KONKLUŻJONIJIET TAL-AVUKAT ĠENERALI
WATHELET
ippreżentati fis-26 ta’ Settembru 2013 (1)
Kawża C‑295/12 P
Telefónica SA
Telefónica de España SAU
vs
Il-Kummissjoni Ewropea
“Kompetizzjoni — Abbuż minn pożizzjoni dominanti — Kompressjoni fuq il-marġni tal-prezzijiet (kompressjoni tal-marġni) — Prezz bl-ingrossa mitlub minn Telefónica SA fis-suq Spanjol għall-aċċess tal-broadband — Multa — Obbligu ta’ motivazzjoni tal-Kummissjoni — Metodu ta’ kalkolu — Prinċipju ta’ nondiskriminazzjoni — Prinċipju ta’ proporzjonalità — Ġurisdizzjoni sħiħa tal-Qorti Ġenerali”
Werrej
I – Il-fatti li wasslu għall-kawża
II – Ir-rikors quddiem il-Qorti Ġenerali u s-sentenza appellata
III – Il-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja
IV – L-appell
A – Fuq it-talba li jkun hemm aċċess għat-traskrizzjoni litterali jew għar-reġistrazzjoni tas-seduta quddiem il-Qorti Ġenerali
B – Fuq l-eċċezzjoni tal-inammissibbiltà mqajma mill-Kummissjoni kontra l-appell kollu kemm hu
C – Fuq l-appell
1. L-aggravji inammissibbli kollha kemm huma: it-tieni, it-tielet, ir-raba’ u l-ħames aggravji
a) It-tieni aggravju
b) It-tielet aggravju
c) Ir-raba’ aggravju
d) Il-ħames aggravju
2. L-aggravji li għandhom jiġu miċħuda għaliex parzjalment inammissibbli u parzjalment infondati: l-ewwel, is-sitt s-seba’ u d-disa’ aggravji
a) L-ewwel u d-disa’ aggravji
b) Is-sitt aggravju
c) Is-seba’ aggravju
i) L-ewwel parti tas-seba’ aggravju
ii) It-tieni parti tas-seba’ aggravju
– L-ewwel ilment
– It-tieni ilment
3. It-tmien aggravju (kalkolu tal-ammont tal-multa) u l-għaxar aggravju (ksur tal-obbligu li jiġi eżerċitat stħarriġ ta’ ġurisdizzjoni sħiħa fir-rigward tas-sanzjonijiet)
i) L-ewwel parti tat-tmien aggravju (it-tieni u t-tielet argumenti tal-ewwel ilment u tat-tieni lment)
ii) L-ewwel u r-raba’ argumenti tal-ewwel lment, it-tielet u r-raba’ lmenti tal-ewwel parti kif ukoll il-bqija tat-tmien aggravju u l-għaxar aggravju
– Argumenti tal-partijiet
– Analiżi
α) L-ewwel parti: drittijiet u obbligi tal-Kummissjoni
β) It-tieni parti: ġurisdizzjoni sħiħa tal-Qorti Ġenerali
αα) It-teorija fuq is-setgħa ta’ ġurisdizzjoni sħiħa
ββ) L-applikazzjoni tat-teorija dwar is-setgħa ta’ ġurisdizzjoni sħiħa għall-proċess inkwistjoni
V – Konklużjoni
1. Din il-kawża għandha bħala suġġett appell ippreżentat minn Telefónica SA (iktar ʼil quddiem “Telefónica”) u Telefónica de España SAU (iktar ʼil quddiem “Telefónica de España”) minn sentenza tal-Qorti Ġenerali (2), fejn din kienet ċaħdet ir-rikors tagħhom għal annullament tad-deċiżjoni tal-Kummissjoni C(2007) 3196 finali (3), kif ukoll it-talba sussidjarja tagħhom ta’ annullament jew ta’ tnaqqis tal-ammont tal-multa.
I – Il-fatti li wasslu għall-kawża
2. Il-Qorti Ġenerali ġabret fil-qosor il-fatti li wasslu għall-kawża kif ġej fil-punti 3 sa 29 tas-sentenza appellata:
“3 Fil-11 ta’ Lulju 2003, Wanadoo España SL (li saret France Telecom España SA) (iktar ’il quddiem ‘France Telecom’) ressqet ilment quddiem il-Kummissjoni [...], li fih allegat li l-marġni bejn il-prezzijiet bl-ingrossa li s-sussidjarji ta’ Telefónica kienu japplikaw lill-kompetituri tagħhom għall-provvista bl-ingrossa għall-aċċess għall-high speed internet fi Spanja u l-prezzijiet bl-imnut li huma kienu japplikaw għall-utenti finali ma kinitx suffiċjenti sabiex il-kompetituri ta’ Telefónica setgħu jikkompetu magħha [...].
[...]
6 Fl-4 ta’ Lulju 2007, il-Kummissjoni adottat id-deċiżjoni kkontestata, li hija s-suġġett tal-kawża preżenti.
7 L-ewwel nett, fid-deċiżjoni kkontestata, il-Kummissjoni identifikat tliet swieq ta’ prodotti inkwistjoni, jiġifieri suq bl-imnut tal-high speed internet u ż-żewġt iswieq bl-ingrossa tal-high speed internet [...].
[...]
15 Is-swieq ġeografiċi rilevanti bl-ingrossa u bl-imnut huma, skont id-deċiżjoni kkontestata, ta’ dimensjoni nazzjonali (it-territorju Spanjol) [...].
16 Fit-tieni lok, il-Kummissjoni kkonstatat li Telefónica kienet tokkupa pożizzjoni dominanti fiż-żewġ swieq bl-ingrossa inkwistjoni [...]. B’hekk, fil-perijodu kkunsidrat, Telefónica kellha l-monopolju tal-provvista tal-prodott bl-ingrossa reġjonali u iktar minn 84 % tas-suq tal-prodott bl-ingrossa nazzjonali [...]. Skont id-deċiżjoni kkontestata [...], Telefónica kienet ukoll f’pożizzjoni dominanti fis-suq bl-imnut.
17 Fit-tielet lok, il-Kummissjoni eżaminat jekk Telefónica kinitx abbużat mill-pożizzjoni dominanti tagħha fis-swieq inkwistjoni [...]. F’dan ir-rigward, il-Kummissjoni qieset li Telefónica kienet kisret l-Artikolu 82 KE meta imponiet prezzijiet inġusti fuq il-kompetituri tagħha fil-forma ta’ kompressjoni fuq il-marġni tal-prezzijiet bejn il-prezzijiet ta’ aċċess għal high speed internet bl-imnut fis-suq tal-‘pubbliku inġenerali’ Spanjol u l-prezzijiet ta’ aċċess għall-high speed internet bl-ingrossa fil-livelli reġjonali u nazzjonali, fil-perijodu bejn Settembru 2001 u Diċembru 2006 [...].
[...]
25 Għall-finijiet tal-kalkolu tal-ammont tal-multa, il-Kummissjoni applikat, fid-deċiżjoni [kkontestata], il-metodoloġija esposta fil-linji gwida għall-kalkolu tal-multi imposti skont l-Artikolu 15(2) tar-Regolament Nru 17 [ (4)] u tal-Artikolu 65(5) tat-Trattat [KEFA] (ĠU 1998, C 9, p. 3, iktar ’il quddiem il-‘linji gwida tal-1998’).
26 L-ewwel nett, il-Kummissjoni evalwat il-gravità u l-impatt tal-ksur kif ukoll tad-daqs tas-suq ġeografiku inkwistjoni. L-ewwel, fir-rigward tal-gravità tal-ksur, hija qieset li kien każ ta’ abbuż serju minn naħa ta’ impriża li għandha pożizzjoni prattikament monopolista, li għandha tiġi kklassifikata bħala ‘serju ħafna’ fid-dawl tal-linji gwida tal-1998 [...]. Fil-premessi 744 sa 750 tad-deċiżjoni [kkontestata], il-Kummissjoni ddistingwiet b’mod partikolari l-każ preżenti mid-Deċiżjoni [Deutsche Telekom (5)] li fiha l-abbuż ta’ Deutsche Telekom, li kien jikkonsisti f’kompressjoni fuq il-marġni tal-prezzijiet [(‘margin squeeze’) jew ‘kompressjoni fuq il-marġni tal-prezzijiet’ (6)] ma kienx ġie ikklassifikat bħala ‘serju ħafna’ fis-sens tal-linji gwida tal-1998. Barra minn hekk, għal dak li jirrigwarda l-impatt tal-ksur ikkonstatat, il-Kummissjoni qieset il-fatt li s-swieq inkwistjoni kienu ta’ valur ekonomiku kunsiderevoli, li huma għandhom rwol kruċjali fl-implementazzjoni tas-soċjetà tal-informazzjoni u li l-impatt tal-abbuż ta’ Telefónica fis-suq bl-imnut kien sinjifikattiv [...]. Fl-aħħar nett, fir-rigward tad-daqs tas-suq ġeografiku inkwistjoni, il-Kummissjoni sostniet b’mod partikolari li s-suq Spanjol tal-high speed internet kien il-ħames l-ikbar suq nazzjonali tal-high speed internet fl-Unjoni Ewropea u li, jekk il-każijiet tal-kompressjoni fuq il-marġni tal-prezzijiet kienu neċessarjament limitati għal Stat Membru wieħed, dan kien iwaqqaf lil operaturi minn Stati Membri oħra milli jidħlu fis-suq li jkun qed jikber malajr [...].
27 Skont id-deċiżjoni [kkontestata], l-ammont minimu tal-multa, ta’ EUR 90 000 000, jieħu inkunsiderazzjoni l-fatt li l-gravità tal-prattika abbużiva ġiet ippreċiżata fil-perijodu kkunsidrat u, b’mod iktar partikolari, wara l-adozzjoni tad-deċiżjoni Deutsche Telekom [...]. Ġie applikat fattur ta’ multiplikazzjoni ta’ 1.25 lill-imsemmi ammont sabiex tiġi kkunsidrata l-kapaċità ekonomika sinjifikattiva ta’ Telefónica u sabiex tiżgura lill-multa natura suffiċjentement dissważiva, b’mod li l-ammont minimu tal-multa tala’ għal EUR 112 500 000 [...].
28 It-tieni nett, peress li l-ksur seħħ minn Settembru 2001 sa Diċembru 2006, jiġifieri għal ħames snin u erba’ xhur, il-Kummissjoni żiedet l-ammont minimu tal-multa b’50 %. L-ammont bażiku tal-multa b’hekk ittalla’ għal EUR 168 750 000 [...].
29 It-tielet nett, fid-dawl tal-provi disponibbli, il-Kummissjoni qieset li l-eżistenza ta’ ċerti ċirkustanzi attenwanti setgħet tiġi kkunsidrata f’din il-kawża, peress li l-ksur kien għall-inqas twettaq b’negliġenza. B’hekk, ingħata tnaqqis tal-ammont tal-multa ta’ 10 % lil Telefónica, li biddel l-ammont tal-multa għal EUR 151 875 000 [...].”
II – Ir-rikors quddiem il-Qorti Ġenerali u s-sentenza appellata
3. Fir-rikorsi tagħhom quddiem il-Qorti Ġenerali, Telefónica SA u Telefónica de España SAU (iktar ’il quddiem “ir-rikorrenti”) invokaw, insostenn tat-talbiet prinċipali tagħhom, għall-annullament tad-deċiżjoni kkontestata, sitt motivi, ibbażati rispettivament fuq ksur tad-drittijiet tad-difiża, żbalji ta’ fatt u ta’ liġi fid-definizzjoni tas-swieq bl-ingrossa inkwistjoni, fuq żbalji ta’ liġi skont l-Artikolu 102 TFUE għal dak li jirrigwarda l-aġir abużiv tagħhom kif ukoll l-impatt antikompetittiv tiegħu, u, fl-aħħar nett, ta’ applikazzjoni ultra vires tal-Artikolu 102 TFUE u ta’ ksur tal-prinċipji ta’ sussidjarjetà, ta’ proporzjonalità, ta’ ċertezza legali, ta’ kooperazzjoni leali u ta’ amministrazzjoni tajba.
4. Sussidjarjament, ir-rikorrenti invokaw żewġ motivi għall-annullament tal-multa jew għat-tnaqqis tal-ammont tagħha, ibbażati fuq: i) żbalji ta’ fatt u ta’ liġi kif ukoll ksur tal-Artikolu 15(2) tar-Regolament Nru 17, tal-Artikolu 23(2) tar-Regolament (KE) Nru 1/2003 (7) u tal-prinċipji ta’ ċertezza legali u tal-aspettattivi leġittimi, u ii) żbalji ta’ fatt u ta’ liġi kif ukoll ksur tal-prinċipji ta’ proporzjonalità, ta’ ugwaljanza fit-trattament, ta’ individwalizzazzjoni tal-pieni u ta’ obbligu tal-motivazzjoni fid-determinazzjoni tal-ammont tal-multa. Il-Qorti Ġenerali ċaħdet kull wieħed minn dawn il-motivi u r-rikors fl-intier tiegħu.
III – Il-proċedura quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja
5. Minbarra r-rikorrenti u l-Kummissjoni, tliet partijiet intervenjenti fl-ewwel istanza, jiġifieri l-Asociación de usuarios de servicios bancarios (Ausbanc Consumo, iktar ’il quddiem l-“Ausbanc”), France Telecom (lanjanti oriġinali f’din il-kawża) u l-European Competitive Telecommunications Association iktar ’il quddiem l-“ECTA”) ipparteċipaw fil-proċedura bil-miktub quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja. Fis-seduta li saret fis-16 ta’ Mejju 2013 — u li rrigwardat biss is-seba’, it-tmien u l-għaxar aggravji tal-appell (dwar allegati żbalji ta’ liġi fil-kalkolu tal-ammont tal-multa u l-obbligu tal-Qorti Ġenerali li tagħmel stħarriġ b’ġurisdizzjoni sħiħa) ? dawn il-partijiet kollha ressqu l-osservazzjonijiet tagħhom.
IV – L-appell
A – Fuq it-talba li jkun hemm aċċess għat-traskrizzjoni litterali jew għar-reġistrazzjoni tas-seduta quddiem il-Qorti Ġenerali
6. Ir-rikorrenti u Ausbanc talbu li l-Qorti tal-Ġustizzja tagħtihom aċċess, bis-saħħa tal-Artikolu 15 TFUE, għat-traskrizzjoni litterali jew għar-reġistrazzjoni tas-seduta li saret quddiem il-Qorti Ġenerali fit-23 ta’ Mejju 2011. Jiena tal-fehma li dawn it-talbiet għandhom jiġu miċħudin, billi t-traskrizzjoni litterali jew ir-reġistrazzjoni tas-seduta li saret quddiem il-Qorti Ġenerali ma jagħmlux parti mill-proċess mibgħut lill-Qorti tal-Ġustizzja skont l-Artikolu 5(1) tal-istruzzjonijiet lir-Reġistratur tal-Qorti Ġenerali.
B – Fuq l-eċċezzjoni tal-inammissibbiltà mqajma mill-Kummissjoni kontra l-appell kollu kemm hu
7. Għandu jiġi kkonstatat li i) l-appell, ifformulat b’mod konfuż u ftit li xejn strutturat, huwa estremament twil ? it-traduzzjoni Franċiża tar-rikors fih xejn inqas minn 133 paġna, u dan bi spazju ta’ linja waħda, għal 492 punt (8) – u ripetittiv, billi fih mijiet ta’ aggravji, friegħi, ilmenti, argumenti u elementi ta’ argumenti (u dan jikkostitwixxi, skont il-Kummissjoni, rekord fl-istorja tal-litigazzjoni tal-Unjoni); ii) l-appell kważi sistematikament jimmira biex jikseb eżami ġdid tal-fatti, moħbi wara allegazzjonijiet li l-Qorti Ġenerali kienet applikat “kriterju ġuridiku żbaljat”; iii) l-aggravji ta’ spiss huma ppreżentati bħala sempliċi affermazzjonijiet mingħajr ebda motivazzjoni, u iv) min-naħa, ir-rikorrenti jikkritikaw ta’ spiss id-deċiżjoni kkontestata u mhux is-sentenza appellata u, min-naħa l-oħra, meta l-kritika tagħhom hija indirizzata effettivament kontra s-sentenza appellata, huma prattikament qatt ma jidentifikaw is-siltiet jew il-punti preċiżi ta’ din is-sentenza li suppost fihom l-allegati żbalji ta’ liġi.
8. Dawn il-konstatazzjonijiet u d-diffikultà, anki l-impossibbiltà, għall-Kummissjoni li teżerċita d-drittijiet tad-difiża tagħha spiraw l-eċċezzjoni tal-inammissibbiltà li hija tqajjem kontra l-appell kollu. Anki għalkemm jista’ jkolli ċerta simpatija għal din l-eċċezzjoni ta’ inammissibbilità – u fuq kollox diversi partijiet tal-appell jidhirli li huma manifestament inammissibbli – jibqa’ l-fatt li l-appell bħala tali ma jistax jiġi ddikjarat inammissibbli kollu kemm hu, billi wħud mill-aggravji jew argumenti tal-appell (anki jekk huma fula f’qargħa) jissodisfaw ir-rekwiżiti ta’ ammissibbilità. Dawn il-punti jqajmu wkoll kwistjonijiet ta’ prinċipju, kultant anki ġodda, dwar, b’mod partikolari, l-obbligu tal-Qorti Ġenerali li teżerċita stħarriġ reali ta’ ġurisdizzjoni sħiħa.
9. Għaldaqstant, l-eċċezzjoni tal-inammissibbiltà mqajma mill-Kummissjoni kontra l-appell jidhirli li fil-kumpless tagħha għandha tiġi miċħuda.
C – Fuq l-appell
1. L-aggravji inammissibbli kollha kemm huma: it-tieni, it-tielet, ir-raba’ u l-ħames aggravji
10. Dawn l-aggravji – ibbażati fuq l-allegati żbalji ta’ liġi rispettivament fid-definizzjoni tas-swieq inkwistjoni, l-evalwazzjoni tal-pożizzjoni dominanti u tal-abbuż minn dik il-pożizzjoni kif ukoll l-effetti ta’ dan tal-aħħar fuq il-kompetizzjoni – jidhirli li huma inammissibbli billi jikkontestaw essenzjalment evalwazzjonijiet fattwali li hemm fis-sentenza tal-Qorti Ġenerali. Barra minn hekk, dawn l-aggravji rari jindikaw il-punti jew il-partijiet tas-sentenza appellata li jindirizzaw, mentri din l-indikazzjoni hija meħtieġa skont ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja, ikkodifikata u kkonfermata mill-Artikolu 169(2) u l-Artikolu 178(3) tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti tal-Ġustizzja.
a) It-tieni aggravju
11. Ir-rikorrenti jallegaw (punt 37 tar-rikors) li l-Qorti Ġenerali b’mod żbaljat irrifjutat li tikkunsidra, primarjament, li aċċess mhux marbut mal-loop lokali, il-prodott bl-ingrossa nazzjonali u l-prodott bl-ingrossa reġjonali jagħmlu parti mill-istess suq bl-ingrossa u, sussidjarjament, li l-prodotti bl-ingrossa nazzjonali u reġjonali jagħmlu parti mill-istess suq bl-ingrossa.
12. Jiena nikkunsidra li l-eċċezzjoni tal-inammissibbiltà, imqajma mill-Kummissjoni, l-ECTA, France Telecom u Ausbanc, kontra t-tieni aggravju kollu kemm hu, għandha tiġi milqugħa. L-ewwel nett, l-ilmenti mressqin insostenn ta’ dan l-aggravju huma oskuri u mfissra b’mod kawżi li ma jinftehimx. It-tieni nett, dan l-aggravju fil-verità huwa intiż biex jikkontesta l-evalwazzjonijiet fattwali tal-Qorti Ġenerali. It-tielet nett, ir-rikorrenti jqajmu diversi elementi ġodda mhux diskussi fl-ewwel istanza, jiġifieri li l-Kummissjoni ma kinitx applikat t-“test SSNIP” (9), li d-definizzjoni ta’ swieq ma hijiex kompatibbli mal-komunikazzjoni fuq id-definizzjoni tas-swieq (10), li d-definizzjoni tas-suq kienet teħtieġ analiżi empirika bbażata fuq test tas-suq u/jew fuq studju ekonometriku, u fl-aħħar nett li t-test SSNIP kellu jiġi applikat f’qafas temporali konkret.
b) It-tielet aggravju
13. Ir-rikorrenti jikkritikaw (punt 93 tar-rikors) ir-raġunament tal-Qorti Ġenerali fuq il-pożizzjoni dominanti li għandhom fis-suq bl-ingrossa nazzjonali u reġjonali.
14. Anki hemmhekk, inqis li l-eċċezzjoni tal-inammissibbiltà mqajma mill-ECTA, France Telecom u Ausbanc għandha tiġi milqugħa billi dan it-tielet aggravju huwa msejjes fuq allegazzjonijiet ġodda u huwa intiż biex jikkontesta evalwazzjonijiet fattwali magħmula mill-Qorti Ġenerali li wassluha tikkonkludi li teżisti pożizzjoni dominanti. Ir-rikorrenti, meta jikkritikaw il-punti 149, 150, 162 u 163 tas-sentenza appellata – fejn il-Qorti Ġenerali bbażat ruħha biss fuq is-sehem fis-suq għoli f’idejn ir-rikorrenti biex tikkonstata l-eżistenza ta’ pożizzjoni dominanti, u b’mod żbaljat ma kkunsidratx il-pressjonijiet kompetittivi li dawn huma suġġetti għalihom f’suq b’aċċess kontestabbli ? jikkontestaw fatti evalwati mill-Qorti Ġenerali fil-punt 157 tas-sentenza appellata, li wassluha tiddeċiedi li s-suq bl-ingrossa inkwistjoni ma kienx suq kontestabbli (11). Għaldaqstant, dawn l-argumenti għandhom jiġu ddikjarati inammissibbli.
c) Ir-raba’ aggravju
15. Ir-rikorrenti essenzjalment jallegaw (punt 120 tar-rikors) li l-Qorti Ġenerali kkonstatat b’mod żbaljat li huma kissru l-Artikolu 102 TFUE filwaqt li l-elementi kostituttivi ta’ rifjut abbużiv ta’ provvista (“refusal to deal”) ma kinux sodisfatti u li, meta ġara hekk, hija kisret id-dritt ta’ proprjetà tagħhom kif ukoll il-prinċipji ta’ proporzjonalità, ta’ ċertezza legali u ta’ legalità.
