CURIA - Documents

Home > Search form > List of results > Documents

Start printing

Language of document : ECLI:EU:C:2012:707

Sprawa C‑35/11

Test Claimants in the FII Group Litigation

przeciwko

Commissioners of Inland Revenue
i
The Commissioners for Her Majesty’s Revenue & Customs

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym
złożony przez la High Court of Justice (England & Wales), Chancery Division]

Artykuły 49 TFUE i 63 TFUE – Wypłata dywidend – Podatek dochodowy od osób prawnych – Sprawa C‑446/04 – Test Claimants in the FII Group Litigation – Wykładnia wyroku – Unikanie podwójnego opodatkowania – Równoważność metod zwolnień i zaliczania – Pojęcia „stawki podatkowej” i „odmiennego stopnia opodatkowania” – Dywidendy pochodzące z państw trzecich

Streszczenie – wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 13 listopada 2012 r.

1. Swoboda przedsiębiorczości – Swobodny przepływ kapitału – Przepisy podatkowe – Podatek dochodowy od osób prawnych – Zwolnienie dywidend krajowych – Opodatkowanie dywidend zagranicznych z zaliczeniem podatku zapłaconego przez spółkę dokonującą wypłat z zysku w państwie członkowskim siedziby – Efektywny stopień opodatkowania dochodów spółek będących rezydentami niższy niż stawka nominalna – Niedopuszczalność – Względy uzasadniające – Konieczność zagwarantowania spójności systemu podatkowego – Brak

(art. 49 TFUE, 63 TFUE)

2. Swoboda przedsiębiorczości – Swobodny przepływ kapitału – Przepisy podatkowe – Podatek dochodowy od osób prawnych – Odliczenie od kwoty z tytułu zryczałtowanego podatku spółki będącej rezydentem otrzymującej dywidendy krajowe kwoty podatku zapłaconego przez spółkę dokonującą wypłat – Niemożność odliczenia przez spółkę będącą rezydentem, otrzymującą dywidendy zagraniczne, podatku związanego z wypłaconymi zyskami zapłaconego przez tę ostatnią spółkę w państwie jej siedziby – Zagraniczny podatek zapłacony przez spółkę zależną – Zryczałtowany podatek zapłacony przez spółkę dominującą będącą rezydentem – Niedopuszczalność

(art. 49 TFUE, 63 TFUE)

3. Swoboda przedsiębiorczości – Swobodny przepływ kapitału – Przepisy podatkowe – Podatek dochodowy od osób prawnych – Zwolnienie z obowiązku zapłaty zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych spółek będących rezydentami i dokonujących na rzecz swych udziałowców wypłat dywidend, które wynikają z dywidend krajowych – Opcjonalny system na korzyść spółek będących rezydentami i dokonujących na rzecz swych udziałowców wypłat dywidend, które wynikają z dywidend zagranicznych, pozwalający im na odzyskanie podatku dochodowego od osób prawnych zapłaconego w formie zryczałtowane – Obowiązek zapłaty wspomnianego podatku zryczałtowanego oraz wystąpienia następnie z wnioskiem o jego zwrot – Brak ulgi podatkowej dla udziałowców tych spółek – Zagraniczny podatek zapłacony przez spółkę zależną – Zryczałtowany podatek zapłacony przez spółkę dominującą będącą rezydentem – Niedopuszczalność

(art. 49 TFUE, 63 TFUE)

4. Prawo Unii Europejskiej – Bezpośrednia skuteczność – Podatki krajowe niezgodne z prawem Unii – Obowiązek zwrotu

5. Swoboda przedsiębiorczości – Swobodny przepływ kapitału – Zakres stosowania – Przepisy podatkowe – Podatek dochodowy od osób prawnych – Opodatkowanie dywidend – Podatkowe traktowanie dywidend wypłacanych przez spółkę będącą rezydentem państwa trzeciego – Traktowanie niemające zastosowania wyłącznie do sytuacji, w których spółka dominująca wykonuje decydujący wpływ na spółkę wypłacającą – Brak możliwości zastosowania przepisów regulujących swobodę przedsiębiorczości – Możliwość zastosowania przepisów regulujących swobodny przepływ kapitału

