Ανακοίνωση στην ΕΕ

 

Προσφυγή της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, η οποία ασκήθηκε στις 4 Μαρτίου 2005

(Υπόθεση C-112/05)

(Γλώσσα διαδικασίας: η γερμανική)

Η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων άσκησε προσφυγή, στις 4 Μαρτίου 2005, κατά της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας ενώπιον του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Η προσφεύγουσα εκπροσωπείται από τους F. Benyon και G. Braun, με τόπο επιδόσεων στο Λουξεμβούργο.

Η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ζητεί από το Δικαστήριο:

1)    να αναγνωρίσει ότι τα άρθρα 2 παράγραφος 1, 4 παράγραφος 1 και 4 παράγραφος 3, του νόμου περί της VW αντιβαίνουν στα άρθρα 56 και 43 ΕΚ·

2)    να καταδικάσει την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας στα δικαστικά έξοδα.

Προβαλλόμενοι με την προσφυγή λόγοι και κύρια επιχειρήματα:

Κατά παρέκκλιση από τα προβλεπόμενα από το εταιρικό δίκαιο, ο νόμος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας περί της VW επιβάλλει ανώτατο όριο στα δικαιώματα ψήφου εκάστου μετόχου ίσο προς το 20 % του μετοχικού κεφαλαίου. Η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση της Γερμανίας και η Κυβέρνηση του Land Niedersachsen (ομόσπονδου κράτους της Κ. Σαξωνίας) έχουν δικαίωμα να διορίζουν από δύο μέλη του εποπτικού συμβουλίου της VW-AG, ενόσω κατέχουν μετοχές της εταιρίας. Αποφάσεις της γενικής συνελεύσεως της VW-AG, για τις οποίες, κατά το εταιρικό δίκαιο, απαιτείται πλειοψηφία ίση προς το 75 % του εκπροσωπουμένου μετοχικού κεφαλαίου, πρέπει να λαμβάνονται με πλειοψηφία άνω του 80 % του εκπροσωπουμένου μετοχικού κεφαλαίου.

Οι διατάξεις αυτές προσβάλλουν την ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων κατά το άρθρο 56 ΕΚ και το δικαίωμα εγκαταστάσεως κατά το άρθρο 43 ΕΚ.

Η οδηγία 88/361/ΕΟΚ περιλαμβάνει, στο παράρτημα, στις κινήσεις κεφαλαίων όχι μόνον τις επενδύσεις σε μετοχές και αξιόγραφα, αλλά και τη συμμετοχή σε επιχειρήσεις ή την πλήρη απόκτηση υφιστάμενων επιχειρήσεων.

Όπως έχει αποφανθεί το Δικαστήριο, θίγει την ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων κάθε ρύθμιση ικανή να αποτρέπει τους επενδυτές άλλων κρατών μελών από του να επενδύουν στην εταιρία αυτή και να μετέχουν στη διοίκηση και τον έλεγχό της. Συγκεκριμένα, η απαγόρευση του άρθρου 56 ΕΚ δεν αποσκοπεί μόνον στην αποτροπή διαφορετικής (δυσμενούς) μεταχειρίσεως των αλλοδαπών έναντι των εγχώριων επιχειρήσεων, αλλά έχει εφαρμογή σε κάθε μέτρο που θίγει, με οποιοδήποτε τρόπο, την άσκηση της ελεύθερης κυκλοφορίας των κεφαλαίων. Σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου ως προς την απαγόρευση περιορισμών δυνάμει του άρθρου 56 ΕΚ, το από το κράτος επιβληθέν ανώτατο όριο στα δικαιώματα ψήφου, μέσω του νόμου περί της VW, συνιστά έμμεσο περιορισμό στην απόκτηση μετοχών και, ως εκ τούτου, προσβάλλει την ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων.

