Υπόθεση C‑575/11
Ελευθέριος-Θεμιστοκλής Νασιόπουλος
κατά
Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας
(αίτηση του Συμβουλίου της Επικρατείας για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)
«Αναγνώριση διπλωμάτων και τίτλων — Οδηγία 2005/36/ΕΚ — Επάγγελμα του φυσικοθεραπευτή — Μερική και περιορισμένη αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων — Άρθρο 49 ΣΛΕΕ»
Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (πρώτο τμήμα) της 27ης Ιουνίου 2013
Ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων — Ελευθερία εγκαταστάσεως — Εργαζόμενοι — Αναγνώριση διπλωμάτων και τίτλων — Εθνική ρύθμιση που αποκλείει τη μερική πρόσβαση σε νομοθετικώς κατοχυρωμένο επάγγελμα στο κράτος μέλος υποδοχής — Περιορισμός — Δικαιολογητική βάση — Σκοποί συνιστάμενοι στην προστασία της δημόσιας υγείας και των καταναλωτών — Συνεκτίμηση της εκτάσεως των διαφορών μεταξύ των τομέων δραστηριοτήτων
(Άρθρο 49 ΣΛΕΕ· οδηγία 2005/36 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρα 4 § 2 και 14 § 1)
Το άρθρο 49 ΣΛΕΕ έχει την έννοια ότι αντιβαίνει προς αυτό εθνική ρύθμιση η οποία αποκλείει τη μερική πρόσβαση στο επάγγελμα του φυσικοθεραπευτή, το οποίο είναι νομοθετικώς κατοχυρωμένο στο κράτος μέλος υποδοχής, σε υπήκοο αυτού του κράτους ο οποίος έχει αποκτήσει σε άλλο κράτος μέλος ορισμένο τίτλο, όπως τον τίτλο του μασέρ-ιατρικού λουτροθεραπευτή, που του επιτρέπει να ασκεί, στο δεύτερο αυτό κράτος μέλος, μέρος των δραστηριοτήτων τις οποίες καλύπτει το επάγγελμα του φυσικοθεραπευτή, εφόσον οι διαφορές μεταξύ των τομέων δραστηριοτήτων είναι τέτοιες ώστε, στην πραγματικότητα, να πρέπει οπωσδήποτε να πραγματοποιηθεί πλήρης εκπαίδευση προκειμένου να καταστεί δυνατή η πρόσβαση στο επάγγελμα του φυσικοθεραπευτή.
Πράγματι, μια τέτοια ρύθμιση είναι ικανή να παρακωλύει ή να καθιστά λιγότερο ελκυστική την άσκηση της ελευθερίας εγκαταστάσεως και μπορεί να κρίνεται δικαιολογημένη μόνον εφόσον ανταποκρίνεται σε επιτακτικούς λόγους γενικού συμφέροντος. Συναφώς, αφενός, μολονότι το επάγγελμα του φυσικοθεραπευτή και, κατ’ ακολουθία, το επάγγελμα του μασέρ οποιουδήποτε τύπου δεν εμπίπτει στον τομέα των ιατρικών επαγγελμάτων αυτών καθαυτών αλλά στον τομέα των παραϊατρικών επαγγελμάτων, εντούτοις ο τομέας αυτός, ο οποίος καλύπτει μεγάλο αριθμό ετερογενών δραστηριοτήτων, δεν μπορεί να αποκλείεται εξ ορισμού από το προβλεπόμενο στο δίκαιο της Ένωσης σύστημα αμοιβαίας αναγνωρίσεως των νομοθετικώς κατοχυρωμένων επαγγελμάτων. Αφετέρου, ο αποδέκτης υπηρεσιών παρεχομένων από μασέρ-ιατρικό λουτροθεραπευτή χαίρει, εκ των πραγμάτων, της ιδιαίτερης προσοχής την οποία επιβάλλει η προστασία της υγείας. Επομένως, ο αποκλεισμός της δυνατότητας μερικής, έστω, προσβάσεως στο επάγγελμα του φυσικοθεραπευτή βαίνει πέραν όχι μόνον του μέτρου που είναι αναγκαίο για την επίτευξη του σκοπού της προστασίας των καταναλωτών, αλλά και όσων επιτάσσει η προστασία της υγείας στην περίπτωση κατά την οποία, τόσο στο κράτος μέλος προελεύσεως όσο και στο κράτος μέλος υποδοχής, ο βαθμός ομοιότητας μεταξύ των δύο επαγγελμάτων είναι τέτοιος ώστε να μπορούν αυτά να χαρακτηρισθούν ως «συγκρίσιμα» και, κατά συνέπεια, ως «ίδιο επάγγελμα» κατά την έννοια του άρθρου 4, παράγραφος 2, της οδηγίας 2005/36, σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων. Σε τέτοιες καταστάσεις, τα κενά που έχει η εκπαίδευση του αιτούντος σε σχέση με την εκπαίδευση η οποία απαιτείται στο κράτος μέλος υποδοχής μπορούν πράγματι να πληρωθούν διά της εφαρμογής των αντισταθμιστικών μέτρων του άρθρου 4, παράγραφος 1, της οδηγίας 2005/36, και να διασφαλιστεί με τον τρόπο αυτό η πλήρης ένταξη του ενδιαφερομένου στο επαγγελματικό σύστημα του κράτους μέλους υποδοχής.
Αντιθέτως, σε καταστάσεις οι οποίες δεν καλύπτονται από την οδηγία 2005/36, υπό την έννοια ότι οι διαφορές μεταξύ των τομέων δραστηριοτήτων είναι τόσο έντονες ώστε, στην πραγματικότητα, ο αιτών θα έπρεπε να πραγματοποιήσει πλήρη εκπαίδευση προκειμένου να μπορεί να ασκήσει, σε άλλο κράτος μέλος, τις δραστηριότητες για τις οποίες διαθέτει τα σχετικά προσόντα, η προαναφερθείσα απαίτηση αποτελεί παράγοντα ο οποίος μπορεί αντικειμενικώς να εξαναγκάσει τον ενδιαφερόμενο να μην ασκήσει τις δραστηριότητες αυτές εντός του κράτους μέλους υποδοχής.
(βλ. σκέψεις 28-33, 35 και διατακτ.)