16. Anki hemmhekk nikkunsidra li l-eċċezzjoni ta’ inammissibbiltà kontra r-raba’ aggravju kollu kemm hu – imqajma mill-Kummissjoni, l-ECTA, France Telecom u Ausbanc – għandha tiġi milqugħa sa fejn l-argumenti li tistrieħ fuqhom: i) jew ma ġewx diskussi fl-ewwel istanza (pereżempju, l-argument dwar ksur allegat tad-dritt ta’ proprjetà, li jidher li huwa l-element ċentrali tal-aggravju, jew l-argumenti dwar il-prinċipji ta’ proporzjonalità u taċ-ċertezza legali); ii) jew huma intiżi biex jikkontestaw l-evalwazzjonijiet fattwali tal-Qorti Ġenerali u fil-verità jitolbu lill-Qorti tal-Ġustizzja li tagħmel evalwazzjoni ġdida tal-fatti; iii) jew li ma humiex ippreżentati b’mod ċar (bħall-kontestazzjoni mhux immotivata tal-ġurisprudenza TeliaSonera Sverige (12)) jew ma jippreċiżawx biżżejjed il-punti msemmijin fis-sentenza appellata.
d) Il-ħames aggravju
17. B’dan l-aggravju (punt 149 tar-rikors), ir-rikorrenti essenzjalment illimitaw ruħhom, wara li ġabru fil-qosor iż-żewġ testi tal-kompressjoni fuq il-marġni tal-prezzijiet applikati mill-Kummissjoni, biex itennu l-kritika esposta f’dan ir-rigward fir-rikors tagħhom fl-ewwel istanza quddiem il-Qorti Ġenerali kif ukoll sabiex jikkontestaw ir-risposti li tat din tal-aħħar fil-punti 199 sa 265 tas-sentenza appellata.
18. Fil-verità, u ta’ spiss mingħajr ma indikaw b’mod preċiż il-punti tas-sentenza appellata li jsemmu, ir-rikorrenti qed jippruvaw jiksbu evalwazzjoni ġdida tal-fatti u tal-provi deċiżi mill-Qorti Ġenerali, pretensjoni li b’mod ċar hija inammissibbli fl-istadju ta’ appell, u dan mingħajr preġudizzju għal każ ta’ żnaturament tal-provi li r-rikorrenti ma jistabbilixxux.
19. Ser nagħti ftit eżempji iktar ’l isfel:
– ir-rikorrenti jsostnu li l-operaturi alternattivi jużaw l-aħjar taħlita ta’ prodotti bl-ingrossa. B’dan huma jpoġġu fid-dubju konstatazzjoni fattwali tal-Qorti Ġenerali espressa fil-punti 130, 195 u 280 tas-sentenza appellata, fejn intqal li ma seħħx l-użu ta’ taħlita ta’ prodotti bl-ingrossa;
– ir-rikorrenti (punt 162 tar-rikors) apparentement jikkritikaw il-punt 207 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament żnaturat il-fatti meta kkonstatat li l-użu effettiv tal-loop lokali kien beda biss lejn l-aħħar tas-sena 2004. Skont ir-rikorrenti, minn naħa, il-Qorti Ġenerali kellha tiddistingwi żewġ perijodi ta’ analiżi qabel u wara dik id-data u, min-naħa l-oħra, il-kompetituri kienu effettivament użaw l-loop lokali qabel l-2004. Issa, dan l-argument ma jidentifika l-ebda element konkret tal-proċess li allegatament ġie żnaturat mill-Qorti Ġenerali. Fi kwalunkwe każ, jirriżulta mill-proċess li r-rikorrenti invokaw biss fl-ewwel istanza, perijodu ġdid li kien beda mill-2004;
– ir-rikorrenti (punt 167 tar-rikors) apparentement jikkritikaw l-punt 217 tas-sentenza appellata, sa fejn il-Qorti Ġenerali allegatament kienet assumiet b’mod żbaljat li l-estensjoni tal-perijodu ta’ riferiment rriżultat f’distorsjonijiet inaċċettabbli, u injorat il-mekkaniżmi ta’ korrezzjoni proposti mir-rikorrenti u dan bi ksur tal-preżunzjoni ta’ innoċenza. Biżżejjed jingħad f’dan ir-rigward li l-Qorti Ġenerali sempliċiment ġabret fil-qosor argument tar-rikorrenti, mingħajr ma għamlet evalwazzjoni tagħha. Fi kwalunkwe każ, l-argument dwar il-preżunzjoni ta’ innoċenza qed jitqajjem mir-rikorrenti għall-ewwel darba fil-kuntest tal-appell;
– ir-rikorrenti (punt 178 et seq tar-rikors) jallegaw ukoll li l-Qorti Ġenerali wettqet diversi żbalji ta’ liġi fl-eżami, fil-punti 233 sa 264 tas-sentenza appellata, tal-metodu “perijodu b’perijodu” implementat mill-Kummissjoni fid-deċiżjoni kkontestata. Jidhirli li dawn l-argumenti huma inammissibbli, billi r-rikorrenti ma kkontestawx quddiem il-Qorti Ġenerali l-prinċipju tal-użu tal-metodu “perijodu b’perijodu”, imma sempliċiment l-implementazzjoni tiegħu mill-Kummissjoni;
– ir-rikorrenti jallegaw ukoll (punt 181 tar-rikors) li l-Qorti Ġenerali wettqet diversi żbalji ta’ liġi fil-kuntest tal-eżami, fil-punti 234 sa 244 tas-sentenza appellata, tal-ispejjeż tal-impjegati kummerċjali. Huma jsostnu li l-Qorti Ġenerali applikat ħażin it-test tal-“kompetitur daqstant effiċjenti”, filwaqt li ma ħaditx inkunsiderazzjoni l-possibbiltà li kompetitur daqstant effiċjenti jista’ jissubkuntratta s-servizzi kummerċjali tiegħu. Dan huwa argument inammissibbli billi jestendi l-appell lil hinn mid-diskussjoni tal-ewwel istanza permezz ta’ allegazzjonijiet ġodda u jistieden lill-Qorti tal-Ġustizzja biex tagħmel evalwazzjoni ġdida tal-fatti;
– ir-rikorrenti (punt 183 tar-rikors) apparentement jikkritikaw il-punt 244 tas-sentenza billi jallegaw li l-Qorti Ġenerali kienet b’mod żbaljat injorat l-istimi tal-ispiża inklużi fit-tabelli tar-riżultati tar-rikorrenti, naqset milli teżerċita stħarriġ ta’ ġurisdizzjoni sħiħa, adottat ir-regola tal-ispejjeż medji inkrementali fit-tul (CMILT) u użat l-ispejjeż attwali maqsuma għal kollox mill-kompatibbiltà tagħhom biex tevalwa l-ispejjeż marġinali tal-kummerċjalizzazzjoni. Dawn l-argumenti għandhom jiġu miċħudin ukoll billi jistiednu lill-Qorti tal-Ġustizzja biex teżamina mill-ġdid evalwazzjonijiet fattwali li hemm fil-punti 237 sa 244 tas-sentenza appellata;
– l-argumenti tar-rikorrent dwar l-eżami tal-abbonament medju tal-klijentela dwar il-punti 245 sa 251 tas-sentenza appellata, huma inammissibbli billi jistrieħu fuq allegazzjonijiet ġodda;
– meta jikkritikaw (punt 188 tar-rikors) apparentement il-punti 256 u 257 tas-sentenza appellata, fejn il-Qorti Ġenerali allegatament b’mod żbaljat ċaħdet l-ispiża medja peżata tal-kapital (WACC) li huma jipproponu, kif ukoll il-punti 259 sa 264 tas-sentenza appellata, fejn il-Qorti Ġenerali allegatament wettqet żbalji ta’ liġi fl-eżami tal-allegat dħul doppju fil-kotba ta’ diversi spejjeż individwali, ir-rikorrenti jpoġġu fid-dubju l-evalwazzjoni tal-provi mill-Qorti Ġenerali (liema qorti bbażat il-konvinzjoni tagħha fuq eżami globali tal-elementi tal-proċess u tad-diskussjoni bejn il-partijiet);
– ir-rikorrenti jsostnu (punt 218 tar-rikors) ukoll li l-Qorti Ġenerali kellha tikkonstata li l-marġni bejn il-prezz bl-ingrossa tal-konnessjonijiet u l-prezz bl-imnut kien pożittiv f’dan il-każ, li kellu jwassalha teħtieġ li jintwerew l-effetti konkreti jew livell ta’ prova partikolarment għoli tal-effetti probabbli tal-aġir tar-rikorrenti. Dan l-argument — billi jidher għall-ewwel darba fl-appell — huwa inammissibbli.
20. Imbagħad, ir-rikorrenti jinvokaw tliet argumenti (punti 220, 227 u 231 tar-rikors) li jirrigwardaw apparentement il-punti 274 sa 276 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament iddeċidiet ħażin li l-effetti probabbli tal-aġir tar-rikorrenti kienu ġew stabbiliti meta: a) il-Kummissjoni kellha teżamina jekk il-profitabbiltà tal-operaturi alternattivi effiċjenti daqs ir-rikorrenti kinitx ġiet effettivament imnaqqsa minħabba prattiċi tal-prezzijiet ta’ dawn tal-aħħar, b) il-Kummissjoni kellha tanalizza r-relazzjoni bejn il-prezzijiet bl-ingrossa u l-prezzijiet bl-imnut fis-suq għad-determinazzjoni jekk il-kompressjoni fuq il-marġni tal-prezzijiet kinitx effettivament illimitat il-kapaċità tal-operaturi alternattiv li jiffissaw il-prezzijiet bl-imnut, u ċ) meta l-Kummissjoni kellha tanalizza r-relazzjoni bejn il-prezzijiet bl-ingrossa, il-fluss ta’ fondi tal-operaturi, u l-livell tagħhom ta’ investiment għad-determinazzjoni jekk il-kompressjoni fuq il-marġni tal-prezzijiet kinitx effettivament illimitat il-kapaċità ta’ investiment tal-operaturi alternattivi. Jidhirli li dawn it-tliet argumenti huma inammissibbli, billi ma tqajmux fl-ewwel istanza u għandhom bħala għan li jiftħu diskussjoni fuq l-“effetti konkreti” tal-aġir tar-rikorrenti fil-kuntest tal-appell. Ir-rikors fl-ewwel istanza kien qajjem biss il-kwistjoni tal-“effetti probabbli” fil-punti 191 u 199 tiegħu billi kkritika d-deċiżjoni kkontestata peress li ppreżumiet dawk l-effetti bħala konsegwenza meħtieġa tar-riżultati tat-test tal-kompressjoni fuq il-marġni tal-prezzijiet. Barra minn hekk, dawn l-argumenti jridu wkoll jikkontestaw l-evalwazzjoni tal-fatti mill-Qorti Ġenerali fil-punti 275 u 276 tas-sentenza appellata.
21. Jirriżulta minn dak li ntqal iktar ’il fuq li t-tieni, it-tielet, ir-raba’ u l-ħames aggravji għandhom jiġu ddikjarati inammissibbli.
2. L-aggravji li għandhom jiġu miċħuda għaliex parzjalment inammissibbli u parzjalment infondati: l-ewwel, is-sitt s-seba’ u d-disa’ aggravji
a) L-ewwel u d-disa’ aggravji
22. Dawn iż-żewġ aggravji jikkoinċidu sa tali punt li, fl-espożizzjoni tad-disa’ aggravju tagħhom, ir-rikorrenti jirriproduċu identikament parti mill-argumenti żviluppati fl-ewwel aggravju tagħhom. Għalhekk, dawn iż-żewġ aggravji għandhom jiġu eżaminati flimkien. Fl-ewwel lok, l-argumenti tar-rikorrenti (punt 12 tar-rikors) jirrigwardaw id-dewmien sproporzjonat tal-proċedura quddiem il-Qorti Ġenerali, mill-1 ta’ Ottubru 2007 sad-29 ta’ Marzu 2012, li jiksrilhom id-dritt fundamentali tagħhom għall-protezzjoni ġudizzjarja effettiva fi żmien raġonevoli, iggarantit mill-Artikolu 47 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (iktar ’il quddiem il-“Karta”) u l-Artikolu 6 tal-Konvenzjoni Ewropea għal-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali, iffirmata f’Ruma fl-4 ta’ Novembru 1950 (iktar ’il quddiem il-“KEDB”). Ir-rikorrenti jallegaw primarjament (punt 14 tar-rikors), li ż-żmien sproporzjonat li ħadet il-proċedura jiġġustifika l-annullament tas-sentenza appellata minħabba l-effett tagħha fuq is-soluzzjoni tal-kawża, billi pprekludiethom milli jippreżentaw appell jew jadattaw l-argumenti tagħhom bil-miktub qabel ma l-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet il-Kawża TeliaSonera Sverige ċċitata iktar ’il fuq. Indipendentement mill-fatt li jiena ma naqbilx mal-opinjoni tar-rikorrenti fuq din ir-relazzjoni ta’ kawża u effett, nirrileva li fi kwalunkwe każ, huma esprimew espliċitament ruħhom fuq l-interpretazzjoni li għandha tingħata lis-sentenza TeliaSonera Sverige, ċċitata iktar ’il fuq, waqt is-seduta tal-Qorti Ġenerali, li damet sejra diversi xhur wara li kienet ingħatat din is-sentenza msemmija.
23. Imbagħad, ir-rikorrenti jenfasizzaw (punt 15 tar-rikors) sussidjarjament, li huma għandhom fi kwalunkwe każ, jibbenefikaw minn tnaqqis tal-ammont tal-multa skont il-ġurisprudenza Baustahlgewebe vs Il-Kummissjoni (13).
24. Flimkien mal-Kummissjoni, l-ECTA, France Telecom u Ausbanc, nikkunsidra li t-tul tal-proċedura quddiem il-Qorti Ġenerali, ta’ ftit iktar minn erba’ snin u sitt xhur, ma huwiex irraġonevoli f’din il-kawża (14) fid-dawl, fost affarijiet oħrajn, taċ-ċirkustanzi li ġejjin: i) il-kumplessità teknika tal-proċess (skont il-Qorti tal-Ġustizzja (15) “il-kumplessità tal-kawża tista’ tiġi stabbilita sabiex tiġġustifika tul tal-bidu twil”); ii) ġew ippreżentati żewġ rikorsi kontra d-deċiżjoni kkontestata, wieħed mir-rikorrenti u l-ieħor mir-Renju ta’ Spanja, li ġew eżaminati b’mod parallel mill-Qorti Ġenerali, li wassal biex il-proċedura twalet; iii) ir-rikorrenti ppreżentaw — anki fl-istadju tal-ewwel istanza — rikors ta’ tul eżaġerat u għal kollox mhux tas-soltu, li qabeż bi kbir in-numru massimu ta’ paġni rakkommandat mill-istruzzjonijiet prattiċi lill-partijiet tal-Qorti Ġenerali. Dan ir-rikors kellu jiġi rregolarizzat, li tawwal il-proċedura bil-miktub, u minkejja dan, il-verżjoni rregolarizzata ta’ dan ir-rikors, li kien fih kważi 140 paġna kif ukoll annessi abbundanti u voluminużi, baqgħet eżaġerata u qabżet sew it-tul stabbilit fl-imsemmija struzzjonijiet prattiċi. Imbagħad ir-rikorrenti ppreżentaw replika ta’ 112-il paġna akkumpanjata b’25 anness, li fihom ippreżentaw ukoll allegazzjonijiet ġodda; iv) kien hemm diversi intervenjenti matul il-proċedura b’mod li l-proċedura bil-miktub damet sal-bidu tas-sena 2009, u v) ir-rikorrenti mbagħad għamlu diversi talbiet għal trattament kunfidenzjali fil-konfront tal-partijiet intervenjenti, li ġew miċħudin fil-biċċa l-kbira tagħhom, imma li xorta kkontribwew biex titwal il-proċedura billi obbligaw lill-Qorti Ġenerali li tipproduċi verżjonijiet b’diversi dokumenti sfilzati.
25. Fit-tieni lok, ir-rikorrenti jikkritikaw (punt 19 tar-rikors) il-punti 62 u 63 tas-sentenza appellata, fejn il-Qorti Ġenerali ddeċidiet li l-annessi tar-rikors u tar-replika ma kinux ser jittieħdu inkunsiderazzjoni ħlief sa fejn jappoġġaw jew jikkompletaw l-aggravji jew l-argumenti espressament invokati fil-korp tal-atti tagħhom, kif ukoll il-punti 231, 250 u 262 tas-sentenza appellata, fejn il-Qorti Ġenerali ddikjarat inammissibbli, skont il-prinċipju mistqarr qabel, ċerti argumenti appoġġati mill-annessi u li jirrigwardaw il-kalkolu tal-valur terminali, it-tul tal-abbonament medju tal-klijentela u għad-dħul doppju fil-kotba ta’ diversi spejjeż individwali.
26. Dawn l-argumenti jidhru li huma manifestament inammissibbli fil-kumpless tagħhom, billi ma jippreċiżawx fejn l-irregolarità eventwali ta’ proċedura kienet għamlet ħsara lill-interessi tagħhom jew id-drittijiet tad-difiża tagħhom. Barra minn hekk, min-naħa, l-argument — li l-Qorti Ġenerali kellha tiċħad l-eċċezzjoni ta’ inammissibbiltà meta din ma kinitx tqajmet mill-Kummissjoni ħlief fl-istadju tal-kontroreplika, u mhux fir-risposta tagħha — huwa mingħajr bażi, billi r-regolarità formali tal-atti ta’ proċedura hija kwistjoni ta’ ordni pubbliku li tista’ titqajjem ex officio mill-qorti, tkun xi tkun l-attitudni tal-konvenuta, li tista’, għall-istess raġuni, tqajjimha f’kull mument tal-proċedura. Min-naħa l-oħra, l-argument li bih ir-rikorrenti jikkritikaw il-punt 62 tas-sentenza appellata — fejn il-Qorti Ġenerali ma ħtiġietx li r-rikors ikollu l-kalkoli ekonomiċi kollha li huma fil-bażi tal-argumenti tagħha — huwa wkoll mingħajr bażi. Fil-fatt, skont il-ġurisprudenza, il-Qorti Ġenerali kkuntentat ruħha li teħtieġ fil-punt 58 tas-sentenza appellata li l-“elementi essenzjali” ta’ fatt u ta’ dritt “għandhom jirriżultaw, għall-inqas fil-qosor, iżda b’mod koerenti u li jinftiehem, mit-test tar-rikors innifsu”.
27. Fit-tielet lok, ir-rikorrenti jikkritikaw (punt 24 tar-rikors) il-punt 182 tas-sentenza appellata billi l-Qorti Ġenerali allegatament żnaturat il-fatti u kisret id-drittijiet tad-difiża meta ddeċidiet li ma kinux invokaw in-natura mhux indispensabbli tal-prodotti bl-ingrossa fil-kuntest tal-evalwazzjoni tal-effetti tal-aġir tagħhom. Prinċipalment huma jaffermaw li invokaw din in-natura fir-rikors tagħhom fl-ewwel istanza (punti 106 u 108), fir-replika tagħhom (punt 216) u fis-seduta, kemm fil-motiv dwar l-applikabbiltà tal-Artikolu 102 TFUE inġenerali kif ukoll fil-qafas tal-evalwazzjoni tal-effetti. Skont ir-rikorrenti, l-argument fuq in-natura mhux indispensabbli tal-prodotti bl-ingrossa jikkostitwixxi t-twessigħ ta’ aggravju fformulat diġà fir-rikors. Bħall-Kummissjoni u France Telecom, għalija dan l-argument ma japplikax. Fil-fatt, biżżejjed jiġi kkonstatat li r-raġunament li għamlet il-Qorti Ġenerali, partikolarment fil-punti 268 sa 272, 274 sa 281 u 389 sa 410 tas-sentenza appellata, ma hijiex ibbażata fuq in-natura indispensabbli jew le tal-konnessjoni inkwistjoni.
28. Sussidjarjament, ir-rikorrenti jżidu jgħidu (punt 28 tar-rikors) li l-Artikolu 48(2) tar-Regoli tal-Proċedura tal-Qorti Ġenerali jagħtihom, fi kwalunkwe każ, id-dritt li jressqu aggravju ġdid li jkun ibbażat fuq element ta’ dritt jew ta’ fatt li jirriżulta matul il-kawża, u dan jidher fis-sentenza TeliaSonera Sverige, iċċitata iktar ’il fuq, peress li l-Qorti tal-Ġustizzja kkjarifikat hemmhekk il-kriterji applikabbli għall-evalwazzjoni tal-effetti ta’ kompressjoni fuq il-marġni tal-prezzijiet. Skont ġurisprudenza stabbilita, applikabbli mutatis mutandis għal deċiżjoni preliminari, sentenza li tiċħad rikors ma tiġġustifikax il-produzzjoni ta’ aggravji ġodda (16).
29. Fir-raba’ lok, ir-rikorrenti (punt 33 tar-rikors) jikkunsidraw li l-Qorti Ġenerali kisret id-drittijiet tad-difiża tagħhom u l-preżunzjoni ta’ innoċenza. Prinċipalment, huma jikkunsidraw li l-Qorti Ġenerali kisret il-preżunzjoni ta’ innoċenza meta ddeċidiet li l-elementi li fuqhom straħet il-Kummissjoni fid-deċiżjoni kkontestata, imma li ma jidhrux fid-dikjarazzjoni tal-oġġezzjonijiet, ma għandhomx jiġu mwarrba ħlief jekk ir-rikorrenti juru li r-riżultat tad-deċiżjoni kkontestata kien jinbidel. Skont ir-rikorrenti, il-kriterju tal-prova li użat il-Qorti Ġenerali ma jikkonformax mal-ġurisprudenza tal-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem (iktar ’il quddiem il-“Qorti ewr. D.B”).
30. Fil-fehma tiegħi, dan l-argument għandu jiġi ddikjarat inammissibbli billi, minn naħa, ma jindikax b’mod biżżejjed preċiż il-punti tas-sentenza appellata li fihom l-iżball ta’ liġi li tagħha qed jintalab l-annullament u, min-naħa l-oħra, il-punti 86 sa 109 tas-sentenza appellata, li janalizzaw din id-domanda fid-dettall, jagħmlu evalwazzjoni fattwali li ma hijiex suġġetta għal appell. Inżid ngħid li l-punt 78 tas-sentenza appellata jidher li huwa biss obiter dictum ta’ raġunament ibbażat fuq kunsiderazzjonijiet oħrajn deċiżivi li jidhru fil-punti 79 et seq, li ma humiex ikkontestati mir-rikorrenti. Fl-aħħar nett, dan l-argument huwa mingħajr bażi billi, minn naħa, il-kriterju applikat mill-Qorti Ġenerali fis-sentenza appellata jirriżulta minn ġurisprudenza stabbilita tal-Qorti tal-Ġustizzja (17), li tikkonforma perfettament mal-ġurisprudenza tal-Qorti ewr. D.B. Fil-fatt, in-nuqqas ta’ komunikazzjoni ta’ dokument ma jikkostitwixxix ksur tad-drittijiet tad-difiża ħlief meta l-Kummissjoni tkun ibbażat ruħha fuq dak id-dokument biex issostni l-ilment tagħha u li dan l-ilment jiġi ppruvat biss b’dan id-dokument (18). Meta diversi provi jappoġġaw speċifikament talba jew ilment, in-nuqqas ta’ xi wieħed minnhom ma huwiex biżżejjed biex titwarrab jekk hemm oħrajn jikkollaborawha. Barra minn hekk, il-Kummissjoni ma bbażat ruħha fuq l-ebda element ġdid biex tistabbilixxi r-responsabbiltà tar-rikorrenti, kif jixhdu l-punti 103 u 107 tas-sentenza appellata.
