούται να απαγορεύει σε κάθε τρίτο να χρησιμοποιεί στις συναλλαγές, χωρίς τη συγκατάθεσή του:
α) κάθε σημείο που ταυτίζεται με το κοινοτικό σήμα για προϊόντα ή υπηρεσίες που ταυτίζονται με εκείνες για τις οποίες το σήμα έχει καταχωριστεί,
β) κάθε σημείο για το οποίο, λόγω του ταυτοσήμου ή της ομοιότητάς του με το κοινοτικό σήμα και του ταυτοσήμου ή της ομοιότητας των προϊόντων ή υπηρεσιών οι οποίες καλύπτονται από το κοινοτικό σήμα και το σημείο, υπάρχει κίνδυνος σύγχυσης από μέρους του κοινού. Ο κίνδυνος σύγχυσης περιλαμβάνει και τον κίνδυνο συσχέτισης μεταξύ σημείου και σήματος,
γ) σημείο που ταυτίζεται ή ομοιάζει με το κοινοτικό σήμα, για προϊόντα ή υπηρεσίες που δεν ομοιάζουν με εκείνες για τις οποίες έχει καταχωριστεί το κοινοτικό σήμα, εάν αυτό χαίρει φήμης στην Κοινότητα και η χρησιμοποίηση χωρίς εύλογη αιτία του σημείου, θα προσπόριζε αθέμιτο όφελος από το διακριτικό χαρακτήρα ή τη φήμη του κοινοτικού σήματος ή θα έβλαπτε τον εν λόγω διακριτικό χαρακτήρα ή τη φήμη.»
Η οδηγία
5. Σκοπός της οδηγίας είναι η προσέγγιση «εκείνων των εθνικών διατάξεων περί σημάτων οι οποίες έχουν την πλέον άμεση επίδραση στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς» (7).
6. Το άρθρο 5, παράγραφος 2, της οδηγίας, του οποίου το περιεχόμενο αντανακλάται στο άρθρο 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού, ορίζει:
«Ένα κράτος μέλος μπορεί επίσης να προβλέπει ότι ο δικαιούχος δικαιούται να απαγορεύει σε κάθε τρίτο να χρησιμοποιεί στις συναλλαγές, χωρίς τη συγκατάθεσή του, σημείο πανομοιότυπο ή παρόμοιο με το σήμα, για προϊόντα ή υπηρεσίες μη παρόμοιες [(8)] με εκείνες για τις οποίες το σήμα έχει καταχωριστεί, εάν αυτό χαίρει φήμης μέσα στο κράτος μέλος και η χρησιμοποίηση του σημείου, χωρίς νόμιμη αιτία, θα επέφερε, αχρεωστήτως, όφελος από τον διακριτικό χαρακτήρα ή τη φήμη του σήματος ή θα ήταν βλαπτική για τον εν λόγω διακριτικό χαρακτήρα ή τη φήμη.»
Τα πραγματικά περιστατικά και η διαδικασία ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου
7. Η PAGO International GmbH (στο εξής: Pago) είναι ο δικαιούχος ενός κοινοτικού σήματος που αφορά, μεταξύ άλλων, ποτά από φρούτα και φρουτοχυμούς. Σημαντικά στοιχεία του σήματος της Pago είναι η απεικόνιση μιας πράσινης γυάλινης φιάλης (την οποία η Pago χρησιμοποιεί επί σειρά ετών για την εμπορία του προϊόντος της) με χαρακτηριστική ετικέτα και καπάκι, δίπλα σε ένα γεμάτο ποτήρι με ποτό από φρούτα, απεικόνιση στην οποία χρησιμοποιούνται κεφαλαία γράμματα και η οποία είναι γνωστή ως «PAGO».
8. Η Tirolmilch registrierte genossenschaft mbH (στο εξής: Tirolmilch) πωλεί στην Αυστρία ένα ποτό από φρούτα και ορό γάλακτος υπό την ονομασία «Lattella», συσκευασμένο σε γυάλινες φιάλες που μοιάζουν από πολλές απόψεις (σχήμα, χρώμα, ετικέτα, καπάκι) με τη φιάλη που απεικονίζεται στο κοινοτικό σήμα της Pago. Στις διαφημίσεις του ποτού της, η Tirolmilch χρησιμοποιεί μια εικόνα η οποία, όπως το κοινοτικό σήμα της Pago, παριστάνει μία φιάλη δίπλα σε ένα γεμάτο ποτήρι.
9. Αναγνωρίζεται εκατέρωθεν ότι δεν υπάρχει πιθανότητα συγχύσεως, αφού οι ετικέτες των φιαλών που χρησιμοποιούνται από την Pago και την Tirolmilch φέρουν αντιστοίχως τις ονομασίες «Pago» και «Lattella» και αμφότερες οι ονομασίες είναι ευρέως γνωστές στην Αυστρία. Από τη συνοπτική περιγραφή των πραγματικών περιστατικών που περιέχεται στην αίτηση για έκδοση προδικαστικής αποφάσεως προκύπτει ότι οι διάδικοι της κυρίας δίκης λαμβάνουν ως βάση ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, κατά το μέρος που, πρώτον, το επίμαχο σημείο είναι παρόμοιο ή πανομοιότυπο με εκείνο για το οποίο η Pago έχει κοινοτικό σήμα και, δεύτερον, το ποτό που εμπορεύεται η Tirolmilch δεν θεωρείται παρόμοιο με εκείνο που εμπορεύεται η Pago.
10. Η Pago, με αίτησή της ενώπιον του Handelsgericht Wien (Εμποροδικείου Βιέννης), ζήτησε να διαταχθούν ασφαλιστικά μέτρα που να απαγορεύουν στην Tirolmilch να προσβάλλει το δικαίωμά της επί του σήματος i) διαφημίζοντας, προσφέροντας προς πώληση, διαθέτοντας στην αγορά ή χρησιμοποιώντας με άλλον τρόπο το ποτό της συσκευασμένο στις επίμαχες φιάλες και ii) χρησιμοποιώντας, για τη διαφήμιση του ποτού της, την εικόνα φιαλών δίπλα σε ένα γεμάτο ποτήρι. Το δικαστήριο αυτό διέταξε τα ζητηθέντα ασφαλιστικά μέτρα, αλλά το Landesgericht Wien (Εφετείο Βιέννης) εξαφάνισε την απόφαση αυτή. Η Pago άσκησε αναίρεση ενώπιον του Oberster Gerichtshof.
