Language of document : ECLI:EU:T:2010:526

Kawża T-19/07

Systran SA u

Systran Luxembourg SA

vs

Il-Kummissjoni Ewropea

“Responsabbiltà mhux kuntrattwali — Sejħa għal offerti fir-rigward tat-twettiq ta’ proġett li jikkonċerna l-manutenzjoni u t-tisħiħ lingwistiku tas-sistema ta’ traduzzjoni awtomatika tal-Kummissjoni — Kodiċi sors ta’ programm tal-kompjuter ikkummerċjalizzat — Kontravvenzjoni tad-dritt tal-awtur – Żvelar mhux awtorizzat ta’ ‘know-how’ — Rikors għad-danni — Kwistjoni mhux kuntrattwali — Ammissibbiltà — Dannu reali u ċert — Rabta kawżali — Evalwazzjoni tal-ammont tad-dannu bħala somma waħda”

Sommarju tas-sentenza

1.      Rikors għad-danni — Suġġett — Talba għal kumpens imressqa kontra l-Unjoni fuq il-bażi tat-tieni paragrafu tal-Artikolu 288 KE — Ġurisdizzjoni esklużiva tal-qorti tal-Unjoni — Evalwazzjoni tan-natura kuntrattwali jew mhux kuntrattwali tar-responsabbiltà stabbilita — Kriterji

(Artikoli 235 KE, 238 KE u 240 KE, u t-tieni paragrafu tal-Artikolu 288 KE; Regoli tal-Proċedura tal-Qorti Ġenerali, Artikolu 113)

2.      Rikors għad-danni — Suġġett — Kumpens għad-danni kkawżati minn allegat ksur min-naħa tal-Kummissjoni tal-obbligu tagħha ta’ protezzjoni tal-kunfidenzjalità tan-‘know-how’ — Bażi mhux kuntrattwali — Ġurisdizzjoni tal-qorti tal-Unjoni

(Artikoli 235 KE u 287 KE, u t-tieni paragrafu tal-Artikolu 288 KE; Karta tad-Drittijiet Fundamentali, Artikolu 41)

3.      Proċedura — Rikors promotur — Rekwiżiti proċedurali

(Statut tal-Qorti tal-Ġustizzja, l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 21 u l-ewwel paragrafu tal-Artikolu 53; Regoli tal-Proċedura tal-Qorti Ġenerali, Artikolu 44(1)(ċ))

4.      Rikors għad-danni — Ġurisdizzjoni tal-qorti tal-Unjoni — Ġurisdizzjoni sabiex tiddeċiedi dwar allegazzjoni ta’ kontravvenzjoni, min-naħa tal-Kummissjoni, tad-dritt tal-awtur — Kundizzjonijiet

(Artikolu 235 KE u t-tieni paragrafu tal-Artikolu 288 KE)

5.      Rikors għad-danni — Ġurisdizzjoni tal-qorti tal-Unjoni — Kundanna tal-Unjoni għall-kumpens ta’ dannu skont il-prinċipji ġenerali komuni għas-sistemi legali tal-Istati Membri fil-qasam tar-responsabbiltà mhux kuntrattwali

(Artikolu 235 KE u t-tieni paragrafu tal-Artikolu 288 KE)

6.      Responsabbiltà mhux kuntrattwali — Kundizzjonijiet — Ksur suffiċjentement serju ta’ dispożizzjoni legali li tagħti drittijiet lill-individwi — Dannu reali u ċert — Rabta kawżali

(it-tieni paragrafu tal-Artikolu 288 KE)

7.      Approssimazzjoni tal-liġijiet — Dritt tal-awtur u drittijiet relatati — Direttiva 91/250 — Protezzjoni legali tal-programmi tal-kompjuter — Atti suġġetti għal restrizzjonijiet — Eċċezzjonijiet — Portata

(Direttiva tal-Kunsilll 91/250, Artikoli 4 u 5)

8.      Responsabbiltà mhux kuntrattwali — Kundizzjonijiet — Ksur suffiċjentement serju ta’ dispożizzjoni legali li tagħti drittijiet lill-individwi

(it-tieni paragrafu tal-Artikolu 288 KE)

