ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (πρώτο τμήμα)
της 18ης Οκτωβρίου 2012 (*)
«Παράβαση κράτους μέλους — Παραδεκτό — Κανονισμός 1234/2007 — Άρθρο 115 — Παράρτημα XV — Σημείο I, παράγραφος 2 — Προσάρτηματου παραρτήματος XV — Μέρος A — Ονομασίες πωλήσεως “βούτυρο” και “γαλακτική λιπαρή ύλη για επάλειψη” — Ονομασία πωλήσεως “pomazánkové máslo” (βούτυρο για επάλειψη) — Κατάλογος εξαιρέσεων»
Στην υπόθεση C‑37/11,
με αντικείμενο προσφυγή του άρθρου 258 ΣΛΕΕ, ασκηθείσα στις 25 Ιανουαρίου 2011,
Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από τις Z. Malůšková και Ε. Τσερέπα‑Lacombe, με τόπο επιδόσεων στο Λουξεμβούργο,
προσφεύγουσα,
κατά
Τσεχικής Δημοκρατίας, εκπροσωπούμενης από τους M. Smolek και T. Müller, καθώς και από την J. Očková,
καθής,
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (πρώτο τμήμα),
συγκείμενο από τους A. Tizzano, προεδρεύοντα του πρώτου τμήματος, A. Borg Barthet, E. Levits (εισηγητή), J.-J. Kasel και M. Safjan, δικαστές,
γενικός εισαγγελέας: P. Mengozzi
γραμματέας: A. Calot Escobar
έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία,
κατόπιν της αποφάσεως που έλαβε, αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα, να εκδικάσει την υπόθεση χωρίς ανάπτυξη προτάσεων,
εκδίδει την ακόλουθη
Απόφαση
1 Με την προσφυγή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητεί από το Δικαστήριο να διαπιστώσει ότι η Τσεχική Δημοκρατία, ορίζοντας, με το άρθρο 1, παράγραφος 2, στοιχείο q, της αποφάσεως του Υπουργού Γεωργίας 77/2003, ότι ως pomazánkové máslo νοείται γαλακτοκομικό προϊόν το οποίο παρασκευάζεται από όξινη κρέμα γάλακτος εμπλουτισμένη με γάλα σε σκόνη ή ξινόγαλα, το οποίο περιέχει, κατά βάρος, ποσοστό τουλάχιστον 31 % γαλακτικών λιπαρών υλών και ποσοστό τουλάχιστον 42 % ξηρών υλών, και επιτρέποντας τη διάθεση του προϊόντος αυτού στο εμπόριο με την εμπορική ονομασία «pomazánkové máslo», παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 115 του κανονισμού (ΕΚ) 1234/2007 του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2007, για τη θέσπιση κοινής οργάνωσης των γεωργικών αγορών και ειδικών διατάξεων για ορισμένα γεωργικά προϊόντα (Ενιαίος κανονισμός ΚΟΑ) (ΕΕ L 299, σ. 1, και, διορθωτικό, ΕΕ 2010, L 327, σ. 79), σε συνδυασμό με το σημείο I, παράγραφος 2, πρώτο και δεύτερο εδάφιο, του παραρτήματος XV του κανονισμού αυτού και με το τμήμα A, σημεία 1 και 4, του προσαρτήματος του ως άνω παραρτήματος.
Το νομικό πλαίσιο
Η κανονιστική ρύθμιση της Ένωσης
2 Ο κανονισμός 1234/2007 αντικατέστησε τον κανονισμό (ΕΚ) 2991/94 του Συμβουλίου, της 5ης Δεκεμβρίου 1994, για τον καθορισμό των κανόνων για λιπαρές ύλες για επάλειψη (ΕΕ L 316, σ. 2), το σύνολο των διατάξεων του οποίου επαναλαμβάνει. Ο κανονισμός 1234/2007 καθορίζει τα πρότυπα σχετικά με τη χρήση της ονομασίας πωλήσεως του βουτύρου και των άλλων λιπαρών υλών για επάλειψη.
3 Το άρθρο 115 του κανονισμού αυτού, το οποίο τιτλοφορείται «Πρότυπα εμπορίας για τις λιπαρές ουσίες», προβλέπει τα εξής:
«[...] [Τ]α πρότυπα που καθορίζονται στο παράρτημα ΧV εφαρμόζονται στα ακόλουθα προϊόντα, τα οποία έχουν περιεκτικότητα σε λιπαρές ουσίες τουλάχιστον 10 % αλλά μικρότερη από 90 % κατά βάρος και προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση:
α) τις λιπαρές ουσίες του γάλακτος των κωδικών ΣΟ 0405 και ex2106,
[...]».
4 Το άρθρο 121, στοιχείο γ΄, του κανονισμού 1234/2007 ορίζει τα εξής:
«Η Επιτροπή θεσπίζει τους λεπτομερείς κανόνες εφαρμογής του παρόντος κεφαλαίου, οι οποίοι μπορούν να αφορούν ιδίως:
[...]
