Υπόθεση C‑360/10

Belgische Vereniging van Auteurs, Componisten en Uitgevers CVBA (SABAM)

κατά

Netlog NV

(αίτηση του rechtbank van eerste aanleg te Brussel
για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Κοινωνία της πληροφορίας — Δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας — Διαδίκτυο — Πάροχος υπηρεσιών φιλοξενίας — Επεξεργασία πληροφοριών αποθηκευμένων σε πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης μέσω του διαδικτύου — Θέση σε λειτουργία συστήματος φιλτραρίσματος των πληροφοριών αυτών προκειμένου να εμποδιστεί το να τεθούν στη διάθεση του κοινού ηλεκτρονικά αρχεία που προσβάλλουν δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας — Έλλειψη γενικής υποχρεώσεως ελέγχου των αποθηκευμένων πληροφοριών»

Περίληψη της αποφάσεως

Προσέγγιση των νομοθεσιών — Κοινωνία της πληροφορίας — Δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικά δικαιώματα — Προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών

(Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρθρα 8 και 11· οδηγίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 2000/31, άρθρο 15 § 1, 2001/29 και 2004/48, άρθρο 3 § 1)

Οι οδηγίες 2000/31, για ορισμένες νομικές πτυχές των υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας, ιδίως του ηλεκτρονικού εμπορίου, στην εσωτερική αγορά, 2001/29, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας, και 2004/48, σχετικά με την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, συνδυαζόμενες μεταξύ τους και ερμηνευόμενες με γνώμονα τις απαιτήσεις που απορρέουν από την προστασία των εφαρμοστέων θεμελιωδών δικαιωμάτων, αποκλείουν να διατάξει εθνικός δικαστής έναν πάροχο υπηρεσιών φιλοξενίας να θέσει σε λειτουργία σύστημα φιλτραρίσματος:

— των πληροφοριών που έχουν αποθηκεύσει στους διακομιστές του οι χρήστες των υπηρεσιών του·

— το οποίο εφαρμόζεται αδιακρίτως για το σύνολο των χρηστών αυτών·

— προληπτικώς·

— με δικά του αποκλειστικώς έξοδα, και

— χωρίς χρονικό περιορισμό,

ικανό να εντοπίσει ηλεκτρονικά αρχεία που περιέχουν μουσικά, κινηματογραφικά ή οπτικοακουστικά έργα, επί των οποίων ο ενάγων διατείνεται ότι έχει δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, με σκοπό να μπλοκάρει την προσβάλλουσα το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας θέση των εν λόγω έργων στη διάθεση του κοινού.

Πράγματι, μια τέτοια διαταγή θα υποχρέωνε τον εν λόγω πάροχο να προβεί σε δραστικό έλεγχο όλων σχεδόν των δεδομένων που αφορούν το σύνολο των χρηστών των υπηρεσιών του, προκειμένου να αποτρέψει κάθε μελλοντική προσβολή δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, και έτσι θα του επέβαλλε έναν γενικό έλεγχο τον οποίο απαγορεύει το άρθρο 15, παράγραφος 1, της οδηγίας 2000/31. Περαιτέρω, θα συνεπαγόταν κατάφωρη προσβολή της επιχειρηματικής ελευθερίας του παρόχου υπηρεσιών φιλοξενίας επειδή θα τον υποχρέωνε να θέσει σε λειτουργία ένα σύστημα πληροφορικής που είναι περίπλοκο και δαπανηρό και θα λειτουργεί σε μόνιμη βάση και με δικά του αποκλειστικώς έξοδα, πράγμα που επιπλέον θα ήταν αντίθετο προς τις προϋποθέσεις του άρθρου 3, παράγραφος 1, της οδηγίας 2004/48, το οποίο απαιτεί να μην είναι άνευ λόγου περίπλοκα ή δαπανηρά τα μέτρα που λαμβάνονται για να διασφαλιστεί η προστασία των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας. Επομένως, με μια τέτοια διαταγή δεν θα τηρούνταν η απαίτηση να διασφαλίζεται δίκαιη εξισορρόπηση μεταξύ, αφενός, της προστασίας του δικαιώματος διανοητικής ιδιοκτησίας, της οποίας απολαύουν οι κάτοχοι δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, και, αφετέρου, της προστασίας της επιχειρηματικής ελευθερίας της οποίας απολαύουν οι επιχειρηματίες όπως οι πάροχοι υπηρεσιών φιλοξενίας. Εξάλλου, τα αποτελέσματα μιας τέτοιας διαταγής δεν θα περιορίζονταν στον πάροχο υπηρεσιών φιλοξενίας, δεδομένου ότι το επίμαχο σύστημα φιλτραρίσματος δύναται επίσης να θίξει θεμελιώδη δικαιώματα των χρηστών τους, δηλαδή το δικαίωμά τους για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα καθώς και την ελευθερία τους να λαμβάνουν ή να μεταδίδουν πληροφορίες, δικαιώματα που κατοχυρώνονται από τα άρθρα 8 και 11 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αφενός, η διαταγή θα συνεπαγόταν την αναγνώριση, τη συστηματική ανάλυση και την επεξεργασία των πληροφοριών οι οποίες αφορούν τα προφίλ που έχουν δημιουργήσει στο κοινωνικό δίκτυο οι χρήστες του δικτύου αυτού, οι δε πληροφορίες που έχουν σχέση με τα προφίλ αυτά αποτελούν προστατευόμενα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα επειδή, κατ’ αρχήν, καθιστούν δυνατή την αναγνώριση των εν λόγω χρηστών. Αφετέρου, θα μπορούσε ενδεχομένως να θίξει την ελευθερία πληροφορήσεως, επειδή το σύστημα αυτό ενδέχεται να μη διακρίνει επαρκώς μεταξύ παρανόμου και νομίμου περιεχομένου, οπότε η λειτουργία του θα μπορούσε ενδεχομένως να μπλοκάρει επικοινωνίες με νόμιμο περιεχόμενο.

(βλ. σκέψεις 38, 46-50, 52 και διατακτ.)