Language of document : ECLI:EU:C:2017:130

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (έκτο τμήμα)

της 16ης Φεβρουαρίου 2017 (*)

«Προδικαστική παραπομπή – Κανονισμός (EOK) 2658/87 – Τελωνειακή ένωση και κοινό δασμολόγιο – Δασμολογική κατάταξη – Συνδυασμένη Ονοματολογία – Κύρος – Κανονισμός (ΕΕ) 301/2012 – Κλάσεις 8703 και 8711 – Τρίτροχο όχημα με την επωνυμία “Spyder”»

Στην υπόθεση C‑145/16,

με αντικείμενο αίτηση προδικαστικής απόφασης δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, που υπέβαλε το Gerechtshof Amsterdam (εφετείο Άμστερνταμ, Κάτω Χώρες) με απόφαση της 8ης Μαρτίου 2016, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 14 Μαρτίου 2016, στο πλαίσιο της δίκης

Aramex Nederland BV

κατά

Inspecteur van de Belastingdienst/Douane,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (έκτο τμήμα),

συγκείμενο από τους E. Regan, πρόεδρο τμήματος, C. G. Fernlund και S. Rodin (εισηγητή), δικαστές,

γενικός εισαγγελέας: N. Wahl

γραμματέας: A. Calot Escobar

έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία,

λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν:

–        η Aramex Nederland BV, εκπροσωπούμενη από τους W. De Wit και O. R. L. Gemin, adviseurs,

–        η Ολλανδική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τις M. Bulterman και M. Gijzen,

–        η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από τους A. Caeiros και P. Vanden Heede,

κατόπιν της απόφασης που έλαβε, αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα, να εκδικάσει την υπόθεση χωρίς ανάπτυξη προτάσεων,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

1        Η αίτηση προδικαστικής απόφασης αφορά, κατ’ ουσίαν, την ερμηνεία των δασμολογικών κλάσεων 8703 και 8711 της Συνδυασμένης Ονοματολογίας που περιλαμβάνεται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΟΚ) 2658/87 του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 1987, για τη δασμολογική και στατιστική ονοματολογία και το Κοινό Δασμολόγιο (ΕΕ 1987, L 256, σ. 1), όπως τροποποιήθηκε με τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕE) 927/2012 της Επιτροπής, της 9ης Οκτωβρίου 2012 (ΕΕ 2012, L 304, σ. 1, στο εξής: ΣΟ).

2        Η αίτηση αυτή υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ της Aramex Nederland BV (στο εξής: Aramex) και του Inspecteur van de Belastingdienst/Douane σχετικά με το ζήτημα της δασμολογικής κατάταξης στη ΣΟ τρίτροχου οχήματος με την επωνυμία «Spyder».

 Το νομικό πλαίσιο

 Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

3        Η ΣΟ, που θεσπίστηκε με τον κανονισμό 2658/87, στηρίζεται στο εναρμονισμένο σύστημα περιγραφής και κωδικοποίησης των εμπορευμάτων (στο εξής: ΕΣ), το οποίο καταρτίστηκε από το Συμβούλιο Τελωνειακής Συνεργασίας, νυν Παγκόσμιο Οργανισμό Τελωνείων (ΠΟΤ), και θεσπίστηκε με τη Διεθνή Σύμβαση για το εναρμονισμένο σύστημα περιγραφής και κωδικοποίησης των εμπορευμάτων, η οποία συνήφθη στις Βρυξέλλες στις 14 Ιουνίου 1983. Η σύμβαση αυτή, μαζί με το τροποποιητικό πρωτόκολλο της 24ης Ιουνίου 1986, εγκρίθηκε εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας με την απόφαση 87/369/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 7ης Απριλίου 1987 (EE 1987, L 198, σ. 1).

4        Η κλάση 8703 της ΣΟ έχει ως εξής:

«8703


[...]

Επιβατικά αυτοκίνητα και άλλα αυτοκίνητα οχήματα που είναι κατασκευασμένα κυρίως για τη μεταφορά προσώπων (άλλα από εκείνα της κλάσης 8702), στα οποία περιλαμβάνονται και τα οχήματα τύπου break και τα αγωνιστικά οχήματα:

8703 21

— — Με κυλινδρισμό που δεν υπερβαίνει τα 1 000 cm3:

8703 21 10

— — — Καινούργια

8703 21 90

[…]».