γ) όσον αφορά τα πρότυπα για τις λιπαρές ουσίες για επάλειψη που αναφέρονται στο άρθρο 115:
i) τον κατάλογο των προϊόντων που αναφέρονται στο στοιχείο α) του τρίτου εδαφίου του σημείου I παράγραφος 2 του παραρτήματος XV, βάσει των καταλόγων που διαβιβάζουν στην Επιτροπή τα κράτη μέλη,
[...]».
5 Όσον αφορά τις ονομασίες πωλήσεως, το σημείο I, παράγραφος 2, πρώτο και δεύτερο εδάφιο, του παραρτήματος XV του κανονισμού 1234/2007 ορίζει τα εξής:
«Οι ονομασίες πώλησης των [λιπαρών υλών για επάλειψη] είναι εκείνες που προσδιορίζονται στο προσάρτημα, με την επιφύλαξη του σημείου ΙΙ παράγραφος 2 ή του σημείου ΙΙΙ παράγραφοι 2 και 3 του παρόντος παραρτήματος.
Οι ονομασίες πώλησης του προσαρτήματος προορίζονται για τα προϊόντα που ορίζονται σε αυτό.»
6 Το μέρος Α του προσαρτήματος του παραρτήματος XV του κανονισμού 1234/2007 ορίζει, αφενός, ότι ως βούτυρο νοείται «προϊόν που έχει περιεκτικότητα σε γαλακτικές λιπαρές ύλες ίση ή μεγαλύτερη από 80 % και μικρότερη από 90 %, μέγιστη περιεκτικότητα σε νερό 16 % και σε ξηρές μη λιπαρές γαλακτικές ύλες 2 %» και, αφετέρου, ότι ως γαλακτική λιπαρή ύλη για επάλειψη X % νοείται «προϊόν το οποίο έχει την ακόλουθη περιεκτικότητα σε γαλακτικές λιπαρές ύλες», δηλαδή «κάτω του 39 %», «άνω του 41 % και κάτω του 60 %» και «άνω του 62 % και κάτω του 80 %».
7 Το σημείο I, παράγραφος 2, τρίτο εδάφιο, του παραρτήματος XV του κανονισμού 1234/2007 προβλέπει τα εξής:
«Ωστόσο, η διάταξη αυτή δεν εφαρμόζεται:
α) για την ονομασία προϊόντων, των οποίων η ακριβής φύση είναι γνωστή λόγω παραδοσιακής χρήσης ή/και όταν οι ονομασίες χρησιμοποιούνται σαφώς για να περιγράφουν μια χαρακτηριστική ιδιότητα του προϊόντος,
[...]».
8 Ο κανονισμός (ΕΚ) 445/2007 της Επιτροπής, της 23ης Απριλίου 2007, για ορισμένες λεπτομέρειες εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) 2991/94 και του κανονισμού (ΕΟΚ) 1898/87 του Συμβουλίου σχετικά με την προστασία της ονομασίας του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων κατά τη διάθεσή τους στο εμπόριο (ΕΕ L 106, σ. 24), αντικατέστησε τον κανονισμό (ΕΚ) 577/97 της Επιτροπής, της 1ης Απριλίου 1997, περί ορισμένων λεπτομερειών εφαρμογής του κανονισμού 2991/94 και του κανονισμού 1898/87 (ΕΕ L 87, σ. 3), και περιλαμβάνει στο παράρτημά του I κατάλογο των προϊόντων για τα οποία εφαρμόζεται η εξαίρεση που προβλέπεται στο σημείο I, παράγραφος 2, τρίτο εδάφιο, στοιχείο α΄, του παραρτήματος XV του κανονισμού 1234/2007.
Η τσεχική ρύθμιση
9 Η απόφαση 77/2003 ορίζει τα πρότυπα που εφαρμόζονται για το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα παγωτά και τα βρώσιμα λίπη και έλαια.
10 Κατά το άρθρο 1, παράγραφος 2, της αποφάσεως αυτής:
«Κατά την έννοια της παρούσας αποφάσεως, νοούνται ειδικότερα ως:
[...]
q) “βούτυρο για επάλειψη”, το γαλακτοκομικό προϊόν το οποίο παρασκευάζεται από όξινη κρέμα γάλακτος εμπλουτισμένη με γάλα σε σκόνη ή ξινόγαλα, το οποίο περιέχει, κατά βάρος, ποσοστό τουλάχιστον 31 % γαλακτικών λιπαρών υλών και τουλάχιστον 42 % ξηρών υλών».
Ιστορικό της διαφοράς και η προ της ασκήσεως της προσφυγής διαδικασία
11 Το pomazánkové máslo (βούτυρο για επάλειψη) είναι προϊόν παρόμοιο με το βούτυρο, το οποίο χρησιμοποιείται για επάλειψη, αλλά επίσης κατά την παρασκευή κρεμών, αλειμμάτων και κρεμώδων προϊόντων.
12 Το pomazánkové máslo περιέχει, κατά βάρος, ποσοστό τουλάχιστον 31 % λιπαρών υλών, τουλάχιστον 42 % ξηρών υλών και έως 58 % νερό.
13 Βάσει αυτών των χαρακτηριστικών του το pomazánkové máslo δεν πληροί τις απαιτήσεις που ορίζονται στο παράρτημα XV του κανονισμού 1234/2007 προκειμένου να διατίθεται στο εμπόριο με την ονομασία πωλήσεως «βούτυρο».
