Συνεκδικασθείσες υποθέσεις C‑159/12 έως C‑161/12

Alessandra Venturini

κατά

ASL Varese κ.λπ. (C‑159/12),

Maria Rosa Gramegna

κατά

ASL Lodi κ.λπ. (C‑160/12)

και

Anna Muzzio

κατά

ASL Pavia κ.λπ. (C‑161/12)

(αιτήσεις του Tribunale amministrativo regionale per la Lombardia
για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως)

«Ελευθερία εγκαταστάσεως — Άρθρο 49 ΣΛΕΕ — Δημόσια υγεία — Εθνική ρύθμιση βάσει της οποίας απαγορεύεται στα καταστήματα παραφαρμακευτικών προϊόντων να πωλούν φάρμακα που χορηγούνται με ιατρική συνταγή και των οποίων το κόστος βαρύνει τον ασθενή»

Περίληψη — Απόφαση του Δικαστηρίου (τέταρτο τμήμα)
της 5ης Δεκεμβρίου 2013

1.        Προδικαστικά ερωτήματα — Αρμοδιότητα του Δικαστηρίου — Ερώτημα ανακύπτον στο πλαίσιο διαφοράς περιοριζόμενης στο εσωτερικό ενός και μόνον κράτους μέλους — Εμπίπτει στην αρμοδιότητα του Δικαστηρίου ενόψει της ενδεχόμενης εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης επί της εν λόγω διαφοράς λόγω απαγορεύσεως δυσμενών διακρίσεων την οποία προβλέπει το εθνικό δίκαιο

(Άρθρο 267 ΣΛΕΕ)

2.        Ελευθερία εγκαταστάσεως — Περιορισμοί — Εθνική ρύθμιση βάσει της οποίας απαγορεύεται στα καταστήματα παραφαρμακευτικών προϊόντων να πωλούν φάρμακα που χορηγούνται με ιατρική συνταγή και των οποίων το κόστος βαρύνει τον ασθενή — Δεν επιτρέπεται — Δικαιολογητικός λόγος — Προστασία της δημόσιας υγείας — Προϋποθέσεις

(Άρθρο 49 ΣΛΕΕ)

1.        Ακόμη και σε μια αμιγώς εσωτερική υπόθεση στην οποία όλα τα στοιχεία περιορίζονται στο εσωτερικό ενός μόνον κράτους μέλους, η απάντηση του Δικαστηρίου μπορεί να είναι παρά ταύτα χρήσιμη στο αιτούν δικαστήριο, ιδίως στην περίπτωση που το εθνικό δίκαιο θα του επέβαλλε να αναγνωρίσει σ’ έναν ημεδαπό υπήκοο τα ίδια δικαιώματα με αυτά που θα αντλούσε από το δίκαιο της Ένωσης ένας υπήκοος άλλου κράτους μέλους ευρισκόμενος στην ίδια κατάσταση.

(βλ. σκέψη 28)

2.        Το άρθρο 49 ΣΛΕΕ πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι δεν αντιτίθεται σε εθνική ρύθμιση σύμφωνα με την οποία δεν επιτρέπεται σε φαρμακοποιό που έχει άδεια ασκήσεως επαγγέλματος και είναι εγγεγραμμένος στον οικείο επαγγελματικό σύλλογο, αλλά δεν είναι ιδιοκτήτης φαρμακείου εντεταγμένου στο οργανόγραμμα, να προβαίνει στη λιανική πώληση, από το κατάστημα παραφαρμακευτικών προϊόντων ιδιοκτησίας του, και φαρμάκων που χορηγούνται με ιατρική συνταγή των οποίων το κόστος δεν καλύπτεται από το εθνικό σύστημα υγείας και βαρύνει εξ ολοκλήρου τον αγοραστή.

Πράγματι, παρόμοια εθνική ρύθμιση σύμφωνα με την οποία η διάθεση των εν λόγω φαρμάκων γίνεται αποκλειστικώς από τα φαρμακεία, των οποίων η εγκατάσταση αποτελεί αντικείμενο ρυθμιστικού σχεδίου γεωγραφικής κατανομής, είναι πρόσφορη προς εκπλήρωση του σκοπού που συνίσταται στην εξασφάλιση ασφαλούς και ποιοτικού ανεφοδιασμού του πληθυσμού με φάρμακα καθώς και στην προστασία της δημόσιας υγείας. Μια τέτοια ρύθμιση, στο μέτρο που περιορίζει ουσιωδώς τον κίνδυνο ανεπάρκειας φαρμακείων, δεν υπερβαίνει το μέτρο που είναι αναγκαίο προς εκπλήρωση του σκοπού ασφαλούς και ποιοτικού εφοδιασμού του πληθυσμού με φάρμακα.

(βλ. σκέψεις 55, 63, 66 και διατακτ.)