(art. 49 TFUE, 63 TFUE)

6. Swoboda przedsiębiorczości – Przepisy podatkowe – Podatek dochodowy od osób prawnych – Przepisy krajowe niepozwalające na przekazanie przez spółkę będącą rezydentem, spółkom zależnym niebędącym rezydentami i niezobowiązanym do zapłaty podatku w tym państwie, nadwyżki zryczałtowanego podatku – Dopuszczalność

(art. 49 TFUE)

1. Artykuły 49 TFUE i 63 TFUE należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie przepisom państwa członkowskiego, które stosują metodę zwolnienia względem dywidend krajowych i metodę odliczenia względem dywidend zagranicznych, jeśli zostanie wykazane, z jednej strony, że zaliczenie na poczet podatku, z którego korzysta spółka otrzymująca dywidendy w ramach metody odliczenia jest równoważne z kwotą efektywnie zapłaconego podatku od zysków, z których wypłacone zostały dywidendy i, z drugiej strony, że efektywny stopień opodatkowania zysków spółek w danym państwie członkowskim jest zasadniczo niższy od przewidzianej nominalnej stawki podatkowej.

W istocie w wypadku wypłaty dywidend krajowych wypłacane dywidendy są zwolnione od podatku dochodowego od osób prawnych po stronie spółki otrzymującej dywidendy, niezależnie od podatku zapłaconego przez spółkę dokonującą wypłat, czyli również wtedy, gdy spółka ta ze względu na ulgi, z jakich korzysta, nie jest zobowiązana do zapłaty podatku lub płaci podatek dochodowy od osób prawnych niższy od stosowanej stawki nominalnej. Natomiast zastosowanie metody odliczenia do dywidend zagranicznych prowadzi do dodatkowego obciążenia podatkowego w przypadku spółki otrzymującej dywidendy będącej rezydentem, jeśli efektywny stopień opodatkowania zysków spółki wypłacającej dywidendy nie osiąga poziomu nominalnej stawki podatkowej stosowanej do zysków spółki będącej rezydentem otrzymującej dywidendy. W przeciwieństwie do metody zwolnienia, metoda odliczenia nie umożliwia zatem przeniesienia na rzecz spółki będącej udziałowcem korzyści związanej z odliczeniami udzielonymi na poprzednim etapie spółce wypłacającej dywidendy w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. W konsekwencji równoważność pomiędzy zwolnieniem podatkowym dywidend wypłacanych przez spółkę będącą rezydentem a zastosowaniem metody odliczenia do dywidend wypłacanych przez spółkę niebędącą rezydentem, która uwzględnia efektywny stopień opodatkowania zysków w państwie pochodzenia, jest naruszona, jeżeli zyski spółki będącej rezydentem, wypłacającej dywidendy, podlegają w państwie członkowskim siedziby niższemu efektywnemu stopniowi opodatkowania od mającej tam zastosowanie nominalnej stawki podatkowej.

Przepisy takie nie są uzasadnione koniecznością zapewnienia spójności krajowych przepisów podatkowych. W istocie jakkolwiek zastosowanie metody odliczenia do dywidend zagranicznych i metody zwolnienia do dywidend krajowych może zostać uzasadnione celem uniknięcia podwójnego opodatkowania wypłaconych zysków, to jednak w celu utrzymania spójności spornego systemu podatkowego nie jest konieczne, aby uwzględniać z jednej strony efektywny stopień opodatkowania ciążący na wypłacanych zyskach do celów obliczenia ulgi podatkowej w ramach stosowania metody zaliczenia oraz z drugiej strony jedynie nominalną stawkę podatkową stosowaną do wypłacanych zysków w ramach metody zwolnienia. Przepisy krajowe, które uwzględniałyby w szczególności – również w ramach metody odliczenia – nominalne stawki podatkowe ciążące na zyskach, z których zostały wypłacone dywidendy, byłyby właściwe, aby zapobiec podwójnemu opodatkowaniu wypłaconych zysków i aby zapewnić wewnętrzną spójność systemu podatkowego, jednocześnie w mniejszym stopniu naruszając swobodę przedsiębiorczości i swobodę przepływu kapitału.