11. Το Oberster Gerichtshof θεωρεί ότι το αν υπήρξε προσβολή των δικαιωμάτων επί του κοινοτικού σήματος της Pago πρέπει να εκτιμηθεί αποκλειστικά με γνώμονα τον κανονισμό. Ωστόσο, δεδομένου ότι το σήμα της Pago είναι ευρέως γνωστό στην Αυστρία αλλά όχι κατ’ ανάγκη σε άλλα κράτη μέλη, το Oberster Gerichtshof θεωρεί χρήσιμο να υπάρξει καθοδήγηση σχετικά με το πώς πρέπει να ερμηνευθεί η έκφραση «χαίρει φήμης στην Κοινότητα» στο πλαίσιο του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού. Κατά συνέπεια, έθεσε στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:
«1) Προστατεύεται σε όλη την Κοινότητα ως “σήμα που χαίρει φήμης”, κατά την έννοια του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του [κανονισμού], το κοινοτικό σήμα που “χαίρει φήμης” σε ένα μόνο κράτος μέλος;
2) Σε περίπτωση αρνητικής απαντήσεως στο πρώτο ερώτημα: προστατεύεται σύμφωνα με το άρθρο 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του [κανονισμού] σήμα το οποίο “χαίρει φήμης” μόνο σε ένα κράτος μέλος, στο συγκεκριμένο αυτό κράτος μέλος, κατά τρόπον ώστε να μπορεί να απαγγελθεί απαγόρευση περιοριζόμενη στο εν λόγω κράτος μέλος;»
12. Γραπτές παρατηρήσεις υπέβαλαν η Pago, η Tirolmilch και η Επιτροπή, που παρέστησαν διά των εκπροσώπων τους στην επ’ ακροατηρίου συζήτηση.
Το πρώτο ερώτημα
Προκαταρκτικές παρατηρήσεις
13. Το πρώτο ερώτημα είναι διατυπωμένο κατά τρόπο που υποδηλώνει ότι η απάντηση πρέπει να είναι «ναι» ή «όχι», οπότε όποια απάντηση κι αν δοθεί, θα ισχύει εξίσου για κάθε περίπτωση που το επίμαχο σήμα χαίρει φήμης σε ένα μόνο κράτος μέλος. Κατά τη γνώμη μου, είναι αναγκαία μια πιο ευλύγιστη προσέγγιση.
14. Η Pago υποστηρίζει ότι στο πρώτο ερώτημα πρέπει να δοθεί καταφατική απάντηση. Η Tirolmilch υποστηρίζει το αντίθετο. Η Επιτροπή υιοθετεί μια λιγότερο απόλυτη θέση αλλά καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, ένα σήμα που χαίρει φήμης σε ένα μόνο κράτος μέλος μπορεί να εμπίπτει στο άρθρο 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄.
15. Και οι τρεις πλευρές συμφωνούν ότι η απόφαση General Motors (9) είναι το σημείο εκκινήσεως για την ανάλυση που απαιτείται.
Η απόφαση General Motors
16. Στην υπόθεση General Motors, το Δικαστήριο ερμήνευσε το άρθρο 5, παράγραφος 2, της οδηγίας (την παράλληλη διάταξη του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού). Το ζήτημα ήταν αν ένα σήμα έχαιρε «φήμης σε [ένα] κράτος μέλος», όπου το «κράτος μέλος» ήταν οι τρεις χώρες της Μπενελούξ, που θεωρούνται ενιαία επικράτεια από τη σκοπιά της νομοθεσίας περί σημάτων.
17. Τόσο στο άρθρο 5, παράγραφος 2, της οδηγίας όσο και στο άρθρο 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού, η «προϋπόθεση της φήμης» έχει δύο πτυχές, που πρέπει να υπάρχουν και οι δύο για να μπορέσει να προστατευθεί ένα σήμα. Πρώτον, το σήμα πρέπει να χαίρει φήμης (10). Δεύτερον, η φήμη αυτή πρέπει να υπάρχει σε συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή (11). Στην απόφαση General Motors, το Δικαστήριο ανέλυσε τις προϋποθέσεις αυτές ως εξής. Πρώτον, το κοινό στο οποίο το προγενέστερο σήμα πρέπει να έχει αποκτήσει φήμη μπορεί να είναι το ευρύ κοινό ή ένα πιο εξειδικευμένο κοινό (12). Δεύτερον, από την κείμενη νομοθεσία δεν μπορεί να συναχθεί ότι το σήμα πρέπει να είναι γνωστό σε συγκεκριμένο ποσοστό του κοινού (13). Τρίτον, το σήμα του οποίου ζητείται η προστασία πρέπει να είναι γνωστό σε σημαντικό μέρος του κοινού που αφορούν τα καλυπτόμενα από αυτό το σήμα προϊόντα ή υπηρεσίες (14). Τέλος, το εθνικό δικαστήριο πρέπει να λάβει υπόψη όλα τα ασκούντα επιρροή στοιχεία της υποθέσεως, και ειδικότερα το καλυπτόμενο από το σήμα μερίδιο αγοράς, την ένταση, τη γεωγραφική έκταση και τη διάρκεια της χρησιμοποιήσεώς του, καθώς και το μέγεθος των επενδύσεων που έχει πραγματοποιήσει ο δικαιούχος για την προβολή του (15).