14 Κατόπιν απορρίψεως αιτήματός της για εφαρμογή ως προς το pomazánkové máslo της εξαιρέσεως που προβλέπεται στο σημείο I, παράγραφος 2, τρίτο εδάφιο, στοιχείο α΄, του παραρτήματος XV του κανονισμού 1234/2007, η Τσεχική Δημοκρατία ενημέρωσε την Επιτροπή ότι δεν θα επεδίωκε πλέον την εγγραφή του προϊόντος αυτού στο παράρτημα του κανονισμού 577/97. Εντούτοις, στις 14 Μαρτίου 2007, το κράτος μέλος αυτό επανέφερε το αίτημά του. Το pomazánkové máslo δεν περιλήφθηκε όμως στον κατάλογο που παρατίθεται στο παράρτημα του κανονισμού αυτού.
15 Δεδομένου ότι η Τσεχική Δημοκρατία δεν τροποποίησε τη νομοθεσία της, η Επιτροπή της απηύθυνε, στις 6 Ιουνίου 2008, έγγραφο οχλήσεως, στο οποίο υπενθύμιζε ότι εφόσον το pomazánkové máslo περιέχει μόνο κατά 31 % γαλακτικές λιπαρές ύλες, δεν μπορεί να διατίθεται στο εμπόριο με την ονομασία «máslo» («βούτυρο»), αλλά έπρεπε να φέρει την ονομασία «mléčná pomazánka X %» (γαλακτική λιπαρή ύλη για επάλειψη X %), κατά το προσάρτημα του παραρτήματος XV του κανονισμού 1234/2007.
16 Στην από 6 Αυγούστου 2008 απάντησή της στο ως άνω έγγραφο οχλήσεως, η Τσεχική Δημοκρατία δήλωσε ότι, μολονότι βεβαίως το pomazánkové máslo δεν πληρούσε το κριτήριο του περιεχομένου σε γαλακτικές λιπαρές ύλες κατά ποσοστό τουλάχιστον 80 %, εκτιμούσε ότι, αφενός, ο καταναλωτής διέκρινε σαφώς το προϊόν αυτό από το βούτυρο και, αφετέρου, ότι το εν λόγω προϊόν τύγχανε άνευ ετέρου της εξαιρέσεως που προβλέπεται στο σημείο I, παράγραφος 2, τρίτο εδάφιο, στοιχείο α΄, του παραρτήματος XV του κανονισμού 1234/2007, χωρίς να απαιτείται η Επιτροπή να εκδώσει σχετικό εκτελεστικό μέτρο.
17 Με έγγραφο της 3ης Νοεμβρίου 2009 η Επιτροπή απηύθυνε στο κράτος μέλος αυτό αιτιολογημένη γνώμη, αντικρούοντας τα επιχειρήματα που αυτό προέβαλε και ζητώντας του να συμμορφωθεί με την αιτιολογημένη γνώμη εντός δίμηνης προθεσμίας από την παραλαβή της.
18 Στην εν λόγω αιτιολογημένη γνώμη η Επιτροπή επικαλείται, μεταξύ άλλων, ότι ο κανονισμός 445/2007 αποτελεί μορφή επιτακτικής εφαρμογής της εξαιρέσεως που προβλέπεται στο σημείο I, παράγραφος 2, τρίτο εδάφιο, στοιχείο α΄, του παραρτήματος XV του κανονισμού 1234/2007, ώστε να μην υπάρχει περιθώριο έμμεσης εφαρμογή της διατάξεως αυτής. Επιπλέον, το θεσμικό αυτό όργανο επισήμανε ότι η Τσεχική Δημοκρατία δεν είχε ποτέ προσφύγει, εντός των προβλεπόμενων προς τον σκοπό αυτό προθεσμιών, κατά της απορρίψεως του αιτήματός της για εγγραφή του pomazánkové máslo στον κατάλογο που παρατίθεται στο παράρτημα I του κανονισμού 445/2007. Ως εκ τούτου, δεν ήταν δυνατή πλέον η επανεξέταση της αποφάσεως αυτής.
19 Στην από 22 Δεκεμβρίου 2009 απάντησή της, η Τσεχική Δημοκρατία υποστήριξε ότι το σημείο I, παράγραφος 2, τρίτο εδάφιο, στοιχείο α΄, του παραρτήματος XV του κανονισμού 1234/2007 είναι διάταξη απευθείας εφαρμογής και συνεπώς κάθε προϊόν που πληροί τα προβλεπόμενα κριτήρια εμπίπτει στην εισαγόμενη με τη διάταξη αυτή εξαίρεση, χωρίς να είναι αναγκαία η παρέμβαση της Επιτροπής. Συναφώς, το κράτος μέλος αυτό εξέφρασε την εκτίμηση ότι το pomazánkové máslo πληρούσε το σύνολο των κριτηρίων αυτών.
20 Η Επιτροπή, κρίνοντας ότι η απάντηση αυτή δεν ήταν ικανοποιητική, άσκησε την υπό κρίση προσφυγή.