1.      Fil-qasam tar-responsabbiltà kuntrattwali, huwa biss meta jkun hemm klawżola ta’ arbitraġġ fis-sens tal-Artikolu 238 KE li l-qorti tal-Unjoni jkollha ġurisdizzjoni. Fin-nuqqas ta’ tali klawżola, il-Qorti Ġenerali fil-verità ma tistax tiddeċiedi, fuq il-bażi tal-Artikolu 235 KE, dwar azzjoni għad-danni ta’ oriġini kuntrattwali. Jekk ma jkunx hekk, il-Qorti Ġenerali tkun qiegħda testendi l-ġurisdizzjoni tagħha lil hinn mill-kawżi li fir-rigward tagħhom l-Artikolu 240 KE jirriżervalha ġurisdizzjoni, sa fejn din id-dispożizzjoni tagħti lill-qrati nazzjonali ġurisdizzjoni ta’ dritt komuni sabiex jisimgħu l-kawżi li fihom tkun parti l-Unjoni. Il-ġurisdizzjoni tal-qorti tal-Unjoni fil-qasam kuntrattwali hija derogatorja mid-dritt komuni u għandha, għaldaqstant, tiġi interpretata b’mod limitat, b’tali mod li l-Qorti Ġenerali tista’ tisma’ biss it-talbiet li joriġinaw mill-kuntratt u li jkollhom relazzjoni diretta mal-obbligi li jirriżultaw minn dan il-kuntratt.

Min-naħa l-oħra, fil-qasam tar-responsabbiltà mhux kuntrattwali, il-qorti tal-Unjoni għandha ġurisdizzjoni mingħajr ma jkun meħtieġ li l-partijiet fil-kawża juru manifestament il-kunsens tagħhom minn qabel. Sabiex tiddetermina jekk għandhiex ġurisdizzjoni taħt l-Artikolu 235 KE, il-Qorti Ġenerali għandha teżamina, fid-dawl tad-diversi elementi rilevanti tal-proċess, jekk it-talba għad-danni mressqa mir-rikorrent hijiex ibbażata b’mod oġġettiv u globali fuq obbligi ta’ oriġini kuntrattwali jew mhux kuntrattwali, b’tali mod li tkun tista’ tiġi identifikata l-bażi kuntrattwali jew mhux kuntrattwali tal-kawża. Dawn l-elementi jistgħu jiġu misluta, b’mod partikolari, mill-eżami tal-pretensjonijiet tal-partijiet, mill-fatt li kkawża d-dannu li qiegħed jintalab il-kumpens tiegħu u mill-kontenut tad-dispożizzjonijiet kuntrattwali jew mhux kuntrattwali invokati sabiex tinstab soluzzjoni għall-kawża. Għaldaqstant, meta tintervjeni fil-qasam tar-responsabbiltà mhux kuntrattwali, il-Qorti Ġenerali tista’ perfettament teżamina l-kontenut ta’ kuntratt, bħalma tagħmel fir-rigward ta’ kull dokument ieħor invokat minn parti insostenn tal-argumenti tagħha, sabiex teżamina jekk dan il-kuntratt huwiex ta’ natura li jdaħħal inkwistjoni l-ġurisdizzjoni ratione materiae mogħtija lilha b’mod espliċitu mill-Artikolu 235 KE. Dan l-eżami jagħmel parti mill-evalwazzjoni tal-fatti invokati sabiex tiġi stabbilita l-ġurisdizzjoni tal-Qorti Ġenerali, ġurisdizzjoni li n-nuqqas tagħha huwa eċċezzjoni ta’ inammissibbiltà ta’ ordni pubbliku fis-sens tal-Artikolu 113 tar-Regoli tal-Proċedura.

(ara l-punti 58-62)

2.      Il-prinċipju li jipprovdi li l-impriżi għandhom dritt għall-protezzjoni tas-sigrieti tan-negozju tagħhom, prinċipju espress fl-Artikolu 287 KE, huwa prinċipju ġenerali tad-dritt tal-Unjoni. L-Artikolu 41 tal-Karta tad-Drittijiet Fundamentali jirreferi wkoll għall-ħtieġa li l-amministrazzjoni tirrispetta l-interessi leġittimi tal-kunfidenzjalità u tas-segretezza professjonali u tan-negozju.

Is-sigrieti tan-negozju jinkludu l-informazzjoni teknika dwar in-‘know-how’ li mhux biss l-iżvelar tagħha lill-pubbliku iżda anki s-sempliċi trażmissjoni lil individwu differenti minn dak li pprovda l-informazzjoni jistgħu jippreġudikaw serjament l-interessi ta’ dan tal-aħħar. Sabiex informazzjoni teknika taqa’, minħabba n-natura tagħha, fil-kamp ta’ applikazzjoni tal-Artikolu 287 KE, huwa meħtieġ, l-ewwel nett, li din l-informazzjoni tkun magħrufa biss minn numru limitat ta’ persuni. It-tieni nett, huwa meħtieġ li din tkun informazzjoni li l-iżvelar tagħha jista’ jikkawża preġudizzju serju lill-persuna li tkun ipprovdietha jew lil terzi. Fl-aħħar nett, huwa meħtieġ li l-interessi li jistgħu jiġu ppreġudikati mill-iżvelar tal-informazzjoni jkun oġġettivament jistħoqqilhom protezzjoni.

