WYROK SĄDU (druga izba)
z dnia 21 kwietnia 2015 r.(*)
Wspólnotowy znak towarowy – Postępowanie w sprawie unieważnienia prawa do znaku – Graficzny wspólnotowy znak towarowy przedstawiający wzór w brązowo-beżową szachownicę – Bezwzględna podstawa odmowy rejestracji – Brak charakteru odróżniającego – Brak charakteru odróżniającego uzyskanego w następstwie używania – Artykuł 7 ust. 1 lit. b) i art. 7 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 207/2009 – Artykuł 52 ust. 1 i 2 rozporządzenia nr 207/2009
W sprawie T‑359/12
Louis Vuitton Malletier, z siedzibą w Paryżu (Francja), reprezentowana przez adwokatów P. Roncaglię, G. Lazzerettiego oraz N. Parrottę,
strona skarżąca,
przeciwko
Urzędowi Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM), reprezentowanemu przez P. Bullocka, działającego w charakterze pełnomocnika,
strona pozwana,
w której drugą stroną w postępowaniu przed Izbą Odwoławczą OHIM, występującą przed Sądem w charakterze interwenienta, jest
Nanu‑Nana Handelsgesellschaft mbH für Geschenkartikel & Co. KG, z siedzibą w Berlinie (Niemcy), reprezentowana przez adwokatów T. Boddiena i A. Nordemanna,
mającej za przedmiot skargę na decyzję Pierwszej Izby Odwoławczej OHIM z dnia 4 maja 2012 r. (sprawa R 1855/2011‑1) dotyczącą postępowania w sprawie unieważnienia prawa do znaku między Nanu‑Nana Handelsgesellschaft mbH für Geschenkartikel & Co. KG a Louis Vuitton Malletier,
SĄD (druga izba),
w składzie: M.E. Martins Ribeiro (sprawozdawca), prezes, S. Gervasoni i L. Madise, sędziowie,
sekretarz: J. Weychert, administrator,
po zapoznaniu się ze skargą złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 8 sierpnia 2012 r.,
po zapoznaniu się z odpowiedzią na skargę złożoną przez OHIM w sekretariacie Sądu w dniu 13 listopada 2012 r.,
po zapoznaniu się z odpowiedzią interwenienta na skargę złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 26 listopada 2012 r.,
po zapoznaniu się z repliką złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 9 kwietnia 2013 r.,
po zapoznaniu się z dupliką interwenienta złożoną w sekretariacie Sądu w dniu 4 lipca 2013 r.,
uwzględniwszy postanowienie z dnia 14 lutego 2014 r. w przedmiocie połączenia spraw T‑359/12 i T‑360/12 do łącznego rozpoznania w procedurze ustnej,
po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 4 marca 2014 r.,
uwzględniwszy postanowienie o zawieszeniu postępowania z dnia 5 września 2014 r.,
wydaje następujący
Wyrok
Okoliczności powstania sporu
1 W dniu 18 września 1996 r. skarżąca, Louis Vuitton Malletier, dokonała w Urzędzie Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM) zgłoszenia wspólnotowego znaku towarowego na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 40/94 z dnia 20 grudnia 1993 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego (Dz.U. 1994, L 11, s. 1 – wyd. spec. w jęz. polskim, rozdz. 17, t. 1, s. 146), ze zmianami [zastąpionego rozporządzeniem Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego (Dz.U. L 78, s. 1)].
2 Znakiem towarowym, dla którego wystąpiono o rejestrację, jest następujące oznaczenie graficzne:
3 Towary, dla których wniesiono o rejestrację, należą do klasy 18 w rozumieniu Porozumienia nicejskiego dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków z dnia 15 czerwca 1957 r., ze zmianami, i odpowiadają następującemu opisowi: „towary ze skóry i imitacje skóry nieujęte w innych klasach, w szczególności pudełka ze skóry lub ze skóry wtórnej, koperty ze skóry lub z imitacji skóry; bagaże, torby i zestawy podróżne, podróżne torby na ubranie, kufry bagażowe, walizy, bagaż, kosmetyczki bez wyposażenia, plecaki, torebki, torby plażowe, torby na zakupy, torby naramienne, kuferki, aktówki, teczki, tornistry szkolne, kopertówki [małe torebki], galanteria skórzana, w szczególności portfele, portmonetki na monety nie z metali szlachetnych, sakiewki, etui na klucze, etui na karty, etui na książeczki czekowe; parasolki, parasole, parasole przeciwsłoneczne, laski, kijki marszowe i trekkingowe, lasko‑krzesełka”.
4 Zgłoszenie to opublikowano w Biuletynie Wspólnotowych Znaków Towarowych nr 19/1998 z dnia 16 marca 1998 r.
5 W dniu 27 sierpnia 1998 r. na rzecz skarżącej dokonano rejestracji wyżej wspomnianego graficznego wspólnotowego znaku towarowego pod numerem 370445.
6 W dniu 28 września 2009 r. interwenient, Nanu-Nana Handelsgesellschaft mbH für Geschenkartikel & Co. KG, złożył – na podstawie art. 52 ust. 1 lit. a), art. 7 ust. 1 lit. b)–d) i f) oraz art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (iii) rozporządzenia nr 207/2009 – wniosek o unieważnienie prawa do znaku dotyczący wszystkich towarów, którym udzielono ochrony poprzez rejestrację wspólnotowego znaku towarowego. Na poparcie tego wniosku wskazano fakt, że sporny znak towarowy jest opisowy i pozbawiony charakteru odróżniającego, a także że wszedł on do języka potocznego lub jest zwyczajowo używany w uczciwych i utrwalonych praktykach handlowych, a także że składa się wyłącznie z kształtu zwiększającego znacznie wartość towarów oraz że jest on sprzeczny z porządkiem publicznym lub z dobrymi obyczajami. Ponadto interwenient twierdził, że w chwili dokonania zgłoszenia znaku towarowego skarżąca działała w złej wierze w rozumieniu art. 52 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009.
7 Decyzją z dnia 11 lipca 2011 r. Wydział Unieważnień uwzględnił wniosek o unieważnienie prawa do znaku na podstawie art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 w związku z art. 52 ust. 1 lit. a) tego rozporządzenia i art. 7 ust. 3 wspomnianego rozporządzenia w związku z art. 52 ust. 2 tego rozporządzenia,. Na wstępie Wydział Unieważnień stwierdził, że wspólnotowy znak towarowy składa się z wzoru w szachownicę o łańcuszkowej i wątkowej strukturze przeznaczonego do stosowania na powierzchni danych towarów. Następnie uznał on, że wzór ten jest jednym z najbardziej elementarnych wzorów używanych jako element dekoracyjny, co skutkuje tym, iż rozpatrywany krąg odbiorców będzie go postrzegał po prostu jako motyw dekoracyjny, a nie jako oznaczenie wskazujące pochodzenie danych towarów, oraz że niezależnie od wszystkiego sporny znak towarowy nie odbiega w sposób znaczący od norm lub zwyczajów branżowych. Wreszcie uznał on, że dokumenty przedstawione przez właściciela wspólnotowego znaku towarowego nie wykazują, iż w dniu dokonania zgłoszenia lub po dokonaniu rejestracji wspólnotowy znak towarowy uzyskał charakter odróżniający w następstwie używania tego znaku przynajmniej w znacznej części Unii Europejskiej, a mianowicie w Danii, Portugalii, Finlandii i Szwecji.
8 W dniu 9 września 2011 r. skarżąca wniosła odwołanie od decyzji Wydziału Unieważnień.
9 Decyzją z dnia 4 maja 2012 r. (zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”) Pierwsza Izba Odwoławcza OHIM utrzymała w mocy decyzję Wydziału Unieważnień i oddaliła odwołanie.
10 Przede wszystkim w pkt 37 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza wskazała w istocie, że wzór w szachownicę, taki jak przedstawiony w spornym znaku towarowym, stanowi podstawowy i przeciętny motyw, na który składają się bardzo proste elementy, oraz że powszechnie wiadomo, iż motyw ten jest powszechnie używany do celów dekoracyjnych w wypadku różnych towarów, w tym towarów należących do klasy 18. Następnie w pkt 41 i 42 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza uznała, że sporny znak towarowy – wobec braku elementów mogących go indywidualizować w stosunku do innych przedstawień szachownic – nie może spełniać swojej zasadniczej funkcji polegającej na identyfikacji lub określaniu pochodzenia znaku towarowego. Ponadto w pkt 43 i 47 tej decyzji Izba Odwoławcza uznała, że łańcuszkowa i wątkowa struktura spornego znaku towarowego nie stanowi istotnej cechy tego znaku i nie nadaje mu charakteru odróżniającego. Ponadto zgodnie z pkt 46 zaskarżonej decyzji fakt, że łańcuszkowa i wątkowa struktura wspomnianego znaku towarowego została skopiowana, nie dowodzi, iż dla właściwego kręgu odbiorców stanowi ona wskazówkę pochodzenia handlowego. Zgodnie z pkt 48 zaskarżonej decyzji podobnie jest w wypadku szczególnej kombinacji kolorów, a mianowicie brązowego i beżowego. W pkt 49 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza uznała zatem, że sporny znak towarowy jest bardzo prosty i nie zawiera elementu mogącego indywidualizować go w ten sposób, by nie wyglądał on jak zwykły i elementarny wzór w szachownicę. W pkt 50 zaskarżonej decyzji dodała ona, że oznaczenia takie jak sporny znak towarowy są ogólnie używane w charakterze oznaczeń dodatkowych, które współistnieją z marką własną producenta, i w konsekwencji w pkt 51 zaskarżonej decyzji stwierdziła brak charakteru odróżniającego wspomnianego znaku towarowego. Jednocześnie w pkt 55 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza uznała, że dokumenty przedstawione przez właściciela spornego znaku towarowego nie wykazywały, iż właściwy krąg odbiorców ma w zwyczaju przyjmować założenia dotyczące pochodzenia handlowego danych towarów na podstawie wzorów. Wreszcie w pkt 73–75 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że na podstawie dowodów przedstawionych przez skarżącą nie wykazano, aby w dniu dokonania zgłoszenia czy po dokonaniu rejestracji sporny znak towarowy uzyskał charakter odróżniający w następstwie używania go na znacznej części właściwego terytorium, a mianowicie w Danii, Portugalii, Finlandii i Szwecji.
Żądania stron
11 Skarżąca wnosi do Sądu o:
– stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji;
– obciążenie OHIM kosztami niniejszego postępowania;
– obciążenie interwenienta kosztami poniesionymi w postępowaniach przed Wydziałem Unieważnień i Izbą Odwoławczą.
12 OHIM i interwenient wnoszą do Sądu o:
– oddalenie skargi;
– obciążenie skarżącej kosztami postępowania.