18. Το Δικαστήριο έκρινε ότι, προκειμένου ένα σήμα να τύχει προστασίας εκτεινόμενης σε μη παρόμοια προϊόντα ή υπηρεσίες, πρέπει το σήμα αυτό να είναι γνωστό σε σημαντικό μέρος του κοινού που αφορούν τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες που καλύπτει το σήμα· όσο για ένα σήμα Μπενελούξ, είναι αρκετό το εν λόγω σήμα να χαίρει φήμης σε σημαντικό τμήμα του εδάφους της Μπενελούξ, το οποίο μπορεί να συνίσταται σε μέρος μιας από τις χώρες της Μπενελούξ (16).
Πρέπει το Δικαστήριο να εφαρμόσει κατ’ αναλογίαν την απόφαση General Motors;
19. Όπως προανέφερα, το άρθρο 5, παράγραφος 2, της οδηγίας και το άρθρο 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού είναι παράλληλες διατάξεις· κατά κανόνα, το Δικαστήριο ερμηνεύει με τον ίδιο τρόπο τις παράλληλες διατάξεις των δύο αυτών νομοθετημάτων (17). Συμφωνώ, επομένως, με όλους όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις ότι η απόφαση General Motors θα πρέπει να εφαρμοστεί κατ’ αναλογίαν. Επομένως, δεν είναι αναγκαίο ο δικαιούχος ενός σήματος να αποδείξει ότι το σήμα του χαίρει φήμης στο σύνολο της Κοινότητας για να ενεργοποιηθεί η προστασία του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού. Είναι αρκετό ένα «σημαντικό τμήμα» του εδάφους. Αποτελεί όμως ένα κράτος μέλος «σημαντικό τμήμα»; Είναι αυτή πράγματι η σωστή προσέγγιση;
Επιχειρήματα των διαδίκων
20. Η Pago υποστηρίζει ότι θα πρέπει να εφαρμοστεί η απόφαση General Motors και ότι το σήμα της δεν χρειάζεται να είναι γνωστό στο σύνολο της Κοινότητας. Στο πλαίσιο της εξετάσεως των πραγματικών περιστατικών από τα εθνικά δικαστήρια διαπιστώθηκε ότι το επίμαχο σήμα χαίρει φήμης σε ολόκληρη την Αυστρία. Δεν υπάρχει λόγος να μην μπορεί να θεωρηθεί η Αυστρία σημαντικό τμήμα της Κοινότητας. Η Pago υποστηρίζει ότι, κατά συνέπεια, το σήμα της μπορεί να τύχει προστασίας κατά το άρθρο 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄. Περαιτέρω, η Pago αναζητεί στήριγμα στην όλη οικονομία του συστήματος και προβάλλει ένα επιχείρημα βασιζόμενο στην ερμηνεία του άρθρου 50, παράγραφος 1, στοιχείο α΄, του κανονισμού, όπου και εκεί χρησιμοποιείται η έκφραση «στην Κοινότητα». Προτιμώ να εξετάσω το τελευταίο επιχείρημα μετά την ανάλυση των συνεπειών της αποφάσεως General Motors (18).
21. Η Tirolmilch συμφωνεί ότι η απόφαση General Motors πρέπει να εφαρμοστεί κατ’ αναλογίαν, αλλά παρατηρεί ότι το πρώτο ερώτημα είναι διατυπωμένο κατά τρόπο που δεν διακρίνει μεταξύ των διαφόρων κρατών μελών. Ωστόσο, τα κράτη μέλη διαφέρουν τα μέγιστα ως προς το μέγεθος και τον πληθυσμό. Καταφατική απάντηση στο πρώτο ερώτημα θα σημαίνει ότι ένα κοινοτικό σήμα που χαίρει φήμης μόνο στη Μάλτα, η οποία αντιπροσωπεύει το 0,08 % του πληθυσμού της ΕΕ και το 0,04 % της οικονομίας της, θα προστατεύεται στο σύνολο της Κοινότητας ως σήμα που χαίρει φήμης. Η Tirolmilch υποστηρίζει ότι είναι αναγκαίο να καθοριστεί αν το σχετικό έδαφος είναι σημαντικό κατά τα όσα εξήγησε το Δικαστήριο με την απόφαση General Motors. Τα σύνορα των κρατών μελών δεν έχουν σημασία από τη σκοπιά του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄. Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν το έδαφος όπου χαίρει φήμης το σήμα είναι σημαντικό από οικονομικής απόψεως για την Κοινότητα ως σύνολο, πράγμα που θα δικαιολογεί προστασία σε ολόκληρη την Κοινότητα με βάση την ύπαρξη φήμης στο συγκεκριμένο έδαφος. Επομένως, το έδαφος ενός μόνο κράτους μέλους θα αρκεί αν (από οικονομικής απόψεως) το κράτος αυτό είναι αρκετά μεγάλο, όπως η Γερμανία, αλλά όχι αν είναι ένα από τα μικρότερα κράτη μέλη.
22. Η Επιτροπή, εφαρμόζοντας και αυτή την απόφαση General Motors, υποστηρίζει ότι ένα κοινοτικό σήμα χαίρει «φήμης στην Κοινότητα» κατά την έννοια του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, όταν είναι γνωστό σε σημαντική μερίδα όλων των προσώπων προς τα οποία απευθύνεται εντός του κοινοτικού εδάφους ως δυνητικούς αγοραστές των προϊόντων και υπηρεσιών τα οποία καλύπτει. Κατά την εξέταση του αν ένα σήμα χαίρει «φήμης», πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ καθορισμού του οικείου κοινού και καθορισμού του απαιτούμενου βαθμού φήμης.
23. Η Επιτροπή θεωρεί ότι το άρθρο 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, παρέχει προστασία όταν το σήμα είναι γνωστό σε σημαντικό μέρος του οικείου κοινού. Το οικείο κοινό πρέπει να προσδιορίζεται εντός του κοινοτικού εδάφους χωρίς αναφορά σε εθνικά σύνορα ή στο κοινό ενός μόνο κράτους μέλους.
24. Κατά τη γνώμη της Επιτροπής, η ύπαρξη φήμης «στην Κοινότητα» δεν προϋποθέτει ότι το σήμα είναι γνωστό σε όλα τα κράτη μέλη. Σε ορισμένες εξαιρετικές περιπτώσεις, η φήμη σε ένα μόνο κράτος μέλος μπορεί να αρκεί, εφόσον το οικείο κοινό εντοπίζεται αποκλειστικά στο κράτος αυτό.