Επί της προσφυγής
Επιχειρήματα των διαδίκων
21 Η Επιτροπή προσάπτει, κυρίως, στην Τσεχική Δημοκρατία παράβαση του σημείου I, παράγραφος 2, του παραρτήματος XV του κανονισμού 1234/2007, σε συνδυασμό με το μέρος A, σημεία 1 και 4, του προσαρτήματος του εν λόγω παραρτήματος.
22 Εφόσον το pomazánkové máslo δεν περιέχει γαλακτικές λιπαρές ύλες κατά τουλάχιστον 80 % και κατ’ ανώτατο όριο 16 % νερό, δεν είναι δυνατή η διάθεσή του στο εμπόριο με ονομασία πωλήσεως η οποία να περιέχει τον όρο «βούτυρο», δηλαδή «máslo» στην Τσεχική γλώσσα.
23 Επιτρέποντας, όμως, τη χρήση της ονομασίας «βούτυρο» για το επίμαχο άλειμμα, η Τσεχική νομοθεσία παρακωλύει την επίτευξη των σκοπών που επιδιώκει ο κανονισμός 1234/2007 οι οποίοι συνίστανται στην αποτροπή κάθε κινδύνου συγχύσεως του καταναλωτή ως προς το προϊόν που αποκτά και στη διασφάλιση θεμιτού ανταγωνισμού.
24 Το επίμαχο προϊόν πρέπει υποχρεωτικά να διατίθεται στο εμπόριο με την ονομασία πωλήσεως «γαλακτική λιπαρή ύλη για επάλειψη X %», δυνάμει του σημείου I, παράγραφος 2, πρώτο εδάφιο, του παραρτήματος XV του κανονισμού 1234/2007, σε συνδυασμό με το μέρος A, σημείο 4, του προσαρτήματος του εν λόγω παραρτήματος.
25 Επιπλέον, η Επιτροπή επισημαίνει ότι, για να είναι δυνατή η διάθεση στο εμπόριο με την ονομασία «βούτυρο» προϊόντος το οποίο δεν πληροί τα κριτήρια που προβλέπονται στο σημείο I, παράγραφος 2, του παραρτήματος XV του κανονισμού 1234/2007, σε συνδυασμό με το μέρος A, σημείο 1, του προσαρτήματος του εν λόγω παραρτήματος, το προϊόν αυτό πρέπει να έχει εγγραφεί στο παράρτημα I του κανονισμού 445/2007. Αυτό, όμως, δεν συμβαίνει στην περίπτωση του pomazánkové máslo.
26 Σχετικό αίτημα της Τσεχικής Δημοκρατίας απορρίφθηκε με τα έγγραφα της 23ης Σεπτεμβρίου 2005 και της 27ης Αυγούστου 2007, χωρίς η απόρριψη αυτή να αμφισβητηθεί. Υπό τις συνθήκες αυτές, το εν λόγω κράτος μέλος δεν μπορεί πλέον να επικαλείται την έλλειψη νομιμότητας της εν λόγω απορρίψεως προκειμένου να αμυνθεί στο πλαίσιο της υπό κρίση προσφυγής λόγω παραβάσεως.
27 Επικουρικώς, η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι η εγγραφή προϊόντος στον κατάλογο του παραρτήματος του κανονισμού 445/2007 είναι υποχρεωτική προκειμένου να εφαρμοστεί για το προϊόν αυτό η εξαίρεση που προβλέπεται στο παράρτημα XV του κανονισμού 1234/2007. Για αυτήν την εγγραφή απαιτείται η παρέμβαση της Επιτροπής, όπως προκύπτει από το άρθρο 121, στοιχείο γ΄, περίπτωση i, του εν λόγω κανονισμού.
28 Προς τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή λαμβάνει τα εκ μέρους των κρατών μελών αιτήματα εγγραφής και αποφασίζει την εγγραφή ή μη του συγκεκριμένου προϊόντος στον κατάλογο που προβλέπεται στο παράρτημα XV του κανονισμού 1234/2007. Σε καμία περίπτωση δεν είναι δυνατό να εμπίπτει προϊόν στην εξαίρεση αυτή μόνο για τον λόγο ότι πληροί αντικειμενικώς τις απαιτήσεις που προβλέπει το σημείο I, παράγραφος 2, του εν λόγω παραρτήματος.
29 Σε κάθε περίπτωση, αυτό δεν συμβαίνει όσον αφορά το pomazánkové máslo, δεδομένου ότι η φύση του δεν είναι, ειδικότερα, επαρκώς διακριτή από εκείνη του προστατευόμενου προϊόντος, δηλαδή του βουτύρου.
30 Η Τσεχική Δημοκρατία υποστηρίζει, κυρίως, ότι η υπό κρίση προσφυγή λόγω παραβάσεως πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη.
31 Κατά το κράτος μέλος αυτό, η Επιτροπή δεν ζήτησε τη γνώμη της διαχειριστικής επιτροπής που προβλέπει το άρθρο 4 της αποφάσεως 1999/468/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Ιουνίου 1999, για τον καθορισμό των όρων άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων που ανατίθενται στην Επιτροπή (ΕΕ L 184, σ. 23), πριν την απόρριψη του αιτήματός του για εγγραφή του pomazánkové máslo στον κατάλογο του παραρτήματος του κανονισμού 445/2007. Πλην όμως, η Επιτροπή είχε υποχρέωση να κινήσει τη διαδικασία λήψεως της γνώμης της επιτροπής αυτής, επειδή είχε λάβει αίτημα κράτους μέλους και, ιδιαίτερα, εφόσον δεν ήταν θετικά διακείμενη ως προς αυτό.