— — — Μεταχειρισμένα

5        Η κλάση 8711 της ΣΟ υποδιαιρείται ως ακολούθως:

«8711


[...]

Μοτοσικλέτες (στις οποίες περιλαμβάνονται και τα μοτοποδήλατα) και ποδήλατα με βοηθητικό κινητήρα, με ή χωρίς πλάγιο καλάθι (side-car). Πλάγια καλάθια (side-cars):

8711 50 00

— Με παλινδρομικό εμβολοφόρο κινητήρα, με κυλινδρισμό που υπερβαίνει τα 800 cm3»

[...]».      

6        Στο παράρτημα του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 301/2012 της Επιτροπής, της 2ας Απριλίου 2012, σχετικά με τη δασμολογική κατάταξη ορισμένων εμπορευμάτων στη συνδυασμένη ονοματολογία, ο οποίος θεσπίστηκε δυνάμει του άρθρου 9, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, του κανονισμού 2658/87, τα εμπορεύματα που περιγράφονται στην πρώτη στήλη του πίνακα του παραρτήματος κατατάσσονται στη ΣΟ στον κωδικό που αναγράφεται στη δεύτερη στήλη του εν λόγω πίνακα. Όσον αφορά τη διάκριση 8703 21 10, ο εν λόγω πίνακας έχει ως εξής:

Καινούργιο τρίτροχο μηχανοκίνητο όχημα, οπισθοκίνητο, για τη μεταφορά προσώπων, με παλινδρομικό εμβολοφόρο κινητήρα με ανάφλεξη με ηλεκτρικούς σπινθήρες, κυβισμού 998 cm3.

Το εμπρόσθιο μετατρόχιο είναι 130 cm περίπου. Το όχημα δεν έχει διαφορικό.

Το όχημα έχει σύστημα διεύθυνσης το οποίο χρησιμοποιείται σε αυτοκίνητα οχήματα. Το όχημα διευθύνεται με τιμόνι που διαθέτει δύο χειρολαβές, οι οποίες περιλαμβάνουν τα όργανα χειρισμού.

Το όχημα διαθέτει κιβώτιο πέντε σχέσεων μετάδοσης κίνησης εμπρός και μία όπισθεν.

8703 21 10

Η κατάταξη διέπεται από τους γενικούς κανόνες 1 και 6 για την ερμηνεία της συνδυασμένης ονοματολογίας (ΣΟ) και από το κείμενο των κωδικών ΣΟ 8703, 8703 21 και 8703 21  10.

Τα τρίτροχα οχήματα κατατάσσονται στην κλάση 8711 εφόσον δεν χαρακτηρίζονται αυτοκίνητα οχήματα κλάσης 8703 (βλέπε επίσης τις επεξηγηματικές σημειώσεις του ΕΣ για την κλάση 8711, πέμπτο εδάφιο).

Στην κλάση 8703 περιλαμβάνονται ελαφρά τρίτροχα οχήματα απλούστερης κατασκευής, όπως αυτά που είναι εξοπλισμένα με κινητήρα και τροχούς μοτοσικλέτας και, λόγω της μηχανικής διάρθρωσής τους, έχουν χαρακτηριστικά συμβατικών αυτοκίνητων οχημάτων, όπως σύστημα διεύθυνσης αυτοκίνητου οχήματος (βλέπε τις επεξηγηματικές σημειώσεις του ΕΣ για την κλάση 8703, δεύτερο εδάφιο).

Επειδή το όχημα έχει σύστημα διεύθυνσης αυτοκίνητου οχήματος, που είναι χαρακτηριστικό των υπαγόμενων στην κλάση 8703 συμβατικών αυτοκίνητων οχημάτων, αποκλείεται η κατάταξη στην κλάση 8711.

Κατά συνέπεια, το όχημα πρέπει να καταταχθεί στον κωδικό ΣΟ 8703 21 10 ως καινούργιο αυτοκίνητο όχημα που είναι κατασκευασμένο κυρίως για τη μεταφορά προσώπων.