13 Na rozprawie w odpowiedzi na pytanie Sądu interwenient wyraźnie cofnął uzupełniające argumenty przedstawione przez niego już w pierwotnym wniosku o unieważnienie prawa do znaku – i które to argumenty podtrzymał on w odpowiedzi na skargę – oparte na fakcie, że rejestrację spornego znaku towarowego uzyskano również z naruszeniem postanowień art. 7 ust. 1 lit. b)–d) i f) oraz art. 7 ust. 1 lit. e) ppkt (iii) rozporządzenia nr 207/2009, co odnotowano w protokole rozprawy.
Co do prawa
14 Na poparcie skargi skarżąca podnosi dwa zarzuty: zarzut pierwszy dotyczący naruszenia art. 7 ust. 1 lit. b) i art. 52 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009 oraz zarzut drugi dotyczący naruszenia art. 7 ust. 3 i art. 52 ust. 2 wspomnianego rozporządzenia.
W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego naruszenia art. 7 ust. 1 lit. b) oraz art. 52 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009
15 Należy wskazać, że zarzut pierwszy, dotyczący naruszenia art. 7 ust. 1 lit. b) i art. 52 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009, dzieli się na dwie części. W części pierwszej skarżąca zarzuca w istocie Izbie Odwoławczej, że nie ograniczyła się do oceny, czy sporny znak towarowy posiada minimum charakteru odróżniającego, lecz określała również, czy wspomniany znak towarowy posiada inne cechy mogące przyciągnąć uwagę właściwego konsumenta, wymagając w ten sposób, by znak ten osiągnął wyższy poziom charakteru odróżniającego. Ponadto zarzuca ona Izbie Odwoławczej nieprawidłowe przedstawienie spornego znaku towarowego, tak jak gdyby chodziło o ogólne zgłoszenie wzoru w szachownicę. Skarżąca twierdzi także, że Izba Odwoławcza dokonała błędnej oceny, po pierwsze, spornego znaku towarowego w odniesieniu do towarów należących do klasy 18, oraz po drugie, sposobu postrzegania docelowego kręgu odbiorców. W części drugiej zarzutu skarżąca twierdzi, że Izba Odwoławcza naruszyła przepisy dotyczące ciężaru dowodu.
W przedmiocie samoistnego charakteru odróżniającego spornego znaku towarowego
16 W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z art. 52 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 207/2009 prawo do wspólnotowego znaku towarowego unieważnia się na podstawie wniosku do OHIM, w przypadku gdy wspólnotowy znak towarowy został zarejestrowany z naruszeniem przepisów art. 7 tego rozporządzenia.
17 Zgodnie z orzecznictwem bezwzględną podstawę odmowy rejestracji należy interpretować w świetle chronionego przez nią interesu ogólnego. Jeśli chodzi o art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009, to pojęcie interesu ogólnego pokrywa się w oczywisty sposób z podstawową funkcją znaku towarowego, jaką jest zagwarantowanie konsumentowi, że towar lub usługa oznaczone danym znakiem towarowym pochodzą z określonego przedsiębiorstwa, umożliwiając mu – bez ryzyka wprowadzenia w błąd – odróżnienie tego towaru lub tej usługi od towarów i usług pochodzących z innych przedsiębiorstw (zob. wyrok z dnia 8 maja 2008 r., Eurohypo/OHIM, C‑304/06 P, Zb.Orz., EU:C:2008:261, pkt 55, 56 i przytoczone tam orzecznictwo).
18 Odróżniający charakter znaku towarowego w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 oznacza, że ów znak towarowy pozwala rozpoznać towar, dla którego występuje się o rejestrację, jako pochodzący z określonego przedsiębiorstwa, a tym samym umożliwia odróżnienie tego towaru od towarów innych przedsiębiorstw (zob. wyrok z dnia 29 kwietnia 2004 r., Henkel/OHIM, C‑456/01 P i C‑457/01 P, Rec, EU:C:2004:258, pkt 34 i przytoczone tam orzecznictwo).
19 Ów charakter odróżniający znaku towarowego należy oceniać, po pierwsze, w stosunku do towarów lub usług, dla których wystąpiono o rejestrację, i po drugie, z uwzględnieniem sposobu postrzegania go przez właściwy krąg odbiorców składający się z właściwie poinformowanych oraz dostatecznie uważnych i rozsądnych przeciętnych konsumentów wspomnianych towarów lub usług (ww. w pkt 18 wyrok Henkel/OHIM, EU:C:2004:258, pkt 35; wyrok z dnia 22 czerwca 2006 r., Storck/OHIM, C‑25/05 P, Zb.Orz., EU:C:2006:422, pkt 25). Poziom uwagi przeciętnego konsumenta – uważanego za właściwie poinformowanego oraz dostatecznie uważnego i rozsądnego – może różnić się w zależności od kategorii danych towarów lub usług [wyrok z dnia 10 października 2007 r., Bang & Olufsen/OHIM (Kształt głośnika), T‑460/05, Zb.Orz., EU:T:2007:304, pkt 32].
20 Także zgodnie z utrwalonym orzecznictwem kryteria oceny charakteru odróżniającego trójwymiarowych znaków towarowych, które odpowiadają wyglądowi samego towaru, nie różnią się od kryteriów stosowanych do innych kategorii znaków [zob. ww. w pkt 19 wyrok Storck/OHIM, EU:C:2006:422, pkt 26 i przytoczone tam orzecznictwo; wyrok z dnia 19 września 2012 r., Fraas/OHIM (Wzór w kratkę w kolorach ciemnoszarym, jasnoszarym, czarnym, beżowym, ciemnoczerwonym i jasnoczerwonym), T‑50/11, EU:T:2012:442, pkt 40].
21 Jednak w ramach stosowania tych kryteriów należy uwzględnić fakt, że sposób postrzegania przeciętnego konsumenta niekoniecznie będzie taki sam w przypadku trójwymiarowego znaku towarowego, który odpowiada wyglądowi samego towaru, jak w przypadku słownego lub graficznego znaku towarowego, którym jest oznaczenie niemające związku z wyglądem oznaczonych nim towarów (zob. ww. w pkt 19 wyrok Storck/OHIM, EU:C:2006:422, pkt 27 i przytoczone tam orzecznictwo; ww. w pkt 20 wyrok Wzór w kratkę w kolorach ciemnoszarym, jasnoszarym, czarnym, beżowym, ciemnoczerwonym i jasnoczerwonym, EU:T:2012:442, pkt 40).
22 Wobec braku wszelkiego elementu graficznego lub tekstowego przeciętni konsumenci nie mają bowiem w zwyczaju wnioskować o pochodzeniu towarów na podstawie ich kształtu czy też kształtu ich opakowania i dlatego ustalenie istnienia charakteru odróżniającego w przypadku takiego znaku trójwymiarowego może okazać się trudniejsze niż w przypadku znaku słownego czy graficznego (zob. ww. w pkt 19 wyrok Storck/OHIM, EU:C:2006:422, pkt 27 i przytoczone tam orzecznictwo; ww. w pkt 20 wyrok Wzór w kratkę w kolorach ciemnoszarym, jasnoszarym, czarnym, beżowym, ciemnoczerwonym i jasnoczerwonym, EU:T:2012:442, pkt 40).
23 Ponadto zgodnie z orzecznictwem im kształt, o którego rejestrację jako znaku towarowego wystąpiono, jest bliższy najbardziej prawdopodobnemu kształtowi, który miałby dany towar, tym większe jest prawdopodobieństwo, iż dany kształt będzie pozbawiony charakteru odróżniającego w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009. W tych okolicznościach tylko znak, który w sposób znaczący odbiega od normy lub zwyczajów branżowych i z tego względu może pełnić podstawową funkcję wskazywania pochodzenia, nie jest pozbawiony charakteru odróżniającego w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 [ww. w pkt 18 wyrok Henkel/OHIM, EU:C:2004:258, pkt 39; wyrok z dnia 12 stycznia 2006 r., Deutsche SiSi‑Werke/OHIM, C‑173/04 P, Zb.Orz., EU:C:2006:20, pkt 31; zob. także wyrok z dnia 21 kwietnia 2010 r., Schunk/OHIM (Przedstawienie części trzpienia), T‑7/09, EU:T:2010:153, pkt 19 i przytoczone tam orzecznictwo].
24 Powyższe orzecznictwo, wypracowane w dziedzinie trójwymiarowych znaków towarowych odpowiadających wyglądowi samego towaru, znajduje zastosowanie także wówczas, gdy sporny znak towarowy jest graficznym znakiem towarowym będącym dwuwymiarowym przedstawieniem wspomnianego towaru. Również w takim wypadku bowiem znaku towarowego nie stanowi oznaczenie niemające związku z wyglądem oznaczonych nim towarów [zob. podobnie ww. w pkt 19 wyrok Storck/OHIM, EU:C:2006:422, pkt 29; postanowienie z dnia 13 września 2011 r., Wilfer/OHIM, C‑546/10 P, EU:C:2011:574, pkt 59; wyrok z dnia 14 września 2009 r., Lange Uhren/OHIM (Pola geometryczne na tarczy zegarka), T‑152/07, EU:T:2009:324, pkt 70; ww. w pkt 20 wyrok Wzór w kratkę w kolorach ciemnoszarym, jasnoszarym, czarnym, beżowym, ciemnoczerwonym i jasnoczerwonym, EU:T:2012:442, pkt 42].
25 Jest tak także w wypadku graficznego znaku towarowego częściowo odpowiadającego kształtowi oznaczonego nim towaru w zakresie, w jakim właściwy krąg odbiorców będzie go natychmiast i bez szczególnego zastanowienia postrzegać raczej jako przedstawienie szczególnie interesującego lub atrakcyjnego detalu rozpatrywanego towaru niż jako wskazanie jego pochodzenia handlowego (ww. w pkt 20 wyrok Wzór w kratkę w kolorach ciemnoszarym, jasnoszarym, czarnym, beżowym, ciemnoczerwonym i jasnoczerwonym, EU:T:2012:442, pkt 43).
26 To w świetle powyższych rozważań należy rozpatrzyć argumenty skarżącej przemawiające za brakiem zgodności z prawem zaskarżonej decyzji.
27 Po pierwsze, należy wskazać, że w niniejszym wypadku strony nie kwestionują oceny Izby Odwoławczej zawartej w pkt 29 zaskarżonej decyzji, zgodnie z którą towary oznaczone spornym znakiem towarowym są towarami powszechnego użytku, w związku z czym właściwy krąg odbiorców stanowią przeciętni konsumenci w Unii, których uważa się za właściwie poinformowanych oraz dostatecznie uważnych i rozsądnych. Ponadto, jak słusznie wskazała Izba Odwoławcza, z opisu rozpatrywanych towarów nie wynika, że chodzi o towary luksusowe czy o towary tak wyszukane lub tak drogie, że właściwy krąg odbiorców mógłby być w odniesieniu do nich szczególnie uważny.