31. Sussidjarjament, huma jikkunsidraw (punt 36 tar-rikors) li kienu wrew li r-riżultat tad-deċiżjoni kkontestata seta’ kien differenti kieku l-provi ġodda kienu twarrbu. Huma jsostnu li, meta injorat dawn l-argumenti, il-Qorti Ġenerali żnaturat il-fatti, wettqet żball manifest ta’ evalwazzjoni kif ukoll żball ta’ liġi fir-rigward tal-kriterji ta’ evalwazzjoni tal-provi u, barra minn hekk, kisret l-obbligu ta’ motivazzjoni. Jidhirli li dan l-ilment huwa kemm inammissibbli, billi huwa bbażat fuq affermazzjonijiet lakoniċi u ġenerali, kif ukoll mingħajr bażi peress li l-Qorti Ġenerali effettivament eżaminat, fil-punti 88 sa 109 tas-sentenza appellata, in-natura allegatament ġdida ta’ ċerti provi u l-effett tan-nuqqas allegat ta’ aċċess għalihom. Barra minn hekk, bħal France Telecom, naħseb li l-elementi msemmijin mir-rikorrenti ma ddaħħlux fid-deċiżjoni biss bil-għan li jiġu megħluba l-argumenti invokati minn dawn fir-risposta tagħhom għad-dikjarazzjoni tal-oġġezzjonijiet, u li l-Qorti Ġenerali kkunsidrat li l-Kummissjoni ma bbażatx ruħha fuq id-dokumenti inkwistjoni biex issostni l-ilment tagħha dwar l-eżistenza ta’ ksur (ara l-punt 103 tas-sentenza appellata).
32. Fid-dawl ta’ dak li ntqal iktar ’il fuq, l-ewwel u d-disa’ aggravji huma parzjalment inammissibbli u parzjalment mhux fondati u għalhekk għandhom jiġu miċħudin.
b) Is-sitt aggravju
33. Fl-ewwel parti ta’ dan l-aggravju, ir-rikorrenti jallegaw (punt 242 tar-rikors) li l-Qorti Ġenerali wettqet diversi żbalji ta’ liġi fl-eżami, fil-punti 287 sa 295 tas-sentenza appellata, tal-ksur allegat tal-projbizzjoni ta’ azzjoni ultra vires tal-Kummissjoni. L-ewwel nett, huma jsostnu li l-Qorti Ġenerali vvalidat interpretazzjoni żbaljata tal-ġurisprudenza Bronner (19), meta kkunsidrat li l-Kummissjoni kienet kompetenti li tirregola ex post il-kundizzjonijiet ta’ prezzijiet li huwa suġġett għalihom l-użu ta’ infrastrutturi mhux indispensabbli. Issa, l-istess kif France Telecom u l-ECTA enfasizzaw ġustament, dan l-argument huwa manifestament mhux fondat billi dan isostni li l-Artikolu 102 TFUE ma japplikax meta l-kundizzjonijiet iffissati fis-sentenza Bronner, iċċitata iktar ’il fuq, ma jiġux issodisfatti.
34. It-tieni nett, ir-rikorrenti jikkritikaw (punt 249 tar-rikors) apparentement il-punt 289 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament żnaturat l-allegazzjonijiet tagħhom, peress li huma ma kinux allegaw li d-dritt tal-kompetizzjoni ma kienx japplika għal “swieq strumentali”, imma pjuttost li ma kienx japplika għal obbligu ta’ aċċess impost mir-regolatur nazzjonali. Għandu jiġi kkonstatat f’dan ir-rigward li r-rikorrenti ma jidentifikawx l-elementi fin-noti tal-osservazzjonijiet tagħhom li kienu ġew żnaturati, u lanqas l-iżbalji ta’ analiżi li wasslu lill-Qorti Ġenerali għal dan iż-żnaturament. Barra minn hekk, fl-ewwel istanza r-rikorrenti sostnew sew li d-dritt tal-kompetizzjoni ma setax japplika għall-“swieq strumentali” (punt 241 tar-replika tagħhom). Fi kwalunkwe każ dan l-ilment ma japplikax, peress li r-rikorrenti ma jikkontestawx li r-risposta tal-Qorti Ġenerali hija korretta fid-dritt.
35. It-tielet nett, ir-rikorrenti jikkritikaw (punt 251 tar-rikors) apparentement il-punt 290 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament ma poġġietx fid-dubju l-użu tal-kunċett ta’ “livell tal-investimenti” li kien wassal, min-natura “regolatorj[a]” tiegħu, lill-Kummissjoni biex tinjora l-possibbiltà li tiġi użata taħlita ta’ prodotti. Dan l-ilment jidhirli li huwa manifestament inammissibbli billi ma fih l-ebda żball ta’ liġi u ma jpoġġi fid-dubju l-ebda osservazzjoni magħmula mill-Qorti Ġenerali fil-punt 290 tas-sentenza appellata.
36. Ir-raba’ nett, ir-rikorrenti jikkritikaw (punt 253 tar-rikors) apparentement il-punt 293 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament żnaturat l-allegazzjonijiet tagħhom, peress li huma ma kinux ikkontestaw l-applikazzjoni tal-Artikolu 102 TFUE għas-suq tat-telekomunikazzjonijiet, imma kkritikaw l-użu tiegħu mill-Kummissjoni għall-finijiet regolatorji. Dan l-argument huwa inammissibbli billi r-rikorrenti ma identifikawx l-elementi tal-osservazzjonijiet tagħhom li suppost kienu ġew żnaturati u lanqas l-iżbalji ta’ analiżi li wasslu lill-Qorti Ġenerali għal dan l-iżnaturament. Fi kwalunkwe każ, fil-fehma tiegħi, il-Qorti Ġenerali ma żnaturatx l-allegazzjonijiet tar-rikorrenti, li effettivament kienu sostnew li ma kienx hemm abbuż ta’ pożizzjoni dominanti billi d-dritt tat-telekomunikazzjonijiet isegwi għanijiet differenti minn dawk tad-dritt tal-kompetizzjoni.
37. Il-ħames nett, ir-rikorrenti jikkritikaw (punt 254 tar-rikors) apparentement il-punt 294 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament żnaturat il-fatti meta kkonstatat li l-uniċi miżuri adottati fl-2006 kienu ġew innotifikati lill-Kummissjoni meta, minn naħa, ir-Renju ta’ Spajna integra il-qafas regolatorju ġdid fl-2003 permezz tal-liġi-qafas fuq it-telekomunikazzjonijiet Nru 32/2003, tat-3 ta’ Novembru 2003) u li, min-naħa l-oħra, il-Kummissjoni eżerċitat kontroll permezz ta’ rapporti ta’ implementazzjoni li hija ppubblikat mill-1997. Issa, kif il-Kummissjoni, l-ECTA u France Telecom ġustament enfasizzaw, il-Qorti Ġenerali ma żnaturat l-ebda fatt għaliex l-ebda miżura ma kienet ġiet innotifikata lill-Kummissjoni qabel l-2006, ħaġa li r-rikorrenti ma jikkontestawx. Il-fatt li l-awtoritajiet Spanjoli aġixxew qabel l-2006 fil-kuntest tad-dritt tal-Unjoni huwa, fil-prinċipju, mingħajr rilevanza, peress li l-argument tar-rikorrenti kien jikkonsisti f’li l-Kummissjoni kellha tuża l-poteri tagħha skont il-qafas regolatorju l-ġdid (punt 291 tas-sentenza appellata), imma li l-Qorti Ġenerali osservat li dawn ma setgħux jintużaw qabel in-notifika tal-miżuri fl-2006 (punt 294 tas-sentenza appellata).
38. Bit-tieni parti ta’ dan l-aggravju, ir-rikorrenti jallegaw (punt 255 tar-rikors) li l-Qorti Ġenerali wettqet diversi żbalji ta’ liġi fl-eżami, fil-punti 296 sa 308 tas-sentenza appellata. L-ewwel nett, huma jikkritikaw (punt 259 tar-rikors) apparentement il-punt 306 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament kisret il-prinċipju ta’ proporzjonalità meta naqset milli teżamina jekk id-deċiżjoni kkontestata kinitx xierqa u meħtieġa fid-dawl tal-għanijiet leġittimi segwiti anki mill-awtorità ta’ regolament nazzjonali [la Comisión del Mercado de las Telecomunicaciones (il-Kummissjoni tas-Suq tat-Telekomunikazzjonijiet Spanjola), iktar ’il quddiem iċ-“CMT”]. Huma jsostnu li kien hemm ukoll ksur tad-drittijiet tad-difiża, billi l-Qorti Ġenerali ġegħlithom juru li l-azzjoni tal-Kummissjoni kienet tmur kontra l-prinċipju ta’ proporzjonalità, filwaqt li kienet il-Kummissjoni li kellha turi li l-azzjoni tagħha kienet tikkonforma ma’ dan il-prinċipju. Jiena naqbel mal-Kummissjoni u l-ECTA li dan l-argument huwa inammissibbli, billi ma tqajjimx quddiem il-Qorti Ġenerali.
39. It-tieni nett, ir-rikorrenti jikkritikaw (punt 261 tar-rikors) apparentement il-punt 306 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament kisret il-prinċipju taċ-ċertezza legali meta aċċettat li aġir li jikkonforma mal-qafas regolatorju jista’ jikkostitwixxi ksur tal-Artikolu 102 TFUE. Dan l-argument huwa inammissibbli wkoll billi, quddiem il-Qorti Ġenerali, ir-rikorrenti sempliċiment invokaw il-ksur tal-prinċipju taċ-ċertezza legali li allegatament irriżulta mill-fatt li l-Kummissjoni ma kinitx eżaminat l-aġir taċ-CMT.
40. It-tielet nett, ir-rikorrenti jikkritikaw (punt 264 tar-rikors) il-punti 299 sa 304 tas-sentenza appellata fejn allegatament il-Qorti Ġenerali manifestament żnaturat l-allegazzjonijiet tagħhom fuq il-prinċipju tas-sussidjarjetà, u injorat li l-għanijiet segwiti mid-dritt tal-kompetizzjoni u mill-qafas regolatorju tat-telekomunikazzjonijiet huma identiċi. Dan l-argument jidhirli li huwa inammissibbli billi r-rikorrenti ma jidentifikawx l-allegazzjonijiet tagħhom li l-Qorti Ġenerali suppost żnaturat.
41. Fit-tielet parti ta’ dan l-aggravju, ir-rikorrenti jikkritikaw (punt 267 tar-rikors) l-eżami li għamlet il-Qorti Ġenerali tal-allegat ksur mill-Kummissjoni tal-prinċipji ta’ kooperazzjoni leali u ta’ amministrazzjoni tajba. Huma għandhom f’moħħhom partikolarment il-punti 313 u 314 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament żnaturat l-allegazzjonijiet tagħhom peress li huma ma lmentawx li l-Kummissjoni ma kinitx ikkonsultat liċ-CMT fuq id-dikjarazzjoni tal-oġġezzjonijiet, iżda li ma kinitx aġixxiet fuq il-bażi tal-elementi kollha ta’ fatt meħtieġa biex tifformula opinjoni u li ma kinitx kkooperat b’mod adegwat maċ-CMT fuq il-bażijiet u l-fondamenti tal-azzjoni tagħha kif ukoll fuq l-impatt tagħha fuq it-twettiq tal-għanijiet regolamentari. B’hekk, huma jgħidu li l-Qorti Ġenerali żbaljatament naqset milli tevalwa jekk, fl-eżerċizzju tal-obbligu tagħha ta’ kollaborazzjoni u ta’ amministrazzjoni tajba, il-Kummissjoni kinitx analizzat il-motiv u ddiskutitx maċ-CMT il-finalità tal-azzjoni tagħha u tal-metodu tagħha ta’ kalkolu ta’ kompressjoni fuq il-marġni tal-prezzijiet (jiġifieri t-test li CMT applikat). Jidhirli li dan l-argument huwa manifestament inammissibbli billi r-rikorrenti ma jidentifikawx l-elementi li suppost ġew żnaturati u lanqas l-iżbalji fl-analiżi li suppost twettqu. Barra minn hekk, l-argument huwa manifestament mingħajr ebda bażi billi l-Qorti Ġenerali kkonstatat, u r-rikorrenti dan ma kkontestawhx, min-naħa li ċ-CMT kienet effettivament assoċjata mal-proċedura amministrattiva, u min-naħa l-oħra, li d-dispożizzjonijiet rilevanti tar-Regolament Nru 1/2003 ma jistabbilixxux obbligu għall-Kummissjoni li tikkonsulta l-awtoritajiet regolatorji nazzjonali.
42. Minn dak li għedt iktar ’il fuq jidhirli li s-sitt aggravju huwa kemm inammissibbli, kif ukoll infondat u għalhekk għandu jiġi miċħud.
c) Is-seba’ aggravju
i) L-ewwel parti tas-seba’ aggravju
43. Ir-rikorrenti jallegaw (punt 274 tar-rikors) li, fil-qafas tal-eżami tad-deskrizzjoni tal-ksur bħala “abbuż serju” fil-punti 353 sa 369 tas-sentenza appellata, il-Qorti Ġenerali kisret il-prinċipji taċ-ċertezza legali u tal-legalità tal-pieni ggarantiti fl-Artikolu 7 tal-KEDB u fl-Artikolu 49 tal-Karta. Huma jenfasizzaw li, skont is-sentenza Dansk Rørindustri et vs Il-Kummissjoni (20), dawn il-prinċipji jistgħu jipprekludu l-applikazzjoni retroattiva ta’ interpretazzjoni ġdida ġurisprudenzjali ta’ regola li tistabbilixxi ksur, li r-riżultat tagħha ma kienx raġonevolment prevedibbi fil-mument meta sar il-ksur, b’mod partikolari fid-dawl tal-interpretazzjoni magħmula ta’ din ir-regola f’dik l-epoka fil-ġurisprudenza.
44. Bl-ewwel ilment tagħhom (punt 281 tar-rikors), bl-isem “Eżistenza ta’ preċedenti ċari u prevedibbli”, ir-rikorrenti kkuntentaw ruħhom li jiġbru fil-qosor il-punti 357 sa 368 tas-sentenza appellata. Fit-tieni lment tagħhom (punt 284 tar-rikors) huma jikkritikaw il-punt 357 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali qagħdet fuq il-marġni ta’ diskrezzjoni tal-Kummissjoni dwar li kien opportun li tiġi imposta multa, biex b’hekk kisret l-obbligu tagħha ta’ stħarriġ ta’ ġurisdizzjoni sħiħa stabbilit fl-Artikolu 6 tal-KEDB u fl-Artikolu 229 KE (li sar l-Artikolu 261 TFUE), kif ukoll il-prinċipji ta’ legalità u ta’ ċertezza legali stabbiliti fl-Artikolu 7 tal-KEDB. Bit-tielet ilment tagħhom (punt 286 tar-rikors), huma jikkritikaw apparentement il-punti 356 sa 362 tas-sentenza appellata billi l-Qorti Ġenerali allegatament ikkonkludiet b’mod żbaljat li l-applikazzjoni tal-Artikolu 102 TFUE għall-aġir tagħhom kien ibbażat fuq preċedenti ċari u prevedibbli. Fir-raba’ lment tagħhom (punt 302 tar-rikors), ir-rikorrenti jikkritikaw apparentement il-punti 363 sa 369 tas-sentenza appellata, billi allegatament l-Qorti Ġenerali b’mod żbaljat ikkonkludiet li l-metodoloġija użata mill-Kummissjoni biex tiddetermina l-eżistenza ta’ kompressjoni fuq il-marġni tal-prezzijiet kienet raġonevolment fondata fuq preċedenti ċari u prevedibbli.
45. Jidhirli li din l-ewwel parti fil-kumpless tagħha hija inammissibbli billi r-rikorrenti ma qajmux fl-ewwel istanza l-kwistjoni tal-eżistenza jew le ta’ preċedenti ċari biex jikkontestaw il-prinċipju tal-impożizzjoni ta’ multa, imma biss f’relazzjoni mal-ammont tal-multa u l-eżistenza ta’ “abbuż serju”.
ii) It-tieni parti tas-seba’ aggravju
46. Ir-rikorrenti jallegaw (punt 310 tar-rikors) li l-Qorti Ġenerali wettqet diversi żbalji ta’ liġi fl-eżami, fil-punti 319 sa 352 tas-sentenza appellata, tad-deskrizzjoni tal-aġir tagħhom bħala “ksur imwettaq b’mod intenzjonat jew b’negliġenza” fis-sens tal-Artikolu 23(2) tar-Regolament Nru 1/2003.
– L-ewwel ilment
47. L-ewwel argument: ir-rikorrenti jikkritikaw apparentement il-punti 322 sa 326 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament b’mod żbaljat ikkunsidrat li huma setgħu jipprevedu d-definizzjoni tas-suq magħmula mill-Kummissjoni fid-deċiżjoni kkontestata. Biżżejjed jiġi kkonstatat, flimkien mal-Kummissjoni, li l-Qorti Ġenerali applikat kriterji klassiċi ta’ definizzjoni tas-swieq bbażati fuq is-sostitwibbiltà, li ma jistgħux jiġu kkunsidrati bħala “imprevedibbli”. Barra minn hekk, l-allegata imprevedibbiltà tad-distinzjoni bejn swieq bl-ingrossa reġjonali u nazzjonali ma tapplikax billi dawn is-swieq kienu t-tnejn affettwati b’pożizzjoni dominanti u b’kompressjoni fuq il-marġni tal-prezzijiet implementata mir-rikorrenti.
48. B’mod iktar speċifiku, ir-rikorrenti jikkritikaw (punt 317 tar-rikors) apparentement il-punt 323 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali, kuntrarjament għall-ġurisprudenza tal-Qorti ewr. D.B. f’kwistjoni ta’ previdibbiltà, iddeċidiet li r-rikorrenti kien messhom jirrikorru għal pariri ċari, mingħajr ma vverifikat jekk huma effettivament kinux għamlu hekk u ppreżumiet li dawk il-pariri kienu jikkoinċidu mal-approċċ tal-Kummissjoni. Għandu jiġi kkonstatat f’dan ir-rigward li l-ġurisprudenza qatt ma tat importanza għall-fatt jekk l-impriża ħaditx jew le parir, li jippresupponi li l-impriżi jibqgħu mingħajr sanzjoni jekk ma jitolbux pariri legali.
49. Imbagħad, ir-rikorrenti jikkritikaw (punt 319 tar-rikors) apparentement il-punt 326 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament applikat ħażin il-kriterju legali tal-prevedibbiltà tad-definizzjoni tas-suq u, għaldaqstant dak tal-prevedibbiltà tal-konsegwenzi tal-aġir tagħhom, u ma jitteħidtx inkunsiderazzjoni l-kuntest u ta’ ċerti ċirkustanzi msemmijin mir-rikorrenti, bħall-fatt li l-preċedenti disponibbli jiddefinixxu suq uniku, il-fatt li ċerti operaturi jużaw taħlita ta’ konnessjonijiet, il-fatt li s-swieq bl-ingrossa nazzjonali u/jew reġjonali ma jeżistux fi Stati Membri oħrajn, il-fatt li d-Direttiva 2002/21/KE (21) tiddefinixxi suq wieħed li jinkludi l-infrastruttura nazzjonali u reġjonali, jew il-fatt li ċ-CMT hija stess ikkonfermat din il-pożizzjoni fid-deċiżjoni tagħha tas-6 ta’ April 2006. Dawn l-allegazzjonijiet jidhirli li huma inammissibbli billi, għalkemm fl-appell iċ-ċirkustanzi differenti ċċitati iktar ’il fuq huma msemmijin, dawn ma kinux ssemmew fl-ewwel istanza għall-finijiet li tiġi miċħuda l-prevedibbiltà tal-konsegwenzi tal-aġir tar-rikorrenti (u la fil-punti 297 sa 301 tar-rikors, u lanqas fil-punti 271 sa 275 tar-replika fl-ewwel istanza).
50. Fl-aħħar nett, ir-rikorrenti jikkritikaw (punt 323 tar-rikors) apparentement il-punt 326 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament iddeċidiet ħażin li ma setgħux jinjoraw li kellhom pożizzjoni dominanti fis-swieq rilevanti. Din l-affermazzjoni titlaq minn premessa żbaljata li r-rikorrenti kellhom raġonevolment jipprevedu d-definizzjoni ta’ suq li adottat il-Kummissjoni. Barra minn hekk, ir-rikorrenti jsostnu li l-Qorti Ġenerali użat kriterju legali żbaljat meta għamlet analiżi fil-mertu minflok ma applikat il-kriterju ta’ prevedibbiltà. Dawn l-allegazzjonijiet huma inammissibbli billi, fl-ewwel istanza, ir-rikorrenti ma esprimew l-ebda dubju fuq il-fatt li s-sehem fis-suq tagħhom seta’ jindika raġonevolment pożizzjoni dominanti, la fil-punti 297 sa 310 tar-rikors, u lanqas fil-punti 272 sa 275 tar-replika.
51. It-tieni argument: ir-rikorrenti jikkritikaw apparentement il-punti 338 sa 341 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament iddeċidiet ħażin li kienu f’pożizzjoni li jistabbilixxu li l-politika tal-prezzijiet tagħhom setgħet tikkostitwixxi aġir kompetittiv.
52. L-ewwel nett, huma jikkritikaw (punt 330 tar-rikors) apparentement il-punti 339 u 340 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament applikat kriterju legali żbaljat meta għamlet analiżi fil-mertu sabiex tiddetermina jekk il-Kummissjoni setgħetx leġittimament tintervjeni ex post, minflok ma għamlet analiżi ta’ pervedibbiltà, sabiex jiġi ddeterminat jekk intervent bħal dak kienx raġonevolment prevedibbli, meta r-rikorrenti kienu suġġetti għal obbligu li jagħtu aċċess u għal stħarriġ fil-fond min-naħa taċ-CMT. Fil-fehma tiegħi, huwa assolutament evidenti u, għaldaqstant, “prevedibbli” li l-eżistenza ta’ leġiżlazzjoni jew ta’ ċertu segwitu mill-awtoritajiet settorjali nazzjonali ma jipprekludux l-applikazzjoni tat-trattati (kif inhu enfasizzat fil-punt 340 tas-sentenza appellata). Barra minn hekk, is-sentenza Deutsche Telekom vs Il-Kummissjoni, iċċitata iktar ’il fuq (punti 119, 124 u 127) stabbiliet li l-leġiżlazzjoni settorjali setgħet kienet rilevanti sabiex jiġi evalwat jekk l-impriża kinitx taf bin-natura illegali tal-aġir tagħha, imma mhux biex tiġi stabbilita n-natura intenzjonata jew negliġenti ta’ din tal-aħħar, b’din il-kundizzjoni tkun issodisfatta meta l-impriża ma setgħetx tinjora n-natura antikompetittiva tal-aġir tagħha, kellhiex jew le l-ħsieb li tikser ir-regoli ta’ kompetizzjoni tat-Trattat.