 Οι επεξηγηματικές σημειώσεις του ΕΣ

7        Δυνάμει του άρθρου 6, παράγραφος 1, της Διεθνούς Συμβάσεως για το εναρμονισμένο σύστημα περιγραφής και κωδικοποιήσεως των εμπορευμάτων, συστάθηκε, στο πλαίσιο του συμβουλίου τελωνειακής συνεργασίας, επιτροπή καλούμενη «επιτροπή του εναρμονισμένου συστήματος», η οποία αποτελείται από εκπροσώπους κάθε συμβαλλόμενου μέρους. Το έργο της συνίσταται, μεταξύ άλλων, στο να προτείνει τροπολογίες της εν λόγω σύμβασης και να συντάσσει επεξηγηματικές σημειώσεις (στο εξής: επεξηγηματικές σημειώσεις του ΕΣ), γνωμοδοτήσεις περί δασμολογικής κατάταξης και άλλες γνωμοδοτήσεις για την ερμηνεία του ΕΣ.

8        Η επεξηγηματική σημείωση του ΕΣ που αφορά την κλάση 8703 του ΕΣ έχει ως εξής:

«Στην παρούσα κλάση υπάγονται, πλην των αυτοκίνητων οχημάτων για τη μεταφορά προσώπων τα οποία υπάγονται στην κλάση 87.02, τα αυτοκίνητα οχήματα παντός τύπου, συμπεριλαμβανομένων των αμφίβιων αυτοκίνητων οχημάτων για τη μεταφορά προσώπων, ανεξαρτήτως του είδους του κινητήρα τους (εμβολοφόρου κινητήρα στον οποίο η ανάφλεξη γίνεται με ηλεκτρικούς σπινθήρες ή με συμπίεση, ηλεκτρικού κινητήρα, αεριοστρόβιλου, κ.λπ.).

Υπάγονται, επίσης, τα ελαφρά τρίτροχα οχήματα, όπως, μεταξύ άλλων:

–        αυτά που είναι εξοπλισμένα με κινητήρα και τροχούς μοτοσικλέτας, κ.λπ., τα οποία, λόγω της μηχανικής διάρθρωσής τους, έχουν χαρακτηριστικά συμβατικών αυτοκίνητων οχημάτων: σύστημα διεύθυνσης αυτοκινήτου οχήματος ή τόσο οπισθοπορεία όσο και διαφορικό·

–        αυτά τα οποία διαθέτουν αμάξωμα σε σχήμα Τ και των οποίων οι δύο οπίσθιοι τροχοί κινούνται μέσω χωριστών ηλεκτροκινητήρων που τροφοδοτούνται από μπαταρίες. Τα οχήματα αυτά διευθύνονται κατά κανόνα με έναν μόνο κεντρικό μοχλό, ο οποίος επιτρέπει, αφενός, την εκκίνηση, την επιτάχυνση, την επιβράδυνση, τη στάση και την οπισθοπορεία και, αφετέρου, τη στροφή προς τα δεξιά ή αριστερά μέσω εφαρμογής διαφορετικής ροπής στους κινητήριους τροχούς ή με περιστροφή του πρόσθιου τροχού.

[...]

Στην παρούσα κλάση υπάγονται μεταξύ άλλων:

[...]

6)      Τα οχήματα με τέσσερις τροχούς, με σωληνωτό αμάξωμα, που διαθέτουν σύστημα διεύθυνσης αυτοκινήτου οχήματος, όπως επί παραδείγματι σύστημα διεύθυνσης η λειτουργία του οποίου βασίζεται στην αρχή Άκερμαν. [...]»

9        Η επεξηγηματική σημείωση του ΕΣ για την κλάση 8711 προβλέπει τα εξής:

«Η κλάση αυτή καλύπτει, αφενός, το σύνολο των δίτροχων μηχανοκίνητων οχημάτων που προορίζονται κυρίως για τη μεταφορά προσώπων.

[...]

Σε αυτή κατατάσσονται επίσης τα τρίτροχα οχήματα (π.χ. τύπου “τρίκυκλο”) υπό την προϋπόθεση ότι δεν έχουν τα χαρακτηριστικά μηχανοκίνητου οχήματος κατά την έννοια της κλάσεως 87.03 (βλ. επεξηγηματική σημείωση 87.03).