28 Po drugie, należy stwierdzić, że w odniesieniu do rozpatrywanych towarów sporny znak towarowy przedstawiono w postaci wzoru, który ma być umieszczony na części wspomnianych towarów albo pokrywać całość ich powierzchni, co skarżąca wyraźnie przyznała na rozprawie w odpowiedzi na pytanie Sądu.
29 A zatem w wypadku rozpatrywanych towarów, a mianowicie towarów ze skóry i z imitacji skóry, różnych toreb lub portfeli, a także parasolek i parasoli przeciwsłonecznych mogących zawierać elementy z materiału, sporny wzór może pokrywać większą lub mniejszą część ich powierzchni, odpowiadając w konsekwencji ich zewnętrznemu wyglądowi (zob. podobnie ww. w pkt 20 wyrok Wzór w kratkę w kolorach ciemnoszarym, jasnoszarym, czarnym, beżowym, ciemnoczerwonym i jasnoczerwonym, EU:T:2012:442, pkt 50).
30 Wobec powyższego w pkt 33 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza słusznie uznała, że w przypadku spornego znaku towarowego rozstrzygającą okoliczność stanowi fakt, że odpowiada on wyglądowi rozpatrywanego towaru.
31 W konsekwencji – odmiennie niż twierdzi skarżąca, która podnosi, że Izba Odwoławcza błędnie wymaga, aby skarżąca wykazała, iż sporny znak towarowy uzyskał wyższy poziom charakteru odróżniającego – Izba Odwoławcza, przeciwnie, słusznie oparła się w celu dokonania oceny charakteru odróżniającego spornego znaku towarowego na zasadach znajdujących zastosowanie do trójwymiarowych znaków towarowych. Przedstawione w pkt 24 i 25 powyżej rozważania uzasadniają bowiem stosowanie przytoczonego w pkt 20–23 powyżej orzecznictwa wypracowanego w dziedzinie trójwymiarowych znaków towarowych także w odniesieniu do graficznych znaków towarowych, które odpowiadają kształtowi danego towaru lub kształtowi części danego towaru, jako że takie znaki towarowe nie są też niezależne od wyglądu oznaczonego nimi towaru (zob. podobnie ww. w pkt 20 wyrok Wzór w kratkę w kolorach ciemnoszarym, jasnoszarym, czarnym, beżowym, ciemnoczerwonym i jasnoczerwonym, EU:T:2012:442, pkt 53).
32 Po trzecie, należy rozpatrzyć argument skarżącej, zgodnie z którym istnieje praktyka, w ramach której takie graficzne znaki towarowe są używane w obrocie towarami oznaczonymi spornym znakiem towarowym w celu identyfikacji handlowej, w związku z czym krąg odbiorców jest przyzwyczajony do postrzegania w charakterze znaków towarowych oznaczeń odmiennych od słownych znaków towarowych, a w szczególności wzorów pokrywających całą powierzchnię różnego rodzaju wyrobów ze skóry. W konsekwencji zdaniem skarżącej posiadanie przez rozpatrywany znak towarowy minimum charakteru odróżniającego wystarcza do zachowania prawa wynikającego z rejestracji.
33 W tym względzie należy przypomnieć, że Trybunał w ww. w pkt 24 postanowieniu Wilfer/OHIM (EU:C:2011:574, pkt 55) oddalił już tezę, zgodnie z którą orzecznictwa wspomnianego w pkt 23 powyżej nie stosuje się do towarów, w wypadku których konsument jest przyzwyczajony do tego, iż kształty niektórych elementów całego towaru służą do wskazania jego pochodzenia. Przeciwnie Trybunał wskazał, iż z owego orzecznictwa wynika, że jeśli wygląd towarów w danej branży – lub wygląd jednego z elementów tych towarów – służy do wskazania producenta, dzieje się tak wyłącznie z tego względu, że wygląd wystarczającej liczby tych towarów lub elementów tych towarów odbiega w sposób znaczący od normy lub zwyczajów wspomnianej branży (ww. w pkt 24 postanowienie Wilfer/OHIM, EU:C:2011:574, pkt 56; ww. w pkt 20 wyrok Wzór w kratkę w kolorach ciemnoszarym, jasnoszarym, czarnym, beżowym, ciemnoczerwonym i jasnoczerwonym, EU:T:2012:442, pkt 58).
34 Z powyższych rozważań wynika, że w każdym wypadku argument skarżącej, zgodnie z którym konsument ma w zwyczaju postrzegać wzór jako wskazanie pochodzenia handlowego towarów, nie jest istotny, ponieważ okoliczność, iż takie oznaczenia są postrzegane jako znak towarowy przez konsumentów, nie oznacza koniecznie, że posiadają one samoistny charakter odróżniający. Znak towarowy może bowiem uzyskać charakter odróżniający w następstwie używania go przez pewien czas [wyrok z dnia 28 września 2010 r., Rosenruist/OHIM (Przedstawienie dwóch krzywych na kieszeni), T‑388/09, EU:T:2010:410, pkt 33].
35 Po czwarte, należy rozpatrzyć, czy sporny wzór odbiega w sposób znaczący od normy lub zwyczajów branżowych i z tego względu pozwala konsumentowi na identyfikację wzoru odpowiadającego spornej formie przedstawienia jako pochodzącego od określonego przedsiębiorstwa i w konsekwencji na odróżnienie go od wzorów pochodzących od innych przedsiębiorstw.
36 W niniejszym wypadku sporny znak towarowy jest tworzony, jak słusznie wskazała Izba Odwoławcza w pkt 30 zaskarżonej decyzji, przez symetryczny wzór w kwadraty w dwóch zmieniających się na przemian kolorach – a mianowicie brązowym i beżowym – który to wzór przyjmuje układ szachownicy. Wewnątrz kwadratów można dostrzec także wątkową i łańcuszkową strukturę, stanowiącą zdaniem skarżącej wzór we wzorze, która nawiązuje do metody widocznego tkania dwóch przeplatających się nici.
37 Z jednej strony wzór w szachownicę jest podstawowym i przeciętnym wzorem graficznym, ponieważ składa się z symetrycznego ciągu kwadratów o tym samym rozmiarze, które odróżniają się dzięki zmieniającym się na przemian odmiennym kolorom, w niniejszym wypadku brązowemu i beżowemu. Wzór ten nie zawiera zatem żadnej istotnej zmiany w stosunku do zwykłego przedstawienia szachownicy i odpowiada tradycyjnemu modelowi takiego wzoru. Nawet zastosowany w towarach takich jak towary należące do klasy 18, sporny wzór nie odbiega od normy ani od zwyczajów branżowych, ponieważ takie towary są ogólnie pokrywane materiałami różnych rodzajów, a wzór w szachownicę, ze względu na swoją wielką prostotę, może stanowić jeden z tych wzorów.
38 W tym względzie, jak słusznie wskazała Izba Odwoławcza w pkt 37 zaskarżonej decyzji i czego nie kwestionuje skarżąca, wzór w szachownicę stanowi motyw, który zawsze istniał i był wykorzystywany w branży sztuki dekoracyjnej. Sztuka dekoracyjna zaś, pomimo zaprzeczeń skarżącej, posiada bezsporny związek z towarami należącymi do klasy 18. W tym względzie i niezależnie od powyższego z materiałów zawartych w aktach postępowania przed OHIM wynika, że taki wzór był wykorzystywany w branży dekoracyjnej ogólnie (w szczególności w wypadku odzieży i płytek podłogowych) i występuje także w tkaninie z Bayeux.
39 Z drugiej strony wątkowy i łańcuszkowy wzór, który zawarto w każdym z kwadratów szachownicy, odpowiada zamierzonemu wizualnemu efektowi przeplatania się dwóch różnych materiałów, bez względu na ich rodzaj (wełna, jedwab, skóra itd.), co jest zatem typowe w wypadku towarów należących do klasy 18.
40 Ponieważ zastosowano je w rozpatrywanych w niniejszym wypadku towarach należących do klasy 18, należy stwierdzić, że z graficznego punktu widzenia przedstawienie szachownicy o zmieniających się na przemian kolorach brązowym i beżowym oraz wrażenie przeplatania się nici nie zawierają żadnej istotnej zmiany w stosunku do zwykłego przedstawienia takich towarów, w związku z czym docelowy krąg odbiorców będzie w rzeczywistości postrzegał wyłącznie przeciętny i powszechny wzór.
41 Należy wskazać, że zestawienie dwóch elementów, które same w sobie nie są odróżniające, nie może zmienić sposobu postrzegania docelowego kręgu odbiorców w zakresie braku charakteru odróżniającego ab initio spornego znaku towarowego. Zestawienie szachownicy oraz wątkowego i łańcuszkowego wzoru nie pozwala bowiem na ukazanie żadnego elementu, który odbiega od normy lub zwyczajów rozpatrywanej branży, w związku z czym argumentacja skarżącej, zgodnie z którą sporny znak towarowy jest złożony, szczególny i oryginalny, nie może zostać uwzględniona (zob. podobnie ww. w pkt 20 wyrok Wzór w kratkę w kolorach ciemnoszarym, jasnoszarym, czarnym, beżowym, ciemnoczerwonym i jasnoczerwonym, EU:T:2012:442, pkt 70).
42 Podobnie skarżąca błędnie twierdzi, że Izba Odwoławcza dokonała nieprawidłowej oceny spornego znaku towarowego ze względu na to, iż w ramach tej oceny ograniczyła ów znak do szachownicy, zamiast rozpatrzyć go, uwzględniając wszystkie jego cechy szczególne (a mianowicie motyw szachownicy, wątkową i łańcuszkową strukturę, a także kolory brązowy i beżowy).
43 Poza tym bowiem, że w pkt 30 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza prawidłowo opisała sporny znak towarowy, jak zresztą wskazuje skarżąca, jako tworzony przez szachownicę o zmieniających się na przemian kolorach brązowym i beżowym oraz ukazujący wątkową i łańcuszkową strukturę, z dalszych rozważań przedstawionych w zaskarżonej decyzji wynika, iż Izba Odwoławcza kolejno rozpatrzyła najpierw, w pkt 37–42 zaskarżonej decyzji, wzór w szachownicę, następnie, w pkt 43–47 wspomnianej decyzji, wątkową i łańcuszkową strukturę, oraz na koniec, w pkt 48 tej decyzji, kombinację zastosowanych kolorów, a mianowicie brązowego i beżowego, aby w ramach analizy całościowego wrażenia wywieranego przez to zestawienie elementów w pkt 49–51 zaskarżonej decyzji stwierdzić brak jakiegokolwiek charakteru odróżniającego spornego znaku towarowego.