25. Έτσι, η Επιτροπή συνδέει την έννοια του οικείου κοινού με την έννοια του οικείου εδάφους.
Ανάλυση
26. Τα επιχειρήματα των διαδίκων της κύριας δίκης δεν είναι κατά τη γνώμη μου ιδιαιτέρως χρήσιμα για την προσέγγιση στο πρώτο ερώτημα. Συγκεκριμένα, ο ισχυρισμός της Pago ότι το σήμα της είναι ευρέως γνωστό στην Αυστρία, μολονότι γίνεται δεκτός από το αιτούν δικαστήριο, δεν πάει τα πράγματα πιο πέρα. Δεν εξηγεί πώς καθορίζεται το τι συνιστά σημαντικό τμήμα της Κοινότητας γενικά, ούτε γιατί ειδικά η Αυστρία πρέπει να θεωρηθεί σημαντικό τμήμα της Κοινότητας. Αφού η Tirolmilch υποστηρίζει ότι τα εθνικά σύνορα δεν έχουν σημασία, η επόμενη ανάλυσή της (που βασίζεται ακριβώς στα εθνικά σύνορα) είναι, κατά τη γνώμη μου, ανακόλουθη. Επιπλέον, οδηγεί στο (εξαιρετικά ακανθώδες) ζήτημα πόσο μεγάλο πρέπει να είναι ένα κράτος μέλος για να μπορεί να θεωρηθεί «σημαντικό».
27. Σε γενικές γραμμές, θεωρώ ότι η ανάλυση της Επιτροπής είναι ένα χρήσιμο σημείο εκκινήσεως.
28. Ο σκοπός του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, είναι να δώσει στον δικαιούχο ενός κοινοτικού σήματος τη δυνατότητα να προστατεύσει έναντι τρίτων τα αποκλειστικά δικαιώματα που παρέχει η εν λόγω διάταξη, αρκεί να είναι σε θέση να αποδείξει ότι το κοινοτικό σήμα του χαίρει φήμης στην Κοινότητα και ότι πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄.
29. Ο κανονισμός λαμβάνει ως βάση ότι το κοινοτικό σήμα έχει ενιαίο χαρακτήρα (19). Πράγματι, το κοινοτικό σήμα δημιουργήθηκε με σκοπό να τεθούν στη διάθεση των επιχειρήσεων «σήματα με τα οποία μπορούν να προσδιορίζουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες τους κατά τρόπο ενιαίο στο σύνολο της Κοινότητας, ανεξαρτήτως συνόρων» (20). Έχοντας υπόψη το στοιχείο αυτό, νομίζω ότι είναι εκ βάθρων εσφαλμένη μια προσέγγιση που επικεντρώνεται στα σύνορα των κρατών μελών για να προσδιορίσει την έκταση της φήμης ενός κοινοτικού σήματος. Αντιθέτως, το σημείο εκκινήσεως πρέπει να είναι να ληφθεί υπόψη το έδαφος της Κοινότητας, ανεξαρτήτως συνόρων, ως ενιαίο και αδιαίρετο σύνολο. Επομένως, δεν έχει σημασία αν το σήμα χαίρει φήμης σε ένα κράτος μέλος ή σε συγκεκριμένο αριθμό κρατών μελών. Ομοίως είναι αδιάφορο αν τα εν λόγω κράτη μέλη είναι «μεγάλα», «μεσαίου μεγέθους» ή «μικρά» (όποια κι αν είναι η έννοια που δίνεται στους όρους αυτούς).
Εφαρμογή της αποφάσεως General Motors
30. Κατ’ αρχάς, πρέπει να διαπιστωθεί αν το σήμα χαίρει «φήμης». Για τον σκοπό αυτόν, το εθνικό δικαστήριο πρέπει να προσδιορίσει ποιο είναι το κοινό στο οποίο απευθύνεται το σήμα στο πλαίσιο της Κοινότητας ως συνόλου, χωρίς αναφορά στα σύνορα των κρατών μελών. Αφού προσδιορίσει το οικείο κοινό (21), το εθνικό δικαστήριο θα πρέπει να καθορίσει αν η φήμη υπάρχει σε σημαντικό μέρος του κοινού το οποίο αφορούν τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες που καλύπτονται από το σήμα.
31. Στη συνέχεια, το εθνικό δικαστήριο πρέπει να καθορίσει αν το σήμα χαίρει φήμης «στην Κοινότητα». Θα πρέπει να αρχίσει με την παραδοχή ότι ο δικαιούχος του σήματος δεν χρειάζεται να αποδείξει ότι το σήμα χαίρει φήμης στο σύνολο της Κοινότητας. Για να μπορέσει να εφαρμοστεί το άρθρο 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, είναι αρκετό το σήμα να χαίρει φήμης σε «σημαντικό τμήμα» της Κοινότητας (22). Η απόφαση General Motors δεν παρέχει περαιτέρω καθοδήγηση όσον αφορά το τι πρέπει να νοείται ως «σημαντικό τμήμα» του οικείου εδάφους.
32. Ωστόσο, η νομολογία του Δικαστηρίου όντως προσδιορίζει τι δεν αποτελεί «σημαντικό τμήμα». Στην απόφαση Nieto Nuño (23) κρίθηκε, σε σχέση με το συγγενές ζήτημα αν ένα σήμα είναι «παγκοίνως γνωστό» κατά το άρθρο 4, παράγραφος 2, στοιχείο δ΄, της οδηγίας, ότι η πόλη Tarragona με τα περίχωρά της στην Ισπανία δεν αποτελεί σημαντικό τμήμα του εν λόγω κράτους μέλους. Αν η ίδια συλλογιστική εφαρμοστεί κατ’ αναλογίαν για την έννοια του «σημαντικού τμήματος της Κοινότητας», έπεται ότι, όταν το «τμήμα», θεωρούμενο αντικειμενικά με γνώμονα το μέγεθος και την οικονομική του σημασία, είναι αμελητέο σε σύγκριση με την Κοινότητα ως σύνολο και όταν το οικείο κοινό είναι ευρύτερα διεσπαρμένο σε ολόκληρη την Κοινότητα (24), το εν λόγω τμήμα δεν μπορεί να θεωρηθεί «σημαντικό τμήμα» της Κοινότητας. Το συμπέρασμα αυτό συνάγεται από την συνήθη έννοια του όρου «σημαντικό». Συνάδει και με την κοινή λογική.