[...]

Αντίθετα εξαιρούνται:

[...]

Τα οχήματα με τέσσερις τροχούς, με σωληνωτό αμάξωμα, που διαθέτουν σύστημα διεύθυνσης αυτοκινήτου οχήματος, όπως επί παραδείγματι σύστημα διεύθυνσης η λειτουργία του οποίου βασίζεται στην αρχή Άκερμαν.»

 Η διαφορά της κύριας δίκης και το προδικαστικό ερώτημα.

10      Στις 17 Απριλίου 2013, κατόπιν της υποβολής από την Aramex διασάφησης για τη θέση σε ελεύθερη κυκλοφορία οχήματος ονομαζόμενου RD Spyder RS-S 990 SM5 DR 12 EUR (στο εξής: Spyder), η ολλανδική φορολογική αρχή απέστειλε στην εταιρία αυτή πράξη καταλογισμού δασμών κατ’ αντιστοιχία προς τη δασμολογική κατάταξη του Spyder στη διάκριση 8703 21 10. Στις 28 Μαΐου 2013, η Aramex άσκησε διοικητική προσφυγή κατά της ως άνω πράξης, θεωρώντας ότι το Spyder έπρεπε να καταταγεί στη διάκριση 8711 50 00. Η διοικητική προσφυγή απορρίφθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2013.

11      Η προσφυγή της Aramex ενώπιον του Rechtbank Noord-Holland (πρωτοβάθμιου δικαστηρίου Βόρειας Ολλανδίας, Κάτω Χώρες) κατά της πράξης αυτής απορρίφθηκε ως αβάσιμη με απόφαση της 8ης Δεκεμβρίου 2014.

12      Στις 16 Ιανουαρίου 2015, η προσφεύγουσα άσκησε έφεση κατά της απόφασης αυτής ενώπιον του Gerechtshof te Amsterdam (εφετείου Άμστερνταμ, Κάτω Χώρες). Το δικαστήριο αυτό θεωρεί ότι δεν είναι δυνατόν να κριθεί με βεβαιότητα εάν το Spyder πρέπει, βάσει των χαρακτηριστικών του και των αντικειμενικών του ιδιοτήτων, να χαρακτηριστεί ως «μοτοσικλέτα» ή ως «αυτοκίνητο».

13      Οι διάδικοι της δίκης ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου δεν αμφισβητούν ότι το Spyder αποτέλεσε το υπόδειγμα για τον εκτελεστικό κανονισμό 301/2012, με τον οποίο το εν λόγω όχημα κατατάχθηκε στην κλάση 8703. Η Aramex, όμως, θεωρεί τον κανονισμό αυτόν ανίσχυρο.

14      Το αιτούν δικαστήριο επισημαίνει, πρώτον, ότι οι τροχοί του Spyder φέρουν ελαστικά τα οποία έχουν τις συνήθεις για τα αυτοκίνητα διαστάσεις, πλην όμως κατασκευάζονται ειδικά για τρίτροχες μοτοσικλέτες.