44 O ile jest prawdą, że Izba Odwoławcza przeprowadziła analizę wzoru utworzonego z wątkowej i łańcuszkowej struktury po stwierdzeniu braku charakteru odróżniającego wzoru w szachownicę, o tyle należy przypomnieć, że do celów oceny charakteru odróżniającego znaku towarowego złożonego z kilku elementów (złożonego znaku towarowego) znak ten należy rozpatrzyć w całości. Nie jest to jednak niezgodne z sukcesywnym rozpatrywaniem poszczególnych elementów tworzących ów znak towarowy [wyrok z dnia 20 listopada 2002 r., Bosch/OHIM (Kit Pro i Kit Super Pro), T‑79/01 i T‑86/01, Rec, EU:T:2002:279, pkt 22; zob. podobnie także wyrok z dnia 19 września 2001 r., Procter & Gamble/OHIM (Kwadratowa biała pastylka w zielone i jasnozielone plamy), T‑118/00, Rec, EU:T:2001:226, pkt 59].
45 A zatem Izba Odwoławcza nie naruszyła art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009, rozpatrując z jednej strony sukcesywnie poszczególne elementy spornego znaku towarowego, a z drugiej strony dokonując analizy spornego znaku towarowego w całości (zob. podobnie ww. w pkt 17 wyrok Eurohypo/OHIM, EU:C:2008:261, pkt 41 i przytoczone tam orzecznictwo).
46 Z powyższej analizy wynika także, że skarżąca błędnie twierdzi, iż Izba Odwoławcza rozpatrywała odrębnie poszczególne elementy spornego znaku towarowego, zamiast rozpatrzyć go w całości.
47 Po piąte, jeśli chodzi o argument skarżącej, zgodnie z którym inne oznaczenia podobne do spornego znaku towarowego zostały zarejestrowane w charakterze wspólnotowych znaków towarowych, należy przypomnieć, że decyzje dotyczące rejestracji oznaczenia w charakterze wspólnotowego znaku towarowego, do których wydawania uprawnione są na podstawie rozporządzenia nr 207/2009 izby odwoławcze, wchodzą w zakres wykonywania ograniczonej kompetencji, a nie uprawnień dyskrecjonalnych. W konsekwencji zgodność z prawem decyzji izb odwoławczych należy oceniać wyłącznie na podstawie tego rozporządzenia, zgodnie z wykładnią dokonaną przez sąd Unii, a nie na podstawie wcześniejszej praktyki decyzyjnej [wyrok z dnia 15 września 2005 r., BioID/OHIM, C‑37/03 P, Zb.Orz., EU:C:2005:547, pkt 47; wyrok z dnia 13 kwietnia 2011 r., Air France/OHIM (Kształt równoległoboku), T‑159/10, EU:T:2011:176, pkt 37].
48 Należy dodać, że jest prawdą, iż OHIM jest zobowiązany wykonywać swe kompetencje w zgodzie z ogólnymi zasadami prawa Unii, takimi jak zasada równego traktowania i zasada dobrej administracji (wyrok z dnia 10 marca 2011 r., Agencja Wydawnicza Technopol/OHIM, C‑51/10 P, Zb.Orz., EU:C:2011:139, pkt 73).
49 Ze względu na te dwie ostatnie zasady w ramach postępowania w sprawie unieważnienia prawa do wspólnotowego znaku towarowego OHIM musi brać pod uwagę decyzje wydane już w odniesieniu do podobnych zgłoszeń znaków towarowych i ze szczególną uwagą rozważyć, czy rozstrzygnięcie winno brzmieć podobnie (zob. podobnie ww. w pkt 48 wyrok Agencja Wydawnicza Technopol/OHIM, EU:C:2011:139, pkt 74 i przytoczone tam orzecznictwo).
50 Niemniej jednak zasady równego traktowania i dobrej administracji muszą pozostawać w zgodzie z przestrzeganiem zgodności z prawem.
51 W konsekwencji osoba, która sprzeciwia się wnioskowi o unieważnienie prawa do zarejestrowanego znaku towarowego, nie może przywoływać na swój użytek ewentualnej bezprawności popełnionej na korzyść osoby trzeciej celem uzyskania identycznej decyzji (zob. podobnie ww. w pkt 48 wyrok Agencja Wydawnicza Technopol/OHIM, EU:C:2011:139, pkt 76 i przytoczone tam orzecznictwo).
52 W niniejszym wypadku – z uwagi na towary, dla których dokonano rejestracji, oraz sposób postrzegania zainteresowanych odbiorców – okazało się, że wspólnotowy znak towarowy jest objęty jedną z podstaw odmowy rejestracji, wskazaną w art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 w związku z art. 52 ust. 1 tego rozporządzenia.
53 Z powyższych rozważań wynika, że należy oddalić pierwszą część zarzutu pierwszego.
W przedmiocie podnoszonego naruszenia przez Izbę Odwoławczą zasad dotyczących ciężaru dowodu
54 Zdaniem skarżącej w zakresie, w jakim sporny znak towarowy został zarejestrowany, to na osobie, która kwestionuje ważność jego rejestracji, ciąży obowiązek obalenia domniemania ważności tego znaku towarowego.
55 W przekonaniu skarżącej z powyższego założenia wynika, że to na podmiocie, który kwestionuje charakter odróżniający zarejestrowanego znaku towarowego, ciąży obowiązek wykazania, iż Izba Odwoławcza naruszyła prawo, stwierdzając, że sporny znak towarowy może zostać zarejestrowany.
56 Skarżąca dodaje, że Izba Odwoławcza nie może sanować braków wniosku o unieważnienie prawa do znaku, opierając się wyłącznie na swoim „ogólnym doświadczeniu”, aby obalić domniemanie ważności rejestracji spornego znaku towarowego.
57 Zgodnie z art. 52 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 207/2009 prawo do wspólnotowego znaku towarowego unieważnia się, jeżeli wspomniany znak został zarejestrowany z naruszeniem przepisów art. 7 wspomnianego rozporządzenia.
58 W art. 57 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009 uściślono, że w trakcie rozpatrywania wniosku o unieważnienie prawa do znaku OHIM wzywa strony, tak często jak jest to konieczne, do przedstawienia w terminie wyznaczonym przez OHIM uwag dotyczących materiałów przekazanych przez inne strony lub OHIM. Zgodnie z art. 57 ust. 5 tego aktu, jeżeli rozpatrzenie wniosku o unieważnienie prawa do znaku wykazuje, że znak towarowy nie powinien być zarejestrowany w odniesieniu do niektórych lub wszystkich towarów lub usług, dla których został zarejestrowany, prawo do znaku zostaje unieważnione w odniesieniu do danych towarów lub usług.
59 Ponadto zgodnie z art. 76 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009 przy rozpatrywaniu bezwzględnych podstaw odmowy rejestracji eksperci OHIM, a w postępowaniu odwoławczym ‒ izby odwoławcze OHIM, obowiązani są zbadać stan faktyczny z urzędu, aby stwierdzić, czy zgłoszony znak towarowy jest objęty jedną z podstaw odmowy rejestracji określonych w art. 7 tego rozporządzenia. Wynika z tego, że właściwe organy OHIM mogą uzasadniać swoje rozstrzygnięcia okolicznościami faktycznymi, które nie zostały podniesione przez zgłaszającego znak towarowy. OHIM ma obowiązek zbadania z urzędu istotnych okoliczności faktycznych, które mogą doprowadzić do zastosowania bezwzględnej podstawy odmowy rejestracji [ww. w pkt 19 wyrok Storck/OHIM, EU:C:2006:422, pkt 50; wyrok z dnia 15 marca 2006 r., Develey/OHIM (Kształt butelki z tworzywa sztucznego), T‑129/04, Zb.Orz., EU:T:2006:84, pkt 16; wyrok z dnia 12 kwietnia 2011 r., Fuller & Thaler Asset Management/OHIM (BEHAVIOURAL INDEXING), T‑310/09 i T‑383/09, EU:T:2011:157, pkt 29].
60 Jednakże w ramach postępowania w sprawie unieważnienia prawa do znaku nie można oczekiwać, że izba odwoławcza ponownie będzie dokonywać przeprowadzonego przez eksperta badania z urzędu okoliczności faktycznych mogących prowadzić do zastosowania bezwzględnej podstawy odmowy rejestracji. Z postanowień art. 52 i 55 rozporządzenia nr 207/2009 wynika, że prawo do wspólnotowego znaku towarowego jest uznawane za ważne, dopóki nie zostanie unieważnione przez OHIM w następstwie postępowania w sprawie unieważnienia prawa do znaku. Korzysta ono zatem z domniemania ważności, które stanowi logiczną konsekwencję kontroli przeprowadzanej w ramach rozpatrywania zgłoszenia do rejestracji przez OHIM [wyrok z dnia 13 września 2013 r., Fürstlich Castell’sches Domänenamt/OHIM – Castel Frères (CASTEL), T‑320/10, Zb.Orz. (Fragmenty), EU:T:2013:424, pkt 27].
61 Owo domniemanie ważności ogranicza przewidziany w art. 76 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009 obowiązek badania z urzędu przez OHIM istotnych okoliczności faktycznych, które mogą doprowadzić do zastosowania bezwzględnych podstaw odmowy rejestracji do przeprowadzanej przez ekspertów, a w przypadku odwołania – przez izby odwoławcze, analizy zgłoszenia wspólnotowego znaku towarowego w ramach procedury rejestracji danego znaku. Natomiast w ramach postępowania w sprawie unieważnienia prawa do znaku, z uwagi na to, że zarejestrowany wspólnotowy znak towarowy korzysta z domniemania ważności, to do osoby wnoszącej o unieważnienie prawa do znaku należy wskazanie przed OHIM konkretnych okoliczności, które mogą podważyć jego ważność (ww. w pkt 60 wyrok CASTEL, EU:T:2013:424, pkt 28).
62 Jednakże, o ile owo domniemanie ważności rejestracji ogranicza obowiązek rozpatrzenia przez OHIM istotnych okoliczności faktycznych, o tyle nie może ono jednak stanowić przeszkody ‒ mając na względzie w szczególności okoliczności powołane przez stronę kwestionującą ważność prawa do spornego znaku towarowego ‒ dla tego, aby oprzeć się nie tylko na tych argumentach oraz na ewentualnych dowodach załączonych przez tę stronę do jej wniosku o unieważnienie prawa do znaku, lecz także, odmiennie niż twierdzi skarżąca, na faktach notoryjnych wskazanych przez OHIM w ramach postępowania w sprawie unieważnienia prawa do znaku [zob. podobnie wyrok z dnia 15 stycznia 2013 r., Welte – Wenu/OHIM – Komisja (EUROPEAN DRIVESHAFT SERVICES), T‑413/11, EU:T:2013:12, pkt 24 i przytoczone tam orzecznictwo].
