Sprawy połączone C‑399/10 P i C‑401/10 P
Bouygues SA i Bouygues Télécom SA
przeciwko
Komisji Europejskiej i in.
Odwołania – Pomoc państwa – Środki finansowe na rzecz France Télécom – Projekt pożyczki akcjonariusza – Oświadczenia publiczne członka rządu francuskiego – Decyzja uznająca pomoc za niezgodną ze wspólnym rynkiem i nienakazująca jej odzyskania – Pojęcie pomocy państwa – Pojęcie korzyści gospodarczej – Pojęcie zaangażowania zasobów państwowych
Streszczenie – wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 19 marca 2013 r.
1. Pomoc przyznawana przez państwa – Badanie przez Komisję – Decyzja o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego przewidzianego w art. 108 ust. 2 TFUE – Ustalenie przedmiotu postępowania administracyjnego – Skarga dotycząca licznych środków – Zajęcie przez Komisję stanowiska wobec niektórych z nich – Oddalenie żądań dotyczących pozostałych środków – Wykluczenie
(art. 108 ust. 2, 3 TFUE; rozporządzenie Rady nr 659/1999, art. 4 ust. 4, art. 6 ust. 1, art. 13 ust. 1)
2. Pomoc przyznawana przez państwa – Pojęcie – Przypisane państwu przyznanie korzyści przy użyciu zasobów państwowych – Korzyści pociągające za sobą uszczuplenie budżetu państwowego lub ryzyko takiego uszczuplenia – Brak zgodności lub równoważności między przyznaną korzyścią a uszczupleniem budżetu – Zaliczenie – Korzyść pod postacią licznych kolejnych interwencji mających ze sobą ścisły związek – Ocena całościowa przyjętych środków
(art. 107 ust. 1 TFUE, art. 108 TFUE)
1. Zgodnie z art. 4 ust. 4, art. 6 ust. 1 i art. 13 ust. 1 rozporządzenia nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 88 WE decyzja o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego w sprawie pomocy państwa oraz wezwanie zainteresowanych stron do przedstawienia uwag są wymagane zarówno w celu określenia przedmiotu postępowania administracyjnego, jak i w celu zapewnienia przekazania Komisji możliwie najbardziej wyczerpujących informacji.
Zatem jeżeli wskutek skargi informującej o licznych środkach przyjętych przez rząd państwa członkowskiego, wśród których znajdują się złożone przez ten rząd publiczne oświadczenia, Komisja wszczyna formalne postępowanie wyjaśniające jedynie w odniesieniu do niektórych środków, to niezajęcie stanowiska odnośnie do uznania za pomoc państwa oświadczeń, które nie są objęte tym postępowaniem, nie może być zrównane z decyzją oddalającą żądania skarżącego. Zatem w braku dodatkowej decyzji mogącej rozszerzyć przedmiot danego postępowania administracyjnego na kwestię, czy owe oświadczenia stanowią same w sobie pomoc państwa, Komisja nie uwzględnia w drodze decyzji o wszczęciu formalnego postępowania wyjaśniającego tych elementów skargi.
(por. pkt 70–72, 77, 78)
2. Jedynie korzyści przyznane bezpośrednio lub pośrednio przy użyciu zasobów państwowych lub stanowiące dodatkowe obciążenie dla państwa należy uważać za pomoc w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. Zatem do celów stwierdzenia istnienia pomocy państwa w rozumieniu tego przepisu Komisja powinna wykazać dostatecznie bezpośredni związek między z jednej strony korzyścią przyznaną beneficjentowi a z drugiej strony uszczupleniem budżetu państwowego bądź wystąpieniem dostatecznie konkretnego gospodarczego ryzyka powstania obciążeń dla tego budżetu. Natomiast nie jest konieczne, aby takie uszczuplenie bądź takie ryzyko odpowiadało lub było równoważne omawianej korzyści ani aby ta korzyść prowadziła w zamian do takiego uszczuplenia lub takiego ryzyka, ani aby miała taki sam charakter jak zaangażowanie zasobów państwowych, z których wynika.
Ponadto w wypadku powtarzających się interwencji, ponieważ interwencje państwa przybierają różne formy i powinny być analizowane na podstawie ich skutków, nie można wykluczyć, że szereg kolejnych interwencji państwa w celu zastosowania art. 107 ust. 1 TFUE należy uznać za jedną interwencję. Może tak być w szczególności, w przypadku gdy kolejne interwencje, w szczególności w świetle ich chronologii, ich celu i sytuacji przedsiębiorstwa w chwili dokonania tych interwencji, mają tak ścisły związek, że niemożliwe jest ich rozdzielenie.
(por. pkt 99, 100, 103, 104, 109, 110)