33. Τα πιθανά σενάρια είναι πολλά και ποικίλα. Στο ένα άκρο του φάσματος, ένα σήμα το οποίο καλύπτει ένα προϊόν κοινόχρηστης ονομασίας διατιθέμενο στο ευρύ κοινό και το οποίο χαίρει σημαντικής φήμης μεταξύ του κοινού αυτού θα χρειάζεται να είναι γνωστό σε ευρεία γεωγραφική περιοχή πριν μπορέσει να λεχθεί ότι χαίρει «φήμης στην Κοινότητα». Στο άλλο άκρο, ένα σήμα για ένα ιδιαίτερο προϊόν που προσφέρεται σε εξειδικευμένο τοπικό κοινό θα χρειάζεται να είναι γνωστό σε πολύ μικρότερη περιοχή. Ένα προϊόν το οποίο προσφέρεται σε επαγγελματίες μπορεί κάλλιστα να καλύπτει ευρεία περιοχή (αναλόγως του πόσο εκτεταμένη είναι η παρουσία εκπροσώπων του συγκεκριμένου επαγγέλματος), αλλά πιθανώς θα είναι γνωστό σε μικρότερο αριθμό προσώπων, σε απόλυτους αριθμούς, απ’ ό,τι ένα προϊόν που προσφέρεται στο ευρύ κοινό.
34. Όπως το οικείο κοινό, έτσι κι η εδαφική διάσταση της «φήμης» δεν μπορεί να οριστεί με αναφορά σε ένα αφηρημένο αριθμητικό μέγεθος ή σε ένα συγκεκριμένο αριθμό κρατών μελών. Το εθνικό δικαστήριο θα πρέπει να εκτιμήσει ορισμένους παράγοντες για να κρίνει αν ένα συγκεκριμένο σήμα χαίρει φήμης σε σημαντικό τμήμα της Κοινότητας. Στους παράγοντες αυτούς περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η οικονομική σημασία του εδάφους εντός της Κοινότητας, η γεωγραφική έκταση της περιοχής όπου χαίρει φήμης το σήμα και τα πληθυσμιακά δεδομένα του οικείου κοινού.
35. Συνεπώς, για να κρίνει από τη σκοπιά του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού αν ένα προγενέστερο σήμα χαίρει φήμης σε σημαντικό τμήμα της Κοινότητας, το εθνικό δικαστήριο πρέπει να προβεί σε συνολική εκτίμηση της υποθέσεως προσδιορίζοντας το κοινό στο οποίο είναι γνωστό το προγενέστερο σήμα. Κάθε τέτοια εξέταση θα πρέπει οπωσδήποτε να είναι ευλύγιστη.
36. Τέλος, πρέπει να εξετάσω διά βραχέων το επιχείρημα της Pago σχετικά με το όλο σύστημα του κανονισμού. Η Pago επικαλείται το γεγονός ότι η έκφραση «στην Κοινότητα» απαντάται και στο άρθρο 50, παράγραφος 1, στοιχείο α΄, του κανονισμού (25). Η Pago ισχυρίζεται ότι αποτελεί πάγια νομολογία ότι η χρήση του σήματος σε ένα μόνο κράτος μέλος αρκεί στο πλαίσιο του άρθρου 50, παράγραφος 1, στοιχείο α΄. Αν η χρήση σε ένα κράτος μέλος αρκεί για να διατηρηθούν τα δικαιώματα που συνδέονται με ένα κοινοτικό σήμα, τότε, υποστηρίζει η Pago, η φήμη σε ένα κράτος μέλος θα πρέπει, κατ’ αναλογίαν, να αρκεί για να ενεργοποιηθεί η προστασία του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄.
37. Δεν πείθομαι από το επιχείρημα αυτό.
38. Πρώτον, η μόνη «πάγια νομολογία» που παρέθεσε η Pago είναι η απόφαση του πρώτου τμήματος προσφυγών του Γραφείου Εναρμονίσεως στο πλαίσιο της Εσωτερικής Αγοράς (ΓΕΕΑ) στην υπόθεση Reno Schuhcentrum κατά Payless ShoeSource Worldwide (26), η οποία αφορά τις περιστάσεις υπό τις οποίες η επίθεση ενός σήματος σε προϊόντα εν όψει της εξαγωγής τους συνιστά «χρήση στην Κοινότητα». Επομένως, η απόφαση εκείνη, η οποία δεν αποτελεί δεδικασμένο για το Δικαστήριο, αφορά ένα εντελώς διαφορετικό ζήτημα. Δεν λέγει ότι η χρήση σε ένα κράτος μέλος είναι αρκετή, αλλά απλώς ότι δεν είναι αναγκαίο να χρησιμοποιείται το σήμα «παντού στην Κοινότητα». Εξάλλου, η εν λόγω απόφαση έχει προσβληθεί ενώπιον του Πρωτοδικείου (27).
39. Δεύτερον, το άρθρο 50 αφορά τους λόγους εκπτώσεως από το δικαίωμα επί ενός σήματος το οποίο προστατευόταν μέχρι τώρα. Το άρθρο 9 ορίζει τι δικαιώματα παρέχει το κοινοτικό σήμα και υπό ποιες προϋποθέσεις. Το αντικείμενο των δύο διατάξεων είναι εντελώς διαφορετικό· δεν δέχομαι ότι ένα (ισχνό) επιχείρημα που στηρίζεται στο άρθρο 50, παράγραφος 1, στοιχείο α΄, βοηθά στο να καθοριστεί η ορθή ερμηνεία του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄.