63 A zatem, ponieważ w niniejszym wypadku interwenient kwestionuje ważność rozpatrywanego znaku towarowego, opierając się na dowodach przedstawionych na poparcie wniosku o unieważnienie prawa do znaku, na Izbie Odwoławczej ciążył obowiązek rozpatrzenia ‒ co też Izba Odwoławcza uczyniła ‒ tych dowodów oraz uwzględnienia istnienia faktów notoryjnych, które nie zostały uwzględnione przez eksperta w ramach procedury rejestracji.
64 W tym względzie należy stwierdzić, że w pkt 37 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza wskazała, iż stwierdzenie, zgodnie z którym forma szachownicy stanowi podstawową i przeciętną formę składającą się z bardzo prostych elementów, odnosi się do faktu powszechnie znanego (zob. podobnie także pkt 44 zaskarżonej decyzji), a także uznała, iż stwierdzenie to zostało potwierdzone dowodami powołanymi przez interwenienta odnoszącymi się do faktu, że sporny znak towarowy nie jest odróżniający ab initio ‒ uwzględniwszy dowody wykazujące, iż wzór w szachownicę był wykorzystywany w branży sztuki dekoracyjnej.
65 Należy stwierdzić, iż działając w powyższy sposób, Izba Odwoławcza wcale nie naruszyła przepisów dotyczących ciężaru dowodu.
66 Z powyższych rozważań wynika, że należy oddalić drugą część zarzutu pierwszego i w konsekwencji ów zarzut w całości.
W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego naruszenia art. 7 ust. 3 oraz art. 52 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009
67 W pierwszej części zarzutu drugiego skarżąca zarzuca w istocie Izbie Odwoławczej przyjęcie błędnej daty w celu określenia, czy sporny znak towarowy uzyskał charakter odróżniający, a w ramach części drugiej to, że Izba Odwoławcza wymaga, aby dowody odnoszące się do uzyskania charakteru odróżniającego przez sporny znak towarowy zostały przedstawione w odniesieniu do każdego z państw członkowskich, a nie w odniesieniu do znacznej części Unii.
W przedmiocie błędu dotyczącego daty, którą należało przyjąć w celu określenia, czy sporny znak towarowy uzyskał charakter odróżniający
68 Według skarżącej, stwierdzając, że datami istotnymi do celów stosowania art. 7 ust. 3 i art. 52 rozporządzenia nr 207/2009 są odpowiednio data dokonania zgłoszenia spornego znaku towarowego (18 września 1996 r.) oraz data jego rejestracji (27 sierpnia 1998 r.), Izba Odwoławcza przyjęła błędną datę. Izba Odwoławcza powinna była bowiem uwzględnić sytuację z chwili, gdy interwenient złożył wniosek o unieważnienie prawa do znaku, a mianowicie dzień 28 września 2009 r.
69 Należy wskazać, że zgodnie z art. 52 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009, w przypadku gdy wspólnotowy znak towarowy został zarejestrowany z naruszeniem przepisów art. 7 ust. 1 lit. b)–d) wspomnianego rozporządzenia, nie można jednakże unieważnić prawa do tego znaku, jeżeli w następstwie używania uzyskał on po jego rejestracji odróżniający charakter w odniesieniu do towarów lub usług, dla których jest zarejestrowany.
70 A zatem zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, aby skorzystać z art. 52 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009, znak towarowy, w odniesieniu do którego wniesiono o unieważnienie prawa do znaku, musi uzyskać charakter odróżniający między dniem rejestracji a dniem złożenia wniosku o unieważnienie prawa do znaku. To właściciel znaku towarowego musi przedstawić odpowiednie i wystarczające dowody, aby wykazać, że uzyskał on taki charakter [postanowienie z dnia 2 grudnia 2009 r., Powerserv Personalservice/OHIM, C‑553/08 P, Zb.Orz., EU:C:2009:745, pkt 91; zob. wyrok z dnia 9 marca 2011 r., Longevity Health Products/OHIM – Performing Science (5 HTP), T‑190/09, EU:T:2011:78, pkt 46 i przytoczone tam orzecznictwo].
71 Wprawdzie ‒ jak wskazuje skarżąca ‒ Izba Odwoławcza w pkt 70 zaskarżonej decyzji wskazała, iż „istotnymi datami do celów stosowania art. 7 ust. 3 i art. 52 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 są odpowiednio data dokonania zgłoszenia spornego wspólnotowego znaku towarowego (18 września 1996 r.) oraz data jego rejestracji (27 sierpnia 1998 r.)”, jednak należy stwierdzić, że poprzez takie sformułowanie Izba Odwoławcza odniosła się wyłącznie do chwili, którą należy przyjąć, po pierwsze, w wypadku art. 7 ust. 3 rozporządzenia nr 207/2009 – dzień dokonania zgłoszenia znaku towarowego, oraz po drugie, w wypadku art. 52 ust. 2 wspomnianego rozporządzenia – okres po rejestracji spornego znaku towarowego.
72 Zostało to zresztą potwierdzone w pkt 71 zaskarżonej decyzji, w którym Izba Odwoławcza, odnosząc się do dat 18 września 1996 r. i 27 sierpnia 1998 r., uznała, iż należy wykazać „albo, że sporny wspólnotowy znak towarowy uzyskał charakter odróżniający w następstwie używania go w 15 państwach członkowskich Unii w dacie dokonania zgłoszenia, albo że uzyskał on taki charakter w następstwie używania go w okresie następującym po rejestracji w 15 ówczesnych państwach członkowskich Unii”.
73 A zatem w przypadku używania spornego znaku towarowego w okresie po jego rejestracji Izba Odwoławcza w sposób konieczny oparła się na dowodach powołanych przez skarżącą, które odnoszą się do okresu po rejestracji spornego znaku towarowego.
74 Ponadto z pkt 72 zaskarżonej decyzji wynika, że Izba Odwoławcza ‒ przywołując dowody powołane przez skarżącą, a także uznając lata 1996 i 2010 za graniczne w przypadku tabeli obrotów uzyskanych w związku ze sprzedażą towarów skarżącej w tym okresie ‒ uwzględniła wszystkie dowody, nie stwierdzając niedopuszczalności ani tych odnoszących się do okresu po rejestracji spornego znaku towarowego, ani nawet tych odnoszących się do okresu po złożeniu wniosku o unieważnienie prawa do wspomnianego znaku towarowego (28 września 2009 r.).
75 W związku z powyższymi rozważaniami, pomimo niejasnego sformułowania pkt 70 zaskarżonej decyzji, jak zresztą wskazuje OHIM, ze wspomnianej decyzji wcale nie wynika, że Izba Odwoławcza dopuściła się błędu w odniesieniu do daty podlegającej uwzględnieniu do celów określenia, czy sporny znak towarowy uzyskał charakter odróżniający w następstwie używania, lub zaniechała albo odmówiła uwzględnienia wszystkich dowodów powołanych przez skarżącą, bez względu zresztą na okres, z jakiego pochodzą te dowody, w związku z czym skarżąca bezzasadnie zarzuca Izbie Odwoławczej uwzględnienie błędnej daty do celów określenia, czy sporny znak towarowy uzyskał charakter odróżniający.
76 Z powyższych rozważań wynika, że pierwszą część zarzutu drugiego należy oddalić.
W przedmiocie podnoszonego błędu popełnionego przy ustalaniu uzyskania charakteru odróżniającego przez sporny znak towarowy
77 Jeśli chodzi o podnoszony błąd dotyczący zakresu terytorium, na którym sporny znak towarowy uzyskał charakter odróżniający, skarżąca twierdzi, że Izba Odwoławcza błędnie wymagała, aby dowód przedstawiono w odniesieniu do każdego z 15 państw członkowskich, z których wówczas składała się Unia, mimo że powinna ona wymagać wyłącznie, aby przedstawiono dowód, iż charakter odróżniający wspomnianego znaku towarowego został uzyskany w następstwie używania w znacznej części Unii, nawet jeśli związane z tym dowody nie dotyczą każdego z państw członkowskich.
78 Uwzględniając zaś fakt, że zdaniem skarżącej z rozumowania Izby Odwoławczej można wywieść, iż uznała ona za wystarczające dokumenty przedstawione przez skarżącą w celu wykazania, że sporny znak towarowy uzyskał charakter odróżniający w następstwie używania w przynajmniej 11 państwach członkowskich, skarżąca jest zdania, że liczba ta jest bardziej niż wystarczająca, aby osiągnąć „próg znacznej części”. W każdym wypadku skarżąca uważa, że przedstawiła także dowody istotnego używania spornego znaku towarowego w Danii, Portugalii, Finlandii i Szwecji (załączniki 4 i 7 do pisma procesowego z dnia 11 listopada 2011 r., w którym przedstawiono uzasadnienie odwołania złożonego przez skarżącą).
79 Zgodnie z art. 7 ust. 3 rozporządzenia nr 207/2009 bezwzględna podstawa odmowy rejestracji wskazana w art. 7 ust. 1 lit. b) tego rozporządzenia nie stoi na przeszkodzie rejestracji znaku towarowego, jeżeli w następstwie używania znak towarowy uzyskał charakter odróżniający w odniesieniu do towarów, dla których występuje się o rejestrację.
80 Podobnie art. 52 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 stanowi w szczególności, że w przypadku gdy wspólnotowy znak towarowy został zarejestrowany z naruszeniem art. 7 ust. 1 lit. b), prawa do tego znaku nie można unieważnić, jeżeli w następstwie używania uzyskał on po jego rejestracji odróżniający charakter w odniesieniu do towarów lub usług, dla których jest zarejestrowany.
81 W tym względzie należy także uściślić, że zgodnie z postanowieniami art. 165 ust. 1 i 4 rozporządzenia nr 207/2009 dowód uzyskania charakteru odróżniającego w następstwie używania należy przedstawić wyłącznie w odniesieniu do państw, które były członkami Unii w dniu dokonania zgłoszenia spornego znaku towarowego do rejestracji, a zatem w niniejszym wypadku w odniesieniu do 15 państw członkowskich, z których Unia składała się w dniu 18 września 1996 r.
