Υπόθεση T‑526/10

Inuit Tapiriit Kanatami κ.λπ.

κατά

Ευρωπαϊκής Επιτροπής

«Εμπόριο προϊόντων φώκιας — Κανονισμός (ΕΚ) 1007/2009 — Λεπτομερείς κανόνες εφαρμογής — Κανονισμός (ΕE) 737/2010 — Απαγόρευση διαθέσεως των εν λόγω προϊόντων στην αγορά — Εξαίρεση υπέρ των κοινοτήτων Inuit — Ένσταση ελλείψεως νομιμότητας — Νομική βάση — Επικουρικότητα — Αναλογικότητα — Κατάχρηση εξουσίας»

Περίληψη — Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου (έβδομο τμήμα)
της 25ης Απριλίου 2013

1.      Ένδικη διαδικασία — Επί της ουσίας εξέταση πριν από την εξέταση του παραδεκτού — Επιτρέπεται

2.      Ένσταση ελλείψεως νομιμότητας — Περιεχόμενο — Πράξεις κατά των οποίων μπορεί να προβληθεί ένσταση ελλείψεως νομιμότητας — Πράξη γενικής ισχύος στην οποία στηρίζεται η προσβαλλομένη πράξη

(Άρθρα 263 ΣΛΕΕ και 277 ΣΛΕΕ)

3.      Πράξεις των οργάνων — Επιλογή της νομικής βάσεως — Κριτήρια — Πράξη της Ένωσης επιδιώκουσα διττό σκοπό ή συγκείμενη από δύο συνιστώσες — Αναφορά στον κύριο ή δεσπόζοντα σκοπό ή στην κύρια ή δεσπόζουσα συνιστώσα — Κανονισμός περί εμπορίου προϊόντων φώκιας — Ενιαίος σκοπός που συνίσταται στη βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς — Δεν υφίστανται ούτε διττός σκοπός ούτε δύο συνιστώσες

(Άρθρα 95 ΕΚ και 133 ΕΚ· κανονισμός 1007/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, άρθρο 3 § 1)

4.      Προσέγγιση των νομοθεσιών — Μέτρα που αποσκοπούν στη βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς — Νομική βάση — Άρθρο 95 ΕΚ — Πεδίο εφαρμογής

(Άρθρο 95 ΕΚ)

5.      Προσέγγιση των νομοθεσιών — Εμπόριο προϊόντων φώκιας — Κανονισμός 1007/2009 — Νομική βάση — Άρθρο 95 ΕΚ — Βελτίωση των όρων λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς — Απαγόρευση διαθέσεως των εν λόγω προϊόντων στην αγορά — Καθοριστικός χαρακτήρας της διασφάλισης της καλής μεταχείρισης των ζώων κατά την επιλογή των μέτρων εναρμονίσεως — Δεν ασκεί επιρροή

(Άρθρο 95 ΕΚ· κανονισμός 1007/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου)

6.      Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Αρχές — Αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας — Εφαρμογή των εν λόγω αρχών επί των πράξεων που θεσπίζονται προς τον σκοπό της υλοποιήσεως της εσωτερικής αγοράς — Έλεγχος της τηρήσεως των εν λόγω αρχών — Κριτήρια

(Άρθρο 95 ΕΚ)

7.      Προσέγγιση των νομοθεσιών — Εμπόριο προϊόντων φώκιας — Κανονισμός 1007/2009 — Λεπτομερείς κανόνες εφαρμογής — Κατάρτιση λεπτομερών όρων για την εισαγωγή και τη διάθεση στην αγορά της Ένωσης των εν λόγω προϊόντων — Κατάχρηση εξουσίας — Δεν υφίσταται

(Κανονισμός 1007/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου· κανονισμός 737/2010 της Επιτροπής)

1.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψη 20)

2.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψη 24)

3.      Στο πλαίσιο του συστήματος αρμοδιοτήτων της Ένωσης, η επιλογή της νομικής βάσεως μιας πράξεως πρέπει να στηρίζεται σε αντικειμενικά στοιχεία επιδεχόμενα δικαστικό έλεγχο. Μεταξύ των στοιχείων αυτών καταλέγονται, ιδίως, ο σκοπός και το περιεχόμενο της πράξεως αυτής. Αν από την εξέταση της πράξεως της Ένωσης αποδεικνύεται ότι αυτή επιδιώκει διττό σκοπό ή ότι απαρτίζεται από δύο συνιστώσες, από τις οποίες η μία μπορεί να χαρακτηριστεί ως κύρια ή δεσπόζουσα, ενώ η άλλη είναι απλώς παρακολουθηματική, η πράξη πρέπει να στηρίζεται σε μία μόνη νομική βάση, ήτοι εκείνη η οποία απαιτείται από τον κύριο ή δεσπόζοντα σκοπό ή από την κύρια ή δεσπόζουσα συνιστώσα. Κατ’ εξαίρεση, αν, αντιθέτως, αποδεικνύεται ότι η οικεία πράξη κατατείνει συγχρόνως σε περισσότερους σκοπούς, ή ότι έχει περισσότερες συνιστώσες, που συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους, χωρίς ο ένας να είναι δευτερεύων και έμμεσος σε σχέση με τον άλλο, η πράξη αυτή πρέπει να στηρίζεται στις αντίστοιχες διαφορετικές νομικές βάσεις.

