Υπόθεση C‑528/13

Geoffrey Léger

κατά

Ministre des affaires sociales, de la Santé et des Droits des femmes

και

Établissement français du sang

(αίτηση του tribunal administratif de Strasbourg

για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Προδικαστική παραπομπή — Δημόσια υγεία — Οδηγία 2004/33/EK — Τεχνικές απαιτήσεις για το αίμα και τα συστατικά του αίματος — Αιμοδοσία — Κριτήρια επιλεξιμότητας των δοτών — Κριτήρια οριστικού ή προσωρινού αποκλεισμού — Πρόσωπα η σεξουαλική συμπεριφορά των οποίων συνεπάγεται υψηλό κίνδυνο μεταδόσεως λοιμωδών νοσημάτων που μπορούν να μεταδοθούν μέσω του αίματος — Άνδρας που είχε σεξουαλικές επαφές με άνδρα — Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Άρθρα 21, παράγραφος 1, και 52, παράγραφος 1 — Γενετήσιος προσανατολισμός — Δυσμενής διάκριση — Δικαιολογητικός λόγος — Αναλογικότητα»

Περίληψη – Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα)
της 29ης Απριλίου 2015

1.        Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ερμηνεία – Διατάξεις διατυπωμένες σε περισσότερες από μία γλώσσες – Ομοιόμορφη ερμηνεία – Κείμενα διατυπωμένα σε περισσότερες από μία γλώσσες – Συνεκτίμηση της όλης οικονομίας και του σκοπού της ρυθμίσεως

(Οδηγία 2002/98 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, αιτιολογική σκέψη 24· οδηγία 2004/33 της Επιτροπής, παράρτημα III, σκέψεις 2.1 και 2.2.2)

2.        Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ερμηνεία – Μέθοδοι – Τήρηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων – Ίση μεταχείριση – Απαγόρευση των διακρίσεων λόγω γενετήσιου προσανατολισμού

(Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρα 20 και 21 § 1)

3.        Δημόσια υγεία – Προϊόντα αίματος – Οδηγία 2004/33 – Κριτήρια μόνιμου αποκλεισμού για τους δότες μονάδων αλλογενούς αίματος – Εθνική ρύθμιση που προβλέπει μόνιμη αντένδειξη για την αιμοδοσία ανδρών που είχαν σεξουαλικές σχέσεις με άνδρα – Δυσμενής διάκριση λόγω γενετήσιου προσανατολισμού – Δικαιολογητικός λόγος – Προστασία της δημόσιας υγείας – Προϋποθέσεις – Τήρηση της αρχής της αναλογικότητας – Εξακρίβωση από το εθνικό δικαστήριο

(Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρα 21 § 1, και 52 § 1∙ οδηγία 2004/33 της Επιτροπής, παραρτήματα II, μέρος B, σημείο 2, και III, σημείο 2.1)

1.        Βλ. το κείμενο της αποφάσεως.

(βλ. σκέψεις 31-38)

2.        Οι επιταγές που απορρέουν από την προστασία των εν λόγω θεμελιωδών δικαιωμάτων δεσμεύουν τα κράτη μέλη όταν αυτά εφαρμόζουν κανονιστικές ρυθμίσεις της Ένωσης και, συνεπώς, τα κράτη μέλη οφείλουν, κατά το μέτρο του δυνατού, να εφαρμόζουν τις ρυθμίσεις αυτές κατά τρόπο που να ανταποκρίνεται στις εν λόγω επιταγές. Στο πλαίσιο αυτό, τα κράτη μέλη πρέπει μεταξύ άλλων να μεριμνούν ώστε να μην ερμηνεύουν τις διατάξεις του παράγωγου δικαίου κατά τρόπο αντίθετο προς τα εν λόγω θεμελιώδη δικαιώματα.

Συναφώς, το άρθρο 21, παράγραφος 1, του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ορίζει ότι απαγορεύεται κάθε διάκριση ιδίως λόγω γενετήσιου προσανατολισμού. Η διάταξη αυτή αποτελεί ιδιαίτερη έκφραση της αρχής της ίσης μεταχειρίσεως, η οποία συνιστά γενική αρχή του δικαίου της Ένωσης, την οποία καθιερώνει το άρθρο 20 του Χάρτη.

(βλ. σκέψεις 41, 48)

3.        Το σημείο 2.1 του παραρτήματος III της οδηγίας 2004/33, για την εφαρμογή της οδηγίας 2002/98, όσον αφορά ορισμένες τεχνικές απαιτήσεις για το αίμα και τα συστατικά του αίματος, έχει την έννοια ότι το προβλεπόμενο από τη διάταξη αυτή κριτήριο οριστικού αποκλεισμού από την αιμοδοσία το οποίο συναρτάται προς τη σεξουαλική συμπεριφορά του δότη καλύπτει την περίπτωση κατά την οποία, λαμβανομένης υπόψη της καταστάσεως που επικρατεί σε ένα κράτος μέλος, αυτό προβλέπει οριστική αντένδειξη για αιμοδοσία όσον αφορά άνδρες που είχαν σεξουαλικές επαφές με άνδρες, καθόσον αποδεικνύεται ότι, βάσει των τρεχουσών ιατρικών, επιστημονικών και επιδημιολογικών γνώσεων και δεδομένων, τέτοιου είδους σεξουαλική συμπεριφορά συνεπάγεται για τα ενδιαφερόμενα άτομα υψηλό κίνδυνο μεταδόσεως σοβαρών λοιμωδών νοσημάτων που μπορούν να μεταδοθούν μέσω του αίματος και ότι, τηρουμένης της αρχής της αναλογικότητας, δεν υπάρχουν αποτελεσματικές τεχνικές διαγνώσεως των εν λόγω λοιμωδών νοσημάτων ή, ελλείψει τέτοιων τεχνικών, μέθοδοι λιγότερο καταναγκαστικές σε σχέση με την προαναφερθείσα αντένδειξη για τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας των ληπτών. Στο εθνικό δικαστήριο απόκειται να ελέγξει κατά πόσον οι προϋποθέσεις αυτές πληρούνται στο οικείο κράτος μέλος.

Συναφώς, στο εθνικό δικαστήριο απόκειται να εξακριβώσει αν ο επακριβής εντοπισμός συμπεριφορών που συνεπάγονται κίνδυνο για την υγεία των ληπτών είναι δυνατός μέσω του ερωτηματολογίου και της προσωπικής συνεντεύξεως από ειδικευμένο υγειονομικό προσωπικό, την οποία προβλέπει το παράρτημα II, μέρος B, σημείο 2, της οδηγίας 2004/33, προκειμένου να επιβληθεί αντένδειξη λιγότερο καταναγκαστική σε σχέση με τη οριστική αντένδειξη όσον αφορά το σύνολο της πληθυσμιακής ομάδας που αποτελείται από άνδρες οι οποίοι είχαν σεξουαλικές επαφές με άνδρα.

(βλ. σκέψεις 66, 69 και διατακτ.)