53. Imbagħad, ir-rikorrenti jikkritikaw apparentement l-ewwel parti tal-punt 341 tas-sentenza appellata, rigward il-prodott bl-ingrossa reġjonali, fejn il-Qorti Ġenerali allegatament żnaturat il-fatti meta kkunsidrat li r-rikorrenti ma kinux ikkontestaw li s-CMT kienet eżaminat l-eżistenza ta’ kompressjoni fuq il-marġni tal-prezzijiet mhux fuq il-bażi tal-ispejjeż storiċi reali tar-rikorrenti, imma fuq il-bażi ta’ stimi ex ante. Ir-rikorrenti b’hekk jippretendu li kienu sostnew fir-rikors tagħhom fl-ewwel istanza (punt 320) li ċ-CMT ma kinitx xtaqet tuża l-kontabbiltà tal-ispejjeż reali tagħhom, u ppreferiet tqabbad lill-konsulent ARCOME jelabora mudell ibbażat fuq l-ispejjeż ta’ kompetitur ipotetiku, “raġonevolement effiċjenti”, u mhux fuq dawk ta’ kompetitur “daqstant effiċjenti”. Il-Qorti Ġenerali għalhekk allegatament injorat il-fatt li r-rikorrenti setgħu legittimament jippreżumu li l-analiżi taċ-CMT kellha tkun iktar preċiża mill-analiżi bbażata fuq l-ispejjeż tagħhom stess. Barra minn hekk, il-Qorti Ġenerali allegatament żnaturat manifestament il-fatti meta ma kkunsidratx li l-prezzijiet inkwistjoni kienu ġew suġġetti għal kontroll ex post. Jiena nirrileva li r-rikorrenti ma jikkontestawx il-konstatazzjoni fattwali li ċ-CMT ma analizzatx il-kompressjoni fuq il-marġni tal-prezzijiet fuq il-bażi ta’ dejta storika reali. Barra minn hekk, l-allegazzjonijiet li ċ-CMT kienet irrikorriet għall-kriterju tal-kompetitur “raġonevolment effiċjenti”, minbarra li ma humiex kkorroborati, huma manifestament inammissibbli peress li r-rikorrenti qatt ma qajmuhom fl-ewwel istanza, anki għalkemm id-deċiżjoni kkontestata, fil-premessa 733 tagħha, affermat li l-metodu użat miċ-CMT kien dak tal-operatur “daqstant effiċjenti”. Imbagħad, dawn l-allegazzjonijiet huma, fi kwalunkwe każ, mingħajr rilevanza u inapplikabbli għaliex, kif hemm indikat fil-punt 302 tas-sentenza appellata, iċ-CMT iddikjarat diversi drabi li ma kellhiex l-informazzjoni meħtieġa għall-eżami tal-kompressjoni fuq il-marġni tal-prezzijiet, b’mod li r-rikorrenti ma setgħux jistennew li l-istħarriġ tas-CMT, ibbażat fuq stimi ex ante, kien jipproteġihom kontra l-applikazzjoni tad-dritt tal-kompetizzjoni ex post, li jistrieħ fuq id-dejta reali u storika. Fl-aħħar nett, il-Qorti Ġenerali ma naqsitx li tieħu inkunsiderazzjoni l-allegat kontroll ex post, imma sempliċiment kkunsidrat li dan il-kontroll ma jimminax il-konklużjoni tagħha (punti 303, 340, 347 u 348 tas-sentenza appellata).
54. Fl-aħħar nett, ir-rikorrenti jikkritikaw (punt 334 tar-rikors) apparentement it-tieni parti tal-punt 341 tas-sentenza appellata, dwar il-prodott bl-ingrossa nazzjonali, fejn il-Qorti Ġenerali allegatament żnaturat il-fatti u injorat il-fatt li, minn naħa, huma kienu allegaw li l-infrastrutturi nazzjonali tagħhom kienu jagħmlu parti minn suq iktar vast li jinkludi l-loop lokali u, tal-inqas, l-aċċess reġjonali, suġġett għal leġiżlazzjoni ta’ aċċess ex ante miċ-CMT u, min-naħa l-oħra, li huma kienu suġġetti għal kontroll ex post taċ-CMT. Biżżejjed jiġi rrilevat f’dan ir-rigward li l-eżistenza jew in-nuqqas ta’ kontroll miċ-CMT huwa kwistjoni ta’ fatt u li l-konklużjonijiet tal-Qorti Ġenerali huma ċari f’dan ir-rigward. Fi kwalunkwe każ, l-argumenti tar-rikorrenti huma inapplikabbli billi s-sempliċi fatt li jeżisti kontroll ex post potenzjali ma jeskludix l-applikazzjoni tad-dritt tal-kompetizzjoni.
– It-tieni ilment
55. B’dan l-ilment (punt 338 tar-rikors), ir-rikorrenti jikkritikaw apparentement il-punt 343 sa 352 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament iddeċidiet li n-nuqqas ta’ intervent tal-Kummissjoni u l-azzjonijiet taċ-CMT ma setgħux joħolqu fir-rikorrenti aspettattiva leġittima fil-fatt li l-prattiċi tal-prezzijiet tagħhom kienu jikkonformaw mal-Artikolu 102 TFUE. Jidhirli li dawn l-argumenti huma inammissibbli, peress li jikkostitwixxu kritika sempliċi fformulata kontra l-evalwazzjoni sovrana tal-fatti mill-Qorti Ġenerali.
56. Fid-dawl ta’ dak li ntqal iktar ’il fuq, jidhirli li s-seba’ aggravju għandu jiġi miċħud kollu kemm hu għaliex parzjalment inammissibbli u parzjalment mhux fondat.
3. It-tmien aggravju (kalkolu tal-ammont tal-multa) u l-għaxar aggravju (ksur tal-obbligu li jiġi eżerċitat stħarriġ ta’ ġurisdizzjoni sħiħa fir-rigward tas-sanzjonijiet)
57. L-ewwel nett ser nanalizza, biex nipproponi li jiġu miċħudin, it-tieni u t-tielet argumenti tal-ewwel ilment u tat-tieni lment tal-ewwel parti tat-tmien aggravju. Imbagħad ser nanalizza l-ewwel u r-raba’ argumenti tal-ewwel aggravju u l-ilmenti l-oħrajn tat-tmien aggravju kif ukoll l-għaxar aggravju li, b’mod jew ieħor, kollha huma marbutin mal-kwistjoni dwar jekk il-Qorti Ġenerali eżerċitatx sew is-setgħa tagħha ta’ ġurisdizzjoni sħiħa dwar l-iffissar tal-ammont tal-multa.
i) L-ewwel parti tat-tmien aggravju (it-tieni u t-tielet argumenti tal-ewwel ilment u tat-tieni lment)
58. Bit-tieni argument tal-ewwel ilment, ir-rikorrenti (punt 371 tar-rikors) jikkritikaw apparentement il-punt 384 tas-sentenza appellata, fejn il-Qorti Ġenerali allegatament kkunsidrat ħażin li huma kienu f’sitwazzjoni ta’ monopolju virtwali, u b’hekk injorat ċerti karatteristiċi essenzjali tas-suq, bħall-possibbiltà li jiġu ddupplikati l-prodotti bl-ingrossa, in-natura kontestabbli tas-suq, il-leġiżlazzjoni stretta li kienu suġġetti għaliha u l-pressjonijiet kompetittiv indiretti. Billi dan l-argument ma għandux għan ieħor ħlief li titpoġġa fid-dubju l-evalwazzjoni tal-fatti mill-Qorti Ġenerali, dan huwa inammissibbli.
59. Imbagħad, bit-tielet argument tal-ewwel ilment, ir-rikorrenti (punt 374 tar-rikors) jikkritikaw apparentement il-punt 385 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament iddeċidiet ħażin li l-metodu ta’ kalkolu tal-kompressjoni fuq il-marġni tal-prezzijiet jirriżulta mill-prattika deċiżjonali ta’ qabel tal-Kummissjoni, meta dak il-metodu kien jinkludi diversi elementi ġodda bħal, fost l-oħrajn, il-preżenza ta’ konnessjoni mhux indispensabbli jew ta’ suq fi żvilupp.
60. Ir-rikorrenti jirripetu l-idea li s-sanzjoni ma kinitx prevedibbli għaliex fil-każ tagħhom kien hemm konnessjoni (speċifikament “in-netwerk ta’ aċċess lokali ta’ Telefónica”) mhux essenzjali (22) u jirreferu ripetutament għas-sentenza Bronner (23), għall-fatt li l-preċedenti kienu jikkonċernaw esklużivament il-“konnessjonijiet essenzjali” u għas-sentenza Industrie des poudres sphériques vs Il-Kummissjoni (24) (biex jiġi allegat li l-kwistjoni jekk il-prezz kellux ikun eċċessiv jew predatorju ma ngħatatx risposta ċara). Għal dak li jirrigwarda s-sentenza Bronner, jiena nikkonstata li, f’dan il-każ, li l-kwistjoni dwar jekk ir-rikorrenti kinitx jew le obbligata li tipprovdi prodott ma kinitx tqum, għaliex dan l-obbligu kien jeżisti diġà. Barra minn hekk, huwa żbaljat b’mod ċar li jiġi affermat li l-preċedenti kollha kienu jagħmlu riferiment għal konnessjonijiet essenzjali. Pereżempju, Telefónica naqset milli ssemmi d-deċiżjoni National Carbonising, dwar abbuż li jikkonsisti f’dak li llum jissejjaħ “kompressjonijiet fuq il-marġni tal-prezzijiet” (25). Fil-kawża Napier Brown (26), il-Kummissjoni kkonkludiet li kien jeżisti abbuż ta’ pożizzjoni dominanti fil-forma ta’ kompressjoni fuq il-marġni tal-prezzijiet meta kien hemm disponibbli alternattivi għall-prodott upstream. Fi kliem ieħor, il-Kummissjoni ma ħtiġitx f’dan il-każ li l-konnessjoni tkun indispensabbli (27). Il-komunikazzjoni tal-Kummissjoni dwar l-applikazzjoni tar-regoli tal-kompetizzjoni għall-ftehim ta’ aċċess fis-settur tat-telekomunikazzjonijiet (28), li kienet ittrattat din il-problema diġà fl-1998, lanqas ma teħtieġ l-eżistenza ta’ konnessjoni essenzjali jew ta’ prezz eċċessiv jew predatorju. Fil-verità, il-kwistjoni li tqum quddiem il-Qorti Ġenerali kienet jekk kinux jeżistu preċedenti li kienu jeħtieġu li l-konnessjoni tkun essenzjali u mhux il-kontra.
61. Barra minn hekk, l-argument imressaq mir-rikorrenti fl-ewwel istanza (punt 341 tar-rikors) li n-natura “mhux essenzjali” tal-konnessjoni fil-każ tagħha ma kienx evidenti u anki inapplikabbli għaliex il-Kummissjoni mkien ma kkonkludiet li kien hemm natura “essenzjali” ta’ din il-konnessjoni, billi din il-karatteristika ma kinitx kundizzjoni tar-raġunament li hija tapplika biex tiġi stabbilita l-eżistenza ta’ abbuż. Għal dak li jirrigwarda s-sentenza Industrie des poudres sphériques vs Il-Kummissjoni, iċċitata iktar ’il fuq, biżżejjed jingħad li r-rikorrenti sempliċiment jinsistu fuq il-fatt li l-qari tagħhom tas-sentenza hija dik tajba, mingħajr ma verament jidħlu f’diskussjoni fuq l-interpretazzjoni konġunta li jagħtuha l-Kummissjoni u l-Qorti Ġenerali.
62. Għal dak li jirrigwarda l-argument tar-rikorrenti fuq elementi oħrajn ġodda użati mill-Kummissjoni u li l-Qorti Ġenerali allegatament injorat, biżżejjed jiġi kkonstatat li huwa inammissibbli, għaliex, fl-ewwel lok, ma tressaqx ħlief biex titnaqqas il-multa u mhux biex jiġi kkontestat il-fatt li l-Kummissjoni setgħet timponiha. Barra minn hekk, għal dak li jirrigwarda iktar speċifikament l-argument dwar is-swieq li qed jiżviluppaw, id-deċiżjonijiet Wanadoo Interactive (29) u Deutsche Telekom, iċċitati iktar ’il fuq, jirrigwardaw ukoll swieq li kienu qegħdin jikbru sew, b’mod li kien ċar li din iċ-ċirkustanza minnha nnifisha ma kinitx biżżejjed biex teskludi l-eżistenza ta’ abbuż.
63. Fl-aħħar nett, bit-tieni lment, ir-rikorrenti jikkritikaw apparentement il-punti 377 sa 407 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament ikkommettiet diversi żbalji ta’ liġi fl-evalwazzjoni tagħha tal-effetti konkreti tal-abbuż inkwistjoni u iktar speċifikament (fi kwalunkwe każ apparentement): i) il-punti 394 sa 398 tas-sentenza appellata fejn it-Tribunal allegatament wettaq żbalji ta’ liġi fl-evalwazzjoni tiegħu tal-evoluzzjoni tas-sehem tagħhom fis-suq tal-imnut (punt 380 tar-rikors); ii) il-punt 399 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament żnaturat il-fatti peress li l-Kummissjoni kienet hija stess irrikonoxxiet fid-deċiżjoni kkontestata li żewġ operaturi kienu laħqu sehem fis-suq ta’ iktar minn 1 % Wanadoo España u Ya.com) (punt 385 tar-rikors); iii) il-punt 401 tas-sentenza kkontestata fejn il-Qorti Ġenerali kienet ddeċidiet ħażin li r-ritmu ta’ tkabbir superjuri tar-rikorrenti fis-suq bl-ingrossa kien indizju konkret ta’ esklużjoni tal-kompetituri tagħhom (punt 390 tar-rikors); iv) il-punt 407 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament ikkunsidrat li l-Kummissjoni setgħet ġustament tikkunsidra li l-livell għoli tal-prezz bl-imnut fi Spanja kien jikkostitwixxi indizju kredibbli tal-impatt konkret tal-aġir tagħhom fis-suq Spanjol filwaqt li l-Kummissjoni allegatament ma stabbilietx rabta ta’ kawżalità bejn l-abbuż inkwistjoni u l-livell għoli tal-prezz bl-imnut (punt 393 tar-rikors), u v) il-punt 409 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament ikkunsidrat b’mod żbaljat li l-Kummissjoni setgħet ġustament tikkunsidra li r-rata dgħajfa ta’ penetrazzjoni tal-broadband fi Spanja kienet tikkostitwixxi indizju kredibbli tal-impatt konkret tal-aġir tagħhom fis-suq Spanjol filwaqt li injorat fatturi oħrajn invokati mir-rikorrenti li kienu jispjegaw din ir-rata dgħajfa (punt 399 tar-rikors).
64. Jiena nikkunsidra li l-eċċezzjoni tal-inammissibbiltà mqajma kontra dan it-tieni lment fil-kumpless tiegħu mill-Kummissjoni u France Telecom għandha tiġi milqugħa. Fil-fatt, dan l-ilment jistrieħ fuq allegazzjonijiet li ma sarux fl-ewwel istanza u jistieden lill-Qorti tal-Ġustizzja li teżamina mill-ġdid elementi ta’ fatt. Fi kwalunkwe każ, il-Qorti Ġenerali tapplika l-kriterju adegwat, jiġifieri l-preżenza ta’ “indizji konkreti, kredibbli u suffiċjenti li jippermettu li jiġi evalwat l-effett reali li l-ksur seta’ jkollu fir-rigward tal-kompetizzjoni” (punt 390 tas-sentenza appellata), u r-rikorrenti llimitaw ruħhom biex jikkontestaw n-natura suffiċjenti tal-indizji, mingħajr b’daqshekk ma invokaw kwalunkwe żnaturament.
ii) L-ewwel u r-raba’ argumenti tal-ewwel lment, it-tielet u r-raba’ lmenti tal-ewwel parti kif ukoll il-bqija tat-tmien aggravju u l-għaxar aggravju
65. Ser nesponi l-argumenti tal-partijiet qabel ma nagħmel sinteżi tagħhom biex niżola l-kwistjoni essenzjali mressqa quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja f’dan l-appell.
– Argumenti tal-partijiet
66. Bl-ewwel argument tal-ewwel ilment (punt 362 tar-rikors), ir-rikorrenti jikkritikaw apparentement il-punti 382 sa 387 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament wettqet żbalji ta’ liġi fid-deskrizzjoni tan-natura tal-ksur fir-rigward tal-linji ta’ gwida tal-1998 għall-kalkoli tal-multi. B’mod partikolari kkunsidrat li konstatazzjoni tal-assenza ta’ ksur tal-prinċipju ta’ ċertezza legali kien jimplika neċessarjament l-eżistenza ta’ “abbuż serju”. Skont ir-rikorrenti, ir-raġunament tagħhom dwar il-prinċipju ta’ ċertezza legali ried juri li huma ma kinux f’pożizzjoni li jbassru li l-aġir tagħhom kien illegali, filwaqt li dak fuq l-abbuż serju ried jistabbilixxi li ma kinitx kwistjoni ta’ abbuż evidenti jew “clear-cut” fir-rigward tal-linji gwida tal-1998. Ir-rikorrenti jgħidu li huma setgħu leġittimament jiddubitaw min-natura abbużiva tal-aġir tagħhom.
67. Essenzjalment il-Kummissjoni ssostni li l-Qorti Ġenerali tittratta l-kwistjoni dwar jekk kienx hemm “abbuż serju” billi tirrispondi b’mod estremament iddettaljat, fil-punti 353 sa 369 tas-sentenza appellata, kull argument imressaq fl-ewwel istanza, u kkonkludiet li l-preċedenti kienu suffiċjentement ċari.
68. Bir-raba’ argument tal-ewwel ilment, ir-rikorrenti (punt 375 tar-rikors) jikkritikaw inter alia l-punt 386 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament żbaljat meta rrifjutat li tiddeskrivi l-ksur bħala “serju” minflok “serju ħafna” għall-perijodu ta’ qabel il-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni Deutsche Telekom.
69. Il-Kummissjoni ssostni li s-sentenza appellata għandha tinqara kollha kemm hi u li l-Qorti Ġenerali kkonkludiet li l-ksur kien “serju ħafna” indipendentement mid-deċiżjoni Deutsche Telekom, iċċitata iktar ’il fuq.
70. Fit-tielet ilment ir-rikorrenti (punt 409 tar-rikors) jikkritikaw apparentement il-punti 412 u 413 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament kisret il-prinċipju tan-nondiskriminazzjoni billi ddeċidiet li l-prattika deċiżjonali tal-Kummissjoni ma tistax isservi ta’ qafas ġuridiku għall-multi fil-qasam tal-kompetizzjoni, anki fil-preżenza ta’ preċedenti simili ħafna, bħall-fajl tagħhom id-deċiżjonijiet Wanadoo Interactive u Deutsche Telekom.
71. Skont il-Kummissjoni, dan l-ilment ma jiżvela l-ebda żball ta’ liġi peress li l-ebda regola ta’ dritt ma tipprekludi li ksur li l-portata tiegħu hija limitata għal Stat Membru jiġi deskritt bħala “serju ħafna”. Barra minn hekk, hija tirreferi għall-punt 413 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali wriet d-differenzi sinjifikattivi mal-kawżi ta’ qabel, li qatt ma kienu ġew kkontestati mir-rikorrenti.
72. Bir-raba’ lment tagħhom, ir-rikorrenti (punt 414 tar-rikors) jikkritikaw apparentement il-punti 415 sa 420 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament naqset milli tieħu inkunsiderazzjoni l-intensità varjabbli tas-serjetà tal-ksur matul il-perijodu ta’ ksur.
73. Il-Kummissjoni tafferma essenzjalment li kienet irrikonoxxiet, fil-premessi 750 u 760 tad-deċiżjoni kkontestata, li l-ksur kien “anqas serju” matul ċerti perijodi, li juri li l-intensità varjabbli tas-serjetà kienet ttieħdet inkunsiderazzjoni fil-kalkolu tal-ammont tal-multa. Il-Kummissjoni tenfasizza wkoll li taqsim f’żewġ perijodi distinti ma huwiex f’loku għaliex il-Qorti Ġenerali tikkunsidra li l-ksur huwa serju ħafna matul iż-żewġ perijodi.
74. Fit-tieni parti tat-tmien aggravju tagħhom, ir-rikorrenti jinvokaw ksur tal-prinċipji ta’ proporzjonalità, ta’ ugwaljanza fit-trattament u ta’ individwalizzazzjoni tal-pieni. Fl-ewwel ilment tagħhom, ir-rikorrenti (punt 424 tar-rikors) jikkritikaw apparentement il-punti 424 sa 427 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament iddeċidiet, bi ksur tal-prinċipju tan-nondiskriminazzjoni, li l-prattika deċiżjonali tal-Kummissjoni ma kinitx isservi ta’ qafas ġuridiku għall-multi fil-qasam ta’ kompetizzjoni.
75. Il-Kummissjoni tfakkar li kienet uriet fl-ewwel istanza id-differenzi bejn din il-kawża u l-kawżi ċċitati mir-rikorrenti u żżid tgħid li hija għandha s-setgħa li żżid il-livell tal-multi, partikolarment meta l-livell preċedenti ma jkunx wera li kien dissważiv. Għaldaqstant, il-fatt li l-ammont bażiku huwa ferm superjuri għal dak impost fid-deċiżjonijiet Wanadoo Interactive jew Deutsche Telekom ma huwiex rilevanti biex tiġi evalwata l-legalità tal-ammont bażiku f’din il-kawża.
76. Bit-tieni lment tagħhom, ir-rikorrenti (punt 428 tar-rikors) jikkritikaw apparentement il-punti 428 sa 432 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali, mingħajr ma għamlet stħarriġ ta’ ġurisdizzjoni sħiħa sabiex tiġi vverifikata n-natura proporzjonata tas-sanzjoni u għalhekk, bi ksur tal-prinċipju ta’ proporzjonalità, sempliċiment imxiet mal-marġni ta’ diskrezzjoni li kellha l-Kummissjoni fl-iffissar tal-ammont tal-multi.