15      Δεύτερον, η γεωμετρία του συστήματος διεύθυνσης του Spyder είναι σύμφωνη μεν προς την αρχή Άκερμαν, αλλά κατά τα λοιπά το σύστημα αυτό διαφέρει πολύ από το σύστημα διεύθυνσης ενός αυτοκινήτου. Αντί για τιμόνι αυτοκινήτου, το Spyder είναι εξοπλισμένο με τιμόνι μοτοσικλέτας, με δύο χειρολαβές στις οποίες έχουν συναρμολογηθεί τα όργανα χειρισμού. Σε αντίθεση με το τιμόνι αυτοκινήτου, το τιμόνι αυτό δεν μπορεί να περιστραφεί πλήρως, καθώς η μέγιστη περιστροφή του προς τα δεξιά και προς τα αριστερά είναι περίπου 45 μοιρών, όπως συμβαίνει με το τιμόνι μοτοσικλέτας. Επιπλέον, δεν υφίσταται καρδανικός σύνδεσμος ούτε κιβώτιο συστήματος διεύθυνσης που να μετατρέπουν, όπως συμβαίνει στα αυτοκίνητα, την περιστροφική κίνηση του άξονα διεύθυνσης σε γραμμική, καθώς, στην περίπτωση του Spyder, η περιστροφική κίνηση του άξονα διεύθυνσής του μετατρέπεται σε γραμμική κίνηση με διαφορετικό τρόπο, ήτοι με τη βοήθεια βραχίονα pitman. Οι ομοιότητες με το σύστημα διεύθυνσης αυτοκίνητου περιορίζονται στην ύπαρξη άξονα διεύθυνσης, ράβδων συνδέσεως, τροχών και της προαναφερθείσας γεωμετρίας του συστήματος διεύθυνσης η οποία είναι σύμφωνη προς την αρχή Άκερμαν. Ωστόσο, το αιτούν δικαστήριο θεωρεί ότι από τις σχετικές με την κλάση 8703 επεξηγηματικές σημειώσεις της ΣΟ δεν προκύπτει ρητώς ότι η παρουσία, σε ελαφρύ τρίτροχο όχημα, συστήματος διεύθυνσης που λειτουργεί βάσει της αρχής Άκερμαν αρκεί ώστε να γίνεται λόγος για σύστημα διεύθυνσης αυτοκινήτου, όπως συμβαίνει στην περίπτωση των τετράτροχων οχημάτων σύμφωνα με το σημείο 6 της σχετικής με την κλάση 8703 επεξηγηματικής σημείωσης του ΕΣ.

16      Κατά το αιτούν δικαστήριο, τα χαρακτηριστικά που επισημαίνονται με τις δύο προηγούμενες σκέψεις της παρούσας απόφασης ενδέχεται να έχουν σημασία προκειμένου να κριθεί εάν το Spyder εμπίπτει στην κατηγορία των «ελαφρών τρίτροχων οχημάτων» του πρώτου παραδείγματος της σχετικής με την κλάση 8703 επεξηγηματικής σημείωσης της ΣΟ. Ωστόσο, το εν λόγω δικαστήριο δέχεται ότι τα παραδείγματα αυτά δεν είναι εξαντλητικά.

17      Το αιτούν δικαστήριο τονίζει ότι, καίτοι στην πρώτη στήλη του παραρτήματος του εκτελεστικού κανονισμού 301/2012 αναγράφεται ως πραγματικό χαρακτηριστικό του Spyder ότι φέρει σύστημα διεύθυνσης αυτοκινήτου, εντούτοις από κανένα από τα παρατιθέμενα στην τρίτη στήλη του παραρτήματος στοιχεία δεν προκύπτει εάν και βάσει ποιων κριτηρίων εξακριβώθηκε αυτό από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

18      Βάσει των προεκτεθέντων, επειδή διατηρεί αμφιβολίες όσον αφορά την ορθότητα της κατάταξης στην οποία προέβη η Επιτροπή, το αιτούν δικαστήριο αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο το ακόλουθο προδικαστικό ερώτημα:

«Είναι έγκυρος ο κανονισμός 301/2012;»

 Επί του προδικαστικού ερωτήματος

19      Κατ’ αρχάς, υπενθυμίζεται ότι, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, στο πλαίσιο της προβλεπόμενης από το άρθρο 267 ΣΛΕΕ διαδικασίας συνεργασίας μεταξύ των εθνικών δικαστηρίων και του Δικαστηρίου, στο Δικαστήριο απόκειται να δώσει στο εθνικό δικαστήριο χρήσιμη απάντηση η οποία να του παρέχει τη δυνατότητα επίλυσης της διαφοράς της οποίας έχει επιληφθεί. Υπό το πρίσμα αυτό, το Δικαστήριο μπορεί να αναδιατυπώσει, εφόσον είναι αναγκαίο, τα ερωτήματα που του έχουν υποβληθεί (βλ., συναφώς, απόφαση της 13ης Οκτωβρίου 2016, M. και S., C‑303/15, EU:C:2016:771, σκέψη 16 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).