40. Ανακεφαλαιώνω: δεν είναι δυνατόν να κριθεί αν ένα κοινοτικό σήμα χαίρει φήμης στην Κοινότητα με βάση το αν το εν λόγω σήμα χαίρει φήμης σε οποιοδήποτε κράτος μέλος. Από τον ενιαίο χαρακτήρα του κοινοτικού σήματος έπεται ότι το κοινοτικό έδαφος πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένα σύνολο. Η απόφαση General Motors πρέπει να εφαρμοστεί κατ’ αναλογίαν για να προσδιοριστεί τι συνιστά σημαντικό τμήμα της Κοινότητας. Τούτο θα πρέπει να καθορίζεται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση λαμβανομένων υπόψη του κοινού το οποίο αφορούν τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες που καλύπτονται από το σήμα καθώς και της σημασίας της περιοχής όπου εκτείνεται η φήμη, όπως προσδιορίζεται από παράγοντες όπως η γεωγραφική της έκταση, ο πληθυσμός και η οικονομική σημασία στο πλαίσιο του κοινοτικού εδάφους ως συνόλου.
41. Επομένως, στο πρώτο ερώτημα του αιτούντος δικαστηρίου προτείνω να δοθεί η εξής απάντηση: ένα κοινοτικό σήμα προστατεύεται στο σύνολο της Κοινότητας, με βάση το ότι χαίρει «φήμης στην Κοινότητα» κατά την έννοια του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού 40/94, εφόσον χαίρει φήμης σε σημαντικό τμήμα της Κοινότητας. Το τι συνιστά σημαντικό τμήμα της Κοινότητας στο πλαίσιο αυτό δεν εξαρτάται από τα εθνικά σύνορα, αλλά πρέπει να καθορίζεται μετά από εκτίμηση όλων των σχετικών περιστάσεων, λαμβανομένων υπόψη ιδίως i) του κοινού το οποίο αφορούν τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες που καλύπτονται από το σήμα και του μέρους του εν λόγω κοινού που γνωρίζει την ύπαρξη του σήματος και ii) της σημασίας της περιοχής όπου εκτείνεται η φήμη, όπως προσδιορίζεται από παράγοντες όπως η γεωγραφική της έκταση, ο πληθυσμός και η οικονομική της σημασία.
Το δεύτερο ερώτημα
42. Με το δεύτερο ερώτημά του, το αιτούν δικαστήριο ερωτά στην ουσία αν, στο πλαίσιο του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού, ένα κοινοτικό σήμα το οποίο χαίρει φήμης σε ένα μόνο κράτος μέλος, αν δεν προστατεύεται στο σύνολο της Κοινότητας, προστατεύεται παρά ταύτα στο συγκεκριμένο κράτος μέλος, οπότε μπορεί να απαγγελθεί απαγόρευση της προσβολής των επ’ αυτού δικαιωμάτων περιοριζόμενη στο εν λόγω κράτος μέλος.
43. Από την απάντηση που προτείνω να δοθεί στο πρώτο ερώτημα προκύπτει εμμέσως ότι ένα σήμα το οποίο χαίρει φήμης σε ένα μόνο κράτος μέλος δεν πληροί τις προϋποθέσεις για να θεωρηθεί σήμα που χαίρει «φήμης στην Κοινότητα» κατά την έννοια του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄. Δεδομένου ότι η ύπαρξη «φήμης στην Κοινότητα» είναι η ειδική προϋπόθεση που απαιτείται για την ενεργοποίηση του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού, θα μπορούσε να νομίσει κανείς ότι η απάντηση στο δεύτερο ερώτημα είναι προφανής. Αν δεν πληρούται η προϋπόθεση αυτή, δεν γεννάται δικαίωμα προστασίας. Τότε, η απάντηση στο δεύτερο ερώτημα θα είναι (αυτομάτως) ότι το εθνικό δικαστήριο δεν θα πρέπει να παράσχει προστασία για τον σεβασμό ενός δικαιώματος το οποίο δεν υφίσταται.
44. Νομίζω ότι πρέπει επομένως να νοηθεί ότι με το δεύτερο ερώτημα ερωτάται αν ένα κοινοτικό σήμα, το οποίο χαίρει φήμης σε περιοχή που δεν αποτελεί σημαντικό τμήμα της Κοινότητας, παρά ταύτα όσον αφορά το άρθρο 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού 40/94 προστατεύεται στην εν λόγω περιοχή (η οποία μπορεί να συμπίπτει με το έδαφος ενός ή περισσότερων κρατών μελών), οπότε μπορεί να απαγγελθεί απαγόρευση της προσβολής των επ’ αυτού δικαιωμάτων περιοριζόμενη στην περιοχή αυτή.
45. Η Pago ισχυρίζεται ότι, αν δεν υπήρχε μια τέτοια περιορισμένη προστασία, το κοινοτικό σήμα δεν θα αποτελούσε βιώσιμη εναλλακτική λύση σε σχέση με το εθνικό σήμα –αποτέλεσμα που θα ήταν ασυνεπές με τον σκοπό του κοινοτικού νομοθέτη κατά τη θεσμοθέτηση του κοινοτικού σήματος– καθόσον ο δικαιούχος κοινοτικού σήματος φημισμένου μόνο σε ένα κράτος μέλος δεν θα μπορούσε να προστατεύσει το σήμα του έστω και σε αυτό το κράτος μέλος χωρίς να κατέχει και ένα εθνικό σήμα. Επιπλέον, η Pago υποστηρίζει ότι τα δικαιώματα επί των σημάτων σπανίως προσβάλλονται με τον τρόπο που περιγράφεται στο άρθρο 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού –δηλαδή με την άντληση αθεμίτου οφέλους από τον, ή με την πρόκληση βλάβης στον, διακριτικό χαρακτήρα του σήματος, πράγμα που συνιστά ένα είδος αθεμίτου ανταγωνισμού– σε κοινοτικό επίπεδο. Επομένως, είναι σημαντικό να μπορεί ο δικαιούχος του σήματος να τύχει προστασίας περιοριζόμενης στο κράτος μέλος όπου απειλείται ή έχει χωρήσει η προσβολή.