32 Υπό τις συνθήκες αυτές, με την υπό κρίση προσφυγή, η Επιτροπή προβάλλει τη δική της παράλειψη έναντι της Τσεχικής Δημοκρατίας, καθόσον το συμβατό της επίμαχης εθνικής νομοθεσίας πρέπει να εκτιμηθεί σε σχέση με πράξη του δικαίου της Ένωσης που προέκυψε από παράνομη συμπεριφορά του θεσμικού αυτού οργάνου.
33 Επί του ζητήματος αυτού, η Επιτροπή αντιτείνει ότι η τήρηση των όρων παραδεκτού της προσφυγής της πρέπει να εκτιμηθεί βάσει του άρθρου 258 ΣΛΕΕ. Επιπλέον, το αντικείμενο της προσφυγής περιορίζεται στη διαπίστωση του κατά πόσον η εθνική νομοθεσία συμβιβάζεται με το δίκαιο της Ένωσης, δηλαδή το σημείο I, παράγραφος 2, του παραρτήματος XV του κανονισμού 1234/2007, σε συνδυασμό με το μέρος A, σημείο 1, του προσαρτήματος του εν λόγω παραρτήματος.
34 Επικουρικώς, όσον αφορά το βάσιμο της εν λόγω προσφυγής λόγω παραβάσεως, η Τσεχική Δημοκρατία υπογραμμίζει, πρώτον, ότι ούτε η γραφική απεικόνιση της φράσεως pomazánkové máslo ούτε τα ζητήματα νοθεύσεως του ανταγωνισμού είναι κρίσιμα, αντιθέτως προς όσα προβάλλει η Επιτροπή.
35 Δεύτερον, το εν λόγω κράτος μέλος δεν είχε ποτέ την ευκαιρία να προσβάλει οποιαδήποτε απόφαση της Επιτροπής σχετικά με τη μη εγγραφή του pomazánkové máslo στον κατάλογο του παραρτήματος του κανονισμού 445/2007.
36 Αφενός, τα έγγραφα της Επιτροπής της 23ης Σεπτεμβρίου 2005 και της 27ης Αυγούστου 2007 δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως «πράξεις» κατά την έννοια του άρθρου 263 ΣΛΕΕ. Αφετέρου, λαμβανομένων υπόψη των διαδικαστικών πλημμελειών κατά την έκδοση τους, αυτές οι πράξεις είναι ασφαλώς ανυπόστατες.
37 Τρίτον, βάσει της εξαιρέσεως που αφορά τις παραδοσιακές ονομασίες, η οποία προβλέπεται στο σημείο I, παράγραφος 2, τρίτο εδάφιο, στοιχείο α΄, του παραρτήματος XV του κανονισμού 1234/2007, επιτρέπεται εμμέσως η χρήση της ονομασίας «βούτυρο», χωρίς προηγούμενη έγκριση, εφόσον το επίμαχο προϊόν πληροί το κριτήριο που προβλέπει η διάταξη αυτή, δηλαδή την παραδοσιακή χρήση της επίμαχης ονομασίας. Κατά συνέπεια, ο κατάλογος του παραρτήματος του κανονισμού 445/2007 δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα.
38 Τέταρτον, η Τσεχική Δημοκρατία αμφισβητεί τα κριτήρια εφαρμογής της εξαιρέσεως που προβλέπει το σημείο I, παράγραφος 2, τρίτο εδάφιο, στοιχείο α΄, του παραρτήματος XV του κανονισμού 1234/2007, όπως τα έχει δεχθεί η Επιτροπή.
39 Η Επιτροπή υποστηρίζει, κατ’ αρχάς, ότι στα έγγραφα της 23ης Σεπτεμβρίου 2005 και της 27ης Αυγούστου 2007 αναφερόταν σαφώς ότι απορριπτόταν το αίτημα εγγραφής του pomazánkové máslo στον κατάλογο του παραρτήματος του κανονισμού 445/2007 και ότι, ως εκ τούτου, τα έγγραφα αυτά αποτελούν πράξεις δεκτικές προσφυγής, κατά την έννοια του άρθρου 263 ΣΛΕΕ.
40 Το θεσμικό αυτό όργανο προβάλλει, στη συνέχεια, ότι δεν είχε υποχρέωση να κινήσει τη διαδικασία της διαχειριστικής επιτροπής που προβλέπεται στα άρθρα 4 και 7 της αποφάσεως 1999/468, εφόσον είχε λάβει απόφαση περί μη εγγραφής του pomazánkové máslo στον εν λόγω κατάλογο.
41 Τέλος, υπενθυμίζει ότι δεν είναι δυνατή η εφαρμογή της εξαιρέσεως που προβλέπεται στο σημείο I, παράγραφος 2, τρίτο εδάφιο, στοιχείο α΄, του παραρτήματος XV του κανονισμού 1234/2007 για προϊόντα τα οποία μπορούν να υποκαταστήσουν προϊόντα των οποίων η ονομασία προστατεύεται από τον εν λόγω κανονισμό.