20      Με το ερώτημά του, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί εάν η ΣΟ έχει την έννοια ότι υπάγεται στην κλάση 8703 της ΣΟ τρίτροχο όχημα, όπως το επίμαχο στην κύρια δίκη, το οποίο φέρει ελαστικά κατασκευαζόμενα για τις τρίτροχες μοτοσικλέτες, αλλά παρόμοια με εκείνα που προορίζονται για τα αυτοκίνητα, διευθύνεται με τιμόνι μοτοσυκλέτας και διαθέτει σύστημα διεύθυνσης που στηρίζεται στην αρχή Άκερμαν.

21      Υπενθυμίζεται, συναφώς, ότι, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει παράσχει στην Επιτροπή, η οποία ενεργεί σε συνεργασία με τους τελωνειακούς εμπειρογνώμονες των κρατών μελών, ευρεία διακριτική ευχέρεια για τον προσδιορισμό του περιεχομένου των δασμολογικών κλάσεων που λαμβάνονται υπόψη για την κατάταξη εκάστου εμπορεύματος. Ωστόσο, η εξουσία της Επιτροπής να θεσπίζει τα μέτρα που προβλέπονται στο άρθρο 9, παράγραφος 1, στοιχεία αʹ, βʹ, δʹ και εʹ, του κανονισμού 2658/87, όπως είναι η κατάρτιση συμπληρωματικών σημειώσεων, δεν της επιτρέπει να τροποποιεί το περιεχόμενο των δασμολογικών κλάσεων που έχουν καθοριστεί βάσει του ΕΣ που καθιερώθηκε με τη διεθνή σύμβαση για το ΕΣ, το περιεχόμενο της οποίας η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να τροποποιεί, σύμφωνα με τη δέσμευση που έχει αναλάβει με το άρθρο 3 της σύμβασης αυτής (βλ., συναφώς, απόφαση της 12ης Φεβρουαρίου 2015, Raytek και Fluke Europe, C‑134/13, EU:C:2015:82, σκέψη 29 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).

22      Επιπλέον, χάριν της ασφάλειας δικαίου και προς διευκόλυνση των ελέγχων, το αποφασιστικό κριτήριο για τη δασμολογική κατάταξη των εμπορευμάτων πρέπει γενικά να αναζητείται στα αντικειμενικά τους χαρακτηριστικά και στις αντικειμενικές τους ιδιότητες, όπως ορίζονται στο κείμενο της κλάσης της ΣΟ και των σημειώσεων του τμήματος ή κεφαλαίου (απόφαση της 8ης Δεκεμβρίου 2016, Lemnis Lighting, C‑600/15, EU:C:2016:937, σκέψη 36 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).

23      Ο προορισμός του προϊόντος μπορεί, βεβαίως, να αποτελεί αντικειμενικό κριτήριο κατάταξης, υπό την προϋπόθεση ότι είναι συμφυής με το εν λόγω προϊόν, ο συμφυής δε αυτός χαρακτήρας πρέπει να είναι δυνατόν να εκτιμηθεί με γνώμονα τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά και τις αντικειμενικές ιδιότητες του προϊόντος αυτού. Πάντως, ο προορισμός του προϊόντος αποτελεί λυσιτελές κριτήριο μόνο στην περίπτωση που η κατάταξη δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί αποκλειστικά με βάση τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά και τις αντικειμενικές ιδιότητες του προϊόντος (απόφαση της 9ης Ιουνίου 2016, MIS, C‑288/15, EU:C:2016:424, σκέψη 24).

24      Υπενθυμίζεται, ακόμη, ότι οι επεξηγηματικές σημειώσεις του ΕΣ αποτελούν σημαντικά μέσα προς διασφάλιση της ομοιόμορφης εφαρμογής του Κοινού Δασμολογίου και παρέχουν, αυτές καθαυτές, έγκυρα στοιχεία για την ερμηνεία του (απόφαση της 8ης Δεκεμβρίου 2016, Lemnis Lighting, C‑600/15, EU:C:2016:937, σκέψη 37).

25      Προκειμένου να εξετασθεί αν ένα τρίτροχο όχημα, όπως το επίμαχο στην κύρια δίκη, μπορεί να καταταγεί στην κλάση 8703 της ΣΟ, διαπιστώνεται, καταρχάς, ότι η κατάταξη τρίτροχων οχημάτων στην κλάση 8711 έχει επικουρικό χαρακτήρα σε σχέση με την κατάταξή τους στην κλάση 8703, διότι, σύμφωνα με την επεξηγηματική σημείωση του ΕΣ σχετικά με την κλάση 8711, η δεύτερη καλύπτει τα οχήματα αυτά μόνον εφόσον δεν έχουν τα χαρακτηριστικά αυτοκινήτου της κλάσης 8703.

