Sprawa C‑417/11 P

Rada Unii Europejskiej

przeciwko

Nadiany Bamba

Odwołanie – Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w związku z sytuacją w Wybrzeżu Kości Słoniowej – Zamrożenie funduszy – Artykuł 296 TFUE – Obowiązek uzasadnienia – Prawo do obrony – Prawo do skutecznego środka zaskarżenia – Prawo do poszanowania własności

Streszczenie – wyrok Trybunału (trzecia izba) z dnia 15 listopada 2012 r.

1.        Odwołanie – Zarzuty – Niewystarczające uzasadnienie – Dopuszczalność

(statut Trybunału, art. 58)

2.        Akty instytucji – Uzasadnienie – Obowiązek – Zakres – Środki ograniczające w postaci zamrożenia funduszy

(art. 296 TFUE; rozporządzenie Rady nr 560/2005, zmienione rozporządzeniem nr 25/2011, załącznik I A pkt 6; decyzja Rady 2010/656, zmieniona decyzją 2011/18, załącznik II A pkt 6)

3.        Odwołanie – Zarzuty – Niewystarczające uzasadnienie – Zarzut odrębny od zarzutu braku materialnej zgodności z prawem

(art. 256 TFUE, 296 TFUE)

4.        Unia Europejska – Kontrola sądowa zgodności z prawem aktów instytucji – Rozporządzenie nakładające określone szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w związku z sytuacją w Wybrzeżu Kości Słoniowej i decyzja przedłużająca te środki – Spoczywający na autorze aktu obowiązek wcześniejszego wysłuchania zainteresowanego w momencie jego pierwotnego umieszczenia w wykazie osób załączonym do tego aktu – Brak

(rozporządzenie Rady nr 560/2005, zmienione rozporządzeniem nr 25/2011, załącznik I A; decyzja Rady 2010/656, zmieniona decyzją 2011/18, załącznik II)

1.        Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 39–41)

2.        Uzasadnienie, jakiego wymaga art. 296 TFUE, powinno w sposób jasny i jednoznaczny przedstawiać tok rozumowania instytucji, która wydała akt, tak aby umożliwić zainteresowanym zaznajomienie się z względami uzasadniającymi nałożenie danych środków, a właściwemu sądowi dokonanie jego kontroli. Jednakże uzasadnienie, jakiego wymaga art. 296 TFUE, powinno być także dostosowane do charakteru danego aktu i kontekstu, w jakim został on wydany, zaś akt niekorzystny jest wystarczająco uzasadniony, jeżeli został wydany w okolicznościach znanych zainteresowanemu, pozwalając mu na zrozumienie treści przyjętego względem niego.

I tak, ponieważ zainteresowanemu nie przysługuje prawo do bycia wysłuchanym przed przyjęciem początkowej decyzji o zamrożeniu funduszy, poszanowanie obowiązku uzasadnienia ma tym większe znaczenie, że stanowi ono jedyną gwarancję umożliwiającą zainteresowanemu skuteczne skorzystanie z będących w jego dyspozycji środków zaskarżenia w celu zakwestionowania legalności wspomnianej decyzji, chociażby po jej wydaniu.

W tym względzie w wypadku gdy umieszczenie nazwiska zainteresowanego w wykazie osób, na które nałożono środki ograniczające w postaci zamrożenia funduszy, opiera się na zarzucanej odpowiedzialności – z uwagi na pełnioną przez daną osobą funkcję dyrektora gazety – za prowadzone publiczne podżeganie do nienawiści i przemocy oraz kampanie dezinformacyjne, obowiązek uzasadnienia jest spełniony jeżeli autor aktu umieszcza w uzasadnieniu decyzji o zamrożeniu funduszy wskazówki pozwalające na zrozumienie jaki szczególny i konkretny argument, skłonił autora do przyjęcia środków ograniczających względem zainteresowanego. Jest tak w wypadku gdy akt zawiera szczególne i konkretne argumenty dotyczące pozycji zawodowej, grupy wydawniczej, dziennika oraz rodzaju prowadzonych działań i kampanii prasowych. Dzięki tym informacjom zainteresowany może zakwestionować zasadność środka. Na podstawie tych informacji jest zatem w stanie w razie konieczności kwestionować prawdziwość okoliczności faktycznych wskazanych w akcie lub kwestionować w całości lub w części znaczenie tych faktów lub ich kwalifikację.

(por. pkt 50, 51, 53, 54, 56, 57, 59)

3.        W ramach odwołania kwestię uzasadnienia, która stanowi istotny wymóg formalny, należy odróżnić od kwestii dowiedzenia zarzucanego zachowania, która mieści się w sferze materialnej zgodności z prawem danego aktu i pociąga za sobą kontrolę prawdziwości okoliczności faktycznych przywołanych w tym akcie, a także ich kwalifikacji jako argumentów uzasadniających zastosowanie środków ograniczających wobec danej osoby.

(por. pkt 60)

4.        Aby osiągnąć cel realizowany przez akty dotyczące umieszczenia nazwiska danej osoby, lub podmiotu w wykazach stanowiących odpowiednio załącznik II do decyzji 2010/656 przedłużającej obowiązywanie środków ograniczających wobec Republiki Wybrzeża Kości Słoniowej oraz załącznik IA do rozporządzenia 560/2005 nakładającego określone szczególne środki ograniczające skierowane przeciwko niektórym osobom i podmiotom w związku z sytuacją w Republice Wybrzeża Kości Słoniowej, środki ograniczające powinny ze swej istoty stanowić zaskoczenie. Z tego też względu autor aktu nie ma obowiązku wysłuchania zainteresowanego przed pierwotnym umieszczeniem jego nazwiska w omawianych wykazach.

(por. pkt 74)