Εκτίμηση του Δικαστηρίου
Επί του παραδεκτού
42 Προκαταρκτικώς, επιβάλλεται η υπόμνηση ότι, πριν την κίνηση εκ μέρους της Επιτροπής της εν προκειμένω διαδικασίας λόγω παραβάσεως, η Τσεχική Δημοκρατία είχε επανειλημμένα υποβάλει αιτήματα για την εγγραφή του pomazánkové máslo στον κατάλογο του παραρτήματος I του κανονισμού 445/2007, τα οποία είχαν απορριφθεί.
43 Ως προς το σημείο αυτό, το εν λόγω κράτος μέλος υποστηρίζει, πρώτον, ότι η απόφαση περί απορρίψεως του αιτήματός του για εγγραφή του pomazánkové máslo στον εν λόγω κατάλογο πάσχει διαδικαστική πλημμέλεια, με αποτέλεσμα η Επιτροπή με την προσφυγή της λόγω παραβάσεως να επιχειρεί να του αντιτάξει παράνομη συμπεριφορά. Δεύτερον, η αποδοχή του παραδεκτού της υπό κρίση προσφυγής λόγω παραβάσεως θα έθιγε την ακεραιότητα του συστήματος ενδίκων βοηθημάτων που καθιερώνει η Συνθήκη ΛΕΕ.
44 Εκ προοιμίου, πρέπει να υπομνησθεί ότι η Επιτροπή στηρίζει την προσφυγή της σε παράβαση εκ μέρους της Τσεχικής Δημοκρατίας των διατάξεων του κανονισμού 1234/2007.
45 Ως εκ τούτου, η Τσεχική Δημοκρατία υποστηρίζει εσφαλμένως ότι η Επιτροπή με την προσφυγή της επιχειρεί να της αντιτάξει τη δική της παράλειψη. Πράγματι, το κράτος μέλος αυτό δεν αμφισβητεί ότι το pomazánkové máslo δεν πληροί τις απαιτήσεις που προβλέπονται στο μέρος A του προσαρτήματος του παραρτήματος XV του κανονισμού 1234/2007 προκειμένου να διατίθεται στο εμπόριο με την ονομασία πωλήσεως «βούτυρο». Ομοίως, δεν αμφισβητείται ότι ο κατάλογος του παραρτήματος I του κανονισμού 445/2007 δεν περιλαμβάνει το προϊόν με την ονομασία «pomazánkové máslo».
46 Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να υπομνησθεί ότι το σύστημα ενδίκων βοηθημάτων που έχει καθιερώσει η Συνθήκη διακρίνει τις προσφυγές των άρθρων 258 και 259 ΣΛΕΕ, με τις οποίες σκοπείται να αναγνωριστεί ότι ένα κράτος μέλος παρέβη τις υποχρεώσεις του, από τις προσφυγές των άρθρων 263 και 265 ΣΛΕΕ, με τις οποίες σκοπείται ο έλεγχος της νομιμότητας των πράξεων ή παραλείψεων των θεσμικών οργάνων της Ένωσης. Τα ένδικα αυτά βοηθήματα επιδιώκουν διαφορετικούς στόχους και διέπονται από διαφορετικές ρυθμίσεις. Ένα κράτος μέλος δεν μπορεί, επομένως, ελλείψει διατάξεως της Συνθήκης που θα του το επέτρεπε ρητώς, να επικαλεστεί την έλλειψη νομιμότητας αποφάσεως της οποίας είναι αποδέκτης, ως μέσο άμυνας κατά προσφυγής λόγω παραβάσεως στηριζομένης στην μη τήρηση της αποφάσεως αυτής. Τα πράγματα θα είχαν άλλως αν η επίδικη πράξη έπασχε ιδιαιτέρως σοβαρές και προφανείς πλημμέλειες, σε σημείο που να μπορεί να χαρακτηριστεί ανυπόστατη (βλ. αποφάσεις της 1ης Ιουνίου 2006, C‑207/05, Επιτροπή κατά Ιταλίας, σκέψεις 40 έως 43, καθώς και της 20ης Σεπτεμβρίου 2007, C‑177/06, Επιτροπή κατά Ισπανίας, Συλλογή 2007, σ. I‑7689, σκέψεις 30 και 31).
47 Κατά συνέπεια, αφενός, η Τσεχική Δημοκρατία δεν μπορεί να προβάλει λυσιτελώς στο πλαίσιο της υπό κρίση προσφυγής λόγω παραβάσεως επιχειρήματα με τα οποία αμφισβητείται η νομιμότητα της αποφάσεως της Επιτροπής περί μη εγγραφής του συγκεκριμένου προϊόντος στον κατάλογο του παραρτήματος I του κανονισμού 445/2007.
48 Πράγματι, σε αυτό το κράτος μέλος εναπέκειτο να προσβάλει τη νομιμότητα της αποφάσεως αυτής ασκώντας την προσφυγή του άρθρου 263 ΣΛΕΕ, εντός της προθεσμίας που προβλέπει η διάταξη αυτή και να προβάλει, αποκλειστικώς στο πλαίσιο αυτό, επιχειρήματα με σκοπό να αμφισβητηθεί η νομιμότητα της εν λόγω αποφάσεως.