82 Oznaczenie pozbawione samoistnego charakteru odróżniającego, które w następstwie używania go przed dokonaniem zgłoszenia mającego na celu rejestrację w charakterze wspólnotowego znaku towarowego uzyskało taki charakter dla towarów i usług objętych zgłoszeniem, dopuszcza się do rejestracji na podstawie art. 7 ust. 3 rozporządzenia nr 207/2009, ponieważ nie mielibyśmy tutaj do czynienia ze znakiem towarowym „zarejestrowany[m] z naruszeniem przepis[u] art. 7”. W takim wypadku art. 52 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 nie jest zatem w ogóle istotny. Ten ostatni przepis dotyczy raczej znaków towarowych, których rejestracja została dokonana pomimo zaistnienia podstaw odmowy rejestracji określonych w art. 7 ust. 1 lit. b)–d) rozporządzenia nr 207/2009 i które, w przypadku braku takiego przepisu, musiałyby zostać unieważnione na podstawie art. 52 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009. Artykuł 52 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 ma dokładnie na celu utrzymanie rejestracji tych spośród owych znaków, które w następstwie używania uzyskały w międzyczasie – to jest po dokonaniu ich rejestracji – charakter odróżniający dla towarów i usług, dla których zostały zarejestrowane, mimo że ta rejestracja w chwili jej dokonania była sprzeczna z art. 7 rozporządzenia nr 207/2009 [wyrok z dnia 15 października 2008 r., Powerserv Personalservice/OHIM – Manpower (MANPOWER), T‑405/05, Zb.Orz., EU:T:2008:442, pkt 127].
83 Należy przypomnieć także, że art. 7 ust. 3 rozporządzenia nr 207/2009 nie ustanawia niezależnego prawa do rejestracji znaku towarowego. Zawiera on wyjątek od podstaw odmowy rejestracji wymienionych w art. 7 ust. 1 lit. b)–d) tego rozporządzenia. Zakres jego stosowania należy zatem interpretować w odniesieniu do tych podstaw odmowy rejestracji [ww. w pkt 24 wyrok Pola geometryczne na tarczy zegarka, EU:T:2009:324, pkt 121; wyrok z dnia 17 maja 2011 r., Diagnostiko kai Therapeftiko Kentro Athinon „Ygeia”/OHIM (υγεία), T‑7/10, EU:T:2011:221, pkt 39].
84 Ponadto należy przypomnieć, że zgodnie z art. 1 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 wspólnotowy znak towarowy ma „charakter jednolity”, co skutkuje tym, iż „wywołuje on ten sam skutek w całej Wspólnocie”. Z jednolitego charakteru wspólnotowego znaku towarowego wynika, że aby oznaczenie mogło zostać dopuszczone do rejestracji, musi ono posiadać charakter odróżniający w całej Unii. A zatem zgodnie z art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 należy odmówić rejestracji znaku towarowego, gdy znak ten jest pozbawiony charakteru odróżniającego w części Unii [wyrok z dnia 30 marca 2000 r., Ford Motor/OHIM (OPTIONS), T‑91/99, Rec, EU:T:2000:95, pkt 23–25]. Częścią Unii, o której mowa w art. 7 ust. 2, może być w danym wypadku jedno państwo członkowskie [ww. w pkt 19 wyrok Storck/OHIM, EU:C:2006:422, pkt 83; wyrok z dnia 7 września 2006 r., Bovemij Verzekeringen, C‑108/05, Zb.Orz., EU:C:2006:530, pkt 28; zob. także pkt 45 opinii rzecznik generalnej E. Sharpston w tej sprawie; wyrok z dnia 10 listopada 2004 r., Storck/OHIM (Kształt papierka od cukierka),, T‑402/02, Zb.Orz., EU:T:2004:330, pkt 85, 86, 88, 89; wyrok z dnia 12 września 2007 r., Glaverbel/OHIM (Struktura szklanej powierzchni), T‑141/06, EU:T:2007:273, pkt 35, 38, 40; ww. w pkt 24 wyrok Pola geometryczne na tarczy zegarka, EU:T:2009:324, pkt 134; wyrok z dnia 29 września 2010 r., CNH Global/OHIM (Przedstawienie traktora w kolorach czerwonym, czarnym i szarym), T‑378/07, Zb.Orz., EU:T:2010:413, pkt 49; wyrok z dnia 9 grudnia 2010 r., Earle Beauty/OHIM (NATURALLY ACTIVE), T‑307/09, EU:T:2010:509, pkt 49; ww. w pkt 83 wyrok υγεία, EU:T:2011:221, pkt 40; wyrok z dnia 6 lipca 2011 r., Audi i Volkswagen/OHIM (TDI), T‑318/09, Zb.Orz., EU:T:2011:330, pkt 46; wyrok z dnia 1 lutego 2013 r., Ferrari/OHIM (PERLE’), T‑104/11, EU:T:2013:51, pkt 38].
85 Wykładni art. 7 ust. 3 rozporządzenia nr 207/2009 umożliwiającego rejestrację oznaczeń, które uzyskały charakter odróżniający w następstwie używania, należy dokonywać w świetle powyższych wymogów. W konsekwencji uzyskanie charakteru odróżniającego w następstwie używania tego znaku musi zostać wykazane w odniesieniu do całego terytorium, na którym ab initio był on pozbawiony tego charakteru (ww. w pkt 19 wyrok Storck/OHIM, EU:C:2006:422, pkt 83; ww. w pkt 84 wyrok Przedstawienie traktora w kolorach czerwonym, czarnym i szarym, EU:T:2010:413, pkt 30; ww. w pkt 83 wyrok υγεία, EU:T:2011:221, pkt 41).
86 Ponadto z jednolitego charakteru wspólnotowego znaku towarowego wynika, że aby oznaczenie mogło zostać dopuszczone do rejestracji, musi ono posiadać charakter odróżniający – samoistny lub uzyskany w następstwie używania – w całej Unii. Paradoksalne byłoby bowiem przyznanie, po pierwsze, że na podstawie art. 3 ust. 1 lit. b) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/95/WE z dnia 22 października 2008 r. mającej na celu zbliżenie ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych (Dz.U. L 299, s. 25) państwo członkowskie musi odmówić rejestracji w charakterze krajowego znaku towarowego oznaczenia nieposiadającego charakteru odróżniającego na terytorium tego państwa, oraz po drugie, że owo państwo członkowskie musi uznać wspólnotowy znak towarowy odnoszący się do tego samego oznaczenia wyłącznie ze względu na to, iż oznaczenie to uzyskało charakter odróżniający na terytorium innego państwa członkowskiego [wyrok z dnia 14 grudnia 2011 r., Vuitton Malletier/OHIM – Friis Group International (Przedstawienie systemu zamykającego), T‑237/10, EU:T:2011:741, pkt 100].
87 Co więcej, w wypadku znaków towarowych, które nie są słowne, jak ten rozpatrywany w niniejszym wypadku, należy przyjąć, że ocena charakteru odróżniającego jest taka sama w całej Unii, chyba że istnieją konkretne przesłanki wskazujące, że tak nie jest. Ponieważ w niniejszym wypadku z akt nie wynika, aby taka sytuacja miała miejsce, należy stwierdzić, iż w odniesieniu do zgłoszonego znaku towarowego bezwzględna podstawa odmowy rejestracji wskazana w art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia nr 207/2009 istnieje w całej Unii. A zatem, aby uzyskać zdolność rejestrową na podstawie art. 7 ust. 3 rozporządzenia nr 207/2009, ów znak towarowy w następstwie używania musi uzyskać charakter odróżniający na terytorium całej Unii [wyrok z dnia 29 kwietnia 2004 r., Eurocermex/OHIM (Kształt butelki piwa), T‑399/02, Rec, EU:T:2004:120, pkt 47; ww. w pkt 84 wyrok Kształt papierka od cukierka, EU:T:2004:330, pkt 86; wyrok z dnia 10 marca 2009 r., Piccoli/OHIM (Kształt muszli), T‑8/08, EU:T:2009:63, pkt 37–39; wyrok z dnia 17 grudnia 2010 r., Chocoladefabriken Lindt & Sprüngli/OHIM (Kształt zająca z czekolady), T‑395/08, EU:T:2010:550, pkt 53].
88 Ponadto z orzecznictwa wynika, iż uzyskanie charakteru odróżniającego w następstwie używania znaku towarowego wymaga, by z uwagi na ów znak towarowy przynajmniej znaczna część właściwego kręgu odbiorców identyfikowała dane towary lub usługi jako pochodzące z określonego przedsiębiorstwa [ww. w pkt 87 wyrok Kształt butelki piwa, EU:T:2004:120, pkt 42; wyrok z dnia 15 grudnia 2005 r., BIC/OHIM (Kształt zapalniczki krzesiwowej), T‑262/04, Zb.Orz., EU:T:2005:463, pkt 61; ww. w pkt 83 wyrok υγεία, EU:T:2011:221, pkt 42]. Jednakże okoliczności, w których taki warunek można uznać za spełniony, nie mogą zostać wykazane wyłącznie na podstawie ogólnych i abstrakcyjnych danych (wyrok z dnia 4 maja 1999 r. Windsurfing Chiemsee, C‑108/97 i C‑109/97, Zb.Orz., EU:C:1999:230, pkt 52; ww. w pkt 83 wyrok υγεία, EU:T:2011:221, pkt 45).
89 Trybunał uściślił, że w celu ustalenia, czy znak towarowy uzyskał charakter odróżniający w następstwie używania, właściwy organ musi dokonać całościowej oceny dowodów mogących wykazać, że znak towarowy stał się zdolny do identyfikowania danego towaru jako pochodzącego z określonego przedsiębiorstwa, a zatem do odróżniania tego towaru od towarów innych przedsiębiorstw (ww. w pkt 88 wyroki: Windsurfing Chiemsee, EU:C:1999:230, pkt 49; Kształt zapalniczki krzesiwowej, EU:T:2005:463, pkt 63; ww. w pkt 83 wyrok υγεία, EU:T:2011:221, pkt 43).
90 W tym zakresie należy rozważyć w szczególności udział w rynku, jaki posiada znak towarowy, intensywność, zasięg geograficzny i okres używania tego znaku towarowego, wysokość nakładów przedsiębiorstwa związanych z jego promowaniem, odsetek zainteresowanych odbiorców rozpoznających z uwagi na znak towarowy dany towar jako pochodzący z określonego przedsiębiorstwa, opinie izb handlowych i przemysłowych oraz innych stowarzyszeń zawodowych, jak również wyniki badań opinii publicznej (zob. ww. w pkt 88 wyrok Kształt zapalniczki krzesiwowej, EU:T:2005:463, pkt 64 i przytoczone tam orzecznictwo; ww. w pkt 83 wyrok υγεία, EU:T:2011:221, pkt 44).
91 Z powyższych rozważań, a w szczególności z pkt 84 powyżej, bezsprzecznie wynika, że gdy sporny znak towarowy jest pozbawiony charakteru odróżniającego w całej Unii, dowód uzyskania charakteru odróżniającego przez wspomniany znak towarowy należy przedstawić w odniesieniu do każdego z państw członkowskich.
