Language of document : ECLI:EU:C:2011:100

Sprawa C-236/09

Association belge des Consommateurs Test-Achats ASBL i in.

przeciwko

Conseil des ministres

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Cour constitutionnelle)

Odesłanie prejudycjalne – Prawa podstawowe – Zwalczanie dyskryminacji – Równe traktowanie kobiet i mężczyzn – Dostęp do towarów i usług oraz dostarczanie towarów i usług – Składki i świadczenia ubezpieczeniowe – Czynniki aktuarialne – Uwzględnienie jako czynnika kryterium płci w celu oceny ryzyka ubezpieczeniowego – Prywatne umowy ubezpieczenia na życie – Dyrektywa 2004/113/WE – Artykuł 5 ust. 2 – Wyjątek nieograniczony czasowo – Karta praw podstawowych Unii Europejskiej – Artykuły 21 i 23 – Nieważność

Streszczenie wyroku

Prawo Unii – Zasady – Równość traktowania – Równość traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług – Dyrektywa 2004/113 – Czynniki aktuarialne

(dyrektywa Rady 2004/113, art. 5 ust. 2)

Artykuł 5 ust. 2 dyrektywy 2004/113 wprowadzającej w życie zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług jest nieważny ze skutkiem od dnia 21 grudnia 2012 r.

Bezsporne jest, że celem dyrektywy 2004/113 w zakresie ubezpieczeń jest – co znajduje odzwierciedlenie w art. 5 ust. 1 – zastosowanie reguły składek i świadczeń jednolitych dla obu płci. W motywie 18 tej dyrektywy wyraźnie wskazano, że w celu zapewnienia równego traktowania kobiet i mężczyzn stosowanie płci jako czynnika aktuarialnego nie powinno powodować dla ubezpieczonych różnic w odniesieniu do składek i świadczeń. W motywie 19 wspomnianej dyrektywy przyznane państwom członkowskim uprawnienie do niestosowania reguły składek i świadczeń jednolitych dla obu płci zostało nazwane „wyjątkiem”. Dyrektywa 2004/113 opiera się więc na założeniu, że – dla celów stosowania zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn ustanowionej w art. 21 i 23 karty praw podstawowych Unii Europejskiej – odpowiednie sytuacje kobiet i mężczyzn są porównywalne w aspekcie składek i świadczeń z tytułu ubezpieczeń, do których przystąpili.

Artykuł 5 ust. 2 dyrektywy 2004/113 pozwalający zainteresowanym państwom członkowskim na utrzymywanie bez ograniczenia czasowego wyjątku od reguły składek i świadczeń jednolitych dla obu płci, jest sprzeczny z urzeczywistnianiem celu równego traktowania kobiet i mężczyzn, jaki przyświeca owej dyrektywie i jest niezgodny z art. 21 i 23 karty praw podstawowych Unii Europejskiej. W konsekwencji przepis ten należy uznać za nieważny z upływem odpowiedniego okresu przejściowego.

(por. pkt 30, 32-34; sentencja)