77. Il-Kummissjoni tosserva sostanzjalment li l-Qorti Ġenerali ma tagħmilx biss riferiment għall-marġni ta’ diskrezzjoni tal-Kummissjoni, imma effettivament tivverifika fil-punt 432 tas-sentenza appellata jekk il-multa hijiex sproporzjonata
78. Bit-tielet lment tagħhom, ir-rikorrenti (punt 432 tar-rikors) jikkritikaw apparentement il-punt 433 tas-sentenza appellata fejn il-Qorti Ġenerali allegatament naqset milli teżerċita stħarriġ ta’ ġurisdizzjoni sħiħa sabiex tivverifika jekk il-prinċipju tal-effett dissważiv tal-multa kienx indebitament ipprevala fuq il-prinċipju ta’ individwalizzazzjoni tal-pieni.
79. Il-Kummissjoni tistqarr li ma rat l-ebda żball ta’ liġi allegat mir-rikorrenti. Hija tenfasizza, minn naħa, li l-ebda prinċipju legali ma jafferma li l-“effett individwali” għandu jipprevali fuq l-“effett dissważiv ġenerali” u, min-naħa l-oħra, li d-deċiżjoni kkontestata kienet spjegat b’mod iddettaljat ħafna r-raġuni għaliex il-multa kienet ġiet adattata għaċ-ċirkustanzi ta’ dan il-każ.
80. Fl-aħħar nett, fir-raba’ lment tagħhom, ir-rikorrenti (punt 435 tar-rikors) jikkritikaw apparentement il-punti 434 u 435 tas-sentenza appellata, fejn il-Qorti Ġenerali allegatament kisret l-obbligu ta’ motivazzjoni meta ddeċidiet li l-Kummissjoni ma kinitx obbligata li timmotiva b’xi attenzjoni partikolari d-deċiżjoni tagħha li timponi multa kunsiderevolment ogħla milli fid-deċiżjonijiet Wanadoo Interactive u Deutsche Telekom.
81. Il-Kummissjoni ssostni essenzjalment li, billi r-rikorrenti jilmentaw li l-Qorti Ġenerali kienet ivverifikat li d-dejta “tidher” fid-deċiżjoni kkontestata, ir-raba’ lment ma jiżvela l-ebda żball ta’ liġi billi, fil-kuntest tal-motivazzjoni, hemm lok li jiġi vverifikat jekk il-Kummissjoni tipprovdix motivi biżżejjed u mhux jekk hija pproduċietx il-provi insostenn tal-motivi tagħha.
82. Fit-tielet parti tat-tmien aggravju tagħhom, ir-rikorrenti (punti 439 u 440 tar-rikors) isostnu li l-Qorti Ġenerali wettqet żbalji ta’ liġi fl-eżami, fil-punti 437 sa 443 tas-sentenza appellata, taż-żieda tal-ammont bażiku tal-multa għall-finijiet ta’ dissważjoni.
83. Il-Kummissjoni u France Telecom josservaw l-ewwel nett li l-punti 437 sa 443 tas-sentenza appellata jiċħdu bi preċiżjoni l-argumenti mressqin mir-rikorrenti. Imbagħad, il-Kummissjoni tenfasizza li l-qrati tal-Unjoni kkonfermaw il-legalità tal-prattika li tikkonsisti fiż-żieda tal-multa imposta fuq l-impriżi l-kbar, bħal fis-sentenzi Showa Denko vs Il-Kummissjoni u Lafarge vs Il-Kummissjoni (30). Fl-aħħar nett, il-Kummissjoni żżid tgħid li ż-żieda ta’ 25 % hija ferm inqas minn dik tradizzjonalment applikata mill-Kummissjoni.
84. Fir-raba’ parti tat-tmien aggravju, li huwa formalment inkluż fi ħdan it-tielet parti fl-appell, ir-rikorrenti (punt 445 tar-rikors) essenzjalment jallegaw li l-Qorti Ġenerali wettqet żbalji ta’ liġi fl-eżami, fil-punti 444 sa 452 tas-sentenza appellata, tad-deskrizzjoni tal-aġir tagħha bħala “ksur fit-tul”.
85. Fir-rigward tat-tmiem tal-ksur, il-Kummissjoni tenfasizza li l-ebda element tal-fajl ipprovdut mir-rikorrenti ma jsemmi t-tibdil fil-prezzijiet bejn Ġunju u Diċembru 2006.
86. Fil-ħames parti tat-tmien aggravju tagħhom, li huwa formalment inkluż fi ħdan it-tielet parti fl-appell, ir-rikorrenti (punt 453 tar-rikors) jallegaw essenzjalment li l-Qorti Ġenerali wettqet żbalji ta’ liġi fl-eżami, fil-punti 453 sa 461 tas-sentenza appellata, tat-tnaqqis tal-multa minħabba ċirkustanzi attenwanti.
87. Għal dak li jirrigwarda n-negliġenza, il-Kummissjoni ssostni li l-Qorti Ġenerali tevalwa b’attenzjoni dan l-aspett fil-punt 458 tas-sentenza appellata, li għandha tinqara fid-dawl tal-kumpless tas-sentenza appellata. Għar-rigward tan-natura ġdida, il-Kummissjoni tikkunsidra li l-Qorti Ġenerali għamlet sew, fil-punt 461 tas-sentenza appellata, li rriferiet għall-punti 356 sa 368 ta’ dik is-sentenza għaliex kienet evalwat diġà l-gravità tal-ksur u li ċirkustanza attenwanti tikkontribwixxi wkoll għall-evalwazzjoni ta’ din is-serjetà.
88. Fl-għaxar aggravju tagħhom, ir-rikorrenti (punt 474 tar-rikors) jallegaw li l-Qorti Ġenerali kisret l-Artikolu 229 KE (li sar l-Artikolu 261 TFUE) bi ksur tal-obbligu tagħha li teżerċita stħarriġ ta’ ġurisdizzjoni sħiħa fuq is-sanzjonijiet.
89. Il-Kummissjoni ssostni li kull allegazzjoni fformulata fl-għaxar aggravju ġiet miċħuda b’mod iddettaljat fir-risposti tagħha għall-aggravji l-oħrajn.
– Analiżi
90. Kif wieħed jista’ jikkonstata meta jaqra l-argumenti tal-partijiet, l-ewwel (fl-ewwel u r-raba’ argumenti), it-tielet u r-raba’ lmenti tal-ewwel parti tat-tmien aggravju, l-ewwel, it-tieni, it-tielet u r-raba’ lmenti tat-tieni parti tat-tmien aggravju, kif ukoll it-tielet, ir-raba’ u l-ħames partijiet tiegħu u fl-aħħar nett l-għaxar aggravju jikkoinċidu kunsiderevolment. Fil-fatt, l-argumenti kollha tar-rikorrenti dwar il-kalkolu tal-multa essenzjalment jolqtu l-eżerċizzju mill-Qorti Ġenerali tas-setgħa tagħha ta’ ġurisdizzjoni sħiħa, l-osservanza tal-prinċipji ta’ proporzjonalità, ta’ nondiskriminazzjoni u ta’ individwalizzazzjoni tal-pieni. Għalhekk issa ser nanalizza l-kwistjoni jekk fis-sentenza appellata l-Qorti Ġenerali effettivament eżerċitax is-setgħa tagħha ta’ ġurisdizzjoni sħiħa kif inhi obbligata jew ikkuntentatx ruħha żbaljatament li toqgħod fuq il-marġni ta’ diskrezzjoni tal-Kummissjoni.
α) L-ewwel parti: drittijiet u obbligi tal-Kummissjoni
91. Jekk, fi ħdan l-istess deċiżjoni tal-Kummissjoni, il-ġurisprudenza teħtieġ, għall-osservanza tal-prinċipji ta’ nondiskriminazzjoni u ta’ proporzjonalità, li l-istess metodu ta’ kalkolu jintuża fir-rigward tal-membri kollha tal-kartell (31), huwa veru li l-Qorti tal-Ġustizzja ripetutament iddeċidiet li “l-prassi deċiżjonali preċedenti tal-Kummissjoni ma sservix bħala kuntest legali għall-multi fil-qasam tal-kompetizzjoni u li d-deċiżjonijiet li jikkonċernaw kawżi oħra jistgħu jagħtu biss indikazzjoni f’dak li jikkonċerna l-eżistenza ta’ diskriminazzjoni” (32).
92. Għalhekk “il-fatt li fil-passat il-Kummissjoni applikat multi ta’ ċertu livell għal ċerti tipi ta’ ksur ma jistax iċaħħadha mill-possibbiltà li tgħolli dan il-livell, jekk żieda tas-sanzjonijiet tkun meħtieġa sabiex tiġi żgurata l-implementazzjoni tal-politika tal-kompetizzjoni tal-Unjoni Ewropea, li hija rregolata biss mir-Regolament tal-Kunsill (KE) Nru 1/2003” (33). Il-Qorti Ġenerali żiedet tgħid (34) li “[i]l-Kummissjoni ma tistax, fil-fatt, tkun obbligata tiffissa multi proporzjonali għall-fatturat u b’koerenza perfetta ma’ dawk iffissati f’każijiet oħra”.
93. Fil-fatt il-Qorti tal-Ġustizzja enfasizzat li “l-implementazzjoni tal-imsemmija politika teżiġi li l-Kummissjoni tkun tista’ tadatta l-livell tal-multi skont il-bżonnijiet tal-politika f’dan il-qasam” (35), partikolarment meta l-livelli applikati preċedentement ma jkunux urew ruħhom dissważivi.
94. Dejjem skont il-Qorti tal-Ġustizzja, għandu jingħad ukoll li “s-serjetà tal-ksur għandha tiġi stabbilita fuq il-bażi ta’ bosta elementi bħal, b’mod partikolari, iċ-ċirkustanzi partikolari tal-kawża, il-kuntest tagħha u l-portata dissważiva ta’ l-ammendi, u dan mingħajr ma ġiet stabbilita lista obbligatorja jew eżawrjenti ta’ kriterji li għandhom jitqiesu f’mod obbligatorju” (36).
95. Għandha tiġi ċċitata wkoll il-ġurisprudenza tal-Qorti Ġenerali, li ntalbet tiddeċiedi dawn il-kwistjonijiet. Hija osservat, ġustament, fis-sentenza Archer Daniels Midland vs Il-Kummissjoni, li, “[f]ir-rigward tal-komparazzjonijiet […] ma’ deċiżjonijiet oħra tal-Kummissjoni mogħtija fil-qasam tal-multi, jirriżulta li dawn id-deċiżjonijiet ma jistgħux ikunu rilevanti fir-rigward tar-rispett tal-prinċipju ta’ trattament ugwali ħlief jekk jiġi ppruvat li l-informazzjoni ċirkustanzjali tal-kawżi relatati ma’ dawn id-deċiżjonijiet l-oħra, bħas-swieq, il-prodotti, il-pajjiżi, l-impriżi u l-perijodi kkonċernati, huma komparabbli ma’ dawk ta’ dan il-każ” (37) (l-enfasi hija tiegħi).
96. Fis-sentenza Tréfilunion vs Il-Kummissjoni (imsejħa akkordju ta’ “Treillis soudés”) (38), il-Qorti Ġenerali ppreċiżat ġustament li “għalkemm huwa deżiderabbli li l-impriżi — sabiex ikunu jistgħu jistabbilixxu l-pożizzjoni tagħhom b’għarfien sħiħ tal-fatti — sabiex ikunu jistgħu jiddeterminaw fid-dettall, skont kwalunkwe sistema li l-Kummissjoni jidhrilha li hija opportuna, il-mod tal-kalkolu tal-multa li imponitilhom, mingħajr ma jkunu obbligati, biex isir dan, li jippreżentaw rikorsi ġudizzjarju kontra d-deċiżjoni tal-Kummissjoni — ħaġa li tkun kontra l-prinċipju ta’ amministrazzjoni tajba – f’dan il-każ u fid-dawl tal-ġurisprudenza ċċitata, elementi li hemm fid-deċiżjoni u tan-nuqqas ta’ kooperazzjoni tar-rikorrenti […] l-ilment li jirrigwarda n-nuqqas ta’ motivazzjoni ma jistax jiġi sostnut” (l-enfasi hija tiegħi).
97. Barra minn hekk, il-Qorti Ġenerali ġustament irrilevat fil-ġurisprudenza tagħha, “kull darba li l-Kummissjoni tiddeċiedi li timponi multi abbażi tad-dritt tal-kompetizzjoni, hija tkun marbuta li tosserva l-prinċipji ġenerali tal-liġi, fost liema hemm il-prinċipji ta’ ugwaljanza fit-trattament u ta’ proporzjonalità, kif interpretati mill-Qrati tal-Unjoni” (39).
98. Biex niġbor fil-qosor il-kunsiderazzjonijiet preċedenti, jiena nikkonstata li l-obbligu ta’ motivazzjoni tal-Kummissjoni, li l-importanza tiegħu għadha kkonfermata mill-ġurisprudenza riċenti Chalkor vs Il-Kummissjoni u KME Germany vs Il-Kummissjoni (imsejħa akkordju tas-“Suq ta’ tubi industrijali/sanitari tar-ram”) kif ukoll dik tal-Qorti ewr. D.B. (40), huwa fil-qalba tar-rilevanza għall-evalwazzjoni tal-osservanza tal-prinċipji ta’ nondiskriminazzjoni u ta’ proporzjonalità, ta’ paragun tad-deċiżjoni kkontestata mad-deċiżjonijiet ta’ qabel tal-Kummissjoni fejn dawn jimponu multa.
99. L-ewwel nett, fis-sentenza Sarrió vs Il-Kummissjoni (41), iċċitata iktar ’il fuq, fil-punt 73 il-Qorti tal-Ġustizzja qalet li “fir-rigward tal-ġurisprudenza msemmja fil-punti 341 u 342 tas-sentenza appellata [(42)], ir-rekwiżiti tal-formalità essenzjali li tikkostitwixxi l-obbligu ta’ motivazzjoni huma sodisfatti meta l-Kummissjoni tindika, fid-deċiżjoni tagħha, l-elementi ta’ evalwazzjoni li ppermettewlha li tqis is-serjetà u t-tul tal-ksur. Fin-nuqqas ta’ dawn l-elementi, id-deċiżjoni tkun ivviżjata minħabba nuqqas ta’ motivazzjoni”.
100. Imbagħad, fil-punt 76 ta’ dik is-sentenza, il-Qorti tal-Ġustizzja żiedet tgħid li “ċertament il-Kummissjoni ma tistax, b’użu esklużiv u mekkaniku ta’ formuli aritmetiċi, iċċaħħad lilha nnifisha mis-setgħa diskrezzjonali tagħha. Madankollu, hija libera li fid-deċiżjoni tagħha tagħmel motivazzjoni li tmur lil hinn mir-rekwiżiti msemmijin fil-punt 73 ta’ din is-sentenza, fost l-oħrajn bl-indikazzjoni taċ-ċifri li ggwidaw, b’mod partikolari għall-effett dissważiv imfittex, l-eżerċizzju tas-setgħa diskrezzjonali tagħha fl-iffissar tal-multi imposti kontra diversi impriżi li pparteċipaw, b’intensità varjabbli, fil-ksur” (l-enfasi hija tiegħi).
101. Fl-aħħar nett, il-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet, fil-punt 77 ta’ dik is-sentenza, li, “[fil-]fatt, jista’ jkun deżiderabbli li l-Kummissjoni tuża din il-fakultà biex tippermetti lill-impriżi li jkunu jafu fid-dettall il-mod tal-kalkolu tal-multa li ġiet imposta fuqhom. B’mod iktar ġenerali, dan jista’ jservi għat-trasparenza tal-azzjoni amministrattiva u jiġi ffaċilitat l-eżerċizzju mill-Qorti Ġenerali tal-ġurisdizzjoni sħiħa tagħha, li għandha tippermettilha li tevalwa, lil hinn mil-legalità tad-deċiżjoni [kkontestata], in-natura proprija tal-multa imposta. Madankollu, din il-fakultà […] ma hijiex ta’ natura li timmodifika l-estensjoni tar-rekwiżiti li jirriżultaw mill-obbligu ta’ motivazzjoni” (l-enfasi hija tiegħi).
102. Għalkemm jirriżulta b’mod ċar minn din il-ġurisprudenza li l-komunikazzjoni mill-Kummissjoni tal-mod tal-kalkolu tal-multa tirrappreżenta biss fakultà “deżiderabbli” li ma tirrigwardax stricto sensu l-obbligu ta’ motivazzjoni, li teħtieġ biss l-indikazzjoni tal-elementi tal-evalwazzjoni li ppermettew lill-Kummissjoni li tkejjel is-serjetà u t-tul tal-ksur (43), wieħed għandu jistaqsi jekk dan ifissirx li l-Kummissjoni tista’ tibqa’ siekta dwar il-metodu tal-kalkolu tal-multa u ma tispjegax b’mod iddettaljat żieda drastika f’multa imposta b’relazzjoni ma’ preċedenti paragunabbli ħafna u dan, fid-dawl tas-sentenzi ċċitati iktar ʼil fuq Chalkor u KME kif ukoll Menarini, billi dawn tal-aħħar ippreċiżaw il-portata tal-obbligu ta’ ġurisdizzjoni sħiħa li jorbot lill-Qorti Ġenerali.
103. Fil-fatt, infakkar li l-Qorti tal-Ġustizzja l-ewwel nett ippreċiżat, fil-punt 60 tas-sentenza Chalkor vs Il-Kummissjoni, iċċitata iktar ’il fuq, li “[i]l-Linji Gwida, li l-Qorti tal-Ġustizzja ddeċidiet li jistabbilixxu regola ta’ kondotta indikattiva tal-prattika li għandha tiġi adottata u li l-amministrazzjoni ma tistax taħrab minnhom, f’każ partikolari, mingħajr ma tagħti raġunijiet li jkunu kompatibbli mal-prinċipju ta’ ugwaljanza fit-trattament [(44)], sempliċement jiddeskrivu l-metodu ta’ eżami tal-ksur li ssegwi l-Kummissjoni u l-kriterji li din tobbliga ruħha li tieħu inkunsiderazzjoni sabiex tiffissa l-ammont tal-multa”
104. F’dan il-kuntest, skont il-punt 61 tas-sentenza Chalkor vs Il-Kummissjoni, iċċitata iktar ’il fuq (kif ukoll skont il-punt 128 tas-sentenza KME Germany et vs Il-Kummissjoni, iċċitata iktar ’il fuq), “l-obbligu ta’ motivazzjoni tal-atti tal-Unjoni […] [f]’dan il-każ, […] jerġa’ għandu importanza partikolari. Hija l-Kummissjoni li għandha timmotiva d-deċiżjoni tagħha u, b’mod partikolari li tispjega r-riflessjoni u l-evalwazzjoni li tkun għamlet tal-elementi meħuda inkunsiderazzjoni […] Il-preżenza ta’ motivazzjoni għandha tiġi vverifikata ex officio mill-qorti” (l-enfasi hija tiegħi).
105. Infakkar ukoll li l-ġurisprudenza tal-Qorti tal-Ġustizzja (45) tippreċiża li “jekk deċiżjoni tal-Kummissjoni li hija parti minn prassi deċiżjonali stabblita tista’ tkun motivata b’mod sommarju, b’mod partikolari permezz ta’ riferiment għal din il-prassi, billi din tmur b’mod sinjifikattiv iktar lil hinn minn deċiżjonijiet preċedenti, huwa għall-Kummissjoni li tiżviluppa r-raġunament tagħha b’mod espliċitu” (l-enfasi hija tiegħi). Mingħajr din l-ispjegazzjoni, l-istħarriġ ta’ ġurisdizzjoni sħiħa isir ferm iktar diffiċli.
106. Fl-aħħar nett, nikkonstata li l-motivazzjoni tal-Kummissjoni tidher nettament iktar trasparenti u ddettaljata meta “tipproponi” multa jew pagament ta’ penalità [fil-proċedura għal ksur doppju (Artikolu 260(2) TFUE)] meta hija “tiddeċiedi” hija stess multa (fil-proċedura fid-dritt tal-kompetizzjoni) (46).
β) It-tieni parti: ġurisdizzjoni sħiħa tal-Qorti Ġenerali
αα) It-teorija fuq is-setgħa ta’ ġurisdizzjoni sħiħa
107. Fit-trattat ta’ Ruma tal-25 ta’ Marzu 1957 (47), il-Qorti tal-Ġustizzja rċeviet fil-qasam ta’ sanzjonijiet, kompetenza partikolari ħafna: il-ġurisdizzjoni sħiħa. B’mod partikolari tippermettilha fir-rigward tad-dritt tal-kompetizzjoni, mhux biss li tannulla jew tikkonferma multa u l-ammont tagħha imma li żżidha jew tnaqqasha.
108. Kif qalet il-Qorti tal-Ġustizzja fil-punt 130 tas-sentenza KME Germany et vs Il-Kummissjoni, iċċitata iktar ’il fuq, “l-istħarriġ ta’ legalità huwa kkompletat mill-ġurisdizzjoni sħiħa, li kienet rikonoxxuta lill-qorti tal-Unjoni mill-Artikolu 17 tar-Regolament Nru 17 u li issa hija rikonoxxuta mill-Artikolu 31 tar-Regolament Nru 1/2003, skont l-Artikolu 261 TFUE. Din il-kompetenza tagħti s-setgħa lill-qorti, apparti mis-sempliċi stħarriġ ta’ legalità tas-sanzjoni, li tissostitwixxi bl-evalwazzjoni tagħha dik tal-Kummissjoni, u konsegwentement, li tħassar, tnaqqas jew iżżid il-multa jew il-penalità imposta [(48)]” (l-enfasi hija tiegħi).
109. Mingħajr ma t-testijiet tat-Trattat jew tar-regolamenti li jagħtu din il-kompetenza lill-Qorti tal-Ġustizzja ma nbidlu (49), il-prinċipji ġenerali tad-dritt tal-Unjoni, id-dħul fis-seħħ tal-Karta (li skont l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 6(1) TUE, issa għandha l-istess valur legali tat-Trattati) u l-ġurisprudenza kemm tal-Qorti ewr. D.B. kif ukoll tal-Qorti tal-Ġustizzja, ikkonfermaw li fir-rigward, b’mod partikolari, tal-multi imposti mill-Kummissjoni fil-qasam tal-kompetizzjoni, il-ġurisdizzjoni sħiħa tal-Qorti tal-Ġustizzja (50) tobbligaha li tuża f’dan ir-rigward id-diskrezzjoni tagħha.