92 Prawdą jest, iż Trybunał uznał, że nawet jeżeli zgodnie z ww. w pkt 19 wyrokiem Storck/OHIM (EU:C:2006:422) uzyskanie przez znak towarowy charakteru odróżniającego w następstwie używania musi zostać wykazane dla części Unii, w której nie miał on początkowo takiego charakteru, to wymaganie dowodu takiego uzyskania dla każdego z państw członkowskich osobno byłoby zbyt wygórowane (wyrok z dnia 24 maja 2012 r., Chocoladefabriken Lindt & Sprüngli/OHIM, C‑98/11 P, Zb.Orz., EU:C:2012:307, pkt 62).
93 Niemniej jednak należy wskazać, że wspominając w pkt 60 i 61 ww. w pkt 92 wyroku Chocoladefabriken Lindt & Sprüngli/OHIM (EU:C:2012:307) orzecznictwo, zgodnie z którym znak towarowy może zostać zarejestrowany tylko wówczas, gdy zostanie wykazane, iż w następstwie używania uzyskał on charakter odróżniający w tej części Unii, w której początkowo nie miał takiego charakteru, i że musi to być całe terytorium Unii, Trybunał nie odstąpił od swojego orzecznictwa, a w szczególności od ww. w pkt 19 wyroku Storck/OHIM (EU:C:2006:422).
94 To w świetle powyższych rozważań należy rozpatrzyć, czy Izba Odwoławcza słusznie uznała, że skarżąca nie wykazała uzyskania przez sporny znak towarowy charakteru odróżniającego w następstwie używania.
95 W tym względzie na wstępie należy przypomnieć wszystkie dowody przekazane OHIM przez skarżącą, które zostały uwzględnione zarówno przez Wydział Unieważnień, jak i przez Izbę Odwoławczą – dowody wymienione w pkt 72 zaskarżonej decyzji:
– „dowód 1: dokument zatytułowany »Damier Canvas Trademark Portfolio« [portfel znaków towarowych z kanwy w szachownicę], który stanowi wykaz znaków towarowych właściciela wspólnotowego znaku towarowego zarejestrowanych w różnych państwach świata. W wykazie tym widnieją sporny znak towarowy oraz podobne znaki towarowe. Właściciel wspólnotowego znaku towarowego przedstawił następujące dane: państwo, w którym znak towarowy został zarejestrowany; międzynarodową klasę towarów lub usług; numer zgłoszenia; datę zgłoszenia; numer rejestracji; datę rejestracji; status (oczekujący lub zarejestrowany). W niektórych wypadkach wskazano datę następnego przedłużenia rejestracji oraz inne uwagi (problemy; przedłużenie w toku);
– dowód 2: nieoznaczone datą fotografie towarów przedstawiających wzór w szachownicę;
– dowód 3: wydruki artykułów dotyczących znanych znaków towarowych przedstawiających wzory (Lady Dior przedstawiającego wzór wyplatanego oparcia krzesła, Gucci przedstawiającego wzór kwiatowy, wzór Burberry);
– dowód 4: tabela zawierająca dane odnoszące się do towarów właściciela wspólnotowego znaku towarowego sprzedanych w latach 1996–2010, wysokości obrotów uzyskanych ze sprzedaży tych towarów wyrażonych w euro oraz całkowitej ilości towarów oznaczonych wspólnotowym znakiem towarowym, które zostały sprzedane, w następujących państwach: Belgia, Luksemburg, Niderlandy, Austria, Republika Czeska, Węgry, Rumunia, Cypr, Francja, Niemcy, Grecja, Włochy, Dania, Finlandia, Szwecja, Portugalia, Hiszpania, Irlandia i Zjednoczone Królestwo;
– dowód 5: kompilacja artykułów i reklam pochodzących z różnych czasopism, w których ukazano towary właściciela wspólnotowego znaku towarowego przedstawiające wzór w szachownicę. Czasopisma opublikowano w następujących państwach: Francja, Belgia, Luksemburg, Austria, Zjednoczone Królestwo, Niemcy, Szwajcaria, Niderlandy, Hiszpania, Szwecja, Włochy, Republika Czeska, Grecja, Turcja, Norwegia, Węgry i Rumunia. Dowód 5 zawiera ponadto artykuł z Wikipedii dotyczący Louis Vuitton;
– dowód 6: katalogi i broszury dotyczące towarów Louis Vuitton;
– dowód 7: wykaz sklepów Louis Vuitton. Jeśli chodzi o państwa członkowskie Unii, wymieniono sklepy właściciela wspólnotowego znaku towarowego w następujących państwach: Francja, Austria, Belgia, Cypr, Republika Czeska, Dania, Finlandia, Niemcy, Grecja, Węgry, Irlandia, Włochy, Luksemburg, Niderlandy, Portugalia, Rumunia, Hiszpania, Szwecja i Zjednoczone Królestwo;
– dowód 8: fotografie towarów przedstawiających wzory w szachownicę niepochodzących od właściciela wspólnotowego znaku towarowego, które przedstawiono jako imitacje towarów właściciela wspólnotowego znaku towarowego”.
96 Należy także uściślić, że skarżąca powołała się na badanie opinii publicznej, które zostało uwzględnione przez Izbę Odwoławczą w pkt 18 i 55 zaskarżonej decyzji. Ponadto stwierdziła ona, że przedstawiła także dowody istotnego używania spornego znaku towarowego w Danii, Portugalii, Finlandii i Szwecji.
97 Przede wszystkim należy na wstępie przypomnieć, że jak w pkt 63 zaskarżonej decyzji słusznie wskazuje Izba Odwoławcza, w ramach postępowania toczącego się przed OHIM skarżąca nigdy nie twierdziła, iż wyżej przywołane dowody mają na celu wykazanie uzyskania przez sporny znak towarowy charakteru odróżniającego w następstwie używania.
98 I tak w piśmie procesowym z dnia 22 września 2010 r. skierowanym do Wydziału Unieważnień w odpowiedzi na argument interwenienta, który uznał, iż skarżąca żąda uznania charakteru odróżniającego uzyskanego w następstwie używania, skarżąca uściśliła, że „właściciel nigdy nie twierdził, iż sporny znak towarowy uzyskał charakter odróżniający w następstwie używania”, jak również „zawsze utrzymywał, iż SZACHOWNICA jest samoistnie odróżniająca, oraz wyłącznie zwracał uwagę na fakt, iż taki charakter odróżniający został wzmocniony poprzez intensywne używanie przez prawie 15 lat”.
99 Podobnie w skierowanym do Izby Odwoławczej piśmie procesowym z dnia 11 listopada 2011 r. skarżąca przypomniała, że dokumenty wskazane w pkt 95 powyżej mają na celu wykazanie „wzmocnionego” charakteru odróżniającego spornego znaku towarowego i nie mają one na celu wykazania uzyskania przez ten znak charakteru odróżniającego w następstwie używania.
100 Co się tyczy argumentacji skarżącej przedstawionej przed Sądem, a w szczególności tej, którą podtrzymała na rozprawie w odpowiedzi na pytanie Sądu, z zaskarżonej decyzji nie można wywodzić, iż Izba Odwoławcza uznała, że dokumenty przekazane przez skarżącą i wymienione w pkt 95 powyżej wystarczają, aby wykazać uzyskanie charakteru odróżniającego w następstwie używania w przynajmniej 11 państwach członkowskich.
101 Należy wskazać, że Wydział Unieważnień ograniczył się do uznania, iż stwierdzenie braku charakteru odróżniającego uzyskanego w następstwie używania w przynajmniej czterech państwach członkowskich Unii – składającej się wówczas z 15 państw członkowskich – a mianowicie Królestwa Danii, Republiki Portugalskiej, Republiki Finlandii i Królestwa Szwecji, wystarcza, aby uznać, że dowód przedstawiony przez skarżącą nie wykazuje uzyskania przez sporny znak towarowy charakteru odróżniającego w następstwie używania w Unii.
102 Opierając się na orzecznictwie, zgodnie z którym dowód uzyskania charakteru odróżniającego w następstwie używania należy przedstawić w odniesieniu do każdego państwa członkowskiego, w którym ab initio sporny znak towarowy był pozbawiony tego charakteru, Wydział Unieważnień w sposób dorozumiany, lecz niezbity, uznał, że nie jest konieczne sprawdzanie prawdziwości ani mocy dowodowej dokumentów dotyczących 11 pozostałych państw członkowskich.
103 Owo stwierdzenie zostało potwierdzone przez Izbę Odwoławczą w pkt 73 i 74 zaskarżonej decyzji, która potwierdziła wniosek Wydziału Unieważnień, zgodnie z którym, jeśli chodzi w szczególności o Danię, Portugalię, Finlandię i Szwecję, „nie można wyciągnąć żadnych wniosków co do sposobu postrzegania właściwego kręgu odbiorców ani na podstawie wykazu zarejestrowanych znaków towarowych (dowód 1), ani – wobec braku jasnego wskazania znaku towarowego oraz rozpatrywanych towarów – na podstawie przedstawionych danych dotyczących sprzedaży i obrotów (dowód 4), ani na podstawie zwykłego istnienia sklepu w danym państwie (dowód 7)”.
104 Jeśli chodzi o cztery rozpatrywane państwa członkowskie, a mianowicie Danię, Portugalię, Finlandię i Szwecję, należy wskazać, że w świetle orzecznictwa przywołanego w pkt 90 powyżej skarżąca nie złożyła do akt żadnego dokumentu zawierającego informacje dotyczące udziału w rynku, jaki posiada sporny znak towarowy, intensywności i wysokości nakładów przedsiębiorstwa związanych z jego promowaniem, odsetka zainteresowanych odbiorców rozpoznających z uwagi na sporny znak towarowy dany towar jako pochodzący z określonego przedsiębiorstwa, ani nie przekazała żadnej opinii izb handlowych lub przemysłowych lub innych stowarzyszeń zawodowych.
105 Na rozprawie w odpowiedzi na pytanie Sądu pełnomocnik procesowy skarżącej potwierdził, iż nie przedstawił żadnego z dowodów wymienionych w pkt 104 powyżej ze względu na to, że skarżąca nie znała orzecznictwa oraz że w postępowaniu administracyjnym rozpatrywano wyłącznie udostępnione mu dowody.
106 Nawet gdyby założyć, że skarżąca twierdzi, iż wymienione w pkt 95 powyżej dokumenty poddane ocenie Izby Odwoławczej wykazują uzyskanie przez sporny znak towarowy charakteru odróżniającego w następstwie używania w Danii, Portugalii, Finlandii i Szwecji, należy poczynić następujące uwagi.
107 W tym względzie, po pierwsze, co się tyczy pochodzącego od skarżącej dokumentu wskazującego obrót uzyskany ze sprzedaży towarów oznaczonych spornym znakiem towarowym (dowód 4 przywołany w pkt 95 powyżej), należy stwierdzić, że dane liczbowe zostały wskazane na zwykłych wydrukowanych kartkach pozbawionych jakiegokolwiek innego uściślenia lub poświadczenia.