26      Πρώτον, όσον αφορά το ζήτημα αν, για την κατάταξη τρίτροχου οχήματος στην κλάση 8703, έχει σημασία αν για το όχημα αυτό χρησιμοποιούνται ή όχι τροχοί μοτοσικλέτας, επισημαίνεται ότι στη σχετική με την κλάση αυτή επεξηγηματική σημείωση του ΕΣ εκτίθεται ότι στη συγκεκριμένη κλάση υπάγονται, μεταξύ άλλων, ελαφρά τρίτροχα οχήματα για τα οποία χρησιμοποιούνται κινητήρες και τροχοί μοτοσικλέτας και τα οποία, λόγω της μηχανικής διάρθρωσής τους, έχουν τα χαρακτηριστικά συμβατικών αυτοκινήτων.

27      Διαπιστώνεται, συναφώς, ότι στη σχετική με την κλάση 8703 επεξηγηματική σημείωση του ΕΣ παρατίθενται παραδείγματα τρίτροχων οχημάτων που πρέπει να κατατάσσονται στη συγκεκριμένη κλάση.

28      Επομένως, μολονότι τα οχήματα που παρατίθενται ως παραδείγματα στην εν λόγω σημείωση φέρουν εξοπλισμό ανάλογο προς αυτόν των μοτοσικλετών, και ιδίως τροχούς μοτοσικλέτας, η ύπαρξη τέτοιου εξοπλισμού δεν αποτελεί εντούτοις προϋπόθεση για την κατάταξη στην κλάση 8703 των τρίτροχων οχημάτων τα οποία, λόγω της μηχανικής διάρθρωσής τους, έχουν τα χαρακτηριστικά συμβατικών αυτοκινήτων. Επομένως, το γεγονός ότι για ορισμένο όχημα δεν χρησιμοποιούνται τροχοί μοτοσικλέτας δεν εμποδίζει την κατάταξή του στη συγκεκριμένη κλάση.

29      Δεύτερον, όσον αφορά το ζήτημα αν τα τρίτροχα οχήματα που είναι εξοπλισμένα με σύστημα διεύθυνσης του οποίου η ομοιότητα με το αντίστοιχο σύστημα των αυτοκινήτων περιορίζεται στη λειτουργία βάσει της αρχής Άκερμαν «διαθέτουν σύστημα διεύθυνσης αυτοκίνητου οχήματος», κατά την έννοια της σχετικής με την κλάση 8703 επεξηγηματικής σημείωσης του ΕΣ, υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με την εν λόγω σημείωση, τα αυτοκίνητα που υπάγονται στην κλάση αυτή είναι οχήματα παντός τύπου, τα οποία παρουσιάζουν ορισμένα τεχνικά χαρακτηριστικά, όπως σύστημα διεύθυνσης αυτοκινήτου οχήματος που βασίζεται στην αρχή Άκερμαν (βλ., συναφώς, απόφαση της 27ης Απριλίου 2006, Kawasaki Motors Europe, C‑15/05, EU:C:2006:259, σκέψη 43).

30      Επιπλέον, ενώ στο πρώτο παράδειγμα που παρατίθεται στη σχετική με την κλάση 8703 επεξηγηματική σημείωση του ΕΣ δεν ορίζεται η έννοια του «συστήματος διεύθυνσης αυτοκινήτου οχήματος», εντούτοις στην ίδια σημείωση αναφέρεται ότι στη συγκεκριμένη κλάση υπάγονται «[τα] οχήματα με τέσσερις τροχούς, με σωληνωτό αμάξωμα, που διαθέτουν σύστημα διεύθυνσης αυτοκινήτου οχήματος, όπως επί παραδείγματι σύστημα διεύθυνσης η λειτουργία του οποίου βασίζεται στην αρχή Άκερμαν».