110. Jirriżulta b’mod partikolari mis-sentenza tal-Qorti ewr. D.B. Menarini, iċċitata iktar ’il fuq, li l-istħarriġ ta’ “ġurisdizzjoni sħiħa” jimplika l-poter li tiġi rriformata fil-punti kollha, fil-fatt u fid-dritt, id-deċiżjoni meħuda kif ukoll il-kompetenza li tindirizza l-kwistjonijiet kollha ta’ fatt u ta’ dritt rilevanti għall-kwistjoni li tkun ġiet adita biha l-Qorti Ġenerali.
111. L-imħallef Pinto de Albuquerque, fl-opinjoni ta’ nuqqas ta’ qbil tiegħu fl-istess kawża, jirrileva ġustament li, “mil-lat tal-prinċipji, l-applikazzjoni tas-sanzjonijiet pubbliċi tmur lil hinn mill-funzjonijiet tradizzjonali tal-amministrazzjoni u għandha tirrigwarda qorti. Jekk il-verifika tal-kundizzjonijiet ta’ fatt tal-applikazzjoni ta’ sanzjoni pubblika tista’ tiġi rriżervata għal organu amministrattiv, mingħajr stħarriġ posterjuri rigoruż min-naħa tal-qrati, dawn il-prinċipji [ta’ separazzjoni tal-poteri u tal-legalità tas-sanzjonijiet] kienu jiġu ffalsifikati għal kollox” (l-enfasi hija tiegħi).
112. Bl-istess mod, is-sentenzi ċċitati iktar ʼil fuq Chalkor u KME, ikkonstataw b’mod ċar li l-istħarriġ ta’ ġurisdizzjoni sħiħa tal-Qorti Ġenerali jfisser stħarriġ kemm ta’ dritt kif ukoll ta’ fatt kif ukoll id-diskrezzjoni tal-evalwazzjoni tal-provi, tal-annullament tad-deċiżjoni kkontestata u t-tibdil tal-ammont tal-multi (51).
113. Kif irrilevat l-Avukat Ġenerali Kokott (52), il-kwistjoni jekk il-Qorti Ġenerali eżerċitatx sew l-istħarriġ ta’ ġurisdizzjoni sħiħa hija “kwistjoni verament ta’ liġi […]. Din tirrigwarda l-portata tar-rekwiżiti legali li jirrigwardaw l-eżami mill-Qorti Ġenerali ta’ allegazzjoni ta’ diskriminazzjoni u, b’mod partikolari, tal-portata tal-istħarriġ li l-Qorti Ġenerali tagħmel f’dan ir-rigward fil-konfront tal-Kummissjoni. Din il-kwistjoni, li tkompli toħloq diskussjoni, qiegħda fil-fatt taħt attenzjoni dejjem tikber b’mod partikolari fid-dawl tal-[Karta] […] L-Artikolu 47 ta’ din il-Karta […] jiggarantixxi d-dritt fundamentali għal protezzjoni ġudizzjarja effettiva, li hija wkoll rikonoxxuta bħala prinċipju ġenerali tad-dritt tal-Unjoni [(53)]. Dan id-dritt fundamentali jinvolvi, inter alia, id-dritt li qorti indipendenti tistħarreġ id-deċiżjonijiet amministrattivi fil-kuntest ta’ smigħ xieraq” (l-enfasi hija tiegħi).
114. Barra minn hekk, skont l-Artikolu 49(3) tal-Karta, fuq il-prinċipji ta’ legalità u proporzjonalità ta’ reati u l-pieni, il-qorti tal-Unjoni hija obbligata li tiggarantixxi l-effettività tal-prinċipju li “[s-]severità tal-piena m’għandhiex tkun sproporzjonata għar-reat”.
115. Minbarra dan, il-Qorti EDB iddeċidiet ukoll li l-istħarriġ ta’ sanzjoni amministrattiva tfisser li l-qorti tivverifika u tanalizza b’mod iddettaljat l-adegwatezza tas-sanzjoni fir-rigward tal-ksur imwettaq, filwaqt li jittieħdu inkunsiderazzjoni l-parametri rilevanti, inkluża l-proporzjonalità tas-sanzjoni stess u, jekk ikun il-każ, li tissostitwixxiha (ara s-sentenza Menarini, iċċitata iktar ’il fuq, punti 64 sa 66).
116. Bl-istess mod, fid-dritt tal-Unjoni, il-prinċipju tal-proporzjonalità, li jagħmel parti mill-prinċipji ġenerali tad-dritt tal-Unjoni (u sanċit mill-Karta) jeħtieġ li l-atti tal-istituzzjonijiet tal-Unjoni ma jaqbżux il-limiti li huma xieraq u meħtieġa għat-twettiq tal-għanijiet leġittimi segwiti mil-leġiżlazzjoni inkwistjoni, billi, meta jkun hemm għażla bejn diversi miżuri xierqa, wieħed għandu jirrikorri għal dik l-inqas stretta, u li l-inkonvenjenti kkawżati ma għandhomx ikunu sproporzjonati mal-għanijiet mixtieqa (54).
117. Fil-kuntest tal-proċeduri ta’ implementazzjoni tar-regoli tal-kompetizzjoni, l-applikazzjoni tal-prinċipju ta’ proporzjonalità tfisser li l-emenda imposta fuq kumpannija ma tkunx sproporzjonata fir-rigward tal-għanijiet segwiti mill-Kummissjoni u li l-ammont tagħha jkun proporzjonat mal-ksur, filwaqt li tittieħed inkunsiderazzjoni, b’mod partikolari, is-serjetà tiegħu. Għal dan l-iskop, il-Qorti Ġenerali għandha teżamina l-elementi kollha rilevanti, bħall-aġir tal-impriża u r-rwol li hija għandha fit-twaqqif tal-prattika antikompetittiva, id-daqs tagħha, il-valur tal-merkanzija kkonċernata jew ukoll il-profitt li hija setgħet tieħu mill-ksur imwettaq kif ukoll l-għan ta’ dissważjoni mfittex u r-riskji li joħloq il-ksur ta’ dan it-tip għall-għanijiet tal-Unjoni.
118. Fi kliem ieħor, il-Qorti Ġenerali għandha teżerċita kompletament il-ġurisdizzjoni sħiħa tagħha fil-kuntest tal-evalwazzjoni tal-proporzjonalità tal-ammont tal-multa (55).
119. Barra minn dan, il-prinċipju tan-nondiskriminazzjoni “jeżiġi li sitwazzjonijiet komparabbli ma jiġux ittrattati b’mod differenti u li sitwazzjonijiet differenti ma jiġux ittrattati b’mod ugwali, sakemm tali trattament ma jkunx oġġettivament iġġustifikat” (56).
120. Dan ifisser żewġ affarijiet. L-ewwel nett li l-motivazzjoni tal-Kummissjoni tagħmilha possibbli għall-Qorti Ġenerali li teżerċita d-diskrezzjoni tagħha tan-natura proporzjonata u mhux diskriminatorja tal-multa. Kif qalet il-Qorti tal-Ġustizzja, “l-motivazzjoni rikjesta mill-Artikolu 253 KE [issa l-Artikolu 296 TFUE] għandha tiġi adattata għan-natura tal-att inkwistjoni u għandha turi b’mod ċar u inekwivoku r-raġunament tal-istituzzjoni, awtriċi tal-att, b’mod li tippermetti lill-partijiet ikkonċernati li jsiru jafu l-ġustifikazzjonijiet tal-miżura meħuda u lill-qorti kompetenti li teżerċita l-istħarriġ tagħha” (57) (l-enfasi hija tiegħi), fil-każ tagħna tal-lum, l-istħarriġ ta’ ġurisdizzjoni sħiħa.
121. Dan ifisser ukoll li d-diskrezzjoni tal-Qorti Ġenerali tkun biżżejjed indipendenti minn dik adottata mill-Kummissjoni peress li ma toqgħodx biss fuq l-ammont iffissat mill-Kummissjoni – b’mod relattivament astratt, kif donnu huwa l-ammont bażiku f’din il-kawża – u lanqas ma tħossha marbuta mal-kalkoli ta’ din tal-aħħar jew il-kunsiderazzjonijiet li tkun ħadet inkunsiderazzjoni fid-determinazzjoni ta’ din il-multa (58).
122. Kif qalet ġustament il-Qorti Ġenerali fil-kawża Volkswagen vs Il-Kummissjoni (59) (fejn l-appell kien ġie miċħud mill-Qorti tal-Ġustizzja), “fil-fatt, fil-kuntest tal-kompetenza tagħha fil-kwistjoni, hija l-Qorti Ġenerali li għandha tevalwa hija stess iċ-ċirkustanzi tal-każ sabiex jiġi ddeterminat l-ammont tal-multa” (l-enfasi hija tiegħi). Fl-imsemmija sentenza, il-Qorti Ġenerali – fid-dawl taċ-ċirkustanzi u l-kunsiderazzjonijiet meta ddeċidiet dwar l-eżerċizzju tal-ġurisdizzjoni sħiħa – ikkunsidrat li kien iġġustifikat li tniżżel l-ammont tal-multa minn ECU 102 000 000 għal EUR 90 000 000.
123. Kif qal ġustament l-Avukat Ġenerali Mengozzi (60), “il-kundizzjonijiet li fihom il-qrati [tal-Unjoni] jistgħu jeżerċitaw ġurisdizzjoni sħiħa ma jistgħux jiġu ddefiniti b’linji gwida tal-Kummissjoni li jikkostitwixxu att ta’ organizzazzjoni interna ta’ dik l-istituzzjoni” u li tikkostitwixxi biss ‘soft law’ (61), filwaqt li, kif jikteb l-Avukat Ġenerali Bot (62), fil-verità, il-Qorti Ġenerali “tillimita ruħha ta’ spiss biex teżamina jekk il-Kummissjoni applikatx b’mod korrett il-metodoloġija li stabbilixxiet [hija stess] fil-linji gwida tagħha [meta] l-iffissar tal-ammont tal-multa ma jfissirx normalment evalwazzjonijiet ekonomiċi kumplessi li għandhom jiġu rriżervati għall-Kummissjoni u suġġetti għal stħarriġ ġudizzjarju ristrett”.
124. Spiss jitressaq l-argument kontra l-approċċ rakkomandat f’dawn il-konklużjonijiet, jiġifieri li l-Qorti Ġenerali ma għandhiex jew ma tistax “tindaħal” fl-iffissar tal-multa, u minħabba dan il-fatt fil-politika tal-kompetizzjoni, li hija r-responsabbiltà biss tal-Kummissjoni. Jiena ma naqbilx ma’ dan ir-raġunament billi l-Qorti Ġenerali tiddeċiedi biss fuq każ partikolari. Għalhekk il-Kummissjoni żżomm il-kompetenzi tagħha kollha biex tiddefinixxi u tapplika l-politika ġenerali tagħha f’każijiet oħrajn.
125. Nikkonkludi minn dak li ntqal u partikolarment fuq il-bażi tal-punti 62 tas-sentenza Chalkor vs Il-Kummissjoni, iċċitata iktar ʼil fuq, u 129 tas-sentenza KME Germany et vs Il-Kummissjoni, iċċitati iktar ’il fuq, li, fil-fehma tiegħi, fl-istħarriġ tagħha, il-Qorti Ġenerali ma tistax toqgħod fuq il-marġni ta’ diskrezzjoni li għandha l-Kummissjoni jew l-uniku żball manifest ta’ diskrezzjoni li allegatament wettqet fir-rigward tal-għażla tal-elementi meħudin inkunsiderazzjoni fl-applikazzjoni tal-kriterji msemmijin fil-linji gwida tal-1998 jew l-evalwazzjoni ta’ dawn l-elementi, u toqgħod lura milli teżerċita stħarriġ fil-fond kemm tad-dritt kif ukoll ta’ fatt jew li ma teħtieġx li l-Kummissjoni tispjega l-bidla tal-politika tagħha tal-multi f’każ speċifiku.
126. Fi kwalunkwe każ, skont il-ġurisprudenza tal-Qorti Ġenerali – anki jekk il-Qorti Ġenerali tista’ l-iktar, jekk ikun il-każ, tagħmel riferiment għas-“‘setgħa diskrezzjonali’, għall-‘marġni ta’ diskrezzjoni sostanzjali’ jew għall-‘marġni ta’ diskrezzjoni wiesgħa’ tal-Kummissjoni [li fil-fehma tiegħi ma għandhiex tagħmel iktar], tali riferimenti [ma għandhomx] [i]fixklux lill-Qorti Ġenerali milli teżerċita l-istħarriġ sħiħ, fil-liġi u fil-fatt, kif għandha tagħmel” (63) (l-enfasi hija tiegħi)
127. Fil-punt 78 tas-sentenza Chalkor vs Il-Kummissjoni tagħha, iċċitata iktar ’il fuq, il-qorti ddeċidiet li “l-Qorti Ġenerali ma llimitatx ruħha għall-istħarriġ ta’ konformità mal-Linji Gwida, iżda stħarrġet hi stess, fil-punt 145 tas-sentenza appellata, l-adegwatezza tas-sanzjoni”.
128. Il-Qorti tal-Ġustizzja fakkret ukoll fis-sentenza SCA Holding vs Il-Kummissjoni (64) li “il-Qorti Ġenerali hija kompetenti biex tevalwa, fil-qafas tal-poter ta’ ġurisdizzjoni sħiħa li huwa rrikonoxxut fil-konfront tagħha mill-Artikoli 172 tat-Trattat KE [li issa sar l-Artikolu 261 TFUE] u 17 tar-Regolament 17 [l-Artikolu 31 tar-Regolament Nru 1/2003], in-natura xierqa tal-ammont tal-multi. Din l-aħħar evalwazzjoni tista’ tiġġustifika l-produzzjoni u t-teħid inkunsiderazzjoni ta’ elementi kumplimentari ta’ informazzjoni li ċ-ċitazzjoni tagħhom fid-deċiżjoni bħala tali ma hijiex meħtieġa taħt l-obbligu ta’ motivazzjoni stabbilit fl-Artikolu 190 tat-Trattat [li issa sar l-Artikolu 296 TFUE]” (l-enfasi hija tiegħi).
129. Il-Qorti Ġenerali għandha b’hekk tikkunsidra hija stess jekk il-multa hijiex adegwata u proporzjonata u hija obbligata li tikkonstata hija stess li l-elementi kollha rilevanti għall-finijiet tal-kalkolu tal-multa ġewx effettivament meħudin inkunsiderazzjoni mill-Kummissjoni, peress li l-Qorti Ġenerali għandha wkoll b’dan il-mod tkun tista’ tmur għall-fatti u għaċ-ċirkustanzi mressqin mir-rikorrenti quddiemha (65).
130. Fuq kollox il-Qorti Ġenerali diġà rraġunat b’dan il-mod fir-rigward ta’ ċerti każijiet.
131. Fis-sentenza Romana Tabacchi (66) (li ma kinitx suġġett ta’ appell quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja), hija kkunsidrat ġustament li l-“ġurisdizzjoni sħiħa mogħtija, b’applikazzjoni tal-Artikolu 229 KE [issa l-Artikolu 261 TFUE], lill-Qorti Ġenerali mill-Artikolu 31 tar-Regolament Nru 1/2003 tawtorizza lil din tal-aħħar, lil hinn mis-sempliċi stħarriġ tal-legalità tas-sanzjoni li tippermetti biss li jiġi miċħud ir-rikors ta’ annullament jew li jiġi annullat l-att ikkontestat, li tissostitwixxi l-evalwazzjoni tagħha għal dik tal-Kummissjoni, u konsegwentement, li tirriforma l-att ikkontestat, anki fin-nuqqas ta’ annullament, meta jitqiesu ċ-ċirkustanzi kollha fattwali, billi tiġi mmodifikata b’mod partikolari l-multa imposta meta l-kwistjoni tal-ammont tagħha tkun suġġetta għall-evalwazzjoni tagħha. […] min-natura tiegħu stess, l-iffissar ta’ multa mill-Qorti Ġenerali ma huwiex eżerċizzju aritmetiku preċiż. Barra minn hekk, il-Qorti Ġenerali ma hijiex marbuta bil-kalkoli tal-Kummissjoni u lanqas mil-linji gwida tagħha meta hija tiddeċiedi permezz tal-ġurisdizzjoni sħiħa tagħha […] iżda għandha tagħmel l-evalwazzjoni tagħha stess, waqt li tieħu inkunsiderazzjoni ċ-ċirkustanzi kollha tal-każ (l-enfasi hija tiegħi).
132. Fil-punti 283 sa 285 ta’ dik is-sentenza, il-Qorti Ġenerali tikkonkludi li “[m]eta jitqiesu dawn iċ-ċirkustanzi, il-Qorti Ġenerali tikkunsidra li multa ta’ ammont ta’ EUR 2.05 miljun, kif imposta mill-Kummissjoni fl-20 ta’ Ottubru 2005, hija ta’ tali natura li twassal, fiha nfisha, għall-istralċ tar-rikorrenti u, bħala konsegwenza, għall-għibien tagħha mis-suq, li barra minn hekk jidher li jista’ jkollha riperkussjonijiet importanti, imsemmija mir-rikorrenti fil-kuntest tal-ħames motiv tagħha […]. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, meta jitqies b’mod partikolari l-effett kumulattiv tal-illegalitajiet li ġew ikkonstatati qabel kif ukoll il-kapaċità finanzjarja dgħajfa tar-rikorrenti, il-Qorti Ġenerali tikkunsidra li tkun saret evalwazzjoni ġusta taċ-ċirkustanzi kollha tal-każ billi jiġi ffissat l-ammont finali tal-multa imposta fuq ir-rikorrenti għal EUR 1miljun. Fil-fatt, multa ta’ tali ammont ma tippermettix li jitrażżan b’mod effikaċi l-aġir illegali tar-rikorrenti, b’mod li ma huwiex negliġibbli u li jibqa’ suffiċjentement dissważiv. Kull multa ogħla minn dan l-ammont tkun sproporzjonata fir-rigward tal-ksur li bih ġiet akkużata r-rikorrenti meta jiġi evalwat fit-totalità tiegħu […]. F’din il-kawża, multa ta’ ammont ta’ EUR 1 miljun tikkostitwixxi l-penali ġusta għall-aġir li bih hija akkużata r-rikorrenti” (l-enfasi hija tiegħi) (67).
133. Fis-sentenza Groupe Danone vs Il-Kummissjoni (imsejħa l-akkordju tas-“Suq Belġjan tal-birra”), iċċitata iktar ’il fuq, il-Qorti tal-Ġustizzja ċaħdet l-aggravju fl-appell ibbażat fuq l-allegat ksur, min-naħa tal-Qorti Ġenerali, tar-regola ne ultra petita, fil-kuntest tat-tibdil, minn din tal-aħħar, fil-modi ta’ applikazzjoni ta’ koeffiċjent minħabba ċirkustanzi attenwanti fin-nuqqas ta’ talba f’dan is-sens, minħabba s-sempliċi raġuni li, sakemm il-kwistjoni tal-ammont tal-multa kienet suġġetta għall-evalwazzjoni tagħha, il-Qorti Ġenerali kienet awtorizzata, fil-kuntest tal-applikazzjoni tal-Artikolu 229 KE (li issa huwa l-Artikolu 261 TFUE) u tar-Regolament tal-Kunsill Nru 17, li warajh ġie r-Regolament Nru 1/2003, sabiex tneħħi, tnaqqas jew iżżid l-ammont tal-multa imposta mill-Kummissjoni (68).
134. Kif ġustament enfasizza l-Avukat Ġenerali Mengozzi (69), din l-evalwazzjoni tinftiehem faċilment jekk wieħed jikkonċepixxi l-funzjoni ta’ ġurisdizzjoni sħiħa bħala garanzija supplimentari għall-benefiċċju tal-impriżi għal stħarriġ intens massimu minn qorti indipendenti u imparzjali tal-ammont tal-multa li tiġi imposta fuqhom. Din id-deskrizzjoni ta’ ġurisdizzjoni sħiħa tal-Qorti Ġenerali bħala “garanzija supplementari” diġà ġiet ikkonfermata mill-Qorti tal-Ġustizzja fil-kuntest tad-definizzjoni tal-portata tad-drittijiet tad-difiża tal-impriżi quddiem il-Kummissjoni fil-konfront tal-impożizzjoni tal-multi (70).
135. Jiena naqbel ukoll mal-Avukat Ġenerali Mengozzi meta jgħid fil-konklużjonijiet tiegħu fil-kawża Il-Kummissjoni vs Tomkins, iċċitata iktar ’il fuq, li din id-deskrizzjoni tista’ tfisser biss li permezz tal-kontestazzjoni tal-ammont tal-multa quddiem il-Qorti Ġenerali, l-impriżi, meta jafu sew l-ammont preċiż iffissat mill-Kummissjoni, għandhom il-possibbiltà li jqajmu kull kritika, kemm fuq il-livell tal-legalità kif ukoll tal-opportunità, fuq il-kalkolu ta’ dan l-ammont magħmul mill-Kummissjoni, b’mod li tista’ tiġi influwenzata b’kull mezz ta’ difiża, lil hinn mir-restrizzjonijiet inerenti fl-istħarriġ tal-legalità, il-konvinzjoni tal-qorti dwar l-ammont xieraq tal-multa (71). Kif iżid jgħid ġustament ukoll, sabiex din il-funzjoni ta’ garanzija supplimentari tkun effettiva, il-Qorti Ġenerali għandha tkun awtorizzata (72), li tieħu inkunsiderazzjoni ċ-ċirkustanzi kollha ta’ fatt, inklużi, pereżempju, ċirkustanzi li jiġu wara d-deċiżjoni kkontestata quddiemha (73), fejn, fil-prinċipju, ir-restrizzjonijiet inerenti fl-istħarriġ tal-legalità ma jippermettulhiex tagħmel dan (74).
136. Insemmi wkoll is-sentenza tal-Qorti Ġenerali fil-kawża Siemens Österreich et vs Il-Kummissjoni (imsejħa l-akkordju tas-“Switchgear insulat bil-gass”) (75) fejn hija straħet fuq il-prinċipju ta’ individwalità tal-pieni u s-sanzjonijiet u ddeċidiet li f’dan ir-rigward “b’mod kuntrarju għal dak li tippretendi l-Kummissjoni […] hija ma tistax tiddetermina liberament l-ammonti pagabbli in solidum. Fil-fatt, mill-prinċipju ta’ individwalità tal-pieni u tas-sanzjonijiet, […] jirriżulta li kull kumpannija għandha tkun tista’ tiddeduċi mid-deċiżjoni li timponi multa fuqha pagabbli in solidum ma’ kumpannija jew iktar, is-sehem li hija ser ikollha tħallas fir-relazzjoni mal-ko-debituri in solidum tagħha, ladarba dan ma jkunx sar mill-Kummissjoni. Għal dan il-għan, il-Kummissjoni għandha b’mod partikolari tippreċiża l-perijodi li matulhom il-kumpanniji kkonċernati huma (ko)responsabbli għal aġir illegali ta’ impriżi li pparteċipaw fl-akkordju u, fejn xieraq, il-livell ta’ responsabbiltà tal-imsemmija kumpanniji għal dan l-aġir […]. Għaldaqstant, f’dan il-każ, il-Kummissjoni kellha tieħu inkunsiderazzjoni konstatazzjonijiet li hija għamlet, fil-premessa 468 tad-deċiżjoni kkontestata, dwar il-perijodi ta’ responsabbiltà komuni tal-kumpanniji differenti li jifformaw parti mill-impriża VA Tech sabiex tiffissa l-ammonti pagabbli in solidum minn dawk il-kumpanniji. Dawn l-ammonti għandhom jirriflettu, kemm jista’ jkun, il-piż tal-partijiet differenti tar-responsabbiltà li jikkondividu l-imsemmija kumpanniji, kif identifikati fl-imsemmija premessa”.