(por. pkt 46–48, 60–62, 65; pkt 1 sentencji)

2. Artykuły 49 TFUE i 63 TFUE należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie przepisom państwa członkowskiego, które zezwalają spółce będącej rezydentem i otrzymującej dywidendy od innej spółki będącej rezydentem na odliczenie od kwoty podlegającej zapłacie przez tę pierwszą spółkę z tytułu zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych kwoty tego podatku zapłaconego w formie zryczałtowanej przez drugą spółkę, podczas gdy w przypadku spółki będącej rezydentem i otrzymującej dywidendy od spółki niebędącej rezydentem takie odliczenie nie jest możliwe w zakresie podatku związanego z wypłaconymi zyskami zapłaconego przez tę ostatnią spółkę w państwie jej siedziby, również wówczas gdy:

– zagraniczny podatek dochodowy od osób prawnych ciążący na zyskach, z których zostały wypłacone dywidendy, nie został zapłacony lub nie został zapłacony w całości przez spółkę niebędącą rezydentem wypłacającą owe dywidendy spółce będącej rezydentem, został natomiast zapłacony przez mającą siedzibę w państwie członkowskim bezpośrednią lub pośrednią spółkę zależną pierwszej z wskazanych spółek;

– zryczałtowany podatek dochodowy od osób prawnych nie został zapłacony przez spółkę będącą rezydentem otrzymującą dywidendy od spółki niebędącej rezydentem, został natomiast zapłacony przez jej spółkę dominującą będącą rezydentem w ramach systemu opodatkowania grupy.

(por. pkt 67, 82; pkt 2 sentencji)

3. Artykuły 49 TFUE i 63 TFUE sprzeciwiają się przepisom państwa członkowskiego, które zwalniając z obowiązku zapłaty zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych spółki będące rezydentami i dokonujące na rzecz swych udziałowców wypłat dywidend, które wynikają z dywidend krajowych otrzymanych przez te spółki, przyznają spółkom będącym rezydentami i dokonującym na rzecz swych udziałowców wypłaty dywidend, które wynikają z dywidend zagranicznych otrzymanych przez te spółki, możliwość wyboru systemu umożliwiającego im odzyskanie podatku dochodowego od osób prawnych zapłaconego w formie zryczałtowanej, ale po pierwsze, zobowiązują te spółki do zapłaty wspomnianego podatku zryczałtowanego oraz do wystąpienia następnie z wnioskiem o jego zwrot, a po drugie, nie przewidują ulgi podatkowej dla udziałowców tych spółek, gdy tymczasem udziałowcy ci uzyskaliby taką ulgę w przypadku wypłaty przez spółkę będącą rezydentem dokonanej na podstawie dywidend krajowych. Te przepisy traktatowe sprzeciwiają się omawianym uregulowaniom krajowym również wówczas gdy:

(por. pkt 67, 82; pkt 2 sentencji)

4. Prawo Unii należy interpretować w ten sposób, że spółka dominująca, mająca siedzibę w państwie członkowskim, która w ramach systemu opodatkowania grupowego została zmuszona, z naruszeniem przepisów prawa Unii, do uiszczenia zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych od części zysków pochodzących z dywidend zagranicznych, ma roszczenie o zwrot podatku pobranego bezprawnie w zakresie, w którym przekracza on nadwyżkę podatku dochodowego od osób prawnych, którą dane państwo członkowskie miało prawo pobrać celem skompensowania niższej nominalnej stawki podatkowej ciążącej na zyskach, z których zostały wypłacone dywidendy zagraniczne względem nominalnej stawki podatkowej mającej zastosowanie do zysków spółki będącej rezydentem.