49 Αφετέρου, πρέπει να υπομνησθεί ότι κατά πάγια νομολογία η σοβαρότητα των συνεπειών που συνδέονται με την αναγνώριση του ανυποστάτου πράξεως των θεσμικών οργάνων της Ένωσης επιτάσσει, για λόγους ασφάλειας δικαίου, να επιφυλάσσεται η αναγνώριση αυτή σε εντελώς ακραίες περιπτώσεις (βλ. απόφαση της 5ης Οκτωβρίου 2004, C‑475/01, Επιτροπή κατά Ελλάδας, Συλλογή 2004, σ. I‑8923, σκέψη 20).
50 Εν προκειμένω, ακόμη και αν υποτεθεί ότι η Επιτροπή δεν τήρησε τη διαδικασία που ορίζει ο κανονισμός 1234/2007 για την έκδοση της αποφάσεως με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα εγγραφής του pomazánkové máslo στον κατάλογο του παραρτήματος I του κανονισμού 445/2007, τέτοια διαδικαστική πλημμέλεια δεν μπορεί να θέσει εν αμφιβόλω το ίδιο το υποστατό της αποφάσεως αυτής.
51 Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να υπογραμμισθεί ότι η επίκληση του ανυπόστατου της αποφάσεως της Επιτροπής με την οποία απορρίφθηκε το αίτημα εγγραφής ουδόλως μπορεί να επηρεάσει την παράβαση της Τσεχικής Δημοκρατίας, δεδομένου ότι η διαπίστωση του ανυπόστατου δεν μπορεί, όπως είναι δεδομένο βάσει των περιστάσεων των οποίων έγινε μνεία στη σκέψη 45 της παρούσας αποφάσεως, να υποκαταστήσει απόφαση της Επιτροπής για την εγγραφή του pomazánkové máslo στον εν λόγω κατάλογο.
52 Κατά συνέπεια, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η προσφυγή της Επιτροπής είναι παραδεκτή.
Επί της ουσίας
53 Προκαταρκτικώς, πρέπει να υπομνησθεί ότι η Τσεχική Δημοκρατία συνομολογεί ότι το pomazánkové máslo δεν πληροί τα κριτήρια που προβλέπονται στο σημείο I, παράγραφος 2, του παραρτήματος XV του κανονισμού 1234/2007, σε συνδυασμό με το μέρος A, σημείο 1, του προσαρτήματος του εν λόγω παραρτήματος, προκειμένου να διατίθεται στο εμπόριο με την ονομασία «βούτυρο». Ομοίως, δεν αμφισβητείται ότι το προϊόν αυτό δεν έχει εγγραφεί στον κατάλογο του παραρτήματος I του κανονισμού 445/2007, στον οποίο καταγράφονται τα προϊόντα τα οποία δεν υπόκεινται σε περιορισμούς όσον αφορά τις αποκλειστικές ονομασίες επειδή η ακριβής φύση τους προκύπτει σαφώς από την παραδοσιακή χρήση τους και/ή η ονομασία τους χρησιμοποιείται προδήλως για την περιγραφή μιας από τις χαρακτηριστικές τους ιδιότητές.
54 Η Τσεχική Δημοκρατία υποστηρίζει εντούτοις ότι η εξαίρεση που προβλέπεται στο σημείο I, παράγραφος 2, τρίτο εδάφιο, στοιχείο α΄, του παραρτήματος XV του κανονισμού 1234/2007 μπορεί να εφαρμοστεί χωρίς προηγούμενη έγκριση, εφόσον το επίμαχο προϊόν πληροί τα οριζόμενα στη διάταξη αυτή κριτήρια.
55 Αυτή η ερμηνεία δεν μπορεί εντούτοις να γίνει δεκτή.
56 Πράγματι, πρώτον, από την αιτιολογική σκέψη 51 του κανονισμού 1234/2007 προκύπτει ότι ο κανονισμός 2991/94 καθόρισε τα πρότυπα εμπορίας για τα γαλακτοκομικά προϊόντα προβλέποντας σαφή και διακριτή ταξινόμηση, συνοδευόμενη από κανόνες σχετικούς με τις ονομασίες, που πρέπει να διατηρηθούν σύμφωνα με τους σκοπούς του κανονισμού 1234/2007.
57 Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να υπομνησθεί ότι, κατά την έβδομη αιτιολογική του σκέψη ο κανονισμός 2991/94 σκοπό έχει τη θέσπιση ενιαίας ταξινομήσεως των λιπαρών ουσιών για επάλειψη, ως προς την οποία τα προβλεπόμενα στο σημείο I, παράγραφος 2, τρίτο εδάφιο, στοιχείο α΄, του παραρτήματος XV του κανονισμού 1234/2007 αποτελούν κατ’ ανάγκη εξαίρεση.