137. Għalhekk il-Qorti Ġenerali għamel analiżi ddettaljata tad-deċiżjoni tal-Kummissjoni u kkritikat kemm l-għażla tad-destinatarji tal-multa kif ukoll id-determinazzjoni tal-ammonti li huma kienu dovuti jħallsu.
138. Fil-punt 166 tas-sentenza tagħha, mingħajr ma rriferiet għal ebda marġni ta’ diskrezzjoni tal-Kummissjoni, ikkonkludiet “billi żammet lil Reyrolle, SEHV u Magrini responsabbli in solidum għall-ħlas ta’ multa f’ammont li jeċċedi b’mod ċar ir-responsabbilità komuni tagħhom, billi ma żammitx lil Siemens Österreich u KEG responsabbli in solidum għall-ħlas tal-multa imposta fuq SEHV u fuq Magrini u billi ma żammitx lil Reyrolle responsabbli waħedha għal parti mill-multa imposta fuqha, il-Kummissjoni kisret il-prinċipju ta’ individwalità tal-pieni u tas-sanzjonijiet”.
139. Eżempju ieħor hija s-sentenza tal-qorti Ġenerali Brasserie nationale et vs Il-Kummissjoni(76) fejn hija ddeċidiet li “il-Qorti Ġenerali hija obbligata li tistħarreġ jekk l-ammont tal-multa imposta huwiex proporzjonat fir-rigward tas-serjetà u t-tul tal-ksur u li tpoġġi f’bilanċ s-serjetà tal-ksur u ċ-ċirkustanzi invokati mir-rikorrent”.
140. Fis-sentenza tagħha Parker Pen vs Il-Kummissjoni (77), li ngħatat qabel l-eżistenza tal-linji gwida, wara analiżi tal-multa inkwistjoni, il-Qorti Ġenerali kkonkludiet “il-multa ta’ ECU 700 000 imposta fuq ir-rikorrenti [ma kinitx] adegwata meta wieħed jikkunsidra b’mod partikolari d-dħul mill-bejgħ baxx ikkonċernat mill-ksur, u li [kien] iġġustifikat, fl-eżerċizzju tal-ġurisdizzjoni sħiħa tagħha, li tnaqqas għal ECU 400 000 l-ammont tal-multa imposta fuq Parker”.
141. Fil-kawża Ventouris vs Il-Kummissjoni (imsejħa l-akkordju tal-“Laneċ Griegi”), iċċitata iktar ’il fuq, li ma kinitx ġiet appellata, il-Qorti Ġenerali kkonkludiet, din id-darba wara l-introduzzjoni tal-linji gwida, li l-multa inkwistjoni kellha titnaqqas għal raġunijiet ta’ ekwità u ta’ proporzjonalità. Billi f’sentenza waħda, il-Kummissjoni kienet issanzjonat żewġ ksur distinti, dawn iż-żewġ raġunijiet ta’ ekwità u proporzjonalità kienu jeżiġu li impriża li ma kinitx pparteċipat ħlief fi ksur wieħed kellha tiġi kkundannata inqas severament minn dawk li kienu pparteċipaw fi tnejn. Skont il-Qorti Ġenerali, meta l-Kummissjoni kkalkulat il-multi minn ammont bażiku wieħed għall-impriżi kollha, adattati skont id-daqs rispettiv tagħhom, imma mingħajr ma ssir ebda distinzjoni skont il-parteċipazzjoni tagħhom fi ksur wieħed jew iżjed issanzjonat, il-Kummissjoni ssuġġettat l-impriża li kienet ġiet iddikjarata responsabbli li pparteċipat fi ksur wieħed biss għal multa sproporzjonata fir-rigward tal-importanza tal-ksur imwettaq (78).
142. Għall-kuntrarju (u dan wara s-sentenzi ċċitati iktar ʼil fuq Chalkor u KME kif ukoll Menarini!), il-Qorti Ġenerali kkonkudiet fil-kawża Dow Chemical vs Il-Kummissjoni (imsejħa l-akkrodju tal-“Gomma ta’ kloroprene”) (79) li “f’dan il-każ, f’dan l-istadju, ma hijiex kwistjoni għall-Qorti Ġenerali, fin-nuqqas ta’ kull konstatazzjoni ta’ illegalità tad-deċiżjoni kkontestata, kif kien il-każ fil-kawża li tat lok għas-sentenza BASF u UCB vs Il-Kummissjoni [(80)] li tikkalkula mill-ġdid l-ammont tal-multa imposta fuq ir-rikorrenti, imma li tistħarreġ il-legalità tal-applikazzjoni, mill-Kummissjoni, tal-linji gwida tal-2006 għas-sitwazzjoni tagħha” (l-enfasi hija tiegħi), approċċ li wieħed isib fis-sentenza appellata.
143. Nirrileva li stħarriġ veru tal-multa mill-Qorti Ġenerali fil-kuntest tas-setgħa tagħha ta’ ġurisdizzjoni sħiħa huwa iktar u iktar meħtieġ issa li l-ammont tal-multi impost mill-Kummissjoni qiegħed dejjem jikber. Mingħajr ma rrid ikun eżawrjenti, niċċita ftit eżempji: fil-kawża Microsoft (li ssemmiet mill-Kummissjoni fis-seduta) ġiet imposta multa fuq Microsoft ta’ EUR 497 miljun fl-2004, li magħha jiżdied pagament ta’ penalità ta’ EUR 280.5 miljun fl-2006, pagament ta’ penalità ta’ EUR 899 miljun fl-2008 kif ukoll multa ta’ EUR 561 miljun fl-2013 (81). Intel, min-naħa tagħha rċeviet multa ta’ EUR 1.06 biljun (82). Il-multa ta’ Saint-Gobain fl-2008 kienet ta’ EUR 869 miljun (b’EUR 1.38 biljun għall-akkordju “Ħġieġ tal-karozzi” fit-total) (83), dik ta’ Siemens fl-2007 kienet iktar minn EUR 396 miljun (b’EUR 750 miljun għall-akkordju “Switchgear insulat bil-gass” fit-total) (84). Fl-akkordji tal-manifatturi tal-lifts, il-multi kienu fit-total kważi ta’ biljun euro (85). Fl-aħħar nett, fl-2012 il-Kummissjoni imponiet multa ta’ EUR 1.47 biljun fuq iż-żewġ kartelli tal-produtturi ta’ tubi katodiċi għas-settijiet tat-televiżjoni u skrins tal-kompjuter (86).
144. Fir-rigward tal-importanza tal-istħarriġ mill-Qorti Ġenerali tal-kalkolu ta’ emendi rrakkomandati f’dawn il-konklużjonijiet, nista’ nfakkar li l-Avukat Ġenerali Tizzano fil-kawża Dansk Rørindustri et vs Il-Kummissjoni(87), innota li l-eżami tagħha f’dik il-kawża “preċiżament juri li l-metodu ta’ kalkolu applikat mill-Kummissjoni jippreżenta ċertu riskju mill-angolu tal-ekwità tas-sistema […]. Ma jidhirlix li huwa għal kollox koerenti mar-rekwiżiti tal-individwalizzazzjoni u l-progressività tal-‘piena’ […] li f’dawn il-kawżi, parti mill-operazzjonijiet ta’ kalkolu għandha n-natura essenzjalment formali u astratta u b’hekk ma tolqotx konkretament l-ammont finali tal-multa. Wieħed lanqas ma jista’ jinjora li, għall-istess raġuni, hemm ir-riskju li l-għan ta’ trasparenza ikbar, li jsegwu l-linji gwida, ma jitlaħaqx għal kollox […]. Barra minn hekk, dan it-tħarrix [tal-politika tal-Kummissjoni fil-qasam tal-multi li hija iktar rigoruża u nbidlet f’żieda fil-livell tal-multi], billi huwa bbażat fuq metodoloġija ta’ kalkolu bbażat fuq ammonti mħallsa f’daqqa, joħloq ir-riskju li jolqot l-iktar l-impriżi żgħar u medji […]. Għalhekk tinħoloq sitwazzjoni ġdida u iktar problematika fir-rigward tal-fażi li matulha l-metodoloġija segwita mill-Kummissjoni ma tinvolvix, fil-prinċipju, qabża, fil-kalkolu tal-limitu ta’ 10 % tad-dħul mill-bejgħ globali, b’mod li hija għamlet iktar faċli u immedjat it-teħid inkunsiderazzjoni, fl-ammont tal-emenda, tal-kumpless taċ-ċirkustanzi fattwali […]. Għalhekk wieħed għandu jistaqsi jekk il-konsegwenzi indikati fl-approċċ ġdid tal-politika tal-multi jirrendux opportun approċċ differenti li jippermetti li jiġu ggaranti fil-każijiet kollha riżultati li jikkonformaw mal-eżiġenzi ta’ ekwità u man-natura raġonevoli tas-sanzjoni” (l-enfasi hija tiegħi).
145. Il-kritika inċiżiva tal-Avukat Ġenerali Tizzano f’dik il-kawża turi b’mod ċar li mhux biss huwa deżiderabbli jew permissibbli imma għal kollox meħtieġ li l-Qorti Ġenerali teżerċita kompletament (88) u indipendentement l-istħarriġ tagħha tal-multi tal-Kummissjoni (89).
ββ) L-applikazzjoni tat-teorija dwar is-setgħa ta’ ġurisdizzjoni sħiħa għall-proċess inkwistjoni
146. Għall-evalwazzjoni tal-istħarriġ tal-multa mill-Qorti Ġenerali u l-motivi tar-rikorrenti dwar il-ksur tal-prinċipji ta’ proporzjonalità, ta’ nondiskriminazzjoni, ta’ individwalizzazzjoni tal-pieni kif ukoll dwar l-obbligu ta’ motivazzjoni tal-Kummissjoni fuq l-ammont tal-multa, hemm bżonn li mmorru lura għad-deċiżjoni kkontestata.
147. Fil-premessa 756 tad-deċiżjoni kkontestata, il-Kummissjoni indikat li l-prattika abbużiva setgħet tiġi deskritta bħala ksur serju ħafna, anki għalkemm hija ma kinitx neċessarjament ta’ serjetà uniformi matul il-perijodu ta’ ksur kollu. Fil-premessa 757, il-Kummissjoni kkuntentat ruħha li tgħid li l-ammont bażiku tal-multa li kellu jiġi impost fuq ir-rikorrenti, biex jirrifletti s-serjetà tal-ksur, għandu — “fid-dawl taċ-ċirkustanzi speċifiċi tal-każ” — jiġi ffissat fl-ammont ta’ EUR 90 miljun.
148. Quddiem il-Qorti Ġenerali, ir-rikorrenti sostnew li l-Kummissjoni kienet kisret il-prinċipji tal-individwalizzazzjoni tal-pieni, ta’ proporzjonalità u ta’ ugwaljanza fit-trattament kif ukoll l-obbligu tagħha ta’ motivazzjoni meta ffissat l-ammont bażiku tal-multa f’EUR 90 miljun. Fl-ewwel lok, dan l-ammont bażiku tal-multa impost fuq Telefónica fuq il-bażi tas-serjetà tal-ksur jirrappreżenta t-tieni l-ogħla ammont bażiku qatt impost fil-qasam ta’ abbuż ta’ pożizzjoni dominanti. Min-naħa l-oħra, dan l-ammont kien rispettivament disa’ jew għaxar darbiet ikbar mill-ammont bażiku tal-multa imposta fl-2003 fuq Deutsche Telekom u fuq Wanadoo Interactive għall-prattiċi ta’ abbuż ta’ pożizzjoni dominanti fl-istess settur, meta i) dawn iż-żewġ deċiżjonijiet bħal dik li kkundannat lil Telefónica ġew adottati fuq il-bażi tal-linji gwida tal-1998 u b’hekk applikat l-istess regoli ta’ kalkolu, ii) il-linji inkwistjoni fit-tliet kawżi żviluppaw b’mod parzjalment simultanju u huma ta’ natura simili, u iii) it-tliet kawżi jirrigwardaw is-swieq ta’ aċċess għall-internet fi Franza, fil-Ġermanja u fi Spanja, li għandhom xebh qawwi f’termini ta’ dimensjonijiet, ta’ importanza ekonomika u ta’ fażi ta’ tkabbir. L-isproporzjon manifest bejn l-ammont bażiku fil-konfront ta’ Telefónica u dawk ikkunsidrati fir-rigward ta̕ Wanadoo Interactive u ta’ Deutsche Telekom terġa’ huwa iktar gravi għall-fatt li, fil-każ ta’ Telefónica, l-ammont bażiku żdied b’25 % għall-effett dissważiv, żieda li ma ġietx applikata la fir-rigward ta’ Wanadoo Interactive u lanqas fir-rigward ta’ Deutsche Telekom, minkejja d-dimensjoni ta’ dawn l-impriżi. Fid-dawl tal-effett dissważiv, l-ammont tal-multa imposta fuq Telefónica inkunsiderazzjoni tas-serjetà tal-ksur (EUR 112.5 miljun) hija fl-aħħar mill-aħħar rispettivament 12.5 darbiet u 11.25 darbiet ikbar mill-multa imposta fuq Wanadoo Interactive u fuq Deutsche Telekom rispettivament għall-prattiċi ta’ abbuż ta’ pożizzjoni dominanti ta’ natura analoga, u anki iktar serja.
149. Barra minn hekk, skont ir-rikorrenti, in-natura eċċessiva tal-ammont bażiku ta’ EUR 90 miljun tal-multa imposta fuq Telefónica kienet terġa’ iktar evidenti jekk wieħed iqabblu ma’ dak iffissat fil-kawża Deutsche Post AG fl-2001 (90). F’din il-kawża, il-Kummissjoni qabdet ammont bażiku ta’ EUR 12-il miljun biss, mentri kienet irrikonoxxiet b’mod partikolari: i) li l-ksur kien deskritt bħala “serju”; ii) li l-iskontijiet ta’ fedeltà mogħtija minn impriżi f’pożizzjoni dominanti “kienu ġew ikundannati diversi drabi mill-Qorti tal-Ġustizzja”, u iii) li “l-politika tal-iskontijiet u tal-prezzijiet li wettqet Deutsche Post AG kellha riperkussjonijiet negattivi importanti ħafna fuq il-kompetizzjoni”, li ppermetta lil [Deutsche Post AG] li tibqa’ żżomm sehem mis-suq Ġermaniż fejn jintbagħtu pakketti postali għall-bejgħ bil-korrispondenza li nżamm għal iktar minn 85 %.
150. X’qalet il-Qorti Ġenerali fuq dan?
151. L-ewwel nett, għal dak li jirrigwarda l-prinċipju tan-nondiskriminazzjoni, fil-punti 424 sa 427 tas-sentenza appellata (erba’ punti biss), il-Qorti Ġenerali ċaħdet l-argumenti tar-rikorrenti u kkunsidrat sempliċiment li l-prattika deċiżjonali ta’ qabel tal-Kummissjoni ma tistax isservi ta’ qafas legali għall-multi fil-qasam tal-kompetizzjoni u jista’ jkollha biss natura indikattiva.
152. It-tieni nett, għal dak li jirrigwarda l-prinċipju ta’ proporzjonalità, fil-punti 428 sa 432 tas-sentenza appellata (ħames punti b’kollox), il-Qorti Ġenerali ċaħdet l-argumenti tar-rikorrenti u llimitat ruħha biex tirrileva essenzjalment li l-Kummissjoni għandha marġni ta’ diskrezzjoni kbira fl-iffissar tal-ammont tal-multi sabiex torjenta l-aġir tal-impriżi fis-sens tal-osservanza tar-regoli tal-kompetizzjoni. Fil-fatt il-Qorti Ġenerali ttenni dan il-punt bl-ispjegazzjonijiet tal-Kummissjoni fuq id-deskrizzjoni tal-ksur “serju ħafna” u, f’punt wieħed (432), hija “tanalizza” u tikkonkludi li l-ammont minimu ta’ EUR 90 miljun ma huwiex sproporzjonat.
153. It-tielet nett, għal dak li jirrigwarda l-prinċipju ta’ individwalizzazzjoni tal-pieni, fl-(uniku) punt 433 tas-sentenza appellata, il-Qorti Ġenerali tfakkar il-ġurisprudenza li tgħid li biex tiġi evalwata s-serjetà ta’ ksur sabiex jiġi ddeterminat l-ammont tal-multa, il-Kummissjoni għandha tiżgura n-natura dissważiva tal-azzjoni tagħha, speċjalment għat-tipi ta’ ksur partikolarment ta’ ħsara għat-twettiq tal-għanijiet tal-Unjoni. Id-dissważjoni għandha tkun kemm speċifika kif ukoll ġenerali. Filwaqt li tirreprimi ksur individwali, il-multa tidħol ukoll fil-qafas ta’ politika ġenerali ta’ osservanza mill-impriżi tar-regoli ta’ kompetizzjoni. Il-Qorti Ġenerali tikkonkludi li jirriżulta mid-deċiżjoni kkontestata li, f’din il-kawża, il-multa kienet ġiet ikkalkulata wara li ttieħdet inkunsiderazzjoni s-sitwazzjoni proprja ta’ Telefónica. Għaldaqstant, ir-rikorrenti ma jistgħux jippretendu li l-effett dissważiv ġenerali tal-multa kien l-“ewwel u l-aħħar għan tal-multa”.
154. Fl-aħħar nett, għal dak li jirrigwarda l-allegat ksur tal-obbligu ta’ motivazzjoni u ta’ protezzjoni ġudizzjarja effettiva, fil-punti 434 u 435 tas-sentenza appellata (jiġifieri żewġ punti biss), il-Qorti Ġenerali tiċħad l-argumenti tar-rikorrenti u tafferma sempliċiment li l-Kummissjoni ma injoratx ir-rekwiżiti minimi fil-qasam billi hija indikat l-elementi ta’ diskrezzjoni li huma permessi għaliha biex tkejjel is-serjetà u t-tul tal-ksur. Barra minn hekk, il-Qorti Ġenerali żżid tgħid għal darba oħra li, billi l-prattika deċiżjonali tal-Kummissjoni ma sservix bħala qafas legali għall-multi fil-qasam tal-kompetizzjoni, din ma hijiex obbligata li tindika r-raġunijiet għaliex l-ammont bażiku tal-multa imposta fuq ir-rikorrenti kien b’mod sinjifikattiv ogħla mill-ammont tal-multi imposti fuq Wanadoo Interactive u fuq Deutsche Telekom.
155. Fil-qari ta’ dawn it-tnax-il punt (minn 465!) (91), li fuq kollox ma fihom prattikament l-ebda analiżi proprja min-naħa tal-Qorti Ġenerali, naħseb li hija, fir-rigward tal-prinċipji ta’ nondiskriminazzjoni, ta’ proporzjonalità, ta’ individwalizzazzjoni tal-pieni u fir-rigward tal-obbligu ta’ motivazzjoni tal-Kummissjoni fuq l-ammont tal-multa, ma eżerċitat manifestament l-ebda stħarriġ ta’ ġurisdizzjoni sħiħa li hija obbligata tagħmel.
156. Fuq l-allegat ksur tal-prinċipju ta’ nondiskriminazzjoni, il-Qorti Ġenerali kull ma għamlet hu li rriferiet għan-natura indikattiva tal-ammont tal-multi imposti mill-Kummissjoni fid-deċiżjonijiet ta’ qabel imma naqset milli tirrileva li, f’dan il-każ, ċerti deċiżjonijiet ta’ qabel tal-Kummissjoni kien fihom indikazzjonijiet partikolarment importanti. Speċjalment billi l-Kummissjoni ma kinitx żvelat (li skont il-Qorti tal-Ġustizzja kien deżiderabbli u skont jien meħtieġ hawnhekk) il-metodu tal-kalkolu tal-ammont bażiku ta’ EUR 90 miljun u lanqas immotivat biżżejjed id-differenza bejn dan l-ammont u dak impost f’deċiżjonijiet oħrajn b’karatteristiċi simili ħafna għal Deutsche Telekom u Wanadoo.
157. Il-Qorti Ġenerali nsiet ukoll il-ġurisprudenza tagħha stess għaliex kienet osservat fil-punt 31 tas-sentenza Archer Daniels Midland vs Il-Kummissjoni, iċċitata iktar ’il fuq (ikkonfermata wkoll fis-sentenza E.ON Ruhrgas u E.ON vs Il-Kummissjoni, punt 262, li ngħatat wara s-sentenza appellata) li, “[f]ir-rigward tal-komparazzjonijiet […] ma’ deċiżjonijiet oħra tal-Kummissjoni mogħtija fil-qasam tal-multi, jirriżulta li dawn id-deċiżjonijiet ma jistgħux ikunu rilevanti fir-rigward tar-rispett tal-prinċipju ta’ ugwaljanza fit-trattament ħlief jekk jiġi ppruvat li l-informazzjoni ċirkustanzjali tal-kawżi relatati ma’ dawn id-deċiżjonijiet l-oħra, bħas-swieq, il-prodotti, il-pajjiżi, l-impriżi u l-perijodi kkonċernati, huma komparabbli ma’ dawk ta’ dan il-każ” (l-enfasi hija tiegħi). Fil-fatt huwa evidenti li, għalkemm, fil-prinċipju, il-prattika deċiżjonali ta’ qabel tal-Kummissjoni ma sservix ta’ qafas legali għall-multi fil-qasam tal-kompetizzjoni, dan l-argument għandu l-limiti tiegħu fil-prinċipju tan-nondiskriminazzjoni li bis-saħħa tiegħu dawn is-sitwazzjonijiet paragunabbli ma jiġux ttrattati b’mod differenti (92).
158. Il-prinċipju “ta’ ugwaljanza ta’ sanzjoni għall-istess aġir” huwa espress ukoll fil-linji gwida tal-1998 (93) u japplika b’mod partikolari meta ċ-ċirkustanzi jwasslu għall-impożizzjoni ta’ multa, b’tali mod li s-swieq ikkonċernati, it-tip ta’ ksur, il-prodotti, l-impriżi jew il-perijodu ta’ ksur ikunu effettivament simili li jidher li huwa l-każ ċar hawnhekk, sakemm — fuq il-bażi jew le ta’ dejta komplimentari pprovduta mill-Kummissjoni fuq talba tal-Qorti Ġenerali – ma jiġix ppruvat il-kuntrarju.