108 Jeśli chodzi o pochodzące od samego przedsiębiorstwa dokumenty złożone do akt, Trybunał orzekł, że aby dokonać oceny ich mocy dowodowej, należy, po pierwsze, zweryfikować wiarygodność zawartych w nich informacji. Dodał on, iż w szczególności należy zatem wziąć pod uwagę pochodzenie dokumentu, okoliczności jego sporządzenia, adresata, a następnie na podstawie jego treści rozważyć, czy wydaje się on sensowny i wiarygodny [wyroki: z dnia 7 czerwca 2005 r., Lidl Stiftung/OHIM – REWE-Zentral (Salvita), T‑303/03, Zb.Orz., EU:T:2005:200, pkt 42; z dnia 16 listopada 2011 r., Dorma/OHIM – Puertas Doorsa (doorsa FÁBRICA DE PUERTAS AUTOMÁTICAS), T‑500/10, EU:T:2011:679, pkt 49].
109 W niniejszym wypadku należy stwierdzić, że pochodzący od samej skarżącej dokument wskazujący obrót uzyskany ze sprzedaży towarów oznaczonych spornym znakiem towarowym nie może w związku z tym, ze względu na to pochodzenie, stanowić sam w sobie wystarczającego dowodu uzyskania charakteru odróżniającego przez wspomniany znak towarowy w następstwie używania. Zawarte w nim dane liczbowe stanowią zatem jedynie przesłanki, które należy poprzeć dalszymi środkami dowodowymi (zob. podobnie ww. w pkt 88 wyrok Kształt zapalniczki krzesiwowej, EU:T:2005:463, pkt 79).
110 A zatem wobec braku jakiegokolwiek innego dowodu potwierdzającego informacje zawarte w tym dokumencie, a w szczególności innych dokumentów księgowych poświadczonych urzędowo, które mogłyby potwierdzić zawarte w nim dane liczbowe, należy stwierdzić, że dokument ten, rozpatrywany w świetle wszystkich innych dowodów przedstawionych przez skarżącą w ramach postępowania administracyjnego, nie wykazuje, iż sporny znak towarowy uzyskał charakter odróżniający w następstwie używania.
111 Ze względu na brak jakiegokolwiek innego obiektywnego dowodu oznaczałoby to uznanie za wiarygodny, bez żadnego uzasadnienia, zwykłego dokumentu sporządzonego na zwykłym papierze – dowód, który mógłby następnie zostać wykorzystany przez każde inne przedsiębiorstwo do podnoszenia, że wymagany stopień udowodnienia uzyskania charakteru odróżniającego w następstwie używania może zostać osiągnięty za pomocą prawdopodobieństw lub domniemań, co zawsze odrzucano w orzecznictwie [zob. podobnie wyrok z dnia 10 września 2008 r., Boston Scientific/OHIM – Terumo (CAPIO), T‑325/06, EU:T:2008:338, pkt 34 i przytoczone tam orzecznictwo].
112 Po drugie, istnienie sklepów w różnych państwach członkowskich (dowód 7 przywołany w pkt 95 powyżej) również nie dostarcza żadnej wskazówki co do sposobu postrzegania spornego znaku towarowego przez rozpatrywany krąg odbiorców.
113 Po trzecie, jeśli chodzi o wydruki z katalogów i broszur, reklamy oraz fotografie osobistości prezentujących się z towarami oznaczonymi spornym znakiem towarowym lub o różne wzory towarów skarżącej oznaczone spornym znakiem towarowym – podobnie jak załączone do akt fotografie towarów przedstawiające wzór w szachownicę zawarty w spornym znaku towarowym (dowody 2, 5 i 6 przywołane w pkt 95 powyżej) – nie wystarczają one, nawet przy rozpatrywaniu ich w świetle wszystkich innych dowodów załączonych przez skarżącą i przywołanych w pkt 95 powyżej, aby wykazać, że ze względu na sporny znak towarowy znaczna część właściwego kręgu odbiorców będzie identyfikować dane towary jako pochodzące od skarżącej.
114 Z jednej strony katalogi i broszury zostały zredagowane wyłącznie w językach francuskim i angielskim, w związku z czym – chyba że skarżąca wskaże inny katalog – przynajmniej w odniesieniu do czterech rozpatrywanych państw członkowskich nie można za pomocą tych katalogów i broszur wykazać uzyskania charakteru odróżniającego w następstwie używania. Ponadto z żadnego dowodu nie wynika, że owe katalogi były rozpowszechniane wśród właściwego kręgu odbiorców oraz że nie są one wewnętrznym narzędziem skarżącej będącym do dyspozycji jej pracowników wyłącznie w celu sprzedaży przedstawionych w nich wyrobów w butikach.
115 Z drugiej strony fotografie różnych osobistości prezentujących się z towarami oznaczonymi spornym znakiem towarowym lub reklamy towarów oznaczonych tym znakiem towarowym wykazują wyłącznie, że skarżąca używała wzoru w brązowo-beżową szachownicę, lecz nie dowodzą, iż krąg odbiorców, do którego skierowane są omawiane towary, postrzega wspomniany znak towarowy jako wskazanie pochodzenia handlowego (zob. podobnie ww. w pkt 84 wyrok Przedstawienie traktora w kolorach czerwonym, czarnym i szarym, EU:T:2010:413, pkt 57).
116 Po czwarte, jeśli chodzi o badanie opinii publicznej dotyczące sposobu postrzegania zainteresowanych odbiorców, które skarżąca przedstawiła w ramach postępowania administracyjnego i które zostało rozpatrzone przez Izbę Odwoławczą w pkt 18 i 55 zaskarżonej decyzji, należy stwierdzić, że owo badanie opinii zostało dokonane wyłącznie wśród konsumentów towarów luksusowych ze skóry oraz wyłącznie w Niemczech, Hiszpanii, Francji, Włoszech i Zjednoczonym Królestwie. Poza tym, że owo badanie nie dotyczy przeciętnych konsumentów w Unii, których uważa się za właściwie poinformowanych oraz dostatecznie uważnych i rozsądnych (zob. pkt 27 powyżej), lecz wyłącznie konsumentów towarów luksusowych z pięciu państw członkowskich Unii, nie dotyczy ono w ogóle sposobu postrzegania spornego znaku towarowego, lecz odnosi się do postrzegania znaku towarowego Louis Vuitton jako takiego, w związku z czym badanie to nie dostarcza żadnej wskazówki odnośnie do sposobu postrzegania konkretnie spornego znaku towarowego przez ów krąg odbiorców, nawet ograniczony, w ramach którego przeprowadzono to badanie.
117 Ze wszystkich powyższych względów należy stwierdzić, że w każdym wypadku skarżąca nie wykazała, iż w Danii, Portugalii, Finlandii i Szwecji sporny znak towarowy uzyskał charakter odróżniający w następstwie używania.
118 W szczególności z ww. w pkt 84 wyroku Struktura szklanej powierzchni (EU:T:2007:273, pkt 35, 38, 40) wynika bowiem, że brak dowodu dotyczącego Danii, Finlandii, Szwecji, Grecji i Irlandii wystarcza, aby uzasadnić odmowę rejestracji.
119 Jeśli chodzi o argumentację skarżącej opartą na objęciu przepisu art. 7 ust. 3 rozporządzenia nr 207/2009 orzecznictwem dotyczącym uzyskania renomy, którą należy wykazać w odniesieniu do znacznej części Unii, a nie w odniesieniu do każdego państwa członkowskiego, Sąd orzekł już, że orzecznictwa dotyczącego art. 7 ust. 3 rozporządzenia nr 207/2009 nie można mylić z orzecznictwem mającym na celu sprecyzowanie znaczenia wyrażenia „cieszy się […] renomą” w państwie członkowskim lub w Unii w rozumieniu art. 9 ust. 1 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009, stanowiącego warunek, który zarejestrowany znak towarowy musi spełnić, aby móc korzystać z ochrony rozszerzonej na towary lub usługi, które nie są podobne do tych, dla których zarejestrowano znak towarowy. W tym przypadku nie mamy bowiem do czynienia z badaniem, czy przesłanki dopuszczenia danego oznaczenia do rejestracji w charakterze wspólnotowego znaku towarowego są spełnione w całej Unii. Chodzi raczej o zakaz używania oznaczenia, w sytuacji gdy istniejący znak towarowy cieszy się renomą w państwie członkowskim lub w Unii, a używanie oznaczenia bez uzasadnionej przyczyny prowadzi do czerpania nienależnej korzyści z odróżniającego charakteru lub renomy wspomnianego znaku towarowego bądź też działa na ich szkodę. W tym względzie Trybunał uznał, że w ujęciu terytorialnym istnienie renomy w znacznej części Wspólnoty wystarcza, aby zakazać używania wspomnianego oznaczenia [ww. w pkt 84 wyrok Przedstawienie traktora w kolorach czerwonym, czarnym i szarym, EU:T:2010:413, pkt 47; wyrok z dnia 29 stycznia 2013 r., Germans Boada/OHIM (Ręczna maszyna do cięcia płytek ceramicznych), T‑25/11, EU:T:2013:40, pkt 70; zob. także podobnie wyrok z dnia 14 września 1999 r., General Motors, C‑375/97, Rec, EU:C:1999:408, pkt 28, 29; wyrok z dnia 6 października 2009 r., PAGO International, C‑301/07, Zb.Orz., EU:C:2009:611, pkt 27, 30].
120 To skarżąca powinna zatem wykazać uzyskanie charakteru odróżniającego w następstwie używania w części Unii, w której sporny znak towarowy był ab initio pozbawiony jakiegokolwiek charakteru odróżniającego, to jest w niniejszym wypadku w całej Unii. Jak wynika z pkt 104 powyżej, skarżąca nie złożyła zaś do akt żadnego z dowodów wskazanych w orzecznictwie przywołanym w pkt 90 powyżej, a przedstawione przez nią dowody, wskazane w pkt 95 powyżej, nie wykazują, iż sporny znak towarowy uzyskał charakter odróżniający w następstwie używania w Danii, Portugalii, Finlandii i Szwecji.
121 Z powyższych rozważań wynika, że należy oddalić drugą część zarzutu drugiego, jak również zarzut drugi w całości.
122 W związku z powyższym skarga podlega oddaleniu w całości.
W przedmiocie kosztów
123 Zgodnie z art. 87 § 2 regulaminu postępowania przed Sądem kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę. Ponieważ skarżąca przegrała sprawę, należy – zgodnie z żądaniem OHIM i interwenienta – obciążyć ją kosztami postępowania.
Z powyższych względów
SĄD (druga izba)
orzeka, co następuje:
1) Skarga zostaje oddalona.
2) Louis Vuitton Malletier zostaje obciążona kosztami postępowania.
Martins Ribeiro | Gervasoni | Madise |
Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 21 kwietnia 2015 r.
Podpisy