W istocie prawo uzyskania zwrotu podatków pobranych w państwie członkowskim z naruszeniem prawa Unii jest konsekwencją i dopełnieniem praw przyznanych jednostkom przez przepisy prawa Unii, które zakazują pobierania takich podatków. Państwo członkowskie jest zatem zobowiązane co do zasady zwrócić obciążenia pobrane z naruszeniem prawa Unii.

(por. pkt 84, 87; pkt 3 sentencji)

5. Prawo Unii należy interpretować w ten sposób, że będąca rezydentem państwa członkowskiego spółka posiadająca udziały w spółce mającej siedzibę w państwie trzecim zapewniające jej niewątpliwy wpływ na decyzje drugiej z wymienionych spółek i umożliwiające określanie jej działalności może się powołać na art. 63 TFUE celem zakwestionowania zgodności z tym postanowieniem uregulowania owego państwa członkowskiego odnoszącego się do traktowania pod względem podatkowym dywidend pochodzących z owych państw trzecich, niemającego zastosowania wyłącznie do sytuacji, w których spółka dominująca wykonuje decydujący wpływ na spółkę wypłacającą dywidendy.

Natomiast ponieważ rozdział traktatu dotyczący swobody przedsiębiorczości nie zawiera żadnego postanowienia, które rozszerzałoby zakres jego zastosowania na sytuacje związane z podjęciem przez spółkę z siedzibą w państwie członkowskim działalności w państwie trzecim lub z podjęciem przez spółkę z siedzibą w państwie trzecim działalności w państwie członkowskim, ustawodawstwo dotyczące traktowania pod względem podatkowym dywidend pochodzących z państw trzecich nie może być objęte art. 49 TFUE.

Również gdy z przedmiotu ustawodawstwa krajowego wynika, że ma ono zastosowanie jedynie do udziałów, które pozwalają na wywieranie niewątpliwego wpływu na decyzje danej spółki i na określanie jej działalności, to nie można się powołać ani na art. 49 TFUE, ani na art. 63 TFUE. Natomiast uregulowanie krajowe dotyczące traktowania pod względem podatkowym dywidend pochodzących z państwa trzeciego niemające zastosowania wyłącznie do sytuacji, w których spółka dominująca wykonuje decydujący wpływ na spółkę wypłacającą dywidendy, powinno być oceniane na podstawie art. 63 TFUE.

(por. pkt 97–99, 104; pkt 4 sentencji)

6. Artykuł 49 TFUE nie sprzeciwia się przepisom państwa członkowskiego, które zezwalają spółce będącej rezydentem na przeniesienie na rzecz będących rezydentami spółek zależnych kwoty zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych, która nie może zostać odliczona od podatku dochodowego od osób prawnych podlegającego zapłacie przez tę pierwszą spółkę w danym roku podatkowym albo w poprzednich lub następnych latach podatkowych, tak aby spółki zależne mogły odliczyć ten podatek od podatku dochodowego od osób prawnych, który zobowiązane są zapłacić, ale nie zezwalają spółce będącej rezydentem na przeniesienie takiej kwoty na rzecz spółek zależnych niebędących rezydentami, w przypadku gdy spółki te podlegają opodatkowaniu w tym państwie członkowskim.

W istocie prawo przeniesienia nadwyżki zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych na spółki zależne gwarantuje, że grupa spółek opodatkowanych w państwie członkowskim nie zapłaci – wyłącznie ze względu na istnienie zryczałtowanego podatku – wyższej kwoty podatku od ogólnego długu podatkowego powstałego w tym państwie członkowskim. Rozciągnięcie owego prawa na spółki niebędące rezydentami, niepodlegające opodatkowaniu w tym państwie członkowskim, pozbawiałoby wspomniane państwo prawa poboru nadwyżki podatku od dywidend zagranicznych wypłaconych z zysków obciążonych niższą nominalną stawką podatkową od stawki mającej zastosowanie w tym państwie członkowskim i naruszałoby w ten sposób wyważony rozdział kompetencji podatkowych między państwami członkowskimi.

(por. pkt 106, 110, 111; pkt 5 sentencji)