159. F’dan il-każ partikolari, il-Qorti Ġenerali kellha tal-inqas teħtieġ mill-Kummissjoni li din tispjega b’mod ċar ħafna għaliex imponiet ammont minimu ta’ EUR 90 miljun f’dan il-każ (u kif wasslet għal dan l-ammont), meta i) kienet multa t-tieni l-iktar għolja wara dik imposta fuq Microsoft [Deċiżjoni C(2004) 900], u li l-ammont minimu f’dan il-każ kien jaqbeż iktar minn 40 % it-tielet ammont minimu l-iktar għoli (dak ta’ AstraZeneca (94)), meta, b’mod partikoalri, f’dawn iż-żewġ każijiet tal-aħħar, is-suq ġeografiku inkwistjoni kien jestendi lil hinn mit-territorju ta’ Stat Membru, (ii) l-ammont kkontestat kien 4.5 darbiet ogħla mill-ammont minimu stabbilit fil-linji gwida tal-1998 għall-kalkolu tal-multi fil-każ ta’ ksur “serju ħafna”, u (iii) li dan l-ammont huwa rispettivament għaxar u disa’ darbiet ogħla mill-“ammont bażiku” impost fuq Deutsche Telekom u fuq Wanadoo Interactive, iċċitati iktar ’il fuq, għall-prattiċi, swieq, prodotti u impriżi simili.
160. Fuq il-grad ta’ serjetà tal-ksur (“serju” jew “serju ħafna”) ir-rikorrenti kienu allegaw quddiem il-Qorti Ġenerali li: i) l-abbużi ta’ pożizzjoni dominanti mwettqa f’suq ġeografikament limitat għat-territorju ta’ Stat Membru kienu ġew deskritti sa dakinhar bħala serji u ii) l-elementi invokati mill-Kummissjoni għall-ġustifikazzjoni tar-referenza mil-lat ġeografiku (daqs tas-suq Spanjol u diffikultà għall-operaturi barranin li jidħlu fis-suq) kienu preżenti wkoll fid-deċiżjonijiet Deutsche Telekom u Wanadoo Interactive, fejn madankollu, il-ksur ma ġiex deskritt bħala “serju ħafna” kuntrarjament għall-evalwazzjoni tal-Kummissjoni fil-fajl tagħhom u dan anki għal perijodu ta’ qabel il-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni Deutsche Telekom. Anki hemm, il-Qorti Ġenerali llimitat ruħha biex tgħid li l-prattika deċiżjonali tal-Kummissjoni ma sservix ta’ qafas legali għall-multi fil-qasam tal-kompetizzjoni. Għalhekk, jekk il-Kummissjoni tibbaża ruħha fuq id-daqs tas-suq sabiex tiddeskrivi l-ksur bħala “serju ħafna”, il-Qorti Ġenerali ma kellhiex tieħu inkunsiderazzjoni l-fatt li għal swieq b’estensjoni ikbar (Franza u l-Ġermanja), hija ma kkunsidratx dan il-kriterju suffiċjenti biex tiddeskrivi l-ksur bħala “serju ħafna”?
161. Barra minn hekk, jekk il-kriterju li jippermetti d-definizzjoni ta’ ksur bħala “serju ħafna” fis-sens tal-linji gwida huwa dak jekk l-abbuż inkwistjoni huwiex serju (“clear-cut”), huwa impossibbli li wieħed jikkonkludi f’dan is-sens mingħajr ma jsir riferiment tal-inqas għall-prattika deċiżjonali tal-Kummissjoni. Fil-verità, il-linji gwida tal-1998huma stess jagħmlu riferiment għall-prattika deċiżjonali tal-Kummissjoni sabiex tiġi ċċarata l-idea ta’ ksur “serju ħafna” (95). Barra minn hekk, id-deċiżjoni kkontestata tiġġustifika d-deskrizzjoni ta’ abbuż serju fuq il-bażi tal-prattika deċiżjonali tal-Kummissjoni (96). Għalhekk il-Qorti Ġenerali tħallat il-ġurisprudenza dwar in-natura allegatament indikattiva tal-ammont tal-multi imposti fid-deċiżjonijiet ta’ qabel u l-interpretazzjoni tal-linji gwida tal-1998 sabiex tiġi stabbilita n-natura ftit serja, serja jew serja ħafna tal-ksur. Fil-fatt dawn jużaw kriterju, dak tal-“abbuż serju”, biex jissanzjonaw l-aġir fejn ma hemmx dubju fuq l-illegalità li, fir-rigward tal-prattiċi abbużivi, jista’ jiġi kkonstatat biss b’riferiment għal preċedenti
162. Barra minn hekk, jiena naqbel mar-raba’ lment tal-ewwel parti tat-tmien aggravju tar-rikorrenti (punt 414 tar-rikors), fejn huma jikkritikaw il-punti 415 sa 420 tas-sentenza appellata, fejn il-Qorti Ġenerali naqset milli tieħu inkunsiderazzjoni l-intensità varjabbli tas-serjetà tal-ksur matul il-perijodu ta’ ksur. F’dan ir-rigward, wieħed jista’ jikkritika l-konstatazzjonijiet espressi mill-Qorti Ġenerali fil-punti 418 u 419 tas-sentenza appellata, fejn il-Kummissjoni kkunsidrat ġustament li l-ksur kellu jiġi deskritt bħala “serju ħafna” għall-perijodu kollu kkonċernat u li, minkejja d-deskrizzjoni ta’ “serju ħafna” għal dak il-perijodu kollu, il-Kummissjoni kienet effettivament ħadet inkunsiderazzjoni l-intensità varjabbli tal-ksur fl-iffissar tal-ammont minimu tal-multa. Għaldaqstant, il-Qorti Ġenerali kisret l-obbligu tagħha li teżerċita stħarriġ ta’ ġurisdizzjoni sħiħa meta naqset milli tivverifika jekk l-ammont bażiku tal-multa kienx effettivament ħa inkunsiderazzjoni s-serjetà varjabbli tal-ksur għal dak li jirrigwarda b’mod partikolari l-perijodu ta’ qabel il-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni Deutsche Telekom.
163. Fir-rigward tal-allegat ksur tal-prinċipji ta’ proporzjonalità u ta’ individwalizzazzjoni tal-pieni, il-Qorti Ġenerali taqta’ partikolarment fil-qasir u tagħmel riferiment esklużivament għal riflessjonijiet ġenerali ħafna: għall-marġni ta’ diskrezzjoni tal-Kummissjoni (punt 430 tas-sentenza appellata), għal-loġika fissa tal-linji gwida tal-1998 (punt 431), għall-obbligu tal-Kummissjoni li tistabbilixxi l-multa proporzjonatament mal-elementi meħudin inkunsiderazzjoni biex tevalwa s-serjetà tal-ksur fl-applikazzjoni ta’ dawn l-elementi b’mod koerenti u oġġettivament iġġustifikat, imma mingħajr ma qatt ma vverifikat jekk l-applikazzjoni ta’ dawn l-elementi kinitx effettivament koerenti u oġġettivament iġġustifikata fil-kawża inkwistjoni. Hija tikkonkludi fil-punt 432 tas-sentenza appellata li “[f]ir-rigward tal-fatt, minn naħa, li l-abbuż ta’ Telefónica għandu jitqies li huwa abbuż serju li għalih jeżistu preċedenti, li jikkompromettu l-għan tal-kisba ta’ suq intern għan-netwerks u s-servizzi tat-telekomunikazzjonijiet u, min-naħa l-oħra, li l-imsemmi abbuż kellu impatt sinjifikattiv fis-suq bl-imnut Spanjol (premessi 738 sa 757 tad-deċiżjoni kkontestata), ammont minimu tal-multa ta’ EUR 90 miljun ma għandux jitqies li huwa sproporzjonat”.
164. Filwaqt li l-ġurisprudenza tal-Qorti Ġenerali (97) teħtieġ li l-multa tiġi kkalkulata billi tittieħed inkunsiderazzjoni s-sitwazzjoni proprja tal-impriża kkonċernata, li jfisser li ssir il-verifika jekk, fil-fatti ta’ dan il-każ, il-prinċipju tal-effett dissważiv tal-multa kienx ipprevala indebitament fuq il-prinċipju ta’ individwalizzazzjoni tal-pieni, il-Qorti Ġenerali fil-punt 433 tas-sentenza appellata kkuntentat ruħha li tikkonstata sempliċiment li l-multa kienet ġiet “ikkalkulata f’dan il-każ billi ttieħdet inkunsiderazzjoni s-sitwazzjoni proprjia ta’ Telefónica”.
165. Hija tasal għal dawn il-konklużjonijiet mingħajr ma tagħti l-ebda importanza lil diversi elementi li kellhom jiġbdu l-attenzjoni tagħha u b’mod partikolari: i) li d-deċiżjonijiet Deutsche Telekom, Wanadoo Interactive u Telefónica ġew adottati fuq il-bażi tal-linji gwida tal-1998, jiġifieri bl-applikazzjoni tal-istess regoli ta’ kalkolu; ii) li l-aġir eżaminat fit-tliet kawżi seħħ b’mod parzjalment simultanju u huma ta’ natura simili (ħafna) (98): prattiċi ta’ prezz predatorju fil-każ ta’ Wanadoo Interactive u prattiċi ta’ kompressjoni fuq il-marġni tal-prezzijiet fil-każ ta’ Deutsche Telekom u Telefónica; iii) li t-tliet kawżi jikkonċernaw is-swieq ta’ aċċess għall-Internet fi Franza, fil-Ġermanja u fi Spanja li għandhom xebh kbir f’termini ta’ daqs u ta’ importanza ekonomika, iv) li l-impriżi ssanzjonati fit-tliet kawżi huma operaturi storiċi tat-telekomunikazzjonijiet (jew sussidjarja ta’ waħda minnhom fil-każ ta’ Wanadoo Interactive) bi dħul mill-bejgħ paragunabbli ħafna (99), u v) li ċerti elementi jistgħu jirrikjedu, tal-inqas fit-teorija, li l-ammont bażiku jkun inqas meta mqabbel ma’ dak impost fil-kawża Deutsche Telekom jew: a) il-prezzijiet bl-ingrossa kienu ogħla mill-prezzijiet tagħha bl-imnut, li kien jippermetti lil Deutsche Telekom li tkun taf bl-eżistenza ta’ kompressjoni fuq il-marġni tal-prezzijiet mingħajr ma jkollha tieħu inkunsiderazzjoni l-ispejjeż; b) ir-regolatur Ġermaniż ikkonstata l-eżistenza ta’ marġni negattiv; ċ) il-prodotti kkonċernati kienu tal-infrastrutturi essenzjali, u d) skont ir-rikorrenti, il-leġiżlazzjoni Spanjola kienet iktar stretta mil-leġiżlazzjoni Ġermaniża matul il-perijodu kkontestat (100) (anki jekk dan l-aħħar punt huwa kkontestat mill-Kummissjoni).
166. Il-Kummissjoni sostniet sew quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja li “l-konklużjoni li tiġbed il-Qorti Ġenerali fil-punt 432 hija bbażata fuq eżami ddettaljat tal-‘elementi tal-fajl’ u tal-allegazzjonijiet tal-partijiet” u li l-Qorti Ġenerali effettivament ivverifikat sew jekk il-multa kinitx sproporzjonata. B’risposta għal domanda tal-Qorti tal-Ġustizzja waqt is-seduta fuq dawn “l-elementi tal-fajl”, ir-rappreżentant tal-Kummissjoni sempliċiment qal li ħaseb “li dawn l-elementi tal-fajl, ifissru d-dokumenti, il-provi, l-eżamijiet ġudizzjarji li għamlu [l-partijiet]”, u spjega essenzjalment li l-EUR 90 miljun tal-ammont bażiku kienu fil-medja (“xorta ta’ triq tan-nofs” qal) bejn il-punt minimu ffissat fil-linji gwida tal-1998 jiġifieri EUR 20 miljun u l-ammont bażiku ta’ EUR 185 miljun fil-kawża Microsoft, iċċitata iktar ’il fuq. Diffiċli ssib f’dan l-argument spjegazzjoni konvinċenti taż-żieda enormi bażika b’relazzjoni ma’ każijiet simili u iktar u iktar għaliex huwa t-tieni l-iktar ammont bażiku għoli wara dak applikat fil-kawża Microsoft. Barra minn hekk, anki jekk dawn il-kwistjonijiet ġew diskussi fis-seduta quddiem il-Qorti Ġenerali (kif issostni l-Kummissjoni) jibqa’ l-fatt li dan ma jirriżultax mis-sentenza appellata.
167. Għal dak li jirrigwarda ż-żieda tal-ammont bażiku tal-multa għall-finijiet ta’ dissważjoni (punti 437 sa 443 tas-sentenza appellata), (li wassal lill-Qorti Ġenerali biex tistaqsi dwar il-ġustifikazzjoni għall-istess għan ta’ dissważjoni taż-żieda qawwija tal-ammont bażiku) il-Qorti Ġenerali, fil-punt 439, sempliċiment ivvalidat ir-raġunament tal-Kummissjoni b’sempliċi riferimenti ġenerali għall-premessi tad-deċiżjoni kkontestata, mingħajr b’daqshekk ma eżaminat in-natura xierqa tal-fattur ta’ multiplikazzjoni ta’ 1.25 % u dan, għal darba oħra mingħajr ma għamlet stħarriġ veru ta’ ġurisdizzjoni sħiħa. Il-Qorti Ġenerali lanqas ma analizzat f’din il-parti l-paragun mad-deċiżjonijiet Deutsche Telekom u Wanadoo Interactive, fejn il-multa ma ġietx miżjuda abbażi tal-effett dissważiv, biex b’hekk naqset milli tapplika ġurisprudenza li tgħid li l-obbligu ta’ motivazzjoni għandu jkun iktar espliċitu, billi “d-deċiżjoni tmur ferm iktar lil hinn mid-deċiżjonijiet preċedenti” (ara n-nota ta’ qiegħ il-paġna 45 ta’ dawn il-konklużjonijiet).
168. Barra minn hekk, fil-punt 441 tas-sentenza appellata, il-Qorti Ġenerali ma analizzatx korrettement il-ksur eventwali tal-prinċipju tan-nondiskriminazzjoni, billi d-dħul mill-bejgħ tar-rikorrenti kien effettivament paragunabbli ma’ dak ta’ Wanadoo Interactive u ta’ Deutsche Telekom (101), li fil-konfront tagħhom il-Kummissjoni ma kinitx ħasset li kien opportun li tiġi imposta żieda tal-multa bħala dissważjoni. Fuq dan il-punt, il-Qorti Ġenerali qagħdet mill-ġdid wara din il-ġurisprudenza li tgħid li l-prattika deċiżjonali ma sservix ta’ qafas legali għall-multi.
169. Il-Qorti Ġenerali jidhirli li twettaq l-istess żball fl-eżami, fil-punti 444 sa 452 tas-sentenza appellata, tad-deskrizzjoni tal-aġir tar-rikorrenti bħala “ksur fit-tul”. Fil-fatt, fil-punti 448 sa 450 tas-sentenza appellata, il-Qorti Ġenerali ma ddistingwietx iż-żewġ perijodi ta’ ksur (li, fil-fehma tiegħi, kien meħtieġ), wieħed qabel l-ieħor wara d-deċiżjoni Deutsche Telekom u lanqas ma evalwat is-serjetà tal-ksur fir-rigward ta’ kull perijodu. Il-Qorti Ġenerali tagħmel riferiment fil-punti 356 sa 369 kif ukoll fil-punt 419 tas-sentenza appellata u tgħid biss li l-“ammont inizjali tal-multa […] diġà [jirrifletti] d-diversi intensitajiet tal-ksur”. Issa kif indikajt diġà, xejn ma huwa ċar li (u kif) l-ammont inizjali jirrifletti effettivament jew le dawn l-intensitajiet differenti. Fi kwalunkwe każ, il-Qorti Ġenerali ma għamlitx din l-analiżi. Il-Qorti Ġenerali ma tikkontestax il-fatt li, fid-deċiżjoni Deutsche Telekom, il-Kummissjoni kienet kkunsidrat li l-varjazzjoni tas-serjetà tal-ksur matul il-perijodu eżaminat kien ifisser i) li tikklassifika mill-ġdid bħala “serju” il-ksur ikkunsidrat “serju ħafna” a priori, u ġġustifikat, fuq kollox ii) tnaqqis tal-multa miżjuda, minħabba t-tul tiegħu. Hija kienet effettivament ikkunsidrat li l-marġni ta’ manuvra limitat li Deutsche Telekom kellha biex taġġusta t-tariffi mis-sena 2002 kien jiġġustifika d-deskrizzjoni ta’ ksur “ftit serju” minn dik id-data, u li għalhekk ma kienx hemm lok li tiġi applikata żieda tal-multa wara dik id-data (102).
170. Fl-aħħar nett, fil-punt 461 tas-sentenza appellata, il-Qorti Ġenerali tagħmel riferiment, fl-eżami tagħha tal-allegata natura ġdida tal-kawża, għar-raġunament tagħha dwar l-eżistenza ta’ preċedenti ċari u prevedibbli. F’dan ir-rigward, il-Qorti Ġenerali applikat kriterju manifestament żbaljat, jiġifieri dak taċ-ċertezza legali, u injorat li waħda miċ-ċirkustanzi attenwanti ddefiniti mil-linji gwida tal-1998 hija l-eżistenza ta’ dubju raġonevoli tal-impriża fuq in-natura ta’ ksur tal-aġir tagħha. Naħseb li tali dubju raġonevoli jista’ jeżisti tal-inqas sax-xahar ta’ Ottubru 2003, data tal-pubblikazzjoni tad-deċiżjoni Deutsche Telekom, billi r-rikorrenti setgħu ma kinux f’pożizzjoni li jifhmu l-limiti tal-aspettattivi leġittimi li operatur dominanti seta’ kellu fl-azzjoni tas-CMT. Hija l-Qorti Ġenerali nnifisha li rrikonoxxiet hija stess fil-punt 361 tas-sentenza appellata li “hekk kif il-Kummissjoni sostniet fil-premessa 735 tad-deċiżjoni kkontestata, id-deċiżjoni Deutsche Telekom tammonta wkoll għal preċedent li jikkjarifika l-kundizzjonijiet ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 82 KE fir-rigward ta’ attività ekonomika suġġetta għal regolamentazzjoni settorjali ex ante speċifiku”.
171. L-uniku argument tar-rikorrenti f’din il-parti tal-appell li jidhirli li ma huwiex fondat jirrigwarda d-data tat-tmiem tal-ksur. Ir-rikorrenti (punt 449 tar-rikors) jikkritikaw il-punt 451 tas-sentenza appellata u jgħidu li l-Qorti Ġenerali jidher li aċċettat li l-Kummissjoni ma kinitx ippruvat l-eżistenza tal-ksur sal-aħħar tal-ewwel semestru tal-2006. Għaldaqstant, il-Qorti Ġenerali allegatament qalbet l-oneru tal-prova meta ddeċidiet li r-rikorrenti ma kinux ġabu l-prova li ma kienx hemm kompressjoni fuq il-marġni tal-prezzijiet matul it-tieni semestru tal-2006, meta kienet il-Kummissjoni li kellha tistabbilixxi l-eżistenza tal-ksur. Issa, il-Qorti Ġenerali ma wettqet l-ebda żball ta’ liġi fuq dan billi l-ebda element tal-fajl li pprovdew ir-rikorrenti ma kien jindika tibdil fil-prezzijiet bejn Ġunju u Diċembru 2006. B’hekk ma kien hemm l-ebda qlib tal-piż tal-prova, imma deċiżjoni bbażata fuq dejta li tidher fil-fajl. Fil-fatt il-Kummissjoni ġabet il-prova, fid-deċiżjoni tagħha, li l-prodotti bl-ingrossa nazzjonali u reġjonali ma kellhom l-ebda tibdil sal-21 ta’ Diċembru 2006, u li l-prezzijiet bl-imnut baqgħu ma nbidlux mix-xahar ta’ Settembru 2001, u dan mingħajr ma r-rikorrenti sostnew ebda tibdil fl-ispejjeż meħudin inkunsiderazzjoni mill-Kummissjoni (punt 451 tas-sentenza appellata).
172. Jirriżulta minn dak li ntqal iktar ’il fuq li t-tmien aggravju kif ukoll l-għaxar aggravju jidhirli li fil-biċċa l-kbira għandhom jintlaqgħu billi l-Qorti Ġenerali ma eżerċitatx is-setgħa tagħha ta’ ġurisdizzjoni sħiħa u għalhekk wettqet żbalji ta’ liġi fl-eżami tal-ksur allegat tal-prinċipji ta’ proporzjonalità, ta’ ugwaljanza fit-trattatment u ta’ individwalizzazzjoni tal-pieni kif ukoll tal-obbligu ta’ motivazzjoni.
173. Ma iniex qed ngħid li kien kemm ksur ta’ dawn il-prinċipji, imma li l-Qorti Ġenerali ma vverifikatx korrettement skont il-ġurisdizzjoni sħiħa tagħha jekk id-deċiżjoni tal-Kummissjoni fuq il-multa kinitx jew le tikkonforma ma’ dawn il-prinċipji.
174. Skont l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 61 tal-Istatut tal-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea, din tal-aħħar tista’, fil-każ ta’ annullament tad-deċiżjoni tal-Qorti Ġenerali, jew hija stess tiddeċiedi definittivament il-kawża, meta din tkun fi stat li tiġi deċiża, jew tirrinvija l-kawża quddiem il-Qorti Ġenerali għal deċiżjoni. F’dan il-każ, il-kawża ma hijiex fi stat li tiġi deċiża.
V – Konklużjoni
175. Fid-dawl tal-kunsiderazzjonijiet preċedenti, nipproponi li l-Qorti tal-Ġustizzja tiddeċiedi kif ġej:
1) Is-sentenza tal-Qorti Ġenerali tal-Unjoni Ewropea tad-29 ta’ Marzu 2012, Telefónica u Telefónica de España vs Il-Kummissjoni (T‑336/07), qed tiġi annullata billi l-Qorti Ġenerali ma eżerċitax is-setgħa tagħha ta’ ġurisdizzjoni sħiħa fil-qafas tal-eżami tal-multa imposta mill-Kummissjoni Ewropea fuq Telefónica SA u Telefónica de España SAU,
2) Il-kawża għandha tiġi rrivjata lura quddiem il-Qorti Ġenerali tal-Unjoni Ewropea,
3) L-ispejjeż huma rriżervati.