Sprawa T‑526/10

Inuit Tapiriit Kanatami i in.

przeciwko

Komisji Europejskiej

Handel produktami z fok – Rozporządzenie (WE) nr 1007/2009 – Sposoby stosowania – Rozporządzenie (UE) nr 737/2010 – Zakaz wprowadzania do obrotu tych produktów – Wyjątek na rzecz społeczności Eskimosów – Zarzut niezgodności z prawem – Podstawa prawna – Pomocniczość – Proporcjonalność – Nadużycie władzy

Streszczenie – Wyrok Sądu (siódma izba) z dnia 25 kwietnia 2013 r.

1.      Postępowanie sądowe – Badanie istoty sprawy przed badaniem dopuszczalności – Dopuszczalność

2.      Zarzut niezgodności z prawem – Zakres – Akty, na których niezgodność z prawem można się powołać – Akt o charakterze generalnym stanowiący podstawę zaskarżonego aktu

(art. 263 TFUE, 277 TFUE)

3.      Akty instytucji – Wybór podstawy prawnej – Kryteria – Akt Unii realizujący dwa cele lub zawierający dwa elementy – Odwołanie się do głównego bądź przeważającego celu lub elementu – Rozporządzenie w sprawie handlu produktami z fok – Jedyny cel, jakim jest poprawa funkcjonowania rynku wewnętrznego – Brak podwójnego celu lub podwójnego elementu składowego

(art. 95 WE, 133 WE; rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1007/2009, art. 3 ust. 1)

4.      Zbliżanie ustawodawstw – Środek mający na celu polepszenie funkcjonowania rynku wewnętrznego – Podstawa prawna – Artykuł 95 WE – Zakres stosowania

(art. 95 WE)

5.      Zbliżanie ustawodawstw – Handel produktami z fok – Rozporządzenie nr 1007/2009 – Podstawa prawna – Artykuł 95 WE – Poprawa warunków funkcjonowania rynku wewnętrznego – Zakaz wprowadzania do obrotu tych produktów – Charakter rozstrzygający ochrony dobrostanu zwierząt przy wyborze przepisów harmonizujących – Brak wpływu

(art. 95 WE; rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1007/2009)

6.      Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Zasady pomocniczości i proporcjonalności – Zastosowanie do aktów przyjętych w celu realizacji rynku wewnętrznego – Kontrola przestrzegania tych zasad – Kryteria

(art. 95 WE)

7.      Zbliżanie ustawodawstw – Handel produktami z fok – Rozporządzenie nr 1007/2009 – Sposoby stosowania – Ustanowienie szczegółowych wymagań w zakresie przywozu i wprowadzania tych produktów do obrotu na terenie Unii – Nadużycie władzy – Brak

(rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1007/2009; rozporządzenie Komisji nr 737/2010)

1.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 20)

2.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 24)

3.      W ramach systemu kompetencji Unii wybór podstawy prawnej aktu musi opierać się na obiektywnych czynnikach, które mogą zostać poddane kontroli sądowej. Do czynników tych zaliczają się w szczególności cel i treść aktu. Jeśli analiza aktu Unii wykazuje, iż służy on podwójnemu celowi lub ma podwójny element składowy, i jeśli jeden z nich można zidentyfikować jako główny lub dominujący, podczas gdy drugi jest tylko pomocniczy, akt powinien opierać się na jednej podstawie prawnej, to znaczy wymaganej przez cel lub element składowy główny lub dominujący. W wyjątkowych przypadkach natomiast, jeśli zostanie ustalone, że dany akt prawny został wydany dla realizacji kilku celów lub ma kilka elementów składowych, które są nierozerwalnie związane, przy czym żaden z tych celów lub elementów nie jest drugorzędny lub pośredni w stosunku do drugiego, wówczas taki akt prawny powinien zostać oparty na różnych odpowiednich podstawach prawnych.

Tak nie jest w przypadku rozporządzenia nr 1007/2009 w sprawie handlu produktami z fok, którego jedynym celem, zapisanym zwłaszcza w ostatnim zdaniu art. 3 ust. 1, jest zapewnienie skuteczności środków zmierzających do poprawy funkcjonowania rynku wewnętrznego, przy czym nie dąży się jednocześnie do celu łączącego się z realizacją wspólnej polityki handlowej. Podstawą prawną rozporządzenia nr 1007/2009 nie mogą być zatem jednocześnie art. 95 WE i art. 133 WE.

(por. pkt 27, 66, 67, 72)

4.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 28–30, 32, 54)

5.      Celem rozporządzenia nr 1007/2009 jest poprawa funkcjonowania rynku wewnętrznego i w konsekwencji zostało ono przyjęte na podstawie art. 95 WE.

W przypadku bowiem istnienia przeszkód w wymianie handlowej lub prawdopodobieństwa pojawienia się takich przeszkód w przyszłości z tego względu, że państwa członkowskie ustanowiły w odniesieniu do określonego produktu lub do kategorii produktów rozbieżne przepisy prowadzące do zapewnienia odmiennego poziomu ochrony i uniemożliwiające w związku z tym swobodny obieg tego produktu w Unii albo są w trakcie ustanawiania takich przepisów, art. 95 WE upoważnia prawodawcę Unii do podjęcia działań polegających na ustanowieniu stosownych przepisów, z poszanowaniem, po pierwsze, ust. 3 tego artykułu, a po drugie, zasad prawa wymienionych w traktacie lub wypracowanych w orzecznictwie, w szczególności zasady proporcjonalności. W zależności od okoliczności te odpowiednie środki mogą polegać na zobowiązaniu ogółu państw członkowskich do zezwolenia na sprzedaż danego produktu lub danych produktów, na obwarowaniu takiego obowiązku wydania zezwolenia pewnymi warunkami czy też na czasowym albo ostatecznym zakazie sprzedaży jednego lub niektórych produktów.

W tym względzie, z uwagi na uchwalenie przez państwa członkowskie nowych przepisów odzwierciedlających rosnące obawy obywateli i konsumentów związane z kwestią dobrostanu fok, prawodawca Unii prawidłowo doszedł do wniosku, iż w braku działań na poziomie Unii należy spodziewać się, że powstaną lub nawet już istnieją utrudnienia w swobodnym handlu produktami zawierającymi lub mogącymi zawierać produkty z fok. Prawodawca Unii działał zatem w celu harmonizacji omawianych zasad, aby tym samym zapobiec zakłóceniom rynku wewnętrznego tych produktów.

Ponadto w przypadku spełnienia warunków zastosowania art. 95 WE jako podstawy prawnej prawodawca Unii nie może zostać pozbawiony możliwości powołania się na tę podstawę prawną z tego względu, iż ochrona dobrostanu zwierząt jest rozstrzygająca dla podejmowanych decyzji.

(por. pkt 31, 33, 40, 41, 52, 64)

6.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 84, 87–89)

7.      Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 121–129)