Meta, f’każ partikolari, ikun meħtieġ li tiġi evalwata n-natura allegatament illegali u dannuża tal-iżvelar mill-Kummissjoni lil terzi ta’ informazzjoni protetta b’dritt ta’ proprjetà jew bħala ‘know-how’ mingħajr l-awtorizzazzjoni espressa tad-detentur tagħhom fid-dawl tal-prinċipji ġenerali komuni għas-sistemi legali tal-Istati Membri applikabbli fil-qasam u mhux fid-dawl ta’ dispożizzjonijiet kuntrattwali previsti f’kuntratti konklużi fil-passat dwar kwistjonijiet li ma jikkonċernawx id-dritt tal-awtur jew in-‘know-how’ tar-rikorrent, it-tilwima tkun ta’ natura mhux kuntrattwali.

(ara l-punti 79, 80, 103)

3.      Kull rikors għandu jindika s-suġġett tal-kawża u għandu jinkludi sunt tal-motivi invokati. Din l-indikazzjoni għandha tkun ċara u preċiża biżżejjed sabiex tippermetti lill-konvenut jipprepara d-difiża tiegħu u lill-qorti tal-Unjoni teżerċita l-istħarriġ ġudizzjarju tagħha. Sabiex jiġu ggarantiti ċ-ċertezza legali u amministrazzjoni tajba tal-ġustizzja, huwa meħtieġ li l-punti essenzjali ta’ fatt u ta’ liġi li fuqhom ir-rikors ikun ibbażat jirriżultaw, minn tal-inqas b’mod sommarju, iżda b’mod koerenti u li jinftiehem, mit-test tar-rikors stess. Sabiex jissodisfa dawn ir-rekwiżiti, rikors intiż għall-kumpens ta’ dannu kkawżat minn istituzzjoni għandu jinkludi b’mod partikolari l-elementi li permezz tagħhom ikun jista’ jiġi identifikat l-aġir li bih ikun qiegħed jakkużaha r-rikorrent.

(ara l-punti 107, 108)

4.      Meta, fil-kuntest ta’ rikors għad-danni minħabba responsabbiltà kuntrattwali, il-kunċett ta’ kontravvenzjoni tad-dritt tal-awtur ikun invokat flimkien mal-kunċett ta’ protezzjoni tal-kunfidenzjalità tan-‘know-how’ bil-għan waħdieni li l-aġir tal-Kummissjoni jiġi kwalifikat bħala illegali, l-evalwazzjoni tan-natura illegali tal-aġir inkwistjoni għandha ssir fid-dawl tal-prinċipji ġenerali komuni għas-sistemi legali tal-Istati Membri u ma hijiex meħtieġa deċiżjoni minn qabel minn awtorità nazzjonali kompetenti.

Għaldaqstant, fid-dawl tal-ġurisdizzjoni mogħtija lill-qorti tal-Unjoni mill-Artikolu 235 KE u mit-tieni paragrafu tal-Artikolu 288 KE fil-qasam tar-responsabbiltà mhux kuntrattwali u fin-nuqqas ta’ rimedju nazzjonali li permezz tiegħu jkun jista’ jinkiseb il-kumpens mill-Kummissjoni tad-dannu allegatament imġarrab minn rikorrent minħabba l-kontravvenzjoni tad-dritt tal-awtur ta’ programm tal-kompjuter, ma hemm xejn li jipprekludi li l-kunċett ta’ kontravvenzjoni użat mir-rikorrent jkun jista’ jittieħed inkunsiderazzjoni sabiex l-aġir tal-Kummissjoni jiġi kwalifikat bħala illegali fil-kuntest ta’ talba għad-danni.

Il-kunċett ta’ kontravvenzjoni użat mir-rikorrent fil-kuntest ta’ tali rikors għandu jiġi interpretat fid-dawl biss tal-prinċipji ġenerali komuni għas-sistemi legali tal-Istati Membri, liema prinċipji huma, fir-rigward tal-programmi tal-kompjuter, riprodotti jew stabbiliti permezz ta’ diversi direttivi ta’ armonizzazzjoni. Il-Qorti Ġenerali għandha għaldaqstant ġurisdizzjoni sabiex tikkonstata kontravvenzjoni fis-sens li dan it-terminu jista’ jingħata minn awtorità nazzjonali kompetenti ta’ Stat Membru skont id-dritt ta’ dak l-Istat fil-kuntest ta’ tali rikors għad-danni.