Με το μερίδιο των μετοχών του, το Land Niedersachsen επιτυγχάνει, στις γενικές συνελεύσεις στις οποίες συνήθως το δικαιούμενο ψήφου κεφάλαιο δεν εκπροσωπείται πλήρως, το 20 % των ψήφων ήτοι το ποσοστό που είναι αναγκαίο για την αποτροπή λήψεως αποφάσεων στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η λήψη αποφάσεως απαιτεί πλειοψηφία υπερβαίνουσα το 80 % του εκπροσωπουμένου κεφαλαίου. Η διάταξη αυτή του νόμου περί VW θεσπίζει περιορισμό μέσω της ασκήσεως δημόσιας εξουσίας, επειδή η ρύθμιση αυτή επιτρέπει στο Land να παρεμποδίζει τις ανεπιθύμητες σε αυτό αλλαγές στην υφιστάμενη τάξη πραγμάτων, εφόσον αυτές πρέπει να πραγματοποιηθούν με αποφάσεις οι οποίες, κατά το εταιρικό δίκαιο, λαμβάνονται με αυξημένη πλειοψηφία.

Το δικαίωμα διορισμού μελών στο εποπτικό συμβούλιο, το οποίο ο νόμος περί VW προβλέπει υπέρ της Ομοσπονδιακής Κυβερνήσεως της Γερμανίας και υπέρ της Κυβερνήσεως του Land Niedersachsen ανεξαρτήτως του αριθμού των μετοχών που κατέχουν, περιορίζει το δικαίωμα των λοιπών μετόχων να εκπροσωπηθούν δεόντως στο εποπτικό συμβούλιο της εταιρίας. Επειδή δε -όπως επίσης έχει αποφανθεί επανειλημμένως το Δικαστήριο- μία ρύθμιση, η οποία παρεμποδίζει την απόκτηση εταιρικών μεριδίων ή περιορίζει με άλλον τρόπο στην πράξη τη δυνατότητα συμμετοχής στη διοίκηση εταιρίας ή στον έλεγχό της, συνιστά περιορισμό της ελεύθερης διακινήσεως των κεφαλαίων, η εν λόγω νομοθετική ρύθμιση αποτελεί αντίθετο προς το κοινοτικό δίκαιο περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας των κεφαλαίων.

Περιορισμός της ελεύθερης κυκλοφορίας των κεφαλαίων δικαιολογείται μόνον από τους απαριθμούμενους στο άρθρο 58 ΕΚ λόγους ή από τους λεγόμενους επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος. Σύμφωνα με τα κριτήρια, τα οποία διαμόρφωσε το Δικαστήριο, τέτοια μέτρα υπέρ του γενικού συμφέροντος δεν επιτρέπεται να εισάγουν δυσμενείς διακρίσεις, πρέπει να είναι αντικειμενικώς επιβεβλημένα και να τελούν σε σχέση αναλογίας προς τον επιδιωκόμενο σκοπό. Οι λόγοι αυτοί πρέπει να ισχύουν ιδίως για όλα τα πρόσωπα ή επιχειρήσεις που αναπτύσσουν δραστηριότητα στην επικράτεια του κράτους μέλους υποδοχής. Κατά πάγια νομολογία, γενικά οικονομικά συμφέροντα, πέραν των λόγων του άρθρου 58 ΕΚ οι οποίοι αφορούν το φορολογικό δίκαιο, καθώς και άλλοι οικονομικοί σκοποί του κράτους μέλους δεν μπορούν να χρησιμεύσουν ως δικαιολογία για την επιβολή απαγορευμένων από τη Συνθήκη ΕΚ εμποδίων. Υπό το πρίσμα των κριτηρίων του άρθρου 56 ΕΚ και της σχετικής νομολογίας οι ως άνω διατάξεις του νόμου περί VW συνιστούν έμμεσους περιορισμούς που δεν δικαιολογούνται από θεμιτούς, κατά το κοινοτικό δίκαιο, λόγους.

____________