58 Δεύτερον, το άρθρο 121, στοιχείο γ΄, περίπτωση i, του κανονισμού 1234/2007 παρέχει ρητώς στην Επιτροπή την εξουσία να θεσπίζει λεπτομερείς κανόνες εφαρμογής των εξαιρέσεων από τους κανόνες που θεσπίζει ο εν λόγω κανονισμός και, ειδικότερα, να καταρτίζει, με βάση τους καταλόγους που διαβιβάζουν τα κράτη μέλη, τον εξαντλητικό κατάλογο των προϊόντων που τυγχάνουν της εξαιρέσεως αυτής.
59 Συναφώς, κατά την αιτιολογική σκέψη 4 του κανονισμού 445/2007 για να προσδιοριστεί επακριβώς το πεδίο εφαρμογής των εξαιρέσεων που προβλέπει ο κανονισμός 2991/94, είναι σκόπιμη η κατάρτιση εξαντλητικού καταλόγου των συγκεκριμένων ονομασιών συνοδευόμενου από περιγραφή των αντίστοιχων προϊόντων.
60 Ως εκ τούτου, από το σύνολο των στοιχείων αυτών προκύπτει ότι η Τσεχική Δημοκρατία δεν μπορεί να υποστηρίζει ότι τα προϊόντα τα οποία πληρούν τις απαιτήσεις που προβλέπονται στο σημείο I, παράγραφος 2, τρίτο εδάφιο, στοιχείο α΄, του παραρτήματος XV του κανονισμού 1234/2007 μπορούν να τυγχάνουν της εξαιρέσεως που προβλέπει η διάταξη αυτή χωρίς προηγούμενη απόφαση της Επιτροπής η οποία να διαπιστώνει ότι πληρούνται οι απαιτήσεις αυτές.
61 Πράγματι, αν γινόταν δεκτή η επιχειρηματολογία του εν λόγω κράτους μέλους θα ετίθετο εν αμφιβόλω, αφενός, η εξουσία της Επιτροπής, η οποία της έχει χορηγηθεί από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης δυνάμει του άρθρου 121, στοιχείο γ΄, περίπτωση i, του κανονισμού 1234/2007, για θέσπιση των λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του κανονισμού αυτού καθώς και, αφετέρου, η πρακτική αποτελεσματικότητα του εν λόγω κανονισμού, καθόσον αυτός σκοπό έχει να εναρμονίσει τη χρήση των εμπορικών ονομασιών, προκειμένου να διαφυλάξει τον ανταγωνισμό και να προστατεύσει τους καταναλωτές.
62 Ως εκ τούτου, από το σύνολο των ανωτέρω εκτιμήσεων προκύπτει ότι η προσφυγή της Επιτροπής πρέπει να θεωρηθεί βάσιμη.
63 Κατά συνέπεια, επιβάλλεται η διαπίστωση ότι η Τσεχική Δημοκρατία, επιτρέποντας τη διάθεση στο εμπόριο του pomazánkové máslo (βούτυρο για επάλειψη) με την ονομασία «máslo» (βούτυρο), μολονότι το προϊόν αυτό έχει περιεκτικότητα σε γαλακτικές λιπαρές ύλες μικρότερη από 80 % και περιεκτικότητα σε νερό και ξηρές μη λιπαρές ύλες ανώτερη από 16 % και 2 % αντιστοίχως, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 115 του κανονισμού 1234/2007, σε συνδυασμό με το σημείο I, παράγραφος 2, πρώτο και δεύτερο εδάφιο, του παραρτήματος XV του εν λόγω κανονισμού καθώς και με το μέρος A, σημεία 1 και 4, του προσαρτήματος του παραρτήματος αυτού.
Επί των δικαστικών εξόδων
64 Κατά το άρθρο 69, παράγραφος 2, του Κανονισμού Διαδικασίας, ο ηττηθείς διάδικος καταδικάζεται στα δικαστικά έξοδα εφόσον υπάρχει σχετικό αίτημα του νικήσαντος διαδίκου. Δεδομένου ότι η Επιτροπή υπέβαλε σχετικό αίτημα και η Τσεχική Δημοκρατία ηττήθηκε, πρέπει να καταδικαστεί στα δικαστικά έξοδα.
Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (πρώτο τμήμα) αποφασίζει:
1) Η Τσεχική Δημοκρατία, επιτρέποντας τη διάθεση στο εμπόριο του pomazánkové máslo (βούτυρο για επάλειψη) με την ονομασία «máslo» (βούτυρο), μολονότι το προϊόν αυτό έχει περιεκτικότητα σε γαλακτικές λιπαρές ύλες μικρότερη από 80 % και περιεκτικότητα σε νερό και ξηρές μη λιπαρές ύλες ανώτερη από 16 % και 2 % αντιστοίχως, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 115 του κανονισμού (ΕΚ) 1234/2007 του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2007, για τη θέσπιση κοινής οργάνωσης των γεωργικών αγορών και ειδικών διατάξεων για ορισμένα γεωργικά προϊόντα (Ενιαίος κανονισμός ΚΟΑ), σε συνδυασμό με το σημείο I, παράγραφος 2, πρώτο και δεύτερο εδάφιο, του παραρτήματος XV του εν λόγω κανονισμού καθώς και το μέρος A, σημεία 1 και 4, του προσαρτήματος του παραρτήματος αυτού.
2) Καταδικάζει την Τσεχική Δημοκρατία στα δικαστικά έξοδα.
(υπογραφές)