46. Δεν δέχομαι τα επιχειρήματα αυτά.
47. Πρώτον, είναι αλήθεια ότι το κοινοτικό σήμα και το εθνικό σήμα έχουν όμοιο σκοπό (28), καθόσον ο στόχος τόσο του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού όσο και του άρθρου 5, παράγραφος 2, της οδηγίας (παράλληλης διατάξεως) είναι να παρέχουν προστασία κατά της βλάβης που υφίσταται η φήμη ενός σήματος. Ωστόσο, φθάνουν στον σκοπό αυτόν από διαφορετικό δρόμο (29) και λειτουργούν σε διαφορετικά πλαίσια.
48. Όταν ένα εθνικό σήμα χαίρει «φήμης σε κράτος μέλος», ο δικαιούχος μπορεί να τύχει προστασίας, κατά το άρθρο 5, παράγραφος 2, της οδηγίας, εκτεινόμενης στο σύνολο του εδάφους του κράτους μέλους (βλ. απόφαση General Motors). Όταν ένα κοινοτικό σήμα χαίρει «φήμης στην Κοινότητα», ο ενιαίος χαρακτήρας του κοινοτικού σήματος (30) σημαίνει ότι το εν λόγω σήμα προστατεύεται ομοίως σε ολόκληρο το έδαφος της Κοινότητας (και όχι μόνο στο «σημαντικό τμήμα» του κοινοτικού εδάφους που αποτέλεσε τη βάση της διαπιστώσεως ότι το εν λόγω σήμα είναι όντως σήμα που χαίρει «φήμης στην Κοινότητα» από τη σκοπιά του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού) (31).
49. Νομίζω ότι ακριβώς επειδή η προστασία του κοινοτικού σήματος είναι τόσο εκτεταμένη πρέπει να πληρούνται στο ακέραιο οι προϋποθέσεις που προβλέπονται στον κανονισμό προτού ενεργοποιηθεί η εν λόγω προστασία. Υπάρχει προφανής σύνδεσμος μεταξύ της απαιτήσεως να αποδειχθεί ότι η φήμη του σήματος υφίσταται σε σημαντικό τμήμα της Κοινότητας και του λόγου που δικαιολογεί την παροχή προστασίας εκτεινόμενης στο σύνολο της Κοινότητας.
50. Δεύτερον, στην περίπτωση που μια επιχείρηση επιθυμεί την καταχώριση ενός σήματος για χρήση (σταδιακά) σε περισσότερα του ενός κράτη μέλη, είναι εύλογο να υποτεθεί ότι θα υποβάλει αίτηση για κοινοτικό σήμα και όχι αιτήσεις για πολλαπλά εθνικά σήματα σε διάφορα κράτη μέλη, εκτός αν υπάρχει κάποιος ειδικός λόγος να ενεργήσει διαφορετικά. Δέχομαι ότι, όταν ένα τέτοιο σήμα χαίρει φήμης σε σημαντικό τμήμα ενός κράτους μέλους αλλά όχι σε σημαντικό τμήμα της Κοινότητας, η εθνική καταχώριση στο εν λόγω κράτος μέλος θα είναι αναγκαία για να προστατευθεί η φήμη του σήματος στο συγκεκριμένο κράτος μέλος (32), αφού δεν θα παρέχεται τέτοια προστασία δυνάμει του κοινοτικού σήματος κατά το άρθρο 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού (33). Αυτό είναι συνεπές με την αντίληψη ότι το κοινοτικό και το εθνικό σήμα λειτουργούν μεν σε διαφορετικά επίπεδα, αλλά παράλληλα.
51. Το τελικό επιχείρημα της Pago μπορεί να εξεταστεί με μεγάλη συντομία. Ο βαθμός της προσβολής μπορεί μεν να επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο ο δικαιούχος ζητεί προστασία, αλλά αυτό είναι διαδικαστικό και όχι ουσιαστικό ζήτημα. Δεν έχει σχέση με το αν παρέχεται προστασία κατά το άρθρο 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄.
52. Κατά συνέπεια, προτείνω να δοθεί στο δεύτερο ερώτημα η απάντηση ότι ένα κοινοτικό σήμα το οποίο χαίρει φήμης σε περιοχή που δεν συνιστά σημαντικό τμήμα της Κοινότητας δεν απολαύει, κατά το άρθρο 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού 40/94, προστασίας περιοριζόμενης στην περιοχή αυτή. Επομένως, δεν μπορεί να απαγγελθεί απαγόρευση προσβολής των δικαιωμάτων επί του εν λόγω σήματος περιοριζόμενη στην περιοχή αυτή.
Υστερόγραφο: μια εναλλακτική ανάγνωση του δευτέρου ερωτήματος;
53. Δεδομένης της εμφάσεως που με το δεύτερο ερώτημα δόθηκε στο αν μπορεί να απαγγελθεί απαγόρευση περιοριζόμενη μόνο σε ένα κράτος μέλος, το αιτούν δικαστήριο είναι δυνατόν να ερωτά αν, όταν έχει κριθεί ότι ένα σήμα προστατεύεται δυνάμει του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού, ένα εθνικό δικαστήριο μπορεί να απαγγείλει απαγόρευση της προσβολής των δικαιωμάτων επί του σήματος αυτού περιοριζόμενη σε ένα μόνο κράτος μέλος. Μολονότι, όπως εξήγησα στην ανάλυσή μου σχετικά με το πρώτο ερώτημα, ένα σήμα που χαίρει «φήμης στην Κοινότητα» συνήθως είναι πολύ γνωστό στο οικείο κοινό σε μια περιοχή η οποία δεν ταυτίζεται με, και εν γένει υπερβαίνει, τα σύνορα ενός μόνο κράτους μέλους, ο δικαιούχος του σήματος μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπος με απειλή προσβολής των δικαιωμάτων του κατά κύριο λόγο –ίσως αποκλειστικά– σε συγκεκριμένο κράτος μέλος. Αυτό ακριβώς φαίνεται να συμβαίνει στην προκειμένη περίπτωση.