31      Επομένως, τα τρίτροχα οχήματα με σύστημα διεύθυνσης του οποίου η ομοιότητα με το σύστημα διεύθυνσης των αυτοκινήτων περιορίζεται στο γεγονός ότι λειτουργεί βάσει της αρχής Άκερμαν φέρουν «σύστημα διεύθυνσης αυτοκίνητου οχήματος», κατά την έννοια της σχετικής με την κλάση 8703 επεξηγηματικής σημείωσης του ΕΣ.

32      Τρίτον, όσον αφορά την κατάταξη τρίτροχου οχήματος με τιμόνι μοτοσυκλέτας στην κλάση 8703, κατά τα οριζόμενα στον κανονισμό 301/2012, διαπιστώνεται ότι το χαρακτηριστικό αυτό δεν περιλαμβάνεται ούτε στο κείμενο της κλάσης 8711 ούτε στη σχετική με την κλάση αυτή επεξηγηματική σημείωση του ΕΣ. Επομένως, το γεγονός ότι ένα τρίτροχο όχημα φέρει τιμόνι μοτοσικλέτας δεν αποτελεί κώλυμα για την κατάταξή του στην κλάση 8703.

33      Το γεγονός ότι το σύστημα διεύθυνσης οχήματος όπως είναι το επίμαχο στην κύρια δίκη περιλαμβάνει τιμόνι μοτοσικλέτας και λειτουργεί βάσει της αρχής Άκερμαν αποτελεί αντικειμενικό χαρακτηριστικό του οχήματος αυτού και καθιστά δυνατή την κατάταξη του στην κλάση 8703, οπότε ο προορισμός του προϊόντος, αντιθέτως προς ό,τι προβάλλει η Aramex, δεν αποτελεί ουσιώδες κριτήριο όσον αφορά την κατάταξή του.

34      Όσον αφορά το κύρος του κανονισμού 301/2012, διαπιστώνεται ότι από την εξέταση του προδικαστικού ερωτήματος δεν προέκυψε κανένα στοιχείο ικανό να θίξει το κύρος του κανονισμού αυτού, κατά το μέρος που προβλέπεται η κατάταξη στη διάκριση 8703 21 00 καινούργιου τρίτροχου μηχανοκίνητου οχήματος το οποίο διαθέτει, μεταξύ άλλων, σύστημα διεύθυνσης αυτοκινήτου και διευθύνεται με τιμόνι μοτοσικλέτας.

35      Βάσει των προεκτεθέντων, στο υποβληθέν ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι η ΣΟ έχει την έννοια ότι τρίτροχο όχημα, όπως το επίμαχο στην κύρια δίκη, το οποίο φέρει ελαστικά κατασκευαζόμενα για τις τρίτροχες μοτοσικλέτες, αλλά παρόμοια με εκείνα που προορίζονται για τα αυτοκίνητα, διευθύνεται με τιμόνι μοτοσυκλέτας και διαθέτει σύστημα διεύθυνσης που στηρίζεται στην αρχή Άκερμαν υπάγεται στην κλάση 8703 της ΣΟ.

 Επί των δικαστικών εξόδων

36      Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου, σ’ αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (έκτο τμήμα) αποφαίνεται:

Η Συνδυασμένη Ονοματολογία, που περιλαμβάνεται στο παράρτημα I του κανονισμού (ΕΟΚ) 2658/87 του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 1987, για τη δασμολογική και στατιστική ονοματολογία και το κοινό δασμολόγιο, όπως έχει τροποποιηθεί με τον κανονισμό (ΕE) 927/2012 της Επιτροπής, της 9ης Οκτωβρίου 2012, έχει την έννοια ότι τρίτροχο όχημα, όπως το επίμαχο στην κύρια δίκη, το οποίο φέρει ελαστικά κατασκευαζόμενα για τις τρίτροχες μοτοσικλέτες, αλλά όμοια με εκείνα που προορίζονται για τα αυτοκίνητα, διευθύνεται με τιμόνι μοτοσυκλέτας και διαθέτει σύστημα διεύθυνσης που στηρίζεται στην αρχή Άκερμαν υπάγεται στην κλάση 8703 της εν λόγω ονοματολογίας.

(υπογραφές)


*      Γλώσσα διαδικασίας: η ολλανδική.