Αυτό δεν ισχύει στην περίπτωση του κανονισμού 1007/2009, περί εμπορίου προϊόντων φώκιας, ο οποίος έχει ως μόνο σκοπό, παρατιθέμενο ιδίως στην τελευταία περίοδο του άρθρου 3, παράγραφος 1, του εν λόγω κανονισμού, το να διασφαλισθεί η αποτελεσματικότητα των μέτρων που αποσκοπούν στη βελτίωση της λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς, χωρίς να επιδιώκεται επίσης σκοπός που να συνδέεται με την εφαρμογή της κοινής εμπορικής πολιτικής. Επομένως, ο κανονισμός 1007/2009 δεν μπορεί να έχει ως νομική βάση, συγχρόνως, τα άρθρα 95 ΕΚ και 133 ΕΚ.

(βλ. σκέψεις 27, 66, 67, 72)

4.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 28-30, 32, 54)

5.      Ο κανονισμός 1007/2009, περί εμπορίου προϊόντων φώκιας, έχει ως αντικείμενο τη βελτίωση των όρων λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς και, ως εκ τούτου, εκδόθηκε βάσει του άρθρου 95 ΕΚ.

Συγκεκριμένα, όταν υφίστανται εμπόδια στο εμπόριο ή όταν είναι πιθανόν να εμφανιστούν τέτοια εμπόδια στο μέλλον επειδή τα κράτη μέλη έχουν ήδη λάβει ή λαμβάνουν έναντι ενός προϊόντος ή μιας κατηγορίας προϊόντων διιστάμενα μέτρα, τα οποία ενδέχεται να εξασφαλίσουν διαφορετικό επίπεδο προστασίας και, ως εκ τούτου, να παρακωλύσουν την ελεύθερη κυκλοφορία του οικείου ή των οικείων προϊόντων εντός της Ένωσης, το άρθρο 95 ΕΚ παρέχει στον νομοθέτη της Ένωσης την εξουσία να παρεμβαίνει και να θεσπίζει τα κατάλληλα μέτρα, τηρώντας, αφενός, την παράγραφο 3 του εν λόγω άρθρου και, αφετέρου, τις αρχές του δικαίου οι οποίες μνημονεύονται στη Συνθήκη ή συνάγονται από τη νομολογία, ιδίως δε την αρχή της αναλογικότητας. Αναλόγως των περιστάσεων, τα κατάλληλα αυτά μέτρα μπορούν να συνίστανται στην επιβολή υποχρεώσεως στο σύνολο των κρατών μελών να επιτρέψουν την εμπορία του οικείου ή των οικείων προϊόντων, στην υπαγωγή αυτής της υποχρεώσεως σε ορισμένες προϋποθέσεις ή ακόμα στην απαγόρευση, προσωρινή ή οριστική, της εμπορίας ενός ή ορισμένων προϊόντων.

Συναφώς, λαμβανομένης υπόψη της θεσπίσεως, εκ μέρους των κρατών μελών, νέων κανόνων που αντικατοπτρίζουν τις αυξανόμενες ανησυχίες των πολιτών και των καταναλωτών σχετικά με το ζήτημα της καλής μεταχείρισης της φώκιας, ο νομοθέτης της Ένωσης ορθώς συνήγαγε ότι, ελλείψει αναλήψεως δράσεως σε επίπεδο Ένωσης, ήταν πιθανότατο ότι επρόκειτο να ανακύψουν, ή μάλιστα ήδη υφίσταντο, εμπόδια για το εμπόριο των προϊόντων που περιέχουν ή ενδέχεται να περιέχουν προϊόντα που παράγονται από φώκια. Επομένως, ο νομοθέτης της Ένωσης ενήργησε προς τον σκοπό της εναρμονίσεως των εν λόγω κανόνων και της αποφυγής, ως εκ τούτου, της διαταράξεως της εσωτερικής αγοράς όσον αφορά τα οικεία προϊόντα.

Εξάλλου, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις για την επιλογή του άρθρου 95 ΕΚ ως νομικής βάσεως, ο νομοθέτης της Ένωσης δεν μπορεί να εμποδίζεται να στηριχθεί σ’ αυτή τη νομική βάση από το γεγονός ότι η διασφάλιση της καλής μεταχείρισης των ζώων είναι καθοριστική για τις επιλογές που πρέπει να γίνουν.

(βλ. σκέψεις 31, 33, 40, 41, 52, 64)

6.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 84, 87-89)

7.      Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 121-129)