54. Λαμβανομένης υπόψη της γνώμης που εξέφρασα όσον αφορά την απάντηση που πρέπει να δοθεί στο πρώτο ερώτημα, το δεύτερο ερώτημα (όπως αναδιατυπώθηκε εδώ) είναι πιθανόν να είναι καθαρά θεωρητικό. Ωστόσο, αν το Δικαστήριο με την απόφασή του (ή το αιτούν δικαστήριο όταν η υπόθεση επιστρέψει σε αυτό) κρίνει ότι ενεργοποιείται η προστασία του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού, τότε μπορεί να σκεφθεί κανείς ότι το αναδιατυπωμένο ερώτημα θα καταστεί λυσιτελές. Συνεπώς, θα εκθέσω με μεγάλη συντομία πώς θα απαντούσα σε αυτό.
55. Ο τίτλος X του κανονισμού περιέχει λεπτομερείς κανόνες για τη δικαιοδοσία και τη διαδικασία σε αγωγές που αφορούν κοινοτικά σήματα. Oι διατάξεις αυτές έχουν σχεδιαστεί σαφώς για να λειτουργούν σε συνδυασμό με άλλους κοινοτικούς κανόνες για τη δικαιοδοσία και την εκτέλεση αποφάσεων (34). Σε αρμονία με τον ενιαίο χαρακτήρα του κοινοτικού σήματος, προβλέπεται ότι τα δικαστήρια κοινοτικών σημάτων σε κάθε κράτος μέλος (35), όταν φέρεται ενώπιόν τους διαφορά σύμφωνα με τους κανόνες δικαιοδοσίας που περιέχονται στο άρθρο 93, παράγραφοι 1 έως 4, είναι αρμόδια να εκδικάζουν αγωγές σχετικά με πράξεις προσβολής δικαιωμάτων επί σημάτων που διαπράχθηκαν ή απειλούνται στο έδαφος οποιουδήποτε κράτους μέλους (36). Τούτο, επειδή ένα δικαστήριο κοινοτικών σημάτων ενώπιον του οποίου φέρεται μια τέτοια διαφορά ενδέχεται να χρειαστεί να ασκήσει διεθνή δικαιοδοσία προκειμένου να παράσχει αποτελεσματική προστασία στον δικαιούχο του σήματος (37).
56. Περαιτέρω, ο κανονισμός προβλέπει σαφώς το ενδεχόμενο ο δικαιούχος του σήματος να θελήσει να φέρει τη διαφορά σε δικαστήριο του συγκεκριμένου κράτους μέλους όπου διαπράχθηκε ή απειλείται η συνιστώσα την προσβολή πράξη (38) και, στην περίπτωση αυτή, η δικαιοδοσία του εν λόγω δικαστηρίου περιορίζεται ρητώς στις «πράξεις που διαπράχθηκαν ή που επαπειλούνται να διαπραχθούν στο έδαφος του κράτους μέλους, στο οποίο εδρεύει το δικαστήριο αυτό» (39).
57. Ένα δικαστήριο, αν έχει ποτέ τέτοια δυνατότητα, είναι σπάνιο να εκδώσει διαταγή με περιεχόμενο ευρύτερο απ’ ό,τι είναι αναγκαίο. Όταν η προσβολή των δικαιωμάτων επί του σήματος περιορίζεται σε ένα μόνο κράτος μέλος (εν προκειμένω στην Αυστρία), συνήθως θα αρκεί η διαταγή που απαγορεύει την εν λόγω προσβολή να περιορίζεται ομοίως στο συγκεκριμένο κράτος μέλος. Δεν βλέπω τίποτα στον κανονισμό που να εμποδίζει ένα αρμόδιο δικαστήριο να εκδώσει διαταγή που να περιορίζεται κατ’ αυτόν τον τρόπο.
58. Πάντως, θα επαναλάβω ότι η ανάλυση που μόλις εξέθεσα ισχύει μόνον αν όντως ενεργοποιηθεί η προστασία που προβλέπεται στον κανονισμό.
Συμπέρασμα
59. Κατόπιν των ανωτέρω, στα ερωτήματα που έθεσε το Oberster Gerichtshof (Αυστρία) προτείνω να δοθούν οι εξής απαντήσεις:
«1) Ένα κοινοτικό σήμα προστατεύεται στο σύνολο της Κοινότητας, με βάση το ότι χαίρει “φήμης στην Κοινότητα” κατά την έννοια του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού (ΕΚ) 40/94 του Συμβουλίου, της 20ής Δεκεμβρίου 1993, για το κοινοτικό σήμα, εφόσον χαίρει φήμης σε σημαντικό τμήμα της Κοινότητας. Το τι συνιστά σημαντικό τμήμα της Κοινότητας στο πλαίσιο αυτό δεν εξαρτάται από τα εθνικά σύνορα, αλλά πρέπει να καθορίζεται μετά από εκτίμηση όλων των σχετικών περιστάσεων, λαμβανομένων υπόψη ιδίως i) του κοινού το οποίο αφορούν τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες που καλύπτονται από το σήμα και του μέρους του εν λόγω κοινού που γνωρίζει την ύπαρξη του σήματος και ii) της σημασίας της περιοχής όπου εκτείνεται η φήμη, όπως προσδιορίζεται από παράγοντες όπως η γεωγραφική της έκταση, ο πληθυσμός και η οικονομική της σημασία.
2) Ένα κοινοτικό σήμα το οποίο χαίρει φήμης σε περιοχή που δεν συνιστά σημαντικό τμήμα της Κοινότητας δεν απολαύει, κατά το άρθρο 9, παράγραφος 1, στοιχείο γ΄, του κανονισμού 40/94, προστασίας περιοριζόμενης στην περιοχή αυτή. Επομένως, δεν μπορεί να απαγγελθεί απαγόρευση προσβολής των δικαιωμάτων επί του εν λόγω σήματος περιοριζόμενη στην περιοχή αυτή.»