(ara l-punti 115-117)

5.      Mit-tieni paragrafu tal-Artikolu 288 KE u mill-Artikolu 235 KE jirriżulta li l-qorti tal-Unjoni għandha ġurisdizzjoni sabiex timponi fuq l-Unjoni kull forma ta’ kumpens li jkun konformi mal-prinċipji ġenerali komuni għas-sistemi legali tal-Istati Membri fil-qasam tar-responsabbiltà mhux kuntrattwali, inkluż, jekk dan jidher li huwa konformi ma’ dawn il-prinċipji, kumpens in natura, jekk ikun il-każ fil-forma ta’ ordni sabiex issir jew ma ssirx xi ħaga. Għaldaqstant, bħala prinċipju, l-Unjoni ma tistax tinħeles minn miżura proċedurali korrispondenti min-naħa tal-qorti tal-Unjoni, sakemm din il-qorti jkollha ġurisdizzjoni esklużiva sabiex tiddeċiedi dwar ir-rikors għall-kumpens ta’ danni imputabbli lill-Unjoni.

Sabiex id-dannu allegatament ikkawżat f’każ fejn ikun qiegħed jiġi allegat ksur mill-Kummissjoni ta’ dritt tal-awtur jiġi kkumpensat b’mod integrali, huwa meħtieġ li d-detentur ta’ dan id-dritt ikollu d-dritt tiegħu stabbilit mill-ġdid fi stat intatt, liema stabbiliment mill-ġdid jeħtieġ mill-inqas, irrispettivament minn eventwali danni f’somma ta’ flus, il-waqfien immedjat tal-preġudizzju kkawżat lid-dritt tiegħu. Il-kumpens integrali tad-dannu f’każijiet bħal dawn jista’ jieħu wkoll il-forma tal-konfiska jew tal-eliminazzjoni tar-riżultat ta’ kontravvenzjoni, jew il-forma tal-pubblikazzjoni bi spejjeż tal-Kummissjoni tad-deċiżjoni tal-Qorti Ġenerali.

(ara l-punti 120-123)

6.      Sabiex tkun stabbilita r-responsabbiltà mhux kuntrattwali tal-Unjoni fis-sens tat-tieni paragrafu tal-Artikolu 288 KE, huwa meħtieġ li jkunu sodisfatti numru ta’ kundizzjonijiet, jiġifieri l-illegalità tal-aġir invokat fil-konfront tal-istituzzjoni, ir-realtà tad-dannu u l-eżistenza ta’ rabta kawżali bejn l-aġir allegat u d-dannu invokat.

L-aġir illegali invokat fil-konfront ta’ istituzzjoni għandu jikkonsisti fi ksur suffiċjentement serju ta’ dispożizzjoni legali li tkun intiża li tagħti drittijiet lill-individwi. Meta l-istituzzjoni inkwistjoni jkollha biss marġni ta’ diskrezzjoni kunsiderevolment limitat, jekk mhux ineżistenti, is-sempliċi ksur tad-dritt tal-Unjoni jista’ jkun biżżejjed sabiex tiġi stabbilita l-eżistenza ta’ ksur suffiċjentement serju.

Id-dannu li tiegħu jkun qiegħed jintalab kumpens għandu jkun reali u ċert u għandu jkun hemm rabta suffiċjentement diretta ta’ kawża u effett bejn l-aġir tal-istituzzjoni u d-dannu.

(ara l-punti 126, 127, 268)

7.      L-eċċezzjoni legali prevista mill-Artikolu 5 tad-Direttiva 91/250, dwar il-protezzjoni legali ta’ programmi tal-kompjuter, għall-atti li jaqgħu taħt id-dritt esklużiv tal-awtur tal-programm iddefiniti fl-Artikolu 4 tal-istess direttiva hija intenzjonata li tapplika biss għax-xogħlijiet imwettqa mill-akkwirent leġittimu tal-programm tal-kompjuter u mhux għax-xogħlijiet fdati lil terzi minn dan l-akkwirent. Din l-eċċezzjoni tibqa’ limitata wkoll għall-atti meħtieġa sabiex l-akkwirent leġittimu jkun jista’ juża l-programm tal-kompjuter inkonformità mal-użu intenzjonat tiegħu, inkluż sabiex jiġu kkoreġuti żbalji.

(ara l-punt 225)

8.      Jikkostitwixxi ksur suffiċjentement serju tad-drittijiet tal-awtur u tan-‘know-how’ miżmuma minn impriża fir-rigward ta’ programm tal-kompjuer, ksur li jkun ta’ natura li jimplika r-responsabbiltà mhux kuntrattwali tal-Unjoni, il-fatt li l-Kummissjoni tattribwixxi lilha nfisha d-dritt li twettaq xogħlijiet li jimplikaw modifika tal-elementi li jikkonċernaw il-programm imsemmi, bħal pereżempju, il-kodiċi sors, mingħajr ma tkun kisbet minn qabel il-kunses tal-impriża msemmija.

(ara l-punti 250, 261)